Katalog

BESTFM "Konuşan Türkiye'nin susmayan radyosu" Cumhuriyet BEST FM Türkiye'nin her yerinde en güzel müzilc, en doğru haber 71. YIL SAVI »141 /10000TL fKDViçinde) KURUCUSU YUNUS NAOİ {1924-1945} SASYAIARI NADİR NADİ (1945-1991/ 7AÖBT0S1M4PAZM Sosyal demokrasi yada bölünmelerin tarihi B ugün 125 ya$ına ulaşansosyal demokrat hareketin fikir babası Kari Marx. Anayurdu da Almanya. Sosyal demokrat partiler kuruluşlannda Marksizm'in her ülkedeki siyasai tem- sdciteriydi. Ülkderinde sermayedar (kapkalist) sırufın egemenliğine ve kapitalizmin haksız düzenine karşı siyasal savaşım veriyorkrdı. Ancak vatansızlaşmış (kozmopolirj sermayeye karşı işçilerin uluslararası birüği önemliydi. O yüzden kendflerini Enternasyonal'in (îşçilerin Uluslararası Biriiği) yerd daflan olarak tanımlı- yoriardı. T arih sahnesine çikışlanndan 20 yıl sonra, 1889'da sosyal demokrat hareket içindeflk:bölünme tohumlan patkdı. 2. Enternasyonalkuruldu. Yaklasan 1 - Dünya Savaşı'nın kabartuğı "mifliyetçilik dalgası" bölûnmeyi derinleştirdi. Daha savaş başkmadan sol sosyal demokratlar, üeride komûnist partileri olarak siyasaJ arenaya çıkjnak üzere sosyal demokrat partilerdenkoptular. Savaş bittiğinde Avrupa'nın kiû olmuş, yıkılmıs kentlerinde art ık, her ıkisi de sonul olarak sosyalizmi hedefleyen iki ana akım vardı: Sosyal demokratlar ve komünisder. 14-Sayfada 3.BİNYII/ADOĞRU Alman Feminist Rinser 'Tanrı erkek ise bir yarısı eksiktir' Alman feminist yatzarLuise Rinser," Arök Tann'yı bir anne ve bir baba olarak görmemizin zamam gdmiştir" diyor. Nisanda 80 yaşına basan Luise Rinser, Cumhuriyet'eyazdıgı 3. Binyıl yazısinda "Ben 'Yaşamın Yana' kitabtnı 1949'da yazdığnada feminist degildim. Ancak roraanımın kahramant modern kadının simgesi oldu. 1968'de'Az Gdişmiş Olke: Kadın' acöı kitabt yazdım" dedikten sonra ekliyor. "Az gelişmiş ülkelerden söz ediyorlar. Biz gelişmiş ülkekrde yaşayankr aıasında az geKşmiş katmanlar yok mu? Var... Bunkr yetkileri kısıdanan etnikve dinsel azınkklardır. Kadınlar ise azınlık değildir, ancakkadınlara dünyanın birçok ülkesinde azınlık gibi davrarutr." 10. Sayfada Sıvas'a29 idamistemi2 Temmuz 1993'te Sıvas'ta 37 kişinin yakılarak öldürülmesiyle ilgili davada, 124 sanıktan 29'u için 'idam' cezası istendi. Ankara DGM Başsavcısı Nusret Demiral, sanıklann eylemlerini 'laik devlet düzenine başkaldın' olarak değerlendirdi. 38 sanık için de 15 yıla kadar ağır hapis cezası istendi GÖKSEL POLAT ANKARA -Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Başsavcısı Nusret Demiral. Sıvas katliamı davasında, 29 sanık için "idam" cezası istedi. Sanı- klann eylenıini "laik devlet düzenine başkaldın" olarak değerlendiren Demi- ral, 38 sanık için de 15 yıla kadar ağır hapis cezası isteminde bulundu. Ankara DGM Başsavcılığı. Sıvas'ta 2 Temmuz 1993'te 37 kişinin yakılarak katledilmesiyle ilgili açılan 124 saruklı davada, "esas hakkındaki mütalaa"sını hazırladı. DGM Başsavcısı Demiral ta- rafından haarlanan ve 9 ağustos saiı günü yapılacak duruşmada açıklana- cak "esas hakkında görüş"te, 29 sanığın Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 146 1. maddesi uyannca 'idam" cezasına çarptınlması istendi. Cumhuriyet'in edindiği bilgiye göre Sıvas caddelerinde yüriiyen bınlerce ki- şinin, "Yaşasın Hizbullah; Zafer