Katalog

iVCff PCier, uygunfiyatlar ve Microsoft hediyeleriyle Akmerkez'deAT&Tstandında. Cumhuriyet \CRPCahn,kazamn! AfkJ iGlobal Information = ^ * Solutions 71. riLSAYI 25092 /10000 TL (KDV,ç,n de) KURUCUSU YUHUS NAOI (1924-1945) BASYAZARI NADIR NAOI (1945-1991) 19HAZİRAN1994PAZAR 3.BİNYIUADOĞRU DÜNYAYI YÖNLENDİREN ÜNLÜLER CUMHURİYET ÎÇÎN YAZDI BM Cetiel Sekreteri ButrosCali Yeııi bir BM olııştıındmalı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sek- reteri Butros Gali, Üçüncü Dünya'da yer alan yoksul ülkelerin kalkınmalan ıçın kendi 'bağımlılıklan karşılığmda' eskiden 'rekabet içindeki üstün güçler' ile pazarlık yapabildiklerini, ancak gü- nümüzde böyle bir olanaktan yoksun oldukJanna dikkat çekti. Gali, "Kalkı- nma için eski çaltşmalar yetersizdi. Yeni çahşmalar ise hiç deneraniyor" dedi. Barış ve savaşne kadar yakım nsanlık, 31 Aralık 2000 Pazar gecesi alışılmışın dışında çok de- ğişik bir yılbaşı kutlayacak. Bu satırları okuyanların çoğunlu- / ğu, ogeceyalnız "21. yüzyıl" değil, daha da önemlisi "3. Binyıl (*j "kutlamalarına tanıkolacak. Acaba, "3. Binyıl"agirerken dünyada barış ve savaş birbirlerine ne kadar yakm ya da ne ka- dar uzak olacak? 1 Ocak 2001 Pazartesigünü doğan bebeğe ne kadar temiz bir dünya bırakacağız? İnsan hakları ve demokrasi ne ölçüde gerçekleşecek? Irk ay- rımı, kadın hakları, toplumsal adalet tartışmaları geçerlilikle- rinine ölçüde koruyacak'! Terör, dinselköktencilik, mikro milliyetçîlik moda ol- mayı sürdürecek mi? Günümüzün amansız hasıalığı AIDS 'e karşı savaşta. ne ölçü- de başarı kazanılacak?İnsanlığm tarihsel ve kültürelmirasıyağmadan ve lahribaı- tan kurtarılıp konınabilecek mi? "Cumhuriveı" gazelesi. vavın vaşamının 70. yılında, dünyada şimdive kadar yapılmayanı yaptı. "Cumhuriyet". bu soruların yanıtlarmı 31 ülkeden; değişik ulus, görüş. düşünce, din, dil ve cinsiyetten 130 kişiyeyainız Türk okurları ıçin özel olarak yazdırdı. Yazarların lıstesini herhalde incelemişsinizdir. Bu kişilerin arasmda cumhurbaş- kanları, veliahtlar, hükünıet üveleri ve üntüparlamenterler olduğu kadar, uluslara- rası örgütlerin 1 numaraları da bulunuvor. Geçen ekim ayınadeğin adıgizlitutulan Rus L'zav Programı'nm Başkanı dünyada ilk kez "Cumhuriyet"e vazdı. Ameri- kan NASA Başkanı da uzaytn geleceğini değerlendirdi. UArkast Sa. 7,Sü.4'te Cumhuriye( # E|7 u Yeni bir uluslararası çağ için, yeni bir BM jaratmak için hala geç kabnış değffiz" diyen BM Genel Sekreteri Butros Gali, "dünyamn ve Birieşmiş MiDetfer'in 7 sorumT hakkında düşün- celerini 'Cumhuriyet'e yazdı. 'Dünyanın 1 numaralı diplomatı', yalnızca okurlanmıza özel yaasında, 'yeni yüzyıla girerken umut dolu bir gündem hazırianmasınT önerdi ve artık 'karar verme zamanının geldiğini' söyle- di. Genel Sekreter, BM'nin banşı sağla- mada 'edilgen' konumundan çıkarak 'BM askeri personelinin, artık dünyanın birçok ülkesinde, seçünlerin yönlendiril- mesi ve silahlı kuvvetleri ile polis gücü- nün yeniden düzenlenmesi gibi evlemle- re kaöldığınT yazdı. Butros Gali. \edi sorundan birini, 'devletierin egemenliği'nin Şııkanda üs- tün güçler, aşağıda parçalanma yaratan güçler arasmda sıkışıp kalması' olarak tanımladı. Butros Gali 'evrim geçinen devlet' kavramı hakkında düşüncesini şöyle açıkladı: "Devletierin egemenliği ve bütünlüğü; etnik, dini, toplumsal, kültürel ve dil farklılıklan savlamla ortaya çıkan iç gruplar tarafından tehdit ediliyor. Tek bir de>letin sınırları içinde, çok kültüriü ve hoşgöriilü toplum kavTamı birçok bölgede saldırı altındadır." Butros Gali, dünvadaki iletişim ağının gelişmesine karşın ortaya çıkan iletişim çelişkisinden şöyle yakındı: "Dramatik görüntüler yansıtılırken çok daha önemli olan, ama çarpıcı gö- riinrü