Katalog

2 TEMMUZ1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA SIVAS KATLIAMININ BIRINa YIU 15 SıvasveMacon BebeğiATİLLA BİRKİYE Bır yıl once Sıvas'ta yaşananlar tanhımızın sayfalanna kara bır leke olarak ışlendı İnsanlar yülar sonra torunlanrruan torunlan Sıvas 1993 olayını ıncelerken utançlanndan ölecekler rru, ya da umursamayacak, dudak mı bukecekler'' Bence bınncı olacak, ınsanlık adına utanacak- lar Çûnku Sıvas 1993 bır utanç belgesı, bır kara leke Kımse de bu lekeyı sılemeyecek, çıkarama- yacak Sıvas olayının ardındakı pobük nedenler. son- rasında oldukça çok yazılıp çızıldı Açıkça şenat ıstemının dıle geünlmesı, bırçok ınsanı dehşete duşurmesıne karşın, bır kısım ınsanı da pek te- dırgın etmedı Ama dehşete duşenlenn ve olayı şıddetle kınayanlann, lanetleyenlenn sayısı çok çok fazlaydı ve hala oyle Olaylar karşısında eli kolu bağlı olmak Ne var kı bu olay genel olarak toplumumuzun belleğınde ne kadanyla kaldı 9 Bır başka soru, suçlular, kışkırüalar, elebaşlan, soromlular, ıh- malı olanlar, atalet ıçınde olanlar, yetkısı olup da kullanmayanlar ve kullanamayanlar, goz yu- manlar, sessız kalanlar, ortam haarlayanlar, ol- dûrmek ıçın yakanJar, taşlayanlar ve serbestçe aramızda dolaşanlar "ceza"landınldı mı 9 Suçlu- lann ûzenne ne kadanyla gıdıldı 7 Boylesıne bır olaydan sonra bır ülkede. çağdaş, uygar, de- mokratık olduğunu ılen suren bır ulkede acaba b'r hukumet haJa nasıl yennde durabılır 9 Bu sorulan, başka sorular da ızleyebılır An- cak "en" tehlıkeb olanı, bu tur olaylann ardı- ndan eh kolu bağlı oturmaktır Boylesıne bır "ediınsiziik" yenı olaylara '"neden" olma an- larruna da geîebılır Orneğın sert onlemler al- mazsanız, bır bakıma bu tür olaylara "yeşil ışık" yakıyorsunuz demekür Benzer şekılde toplu- mun da belleğınde bu tür olaylar ıyıce yer etmelı, unutmamalı, tepkısını demokratık olarak gos- termelıdır Şayet gostermıyorsa. buyuk bır teslı- mıyet ortaya çıkar Bu da bızım. şu gunlerde sıkça konuştuğumuz, gundeme gelen "çağdaş yaşama biçimi"mızın -ne kadan varsa- tehhkeye gırdığının gostergelennden bındır Vahşi ve saldırgan bir sürii... Bu ulkenın buyuk bır çoğunluğu şenat ıstemı- yor. Bu ulkenın büyuk bır çoğunluğu. dınsel ınançlan pohtıkaya kanştırmak ıstemıyor ve kımseye dınsel ınançlan doğrultusunda baskı yapmak ıstemıyor Toplumun çoğunluğunun "modernite"ye sahıp çıkmasında şu gunlerdekı Türkıye ıçın hıçbır sakınca yok Turkıye halkı. toplumu henuz modenııtenın nımetlennden ye- tennce yararlanamadı ve ıçıne sındıremedı Ekonomık bunahmlan belkı çeşıtlı onlemlerle durdurabılırsınız, ama devletın "insanlann yaşa- ma haklarmı güvenceye alışı" ortadan kalkarsa ışte o zaman bır ortaçağ felaketı yaşanır 2 Tem- muz 1993 gunu Sıvas'ta dev let ne yaak kı yoktu Devlet guçlen vardı, ama yalnızca 'asmanı' ola- rak oradaydılar 20 Mart 1994 gunü Turkıye Yazarlar Sendıkası'nın yırmıncı yıl gecesınde yaklaşık yanm saatlık Sıvas fîlmınde tum bun- lan görmek olanakhydı Askenn, pobsın gözu