Katalog

SArfA CUMHURİYET 25 HAZİRAN1994 CUMARTESİ 14 KULTUR 22. ULUSLARARASIISTANBUL MUZIK FESTIVALI 40 ydlık orkestra 300 yılhk kemanKültür Servisi - Uluslararası lstanbul Festivali'nde bugün tngüiz Oda OrkestrasTnın ilk konseri var. 1950'li yıllarda, İngjltere'de savaş sonrası kurulan Goldbrough Or- kestrası'nın devamı niteliğindeki Ingiliz Oda Orkestrası, ilk konserini 1960 yıhnda Londra'daki Royal Festival Hall'da vermişti. Bu akşam Aya İrini'de saat 19.00'daki konserinde kemana Frank Peter Zimmermann'a eşlik edecek olan or- kestra, Dvorak, Mozart, Paul Pat- terson ve Haydn'ın yapıtlannı seslendirecek. Britten'den Rostropoviç'e Ünlü besteci Benjamin Britten'den Sir Colin Davis, Daniel Barenboün, Raymond Leppard, Murray Perahia, Mitsuko l chida, Kiri Te Kanavva, Placido Domingo, Ashkenazy ve Rostropoviçe dek pek çok ünlü or- kestra şefı ve solistle çahşan İngiliz Oda Orkestrası, bugûne dek 800'ün üzerinde kayıt gerçekleştirmiş. Her yıl üç ayını tumede geçiren ünlü top- luluk. dünyanın hemen hemen tüm önemli festivallerine katılmış. İngihz Oda Orkestrası'nın bir özelliği de, 1991 yıhnda Buckingham Sarayı'- nda verdikleri ''Mozart'a Saygı" konseri çerçevesinde İngiltere'de sa- raya ilk kez kameralann girebilmiş olması!.. İngiliz Oda Orkestrası'nı, 1988 yılından bu yana Florida Filarmoni Orkestrası'nın müzik yönetmeni olan James Judd yönetecek. Lond- ra'daki Trinity Müzik Koleji'ni bi- tirdikten sonra ünlü orkestra şefı Lorin MaazeTin yardıması olarak Geveland Orkestrasfnı yöneten James Judd, yeniden Avrupa'ya döndüğünde Cİaudio Abbado'nun şefliğini üstlendiği Avrupa İngiliz Oda Orkestrası, Paul Patterson'ın "Avrupa'mn Sesi" (Europhony) adlı yapıtını da seslendirecek. Orkestrayı, ünlü İngiliz orkestra şefi Jam es Judd (üstte) yönetecek. Topluluğu Gençhk Orkestrası'na müzik yönetmen yardıması oldu. James Judd, Avrupa Topluluğu Gençlik Orkestrası'nın yaru sıra aynı dönemde Gustav Mahler Gençlik Orkestrası ile Viyana ve Prag Senfoni, Berlin ve Amsterdam Filarmoni, Fransız Ulusal Or- kestrası. Zünh Tonnhalle. Suisse Romande ve Isveç Krallik Filarmoni gibi önemli topluluklarla da çalışmalannı sürdürdü Ancak Judd. bu arada kendi ülkesiyle de bağlannı koparmadı: İngiliz Oda Orkestrası, Halle, Kraliyet Filarmoni, Londra Senfoni. Londra Filarmoni ve Iskoç Krallik Ulusal Orkestrası ile süreklı konserler veren sanatçı, Avrupa Oda Orkestrası'nın Avrupa, Uzak Doğu ve Amerika'da verdiği konserleri yöneltı. Doldurduğu en son plaklar arası- nda Meyeerbeer ve Donizettinin opera kayıtlan bulunan James Judd, opera alanında aranılan bır şef. Sanatçı. İngiliz Ulusal Operasf- nda "II Trovatore", "La Traviata", "Sevü BerberT, Rigoletto" ve "Figaro'nun Düğünü", Gly- ndebournc Festıvali'nde "La Cenerentola">ı ve Mıamı Operası- nda "Don GiovannT'yı yönettı İngiliz Oda Orkestrası'nın