Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
BMMUZ1994 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Çffler'inholdinmvergikaçnrdı
DOĞANAKIN
ANKARA -Başbakan Tansu ÇiBer ile eşine
ait Marsan Marmara Holding Anonim Şirke-
ti'nin, 1993 yılı kazançlan için "usulsüz vergj is-
tisnasrndan > ararlanarak, yasalarda tammla-
nan "vergi kaçakçılığı" suçunu ışlediği belge-
lendi. Başbakan'ın, ABD'de milyarlarca liralık
yaürım yapan holdingi, usulsüz istisna nedeniy-
le, geçen yılki faaliyeüeri için, yaklaşık 3.5 rrui-
yar lira yerine, sadece 10milyon 839 bin 132 lira
kurumlar vergisi ödedi.
Cumhuriyet, cumhuriyet tarihinin en büyük
vergi skandalını, belgelere dayanarak ortaya
çıkardı.
Vergi idaresine verilen holdinge ait noter
onayh "imza stfküleri"nde, Marsan A.Ş'nin
Yönetim Kurulu Başkanlıgı'ru, Başbakan'ın
eşi özer Uçuran Çuler'in yaptığı bildirildi.
Başbakan ile eşinin sahibi bulunduğu Mar-
san Marmara Holding A.Ş; 20 Nisan 1994 tari-
hinde, Maliye Bakanhğı'na verdiği "kurumlar
vergisi beyannamesi"nde, 7 milyar 414 milyon
406 bın 809 liraya ulaşan 1993 yıh kazanç-
lannın, 7 milyar 376 milyon liralık bölümünün
kurum sermayesine ektenmesi nedeniyle "kurumlar
vergisi istisnası" kapsammda tutularak, ver-
gi dışı bırakıldığjru bildirdi. 1993 yıh kazana 7
milyar 414 milyon 406 bin 809 lira olan şirketin
"vergiye tabi kazancı", beyannamede bildirilen
istisnanın uygulanmasından sonra. 38 milyon
406 bin 809 liraya indi. Başbakan'ın holdingi,
usulsüz olduğu belgelerle karutlanan isüsna ne-
deniyle, geçenyıl yaklaşık "3.5 milyar lira" yeri-
ne, sadece "10 milyon R39 bin 132 lira" kurum-
lar vergisi ödedi.
Marsan Holding A.Ş; Yönetim Kurulu üye-
leri Ahmet Destegül ile tpek Ökten'in imzalan
ve holding kaşesini taşıyan belgelerde, Kurum-
lar Vergisi Yasası'run 8. maddesinin 18. bendi
ve geçici 18. maddesi uyannca 'İstisnadan ya-
rarlandığım" Maliye Bakanhğı'na bildirdi.
Yasa, anonim şirketlerin, "gayrimenkul ya da
iştirak satışlarından doğan kazançlannın serma-
ye artırımında kuUaıulması ve çıkarılacak hisse
senetlerinin altı ay içinde borsada kote ettirilme-
a " koşuluyla kurumlar vergisi isüsnasından
yararlanabileceklerini hükme bağlıyor. Ku-
rumlar Vergisi Yasasrnın "istisnalan" düzenle-
yen 8. maddesinin, ilgili 18. bendi, vergi
bağışıklığı konusunda şu hükmü taşıyor.
"Tam mükelkfiyete tabi kurumlann iştirak
hisselerinin veya gayrimenkullerinin satışından
doğan kazancın, satışın \apıldığı >ılda kurum
sermavesine Uave edilen ktsmı kurumlar vergi-
sinden müstesnadır... Bu istisnanın uygulanma-
sında anonim şirketler vönünden, sermaye arttı-
runı nedeniyle çıkarılacak hisse senetlerinin
nama yazdı olması ve en geç attı ay içinde borsa-
ya kote ettirilmesi şarttır."
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)
kayıtlanna göre, Başbakan'ın holdingi, istisna-
ya gerekçe gösterdiği yasadakı "vergi
bağışıklığı"koşulunu yerine geürerek, çıkardığı
yeni hisse seneüerini kote etürmedi. İMKB'nin
31 Arahk 1993 tarihini taşıyan "Kot Iistesi"-
nde, Marsan Holding'in. "gayrimenkul ve işti-
rak hissesi satış karından" dolayı sadece 1 mil-
yar 124 milyon üralık hisse senedı kote etürdiğj
bilgisine yer verildi.
