Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 TEMMUZ1994CUMARTESİ • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLEREVDE VAMI 19
YüzdelOOkâr,
sembolik vergi
D O C A I N A K I N
AJVKARA - Başbakan Tansu
ÇOtef ıle eşıne aıt Marsan Mar-
maıva Holdıng Anonım Şırketı
ıçın Mabye Bâkanbğı na son uç
yıldLT göndenlen tablolarda, ku-
runnjn kârblığının "yüzde 100"
oranında gerçekleştığı bıldınldı
1992-1993 yıllannda ödedığı ku-
rumlar vergısı, 7 mılyon bra ucret
alan bır ışçıden kesılen "jıUık"
gehr vergısının gensınde kalan
Marsan Holdıng'ın, maJ ve hız-
met satışlanndan elde edılen geb-
nnın tamamen "kâr" olarak gos-
tenlnnesı dıkkat çektı 1991.1992
ve 1993 yıllanna an "Kurunıun
Kâriılığuıa ÜişkinBilgi Formlan"-
nda, "sanlan maJın maliyet bede-
K" bolumunun boş bırakılması.
Çıller'ın holdıngının "sıfır" mab-
yetle çabştığı gıbı normal olma-
yan bır sonuç doğurdu Cumhuri-
yet'ın Marsan Holdıng A Ş'>e aıt
mab tablolar uzennde yaptığı ın-
celeme, kurumun kârbbğının son
uç yıldır "yüzde 100" oranında
Mahye Bakanlığı'na bıldınldığını
ortaya koydu Kurumun mal ve
hızmet satış gelırlenrun (hasılat)
tamamen "kâr" olarak gostenl-
mesırvın tıcan gerçeklere uy-
madığı. bu yondekı bıldınmın uç
yıldır yınelenmesınm. hesap ha-
tası olasıbğını ortadan kaldırdığ
bıldınldı
Mabye Bakanlığı'na yapılan
bıldınm uyannca, Marsan Hol-
dıng A Ş .'1991 >ıbnda 417 mıl-
yon 106 bın 24 hrabk mal ve hız-
met satışı yaptı Bu rakam, 1991
yılı "gayrisafi kâr veya zarar" su-
tununa aynen geçınldı "Sair ge-
lirfcrM
ın de eklenmesınden sonra
Marsan Holdıng'ın "ticari bilan-
çokân"452mılvon525bın451h-
ra>a yukseldı ve kurumun kârlılık
oranı "yüzde 100" olarak Mabye
BakanhğYna bıldınldı
Başbakan Çıller'ın holdıngı,
1992 yıbnda. 434 mılyon 83 bın
30 bra tutannda mal \e hızmet
satışı yapüğını, 3 mılyon 876 bın
654 bra saır gebr elde ettığını. tı-
can bılanço kânnın 437 mılyon
861 bın 385 bra olduğunu, gayn-
safi kârbbğın da yuzde 100 oranı-
nda gerçekleştığını bevan ettı
Tansu Çıller'ın 6 ayını eko-
nomıden sorumlu De vlet Bakanı,
yaklaşık 6 ayını da Biişbakan ola-
rak geçırdığı 1993 yıbnda, Mar-
san Holdıng'ın yurtıçındekı
yatınmlan tamamen yurtdışına
kaydınldı Servet beyanında
ABD'den başka ulkede mal
varbğı bulunmadığmı bebrten
Tansu Çıller'ın açıklaması uyan-
nca, Marsan Hold mg'ın yurtdışı
y atınmlan Amenk a'da toplandı
Çıller'ın Devlet Makanı olduğu
1992 yıbnda 1 mıl yar 960 mılyon
25 bın lıra duzeyı nde oian yuftıçı
yatınmlar. Başbakan olduğu
1993 ybnda "35 bin lira"ya m-
dınldı x
l°92'de 3 mılyar 553 mılyon
752 bın bra olan yurtdışı yatın-
mlann gecen yü kı tutan. 8 mılyar
551 mıiyon 399 bın 750 braya
yukseldı
1993 yıbnda 9 mılyar 167 mıl-
>on 270 bın 88 5 lıralık mal ve hız-
met satışı yaptığmı bıldıren Baş-
bakan'ın holdıngı,"gayrisafî kâr"
ıçın de a>ru rakamı kayıtlanna
geçırdı 1993 yıbndakj "sair gi-
derlerTnı 2 mılyar 201 mılyon
983 bra. "saıır gelirler"ıru de 449
mılyon 119 bın 46 bra gosteren
Marsan Hc Idıng, tıcan bılanço
kânnı7mıly ar414 mılyon 406 bın
809 lıra olarak hesaplanna kay-
dettı
Marsan Holdıng'm 1991,1992
ve 1993 yıllannda Mabye Ba-
kanhğı'na bıldırdığı kurumun
kâriılığına ıbşkın tablolann ta-
mamında. "satılan malın maliyet
bedeli" bolumu boş bırakıldı
Rakarnlan Cumhunyet'e de-
ğerlendıren uzmanlar, sıfır ma-
lıvet ıle çabşmarun tıcan gerçekle-
re uym.ıdığını, mal ve hızmet
satışından elde edılen gebrlenn,
tamame n kâr olarak gostenlmesı-
nın hesup hatası olasıbğmı gun-
deme gvtırdığını bebrtırlerken. şu
yorumı ı yaptılar
"AIM ak, aynı vöndeki bügilerin
3 >ü i-çin peşpeşe tekrarlanması,
hesap hatası olasılığını ortadan
kaldırı>or. Ticari bir ışletmenin,
bir şır keOn maliv etınin sıfır obnası
duşunulemez. Satısa sunulan mal-
ların mab > etınin, satış tutarının
önefrıti bır bolumunu oluşturduğu
bilintr. Hizmetler içuı bu oran bi-
raz ıJeğişse de, hiçbir hizmet sıfır
mati \etk verilmez."
