Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
7 MAYIS1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Özden'in
açıklaması
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- Anayasa
Mahkemesi Başkanı Yekta
GüngörÖzden, Anayasa
Mahkemesi'nin 32. kuruluş
yıldönümü törenine iktidar
ve anamuhalefet partisi
dışında hiçbir partinin
çağnlmadığmı belirtti.
Özden. bir gazetede
yayımJanan ve ANAP, RP.
BBP. DSP'nın protesto
amacıyla törene katılmadığı
yönündeki haber üzerine.
yaptığı açıklamada,
"Haberin gerçekle hiçbir
ilgisi yoktur. ANAPGenel
Başkanı telefonla arayıp
kutlamış, teşekkürederek,
bir milletvekilinin cenaze
töreni nedeniyle
katılamayacağmı
bildirmiştir. Ne yalnız
kalınmış. ne de kimseye
kızılmışur"dedi.
Memurlap biplik
arayışında
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu> Yasaİ statüye henüz
kavuşamayan memur
sendikalan.
"konfederasyon" çaüsı
altında birleşmearayışını
tartışmaya açtılar. Kamu
çalışanlannın örgütlü olduğu
sendikalar, 15 mayıs pazar
günü, "konfederasyonlaşma
sürecinin başlatılması" için
ön toplantı yapmak üzere
Ankara'da biraraya
gelecekler.
Sağda îttîfak
uzak
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosıı)- Yüksek Seçım
Kurulu"nun(YSK).Fatih,
Beykoz ve Yalov a ilçelerinde
yenilenecek belediye
başkanlığı seçimleri, solda
birlik yönünde "ittifak"
önerilerini gündeme
getirirken DYPve ANAP
seçim birlik teliğine sıcak
bakmıyor. DYP Seçim İşleri
Başkaru Şinasi Altıner,
"Siyasette 2 yanm, her
zaman bir bütün ctmez"
görüşünü savunarak, "Aday
için birleşme oimaz" dedi.
SeçimlerdeANAP
adaylannınm favori
olduğunu savunan Grup
Başkanvekili Eyüp Aşık da,
"Rakibimiz RP'dir" diyerek
diğer partileredestek
ça"ğrlsında bulundu.
İnsan hakları
toplantısı
• Haber Merkezi- Dünya
Yerel Yönetim ve
Demokrasi Akademisi'nce
(WALD)düzen!enen
"Türkiye'de Demokrasi ve
İnsan Haklannın
Güçlendirilmesinde Yerel
Yönetimlerin ve Sivil
Toplum Kunıluşlannın
Rolü" konulu yuvarlak masa
toplantısı, 18 Mayıs 1994
günü 10.00-13.00 saatleri
arasında Kalyon Oteli'nde
yapılacak.
Toplantıya, belediye
başkanı, yerel yönetici. sivil
toplum yöneticileri,
uzmanlar ve bilim adamian
katılacaklar.
SHP'denmemur
sendikası resti
•ANKARA (ANKA)- SHP
Grup Başkanvekili Nihat
Matkap. Memur Sendikalan
Yasa Tasansı konusunda
DYFlilerintavnnı
yadırgadığını belirterek "Bu
tasan. koalisyonun devamı
açısından son dereoeönemli"
diye konuştu. Nihat Matkap
Memur Sendikalan
Temsilcilerini TBM M'deki
odasında kabul ederek bir süre
görüştü. Tasannın biran önce
hayatageçirilmesini isteyen
sendika yöneticilerine Matkap
"Tüm kamu sendikalan birlik
olun, o zaman daha etkili
olursunuz" önerisinde
bulundu. Matkap, kendilerinin
sendikal haklan savunan tek
parti olduklannı belirtti.
DEP-lilere
inceleme
• ANKARA (ANKA)-
TBMM Başkanı Hüsamettin
Cindoruk'un,
dokunulmazlıklan kaldınlan
DEP'lilerin durumunun
incelenmesi için komisyon
kurulması fikri, İnsan Haklan
Komisyonu'nda tepkilere
neden oldu. Komisyon,
DEP'lilerhakkında inceleme
yapılmasına sıcak bakmıyor.