onunde ınsanlan taşladılar, yaktılar Üstelık beşken, çoğala çoğala bır suru oldular Vahşı ve saldırgan bır suru oldular Devlet guçlen, bunlara ses çıkarmadı O fılm- de gormek olanaklı, şenat ısteyenler, ılın vahsını ıstıfaya çağıranlar vılayet bınasını taşlayanlar, evet tüm bu eylemlennı pohsın gözlen önunde yapülar ve devletın polısı ses çıkarmadı Herhal- de dunyanın başka bır yennde taş atan bır goste- ncıye nca eden bır polısı gormek olanaksızdır Ama bız ne yazık kı gorduk Rıca eden polıs ve polısler, olayın akışıyla yardımcı aktorlukten çe- kılerek seyırcı konumuna geçerek localanna oturdular Bır oyunun oynanışmı ızledıler Oyunda, bır otel yakıbyordu Ortaçağ karanlığmdan farksızdı Sıvas Nısan ayındakı İstanbul Fılm Festıvalı'nde Peter Greenavvay'ın bır fılmı vardı Adı "Macoo Bebeği." Fılm, 1650 yılındakı bır tıyatro top- luluğunu ve oyununu anlatıyordu (oyuncular ıle seyırcıler, gerçek ıle yapıntı ıçıçeydı) Goruyor- duk kı oyunculann ıkısı oyun ıçınde gerçekten olduruluyor O fılmı ızlerken sendıkanın gece- sınde gorduğum fılmı anımsamamak elde değı] Oyuncular rollen gereğı gerçekten oldurulmuş- lerdı Otekı oyuncular ve seyıraler ızlıyorlardı, sıralannda, Iocalannda Bır ortaçağ karanlığı- SetiirTiyatroları Başkan Erdoğan, Yönetim Kurulu kontenjanım kurum içinden kuüandı • Büyukşehır Beledıye Başkanı Recep Tayyıp Erdoğan'ın, Yonetım Kurulu uyehğıne Koper'le bırhkte atadığı Altekın'ı tercıh etmesmde, Gencay Gurun zamanında yapılan oylama sonucu, Cem Davran'la eşıt oy almasının rol aldığı behrtıldı Kültûr Servisi - İstanbul Beledıyesı Şehır Tıyatrolan Yonetım Kurulu üyelıklenne yenı atamalaryapıldı Buyukşehır Beledıyesı'nden yapılan yazılı açıkJamada. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın, kendı kontenjanım, kurum ıçındekı sanatçılar lehıne kullanarak Macit Koper ve Sezai Altekın'ı atadığı belırtıldı Altekm'ın seçılmesınde, Gencay Gürün zamanında yapılan oylama sonucu Cem Davran'la eşıt oy almasının rol aldığının belırtıldığı açıklamada, Genel Sanat Yönetmenı Erol Kesfcin'ın Yonetım Kurulu ıçın onerdığı uç adav arasından da Burçin Oraioğlu'nun seçıldığı, boylece. Şehır Tıyatrolan Yonetım Kurulu'nun, Erol Keskın, Karabey Aydoğan, Cem Davran, Burçin Oraloğlu, Macıt Koper ve Sezaı Altekın'den oluştuğu bıldınldı Yonetmelık gereğı, meslek kuruluşlan ve unıversıtelenn adaylan arasından ve beledıye başkanının bır kjşılık kontenjamyla oluşan Repertuar Kurulu'na ıse, Şenol Demıroz, Erol Keskın, Prof Orhan Okay, Turan Oflazoğlu, ÜstunInanç,FusunAkatlıveYrd Dç Suat Nazmı Özturna'nın atandığı açıklandı ALI ULVI ERSOY ndan hıç farkı yoktu o gunku Sıvas'ın Ama tehlıke bıtmedı ve "'Macon Bebeği," oyunda dehşet saçıyordu ve de onunu almadı- kça da dehşet saçmasını surdurecektı Locadakı seyıraler, ızlemeyı surdurduler Üstelık ızleme. hatta hatta kara çalma. olayı çarpıtma, "bir in- san olümünü" -kı Sıvas'ta 37 kışı yaşamını yıtır- dı- polıtık amaçlar. üçbeş oy ıçın ucuza satma goruldu Bunlan