Çiller'denbeyanyerine tepki
• Baştarafı 1. Sayfada
deme gelen "vergi kaçınldığı"
savlan, Başbakan Tansu Çiller'ın
^sınırlennı bozdu Holdıngının
'odedığı sembolik vergıler ve diğer
bılanço rakamlan konusunda
doyurucu açıklama yapamayan
Başbakan, yenılenecek beledıye
başkanbğı seçımı ıçın gıttığı Nev-
şehır'de ağlamaklı ses tonuyla
yapüğı konuşmada, "ayaklarına
bastığı çıkar gnıpiannın kendısıne
çamur attıklarını" one surdu Çıl-
ler. "Ben arkamda universıtemi,
ailemi bırakarak bu mucadeleje
girdim. Guçleri varmış. bonıyu
alıp otrururlermış. ziyanı >ok
yapsınlar. Ben de size sığınınm"
dedı
Çıller, dun berabennde Ulaş-
tırma Bakanı Vlehmet Kostepen
ve DYP'nın "hareketçi" kan.ı-
dından çok sayıda mılletvekıby le
gıttığı Nevşehır'de, çoğunlujju
kadın ve çocuklardan oluşan bır
kalabalığa seslendı Yaklaşık 100
araçbk konvoyld mıtıng mev-
danına gelen Çıller, "Damat tb ra-
him Paşa'nın kahraman torun-
larT'dıyerek seslendığı Nevşe/ıır-
lılerden, beledıye başkan aciayı
Temel Erdoğan ıçın destek ıs tedı
Çıller'ın konuşmasına başlama-
dan önce SHP Partı Mecbsı uyesı
Fahri Ertürk, Çıller'e bır buk et çı-
çek hedıve ederek seçımlerde ba-
şan dıledı 7 Mart 1991'de ılk
pobtık geasını Nevş^hır'e
yaptığını anımsatan Çıller.
"lslam dünyasının kardeşîlik di-
yan" olarak rutelendırdığı Nev-
şehır'ın kendısını bıağnna
basüğıru soyledı Çıller, Nevşe-
hırblere teşeİckür ederken "O za-
man hiç olan bu ananızı, bacınızı
bağruuza bastığınız içuı fize nun-
nettanm" dedı
Çıller, ekonomık kon ulara de-
ğınırken de, venlen mucadelenın
kolay olmadığını, 3 ay ıçınde her
şeyın haüolmasırun mûmkün ol-
madığını soyledı Çıller. "Ancak,
rûneüjı içindeki tşık görülmüştür"
gonışunu dıle getırdı Ekonomık
kararlar nederuyle bazı çıkar
gruplannın tedırgın olduğunu
kaydeden Çıller. ağlamakb ses
tcnu>la, şunlan soyledı "Çıkar
gruplannın ayaklanna bastık.
Şırrıdi çamur armava çalışıyorlar.
S.izink benim arama girmek tsti-
yorTar. Benim malım mullrtinı
vamıtş. ben olmadığı için polıtika-
va girmedim. Ben arkamda uni-
versitemi, ailemi bırakıp bu muca-
dele>e girdim. Çıkar gruplannın
gücu varmtş, boruyu alıp ottunır-
lemıiş. Yapsınlar ziyanı vok, ben
de size sığınınm. Bu ulke guçlü
olacak. sizin paranız sizin olacak.
Bana bu mucadelemde destek ve-
rin, baydi Tûrkiye, haydi."
Çıller. kamuoyundan hıçbır
zaman gızlısı saklısı obnadığmı
anlatırken de. "Alnım açık, başım
dik. Bu mucadeieden çıkacağun"
dedı Çıller. karalama kampan-
>alanna karşı vatandaşlardan
kendısıne sahıp çıkmalannı ıste-
dı Çıller. konuşmasının son bo-
lumunde 27 Mart seçımlennde
beledıve başkanbğını kazanan
Refah Partısı'ne yuklendı ve RP'-
nın boluculuk yapüğını one sur-
du fsım vermeden son yerel se-
çımler oncesınde Nevşehır'e ge-
len RP Şanburfa Mılletvekıb
ıbrahün Halil Çelik'ın vaptığı ko-
nuşmayı eleştıren Çıller şunlan
soyledı "Bir RP milkftekiti gel-
miş, demiş ki, "Guneydoğu'da sı-
yası çozum ıstıvorum Bunun
altını yeşıl-san-kırmızı renklerle
çızıyorum' demiş. \edir bu )eşil-
san-kırmızı? PKK'nin bavrağı de-
ğil mi? Bu RFli millertekilinin
> aptığı boluculuk değil mi? Orada
şehit duşen Mehmetçiğin ruhu ne
olur? \ ine diyorlar ki, bız Muslu-
manız. Elhamdulillah hepimiz
Müslumantz. Bizinı Müsiü-
manlığımızın onlardan kahr >anı
yok. Kimse bir Müslümanı obfini-
nun karşısına dikmez. Peygambe-
rüniz ne demiş, Kım kj aynbk to-
humu eker. bızden değıldır' bu-
yunnuş. Bu oyunlara geuneyin."