venmeyen uzun vadeli oluşumlar -gelişmenin tartışmalı yönieri de dahil- bemen hemen hiç haber yapılmıvor." BUtrOS Cali'nin yaZISI • 12. Sayfada Çiller'in serveti sorgulanıyor Malvarlığı tartışması güven bunalımı doğurdu. CHP'den öneri: Çiller, yalan makinesine bağlanmalı ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Başbakan Tansu Çiller'in, büyük bir bölümünü Devlet Bakanlığı döneminde ABD'de aldığı ve değe- ri 7 milyon dolan (yaklaşık 210 milyar lira) bulduğu bikürilen gay- rimenkullerini gizleyerek, kamuo- yuna açıkladığı mal beyarunda göstermemesi güven bunalımı ya- rattı. CHP Genel Başkan Yar- dımcısı tstemihan Talay, Baş- bakan'ın "yalan makinesine" bağ- lanmasını isterken, DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Çiller ailesi- nin, Türkiye'de giderek yozlaşan düzenin en çarpıa örneği olduğu- nu savundu. SHP Ankara Millet- vekili Mehmet Kerimoğlu. Başba- kan'ın, mal bildirimine ilişkin ya- salara aykın davrandığını belirte- rek, savcılan harekete geçmeye da- vet ederken, SHP Istanbul Millet- vekili Nami Çağan. Çiller'in, serve- tinin kaynağını nereden bulduğu- nu göstermesi gerektiğini söyledi. Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Arif Demirer de Çil- ler'e, "Bu servet nasıl bu kadar arttı?" dıye sordu. ANAP İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya,Baş- bakan Tansu ÇiUer'in kamuoyun- dan sakladığı malvarlığıyla ilgili bir soru önergesi haarlayarak TBMM Başkanlığı'na sundu. Dumankaya, Çiller'in yaalı olarak yanıtlamasını UArkasıSa.l9,Sü.'3'te Amerika'daki malvariığı Çiller'i zorluyor Vergi Yasası Neredenbulduğu Çiller'esorulamıyor • SHP'nin, vergi sistemıne servet incelemesinin de girmesi yolunda verdiği öneri, ekonominin koordinasyonundan sorumlu Devlet Bakanı Aykon Doğan'ın sıcak bakmasına ve RP'nin desteğine karşın, TBMM Genel Kurulu'nda DYP'lilerin oylanyla reddedildi. • Öneri kabul edilseydi. Başbakan Tansu Çiller'e, vergi memurlan, "servetini nereden ve nasıl edindiğini" sorabileceklerdi. M 7.Sayfada Borcunu ödemedi Özer Çiller'in elektrikdavası • Başbakan Tansu Çüler'in kocası Özer Uçuran Çiller'in, Türkiye Elektrik Kurumu'na olan borçlannı hala ödemediği öne sürüldü. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Özel Uçuran ÇiUer'in, eşi Başbakan Tansu Çil- ler'in sılınmesi için devreye girdiği Türki>e Elektnk Kurumu'na (TEK.) olan borçlannı hala ödemediği savlandı. TEK, "kaçak elektrik kullandığı" gerekçesıv le defalarca mArkasıSa.l9,Sü.8'de Mal Bildirim Yasası GözlerMeclis Başkanlığı'nda • ABD'deki servetini kamuoyundan gizleyen Başbakan Çiller'in malvarlığına ilişkin gözler TBMM Başkanlığı'na çe\ rildi. Yasaya göre seçimle işbaşına gelen yöneticiler. kendileri ve akrabalannın malvarlıklanndaki değişmeleri 1 ay içinde TBMM Başkanlığı'na bildirmek zorundalar. • Yasa, eksik ya da yanlış mal bildinminde bulunanlann "hapis"le cezalandınlmalannı hükme bağlıyor. • 7. Sayfada ÖZELLEŞTİRME Beklentiler veTürkiye'nin gerçeği TÜSİAD özelleştirme gelirleriyle kamu açıklannın kapatılmasına öncelik tanımıyor hatta reddediyor. Oysa Çiller için özelleştirmenin temel anlamı "Kaç para getirecek" sorusundan ibaret gibi görünüyor. IMF'nin derdi ise daha başka. Türkiye'nin dış borçlannı özelleştirme yoluyla karlı ve geleceği olan kamu mülklerini elden çıkararak karşılaması hesabında... Kamu mülkiyeti kavramı, devlet mülkiyeti kavramına indirgenerek kooperatif mülkiyeti. yerel yönetim mülkiyeti hatta sendikal mülkiyet gibi demokratikleşme sürecinde kilit işlevler taşıyacak mülkiyet biçimleri bilinçli olarak tartışma konusu bile edilmiyor AYDIN ENGİN'in yazısı4. Sayfada DEP'İN KAPATILMASI Demiral, Cîndoruk'a mey dan okudıı •TBMM Başkanı Cindoruk, DEP'in kapatılmasıyla birlikte üyelikleri tartışılan milletvekillerine, gözetim altına alınamayacaklan yönünde güvence verirken Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcısı Demiral, "Bizim açımızdan milletvekillikleri düşmüştür. Gözetim altına ahnmalanna karar verdiğimiz anda kimse müdahale edemez buna" dedi. Demiral, 6'sı yurtdışında bulunan 8 DEP'li için Emniyet Genel Müdürlüğü'ne bir yaa yazarak bu milletvekilleri ile ilgili bütün belge ve bilgileri istediklerini söyledi. M4. Sayfada .