Katalog

UMUTHANGİDAĞIN ARDINDA HalitÇelenk 60.000 (KDViçinde) Çağdaş Yayınları Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-htanbul Ödemeli gönderilmez Cumhuriyet ÇALIŞANLARIN SORULARISORUNLARI Yılmaz Şipal 40000(KDVıçınde) Çağdaş Yayınları Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-İstanbul Ödemeli gönderilmez 71.YH.SAYI 28078/ 10000 TL (KDViçinde) KURUCUSU YÜMÜS NAOİ (1924-19451 SASYAZAR! NADJR NADI (1945-1991) 5KAZRJUI1994PUM 5 Haziran Dünya Çevre Günü ÇevreyağmasınakarşıeleleYasalarda gerçekleştirilen son değişiklikler, çevre yağmasını daha da hızlandırdı ve yağmacılara yeni güvenceler sağladı r>KTAvriftxrt I ~ ~ U Ç E D ( Ç e v r e s e l E t k i D e İ Türkiye, 1994yılını"paket- ler yılı" olarak gecireceğe benziyor. 5 Nisan ekonomik paketi. yaz aylanndaki "mini paket- lerte" sürecek ve böylece ge- çim zorluğu "maksi" düzey- lere varacak. "DemokratikJeş- me paketi" ıse daha ıplığı co- zülmeden "demokratik geri- limiere" yol açtı. Öteden beri özgürlüklerden hep kaygı duyan "yağmacılar", bu paketin içinden de demokrasi yerine yine "zam" çıkmasına uğ- raşıyorlar. Ekonomik anlamda değilse bile, süregelen "12 Eylül hukukuna zam" anlamı- nda... Paketler bir yandan böylesi bir süreçle sı- raya alınırken öbür yandan Türkiye"nin he- men tüm zengjnliklerinin hızla "talan edil- mesine" ortam hazırlayan "çe\re, imar ve konıma yasaları" paketi ıse yaklaşık 10 1 Çevre Yasası: Çevre değerlerinde 'yatırımcıların beklentileri 'ni koruyor. 9 Koruma Yasası:Kültür ve doğa varlıklarınınyok edilmesiniengelleyemiyor, denetleyemiyor. 9 Orman Yasası: Ayrıcalıklı GZBoğaziçi Yasası: Yasakları izin ve tahsislerle dinlemevenlere ciddi ormanlık alanlatı talırip edivor. yaptırım getirmediğinden yağmaya gö: yuınuyor. /§ Turiznü Teşvik Yasası: J? İmar Yasası: Denetimsiz Kentsel ve çevresel imaryetkileri ve af değerleri çiğneyen yasalarıyla birlikte talanaların yapılaşmaya ortam yaratıyor. işine yarıyor. YasasvGetirdiği imar yasağı kendi yönetmeliğiyle delindiğinde devre dışı bırakıldı. 4D Çevre Koruma Mevzuatı: ^ 'Yetkikargaşası 'ycıratıp, koruma bölgelerindeki yağmayı yükseltiyor. vıldır"sonunadekaçılmış"durumda.Bu"bü- yük paket" bir an önce yeniden sıkı sıkıya bağlanıp yerine "yağmaya dur" diyebilecek yeni bir hukuksal düzen getirilemediği tak- dirde, Türkiye "üçüncü binyüa" tüm tarihsel ve doğal kimliğini yitırerek girecek. Hele. ülke değerlerini "satılığa çıkaran" bir eko- nomik politikanın elinde de kaldığı sürece... Bu nedenle, "paketier > ılı" olan 1994'ün 5 Haziran Dünya Çevre Gümi'nde. 12 Eylül'- den sonra "açılan" ve halen v ürürlükte olan "yağma paketinin" bir dökümünü >apı- yoruz. Paketi oluşturan başlıca vasalann durumlan ve sonuçlan kısaca şöyle: ÇEVRE YASASI: 11.8.1983 tanhinde yürürlüğe giren 2872 savılı Çevre Yasası, on yılı aşkın birsüredirçevrenın korunmasında "varlığını bile hissettirmedi". Çünkü yasa. daha "amac" maddesinde. çevrenin ancak "ekonomik kalkınma hedeflerivle uvumlu olarak" korunabileceğıni öngörüyor. Türki- ye'de özellikle 80"li yıllardan bu yana hedef- lenen ekonomik kalkınma anla>ışı ıse bü- \ük oranda "rant gelirierine" ve o nedenle de "toprak ve cevre yağmasına" dayandığı- ndan. Çevre Yasası daha baştan bu tahriba- ta "dur" div emeyeceğını de kabullenmış olu- yor. Yine Çevre Yasası'na bağlı olarak ve "se- kiz yıllık bir gecikmevle yürürlüğe gıren ÇED (Çevresel Etki Değerlen- dirmesi) yönetmeliği de benzer şekilde çevreyi sadece "yatı- rımın yapılabilmesine de olanak sağlayacak" yöntemlerle koru- mayı esas aldığından hemen hiçbir önemli sorunda "kur- tancı" olamıyor. Örneğin Muğlanın Bayır ıl- çesindeki "suiu tanma" açılan arazılerde bir çimento fabrikası için düzenlenen ÇED raporu bu yanlış yer seçimine yeşil ışık yakarken son olarak Antalya'- da doğal ve tanhsel zenginliğiyle ünlü Köp- rülükanyon'a baraj kurulması projcsine de yine bir "çevreci şirket"(!) tarafından hazır- lanan ÇED raporu olumlu görüş verebili- yor. Bu nedenle Çevre Yasası ve ÇED yönet- meliği, hem amaç ve ıçerikleri hem de "uygu- lama pratikleriyle" bir anlamda Türkiye'nin en cıddı "çevre sonınlan" arasında yer alı- >orlar UArkasıSa. 17,Sü.3'te • DEMİREL VE ÇİLLER ÇEVRE ANDIİMZALIYOR • ArkaSayfada • SANAYİLEŞME VE ÇEVRE İKİLEMİ • ArkaSayfada Mayıs ayı endeksleri açıklandı Enflasyonüçsıfirh sayıkmsev(H • Toptan eşya fıyatlan geçen aya oranla yüzde 9, tüketici fiyatlan endeksi yüzde 10 oranında artış kaydetti. Son 12 aylık fıyat artışlan ise toptan eşya endeksinde yüzde 138.6. tüketici endeksinde yüzde 117.8'i buldu. Fiyat artışlannda devlet sektörü, hala özel sektörün gerisinde seyrediyor. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Devlet İstatistik Ens- tıtüsü (DİE), mayıs ayı fıyat endeks artışlannı açıkladı. Mayıs aynnda. bir önceki aya göre, toptan eşya fıyatlan en- deksinde yüzde 9. tüketici fı- yatlan endeksinde ise yüzde 10 artış görüldüğünü bildirdi. 12 aylık fiyat artışlan. toptan eşya endeksinde vüzde 138.6, ÛArkastSa.I7,Sü.8'de G U N D E M MLSTAFA BALBAY ÇalışanSuskun, Sanâyici Ağlıyor! • 5 Nisan'daki 'acı ilaç 'etkisini göstermeye başladı. İşten atılmalar yoğunlaşiyor. Binlerce kişi işsizlikle tanışırken herkes işverenlerin bu karan nasıl zorlanarak aldığını konuşuyor. Peki, bu atılanlar ne olacak? En güçlü işçi sendikalanndan Türk-Metal'in önerisi: İşçilerbirsüreyan maaşla çalışsın! Türk-Metal. daha dunımu saptamadan ve masaya oturmadan teslim oluyor. • 17. Sayfada Ariane'de yine arıza • TÜRKSAT-1A uydusunu uzaya götürürken anzalanarak parçalanan Ariane roketinin dün için planlanan fırlatılışı, anza üzerine ertelendi. Ariane roketinin, TÜRKSAT-1B uydusunu temmuzda uzaya götüreceği belirtilmişti. U5. Sayfada SSK'yebankaoyunu• 4 kamu bankası, prim tahsilatlannı kurumun hesabına her ay 15-20 gün gecikmeli olarak aktardığı için SSK, bir ayda 2.5 trilyon liralık kaynağın getireceği faiz gelirini kaybediyor. Emekliye posta çekiyie T.iaş gündemde. GÜNEŞ GÜRSON ANKARA - Kamu bankala- nnın, Sosyal Sigortalar Ku- rumu"nun (SSK) sıgorta primi tahsilat tutarlanru her ay geç aktararak kurumu milyarlarca lira gelir kaybına uğrattıklan belirlendi. Emekli maaşlannı ödemekte güçlük çeken SSK, aylık 6 trilyon lira tutanndaki sigorta prim tahsilatı alacağının 20 gün gecikmeli olarak ve tak- sitle aktanlmasından dolayı, sadece ocak ayında 2.5 trilyon *ArkastSa.l7,Sü.rde BAĞ.KUR Primini ödemeyen cezaevine • Bağ-Kurprimini ödemeyen 17 bin 469 kişi, hapıscezasınaçarptınldı. Cezanın tecili olmadığı için primini yatırmayan Bağ-Kur'lular beşer gün hapisyatacak. • 3. Sayfada Gökçek sanatın içiııe tükürdü • Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, Altınparktaki iki heykeli. "orgazm halınde olduklan' gerekçesiyle kaldırttı.RefahPartili başkan, he\ keller için "Böyle sanatın içine tükürürüm'dedi. • RP'liŞevketKazanda, Adalet Bakanlığı sırasında, Tophane'de Türk annesini temsil eden bir heykeli, göğüsleri göründüğü için depoyaattırmıştı. •5. Sayfada OLAYLARIN ARDENDAKI GERÇEK Çevre Günü!.. 'Çevre' sözcüğünün anla- mı gün geçtikçe daha geniş kitlelere yayılıyor. Çok değil, otuz yıl önce ilk öncülerin or- taya attıkları sorun, bugün in- sanlığın bilincine işlemek- tedir; ama, iş böyle giderse, dinlerin haber verdikleri kı- yamet gününe çok birşey kal- mamış görünüyor... Nedir sorun? Kısaca şöyle özetleyebili- riz: insan doğayı tüketiyor; sanayi atıklarını tüketemiyor. Tersine, üretim çaprazıyla çılgın tüketim açmazı arasın- da kendi geleceğimizi, daha başka deyişle yaşadığımız çevreyi kendi ellerimizle yok ediyoruz. Insanlık bu olumsuz gidişi durdurmak için uluslararası örgütlenmelere yönelmiştir. 1970'li yıllara değin doğayı koruma eylemleri dağınık ve yere! girişimlerfe yürütülür- ken, daha sonraki yıllarda to- parlanıp evrenselleşti. Doğal kaynakların savurganlıkla tü- ketilmesi ve insanla çevre arasında büyüyen dengesiz- liğin tehlike göstergeleri artrnıştı. Yaşanan olgunun si- yasal içeriği ortaya çıkarıldı. Endüstrileşme yarışınm ve kar hırsının sınır tanımazlığı- nı körükleyen ekonomik ve politik dünya görüşlerine kar- şıt akımlar güçlenip örgütlen- diler. Kuzey yarım küresin- deki zengin toplumların, gü- ney kuşağındaki yoksul ül- keleri çöplük olarak kullan- masına karşı çıkıldı. ••• mArkasıSa.l7,Sü.8'de Normandiva Çıkarması'nın > ıldönümünde ABD üniforması giymiş Fransız askerleri 50 >ıl öncesûıi canlandırdüar. Büyük çıkarmanm50. yılı • İnsanlık tarıhınin en örgütlü veen büyük çıkarması yann törenlerlekutlanıyor. Bu vıl 6haziranda 50. yıldönümü kutlanacak olan Normandiva Çıkarması törenleri için Batılı ülkelerbirhaftadırhazırlık vapıyorlar. • Bundan 50 yıl önce 6 Haziran I944"te"müttefık' ülke askerleri İngiltere'den Fransa"nın kuzeyindeki Normandiva sahillerine çık'mışlardı. Yann temsili birçıkarmanın da yapıîacağı törenler için aralannda Bill Clinton'ın da bulunacağı çok sayıda ziyarctçinin gelmesi