Çüler'ın mıüngını, yaklaşık 4
saat sonra aynı meydanda vatan-
daşlara seslenen ANAP Genel
Başkanı Mesut Yılmaz'ın basın
muşavırlennın de ızledıkJen dık-
kat cektı
G Ü N D E M MÜSTAFA BALBAY
• Baştarafi 1. Sayfada
"eşıtlık", "ınsanca ve ozgurce yaşa-
ma" uğraşında alınan yol, elbette kü-
çumsenemez Ne var kı bu yolda ko-
nulması gereken daha çok taş var
Bugunku "buyuk eşıtsızlığın" da-
yandığı somurgecı mantık, kendısını
çağa uydurarak devam edıyor
Geçen yüzyıla kadar Guney Amerı-
ka, Avrupa'nın emrındeydı Uruguaylı
gazetecı-yazar Eduardo Gualeno ya
gore Guney Amerıka dan Avrupa'ya
taşınan gumuş madenı bır araya getı-
rılse "Brezılya kıyılarmdan Lızbon'a
kadar dev bır kopru" olurdu Parıs'ın
gelınsı guzellığınde, 35 ınde maden
ocağında olen Guney Amerıkalının,
Afrıkadan bu ocaklara goturulup
hayvan gıbı pazarlanan esırlerın kanı
var
New York'un, Los Angeles'ın, San
Francısco nun dev gokdelenlerının,
genış caddelerının altında Kızılderılı-
lerın kemıklerı yatıyor
Bır zamanların "uzennde guneş
batmayan ımparatorluğu" ingıltere'-
nın başkentı Londra, Hındıstan'dan
Guney Afrıka'ya dek somurgelerın
mab, canı, emeğıyle oldu
Insanlığın gelışımıyle sömurgeler
gıderek bağımsızlığına kavuştu
Bu değışım bırey olarak ınsanda da
Gaz Lambası ve Elektrik...
yaşandı Insanın "kula kulluk"Xan
sıyrılıp "ozgurluğe" ulaşmasında da
tıpkı ulkelerın gefışımınde olduğu gıbı
çok uzun ve kanlı bır sureç geçtı
Ve bugun bır yanda yenı bulunan
galaksınm fotograflarına bakıp tekno-
loıının ne kadar ılerledığmı duşunu-
yoruz, bır yanda da Bosna- Hersek'te
dunyanın gozu onunde sadece nufus
cuzdanında 'Musluman"yazdığı ıçın
bınlerce ınsanın katledılmesıne ın-
sanlığın seyırcı kalmasına kahrolu-
yoruz ve soruyoruz
"Insanlığın aldığı yol bu kadar mı?"
Turkıyeye gelınce
Bızım aldığımız yol ne kadai"?
Sıvas katlıamı kadar
2 Temmuz 1993 sadece Sıvas'ta 37
aydının dırı dırı yakıldığı gun değıl,
ulkemızdekı çelışkının bır şamar gıbı
yuzumuzde patladığı gundur
Turkıye'yı dığer lslam ulkelermden
daha ılerı goturup çağdaş ulkeler se-
vıyesme ulaştırma yolunda 70 yıldır
süren çabalarla ovunmek, hakkımız
Ama hala duşunceden, hatta bır hey-
kelden korkanların "etkın bır guç"ol-
ması, utancımız1
Sıvas olaylarının faıllennın, ozunde
temsıl ettığı düşunce şudur
"Benım gıbı duşunmeyen kışıyı ya-
şatmam "
Bu, 700 yıl once yaşamış Mevlana -
dan bın yıl daha gerı bır duşunce
Bugun Sıvas ın bırıncı yılı yaşanı-
rken toplumdakı genel beklentı şu
'Aman bır olay çıkmasın "
Tabıı kı herkesın ısteğı i»u Ama
''Aman bır olay çıkmasın " dlye herke-
sın susrnasını ıstemek, susmak, yenı
Sıvaslara davetıyeden başka bır sey
değıldır
Şerıatçı kesım, Sıvas olaylarının
ardından vıdeo kayıtlanndan sapta-
nan ktşılerın yargılanmasına buyuk
tepkı gosterdı Olayı mazlumlara ış-
kence ' olarak duyurdu
Basına kapatılmadan once, duruş-
malardan ıkısını ben de ızledım Ve
tuylerım urpererek adeta Sıvas
kıyımmı yenıden yaşadım Madımak
Otelı'nden kurtulabılenlerın ıfadelerı
alınırken sanıkların attığı laflardan
bazıları şoyleydı
- Keşke sen de geberseydın1
- Merak etme, devam edeceğız
- Allahsızlar
124 sanıktan 86 sı serbest bırakıldı
Dava pazartesı gunu devam edecek
Bu sanıklar suçlu-suçsuz ayrı konu,
ama asıl mahkum edılmesı gereken,
"Benım gıbı duşunmuyorsan yaşat-
mam" duşuncesıdır
Bugun şerıatçı kesımın kendı ıçın-
de debuyukçelışkılervar Allah'akul-
luk bıçımınden çarşafın rengıne ka-
dar pek çok konudaçelışıyorlar Elıne
fırsat geçse kara çarşaf taraftan,
renklı turban takanı ortadan kaldırır
Bunun orneğını Afganıstan da goru-
yoruz 70'e yakın şerıatçı grup kendı
arasında yıllardır amansızca savası-