••" ; > I > Ecevit, RP'ye yüklendi Karayalçın, DSP adayma oy isteyecek • SHPGenel Başkanı Murat Karayalçın, Fatih'teyaptığı konuşmada. DSP'nin Beykoz adayına oy isteyeceğini söyledi. DSP'nin Paşabahçe mitinginde konuşan Bülent Ecevit. RP'yi eleştirdi ve '"Önce Bosna ve kurban derilerinin hesabını versinler" dedi. • 5. Sayfada G U N D E M MUSTAFABALBAY Rusya - Türkiye... • Rusya ile bir süredir gergin gibi görünen ilişkiler. önümüzdeki günlerde Başbakan Birinci Yardımcısı Soskovets'in ziyareti ile 'ısınabilir'. Rusya'nın Ankara Maslahatgüzan Çikonof.' Moskova ile kuracağınız iyi ilişkiler. Türk cumhuriyetleriyle ilişkilerinizi de kolaylaştınr' diyor. • Rusya, 1 temmuzda yürürlüğe girecek Boğazlar Tüzüğü'nün iki ülke uzmanlannca yeniden incelenmesini istiyor. Ruslara göreçözüm. trafığin kısıtlanması değil, mükemmelleştirilmesi. M19. Sayfada OLAYLARIN ARPINDAKI GERÇEK Şaibeyi Paylaşmak... SHP, adı üstünde, sosyal temokrat bir partidir, koalis- >on hükümetinin ortağıdır. Bu ortaklık 1991 genel se- .-imlerinden sonra belirli bir amaç için gerçekleştirilmiş, DYP ile SHP, ülkeyi 12 Eylül ipoteğinden kurtarmak üzeri- ne anlaşmışlardır. O günler- de ANAP ile DYP'nin ortaklığı '12 Eylül hukuku'nun ve '83 rejimi'nin devamı anlamına gelecekti. Tarihte ilk kez ger- çekleşen merkez sağla mer- kez solun "demokratikleşme programı" üzehnöe gönüllü ortaklığı umutlar yaratmıştı. DYP ile SHP'nin birlikte yü- rüyebilecekleri yolun çizil- mesi, başlangıçta güç olma- dı; ama, evdeki hesap çarşı- ya uymadı. Demirel'in başbakanlığı ve fnönü'nün başbakan yardım- cılığında kurulan hükümet, demokratikleşmeyi gerçek- leştiremedi. Bugün her iki po- litikacı da partilerinin ba- şında değillerdir. Çiller ile Karayalçın so- rumluluğu üstlenmişlerdir. Köprülerin altından çok su akmıştır. Köprülerin altından sular aktıkça SHP'nin yıprarıması kaçınılmaz olmuştur. Bugün SHP'nin ortağı oldu- ğu hükümetin Başbakanı Çil- ler'in yurtiçindeki ve dışında- ki serveti soru işaretleriyle yüklü olarak gündeme gel- • • • WArkasıSa.l9,Sü.8'de Belediyelerde isçi kıyımı Yerel seçim sonrasında belediyelerden 9 bin 993 işçi, bin 284 memur işten çıkarıldı. Işçi kıyımında ANAP, memur kıyımında ise RP başı çekiyor. U3. Sayfada Baboların da günü var Birerkeğinkendisine'baba'diyebilmesi için öncelikle kendisini 'baba' olarak hissetmesi gerekiyor. MArka Sayfada Düşman kardesler zlrvesî Güney Kore Devlet Başkanı Kim Young-Sam ile Kuzey Kore lideri Kim İl-Sungilkkezbirarayagelip görüşecekler. • 11. Sayfada BUGÜN PAZAR DERGÎ Otosan, ekiıııekadar üretime ara veriyor • Otosan, ellerinde bulunan stoklann, ancak ekim ayına kadar eritilebileceğini bildirerek üç buçuk ay süreyle üretimin durdurulacağını açıkladı. Otosan, işçi çıkarmayı da sürdürüyor. Ev işi, kimin işi? ANKARA (ANKA) - Koç Topluluğu'nun otomotiv şir- ketlerinden biri olan Otosan, önümüzdeki aylarda eko- nominin düzeleceği ve krizin atlatılacağı konusunda hükü- met kadar umutlu değil. Şir- ket, ekim ayına kadar üreti- me üç buçuk ay süreyle ara ve- rilmesini kararlaştınrken işçi çıkanmlannın da süreceğinı açıkladı. Otosan, işcilerine bir duyu- ru yaparak ekim ayına kadar şirketin uygulamaya sokacağı MArkas,Sa.l9.Sü.8tle