unutmadık Unutmayalım da Bunlann hesabını kımse sormuyor Oyle bır "merci" kalmadı Çunkü hesabı soracak kımse- ler aynı zamanda hesap sorulacaklar olduğu ıçın ış askıda hâlâ İntikam değil, adalet peşinde Şayet onlemler alınmasa. Sıvas olaylan surer Loca>a oturup oyunu ızlerseruz, olay sahneden gıderek salona, oradan da localara yayılır Ayn- ca devlet hıçbır zaman locadakı ızleyıcı konu- muna da duşmemelıdır Ne yazık kı Sıvas olay- lannda olduğu gıbı "gericiük" orgutlenmelenn- de olduğu gıbı devlet locayı seçıyor Işın bu- başka > anı da mahkemenın hâlâ sonuç- lanmaması idmseıntıkam peşinde değıl Yalnı- zca adalet peşinde Ortada çok cıddı bır suç (ve vahşet) varken fo- toğraflarla saptanmış kıjıler, fılmde gorülen kı- şıler serbest bırakılıyor Üstelık Devlet Guvenlık Mahkemesı'nde Sankı sıkıyönetım dönemle- nnde, reçete yazar gıbı ceza kesen hakımlere tanık olmamışız gıbı Yanı, mahkemede de bır başka oyun oynanı- yor Bu kez oyun tersınden sahneye konuyor Yargılanacak olanlar "rol icabı" serbest bırakı- lıvor Topluluk bilincini yitirince... Sıvas olayının urkunç yanlanndan bın de top- luluğun (surûnun) bılıncını yıtırmesı Bır toplu- mun bılıncını yıtırdığınde neler olduğunu Nazı Almanyası'nda gormuştuk Kuşkusuz olay mılıtanlann kışkırtmasıyla başlıyor ve ardından çığ gıbı buyuyor Öncelen bır avuç ınsan, sonralan, haykınşlarla bır mey- dan ınsan oluvenyor Bu meydanı dolduran insanlar kımler 7 Yalnı- zca kışkırtmayla mı galeyana geldıler 9 Kım ınanır Çocuklann mahalle kavgalanndakı gıbı olabılır mr 9 Bır meydan ınsanı kışkırtarak onlan ajıte ederek bır otel dolusu ınsanı taşlamaya, lınç etmeye. yakmaya gotürebıhr mısınız 9 Demek kı o "topluluk'' ıçınde "yakma istenû" var Kım bu insanlar 9 Neye ınanırlar, kıme oy atarlar, ne ıs- terler Aslında bunlar da çok açık ya Bılınçyıtımı oldu mu ışte boylece, güdulenmış ıstemler ortaya çıkıyor Kuşkusuz bu toplulu- ğun ıçınde bıle-ıstıye, onceden tasarlayarak bu ışı yapanlar var Onlann bır kısmının nerelerden geçtığı, nasıl bır yol çızdığı televızyonlarda ve basında ışlendı. ama arka planına gıden yok 1 Ya surü halınde meydanı dolduranlar Bunlar Sıvas halkının bır kısmı Bu insanlar başka yerlerde de var Yanı fırsatını yakaladı mı her bır şeyı yapa- cak Üstelık de "din uğruna." Tabıı ınsan yakmanın dındarlıkla bağdaşır hıçbır yanı yok Şayetıçlenndegüdulenmışıstemlenolmasa"şun- lan yakalım, öMüretim" dıye bınlennın arkası- ndan gıderler mı 9 Ya da mudahale etmezler mıydı 9 Ya da ıçı ınsan dolu yanan bır otelın kar- şısında nara mı atarlardı 9 Daha da vahımı, başbakanın, ıçışlen ba- kanmın, ana muhalefet partısı başkanının ve bır ıkı partı lıdennın ınanılmaz açıklamalan Bel- leğımızde tum bunlar Tabıı belgelerde de Başkalannın duşuncelenne ınançlanna saygı duymayan bır topluluk bılınç yıtımı durumlan- nda her zaman bmnı ya yakar. ya taşlar, ya da o noktaya gelır Soz konusu olan topluma bu saygıyı, başkasımn duşuncesme, ınancına olan saygıyı aşılayabılmek, eğıtım