yor Buradan bakınca, demokratık
sıstem onlara da lazım
Duşunceyı ışıkla anlatmak gerekır-
se, olay "gaz lambasında ' ısrar
edenlerle 'daha çok ışık" ısteyenle-
rın çelışkısıdır Gaz lambasıyla yaşa-
mak ısteyenlerın duşuncesıne
saygımız var ' Gaz lambasınm ala-
cakaranlığı elektnkten lyıdır dıyen
oyleyaşasın Amaonlar, "Olmazoyle
şey, sadece bu gaz lambası kullanıla-
cak, bunun dışındakı tum ısıklan yok
edeceğız ' dıyorlar
Bızde '/7ay/r"dıyoruz'
Gaz lambası mı, elektrik mı9
Anadolu ınsanı bunu ayıramaya-
cak kadar bağnaz değıl
Elektrığın voltajı arttıkça gaz lam-
bası yok olup gıdecek
Şeriatakarşıdemokrasi
Haber Merkezi- Sıvas'ta şenat
vanblan tarafından yakılarak ol-
durülen 37 kışı bugun anılıyor
Katbamın bınncı yıldönumu ne-
denıyle SHP Genel Başkanı Baş-
bakan Yardımcısı Murat Kara-
yalçm ıle çok sayıda SHP'lı ba-
kan, mılletvekıb ve partı yonetıcı-
sı, Madımak Oteb onune karan-
fıller bırakarak saygı duruşunda
bulunacak CHP Genel Sekreten
Ejtuğrul Gunav ıle CHP yonetıcı-
len de bugun Sıvas'ta bır basın
toplantısı dûzenleyecekler îzmır
Vablığı, demokratık kıtle orgut-
len tarafından gerçekleştınbnek
ıstenen mıtınge "turizmi baltala-
jacağı" gerekçesıyle ızın verme-
dı Samsun'da ıse fHD'nın ken-
tın çeşıtlı yerlenne asmak ıstedığı
pankartlar vabbkçe yasaklandı
Çeşıtb partıler ve demokratık
kıtle orgütlen yaptıklan açıkla-
malarda, uzennden bır yıl geç-
mesıne karşm katlıamı yapan-
lann cezalandınlması konusunda
gebşme sağlanamamasıru ve bır-
çok sanığın mahkemece serbest
bırakıbnasım kınadılar ve bu tu-
tumun gena guçlere curet verdı-
ğını bebrttıler
Gecen yıl bugun Madımak
Otelı'n^ç 37 kışı yakılarak oj»
durulmûştu Olayın ynldonu-
munde ne tur etkmbkler gerçek-
leştınleceğı "provokasyon korku-
ları" nedenıyle uzun sure tartı-
şma konusu oldu SHP organ-
lannda konu tartışılırken "Yeni
bir 2 Temmuz yaratılmastna mey-
dan veribnemeli" denılerek mıtıng
benzen >oğun bır katılım gerektı-
ren herhangı bır etkınlık duzen-
lenmemesı karara bağlandı
SHP lıden Murat Karayalçın
ıle bakanlar. mılletvekıllen ve
partı yonetıcılen, dun otobuslerle
Sıvas'a gıttıler Geceyı Sıvas'ta
geçıren SHP'bler. bugun once
Madımak Oteb onunde saygı du-
ruşu >apacaklar ve otelın onune
karanfiller bırakacaklar Daha
sonra da Karayalçın'ın bır basın
toplantısı duzenleyerek ulusal
bırlığın ve banşın onemmı vurgu-
laması beklenıyor Kent ıçınde
herhangı bır olay meydana gel-
mesı ve Sıvas'a dışandan gelen
yurttaşlann kente sokulmaması
olasıbklanna karşı. olaylara anı-
nda mudahale edılebılmesı ıçın
Karayalçın akşama dek Sıvas'ta
kalacak
CHP Genel Sekreten Ertuğrul
Guna> ıle genel sekreter yar-
dımalan Haydar Oymak ve Ha-
«an Akyol da bugun S^s't^ ola-
caklar Gunay.CHPılmerkezm-
Heclef, insanhaklaıı
• Baştarafi 1. Saryfada
"lldnci biny ılın dehşetini siüp yok edecek çözûmJer bulmak kolav
değil. Son yüzvılda, mihonlarca insan, insan haklarına değer >erme-
yen devletlerce, ırkJan, dinsel ve sivasal inanclan v uzünden oldürül-
dü. Şu anda bile binlerce insan, avnı nedenlerle devlet desteğhle
soykıruna uğratıJıvor, daha fazlası da sürekli baskı altında tutui-
nuuıın acılarını çckiyor. Kunımlaşnuş ırkçılık, voksulluk, işkence
gjbi devlet desteğindeki bölgesel, endüstri>el ve çevre çatışmaları,
ÜÇÜDCÜ binvılda da surecek."
İnsan haklan uygulamasında durust onderlere gereksınım ol-
duğunu. Heaiev şoyle vurguluvor "İyi ahlaki »e bildirgenin mad-
delerine bağlı önderlere gereksinimimiz var. Devlet ve toplıunda
olıanlu onder v.ıratılmasında karşılaşağunız en büyük güçlük, (ne
çare ki) önderlerin, gidermek istediğuniz sorunlan temsil etmiş ol-
nulandır."