Komisyonun DYP'li üyesi
> HacıFiliz/'Bizegelendosya
tamamen DEP'lilerin
haarladığı ve kendi bakış
açüanna göre yazılmış şeyler,
parlamento birkarar almıştır.
Her gün birçok insan
tutuklanıyor, hiç kimse de bize
'hukuk dışı uygulama
yapıhyor' diye başvurmuyor.
Ben bir komisyon
oluşturulmasına karşıyım," dedi.
Avrasya Metal İşçileri Federasyonu Olağan Genel Kurulu, ANAP-DYP çatışmasına dönüştü
Deıııirel, iktidanııısavundu• Cumhurbaşkaru
DemirelileANAFh
Burhan Kara arasında,
hükümetin Avrasya
politikası veicraatlan
konusunda sözdüellosu
yaşandı. Demirel, ANAPa
'2 yıllık icraatfnın
hesabını verdi.
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Avrasya Metal İşçilen
Federasyonu Birinci Olağan
Genel Kurulu. ANAP-DYP
çatışmasına dönüştü. ANAP
Genel Başkanvekili Burhan Ka-
ra ile Cumhurbaşkanı Süley-
man Demirel arasında. hükü-
metin Avrasya politikası ve ic-
raatlan konusunda söz düel-
losu yaşandı. Cumhurbaşkanı
Demirel. ANAP'a "2 yıllık ic-
raatının" hesabını verdi.
Genel kurulun açılışında ko-
nuşan Burhan Kara. Türkiye'-
deki iktidarlann Orta Asya
cumhuriyetlerine yönelik poli-
tikasını "beceriksizlik"le suç-
layarak "Türkiye'deki ikridar-
lar ne kadar beceriksiz olursa ol-
sun, Avrasya halkunızın beraber
yaşama isteği beceriksizliğe ga-
İip gelecektir" dedi. Kara, hü-
kümetin Avrasya'ya yönelik dış
politikasını eleştirerek, "3
yıldan beri Tûrkiye'deki iktidar-
lar. tutarlı program anlavışı için-
de yeni bir dünya görüşii suna-
madı. İktidar, dış ilişkileri iç po-
litikada istismar etmekten öte
Avrasya Metal İşçileri Federasyonu Birinci Olağan Genel Kunılu'nda ANAP Grup Başkame-
kili Burhan Kara'nın sert eleştirileriyle karşılaşan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, kongreye
geldiğinde M H P Genel Başkanı Alpaslan Tiirkeş ile bir süre sohbet erri.( Fotoğraf: A A)
elle tutulur bir şey üretmedi"
dedi. Sendikacılara. "Politi-
kacıların ve yönericilerin. sizle-
rin gösterdiği başarının onda
birini gösteremedikleri ortada"
diye seslenen Kara. "Auasya
filkelerine seyahatier yapıldı.
Kalpaklar giyildi. Karadeniz
Ekonomik İşbirliği'nin temeli
atıldı. Halk ümitlendi. Ama ik-
tidar, dış ilişkisini iç politikada
istismar etmekten öte elle tutu-
lur bir şe> üretmedi. Atrasya
ülkeleri ile geliştirilmek istenen
ilişkiJer istenen boyuta ulaş-
madı. \\ras\a ülkelerinin zen-
ginlikleri dünya pivasalarında
değerlendirilmedi. Kalpak giy-
mekle, iktidar ve ticaret ilişkile-
rinin yoğunlaştırılamayacağı
aniaşılamadı" diye konuştu.
Türk Metal Sendıkası ve Av-
rasya Metal İşçılen Federasyo-
nu Genel Başkanı MustafaOz-
bek. Cumhurbaşkanı Demı-
rel'i. "Tûrkiye'deki iklisadi ha-
yata ve Avrasya iilkelerindeki
tecriibe ve birikimlerini ortaya
koyan, