Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 HAZİRAN1994 PAZAR 12 KULTUR 47. ULUSLARARASI CANNES FİLMFESTİVALİ'NİNARDINDAN Cannes'da kitlesinemasına prim MEHMETBASUTÇU CANNES - Festivalin kapamşında gös- terilen "Serial Mother", ödül lıstesinın an- lamını bir ölçüde kankatünze ederek de olsa çok iyi açıklıyordu. Yedınci sanat önce yaşa- yabilmek, sonra da olabildiğınce fazla ızleyıcı toplayarak kazanç sağlavabılmek ıçın artık her türlü yola başvurmaktaydj. Yeter kı bıraz yetenekli olsun sınema yönetmenı, ınsan doğasının en çırkın, en korkunç eğılımlerinı bile sorumsuzca sömürebilir ya da duyarlıkla işleyebilırdi. Sınema dünyası çok renkliydı. Kimilenne göre geniş kıtlelere seslenerek para kazanma özgürlüğü adına, kımılerine göre ise sanat adına her şey mübahtı artık .. Görüldüğü gibı. Amenkan sineması Av- rupa sineması gıbı şematık bır karşılaştı- rmanın ötesinde, sanat ve endüstri, sanatçı sorumluluğu. yaratıcı özgürlüğü gıbı eskıme- yen temel konulan yeniden gündeme getiren bir festival yaşadık Hollyvvood usulii güldürii... John VVaters'ın kotardığı trpık bır Holly- wood güldürüsü olan "Serial Mother" ile bağımsız sıfatına layık görülen Quentin Ta- rantino ya "Altın Palmiye" kazandıran "Pulp Fiction" arasındakı temel fark. ne yazık kı sanıldığı kadar büyük değıldi. Her ikı yönet- menın de amacı, durmadan güldürmeye ya da heyecanlandırmaya çalışfklan ızleyicıler- le Fılm arasında bir tür manyetik ilişki kura- rak onlan kıskıvrak yakalamak ve adeta bü- yülemektı. Bu ıletışım (?) sağlandıktan sonra söz konusu manyetik büyüyü baştan sona dek sıcak tutmak ıçın ellennden geleni yapı- yorlardı; belkı metotlan değışıktı, ama her ikisı de şıddetı ve hıçbır ınandıncı açıklaması olmayan içgüdüsel kan dökme eğilimini orta malına dönüştürerek. korkunç ve iğrenç olanı güldürü malzemesı yapıyorlardı. Yanşma dışı sunulan "Serial Mother" Hollyvvood usulü güldurünün gunümüzdekı üpik örneğiydi. KatMeen Turaer'm \orum- ladığı anne. model bır Amenkalı ailenin gö- rünürde mutlu olmaması içın hıçbır nedenı bulunmayan normal bır bireyidır. Kocası diş hekimidir; kızı pek alımlı olmamasına karşın. CTkeklere göz süzüp durur; oğlu ıse \ideo has- tasıdır. korku fılmlenne tutkundur... tşte size, her izleyıcmin bireylerinden bıriyle öz- deşleşebileceğı sıradan bir aile... Ancak, se- vimli annenın güleryüzlü görünümü ardında korkunç bir cadı yatmaktadır... Sevmedığı komşu kadını durmadan telefonla rahatsız ederek müstehcen sözlerle sinırini bozar... Adliye koridorlarında cinayet Oğluna kınk not veren matematık öğ- retmenini arabasıyla ezerek öldürür... Kıana yüz vermeyen delikanlıyı. sivri bir şömine maşasıyla arkadan şişleyerek resmen ciğerle- rini söker!. Eşıni, cumartesı günü. dışı ağndığı için rahatsız eden bir çifti de hemen cehenneme yollar.. Sonunda \akalamp mahkemeye çıkar. ama öylesıne doğal görü- nümlüdür kı bızırn cadı anne. kendısini sa- vunmakta öylesine yeteneklıdir. aynca karşısına çıkanlan tanıklar da övlesıne güven vermeyen ınsanlardır ki jüri tarafından ak- lanır... Bu olağandışı dava sırasında, medyanın olayı büyütmesı nedeniyle tüm Amerika "Se- rial Mother"ı desteklemiş adını taşıyan mil- yonlarca gömlek satılmıştır... Pekı, özgürlü- ğüne kavuşunca ılk yaptığı iş ne olacaktır bı- zim kahraman ananın? Evet bi'dınız: Yeni bir cinayet işlemek. Hem de adlıve sarayının koridorlannda, kendısini aklayan jüri üyesi bir genç kadını telefon ederken köşeve kıstınp, ahizeyle kafasını yararak... Neden mi? Çünkü gelenek ve göreneklerini hiçe sa- yan bu kadmcağız, kulsal bır günün ertesinde beyaz ayakkabı giymek densizliğini göster- miştir.. cezalandınlmahdır! Kûçük faşist dürtüler... Filmin gen planına dıkkatle bakacak olur- sak, insanoğlunun kendisinden farklı olanla- ra, eski ya da günün modası >enı kurallara uymayanlara karşı nasıl hoşgörüsüz davran- dığını görebilinz .. Gelin, ıyı niyetımızı bir basamak daha yükselterek. filmde söz konu- su olan tahammülsüzlüğün, beğenmedığimiz insanlan dışlamak ya da onlardan uzak dur- mak gibi yanlış da olsa az zararlı tepkilenn ötesinde. kaba kuvvet kullanmaya, hatta cinayet işlemeye dek gjdebıleceğını anımsata- rak, seyircisini içindekı küçük faşist dürtülere karşı uyardığını ilen sürebiliriz... Evet, film bizleri bu tehlikeler karşısında ujarmasına uyanyor belki, ama onca gürültü ve kaba güldürü unsuru ortasında. korkanm güme gidiveriyor bu ıkinci plan. John Waters'm kotardığı tipik bir Hollyvvood güldürüsü olan "Serial Mother" ile bağımsız sıfatına layık görülen Quentin Tarantino'ya "Altın Palmiye" kazandıran "Pulp Fiction" arasındakı temel fark, ne yazık ki sanıldığı kadar büyük değildi. Daha da kötüsü. kimılen belki de tam ter- sine, yan şaka >an cıddr "Keşke benim de böyle bir anam olsaydı da eanımı sıkan tüm ar- kadaşların, meslektaşların va da aile vakın- lanıun cezasııu temiz yoldan verebibeydi!" dıye geçiriyorlardı içlerinden... Ruhbilimciler buna başkasının sırtından boşalma. öldürme içgüdüsünü kolay yoldan tatmin etme falan gibı bir açıklama getireceklerdır herhalde... Kahkahalar koyver, ağlayacak. dehşete kapılacak yerde tatlı tath gül \e geriye dönüp baktığında, neden güldüğünü unutuver... Evet, nasıl olmuş da bunca iğrenç ve ürkütü- cü sahne karşısında tiksınmek şöyle dursun, kahkahalarla gülebilmıştik? Büyük kentleri kemiren irili ufaklı şiddet eylemlerini nasıl günlük yaşamın doğal bir parçası olarak algılıyorsak... Televizyon- Ianmıza yansıyan, Bosna katliamının ya da nsanoğlunun duyarlığı, med- v - yanın binbir çeşit saldınsı altı- I nda iyiden iyiye törpülenmişti. B Gerçeği bayağılaştıran televiz- yonlar mı sorumluydu bu du- rumdan? Yoksa, değişik biçimleriyle sinema mı? Ruanda'da yanm milyon insanın öldürülme- si>le sonuçlanan soykınm görüntülerinı nasıl kanıksamış gözlerle izleyerek tepkisız ve ilgı- sız kalabilıyorsak... îste öyle "Serial Mother" türü fılmlennbeğenılıpalkışlanmasını da o oranda doğal buluyorduk... İnsanoğlunun duyarlığı. medyanın binbir çeşit saldınsı altında iyiden iyiye törpülen- mişti. Gerçeği bayağılaştıran televizyonlar mı sorumluydu bu durumdan? Yoksa, değişik biçimleriyle sinema mı? Bernard-Henri Levy kuşkusuz bu neden- lerle gerçeklen sübjektif bir yaklaşımla ser- gilediği "Bosna!" belgeselınde. dehşetin da- yanılmaz görüntülerini ne doğal bır utanma duygusuyla ne de anlaşılır bir otosansür so- nucu gizlemeyi seçiyordu. Tam tersine, in- sanoğlunun hangi uçlara dek gidebileceğini, içimızde çöreklenen faşist eğilimlerin hangi nedenle olursa olsun uyandığında nasıl tüm sınırlan çığnediğini çekinmeden önümüze ge- tirerek, bir şpk yaratmayı amaçlıyor ve ba- şanh oluyordu. Bu başan sinema salonlan- nda kalmıyor, 12 hazıran Avrupa seçimlerine John VVaters'ın yönettiği 'Se- rial Mother' fîlminde Katleen Tumer ve Suzanne Somers... Küçük fotoğraf ise, üniü Fransız yönetmen. yazar, fel- sefeci Bemard Henri-Levy'- nin 'Bosna!'sı. haarlanan Fransa'run politika sahnesini al- tüst ediyordu. Kısır iç çekişrnelerin, kişisel hesaplann, ıki yüzlü demagojik tavirlann at koşturduğu seçim kampanyasımn odak nok- tasını Avrupa'nın gerçek sorununa. yaşlı kıtanın tam göbeğinde yaşanan Bosna-Her- sek savaşı üzerine yönlendıriyordu. Siyasi partilerin kurmaylan arasında belirgin bir ra- Kültür • Sanat TEŞEKKÜRLER YAŞAM Yön: BERTRAND BLIER CHARLOTTE GAINSBOURG JEAN-LOUIS TRINTIGNANT GERARD DEPARDIEU ANNIE GIRARDOT Beyoğlu ALKAZAR (245 73 83) 12 00-14 15-16 30-18 45-21 15 muıuı.»ııım.Hiıt«Htıu.M4Ui; Ferhan Şensoy'uıj FERHANGI ŞEYLER PAZAR 15.30 CINEMA CAFE-BAR 20 00-22 00 Yon Akıru Kurosawj 22 00 02 00 GÜNGOR >&ı|tauE)lı°mdrTuri. Hjll Muz.jiı) Klıllal ü d KuçırtpjmuklüEı Sok Vo W*Btvoflu 252 9< 10/11 293 89 78 (3 hat) IÇINDEN DALGA GEÇEN TIYATRO Ferhan Şensoy Yer: Fenerbahçe Manna Pyramid Karftu SEYİRCİLİ SEYİR DEFTERİ Deniz Aşırı Oüklüriî SaIı-Corsamba-Per>embe-Cumo'Cufnortesı 21.00 KIRKAMBAR GF Corjambo. Pcrjrmbc, Cuı Bılet Solıj- F. bahçe Monnafel:0216 -344 23 46/1007 Ses 1885 Ortaovuncular • Beyoğlu. W: 0212 - 251 18 65/66 Suodıyc vfcAkoromo ve Copıtel Çory Moöoroaı BIRWOODYALLENKLASIĞI "ANNIE HALL" A nervous romance. BeyoğluPERA (2513240) 1200-14 15-16 30-18 45-21-00 (Beyoğlu Sineması yanı) TEŞEKKÜRLER YAŞAM ''} "MerciLaVie" ,; 1962 yılından betı 12 tılme ımza alan yönetmen Be'trand <( Blıer Fransi2 sınemasınm en cüretkar en ozgur ve en yaratıcı <( yonetmenlennden bırı sayılıyof "Valsçılar" fılmınden sonra 1( •50 yaşmda hala 0 denlı curelkar bır lılm yapıp <( yapamayacagımı merak ettım " dıyen Btıer lılmde Chartotte , ^ Gamsbourg Annıe Gırardot Gerard Depardıeu Jean-Louıs <( Tnntıgnant gıbı kalabalık ve unlu b<r kadro kullanmış , ( A k b a n k K ü l t ü r S a n a t E g i t i m M e r k e z i AKSANAT Gl'NLERİ • " 1 1 HAZİRAN 94 GÜNLÜK ETKİN1İKLER 7 HAZİRAN 1994, SALI Saafc 12.30 ve 18.00 (55 dakıka) Laser-dısc'ten buytik ekranda koruser BERLIOZ "Fantastik Senfoni" (Brüggen) 8 HAZtRAN 1994, ÇARŞAMBA SaaU 12.30 w 17.30 (1 saat i5 Uakıka) "ABBOTT and COSTELLO Fibnleri" I "PAKUON MY SAJtONG" (Ingüizce orijinal) 9 HAZtRAN 1994, PERŞEMBE Saat 12.30 ve 18.00 (40 dakıka) Laser-dısc'ten buyuk ekranda kon.ser BAJtTOK X>rkestra Konçeriosu " (Solti) 10 HAZİRAN 1994, CUMA Saafc 18.30 XAZ AKŞAMLAR1" Erol Pekcan'ın Anısına AYŞEGÜL YEŞtLNÎL ve GRUBV 11 HAZtRAN 1994, CUMARTESt Saafc 15-00 (2 saat 10 dakika) Laser-dısc'ten buyuk ekranda opera BEETHOVEN "FideUo" (Söderström + Attman / B. HaUink) CDDEN KENDt SEÇTtKLERİNtZ Klasik muzik yapıtlanndan oluşan dıskotegimizden seçtiklerinizi, haftanın aşağıda belirtılen gün ve saatlerinde, özel kulaklıklarla dinleyebilirsiniz. Çarşamba, Perşembe ve Cumartesi günleri • Saat 13.30 -16.30 arası STÜDYO VE ATÖLYELER Özgün Baskı Atölyesi'nde • Tan Oral Mustafa Ayataç Türhan Stlay Rador Tum edonlîkler ıçm djv«ıycfer MÖANATcın •Jfttınıhjır AKSANAT lsuklal Cacktej H0080 Bcvojau-l-unhul Td (02121 262 _« 00 01 02 Fjk-. 102121 24S 12 2H AKBANK Kültür Sanat ılanlannız ıçtn- 293 89 78 (3 hat) -. T.C. KÜLTÜR BAKANLIGI J DEVLET OPERA VE BALESİ I. ASPENDOS OPERA VE BALE FESTIVAU 11 Haam 1994Cımotteı 2130Tradot GPutcn Opn 21.30OCTKIJOI KHoaronlW4Sd 21.30 C LMnb KMni) COrfl Bole UHmranl994Pti)Bnbe 21.30 Muknı Dom TopUuğu 1!Hnran 1994Cunvku 2130DandalıKaMna ] Sock/5.Hornck F.AIsodt Vold ıe BoW Katoyaık Dron W.A.Mosıt Opera 24Hramtl994Cuno 2130 Pogudo Not: LMnitus Bde -eraDOOn. <a*maluvKtcKB, 100000TI •Gı,-ı;ı«r "»•-' Coeo « hkn goatns 250 000 H •Iopubıl«la z»rrf •« Merüo Dprfe* Cpero w Bcidcı jselen YAPI KREDİ NIN 5 0 YILI 7. U L U S L A R A R A S I YAPI KREDİ GENÇLİK FESTİVALİ 2 - 1 4 H A Z İ R A N 1 9 9 4 DANS » Nederlands Dans Theator 2 (Hollanda) Cemal Reşit Rey Konser Salonu. saat: 18.00 FLAMENKO Manolo Sanlucar Fiamenko Gitar Topluluğu (ispanya) Cemal Reşit Rey Konser Salonu, saat: 21.30 TİYATRO "Comedianto" Compagnie du Barouffe (Fransa) Yöneten: Laurent Levy Kadıköy Haldun Taner Sahnesi, saat 21.30 Cemal Re?lt Rey Konser Sılonu: (Z1Z) 240 SO 12 Kadıköy Haldun Taner Sahnesi: (216) 349 04 63 Unmnity Tetecord, Gmif Totecord, ncori TeUcord, VVerMconl, Unrmruty Woridcard ve Supenard sahipleri tüm gö*twi)wi % 50 indirimli a l M YAPI KREDİ GAZİANTEP 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ E. 1993 617 K. 1994 276 Şahmbey ılçesi Müzelkf Mah. Cilt: 087 '01 sayfa: 61 kütük: 23'te nüfusa kayıtlı Mehmct Şenf ve Gö- nül'den olma 2 1 1960 D.'lu Yüksel Kumaş'ın kaydının tüm vukuatlan ile birlikte iptaline, mahkememızin yukanda yazılı numaralı ılamı ile karar verilmış olup ılan olunur. Basın: 48556 %40 ortopedik özürlüyüm. İş anyorum. ZA FER A YBA R - 580 93 79 hatsızhk yaratan bu girişim, 27 mayıs günü doruk noktasına ulaşıyordu. BHL ve arka- daşlan, iki hafta sonra yapılacak olan seçim- lere katılmalannı sağlayacak olan listeyi res- mi makamlara sunmuşlardı. Ok yayından gkmıştı artık. Kamuo>u yoklamalan. "Avru- pa Saraybosna'da Başlar" adlı bu lısteye, yÜ2- de 7 ile yüzde 12 arasında değışen oranlarda oy potansıyelı tanıyordu...Ancak Bernard Henri-Levy. 30 mayısta >aptığı bir açıklama- da, Bosna'nın politikaya alet edileme>eceği gerekçesiyle sözkonusu listeji scçimlcrden çektiğini sö>ledi. Levy. bu konudakı çaba- lannı farklı bır duzlemde sürdüreceklerini de sözlerine ekledi. Jüri, kitle sinemasına yenik düştü Zor dönemlerde. hangi alanda olursa ol- sun bunahmdan çıkış yolu olarak çoğunlu- ğun üzerinde bırleşebıleceği ortak temeller aranır. Cannes'da izlediğımiz Amenkan fılmlerinı bu açıdan değerlendirdiğimizde, "Pulp Fiction", "The Hudsucker Prox>" ya da "Serial Mother". kıtleleri televizyon önündeki koltuklanndan kopanp. karanhk salonlara çekmevı hedefleyen popüler yapı- tlar olarak orta>a çıkıyor. Nikita Mikhal- kov'un "Aldaftcı Göneş", Zhang Yimou'nun "Yaşamak!" adlı fılmlen ıse aynı vaklaşımın. aynı sinema felsefesinın başka bir düzeyde ifadesi sayılabilir. Biçimsel açıdan çekici \e popüler olan. içenklenyle ıse çok daha ciddi bir düzey tutturan bu iki filmin "Polp Fic- tion"ın ardından ödül listesinin ilk sıralannı paylaşmalannı şö> le yorumlayabiliriz: 'Yaratıcı Sineması" sınıflandırmasına giren, farklı yapıtlann başmda Nanni Moretti'nin "Sevgili Günlüğüm" adlı fılmi geliyordu. Ardından da iki Fransız fılmi: Patrice Chereau'nun "Kraliçe Margot"suile Michel Blanc'ın ikinci yönetmenlik denemesi olan "Büyük Yorgunluk". Cannes Festıvali jünsı. kendini savunma mekanızmasının içgüdüsel dürtülenne yenık düşmüş, sinema endüstnsının çarklannı dön- düren. yıldız oyuncu sıstemını körükleyen kitle sinemasına öncelikle prim vermiştır. Ancak. yme bılıvoruz ki bunalımlı dönemler ashnda yenihkçı atılımlann da bol olduğu. değişik denemelenn filiz verdığı. ileriye dö- nük önemli adımlann atıldığı dönemlerdir. Çünkü çoğunluk müthış bir beklenti ıçınde- dir: belkı temkinlı ve karasızdır. ama yeniye susamıştır. Eskı alışkanlıklann sıkıntılan üzenne her şe\ kurulabılir: ortam müsaittir. En klasik olanla en atılımcı olan arasında bir çekişme başlamıştır. Ashnda. bu farklı gın- şimler bunalımdan çıkma cabasının iki ana motorunu oluşturur. Tıpkı. aynı arabayı düzlüğe çıkarmaya çabalayan ikı at gibi... Bin ağır ılerleyen. ama sağlam japılı; diğeri ıse alabildığıne hareketli. enerji dolu. bır o yana bır bu >ana gıtmeye hazır ikı yağız at... "Yarahcı Sineması" dediğimiz bu ikinci sınıflandırmaya giren. birbirlerinden çok farklı yapıtlann başmda Nanni Moretti'nin "Sevgili Günlüğüm'''' adlı fılmi geliyordu. Ardından da ikı Fransız fılmi. Patrîce Chere- au'nun "Kralice Margot"su ile Michel Blanc'ın ikinci vönetmenlık denemesi olan "Büyük Yorgunluk". Bu üç filmin adlanna, ödül listelennin alt sıralannda da olsa toplam beş kez rastlandığı unutulmamalı... Nanni Moretti ile Patrice Chereau'nun filmlerinden daha önce söz etmıştık. Gelelım mütevazı görünümü ardında Fransız sine- masını yenileyen bir yapıt olması nitelığiyle dikkati çeken "Büyük Yorgtmltık"a... On yıldan bu yana venfmeyen senaryo ödülünü kazanan Michel Blanc. Fransız türü güldürü- ye Amerikanvari bir hava getiren ciddi bır deneme gerçekleştirmiş. Kısa boyu. çelimsız bedeni ve kel kafasıyla Fransız sinemasının se\ilen komikleri arasında yer alan Michel Blanc. "Büyük Yorgunluk"ta kendı sesiyle ala> ederken sınema yıldızlannın kişisel bu- nalımlannı. çoğunluğu ilgilendırebilen bo- yutlanyla ırdelemeyi başanyor. Kendi kişiliklerini oynuyorlar Filmde. tanınmış Fransız oyuncular kendi adlannı kullanarak. kendı kışılıklennı oynu- yorlar .. Michel Blanc. bu Cannes Festivali sırasında. hoşuna giden ve sevişmek istediği genç yıldız oyunculara yeni fîlminde rol ai- malannı teklif ederek kur yapıyor. ama hep başansız kalıyor. Çünkü büyük bir yorgun- luk içindedir. Bunalımlı bır dönem yaşamak- tadır... İlk fılmi olan "Gölgede Yürümek"ın üzerinden on yıla yakın bir zaman geçtiği hal- de, yeni fılmıni bir türlü gerçekleştirememek- te, yazdığı senaryolan yırtıp atmaktadır... Aynca. içindeki ikinci Michel Blanc'la de- vamlı kavga halindedir. Onu anlayışla karşı- layan, yardım elini uzatmaya hazır olan tek kadın oyuncu Carote Bouquet olacaktır. An- cak, Carole çok güzel ve sert bir kadındır... Bu arada Michel değişik suçlamalar karşısı- nda kalır. Bır sabah evine gelen pohs, onu Josıane Balasko'nun zorla ırzına geçtiği savıyla tu- tuklar. Bütün bu tatsız olaylann, ashnda Michel'ın değil, ona tıpatıp benzeyen dublö- rünün marifetlen olduğu ortaya çıkar. Mic- hel Blanc, oyun üstüne oyun oynayarak hap- se düşmesıne neden olan dublöründen, bir türlü kurtaramayacaktır yakasıtıı...