İsiamın; Allahuekber; Kafirler icerde, onlan yakacağız; Laiklik gidecek şeriat gelecek; Müslüman Türkiye; Şeriat gele- cek zulüm bitecek; Laikliğe son; Laik dü- zen yıkılacak, Türkive Müslüman kala- cak; Yaşasın şeriat; Şeriat isteriz; Tek yol İslam; Kahrolsun laiklik; Kanımız aksa da zafer İsiamın" sloganlan atarak eyiemlerinin çerçevesini çizdikleri kay- dedilen mütalaada, olaylardan birinci derecede sorumlu olan 29 sanık için idam cezası isteminde bulunuldu. Haklannda idam cezası istenen sanı- klann tümünün. tutuklu sanıklar arası- nda yer aldığı bildirildi. Sıvas katliamı davasında. halen 32 sanık tutuklu ola- rak yargılanıyor. Olaylann elebaşısı ko- numundaki belediye meclis üyesi Cafer Erçakmak ıle Yunus Karataş adlı sanı- klar ise yakalanamadı. Erçakmak ve Karataş hakkında gıyabi tutuklama ka- ran bulunuyor. Sıvas katliamı davasında halen tu- tuklu olarak yargılanan sanıklar şunlar: "Cafer Tayyar Soykök, Halil İbrahim Düzbiçer, Muhsin Erbaş, Ömer Fanık Gez, Bekir Çınar, Adem Kuzu, Ali Kurt. mArkasıSa.l7,Sü.7'de Uğur Mumcu'yu halk sahiplendi • Altındağ'daki kültür merkezinin adının değiştirilmesini protesto eden yüzlerce yurttaş, "Uğurlar ölmez" sloganlanyla, "Demokrasi şehitlerinin adlanrun kaldınlması, düşüncelerini ve yüreğimizdekJ yerlerini silemez" mesajı verdiler. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Alündağ'dakı "Uğur Mumcu Kültür ve Toplum Mer- kezTnin adının. RP ve ANAP'lı Belediye Meclisi üyelerince"Hü- seyin Gazi" olarak değiştirilme- si, bölgedeki yüzlerce yurttaşın katıldığı gösteriyle protesto edil- di. "Uğurlar Ölmez", "MoUalar tran'a" sloganlan eşliğinde şarkı ve şiirlerle RP'li belediyeyi kına- yan yurttaşlar. kültür merkezin- de Uğur Mumcu'nun anısının yaşaülması için imza kampan- yası açülar. WArkasıSa.l7,Sü.3'te Ankara Altındağ Belediye Medisi'nin kararını protesto eden yüzlerce yurttaş. "Mollalar tran'a" sloganlan atıp şarkı ve şiirler okudular. Tabelası değistirikn Kültür Merkezi önünde demokrasi ve basın şehitleri için sa\gı duruşunda da bulunuldu. DISK'te Kemal Nebioğluyine aday • Genel kurulun 3. gününde, DİSK Genel Başkanı Kemal Nebioğlu, aday sayısı teke inmediği için yeniden başkan adayı olduğunu açıkladı. Genel Sekreter Süleyman Çelebi ise genel sekreterlik adaylığından çekildiğini açıkladı. Genel Başkanlık Başdanışmanı Faruk Pekin'in konuşması bir grup delegenin tepkisine yol açtı. DİSK'in, sınıf mücadelesi temelinde yeniden örgütlenmesi gerektiğini vurgulayan bir konuşma yapan Pekin'e, Genel-İş delegesi ağırlıklı bir grup karşı çıİctı. • Artık eski DİSK olmadıklannı ve eski örgütlülüğünün de bulunmadığını belirten Çelebi. "SHP'yle ilişkiler oldu. Allahına kadar oldu. Göreve geldiğimiz, birçok kişinin kaçtığı zor dönemde işbirliği yaptık ama teslim olmadık. Yerel yönetimlerden ve genel iktidardan yararlandık. Ama işçi sınıfı çok zarar gördü. Yanıldık. Bizi yanılttılar" diye konuştu. Bugünkü son oturumda seçimler yapılacak. Yöneticiler 335 delegece.aynayn oylama yöntemiyle belirlenecek. DENİZ TEZTEL GÜNNURtLHAN Türkiye Devrimci İşçi Sendi- kalan Konfederasyonu (DİSK) 9. Genel Kurulu'nun 3. günü, diğer günlerin aksine ger- gin geçerken yönetim oluştur- mada anlaşma sağlanamayın- ca, Genel Başkan Kemal Nebi- oğlu, yeniden aday olduğunu açıkladı. Genel