Katalog

3 EYLÜL1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Arjantin'in tutumutakdire değer • TAHRAN(AA)-İran Cumhurbaşkanı Aü Ekber Haşimi Rafsancani, Aıjantin hükümetinin İran'la ilişkilerini dûzeltmek istediğinisöyledi. Rafsancani, dün Tahran Üniversitesi'nde okuduğu cunıa hutbesinde, 'Bazı yabana radyolann hala, Arjantin Dışişleri BakanlığVnın, İran'ın BuenosAires maslahatgüzanna önceki gün verdigi ve İran'la diplomatik ilişkilerin yeniden düzeltilmesini isteyen mektubun içeriği hakkında spekülasyonlar yaptığını' söyledi. Almanya'da Türk dükkanına saldmı •STUTTGART(AA) - Almanya'nın güneyinde Baden-VVuerttemberg bölgesindeki Boeblingen kentindebirTürk konfeksiyon dükkanı kundaklandı. Saldında ölen ya da yaralanan olmadığı bildirildi. Polis. Boeblingen kentindeki Türklere ait bir konfeksiyon dükkanına kimliği bilinmeyen saldırganlarca iki molotof kokteyli atıldığını, dükkanda çıkan yangının, itfaiye ekibi tarafından kısa sürede söndürüldüğünü kaydetti. nükleepkaza • MOSKOVA(AA)- Rusya'run Ural bölgesindeki bir fabrikada dün sabah erken saatlerde nükleer kaza meydana geldiği bildirildi. Interfaks'ın habenne göre, Ural'daki Çelyabinsk bölgesinde, kullanılmış nükleer yakıtlann imha edildiği bir fabrikadaki ünitelerden birinde, muhtemelen elektrik sistemindeki kısa devre nedeniyle yangın çıkü PASOK'tanTürk azınlığa misjlleme • GÜMÜLCİNE-ATİNA (AA) - Yunanistan da iktidardaki PASOK partisi milletvekillerinden Dimitris Vunaços ve Hristos Kipuros, Batı Trakya'daki Türk azınlığına mensup tüm öğrencilerin bir yıl aynı sınıfta bırakılmalan isteğiyle Meclise bir yasa teklifı verdiler. Türkiyealeyhtan görüşleriyle tanınan milletvekilleri, İstanbul'da öğrenim gören Rum öğrencilerin sınıfta kalma tehlikesi ile karşı karşıya bulunduklannı iddia ederek, bu yasa teklifinin kabulünü ve bu yolla Batı Trakya Türk aanbğına misilleme yapılmasını istediler. KKTCdeEcevit tartışması •I LEFKOŞA (AA) - Kıbns Türk Öğretmenler Sendikası'nın(KTÖS),1974 Banş Harekatı döneminin Başbakanı Bülent Ecevit'in sendika lokalindeki fotoğrafını indirmesi KKTC'de sert tepkilere yol açtı. Sendika Yönetim Kurulu, "Ecevit'in, KKTC için özerklik adı altında Türkiye'yleentegrasyon önermesiyle. 1960Garanti Anlaşması ile Türk askerinin Kıbns'a yaptığı harekaün temel dayanağını ortadan kaldırdığı" gerekcesiyle Ecevit'in fotoğrafının indirilmesini kararlaştırdı. Atma-Tiran gerginliği •TİRAN-ATtNA (AA) - Arnavutluk Cumhurbaşkanı Sali Berişa, Yunanistan'ın Arnavut göçmenleri sınırdışı etme uygulamasının durdurulması için dünya liderlerine yardım çağnsında bulundu. Berişa. BM Güvenlik Konseyi, Avrupa Birliği ve diğer ülke liderlerine gönderdiği mektupta, Yunanistan'ın, " Arnavutlan toplu halde insanhk dışı bir şekilde sınırdışı etme uygulamasına müdahale edilmesini ve iki ülke arasında bir diyalog başlatılmasını" istedi. 