bu akşamki konsennde, Dvorak, Mozart ve Haydn gibi bestecilerin yanı sıra çağdaş bestecilerden 1947 doğumlu Paul Patterson'ın "Europ- hony" adlı yapıtını da seslendirecek. Alışılmamış bir başlık taşıyan bu yapıt, 1985 Avrupa Müzik Yılı için Avrupa Topluluğu Oda Orkestrası tarafından ısmarlanmış. Paul Pat- terson, "Avrupa'nm sesi" anlamına gelen (Euro: Avrupa, Phony: ses) yapıtı hakkında şunlan söylüyor: -l Oda orkestrası için bir gösteri parçası karakterini taşıyacak olan eserim için, kontrastlı ve değişik mi- zaç taşımakla birlikte, aynı temada birleşen bir varyasyon formu seçtim. Yann Thea King var 15 dakika kadar sûren eser dokuz bölüm halinde: Açılış teması - her biri başka varyasyon içeren - yedi asıl varyasyon >e bir final Codetta'sı. Eser, obuanın sunduğu sakin tema ile başlıyor, daha sonra - fınalde de kullanılacak olan - bağlı bir pasajla hızlı ve yüklii bir bölmeye yönelir. Bunu, yumuşak ve sert kontrastları da yansıtan dramatik sbir varyasyon izler. Dördüncü varyasyonu tümüyle yaylı çalgılar pizzicato olarak duyu- rur. Beşinci varyasyonda solo obua ve yaylı çalgılar bir noktürn sunarlar. Altıncı varyasyon önce obualar, son- ra da kemanlar arasında kanon biçi- minde sergilenen bir tür galoptur. Obuanın çift dil vuruşuyla grotesk, tuhaf bir marşa ulaşır bu da kısa ve küçük coda'da son bulur." İngihz Oda Orkestrası, bu akşam Frank Peter Zimmerman'a, yann ise ünlü klarnetçı Thea King'e eşlik edecek. I&m'de hiroyım birkonser GÜRHANTÜMER İZMÎR - 8. Uluslararası Izmir Festivali kapsamında, Klaus Marnı- ın yazdığı, Ariaoe Mnouchkine'in oyunlaştırdığı ve Makolm Keith Kay'in yönettiği "Mefisto" adb oyun, tsmet Inönü Sanat Merkezi'- nde. llle de konuyu anlamak, izlemek isteyenler, birinci bölümde düş kınklığjna uğruyorlar. Ara verildi- ğinde bırakıp gidenler bile oluyor. Evet. doğru. ipin ucunu yakalamak zor. Ama ne gam. Müthiş hareketh bir sahne var karşımızda. Ve brüta- list. Vahşi danslar, kavgalar. Uzun lezbiyen sevişmeler. Havada bir Nazi tehlikesı. Henüz bir leitmotiv halinde. Sahnedeki HiÜer ve Nazi subayı, ağızlanm açmadan, kımı- ldamadan, put gibi, dilsiz gibi seyre- diyorlar oyunu. Tam ardamıyla ü- yatro var ortada. Saf tiyatro. Nasıl demeli? Tiyatro için tiyatro. öyle kı, Türkçe bilmeden de seyredilebilir bu birinci bölüm. tkıncı bölûme gelince, onu iz- lemek daha kolay. Konu daha bir somutlaşıyor. Naziler geldiler artık. Yahudıler işlerinden atıhyorlar, sa- natçılar tası tarağı toplayıp, başka ülkelere göçüyorlar? Klasikleşiyor oyun. Ahşılmış bir Nazi dramı sergi- leniyor arük. Ancak, birinci bölüm- de, üstünde yalruzca slip bir donla, neredeyse çınlçıplak, ürkütücü bir dans sergileyen, tedirgin edici, ama başanlı aktör Gürol Tonbul'un üze- rinde minik ışıklar bulunan bir avizenin alünda kahnası ve bu sa- natçının temsil ettiğı Handrik