Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20EYLÜL1994SAU 8 DIŞ HABERLER Asnnpetrol IBAKÜ(AA)- Azerbaycan'daki petrol yataklannın, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'run da aralannda bulunduğu bir konsorsiyum tarafından değerlendirilmesine ilişkin anlaşma bugün imzalanacak. Azerbaycan Cumhurbaşkanbğı Başdanışmanı Gabil Hüseyinîi, konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada, anlaşmarun, ülkede siyasi ve ekonomik istikrann sağlanması bakımından biiyük önem taşıdığını bildirdi. Anlaşmayı. "asnn anlaşması" olarak nitelendiren Hüseyinîi. "Batı sermayesinin ülkemize girmesiyie. heralanda Baü'dan destek alma imkanımız doğacak" diye konuştu. Bugün imzalanacak olan anlaşma. aralannda TPAO'nun da bulunduğu. Rusya'ya ait bir ve 5 Batılı büyük petrol şirketinin yer aldığı konsorsiyumun, Hazar Denizi'ndeki Çırak, Azeri ve Güneşli petrol yataklannın değerlendirilmesini kapsıyor. Karadziç'ten tehdit • MOSKOVA(AA)- Bosnalı Sırplann lideri Radovan Karadziç, Bosna-Hersek'e uygulanan silah ambargosunun kalkması durumunda, "topyekun savaş başlatacaklanru" söyledi. Karadziç, bugün İtar-Tass'a verdiği demeçte, "Eğer BM Güvenhk Konseyi Müslümanlara uygulanan silah ambargosunu kaldınrsa, bu BM orgarurun varbğı artık bizim için sona erer ve onun hiçbir karan ile kendimizi bağlı hissetmeyiz. Düşmanlanmızın güçlenmesini sakin sakin seyderecek değiliz. Düşmanımızı yenmek ve güçlenmesini engellemek için. topyekun bir savaş başlatınz"dedi. Moana Pozzi öldü • ROMA (Cumhuriyet)- İtalyan porno yıldızı Moana Pozzi, karaciğer kanseri tedavisi gördüğü Lyon Hastanesi'nde öldü. Italyanın en tanınmış porno yıldızlanndan olan Moanna Pozzi, milletvekili seçilen porno yıldızı "Cicciolina" gibi siyasetegirerek Roma Belediye Başkanlığı'na adaylığını koymuş ancak başanlı olamamıştı. Soysal'dan AB elçiierine yemek • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışışlen Bakanı Mümtaz Soysal, Avrupa BirbğTne(AB)üyel2 ülkenin Ankara'daki büyükelçilerine yemek verdi. Soysal, dün verdiği yemekte büyükelçilere Türkiye'nin AB ile ilişkileri, insan haklan, DEP'in kapatılması ve milletvekillerinin yargılanması, Avrupa Birliği Parlamentosu Siyasi İşler Komisyonu'nun Türk milletvekilleriyle oluşturulan Karma Parlamento Komisyonu ile ilişkileri askıya alması konulan ağırhkb olmak üzere, Türk dış politikası hakkmda görüşlerini anlattı. Atma'dapoüs araana saldım • ATtNA (AA) - Atina'da dün sabah bir polis otobüsüne uzaktan kumandalı bombaile yapılan saldın sonucu, bir polis yetkibsi öldü. 5'i polis, 5'i de sivil memur obnak üzere 10 kişi yaralandı. Yunan pob's teşkilaü üst düzey yetkilileri, saldınnın ardında "17 Kasım" ya da "ELA" terör örgütlerinin bulunduğuna inandıklannı söylediler. Saldınyı şu ana kadar üstlenen olrnadı. Saldında, Emniyet Müdür Yardıması Apostolos Vebos'un kaldınldığı hastanede öldüğü. polis görevlisi Nikolaos Polimeros'un da durumunun ağır olduğu bildirildi. BM Komutanı, Sırplan kışkırtmakla suçladığı Boşnak