sıstemıne bunu yerleştırmek Üç beş oy ıçın kaypaklık yapma- mak Üç beş oy ıçın dm somurusü yapmamak ve dahası bu ve bu gıbı olaylarda atalet ıçınde olmamak Beklenen "yürekliliği" gosterebıl- mek Ateşin yaktığıyerZEKİCOŞKUN Bu kez ateş duştuğu yen hem yaktı, hem yakmadı' Belkı de fazla yaktığından, Tur- kıye toplumu 2 Temmuz Sıvas yangınını neredeyse tınmadı Tur- kıye toplumu, bır kez daha kendı- sıyle yuzleşmekten kacındı Tersı- ne, 'cehennem ateşi' nıdalan yer yer kutsandı, ovuldu Ateşb kıtle hare- ketı. kendısıne tahrik' gıbı bu- meş- ruıyet tanıyan resmı-sıvıl, gonullu- gorevlı, açık-kapaü destekçıler bul- du Eylemin 'sağlaması' 2 Temmuzla bırhkte 'cemaat' ol- gusu ve kultüru-kulturlen bır kez daha onaylandı "Ateş düştüğü >eri yakar" sozu cemaat deneyımının urunudur, bu anlamıyla doğru- landı Sıvas yangınına muhatap olan Alevı, sanatçı ve solcu 'cema- at'ler dışında guncellığını yıtıren 2 Temmuz, Turkıye'dekı dığer ce- maatler ıçın yakıcı bır anlam ıfade etmedı. etmıyor Oysa ateş, hukmunu ıcra etmış- tır ve 'cünn'u gorulduğunden, sanıldığından. gende bıraktığı 37 cesetten çok, çok daha buyuktur Bunun ıçın Turkıye'nın 2 Tem- muz'dan bu yana yaşadığı sıyasal, kultûrel ve duşunsel donuşumlere bakmak yeterh Bütün bu alanlar- da 'döoöşüm'un ıvmesı, ağırlığı Islamı hareketlerden yanadır Sı- vas'takı ateş sankı Turkıye toplu- munu 'ıslah etmiş'tır. "irşad etmiş'- tır, aydınlatmıştır Ateş, Islamı ha- reketlere duşunsel ve külturel, fiılı sıyasal ıktıdann -RP şemsıyesı altı- nda- yolunu açmıştır kıtlesel eylemın gucunu- 2 Tem- muz'la bırlıkte anlamış, gormuş, gostermıştır Sıvas bır uğrak nok- tası, 2 Temmuz bır gostergedır Ondan sekız ay sonra >apılan yerel seçımler bır anlamda e> lerrun 'sağ- laması' nıtelığmdedır Kıtle, Sıvas'- ta ve butun Turkıye'de sekız ay on- cekı 'eylemi'ne sahıp çıkmışür 1989'da Sıvash seçmenın %23 5'- ının oyuyla seçılen RP'lı Beledıye Başkanı Temel KaramoUaoğlu 1994'te oylannı %29 8 e çıkararak 2 Temmuz'un ardından bır beş yıllık onay daha almıştır RP'nın 1989'dan 1994'e katetüğı mesafe ıse çok daha buyuktur 1989 yerel secımlennde Turkıye genelınde %9 8 oy alabılen RR 1994'te bunu %19'a çıkararak toplam 327 bele- dıyenın başkanlığını kazanmıştır Turkıye toplumu, yonetenlen- yönetılenlen, düşunenlen-duşün- durenlen ıle Cmedya' ve aktorlen- ne boyle bır 'rol' atfedılıyor) tam bır korleşme yaşıyor Herkes 'sev- gili halkunız'ı, -sevgılı kıtleyı'- karşısına almaktan korkuyor Ateş, yaıunayı sürdürüyor Aynı iıerkes'ler yaşamın tum boyutlanyla İslam ılkelenne gore duzenlenmesınden -adını koyalım 'Refah iktidarfndan- korkuyor Korkunun ecele faydası yok, kıtle her şeye egemen oluyor. Islam gı- derek daha yaygın, daha etkın ola- rak hayata bıcun venyor Cahıt Sıtkı'yı yenıden anmakta yarar var Ateşin yaktığını anlamak, ama korkmamak gerekıyor Çun- kü korku, şıddetın urunudur ve an- lamayı, gormeyı engeller Korleş- meyı yaratan, 2 Temmuz'da Sı- vas'tan yükselen alevlenn şıddetı- dır