Hof- gen'in, "Işık, daha çok ısık" diye bağırması üzerine, minik ampulle- rin daha çok ışık vermesi gibi, gerçe- küstü renkler içeren sahneler yine var. Sonuç olarak, işte düşüncem, işte önerim: Mefisto çok tat aldığun bir oyun, mutlaka izlenmesi gereken bir oyun. Uluslararası Simavi Karikatür Yanşması'nm seçici kurulu 27 haziranda toplanıyor Dünyanın bütünkarikatürleri!..Kültür Servisi - Simavi Uluslara- rası Karikatür Yanşması'nm seçici kurulu 27 haziran pazartesi günü Taksim Sanat Galerisi'nde saat 10. 00'da toplanıyor. Hürriyet Vakfı'- nca düzenlenen ve dünyadaki ben- zerleri arasında önemli bir yere sahip olan yanşmarun on ikincisine 77 ül- keden 730 sanatçı 2179 yapıtla kaühyor. Fransız sanatçı Jean Gourmelin başkanhğında Semih Balcıoğlu (Türkıye), Giorgio Cavallo (İtalya), Gürbiiz Doğan Eksioğlu (Türkiye), Ali Llvi Ersoy (Türkıye). Brad Hol- land (ABD). Albert Poch (Roman- ya) ve Turhan Setçuk'tan (Türkiye) oluşan seçici kurul, Almanya, Ame- rika Birleşik Devletleri, Arjantin, Arnavutluk, Avustralya, Avustur- ya, Azerbaycan, Bangladeş, Belcika, Beyaz Rusya, Bosna-Hersek Cum- huriyeti, Brezilya, Bulgaristan, Ce- zayir, Çek Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti, Danimarka. Endo- nezya, Fas, Filipinler, Finlandiya, Fransa, Gürcistan Cumhuriyeti, Hı- rvatistan Cumhuriyeti, Hindistan, Hollanda, Honduras, Hong-Kong, AlbertPoch Irak. İngjltere, İran, Japonya, Ka- nada, Kazakistan Cumhuriyeti, Kırgızistan Cumhuriyeti. Kore, Ku- zey Kıbns Türk Cumhuriyeti, Ku- veyt, Küba, Latvia, Libya. Litvanya Cumhuriyeti, Lübnan. Macaristan, Makedonya Cumhuriyeti. Meksika, Mısır, Moldova Cumhuriyeti, N'or- veç, Özbekistan Cumhuriyeti, Pa- Jean Gourmelin kistan, Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, Senegal. Slovak Cumhuriyeti, Slovenya Cumhuriye- ti, Sn-Lanka. Sunye, Şılı, Tatans- tan, Tayland. Trinıdad-Tobago, Türkıye, Türkmenistan. Ukrayna, Uruguay. Yeru Zelenda. Yugoslav- ya Federal Cumhunyetı, Yunanis- tan ve Zaıre'den yanşmaya katılan Giorgio Cavallo sanatçılann vapıtlannı değerlendire- cekler Değerlendirme sonucu birinciye 7 bın 500 dolar ve Kültür Bakanlığı plaketi ile Hürriyet Vakfı altın pla- keti, ikınciye 4 bın 500 dolar, Hürri- yet gazetesi altın plaketi ve Hürriyet Vakfı gümüş plaketi, üçüncüye de 3 bın dolar ile Hürnvet Vakfı bronz Brad Holland plaketi verilecek. Kazananlara ödülleri 26 Eylül 1994'te Ankara Devlet Resım ve Heykel Müzesi'nde düzenlenecek törende verilecek. Ödül alan ve ser- gilenmeye değer bulunan eserler An- kara Devlet Resim \e Heykel Mü- zesi'ndeki Sedat Simavi Galerisi'nde sergilenecek. Ölümünden 12 yıl sonra, sıradışı piyanist Glenn Gould yine gündemde... Klasik müziğin asi yorumcusu LouisCapart Sonra, Müzik Bayramı. Ve 21 ha- ziranda, yıün en uzun gününün ak- şamında yani, Fransız Kültûr Mer- kezi'nin salonunda, Louis