Ancak şirketin 31 Aralık 1993 tarihli bilanço-
sunda, 1992 yılında 1 milyar 124 milyon lira ol-
duğu bildirilen sermayenin, 7 milyar 376 mil-
yon h'ra artınlarak, t'oplam 8,5 milyar liraya
çıkanldığj kaydedildi. Kurumlar Vergisi Ya-
sası'run, sermaye artınmının vergi dışı tutul-
ması için çıkanlacak yeni hisse senetleri konu-
sunda öngördüğü altı ayhk süre; 31 Arahk
1993'te hanrlanan holdingjn son bilançosunun
tarihi esas ahndığında bile, 30 Haziran 1994 tari-
hinde doldu. İMKB'nin 30 Haziran 1994 tarihli
"Kot listesi" de, Başbakan'ın holdingınin, vergi
dışında tutulan 7 milyar 376 milyon liralık ser-
maye artınmı için yasada emredilen yeni hisse
senetlerini borsada kote etürmediğini ortaya
koydu. İMKB'nin haziran sonunda yayımlanan
listesinde, Marsan Holding'in, 1 yıl önceki 1 mil-
yar 124 milyon liralık hisse senedi kotunu değiş-
tirmediği bilgisine yer verildi.
Şirketin Maliye Bakanlığı'na verilen onaylı
belgeleri incelendiğinde, kot listesinde yer alan 1
milyar 124 milyon liralık miktann da, Başba-
kan'ın holdingınin 1992 yılı senrtayesi olduğu
ortaya çıkü. Kayıtlar, Marsan A.Ş'nin, 1992 yılı
sermayesini de, "gayrimenkul ve iştirak satış ka-
zancımn sermayeye eklenmesi" yoluyla "kurum-
lar vergisi istisnasından yararlandırdığuu" goster-
di. 213 sayılı Vergi Usul Yasası'nın "Kaçakçüik"
başlığını taşıyan 344. maddesi, "Ydlık olarak ve-
rilen bey,annamelerde, tutan 15 milyon liradan az
olmamak üzere beyannamede yazılı vergi mat-
rahınm yüzde 10 eksik beyan edilmesini, vergi ka-
çakçdığı" olarak tarumlıyor.
Asgari yüzde 10'luk eksik matrah beyanının,
yasaya göre "kaçakçuık cezasına" tabi tutulabil-
mesi için. vergi uygulanmayan matrahın 15 mil-
yon lirayı aşması (Çüler'in holdingi için bu ra-
kam 7 milyar 376 milyon lira) ve gösıerilen vefgi-
ye tabi kazancın (38 milyon 406 bin 809 hra) yüz-
de 10'unu geçmesi (3,8 milyon lira) koşullan
aranıyor.
Vergi idaresinin, "kaçakçılık" tespitinden ha-
reketle işleme geçmesi durumunda, usulsüz istis-
na uygulanmazsa verilecek yaklaşık 3.5 milyar
liralık vergiye, 3 kat ceza (10,5 milyar lira) uygu-
lanacak. Bu rakam, asıl vergiyi teşkil eden 3,5
milyar lira eklendiğinde, 14 milyar liraya ulaşa-
cak. Beyannamenin verildiği nisan ayından bu-
güne kadar geçen 3 ay için de, 3,5 milyar tutan-
ndaki ana vergi borcuna, her ay için yüzde 12'-
lik "gecikme zammı" (ayda 420 milyon lira) uy-
gulanacak. Vergi mevzuaünda öngörülen ceza
ve gecikme faizleri toplandığında, geçen yıl 10
milyon 839 bin 132 lira kurumlar vergisi ver-
mekle yetinen Başbakan'ın holdingi, usulsüz is-
tisna nedeniyle, toplam yaklaşık 15.5 milyar li-
ra ödemek zorunda kalacak.
Vergi Usul Yasası'nın "Vergi Ziyaı" başlığını
taşıyan 341. maddesi de, şu hükmü taşıyor:
"... Şahsi, medeni haller veya aiye durumu
hakkında gerçeğe aykırı beyardar ile veya sair
suretterle verginin noksan tahakkuk ettirihnesine
veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet ver-
mek de vergi ziyaı (kaybı) hükmündedir.
Yukarıdaki fıkralarda vazılı hallerde, verginin
sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamtan-
ması veyahut haksu iadenin geri alınması, ceza
uygulanmasına mani teşkil etmez."
MARSAN holding sermaye artınmı
karşılığında çıkardığı yeni hisse senetlerini bor-
sada kote ettirmiş olsaydı Başbakan çiller açısı-
ndan 'mal bildirimınde' bulunulması, rüşvet ve
yolsuzluklarla mücadele yasasını ihlal etme so-
rumluluğu doğacaktı. Geçen ay sonunda
yaptığı yazılı açıklamada bakanhğı. milletve-
killliği ve başbakanlığı döneminde servetinde
artış olmadığım savunan Çiller. TBMM Baş-
kanlığına ek mal bildirimi sunmadığını ortaya
koydu. Ancak sözkonusu yasa "bıldırimın ko-
nusu " başhğıyla düzenlediği bölümde "hisse se-
netlerinin" servet kapsamında değerlendirildi-
ğini açıkça hükme bağhyor.