ordusunu hava saldınsıyla tehdit etti BosııaklaraBMtehdidiDş Haberier Servisi - Bosna-Hersek- in başkenti Saraybosna, son 7 ayın en şiddetli çatışmalanyla sarsılıyor. Birleş- miş Milletler (BM) güçlerinin komutanı General Michael Rose, yoğunlaşan Sırp saldınlanndan Boşnak ordusunu so- rumlu tutarak "Boşnaklann Sırpiarı tahrik etmekten vazgeçmemeleri dunı- munda NATO uçaklannın saldınsına hedefolacaklan" uyansında bulundu. Boşnak hükümet güçleriyle Sırplar arasında çatışmalann giderek tırmandı- ğı Saraybosna'da önceki akşam havan, uçaksavar toplan ve makineli tüfeklerin kullanıldığı şiddetli bir çatışma patlak verdi. Çatışmalar sırasmda 2 kişi öldü, 18 kişi yaralandı. Çatışmalar sırasında • Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'da son 7 ayın en şiddetli çatışmalan yaşanıyor. Kentte önceki gün meydana gelen çatışmalarda 2 kişi öldü, 18 kişi yaralandı. 'Siyah Kuğular' adı verilen seçkin Boş- nak birliklerinin sokaklarda pozisyon aldıklan görüldü. Bu arada. Sırp keskin nişancılar da (sniper) sivillere yönelik saldınlannı yo- ğunlaştınyorlar. Sırplarla BM'nin, kes- kin nişanalann saldınlannın durdurul- masına ilişkin anlaşmaya varmalanna karşın önceki gün 13 yaşında bir çocuk Sırp nişancılar tarafından öldürüldü. Saraybosna'da çatışmalann tırman- ması üzerine önceki akşam bir açıklama yapan BM Koruma Gücü (UNPRO- FOR) Komutanı Tuğgeneral Sir Mic- haei Rose, taraflan çatışmalara hemen son vermeleri konusunda uyardı. Rose, çatışmalann sürmesi durumunda her iki tarafın da NATO uçaklannca vurula- cağı tehdidinde bulundu. Tuğgeneral Rose, dün sabah ikinci bir açıklamada bulunarak Boşnak hü- kümet güçlerini 'Sırplan tahrik etmekJe' suçladı. Boşnaklann Sırplan saldınya zorlayarak BM birlikleriyle karşı karşı- ya getirmeye çalıştığını söyleyen Tuğ- general Rose, Boşnak hükümetine "Eğer bu tahrik politikasına hemen son vermezseniz, size karşı hava saldırıları başlatmak zorunda kalacağız" şeklinde konuştu. Etnik temizliğe devam Saraybosna'da çatışmalar yoğunla- şırken. Bosna-Hersek'in kuzeydoğu- sunda Sırp birlikleri etnik temizliğe de- vam ediyor. Bölgedeyaşayan en az 2 bin Boşnak, Sırp güçleri tarafından evlerin- den zorla sürüldü. Son iki gün içinde en az 2 bin Boşnak, Tuzla ve çevresindeki yerleşim birimlerine göç etti. İSVEÇTE AZJNLIK H U K O M E T İ Sosyaldemokratlar yenideniktidarda GÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM - Isveçte önceki gün yapılan seçimler. sosyal demokratlann zaferiyle sonuçlandı. Sosyal demokrat- lar, parlamento seçimlerinde oylann yüzde 45.6'sını alarak 359 sandalyeli parlamentoda 162 milletvekilliği kazandı. Sosyal demokratlar, oylannı 1991 'deki seeimlere göre yüzde 79 oranında artürmalanna kar- şın, mecliste salt çoğunluğu elde etmek için gerekli sandalye sa- yısına ulaşamadılar. Jngvar Carlsson liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti'nin azınlık hü- kümeti kurmalan bekleniyor. Seçim sonuçlannın açıklan- masından sonra >enilgiyi kabul eden Başbakan Carl Bildt. gö- revinden istifa ederek yerini Ingvar Carlsson'a bıraktı. Çevreciler başanlı 1991 yılında ilk girdiği genel seçimlerde parlamentoya gir- meyi başarmış olan Yeni De- mokrasi Partisi, bu yılki seçim- lerde ağır bir yenilgi alarak par- lamenter çıîcaramadı. Buna karşıbk, genel başkanlığı olma- yan, sözcülerle bu görevin ko- lektif olarak yürütüldüğü Çevre Partisi. 1991 seçimlerinde yüz- de 4'lük barajı aşamayarak parlamento dışı kalırken bu yıl oy oranını yüzde 1.6 arttırarak 18 parlamenter çıkarmayı ba- şardı. Sonuçlann en ilginç yön- lerinden biri de sosyal demok- ratlar tarafından olası bir koa- lisyon ortağı olarak düşünülen liberal sağ eğilimli Halk Paıti- si'nin, 1962'den beri en kötü so- nuçlan almasıydı. Sosyal demokratlar, belediye ve il meclisi secimlerinde.de bü- yük başan gösterdiler. Üç bü- yük kentin belediye başkanlık- lan sağ partılerden, sosyal de- mokratlara geçmiş oldu. Seçim günü yapılan çeşitli nabız yoklamalan, seçmenleri etkileyen en önemli şeyin işsiz- lik olduğunu gösterdi. Kadı- nlarla ilgıli konularda açıkça tavır koyan partilerin ilerleme- len, kadın seçmenlerin oylannı yerinde kullandıklannı gösteri- >or. Kürt milletvekili Öte yandan secimlere Sosyal Demokrtat Partinin milletveki- li adayı olarak giren Diyarbakır doğumlu Kürt aday Nalan Baksi de seçimi kazandı. PORTRE! EVGVAR CARLSSON İşçikökenlibaşbakan CLARK CUMHURİYET'E KONUŞTU; BMeşmişMilletler Tederasyon'diyor Sosyal Demokrat lider Ingvar Carlsson, üç yıl aradan sonra yeniden iktidara kavuştu. İsveç'te pazar günü yapılan genel seçimlen kazanan Sos\al Demokrat Parti'nin başkanı Ingvar Carlsson muhalefettekaldığı4yıl içinde, hatalanndan ders alarak halkın karşısma daha güvenli bir lider olarak çıkmayı başardı. Babası bir tekstil fabrikasında işçi olan Carlsson, 1934yıbnda ülkenin batısındaki Boraskentindedoğdu. 12 yaşında babasını kaybeden Carlsson, daha sonra Sosyal Demokrat Gençler Birliği'ne girdi. Carlsson. 23 yaşında o zamanki başbakan Tage Eriander'in yardımcılan arasma girdi. 1973'teKonut Bakanı oldu. 1986 yılında Başbakan Olof Palme'nin öldürülmesi üzerine, pobtika sahnesinde ön plana çıktı. 1988 yılında seçimleri az bir farkla kazanan Carlsson, 'aşırı tsınmış' ekonomiyi istikrara kavuşturabilmek için sıkı önlemler almak zorunda kaldı. Sosyal demokratlar1991 seçimlerini kaybettiler. Ancak Carlsson. muhalefette kaldığı üç yıl içinde hatalanndan ders alarak. yeniden iktidara geldi. Yeni Parlamento Sosyol Demalcrafcı Yejfcr Merkttaportı Hdkcı Ufaefoller AFP Onm LALESARltBRAHtMOĞLU ANKARA Birleşmiş Millet- ler (BM), Kıbns konusundaki göriişmelerin yeniden başla- ması için Ada'da her iki ta- rafın kabul edeceği Federas- yon'un temel alınması koşulu- nu getirdi. Bu koşul. BM'nin, adada taraflar arasında kesi- len göriişmelerin başlaması için ortaya attığı yeni yöntem içerisinde ver alıyor. ABD'nin BM Genel Sekreteri Butros Gali'ye gönderdiği mektupta Güven Artıncı Önlemler (GAÖ) paketine öncelik veri- riken, Rusya'nın Kıbns