Capart Memurmuş önceleri, sonra şarkıa olmuş ve birden parlamış, ün ka- zanmış. Öyle kı ilk plağı, 6Ö00'in üs- tünde satmış. Capart aynca, Acade- mie Charles Cros Büyük Plak ödü- lü çerçevesinde. "Patience''(Sabır) adlı şarkısıyla, Paul Gilson Odülü'- nü ve bir de, 1987 yıhnda Sacem Ödülü'nü kazanmış. Brötanya asıllı. Hep memkketinden söze- diyor sahnede. tzmir'in sıcağında terledikçe, Fransa'nın kuzeybatısı- ndakı o çok yağmurlu ülkeyi, o ül- kenin vahşi kıyüannı gözümüzün önüne getirmemizi söylüyor. Gözle- rimi kapıyorum, söylediğini yapıyo- rum. Ve dinliyorum Capart'ın "Clıanson"lannı... Kültûr Servisi - Kaprisli primadon- nalarla sinirli orkestra şefîeri hakkı- nda ilgjnç öyküler duyanz, ama klasik müzik dünyası genelde sakın ve olaysızdır- oteller tahrip edilmez, aşın dozda uyuşturuculardan hastaneye koşuştunîlmaz... olağan bir tempo ya- şarur. Sınırlann sanatçının performansı ve yorumu ile çizildiği böyle bir dünyada, ünlü piyanist Glenn Gould sı- radışılığıyla hemen dikkat cekti. Özel yaşamında eksantrik olduğu kadar (yaşamının sonuna doğru kronık hi- pokandria'sı aşın düzeyde paranoya- ya dönüştü, ömeğin telefonla görü- şürken telefonun ötekı ucundaki kışi öksürünce telefonu kapaüyordu) sa- natsal kariyerinde de (34 cm.'lik piya- no taburesi, ya inarulmaz derecede ya- vaş ya da inanılmaz derecede hızlı bir tempo. yaşamboyu piyano pedallannı kullanmaması) çok farkh bir müzis- yendi Glenn Gould. Olağanüstü yo- rumunun yanı sıra bır Gould un plağmı ünlüpiyanistin çalarken sürek- li kendi kendine rrunldanmasıyla da ayırdedebiliyordunuz. Ve en şaşırtıcı özelliklerinden bin de 1964 yılında, mesleğjnin doruğundayken, henüz 50 yaşında sahneyi terketmesi ve 1983 yılmdaki ölümüne dek bir daha hiç konser vermemesiydi. Bu tarihten sonra Gould yalruzca plak doldurdu ve radyo programlan yaptı. Gould'un bu denli uçlara gitmesi, başkalannda ilginç tepkilere neden oldu. 1955 yılmdaki Goldberg Var- yasyonlan plağı, hem müzik eleştir- menlerinden hem müzikseverlerden bugüne dek hiçbir müzisyenin görme- dıği denli yoğun bir ilgi gördü, övgu aldı. Avusturyah yazar Tbomas Bern- hard, "Der Untergeher" kitabında, 1950'li yıllarda Gould'la tanıştıktan sonra asla onun sanatsal üstünlüğune varamayacaklan gerekçesiyle meslek- lerini terkeden iki genç piyanistten söz Glenn Gould gerçekten de ilginç bir piyanistti. Pedal kullanmazdı, taburesi ise 34 sanrimetreyi geçmezdi. eder. Ancak Gould ikinci plağıyla aynı derecede yoğun bir aksi tepki ya- şadı - Beethoven'ın üç sonatını defor- me etmiş, orijinal notadaki vurgulan. >ınelemeleri hiçe saymış, kendi bıldıği gibi çalmıştı. Ölümünden 12 >ıl sonra, Gould hala ilgı odağı olmayı sürdüruyor. Sony bütun plaklannı >enıden piyasa- ya çıkanyor. Mektuplan ve "'Glenn Gould Okunı" adı altında seçilmış yazılan vayımlandı. Bırkaç bıyografısı