35yıldansonra ilkidam • LİNCOLN(AA)- ABD'nın Nebraska eyaletinde tecavüz ve cinayet suçuyla idama mahkum edilen Harold Otey'in cezasının infaz edilmesiyle, bu eyalette 35 yıldan bu yana ilk kez bir idam gerçekleştirilmiş oldu. Nebraska Eyalet Hapishanesi'nde elektrikli sandalyede idam edilen Otey 43 yaşındaydı. Mao'nun 1957'deki ziyaretinden sonra ilk kez Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin Rusya'ya gitti 37yıl sonraMoskova'dazirveDış Haberier Servia - Çin Devlet Başkanı ve Komünist Parti Genel Sekreteri Jiang Ze- min, dün Rusya'ya gjtti. rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin ile görüşecek Zemin, 37 yıldan sonra Moskova'yı ziyaret eden ilk Çinli lider. Jiang Zemin, Moskova'ya gitmek üzere Pekin'den aynl- madan önce yapüğı açıklama- da, ziyaretiyle birlikte iki ülke arasındaki işbirliğinin yeni bir boyut kazanacağını belirtu. Çin Devlet Başkanı Zemin, Rus gazetecilere yaptığı açıkla- mada, daha önceki görüşmeler- de de ele ahnan sınır konusu ile Rus askerlerinin Çin sınınndan çekilmesi sorununun liderler zirvesinde çözümleneceğini umduğunu söyledi. Zemin, "Rusya Devlet Baş- kanı Boris Yeltsin ve diğer Rus yetkililerle birlikte iki ülke ara- sındaki ilişkilerin geliştirilmesi üzerinde duracağız. iki ülke ara- sındaki işbirüğini arttırarak komşuluk ilişkilerinin gelistiril- mesini sağlamaya çalışacağız. Birlikte iki ülke ilişkilerinin ge- lecek yüzyıla da taşıması için yoüar keşfedeceğiz" diye ko- nuştu. Çin Devlet Başkanı ve Ko- münist Parti Genel Sekreteri Ji- ang Zemin, sözlerini şöyle sür- dürdü: "Karşılıklı çabalarla Çin-Rus ilişkilerinin tüm aJan- larda yeni bir boyut kazanmasını sağla.vacağımızı umuyorum." Çin liderinin Moskova'yı zi- yareti sırasında önemli anlaş- malar imzalayacağı belirtiliyor. Bunlann arasında iki ülkeyi de tehdit eden balistik füzelerin karşılıklı olarak geri çekilmesi, sınır sorunun çözümlenmesi ve ticari alanlan da içeren bir dizi anlaşma yer alıyor. Diplomatik kaynaklar Ze- Dev Komşular Yüzöiçümü (milyon km ) Nöfus (milyon, 92 saytm) Ktşjboşınodu5«nGSMH(S, Sovunma harcamaları (milyor S, '92 tahmini! Savunmo hononulorı/GSMN Rusya 17 149 2,510 47.2 %9.8 min- Yeltsin göriişmesinde ayn- ca Rusya'nın bu ülkeye silah satması konusunun da görüşü- leceğini belirtiyorlar. Rusya Sa- vunma Bakanı Pavel Graçov'- un geçen yıl Pekin'i ziyareti sı- rasında gündeme gelen silah so- rununun liderler zirvesinde so- nuçlandınlacağı tahmin edi- liyor. 