Çillerler'inholdingiMarsan'mGenelMüdürüAhmetDestegülCumhuriyet'ekonuştu:
'iuyardık, ama diıüemedTy• ÇiUerler'in malbeyamnda
belirtmediği hisselereMarsan
Holding'in GenelMüdürü Destegül
açıkkk getirdi. Kendisinin Çillerleri
beyan konusunda uyardığını ancak bu
uyansmm dikkate alınmadığını
söyledi.
YILMAZ KARABACAK
Malvarlığını açıklayacağı basm toplantısını
yapmaktan önceki gün son anda vazgeçen
Başbakan Tansu Çfller, sahibi olduğu Marsan
Holding'in Genel Müdürü Ahmet DestegüF-
den, şirkeüerinin ve son yirmi yıl içerisinde
edindİği gayrimenkuller ile taşınmazlann son
durumunu gösterir rapor hazırlamasını istedi.
Destegül'ün hazırlatüğj rapor sonucunda,
Başbakan Çiller'in sadece Türkiye'de edindiği
servetinin 2.5 milyon dolar olduğu saptandı.
Destegül, gazetemizin "Başbakan servet ya-
sasını çiinedi" başhkh haberinin doğru oldu-
ğunu belirterek, "B^z uyarmıştık. Ancak dUt-
kate ahnmadı" dedi.
Marsan Marmara Holding'in kurulduğu
1981 yılmdan beri Çiller ailesi ile ortaklığını
sürdüren Ahmet Destegül, Meclis soru öner-
gesinin TBMM Başkaru Hüsamettin Cindo-
nık'a sunulduğu sırada, Başbakan Çiller'in
hakkındaki savlamalara yanıt vermek üzere,
kendisinden, şirketlerinın ve son yirmi yıl içe-
risinde edindiği gayrimenkuller ile taşınmaz-
lann son durumunu gösterir rapor hazırla-
masını istediğini belirtti.
Ahmet Destegül ile Otosanayi Sitesi,
ÇamhkCaddesi,AyazSokak,No:7'dekihol- o
...
ding merkezinde göriiştük. Destegül. Başba- kısmı da şirketlerden kaynaklanan taşınmazlar- 'BİZ liyarmiştlk
kan Çiller'in direktifı üzerine, babasmın öldü- dan oluşuyor. Bu gayrimenkulkrin ve taşınmaz-
ğü 1974 yıhnda göriilen veraset davasından lann önceki ve ştmdiki degerierini Maliye Ba-
bugüne kadar geçen yirmi yıllık sürede Çiller kanlığı göstergelerine dayanarak hesapladdc.
•'••-"•- • ' Yapt*ğunız hesaplara göre Çiller'in bugün ve ön-
ceki dönemterde sahip olduğu mal> arlığuun para-
sal karşüığı yaklaşık 2.5 milyon dolar duzeyin-
DESTEGÜL- Cumhuriyet'in "Çilkr Senet Yasası'nı çiğne-
di" konulu haberi doğru.
"Bu iddiaları ortaya atanlarla aynı titiıliği gös-
tererek yaptığımu araştırmalarda Tansu Hanım
üzerine kayıtlı yaklaşık 100 kalemden oluşan
gayrimenkul kaydı ortaya çıkardık. Bunlann bir
ksmı verasetten doğan gayrimenkulierden, bİT
de."
Çiller'in şahsına ve şirketlere
ait gayrimenkulierden ve taşı-
nmazlardan, yirmi yıl içerisinde
oldukça yüksek rantiye elde
edildiğini belirten Ahmet Des-
tegül. "Bunlann yanya yakm
kısmı, çeşitli tarihlerde satdarak
elden çıkarılnuş. SaUşlardan
elde edilen parasal kaynak, daha
sonra kurulan şirketlerde serma-
ye olarak kullanılmış. Bu neden-
le Çiller'in malvarhğının kay-
nağını, kendisine veraset yoluyla
intikal eden gayrimenkuller ve
taşınmazlar oluşturuyor" dedi.
Ahmet Destegül, elde etıikle-
ri araştırma sonuçlannı Başba-
kan Tansu ÇİUer'e sunduk-
lannı ve kendisinin burada yer
alan bügileri, TBMM Meclis
Araştırma Komisyonu'nun 14
Temmuz 1994 tarihli bugünkü
oturumunda gündeme gelecek
olan Meclis soru önergesi gö-
rüşmelerinde açıklayacağını
söyledi.
Destegül, "Bunun karşılığı-
nda kendisi de bütün siyasi parti
liderlerinin malvarlığını açıkla-
masını isteyecek. Sanıv orum söz
konusu Meclis önergesi bu ko-
şulla görüşmeye açılır. İlk dönemlerde biz de Çil-
lerierden şüphe etmiştik. Ancak yaptığımız
araştırmada gördük ki yasadışı hiçbir işlem yapı-
lmanuş" şeklinde konuştu.
adına kayıtlı bütün tapu kayıtlannı araştır-
dıklannı açıkladı. Destegül, araşürmanın so-
nuçlanna iüşkin olarak şunlan söyledi:
Çiller'in holdingi Marsan'm Genel Müdürü
Destegül, "Siz Sayın Çiller'in son yirmi yd içeri-
sinde sahip olduğu gayrimenkullerinin ve taşt-
nmazlaruun toplamının yaklaşık 100 kalemden
oluştuğunu ve bunlann yansının satılarak elden
çıkarıldığını açıklıy orsunuz. Oysa kendisi 13 Ha-
ziran 1993 tarihli mal beyanında toplam 16 kale-
me yer verdi. Geri kalan malvarlıkları neden be-
yanda yer almadı" sorumuza şu yanıtı verdr.
"Bu Tansu Hanım'ın kendi kişisel tasamıfudur
ve kendi bileceği konudur. Marsan'ı bağlayacı bir
yönü yok."
Destegül, Cumhuriyet'in önceki gün yayımla-
nan "Başbakan servet yasasuıı çiğnedi" başhkh
habennin doğru olduğunu belirterek. "Gazete-
mz bu konuda haklı. Söz konusu hisselerin bir dö-
nem ortağı bulunduğumuz Amerikan Southland
Corporation fîrmasından satın alınışı sırasında
biz Özer Bey'e ve Tansu Hanım'a ayn ayn
uyanlarda bulunduk. Ancak bu uyanlar dikka-
te ahnmadı" dedi.
'Şirketleri kapatın'
Âhmet Destegül, Tansu Çiller'in politikaya
atılmasından sonra Marsan Holding'k arası-
ndaki diyaloğu şu şekilde özetledi:
"Önceki dönemlerde şirket yapımız ve konu
olarak faaüyet alanlanmızçok daha genişti. Bün-
yemizde ve btze hisseler yoluyla iştirakçı olarak
katılan fırma saytsı altı kadardı. Tansu Hanun,
politikaya atıldığı. devlet bakanhğına ve ö/ellikte
Başbakanlık'a geldiği dönemlerde bize bir talimat
verdi. 'Tican faaliyetlerden el çekin. Bünyemiz-
de bulunan şirketleri ya satın alın ya da devre
dışıbırakın.
Holdingin faaüyetlerini ise bir süre için don-
durun' dedi. Bunu siyasihasımlannınelinemalze-
me olmasın diye yaptı. Mesela önceki şirket mer-
kezimiz çok daha iyi bir yerdeydi. Levent'te Mar-
san Evi olarak anıİan bu yeri, 1991 ydında, o gü-
nün rakamlanyia 1 buçuk milyar gibi değerinin
altında bir paraya devrettik ve şimdiki yeri satm
aldık.
Başka bir örnek daha vermek gerekirse özer
Bey kendi isteğiyle holding yönetim kurulu baş-
kaniığından 1993 yılında ayrddı. Bütün bunlar
kendilerine herhaiıgi bir laf gebnesin diye
yapıldı."
SHP Milletvekili çagan.
6
Vergisuçuişleyen,
Başbakanlık'taoturamaz
9
ANKARA (Cumhuriyet Burosu) - SHP tstanbul Mffietvekili
ve vergi hukuku profesörü Nami Çağan. Başbakan Tansu Çil-
fcr'e ait Marsan Marmara Holding Anonim Şirkeü'ne iüşkin
belgelerin, 'Sergi kaçakçılığı sucu işlendiğini gosterdiğini" söy-
ledi. Çağan, "Başbakan, bir vergi suçu işliyorsa uygar ülkelerde,
artık o makamda oturamaz" dedi.
Nami Çağan, Başbakan'ın holdingınin, yaklaşık 7.5 milyar
liralık kurumlar vergisi istisnasından yararlanmasına karşın,
Kurumlar Vergisi Yasası'nda bu istisna için öngörülen koşul-
lan yerine getirmediğininbelgelerden anlaşıldığını bildirdi. Ça-
ğan, Cumhuriyet'e. şu değerlendirmeyi yaptı:
"Cumhuriyet gazetesinin ulaştığı belge-
lerden; Marsan AŞ'nin, Kurumlar Vergisi
Kanunu'nun öngördüğü emisyon primi is-
tisnasından yararlanırken bu istisna hük-
münün öngördüğü koşullara uymadığı açık
biçünde anlaşıhnaktadır.
Ortada, Vergi Usul Kanunu'nun tam-
mladığı anlamda bir vergi kaybı bulunmak-
tadır. Vergi kaybımn özelliğine göre de o
gün yürüriükte olan hükümlere göre, vergi
kaçakçılığı suçuuun unsurlan gerçekleşmiş
görünüyor. Olayın özelliğine göre, ka-
çakçılık' suçunun rakama flişkin koşuOanna tam bir uygunluk
söz konusudur."
Maliye Bakanhği'nın bu tür durumlarda "kaçakçılık suçu"
işlemı yapüğına, vergi yargısı organlanmn da benzer olaylara
"kast" unsuru açısmdan yaklaşüğına dikkat çeken Nami Ça-
ğan, şöyle devam etti:
"•Vergi suçlan, kişikr tarafından işlenebiür. Bu suçlann yaptı-
rarüpn da bu kişiler hakkında uygulanır. Ancak Başbakan, her-
hangibir kişi degildir. Başbakan bir vergisuçu işliyorsa uygar fil-
keterfe, artık o makamda oturamaz.
Cunhuriyet gazetesi, her türlübelgeye ulaşamamış da olabilir.
tşin kvgrusu, Meclis araşturması ve gerekirse Meclis soruştur-
masnı, Başbakan'ın kendisiran istemesidir. Ben, bugün özellikle
iktkbr partisi milletvekillerinin çok ciddi bir smavdan geçecekle-
rine banıyorum. Temiz toplum özlemine, ilk yanıt vermeâ gere-
ken nakamlann, devletin en üst makanüan okduğuna inanıyo-
rum.
ANAP lideri Yilmaz
îktidarmületvekilleri
vicdanmuhasebesiyapsın
A>fKARA (Cumhuriyet Burosu) - ANAP Genel Başkaru Mesut
Yıhnaz, Başbakan Tansu Çiller'in. servetiyle ilpü olarak gündeme
geünlen savlara bugüne kadar "ne yasalne de moral açıdan açıklık
getirdiğjni" belirterek TBMM'de bugün yapüacak oşlama içın ik-
tidar partileri miUetvekillerini "vicdan muhasebesi yapmaya"
çağırdı. Yılmaz. "Başbakan'a sahip çdunak, bu tür ciddi iddialar
karsısında kendisine siper olmakla değil, kendisinin aklanmasına
yarduncı olmakla ohır" dedi.
ANAP yönetimi. yatınmlannm büyük bölümünün yurtdışında
olduğu ortaya çıkan Başbakan Çiller'in kuşkulu servetine ilişkin
gelişmeleri, l
iktidar-muhalefet çekişmesT değil. siyasi ahlak soru-
nu olarakişliyor. DYP miUetvekillerini, genel başkanlannın serve-
ti hakkındaki araştırma önergesine destek
vermeye çağıran ANAP'lılar, "Gerçekler
ortaya çıkmadıkça, bu kamburdan kurtula-
mazsuuz" mesajı vererek Cumhurbaşkam
Süteyman Demirel'in, yeğenı Vahya Detni-
rel'i yargıya teslim ederek üzerindeki şaibe-
den kurtulduğuna dikkat çekiyorlar.
DYP milletvekillerine karşı temkinli dav-
ranan ve "kilitleıunemeleri lazım" görüşün-
den hareket eden ANAP lideri Mesut
Yılmaz, Cumhuriyet'e yaptığı değerlendir-
mede. "Bu mesele, anlamsn "hodri meydan'
çağnlarıyla gecistirilebilecek bir mesele değil. Sayın Başbakan'ın bu
tavn karştanda, asd sorumluluk iktidar muletvekillerine dûşmekte-
dir" dedi. Başbakan Çiller'in, yurtdışındaki servetiyle ilgili ıddiala-
ra, ne yasal ne de moral acıdan açıklık getırdi^ne dikkat çeken
Yılmaz, "Eşi ve kendisinin beyanatlan, bu meselede daha fazla şüp-
he davet edid niteliktedir" dedi. Başbakan Çıller'den açıklama
yapmasını değil, iddialann Meclis tarafından araştınlmasına ola-
nak tanımasını istediklerini ıfade eden Yılmaz, "Ben Çiller'in ye-
rinde obam anıştınnanın acdması yönünde oy kullanırdını" diye
konuştu. Yılmaz, şö\ le devam etti:
"Başbakan'a sahip çıkmak, bu tür ciddi iddialar karsısında kendi-
sinesiper olmakla değil. tersine kendisinin aklanmasına yardımcı ol-
makla olur. Bu nedenle bütün nuUetvekiUerini bu konuda bir vicdan
muhasetoesine \e sorumluluklan doğrultusunda oy kullanmaya
çağınyorum. Bütün siy asi partiler iie genel başkanlannın senetleri-
nin araştınlması önerisine de bu meselenin ardından destek vermeye
hazınz. Ama bu konuyu sulandumak için yapılacak girişimlere
karşıyız."
ANAP'lı Korkmazcan:
4
ÇUlerlerAfrika'ya da
sermayeaktardı*ANKARA (Cumhuriyet Burosu) - ANAP. servetinin kaynagı
hakkındaki araştırma önergesi bugün TBMM'de görüşülecek
olan Başbakan Tansu Çiller ve eşi hakkında yeni iddialar orta-
ya attı. ANAP Grup Başkanvekili Hasan Korkmazcan, tasfıye
edilen İstanbul Bankası'ndan, Çillerlerin Avrupa \e Afrika'-
daki şirketlerine kaynak aktanldığmı öne sürerek. Başbakan'-
ın bu şirketlerin durumu hakkında açıklama yapmasını istedi.
Hasan Korkmazcan. Başbakanın bugün DYP grubunda ya-
pacağı konuşmada bazı sorulan da yanıtlaması gerektiğini be-
lirtti.
Korkmazcan. vatandaşlann Başbakanın Türkiye yerine ni-
çin ABD'de yatınm yaptığı sorusuna
yanıt beklediklerini belirterek. "Sayın
Başbakan ya servetini Türkiye'ye getirsin,
ya da daha iyi değerlendirmek için gidip
servetinin başma geçsin" dedi.
Başbakan Çiller'in, basın toplantısı ye-
rine DYP grubunda açıklama yapmakla
gazetecilerin sorulanndan kaçtığını da
bildiren Korkmazcan, Çiller'in yanıtla-
ması istemiyle bazı sorular sıraladı.
Korkmazcan'ın Başbakan Tansu Çil-
ler'e yönelttiği bu sorularda bugüne kadar
gündeme gelmeyen bazı iddialar da yer aldı. Çiller'in yanıtla-
ması istenen sorular şöyle:
- Kendisine miras kalan 1974 yılından İstanbul Bankası olayı-
na kadar olan dönemde malvarhğmı nasıl değerlendirmiştir?
- Yeniköy'deki yalıyı hangi tarihte ne fiyata almıştır? Yahmn
alımı İstanbul Bankası'nın tasfıyesi ile paralellik taşıyor mu?
- Bir Avrupa ülkesinde eşiyle birtikte 3 fırmanın sahibi bulun-
makta mıdır? Şirketin öteki ortaklan kimlerdir? Bu şirkete İs-
tanbul Bankası kaynaklarından fınans aktardmış mıdır?
- Hangi Afrika ülkesinde şirket kurmuşlardır? Ortaklan kim-
lerdir?
Bu şirket İstanbul Bankası ile kredi ilişkisine girmiş midir? Bu
inşaat şirketinin tasfiyesi yapılmış mıdır? Buradan kaç milyon
dolar gelir elde edilmiştir?
- Aklandıklarını söyledikleri İstanbul Bankası ve Bizim Vadi
kooperatifî davaları ne durumdadır? Davalar sürdüğüne göre ak-
lanma beyanuu hangi amaçlarla yapmışlardır?
Çiller'inkaderi
Meclis'ineünde
SHP, Başbakan'ıyalnızbırakîı.
MYK, önergeye 'evet'denilmesi
için îavsiyekararıaldı
ANKARA (Cumhuriyet Burosu)- TBMMnin bugün yapacağı
olağanüstü toplantıda görüşülecek olan Başbakan TansuÇiDer'-
in malvarlığı konusundaki Meclis araştırması önergesi, koalis-
yon ortaklan arasında başağnsına yol açtı. ANAP'lılann verdiği
önerge için SHP Merkez Yürütme Kurulu'ndan (MYK) "Evet"
karan çıkü. SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, toplantıdan
sonra Cumhuriyet'e yaptığı değerlendirmede. "Partimizin en üst
organıolanmerkez yürütme kurulu, Meclis araştırmasınındestek-
lenmesi yönünde karar almtştır. Bu parti karandır ve değişmeye-
cektir" derken DYP'li bazı bakanlar, ANAP miUetvekillerini
markaja almak için harekete geçti. Çiller'in. malvarlığı ile ilgili
iddialar konusunda DYP grubunda yapacağı açıklamalar da
naklen yayın krizi yaratü. TBMM Başkanı Hüsamettin Cüıdo-
ruk. Meclis'ten naklen yayına izin vermeyince, DYP grup top-
lantısının, Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğü salo-
nunda yapılması kararlaştmldı. DYP'liler, görüşmelerde
ANAP'ı, Mesut Yılmaz'ın ve yakınlannın Almanya'daki mal-
varlığı ile vurmayı amaçhyor.
TBMM Genel Kurulu'nda bugün saat 15.00'te yapılacak gö-
rüşmeler, Başbakan Çiller'in yanı sıra, SHP-DYP koalisyonu-
nun da kadenni belirleyecek bir niteliğe büründü. Çiller'in mal-
varlığı ile ilgili tartışmalann başladığı günden bu yana büyük
sıkıntı yaşayan koalisyon ortaklan, son gelişmeler ışığında ayn-
şma noktasına geldiler. SHP MYK'nin dün yapüğı toplantıda,
Çiller ile ilgili ANAP önergesine "Evet" denilmesi benımsendi.
MYK toplantısı öncesinde "Mreysel değilbütünsel aklanmayı"
savunan Genel Başkan ve Başbakan Yardımcısı Murat Kara-
yalçın toplantıda. Çiller'in. "önergeıün hükümete yönelik bir tu-
zak olduğu ve önergeye "Evet' denilmesi durumunda koaüsyonun
bozulabüeceğı" görüşünü kendisine ılettığıni aktardı. Kara-
yalçın, Çiller'in "Ben başbakaıum, böyle bir araştırma açdırsa
MecUs'e nasıl gelirim? Eşün ifade vermeye geldiğinde, görüntüleri
yayımlanarak istismar edilecek" dediğıni anlattı. Karayalçın,
MYK üyelenne, Çıllerin bu sözlerine "Ben de millervekui obam
"Evet" oyu verirdim" karşılığını verdiğini kaydetti.
MYK üyeleri de "Koalisyon bozulsa bile doğruyu yapmak du-
rumundayız" gerekçesiyle, "İSKİ araştırması da bizim için tu-
zaktı, ama biz araştırmaya 'Evet' dedik. Şimdi de onlar aynı dav-
ranışı göstermeli" dive konuştular. Ortaya çıkan bu ağjrhklı gö-
rüş doğrultusunda önergeye "Evet" oyu verılmesi için tavsiye
karan alındı.
Meclis dışındagrup toplantısı
Dikkatler, genel kurul öncesinde Çiller'in DYP grubunda ya-
pacağı açıklamalar üzerinde toplandı. DYP'liler bu açıkla-
malann, TRT ile İnıerstar ve atv'den naklen yayımlanmasını
ayarladılar. Ancak, TBMM Başkanı Cindoruk, böyle bir naklen
yayına ızın vermedı. Bunun üzerinearayışa giren DYP'liler, grup
loplantısmı ilk kez Meclis'dışına taşıdılar. DYP grup toplanüsı
için yıldınm hızıyla Başbakan'ın son zamanlarda basın toplantı-
lannı düzenlediği TEK Genel Müdürlüğü salonu kıralandı.
Böylece. Çiller'in açıklamalanmn TV'lerden naklen yayımlan-
ması garantilendi.
Muhalefet ve iktidar partileri yöneticileri. oylamaya yalnızca
yurtdışında bulunan bırkaç milletvekilinin gelemeyeceğini bil-
dirdıkr. İsmet Sezgin, Necdet Yazıcı, Kamer Genç, Naci Eksi,
Rauf Ertekin, Mehmet Seven ve Alparslan Türkeş'in de aralan-
nda bulunduğu bazı milletvekillerinm yurtdışında olduğu öğre-
nildi.
Önergenin kabulü için oy kullanacağını açıklayan ANAP'ın
99, RP'nin 39 milletvekili bulunuyor. 14 milletvekili bulunan
MHP'nin ise Genel Başkan Türkeş'in taümatı doğrultusunda,
önergeye red oyu vereceği belirtiliyor. CHP'nin 18. BBP'nin 7,
DSP'nin 3, YP'nin 3 ve MP'nin de 2 milletvekilinin önergeye
"Evet" oyu vermesi bekleniyor,
178 milletvekili bulunan DYP'den ise en çok bırkaç millet-
vekilinin önergeye "Evet" oyu kullariması bekteniyor. Bu millet-
vekilerinin başında İrfan Köksalan yer alıyor. DYP'li ban muha-
liflerin ise oylamaya katılmayabileceği belirtiliyor. MYK'nin
önergeye destek karan aldığı SHP'nin ise 55 milletvekili bulunu-
yor. SHP'liler. MYK'nin karannın bağlayıcı olmadığına dikkat
cekerken özellikle bakanlann böyle bir oylamada "Hayu-" oyu
kullanmasının anlayışla karşılanabileceğini belirtiyorlar.