kurul, konfede- raSyonun genel merkezinin An- kara'ya taşınmasını reddeder- ken, Çalışma Bakanhğı'nın is- temine rağmen, adının başm- daki "Türkiye" sözcüğünün kaldınlmasını kabul etmedi. Dedeman Oteli'nde yapılan dünkü oturumun her aşama- sında gerginlik yaşandı. Seçim- lere bir gün kala genel başkan, genel sekreter ve yönetim kuru- lu üyelikleri üzerinde anlaşma sağlayamayan delegeler arasın- da, yumruklaşmaya kadar va- ran sürtüşmeler oldu. Gerek bir uzmanın yaptığı konuşma, ge- rekse bir önergenin onaylan- ması, tartışmalan başlatü. Oturumun ilk konuşmacısı ise DİSK'in yapısıyla ilgili iki deklarasyona imza atan, Genel Başkanlık Başdanışmanı Faruk Pekin'dı. Pekin'in konuşması bir grup delegenin tepkisine yol SSK, HASTALARICEZALANDIRIYOR EZİyet kapiSI Sosyal Sigortalar Kurumu'nun temelişlevi milyonlarca emekçiyi sosyal güvenlik şemsiyesi altında toplamak. Ama, kuruma bağlı sağlık kuruluşlan, başvuran hastalar için tam bir eziyet kapısı. • Son 10 yıldır tek bir hastane ve poliklinik kuramayan SSK'deen önemli sorunu, sağlık hizmetlerinjn iyi yürütülememesi oluşturuyor. Günde ortalama lOOhastayımuayeneetmek zorunda kalan SSK'li doktorlar, '"Mesleklerini yapamamaktan" şikayet ediyor. • Sözleşmeli personel çalıştınlmaya başlandığı için ücret dengeleri de bozuldu. Bu da iş verimini etkiliyor. Sözleşmeli personele çok daha düşük ücret odeni\or. 30 yıldır onarım yapılmadı ŞSK Bölge Müdürü Fevzi Sağıroğlu, İstanbul'daki hastanelerde yaşanan sorunlan ve çözüm yollannı anlatıyor: "Bu olumsuzluğun düzelmesi. SSK hastanelerinin ekonomik olarak güçlendirilmesine bağlıdır. • Bunu sağlamak için, rnalzeme alımını protokole bağladık. Eskiden pahalı alınan malzemeleri, ucuza almaya başladık. • Devlet. sosyal yardımın yükünü. sigortanın sırtından almalıdır. Çalışanlar denetımden geçirilmeli. üretim elemanlannın sayısı arttınlmalıdır. Gelirimiz. işçilerin verdiği ve işçi adına işverenin ödediği primlerden oluşuyor. Son ekonomik kararlann ardından işverenler primleri yatırmaz oldu. M 3. Sayfada açtı. DİSK'in, sınıf mücadelesi temelinde yeniden örgütlenme- si gerektiğini vurgulayan bir konuşma yapan Pekin'e, Ge- nel-İş delegesi ağırlıklı bir grup karşı çıktı. Aynı grup, delege ol- mayan birisinin genel kurulda konuşmaya hakkı olmadığmı öne sürürken. Pekın. yıllarca uzman ve sendikacılann birlik- te işkence gördüğünü. birlikte hapis yattığını anımsattı. Divan Başkanı Durmuş Ali Yalnız. DİSK genel kurullann- da her düşüncenin tartışılabile- ceğini, bu nedenle Pekin'in de konuşabileceğini açıkladı. Ge- nel sekreter adaylanndan Ke- mal Daysal'ın tartışmaya mü- dahale etmesi üzerine ise baş- kan adaylanndan Rıdvan Bu- dak sen bir dille, Daysal'ın ola- ya kanşmaması gerektiğini sö>- ledi ve "Müdahale edilecekse di- van eder" dedi. Tartışma. bir di- ğer başkan adayı İsmail Hakkı Onal'ın, delegeleri dışanva çı- karmasıyla son buldu. Eleştınlere yanıt vermek için söz alan genel sekreter adayı Kemal Daysal. konuşması sıra- sında "Sosyalizm'i hiç kimseye bırakmayacağını" söyledi. Daysal'ın. "Sosyalizm üzerine kirrise ahkam kesmesin. Allah, inşallah yaşamımı sona erdirdi- ğinde Marksizm'e inanıyor ola- cağım" şeklindeki sözleri ise bazı delgelenn gülüşmesıne ne- MArkasıSa. İ?,Sü.4'te Londra British Museum'daki Türkiye EDİPEMİLÖYMEN • British