Healey. "Kamboçva, Somali ve Bosna'da, Birleşmiş Milletler'in
etkili önlemler alamaması da BM'nin kendi içindeki sivasal çıkar-
lar ve rekabet tarafından engellendiğıni gostermektedir" dedıktcn
sonra, şu onerıvı yapıyor
"Bunun için herhangi bir ulusun sivasal çıkarlanndan uzak >e
dküoya çapında seçilmiş uvelerden oluşan BM destekli bir uluslara-
raa kurula gereksinim vardır. Bu, dünva çapında dûşünleri temsil
e-dş belırli ulusal, sivasal çıkarlardan etkilenmeven. vansız bir
bıakışaçtsıvl A insan haklarını savunnıak ıçın varjtılmış bır kurul ol-
nnah. Evrens-el insan haklarını savunan vasalar, bu vasaları anlavıp
urygulamay) kabui eden bir adalet kuramu üe desteklenmeu'dir."
ARAYIŞ
• Baştarafi 3. Sayfada
Bu soru Turkıye açısından, her sorudan daha onemlı bır so-
rudur Ve Turkıye'nın vartığı ya da yokluğu bu soruya verılecek
yanıta bağUdtr
Perşembe gunu bu sutunda Sayın Hulusi Metin'ın daha
once yazdığım bır yazıyla ılgılı goruşlennı okudunuz Ben bu
mektubu Sağdan gelen bır değerlendırme olarak nıtelemış-
tım Kendılerı benıarayarak sağ've sol unaçıklanmayamuh-
taç kavramlar olduğunu (haklı olarak) belırttıler ve kendılerını
her ıkı tanımlamaya da sokamadıklarını soyledıler Haklılar
Gerçekten sağ ve sol tanımlanmaya çok muhtaç kavramlar
Hele meselenın ekonomık boyutunu ıkıncı plana bırakarak salt
toplumsal yonuyle ele alırsak sağ ve sol kavramları çok 'kafa
kanştırıcı olabılıyor
Acaba sağcı kım 'solcu' kım
1
? Neredeyse tum yaşamını
'eme^ç/fres//n/ere'adamışMehmetAkif sağcı da Sayın Baş-
bakanımız Tansu Çillef solcu mu' Yanıtlaması çok guç soru-
lar bunlar
Sayın Metın mektubunun sonunda, "Kuran ın tanrısı karşı-
sında 'Egemenlık kayıtsız koşulsuz ulusundur ılkesını savuna-
bılmek, kılıseye baskaldırmaktan çok farklı ve anlamlıdır dı-
yor Bu sonuç noktasını doğrulayabılmek ıçın bazı soruların
yanıtlanmasının gerektığını duşunuyorum
Herşeyden once şusorununyanıtlanmasıgerekır 'Kuran-
ın tanrısı dığer dınlerın tanrısından farklı mıdıf>
Toplumumuzun hemen tum kesımlerınde yaygın olarak
yanlış bıranlayış ve ınanç vardır Islamıyetın insan yasamının
tum kurum ve kurallarını belırlemesıne karşın, dığer dınlerın
ınsanların salt tanrı ıle olan ılışkılerını belırledığı soylemr Bu
anlayışa gore dığer dınler ınsanların gundelık yasamlarına ve
bu yaşamın belırlenmesıne karısmazlar
Gunumuzun Hınstıyan toplumlarına bakıldığı zaman bu
yargı doğru gıbı gorunur Gerçekten kılıse ınsanların gundelık
yasamlarına pek karışmamakta ve salt tanrı ıle olan ılışkılerını
duzenlemek amacını gutmektedır (Ancak bunun gundelık ya-
şama hıç karışmamak anlamına geldığını tlerı surmek de zor-
dur)
Fakat meseleyı 'tarıhsel boyut' ıçınde ele aldığımız zaman
durumun hıç de bugunku gıbı olmadığı açıkça gorulur Kılıse
kendıne ınanan ınsanların gundelık yaşamlarını yuzyıllarca
belırlemış ve tanrısal yasalarla yonetmıştır Kuran, gundelık
yaşamı ne denlı duzenlıyor ve hangı olçude mudahale edıyor-
sa\ Incıl de uç aşağı-beş yukarı aynı oranda gundelık yaşamı
duzenlıyor ve o derecede mudahale etmek yetkısını buluyor-
du Hele Tevrat ın belırleyıcılığı ve mudahalecılığı Kuran dan
çok daha fazlaydı Fakat zaman ıçınde toplumların altyapısı
değışınce ve ınsanlar 'kendı kaderlerını kendılerı belırlemek
arzularım' yaşama geçırınce, dının mudahalelerını kırmıslar-
dı
Gallle'nın 'oykusu nu herkes bılır Kılıse gundelık yaşama
oylesıne mudahale ederdı kı gozle gorunen gerçeklerı bıle
yadsımak zorunda kalırdı ınsanlar \spanyo> ressamı Goya
Alba Duşesı nın resmını çıplak çızdığı ıçın afaroz edılmıs ve
adamcağız aynı resmı bır de gıydırerek çızmek zorunda kal-
mıştı Madrıd Parado Muzesı'nde her ıkı resım yan yana durur
Aıle duzenı ıçındekı yetkılerden başlayan mudahale eko-
nomık yaşamın tum kurumlarına kadar, toplumsal yaşayısın
tum kurallarına kadar yaygınlasmıstı Kılısenın haberı ve ıznı
olmadan hıçbır sey yapmak da mumkun değıldı dusunmek
de
Kuran ı Allah ın ındırdığıne hukmetmek elbette Sayın Hu-
lusi Metin'ın vurguladığı gıbı Tanrısal buyruklara uymak ve
uyulmasını sağlamaktır " Ama tanrısal buyrukların sınırları
hakkında kım 'karar verecektır^1
Her yerde dıle getırılır Muslumanlıkta kulla tanrı arasında
aracı yoktur denır Doğrudur Ama boy/e bır aracı ruhban sı-
nıfı olmadığına gore bu buyruklar konusunda tetva vermek
kımın 'yetkısındedır? Kım buna cesaret edebılır9
Bana kalırsa ' Kuran ın tanrısıyla, dığer dınlerın tanrılan
arasında fark yoktur Fark sadece, kendını Musluman olarak
tanımlayan ınsanların yaşadıkları toplumlarla, Hınstıyan top-
lumların altyapılarındakı farktır Bu da ancak zaman ıçınde ka-
partır
Not: Sayın Ferit İlsever'ın yanıtını salı guniı yayımlayaca-
ğım.