DYP'li TBMM Başkanvekili VefaTanır'ın yöheteceği görüş-
meler sonunda Başbakan Çiller'in malvarlığı ile ilgili Meclis
araştırması açılması için "Evet" oylannın "Hayır" oylanndan
bir fazla olması yetecek.
SPK Baskan Yardımcısı Ertuna:
'KotasyoniçinMarsan
başvurudabıûunmadf
NURSUN EREL
ANKARA - Özer ÇiUer'm 7-Eleven şirketinin hisselerini elin-
den çıkararak. Marsan Holding'de "sermaye artış/'na gitmesi
sırasında 3.5 milyar lira vergi kaçırdığı ileri süriildü. Sermaye Pi-
yasası Kurulu Başkan Yardımcısı Caner Ertuna. Özer Çiller'in
vergi istisnasından yararlanabilmek için yapması gereken işlem-
ler için kurula başvurmadığtnı Cumhuriyet'e açıkladı. Ertuna.
"Marsan Holding'inbizekotasyoırvey a halka arz içinherhangibir
başvurusu oUnanuş. Konuyu Maliye Bakanlığı ile birlikte ele al-
mamız gerekir" dedi.
Özer Çiller'in, Marsan Holding'de sermaye artışına giderken
3.5 milyar liralık kurumlar vergisi yerine, istisna hükümlerinden
>ararlanarak 10 milyon 839 bin liralık vergi ödemiş olması, SPK
uzmanlan ve Maliye Bakanlığı'ndaki yetkiüler tarafından da
"mevzuata uygun değil" diye yorumlandı. Yetkililer. ÇilleT'in bu
istisnadan yararlanabilmek için yapması gereken işlemleri yap-
madığıru. bu durumda "yanlış beyanda bulunduğVnun da ileri
sürülebileceğini belirttiler.SPK Başkan Yardıması Caner Ertu-
na. ÇiUer'in şirketi Marsan Holding'in durumu hakkında şu bü-
gileriverdi: "Borsa'da 3bin kadar şirket kote edilmişdurumda. Bu
şirketlerin hepsi halka açık değil. Marsan Holding'in durumuna
baknğunızda bize kotasy on veya halka arzla ilgiliherhangibir baş-
vurusu olmadığı anlaşdıyor. Ama ben bunun vergi açısından nasıl
bir sonuç yaratacağım konum olmadığı için bikmem."
Üst düzey Maliye Bakanhğı yetkılilerinin yorum yapmaktan
kaçmdıklan gelişmeler üzerine Cumhuriyet'e bilgi veren SPK ve
Maliye "teknik yetkilileri" ise şunlan söylediler:
"Kurumlar Vergisi Kanunu çok açık. Bir şirketin sermaye
artırımına giderek vergi istisnasından yararlanabUrnesi için nama
yazılı hisse senetleri çıkarması, bunlan kote ettirerek en az yüzde
15'ini halka arz etmesigerekiyor. MarsanHolding'inbu yükümlü-
lüğü yerine getirmediği görülüyor."
İMKB Başkanı Artun:
Eksikbelge olabilir
ANKARA (Cumhuriyet Burosu) - Başbakan Tansu Çilter'e ait
Marsan Marmara Holding Anonim Şırketi'nin, vergi dışında
tuttuğu yaklaşık 7.5 milyar liralık sermaye arttınmma karşıhk
yasalar uyannca çıkarmak zorunda olduğu hisse senetlerini
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'na (İMKB) kote ettirmediğj
belirlendi. İMKB Başkanı Tuncay Artun, Cumhuriyet'e yaptığı
açıklamada. Marsan Holding gibi, daha önce kotasyon koşul-
lannı kazanan şirket hisselerinin kotta bulunabileceğine dikkat
çektı. "Kotta olması, zaten daha önce kotasyon koşullannı ka-
zandığmı gösterir" dıyen Artun, Marsan A.Ş'nin sermaye
aruınmı karşıhğında yeni hisse senedi kote ettirmediğimn, 30
Haziran 1993 tarihli kot listesinden anlaşıldığının belirtilmesi
üzerine, "Ret falan söz konusu değil, ama incekttiriyorum. Belki
eksik bir belge olabilir" yorumunu yaptı.