konu- sunun uluslararası platfoımda görüşülmesi yönünde fıkir be- lirttiği de öğrenildi. BM'nin Kıbns Özel Temsil- cisi Joe Clark dün Ankara'ya \aptığı ziyaret sırasında Cum- huriyet'in sorulannı yanıtladı. Clark, görüşmelerin yeniden başlaması için yeni bir öneriyle gelmediğini belirtmekle bırlik- te taraflara yeni bir yöntem önerdiğini söyledi. Clark, çıkmaza girdiğini be- lırniği görüşmeleriçin BM'nin şu üç alanda aynı anda taraf- lar arasında uzlaşma sağlan- ması gerektiğini belirtti: 1- KKTC Mecbsinin Fede- rasyonun tek çözüm olmadığı yolundaki karan netleşmeli. BM, Kıbns'ta temelde federal bir çözüm temeline dayalı gö- rüşmeler yapıldığı konusunda emin olmak istiyor. Bu çerçe- vede, Kıbns Türk ve Rum ta- rafının, her iki tarafın da tat- min olacağı bir federal çözüm konusunda taahhüt vermeleri gerekiyor. 2- Yine aynı anda Güven Artıncı Önlemler (GAÖ) pa- ketinin görüşülmesine baş- lansm. 3- Bu görüşmeler yapılırken her iki taraf da Avrupa Birliği (AB) Adalet mahkemesinin, Türk tarafı ile ticareti engelle- yen karannın Türk tarafı üze- rindeki olumsuz etkilerinin gi- derilmesi için gönlşmelere baş- lasınlar.Bunun için Rum ta- rafmın Türk tarafına mal ge- çişine engel koymaması gere- kiyor. AB mahkeme karannı BM'- nin abnadığını ve bir mahke- me karannın değiştirilemeye- ceğini anımsatan Clark, tüm taraflara görüşmelere başlan- ması yolundaki bu öneriyi ge- tirdigini ve şimdi yanıt bekle- diğini söyledi. Cumhuriyet'e bilgi veren diplomatik kaynaklar, KKTC meclisinin, Federasyonun tek çözüm olmadığı yolunda aldığı karann, BM'nin yeni koşulu çerçevesinde geri abna- mayacağmın altını çizerek, önce Federasyonun ne olduğu konusunun açıklığa kavuş- ması gerektiğine dikkat çekti- ler. KKTC'nin AB mahkeme kannnın etkilerinin giderilme- si halınde önkoşulsuz olarak görüşmeye haar olduğu yo- lundaki politikası da anı- msatıldı. Diplomatik kaynak- lar, KKTC mecbsinin aldığı kararla Federasyona kapıyı kapamadığını da anımsattılar. TÜRK TEKNELERİNE ATEŞ AÇILDI Ankara'dan Atina'yaprotesto ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Türkiye ve Yunanistan. önceki gün Midilli adası açı- klannda avlanan Türk babkçı teknelerine açılan ateş konu- sunda karşıbklı olarak birbir- lerini protesto ettiler. Türkiye, dün Ankara'daki Yunanistan Büyükelçiliği Müsteşan Pana- yotis Vlassopoulos'u Dışışlen BakanlığVna çağırarak. Türk babkçı teknelerine Yunan sa- hil güvenlik botlannm 6 mil karasulannm dışında ateş aç- ması olayını protesto etti. Yunanistan ise müsteşan aracıbğıyla olayın Yunan karasulanna ait 6 mıllik alan içinde meydana geldiğini sa- vundu ve olayın geçtiği yerin koordinatlannı verdi. Ankara ise, Yunanistan'ı ellerindeki bilgileri yeniden incelemeye davet etti. Türkiye'nin iki ülke arası- nda gerginliği artırmamak için Yunan Büyükelçisı yerine, müsteşan, Dışişleri Ba- kanlığı'na davet etmesi dikkat çekti. Yunanlı müsteşar, ken- dilerinden bilgi abnmadan olayla ilgili olarak Dışişleri Bakanı Mfimtaz Soysal'ın basına demeç