de bır basın toplantısı duzenleye-
cek CHP'bler daha sonra da Ba-
naz'dakı torenlere katılacaklar
Sıvas'ta bır yıl once katledılen
37 aydın, pek çok ılde olduğu gıbı
Istanbul, Îzmır, Adana ve Zon-
guldak'ta da çeşıtlı etkınlıklerle
anılacak
Refıka Bezirci dun yaptığı
yazılı açıklamada, Sıvas'ta olen-
lenn duşuncelennı ve anılannı
>aşamın her alanında dın tut-
mak, yaşatmak ıstedıklennı be-
lırtereİc bu amaçla yaptırdıklan
Asım Bezirci anıtmezanrun saat
13 OO'te Zıncırbkuyu Mezarlığı'-
nda açılacağmı duyurdu Bezırcı.
"yureği insaniıktan ve guzellikten
yana olan herkesi" bu açılışa ça-
ğırdı Turkıye Barolar Bırlığı
Başkanbğı tarafından yapılan
yazılı açıklamada "Madımak
Oteli'nde yakılanlan geri getire-
meyiz. Ölenkrin vakınlannın bir
vıkİır suren tarifsiz acılarını dindi-
remeyiz, ama toplum olarak, dev-
let olarak bu insanJara karşı göre-
vimiz, borcumuz olduğunu unut-
mamalıjız. MaaJesef devlet, Sıvas
olaylannı, ölenleri ve vakınlanıı
unutmuş gorunmektedir" denıldı
Açıklamadd. "Devlerin bu kavıt-
sızlığı hüzun verici ve umut kıncı
olmuştur. Bir başka umut kıncı,
hukuk adına duş kırıkbğı varatan
geyşme de DGVInin, dûruşma-
lann gizli vapılmasına karar ver-
mesi olmuştur" denıldı
RP Sıvas Mılletvekıb Musa
Demirci ıse dun yaptığı açıkla-
madd, Snas davasındd vargı-
lanan sanıklann suçsuz oldu-
ğunu savunarak. "Onlar da suç-
suz gunahsız. Ne için vattıklannı
bibnivorlar"dedı
Ecevit:
KKTC Ue
özerklik
• Baştarafi I. Sayfada
bebrten Ecevit, Turkıye'nın bu
ulkeye yardım elını uzatması ge-
rektığını de soyledı DSP lıderi,
Kıbns Rum kesımırun Avrupa
BırlıgYne katılması durumunda
KKTC'nın uzenndekı baskı-
lann yoğunlaşacağına dıkkat
çekerek, gınşımlenn bu sureç-
ten once başlatılması gerektığı-
nı kaydettı KKTC'nın, Tiırkı-
ye'den ornek aldığı adaletsız se-
çım sıstemını değıştırdığıne dık-
kat çeken Ecevit. Turkıye'nın
KKTC'yı ornek alması gerektı-
ğını soyledı
Ecevit, Anayasa'nın 84 mad-
desındekı hukumlen "garip"
olarak nıtelendırerek, "Türkiye,
vabancılara karşı hoş göriinmek
için değil, ama kendi içinde huzu-
ra kavuşmak için, bir an once
Anavasa'vı demokratık hale ge-
tirmek zonındadır" dedı
Turkıye'de bulunan Azer-
baycan Başbakan Yardıması
\bbas Abbasov'un. Başbakan
Çıller tarafından 8 gun bekleül-
dığıne dıkkat çeken Ecevit,
"fürkiye'den başka güvencesi
olmavan bir devlete ve kendini
Tıirk ulusu ile özdeş gören bir
ulusa bövle bir muamele yapıla-
maz" dedı Ecevit. Turkıye'pın
kendı guvenlığı ıçın, Azerbay-
can'a ıstedığı ekonomık desteğı
sağlamak zorunda olduğunu da
sozlenne ekledı
Sıkı önlemler alındı
SıvasHaymekorku veendişehakim
KENAN BİLİZ/HATtCE BİÇER
SIVAS - 37 aydının dın dın yakılarak oldurul-
duğu Sıvas katbamının bınna yıldonümunde.
kentte yıne korku ve endişe hakım Guvenlık kuv-
vetlen ıse bu kez 'hata' yapmamaya kararlı gozu-
kuyor Olağanustu guvenlık onlemlennın alındığı
Sıvas'ta, kente gınş yapan tum araçlar 'didik didik'
aranıyor Komşu ıllerden sevkedılen guvenlık kuv-
vetlen ıle sokaklarda sıvıllerden çok asker ve polıs
buiunuyor. Bu önlemlerle de yetınmeyen polıs,
olay çıkaracaklan şuphesıyle, sol goruşlu olduğu
bıldınlen 70 kışıyı de gozaltına aldı Sıvas'ta bu kez
her mahalleye bır ıtfaıye araa yerleştınldı
2 Temmuz 1993 gunu Sıvas'ta 37 kışının yakıla-
rak oldurulmesıy le sona eren olaylar. kente bugun
de aynı korkuyu salıyor Bu korku ve endişe, her
kesımde oylesıne yoğun yaşanıyor kı guvenlık guç-
len gorülmemış önlemler abyor
Sıvas'ta. kentın tum gınş ve çıkışlan sıkı konrol
altına alındı Şehre gıren tum araçlar dıdık dıdık
aranırken trenle şehre gelenler de kontrol edılıyor
Kentte bugun düzenlenecek etkınbklere katılmak
ıpn çevre ıllerden gelenlenn yanı sıra takvıye gu-
venlık kuvvetlen ve basın mensuplan nedenıyle
kenttekı tum oteller ve mısafırhdneler doldu Gu-
venlık guçlerının yerleştınldığı devlet mısafırha-
nelennde yer kalmadı
Son bır hafta ıçın Sıvas'a kaydınlan I 500 pobse
ek olarak çevre ıl ve ılçelerden çok sayıda asker de
kentte konuşlandınldı Son olarak dun Çorum'-
dan 10 otobus dolusujandarma ve pıyade koman-
dotımı Sıvas'ageldı
Ancak alınan onlemlerle yetınmeyen Emnıvet
Mudurluğu, çoğu eskı Dev-Sol uyesı olduğu one
surûlen 70 kışıyı de gozaltına aldı Yetkıbler. go-
Kabotaj Bayramı ve
zaltılar ıçın "İçeri alınanlar, bilinen ve provokasvon
yapabilecek kişiler. Olavların v atışmasından sonra
serbest bırakılacaklar" dedılcr
Her an venı bır "korkunç' olay bekleven çok sa>ı-
da Sıvaslı esnaf da dun dukkanlannı kapattı Za-
man zaman polıs ıle esnaflar arasında tartışmaldr
gozlendı Tartışmalarda pobsın "Bövle yaparsanız
panik artar" uyanlanna, esnaflar ıse "Âçık dunıp
vağmalanma tehlikesi vaşavacağunıza, kapatır, evı-
mizde rahat ederiz" dıyerek korkulannı dıle eetırdı-
ler.,
Öte yandan, 37 kışının yakıldığı Madımak Ote-
Iı'nı hatırlatırcasına kentın tum mahallelenne bırer
ıtfaıye araa verleştınldı Olası olaylarda varaldn-
raa ve benzen durumlar ıçınse tum hastanelerden
hemşıre ve doktorlar, ambulansldrla sokak baş-
lannda nobete koyuldu Geç kdbnmış olsa dd bır
başka 2 Temmuz katbamının yaşdnmaması ıçın Sı-
vas'ta her turlu onlem alındı SHP lıden Murat Ka-
rayalçın ıle Çdlışma ve Sosyal Guvenlık Bakanı
Mehmet Moğultay, Adalet Bakanı Sevfı Oktay
Tunzm Bakanı Abdülkadir Ateş ve çok savıda mıl-
letvekıb, dun saat 22 00 dolayında Sıvas'a geldıler
Kent gınşınde. Sıvas Valısı Avdın Guçlü tardfından
karşılanan Kara>alçın'a. ddha sonra Mİayctte bn-
fing venldı Valı Guçlu'nun. SHP Sıvas Mılletvekı-
lı Zija Halis ıle vaptığı goruşme sırasında. bugun-
ku anma torenıne, sadece Ankara'dan gelen mıllet-
vekıllen ıle partı yonetıcılennın katılmdsına ızın ve-
nleceğını. kentte yaşayanldrd ıznı venlmeveceğı \e
dışandan gelen otobuslenn kente sokulmdvdcağını
söyledığı oğrenıldı Valı Guçlu'nun kent dışından
gelenlen Banaz'd vollayacağını sovledığı akıanldı
Geceyı Sıvas'ta geçırecek olan Karayalçın ve bcra-
benndekıler ıçın çok yoğun guvenlık onlemlen dlı-
nması dıkkat çektı
Meclis'i
toplanbya
• Baştarafi I. Sayfada
ruşulmesı ıçın TBMM'yı 14
temmuz perşembe gunu olağa-
nustu töplantıya çağırdı Mal
varlığının "ticari sır" olduğu ve
araştınlamayacağı yorumlanna
kdtılmdvanCındoruk."Si>aset-
çinin ticari sırrı ounaz. Başba-
kan'uı ticari sırrı varsa istifa et-
melidir" dedı
Cındoruk. dun valılıklere
gonderdığı vazıda ve TRT'den
vaptığı açıklamada. ANAP'ın
ıstemının anayasa ve Meclıs Iç-
tuzuğu hukumlenne uvgun bu-
lunduğuna dıkkat çekerek
TBMM Genel Kurulu'nun 14
temmuz perşembe gunu saat 15
00'tc Çıller eşı veaılesınınyuftı-
çı ıle yurtdışındakı mal ve gayn
menkul edınrmlenrun araşün-
Imasına ılışkın onergenın goru-
şulmesı amacıyla olağanustu
toplanacağın] belırttı
Cındoruk. mal bıldınmıne ılış-
kın yasa uvannca. malvarlığırun
araştınbnasırun mumkun ol-
mddığı yonundekı \orumlann
dnımsdtılması uzenne de araştı-
rmanın nasıl vdpılacağına
TBMM'nın karar vereceğını
sov ledı
Cındoruk. araştırmanın "ti-
cari sırların açığa vunılamava-
cağı" gerekçoıyle yapılamava-
cdğı goruşune karşı çıkarak şun-
lan boyledı
"Shasetçinin ticari SUTI obnaz.