37 yıl önce kesinüye uğrayan iki ülke ilişkileri, Yeltsin'in 1992 yıbnda Pekini ziyaret et- mesiyle yumuşadı. Göçmen so- runu iki ülke arasında halen za- man zaman sürtüşmelere yol açsa da 1992 yılından sonra önemli bir kriz yaşanmadı. Zemin, 4 gün Rusya'da kal- dıktan sonra Ukrayna'ya gide- cek ve ardından Paris'i ziyaret edecek. Çin Devlet Başkanı Zemin'in Ukrayna ziyareti sırasmda bu ülkeyle askeri işbirliği konusu- nu görüşmeyi planladığı bildiri- liyor. Jiang Zemin - 37 yıl sonra Moskova'yı ziyaret eden ilk Çinli lider oldu. İki ülke arasındaki ilişkiler 19G0'ta Rusya'nın ekonomik yardımı kesmesi üzerine bozulmuştu RusyaileÇingeçmişi onanyor Dış Haberier Servisi - Çin Devlet Başkanı ve Komünist Parti Genel Sekreteri Jiang Zemin'in Moskova'yı ziyaret etmesiyle yeni bir boyut kazanan iki ülke arasındaki ilişkiler 1989'a kadar çok gergindi. 1956yıllanna dayanan bu gerginlik Çin Komünist Partisi (ÇKP)'nin Sovyet modelini eleştirerek kendi yolunu ayırmaya çahşmasıyla başladı. Çin lideri Mao-Çe-Tung Sovyetler Birliği'ni sağcı politika izlemekle suuçluyordu. SSCB lideri Kruşçov'un 1956 yılındaki ünlü 20. Kongre'de ortaya attığı "banş içinde bir arada yaşama" ve sosyalizmin parlamenter yollardan da iktidara gelebileceği tezleri, Mao tarafından Marksizm-Leninizme en büyük ihanet olarak nitelendinldj.Mao, kapitalizmle savaşın kaçınılmaz olduğunu savunuyordu. 1959'da Kruşçov'un Çin ile 1957'de imzaladığı nükleer işbirliği anlaşmasını bozması ve ardından ABD'yi ziyaret etmesiyle iki ülke arasındaki ilişkiler iyice bozuldu. Çin Komünist Partisi, bu durumu "banş içinde bir arada yaşama" poütikasına paralel olarak SSCB'ninABD'yleÇin'e karşı bir pazarhğa giriştiği biçiminde yorumladı. Diğer bir sürtüşme Mao ile Kruşçov, yollan aynlmadan önceki günlerde. konusu ise Sovyetierin Çin'in nükleer güce sahip olmasından çekinmeye başlamasıydı. Özellikle 1959'da Çin- Hindistan sınınnda çıkan çatışmalar karşısında Sovyetierin takındığı tutum Çinlilerin Sovyetleri bir tehdit olarak algılamaya başlamalanna ve onlan "en büyük emperyalist güç ile işbirüğiyle" suçlamalanna yol açtı. ÇKP, Sovyetleri Çin sınınndaki askerlerini çekmeye çağırdı. Kısa bir süre sonra 20 Haziran 1959'da Kruşçov Bükreş'te toplanan Romanya İşçi Partisi Kongresinde kasım arasında Moskova'da yapılan ve 87 mevcut komünist partinin katıldığı konferansa kaüldılar. Ancak bu konferansta da bir uzlaşma sağlanamadı, iki ülke arasındaki soğukluk ileriki yıllarda da sürdü. İki ülke arasındaki soğukluğun ideolojik nedenlerin dışında başka kaynaklan da vardı. Bunlann arasında Çin'in Çarlık Rusyası döneminde ahnan topraklannı geri istemesi bulunuyordu. SSCB'nin Afganistan'daki savaşa müdahale etmesiyle iki ülke arasındaki gerginlik tırmandı. Çin Sovyetlerden Afganistan'daki askerlerini geri çekmesini istedi ve bunu işgal olarak değerlendirdi. Doğu Bloku'nun iki devi arasında yaşanan bu * sürtüşmeden yararlananlar da vardı. ABDikı ülke Çinlıleri açıkça kınadı. Burada Çin'i sadece Arnavutluk destekledi. Heriki tarafında birbırlerini karşılıklı olarak ağır arasındaki soğukluktan eleştiriler yöneltmesiyle