vermesinden duyduğu rahatsızbğı dile getir- di ve Türk babkçı teknelerine kendi karasulan içinde yal- nızca uyan ateşi açıldığını be- lirtti. Soysal, dün Avrupa Bir- liği (AB) üyesi ülkelerin Anka- ra'daki büyükleçilerine verdiği öğlen yemeğinde de, Yunanis- tan'ın Ankara Büyükelçisı Alexandre Philon a, Türkiye'- nin iki ülke arasında gerginlik istemediğini söyledi. Yunanistan Sahil Güvenlik botlan. önceki gün, ulusla- rarası sularda avlanan Türk babkçı teknelerine Yunanis- tan karasulannı ihlal ettikleri gerekçesi ile ateş açmışlardı. \IG\HC Fenerbahce*n4-01*Cannes IŞKAND/ ^hedmetMngerceksonmılusuniL. ^ılclıyoruz Türkiyeli Kürt göçmenler Zaho'dan çekilmezse yardım kesilecek BM'den Kürtmültedlereuyan Buyukçekmece Goiu kıyısmdakı Sabancı ya ait AKÇİMENTO ve MARSA'nm çevrsjf» yaydığı ÇİMENTO TOZU ve ZEHİRLİ GAZLAR yûzûnden >nsan\ar yaşamlanf» yitreteft^. Sabancıkatliaımıa BUR"divecekvokmu*KÇIMENTD'da 1? v>lreçıolaralı çahşan ve NûmkHu lenettûs edereK yaşayan. A> Çakır antabyof Ckıayetsadece ıcaklaislenmez wm Si59SS=£ S^*"*7f*-V-S~J <• o gü«*n «4PT k^Mt Dış Haberier Servisi - Birleş- miş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliğj Türkiye'- nin Güneydoğu Bölgesi'nden Kuzey Irak'a göç eden Türki- yeli Kürtlere ultimatom vere- rek Türk-Irak sınınndaki tehlike bölgelerinden çekilme- leri gerektiğini, aksi takdirde bundan böyle BM'den yardım alamayacaİclannı bildirdi. AFP'nin Erbil kaynaklı ha- berine göre BM Mülteciler Yüksek KomiserliğTnin Ku- zey Irak'ta bulunan temsilcili- ğinin başkanı konumundaki Sanjal Gupta Türkiyeli Kürt mültecilerin eylül ayı sonuna kadar kendileri için belirlen- miş güvenli bölgelere çekilme- meleri durumunda bugüne dek aldıklan BM desteğinden yoksun kalacaklannı söyledi. • Iraklı muhaliflerin Saddam'ın devrilmesi durumunda yönetime el koymak amacıyla 8 bin kişilik ordu kurmaya çalıştığı bildirildi. mülteci Kürtleri güvenli bölge- lere gitmeye ikna edemedikle- rini vurguladı. Gupta, "Biz Dahuk'a gitme- lerini isterken onlar iyice Za- ho'ya yaklaştı. Bu a> sonuna kadar gösterdiğiraiz yere git- mezlerse artık bizden yardım alamayacaklar. Binlerce Türkiyeli Kürt mart ayından itibaren Kuzey Irak'a göç etmeye başlamıştı. Türkiye'den göç eden Kürtle- rin büyük bölümü zaman za- man Türk Hava Kuvvetleri'- nin bombardımanına hedef olan Zaho çevresinde yerleş- miş bulunuyor. Grupta, yaptığı açıklama- da Türk Hava Kuvvetleri'nin bombardımanlanna dikkat çekerek, "Buralar tehlikeli. 2 saat süren 8 eylüldeki bom- bardımanda tesadüf eseri hiç kimse yaralanmadı" diye ko- nuştu. Grupta. bugüne kadar çaba göstermelerine karşın Muhalifordusu Iraklı muhalefet gruplannın Devlet Başkanı Saddam Hüse- yin'in devrilmesi durumunda ülkede yönetime el koymak amacıyla 8 bin kişilik bir ordu kurmaya çalıştığı öne sürüldü. AFP'nin yerel kayankalara dayandırdığı habere göre IrakJı muhalif guruplan bir araya getiren Irak Ulusal Kongresi kurulması düşünü- len orduyu eğitmek üzere Irak'ın kuzeyinde bulunan Şaklava bölgesinde 