Eğer bizün ticari sunmız varsa,
bu görevlerde kaimamamız gere-
kir."
Çiller, servetini nasıl kazandı?
• Baştarafi 2. Sayjada
madan, bır kaza nedenıyle
Turk boğazlannda can ve mal
kaybınd uğramalan bızı rahat-
sız eder Turkıve Cumhunvetı
Devletı. çağdaş ve sorumlulu-
ğunun bılıncınde bır devlettır,
kendısıne bır zaran olmayacak
olsa bıle bu tuzuktekı onlemlen
alır ve yabanalann kendı bo-
ğazlanndan geçışını guvenlı kı-
lar
Son olarak bebrtmekte yarar
goruyorum kı soz konusu tu-
zuk. Turkıye'nın kendı boğdz-
lan uzennde vururluğe ko>du-
ğu bır İç hukuk metni'dır
Tuzuğun. Montro dahıl hıçbır
ulusldrdrası anldşmavd avkın
olmadığını soylememız. tuzuğu
uluslararası bır tartışmaya açtı-
ğımız anlamına gelmez Tuzu-
ğun Ingılızce çevınsı dağıtılmış-
tır İlgılılenn ve bızım hazırlık-
lanmızı tamamlamamız ıçın de
altı avlık bır sure tanınmışttr
Bugunden ıtıbaren tuzuk >u-
rurluktedır ve tartışmasız uygu-
lanacaktır Y abancı basında
(orneğın 'Llvod's List'm 27 Nı-
san 1994 tanhh savısı) tuzuğu
uvguiayacak uluslararası taraf-
sız orgutlenmelerden soz edıldı-
ğı gorulmektedır Turkıye
kendı boğazlan uzennde ege-
men bır devlettır Bu turkonu-
lan tartışmavacağımız gıbı
gundeme getınlmelennı de sı-
cak karşılamıvoruz
M Baştarafi 1. Sayfada
Gurkan, dun TBMM Baş-
kanlığı'nd verdığı onergesınde.
Çıller ın. > urtdışında gav nmen-
kul edınımmde kullandığı ser-
vetı nasıl edındığını ve bu serve-
tın vergılennı hdngı tanhte.
hdngı oran uzennden odedığını
sordu ANAP Genel Başkanı
Mesut \ılmaz ıse pdrtısının
MKYK toplantısında vaptığı
konuşmada, "Çiller'üı seneti-
"nin büyüklüğünün şaşkınlık va-
ratacak boyutta olduğunu ifade
ederek, konıınun üzerine gide-
ceklerini" sov ledı
Uluç Gurkan. Çıller'ın yazılı
olarak yanıtlaması ıstemıyle
verdığı onergede ozetle şu soru-
lan >onelttı
- Çiller ailesi tarafından, başta
VEFAT VE TEŞEKKÜR
Sevgili eşim, babamız, kardeşimiz,
emeklı öğretmen
M.ALİALADAĞ
30 Haziran 1994 günü vefat etmıştir.
1 Temmuz 1994 günü Değırmendere Aıle
Kabnstanf na defnedılmıştır.
Bu acı günümüzü pa> laşan tum dost \ e
akrabalanmıza teşekkür edenz.
ALADAĞ AİLESİ
\BO oimak üzere ynrtdışında
edinilen gayrimenkullere, her
biri için ne tür ödeme
yapılmıstır? Hangi iilkede, kim
tarafından, kime ödeme
yapılmıstır? Para transferleri,
Turkive'de hangi banka >a da
bankalardan ABD va da başka
v abancı ulkelerdekı hangi banka
ya da bankalara yapılmıstır?
Böylece gerçekleştirilen olay,
servet transferi ofduğuna göre,
bu servet, yapılan ya da uretilen
hangi iş kapsamuida ve ne za-
man edinilmiştir?
- Çıller aılesı. yurtdışmda
gaynmenkul edınımınde kul-
landığı serv etınin esas kazanç-
lannın vergısını hangj tanhte ve
hangı rruktar uzennden ode-
mıştır
17
Yılmaz: Peşindeyiz
A\AP Genel Başkanı Mesut
Yıunaz, Başbakan Tansu Çil-
ler'ın. bır bolumu ABD'de or-
ta>a çıkan servetıyle ılgılı sav-
lann açıkhğa kavuşturulması
ıçın "kararlı biçimde konunun
üzerine gideceklerini" soyledı
Yıfmaz, Çıller ın servetının bu-
yukluğunun şaşkınlık yarata-
cak boyutta olduğunu ıfade
ederek. "Böyle bir olav başka
bir ülkede olsa balk ayakianırdı,
hıikümet giderdi" dıye konuştu
ANAP Merkez Karar ve Yö-
netım Kurulu (MKYK) top-
lantısında. Başbakan ÇılJer'ın
"şaibeli" servetı tanışıldı
MKYK uyelennın, partıde
oluşturulan araştırmd grubu-
nun çalışmdl ınnı dctavlı bıçım-
dc surduTTievnı 'itcdıklen ser-
\et uzennc IBMMde yapıla-
cdk goruşmenın kamuoyu
açısından da çok onemlı olduğu
vurgulandı Yılmaz, konuya,
Meclıs araştırmasının da ote-
sındc addı olarak yaklaştı-
klannı \c uzennc gıdeceklennı
sovledı