ilişkiler istifade ederek Sovyetlere daha da gerildi, nihayet 1960 ağustosunda Sovyet teknisyenler Çin'den çekilirken, bu ülkeye yapılan yardımlarda kesildi. Bu olaylar o güne kadar önkabul görmüş dünya komünist hareketinin birliği ilkesini parçaladı. SSCB bu zarann bir ölçüde olsun hafıfleülebilmesi için 2 haziran 1960'da uluslararası bir konferans talepetti. Çinliler teklifikabul ederek 11-25 zaman zaman "Çin kaıtı"nı gösterdi. Nixon'ın başlattığı bu politika Reagan döneminde de sürdü. Ancak Reagan'ın Tayvan'a savaş uçağı satma karan, Pekin Washington ilişkilerinin hızla bozulmasına yol açtı. Buna koşut olarak, Pekin yönetimi Moskova'ya daha fazla dikkatetmeyebaşladılar. Ve iki dev arasında diyalog veniden kuruldu. B O Ğ A Z K Ö Y "ÇAĞDAŞ YAŞAM HERKESİN HAKKIDIR " ESENKENT/BOGAZKÖY TEMEL ATMA TÖRENİNE •• w •• ÇOZUMSUZLUGUN ÇÖZÜME DÖNÜŞMESİNE DAVET 3 EYLUL CUMARTESİ, 11.00, BAHÇEŞEHİR YANI SHP Genel Başkanı, Başbakan Yardımcısı Sayın MURAT KARAYALÇIN, Devlet Bakanı Sayın NECMETTİN CEVHERİ, Sayın Bakanlarımızın ve Sayın Milletvekillerimizin katılımıyla başlatılacak 6000 konutluk Esenkent/Boğazköy projesi 1. kısmının temel atma törenini onurlandırmalarını halkımızdan rica ederiz. YAPI BİRLİK YÖNETİM KURULU DR. GURBUZ ÇAPAN ESENYURT BELEDİYE BAŞKANI Gürcistan Halk Dansları Topluluğu - BenDeniz Konseri Kıbns Rum Yönetimi ziyareti protesto etti SoysaFıngezisiııe Rıuıılaıtlaııtepki LEFKOŞA (AA) - Dışişleri Bakanı Mümtaz Soysal'm KKTC ziyareti. Kıbns* Rum kesiminde tepkilere yol açtı. Kıbns Rum Yönetimi Söz- cüsü Yannakis Kasulides, Soy- sal'ın ziyaretinı 'yasadışı' ola- rak nitelendirdi ve bu ziyareti protesto ettiklenni söyledi. Ka- sulides. "Soysal'ıa, Kıbns Türk liderliğinin uzlaşmaz tutumuna tam destek verdiğini göriirsek, buna hiç şaşmayacağız" dedi. Rum gazeteleri de Dışişleri Bakanı Soysal'ın ziyaretinin, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'a destek anlamına gel- diğini belirterek, Soysal'ın, KKTC'nin tanınmasını istedi- ğini başlıklara çıkardılar. Fileleftheros gazetesi. "Soy- sal mesafeyi kaldırıyor" başlıklı haberinde, "İUıak tehdidi savru- luyor, gerginlik ve bunalım plan- lanıyor" ifadelennı kullandı. Ankara'nın Kıbns sorunun- da izlemeye başladığı yeni poli- tikanın. Türk-Yunan ilişkile- rinde gerginlik ve bunalım ya- ratacağını iddia eden gazete, Rum yöneüminin, "Soysal'ın demeçlerindeki tehditleri" BM Genel Sekreteri'ne. Güvenlik Konseyi üyelerine ve Avrupa Birliği'ne "şikayet edeceğuıi" yazdı. Öte yandan KKTC Meclisf- nin. Federasyon çözümünden vazgeçilmesine ilişkin karan. Atina'nın Kıbns ile ilgili plan ve programlannı alt üst ederken. Yunanistan Dışişleri Bakam Karolos Papulyas'ın Kıbns zi- yaretinden beklentilerini de boşa çıkardı. KKTC'nin karan üzerine. Yunanistan Dışişleri Bakan- lığı'nda, Papulyas'ın Rum