3 kamp ku- rulması için çalışmalar yürütü- yor. Ordunun eski milislerle si- villerden oluşturulması düşü- nülüyor. Kurulacak egitim kamplan- ndan birinde yöneticibk görevi üstlenen Hammad el DouJeimi. orduya Irak'ın tüm bölgelerin- den gönüllülerin geldiğini söy- leyerek. "Her ay yaklaşık 80 bin kişi diğer bölgelerden Kuzey Irak'a geüyor. Bunlar arası- ndan her zaman Irak ordusunda görevli 3-4 subay da bulunu- yor" dedi. Konuk yazar Pakistan ûrsatı jakalamah VausdafMuza 'Bifinjtryoâ I.. SSSL GÖLGE ADAM CIKTI Gene otau uaratacak Prof. Dr. TÜRKKAYA ATAÖV 21 eylülde, yeni Pakistan Cumhurbaş- kanı Leghari, ülkemize gelmiş olacak. Türkiye'ye birçok devlet başkanı veen üst kademelerde devlet adamlan daha önce de geldi. İlk genel valilerden Gulam Mu- hammed'den başlayarak çoğunu tanıma fırsatını da buldum. Bugünkü Pakistan Anayasasfnın 48'inci maddesine göre, cumhurbaşkanı, ancak başbakanın öneri- lerine göre hareket edebilir. Yani, halka ve Meclis'e karşı asıl Başbakan Benazir Butto sorumludur, Cumhurbaşkanı Leg- hari değil. Bu durumda, Leghari'nin ziyaretinde yeni bir öğeden söz edilebilir mi? Bu vesi- leyle "Cumhuriyet" gibi yeniye ve ileriye önem veren bir gazetede, bu konuda, kısa da olsa bir yazı yazmaya gerek var mı? Bence var ve şu nedenle: Şimdiki Pakis- tan Cumhurbaşkanı ile Başbakanı dikta- törlük rejiminin ağır sillelerini yemiş kişi- lerdir. Babası idam edilmiş ve kendisi zin- danlara atılmış Benazir. Butto'nun başı- ndan geçenler, kalın çizgileriyle de olsa ge- nelde bilindiğinden burada özetlemeye gerek yoksanınm. Zülfikar Ali Butto'nun kabinesinde üre- tim bakanbğı yapmış olan Leghari de hapse atılmış, toplam üç yıhnı orada ge- çirmiştir. Resmi biyografisinde bile üzik- sel ve ruhsal işkence' gördüğü yaalmakta- dır. Totaliter rejimin acımasızbğını tenle- rinde duymuş bu iki kişinin, bugün bu yüksek mevkilerde bulunmalan. Pakis- tan'ın demokratikleşmesi için büyük bir fırsat yaratıyor. Bunu heba etmemek ge- rekjr. Önemli olan soru şu: Onlan yakın geç- mişte hapse atıp işkenceden geçirenlerle bürokrasinin sıradan kesimi buna izin ve- recek midir? Yani, bunlar geçmişin azabını yaşamış ve yinelenmesini kuşku- suz istemeyen önderlerle halkm arasına girecekler midir? Üçüncü Dünya toplum- lannın, işlerini kaybetme kaygısıyla ger- çeklerin meşru yoldan araştınlması ve tartışılmasının önüne setler koyan küçük bürokratlara gereksinimi yok. Bu ülkeler- de de iyi niyetli olduğu kadar, içten ve so- runların üstüne gitmekten geri durmayan aydın kişiler var. Sonınlann çığ gibi büyü- düğü ve derinleştiği dünyamızda, ancak bu ikincilerin yaran olabilir. Parti programlannda 'demokrasi' keli- mesinin gecmesi başka, bir süreç olan de- mokratikJeşmenin yaşama geçirilmesi gene başka. Bunda yönetimin nispeten ait kademelerindekilere de önemli görev dü- şüyor. Bu görevin gereği yerine getirilmedikçe sorunlar gittikçe ağırlaşır ve kısırdöngü sürer gider. Biz de Pakistan'ın bu fırsatı sonuna kadar değerlendireceğine inan- mak istiyoruz.