yazıldı. François Girardın Goldberg Varyasyonlan'nın yapısından esinle- nerek 32 kısa fılm halinde bütüne vardığı yeni fılmı (lstanbul Film Festi- vali'nde bu yıl izleme olanağı bulduk) "Glenn Gould Üzerine 32 Kısa Film" de yoğun ilgi gördü. Glenn Gould neden bu denli ilgi çe- kıyordu ve hala çekiyor? Öncelikle. çok parlak bir pijanist olduğu için kuşkusuz. Müzik eleştirmeni Adrian Jack, Gould'un özellıkle son döne- minde yaptığı kayıtlan ilginç bulduğu- nu, Gould'u "zaman zaman deliren, kafa kanşrıran biri" olarak gördüğünü söy- lese de Datid Dubal'ın pek çok piya- nistle yaptığı söyleşilerden derlenen kitapta en çok adı geçen piyanistin Gould olduğunu da. sözlerine ekliyor. Konuyu burada kesip "Gouldma- nia"nın yetenekb bir sanatçıyı takdir etmekten kaynaklandığım söyleyebili- riz. Ama açıkçası, olay bununla kalmı- yor. Bir kere. Gould'a olan hayranlı- klannda müziğin ikinci pianda kaldığını söyleyen kişiler çok. Gould'- la ilgili birkaç projeye imzasını atan Gavin Bryars, 'sanatçı1 Gould'a hay- ran ama Gould'da ılgısinı çekenin öoce tuhaflığı' olduğunu söylüyor. H Bir Hovvard Hugbes gizemi vardı onda ya da bir Bobby FLscher'm çılguı de- nası..." Bır de Gould'un "emgma"sın- dan söz edıyor. "Bu da Glenn Gould'un hiç dokunamayacağunız hatta üzerinde konuşamayacağnnu bir yanı..." Kesin olan bir şey var ki o da Go- uld'un tuhaflıklan tutarsızlığının bır sonucu değildı. Gould. yalnızca bir sa- natçı olmanın kurallannı yerine getiri- yordu kendine göre. "Demek ki bir fîig bestelemek istiyorsunuz?" adlı parçada hem müzik dehasını gözler önüne seri- yordu hem de şöyle bir öğütte bulunu- yordu "Asla akıİlı obnak uğruna akılb olmay ın." Kendisi de hep böyle yaşadı işte, ama pek anlaşılamadı. Müze müdürü için kampanya • İZMİR (AA) - Milet Müze Müdürü Semih Tulay'm, tayininin durdurulmasını sağlamak amaayla Didimüler, kampanya başlattılar. Kampanya kapsamında Didimliler, bugün, Kültür Bakanı Fikri Sağlar'a faks ve telgraf çekiyorlar. Didimliler adına basına yazılı açıklamada bulunan Nilgün Yurdalan, Didim, Priene ve Milet ören yerlerinin bağlı olduğu Milet Müzesi'ne üç yıl önce atanan Semih Tulay'ın, bölgede mesleki calışmalanndaki başanlannın yanı sıra küîtür-sanat etkinüklerine büyük katkılarda bulunduğunu söyledi. Yurdalan, Milet Müzesi'nin 8 temmuzda New York Oda Orkestrası'nı ağırlamak üzere çalışmalara başladığı hatırlatarak şöyle dedi: "Bu konser ve diğer etkinlikler, bizlere nitelikli sanat eserleri izleme olanağı yaratıyordu. Çocuklanrruzı eski eserler konusunda duyarlı kılmak ve bulunan her eserin müzelere teslim edilmesi için teşvik eden müze müdürümüz Tulay, aynca, müzeye çok sayıda eser kazandırmıştır." Nilgün Yurdalan, kamyanyarun tayin durduruluncaya kadar sürdürüleceğini sözlenneekledi. Kommagene Festivali • KAHTA(AA)-2'nci Uluslararası Kahta Kommagene Festivali etkinlikleri yann yapılıyor. Festival Düzenleme Komıtesi Başkanı Kaymakam Selami Uzun, Nemrut Dağı'nda bulunan "Büyülü Heykeller"in, dünyanın 8'inci harikası olarak nitelendirildiğini belirterek "Festival, Kahta'nın ve heykellerin tanıtımından büyük yarar salayacak" dedi. Nemrut Dağı'nda, M.