kesi- minden dönmesinin hemen ardından. Kıbns politikasına "yeni çerçeve" hazırlanması için çalışmalara başlandığı bil- dirildi. Dışişlerine yakın kaynakla- nn bildirdiklerine göre. bu ça- bşmalar kısa vadede, Kıbns Türk tarafının Federasyon'dan vazgeçme karannın yarattığı sarsıntıyı Atina ve Rum tarafı- na zarar vermeden geçiştirmeyi ve karşı bir tez ortaya atmayı amaçbyor. Uzun vadede ise KKTC'nin Türkiye ile birleş- mesi ihtimali göz önünde bu- lundurularak Rum tarafı ile "Enosis" fıkrini de içeren. an- cak Rum devletinin hayatiyeti- ni sürdürmesi gibi konularda, Rumlarla ortak bir hedef belir- lemek amacı gudülüyor. Eylül ayının ikinci yansında, "Kıbns Rum Milli Konseyi" ile Atina"da yapılacak göriişme- lerde. öncelikle kısa vadeli ve KKTC'ye karşı önlemlerin ya- nı sıra Güvenlik Konseyi'nin 939 sayılı karan çerçevesinde BM Genel Sekreteri Butros Gali'ye verilecek mektuplann son rötuşlan yapılacak. ABD'nin LAW silahları hakkındaki acıklaması: Türkiye'yeambargo söz konusudeğilANKARA (Cumhuriyet Bu- rosu) - ABD Türkiye'ye resmi ya da gayri resmi bir silah ambargo- su uygulamasının söz konusu ol- madığını bildirerek. LAW silah sisteminın Türkiye'ye sevkı- yatının durdurulmasının lisans sorunundan kaynaklandığını açı- kladı. Dışişleri Bakanhğı tarafı- ndan dün yapılan yazılı açıkla- mada da se\kıyatın durdurul- ması konusunun lisans ilişkilerin- den kaynaklanan ticari bir konu olduğu vurgulandı. Cumhuriyet'in edindiği bilgiye göre, MKE'nin Amerikan fır- masından lisans almadan "Hafif Tanksavar Silahlan'na (LAW) ait fünyeleri üretmesi üzerine yö- netim füzelerin Türkiye'ye sevkı- yatını durdurdu. İngilizce olarak yayınlanan Turkısh Daıly News gazetesinin I eylül tarihli haberinde. ABD'- nin. PKK'ye karşı kullaruldığı gerekcesiyle Interconsult fırması- na. LAW füzelerinin fünyesini Türkiye'ye ihraç etme izni verme- dıği öne sürülmüştü. Gazete. bu- nun Türkiye'ye ambargo anlamı- na geldiğini de belirtmiş ve ABD'nin Amerikan Black Hawk helikopterleri için roket fırlatıasını da vermediğini bildir- mişti. Dışişleri Bakanlığı tarafın- dan yapılan yazılı açıklamada, TDN'de çıkan haberin ^rçek durumu yansıtmadığı belirtiierek şu görüşe yer verildi: "Füzelerin tapalan sorunu doğ- rudan doğruya bu fuzeleri Türki- ye'de Türkiye'de imal eden kuru- luş (MKE) ile bir Amerikan silah satıctsı şirket arasındaki lisans ili- şikilerinden kaynaklanan ticari bir konudur. Öte yandan, Türki- ye'nin ABD'den Skorsky Black Hawk helikopterlerine monte edil- mek üzere fli/e rampası satın alma yolunda herhangi bir talebi ol- manuştır." Cumhuriyet'e bilgi veren yet- kililer ise, MKE'nin, LAW fü- zeleri fünyelerinin üretimini Amerikan fırmasından lisans izni almadan imal etmeye başlaması üzerine ABD yöneüminin sorun çöziilene kadar sevkıyatı durdur- duğuna dikkat çektiler.