bekleniyor. TARİHİ ÇIKARMA İÇİN l İOOSAYFA EMİR YAZILDIEDİPEMİLÖYMflNnytZISI • Pazar Dergi'de Buldan ve 2 arkadası öldürüldü Önceki gün kaçınlan Kürt işadamı Savaş Buldan ve iki arkadaşının cesedi dün Melen Çayı'nın kenannda bulundu • Çınar Oteli'nin çıkışında polis olduklan öne sürülen telsizli bir grup tarafından kaçmldığı öne sürülen işadamı Buldan, iş ortağı Adnan Yıldınm ve arkadası Hacı Karay, dün sabah kafalanndan vurulmuş halde bulundu. • Polis tarafından sık sık izlendiği ve tehditler aldığı belirtilen Savaş Buldan'ın Etiler Korukent'teki evi 1992"de basılmış. evde bulunan DEP Diyarbakır Milletvekili Leyla Zana ve eşi 7 gün gözaltında tutulmuştu. • 4. SayfadaSavaş Buldan Adnan Yüdırım Emnlyetkayıtlan Terör,10ydda 10btn926canakb • Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlannagöre 1984-94 yıllan arasında PKK'li teröristler 3 bin 676'sı sivil olmak üzere 5 bin 378 kişiyi öldürdü. Aynı dönemde 5 bin 530 da PKK'li öldürüldü. • 4. Sayfada Gözler Güvenlik Konseyi'ne çevrildi ABD'den petrol bomhattı içindestek • Amerikan yönetimi, Irak'a uygulanan ambargo nedeniyle kapalı tutulan ve Türkiye'nin büyük ekonomik kaybına yol açan Kerkük-Yumurtalık boru hattmın açılabilmesi için inısiyatifıni Ankara'dan yana kullanacağını açıkladı. • Büyükelçi Özdem Sanberk. petrol boru hattının kurtanlması için VVashington'ın. BM Güvenlik Konseyi'nde Teknik Muafı>et Karan" ahnması yönünde çalışacağını belırtti. Hatta ki petrolün temmuz ayından itibaren çekilebileceği ifade edildi.B 9. Sayfada Londra 'Meçhulasker' ismiyle anılıyor EDtPEMtLÖYMEN • İngiliz Harbokulu'nun bir köşesınde. ünlü şairleri Rudyard Kiplıng'insavaşı eleştiren şu dızelen kazılı duvarda: Doğu. Doğudur, Batı da Batı... İkısi gelmez asla bıraraya... Toprak ile gök> üzü gelene dek v an yana... YüceTann'nın>argı tahtında... Ama ne Doğu kalırnede Batı.. Neırk kalır ne soy ne sınır... Eğer kopup gelseyüzyüze... Dünyanın uçlanndan iki büyük insan... Moskova Diktatörlere çiçek yok! HAKAN AKSAY • Pınochet. Rusva'va gelivormuş! Gazetede okuduğumbu haber. tüylerimi diken dıken edivor. • PinochetlHanişu II E>lül I973'tenbaşlayarak Şili'ye 17 yıl kan kusturan. zamanımızın y aşav an en azılı diktatörlerinden Aueusto Pinochet Uearte! 199"8'ekadarŞiliKara Kuvvetleri Komutanlığı'nı garantiyealmışolan ukala eeneral! Madrid Özgürlük, kinsizve nefretsiz ALT KIŞLAK • Üzüm bağlan, üzüm • bağlanikiyanımız. Radyodabirkadın, '•kalkın"diyor. kısacık vaşamıncoşkusunadavet edivor. Bizde bugün erkenden kalktık zaten. Yolumuz uzun: İspanya'yı ortasından kesin, güney yansını dolaşacağız üç günde. Kopenhag Aşk,para kadarsoğuk FERRUH YILMAZ • Filmlerde aşkı uğruna parayı ve toplumsal kurallan hiçe sayan kahramanlan alkışlayan.para ve toplumsal kurallar yüzünden kavuşamayan aşıklar için gözyaşı döken Avrupalı. gerçek hayatta aşkı paray a vurmakta beis görmüyor. Aşk, Fassbinder'i defalarca haklı çıkanrcasına ölümden soğuk hale geliyor. • 8. Sayfada