Museum'daki Türkiye'yi, her Türk turistin görmesi gerek. Salon salon iç içe eserler, belki de burada daha güvende. Hiç olmazsa bunlann çalınıp gecekondu haranda kullanılması mümkündeğil. Sütun başhklannın kapı kolonu olması, heykellerin kınlması, İcabartmalann kazınması, fresklerin boyanması mümkün değil. Moskova Anlaşılmayan olağan saçmalıklar HAKAN AKSAY • Anlamıyorum. Pek çok şeyi anlamıyorum. Belki benim dışımda herkes anlıyor. Ama ben anlamıyorum. Neden var güçle tepki gösterilmesi gereken rezillikleri, Ruslar'Burası Rusya!' Türkler de 'Burası Türkiye!' diyerek olağan karşılamaktan keyif duyarlar; anlamıyonjjn. Kopenhag Erkek gibi yaşayıp ölmek FERRUHYILMAZ • Danimarkalı kadınlann erken ölümü, iş piyasasına daha erken çıkmalanndan kaynaklaruyor. 6O'lı yıllardan itibarençahşmaya başlayan Danimarkab kadınlann yüzde 79'u, 1989 yıhnda şu veya bu şekilde iş piyasasına bağlı bulunuyordu. Stockholm Kadınlara saldın GURHAN UÇKAN • Birçok uygar ülkede olduğu gibi burada da kadınlar, kendileri için en rahat giysilerle yazın tadını çıkarmak istiyorlar. U 8. Sayfada Atamalann perde arkası Demirel seçenek bulamadı • Komutanlann görev süresinin uzatılmasını istemeyen Demirel'in, " Alternatif yok mu?" sorusuna, Güreş ve Gölhan olumsuz yanıt verdi. Gölhan. Demirel'in "doğruyu göriince" uzatmaya onay verdiğini sö> lcdı ^ EVRBI DEĞER'İH 117. Sayfada KARAYALÇIN: DEMİREL GERİ ADIMATMADI IşiKMNSU'iNinlnleri M17. Sayfada OLAYLARIN ARDENDAKI GERÇEK Havanda Su... AN Bey ile Veli Bey'in birlik- te çözümlemeleri gereken birsorun var. Ancak Ali Bey ile Veli Bey bir araya gelemiyorlar, gel- dıkleri zaman sorunu çöz- mek için içtenlikle ve açıkça konuşamıyorlar, yalnız bu konuda ötekine berikine dü- şüncelerini açıklıyorlar ya da ileri geri konuşuyorlar. Çözülmesi gereken soruft, daha da sorunlaşıyor. Son günlerde medyaya yansıyan iki olaydan biri hü- kümetin SHP kanadındaki değişikliklerdi; öteki de ko- mutanlann görev sürelerinin uzatılması. Bu iki sorunun çözümlen- mesi için yetkili ve ilgili kişile- rin bir araya gelerek açıkça konuşmaları ve anlaşmaları gerekiyordu. Ne var ki son yı- llarda görenek olduğu gibi ilgililer birbirleriyle konuşa- caklarına medyaya üst üste açıklamalar yapmaktan belki de özel bir zevk duydular. Her Allah'ın günü birkaç kez demeç veren, açıklama yapan, konuşan devlet ve hü- kümet yetkilileri de bu işi ne- den yapıyorlar, anlaşılamaz. Bir bakanla, başbakanla, parti lideriyle, cumhurbaşka- nıyla çözümlenmesi gereken işi, sorumlusuna danışıp ko- nuşmadan medyada geveze- lik konusuna dönüştüren kişi- nin ya özel bir amacı vardır, ya işi yokuşa sürmek iste- ••• • Arkası Sa. 17, Sü.8'de Trafîk kurbanı gazetecilere son görev • Görev yolunda yaşamlannı yitiren 4 basın çalışanı dün toprağa venldi. Hürriyet Gazetesi muhabiri Banş Selçuk, Show TV muhabiri Hande Mumcu, kameraman Selçuk Peker ve şoför Hacı Ali Er arkadaşlannın karanfil yağmuru ve gözyaşlan arasında uğurlandı. • 21 ekimdeevlenmeyiplanlayan Hande Mumcu-Banş Selçuk çifti ve Salih Peker için ilk tören, çalıştıklan Hürriyet Gazetesi Ankara Bürosu önündedüzenlendi. Görev şehitlerinin cenazeleri, Malterje Camisi'ndeki törenden sonra toprağa verildi. Cenazeye vatandaşlann ve gazetecilerin yanısıra çok sayıda politikacı da katıldı. M Arka Sayfada