Ö. 69 yıhnda kurulan Kommagene KralhğYnın ilk kralı 1. Antıochus'un mezannın bulunduğunu kaydeden Uzun, şunlan söyledi: "Geçmışin gizeminı taşıyan heykeller, dünya kültür turizmınde önemli yer tutmaktadır. Dünyanın en büyülü gün doğuşu ve batımı, Nemrut Dağı'ndaki dev tann heykellerinin arasından izlenir. Her yıl onbinlerce turist. bu büyüye kapılarak Nemrut'a geİmektedir. Adıyaman'a tarih ve kültür tunzrru için gelen turistler, Nemrut'un yanı sıra Karakuş Tepesı ve M.S. 192 yıhnda yapünlan Cendere Köprüsü gibi anük değerleri de ziyaret etmektedirler. Gürcistan Balesi Ankara'da • ANKARA (ANKA) - Gürcistan Devlet Tiyatro Opera ve Balesi Bale Topluluğu, 26-27 haziran günlerinde Ankara'da iki temsil verecek. 1 'ıncı Aspendos Opera ve Bale Festivali'ne davet edilen Gürcistan Devlet Tiyatro Opera ve Balesi Bale Topluluğu, bugün Aspendos'ta "Porgy and Bess" ve "Pasuıta" adlı eserleri sunacak. Kendi olanaklan ile Türkiye'ye gelen topluluk. Aspendos programından sonra Ankara'ya geçecek ve 26 haziran günü "BinbirGece Masallan" ileçeşith bale gösterilerinden derlenen "Divertismanlar", 27 haziran günü de "Carmen" ve "Alansosi" adlı eserleri sergıleyecek. Gürastan Devlet Tiyatro Opera ve Balesi Bale Topluluğu'nun temsillen. Büyük Tiyatro'da gerçekleştınlecek NevvYorkOda Orkestrası Apollon Tapınağı'nda • DtDİM (UBA) - Onuncu yurtdışı turnesini gerçekleştirecek olan New York Oda Orkestrası, bundan iki bin yıl önce Oraole'in ve Brankhidos rakıplerihin kehanetleriyle ünlenen Apollon Tapınağı'nda 8 temmuzcuma gecesi konser verecek. Orkestranın kendisi için çalacağı bu ücretsiz konser, Didimhlere de açık olacak. tki gün Didim'de misafır edilecek olan New York Oda Orkestrası, 10 temmuzda İzmir Açıkhava Tiyatrosu'nda Uluslararası tzmir Festivali bünyesinde de bir konser verecek. Kocaeli'de kitap şenliği • Kültür Servisi - Kocaeli Turizm Derneğı ile Dünya Kitap dergısınin işbirliğiyle düzenlenen kitap şenliğinde yann (26 haziran pazar), Cahit Tanyol ve Tuğrul Tanyol; Faruk Şüyun'un yönettiği söyleşide "Sanat ve Ahlak" konusunu tartışacaklar. Şenlikte 29 haziran çarşamba günü Toktamış Ateş ve OraJ Çahşlar, yine Faruk Şüyun'un yöneteceği söyleşide "Demokrasi ve Laiklik" hakkında konuşacaklar. Sabancı Kültür Sitesi'nin yanındaki Koceli Turizm Derneği'ne ait bahçede yapılacak olan söyleşilerin, 1 temmuz tarihindeki konuklan, Öner Yağcı ve Metin Cengız. Konu, "Edebiyatımızın Bugünü", yöneten Faruk Şüyun. Saat 18.00'de başlayacak olan söyleşilerin ardından yazarlar, kitaplannı imzalayacaklar.