Şıddetb ışık, gorme duyusunu kaybettınr Şıddetle, şıddetı yaratan, köruk- leyen etkenlerle, olgularla yuzleş- medıkçe korku ve 'korkunun krallığı' surecektır Kımse kullen- dırmelere kanmasın, 2 Temmuz'da tutuşturulan ateş duştuğu yerde. Turkıye toplumunun bağnnda >anma>a devam edıyor İstersenız aynava bakın Yuzunuzun hemen ardında kule donmuş 37 ceset go- receksınız Ateşin bacayı sar- dığınıysa herkes bılıyor ve soy- luyor Soru: Yangında ılk kurtanlacak nedır 0 Mvas yangınına muhatap olan Alevı, sanatçı ve solcu 'cemaat'ler dışında guncellığını yıtıren 2 Temmuz, Turkıye'dekı dığer cemaatler ıçın yıkıa bır anlam ıfade etmedı, etmıyor. Oysa ateşin 'cürmü'nün geride bıraktığı, 37 cesetten çok, çok daha büyüktür. Cahit Sıtkı'nın unlu 'Otuz Beş Yaş' şunndekı "Su insanı boğar, ateş yakarmış!/ İnsan bu jaşa gelin- ce anlarmış" dızelennde olduğu gıbı, Turkıye'de Islamcı hareket de gucunu -kendı gucunu ve ateşin, DÜŞtNCEYE SAYGI MEMET FUAT 2 Temmuz Olayı 2 Temmuz 1993'te, Sıvas'ta, kokten dıncılerın kışkırttı- ğı Sunnı Muslumanlar, dınsel ınançları bakımından ara- larında bırtutarlılık bulunduğunu sanmadığım, laık dev- let duzenınden yana, ozgurlukçu, ılerıcı, aydın Muslu- manları kaldıkları otelı ateşe vererek yaktılar Yakılanların dınsel ınançları konusunda bırşey bılmı- yorum Bazılarıtanıdıklarım, arkadaşlarımdı Amaonla- ra da hıç sormamıştım dınsel ınançlarını Mezheplerı neydı, herhangı bırtarıkata bağlı mıydılar? Dahası, kım- lıklerınde yazılı olması bır yana, kendılerını gerçekten Musluman sayıyorlar mıydı 7 Belkı aralarında Tantıranımazlar vardı, Tanrıya ına- nan, ama dınlere ınanmayanlar vardı, bağlı olduklan dı- nıngereklerınıyerınegetıremedıklerııçıngunahışledık- lerını duşunenler vardı, dınlerının, mezheplerının, tarı- katlarının buyruklarını eksıksız yerıne getırenler vardı Yakılanların neye ınanıp neye ınanmadıkları hıç önemlı değıl Bırdınden bırmezheptenolankışıler, kendı ınançları- na karşıt olduklan soylenen ınsanlan yakarak cezalan- dırdılar Ustunde onemle durulup uzun uzun duşunulmesı ge- reken olay bu Tarıhte çok gorulmüş boyle olaylar Çağdaş uygarlık dunyasında olmaz sanılıyordu Ama çağdaş uygarlık dunyasında olmaz sanılan bır- çok şey gıbı, bu da oldu Dınbılımcıler, sırası geldıkçe, Islamın şıddete yer ve- rıp vermedığını tartışırlar "Vermez," dıyenler kadar, "Verır," dıyenler de vardır Uygarlık değerlerının onemını bılen Muslumanların tektanncı buyuk dınlerın sonuncusu olan Islamı şıddete yer vermeyen bır dın dıye nıtelemek ıstemelerı, çok dc- ğal, çok yennde bır yaklaşım Bır dının, "En gelışmış, en hoşgorulu, en uygar dın," dıye anılması, o dıne bağlı olanlara elbette gurur venr Duşunun, oyle bır dındensınız kı, insanlar ılkelerını bır kez ınceledıler mı eskı ınançlarını bırakıp ona bağlanı- yorlar Gelışmış, hoşgorulu, uygar, tek sozcukle 'yaşa- yan" bır dın, gunun koşullarını zorlamayan, bılımlerle ters duşmeyen, çatışmayan bır ınanç Ama dınler tarıhı karıştırılınca durumun pek oyle olma- dığı göruluyor 1400 yıllık Islam dinının gelışmesı, yayıl- ması, korunması nıce yıkım, yakma, yıkma, oldurme olaylarına yol açmış Hz. Muhammed'ın sırasında, Hz Isa kadar yumuşak, sırasında Hz Musa kadar sert bır peygamber olduğunu soyleyenler var (Bkz 2 Temmuz Sıvas, s 69) Şoyle duşunebılırız Tarıhte kıyım yapmamış, yakma, yıkma olaylarına karışmamış hangı ulke, hangı ulus, hangı soy, hangi ınsan topluiuğu var kı 1 Terazıye konup tartılacak mı kım az yaptı, kım çok dıye 9 Insanoğlunun, daha doğrusu, çıkarların elınde butun ınançlar kırlen- mış Tarıhte olup bıtenlerı yargılamanın bıranlamı yok Hepsı geçmışe gomulup gıttı, dıyelım Önemlı olan gunumuz Bugun nasıl yaşanacak 9 Bugun de, 'Allah'a yakın olmak ıçın", ınanan kışı Is- lam dınını tüm dunyaya egemen kılmak amacıyla kutsal savaşa mı gırecek? islamı yayma yolunda Kuran'\n yanı sıra elıne kılcı da mı alacak? Amaca varmak ıçın her yol geçerlıdır mı dıyecek 9 'Allah tankorkmamanın, Aılah'a boyun eğmemenın, Allah 'a kul olmamanın cezası olum- dur" anlayışıyla, ınsanlan kendı kafasına gore değer- lendırıp, yakıp, oldurup cennetlık mı olacak? Sık sık Turkıye'nın yuzde 99'unun Musluman olduğu soylenıyor, ne kadar lyı, bu sozbır benımsemeyı ayrım- cılıkyapılmadığınıgosterır ama yuzde 99 un ıçınde boy- lesıne çağdışı, boylesıne uygarlıktan uzakyaklaşımlara sıcak bakanların sanıldıgından çok daha az olduğunu da bılmek gerekır Şu sozlerle bır dıne yandaş çekmek olanaksızdır "Şanlı Sıvas kıyamı yaygınlaşarak devam edecektır Sıvaslı kardeşlerımıze destek olmak ve onlann yaktığı meşaleyı yurdun her tarafına taşımak boynumuzun bor- cudur "(Anan Batuhan, "Cogıto", s 146) Yırmıncı yuzyılın ınsanlığa verdığı en büyuk ders şıd- detın hıçbır şeye çozum olamayacağıdır Ne dınler, ne ıdeolojıler hıçbır ınanç şıddet yoluyla insanlar ustunde egemenlık kuramaz Yalnızca bır sure ıçın -uzun ya da kısa bır sure ıçın- ınsanlara acı çektırılır, o kadar Guç, şıddet, baskı bugune kadar hıçbır sorunu çoze- memış, bundan sonra da çozemeyeceğını artık anla- malıyız tt "Düşünce özgürlüğû ve laiklik konulu yarışma Kultür Servisi Pen Yazarlar Derneğı'nce düzenlenen "Duşunce Özgûrluğu ve Laıkbk" konulu mceleme-araştırma yanşması sonuçlandı Pen Yazarlar Demeğı'nın, gecen yıl Sıvas'ta meydana gelen 2 Temmuz olaylannda olen ve aralannda çok sayıda yazar ve sanatçırun da bulunduğu 37 aydının anısını yaşatmak amacıyla duzenledığı yanşmada, seçıcı kurul, odulü oybırhğıyle emeklı öğretmen Bekır Ozgen'ın çabşmasına verdı Yanşmanın odul torenırun, 4 temmuz pazartesı günü Tank ZaferTunaya KulturMerkezı'ndeduzenJeneoeğı bıldınldı Cumhuriyet Kitap Kulübü'nden KİttPŞÖUNI %50 İNDİRİM Yoğunisteküzerine9Temmuz1994 tarihinekadaruzattık Sergı salonlarımızagelin, KampanyaStandlanmızdan kıtaplarınızıseçın. Posta sıpanşlerınde göndenm ûcretının KulübOmûze aıt olması nedenıyle %35 ındınm uygulanır Turkocağı Cad 39/41 CAĞALOĞLU Tel: 512 05 05 Istiklal Cad. Zambak Sok. 4/1 BEYOĞLU Tel: 252 38 81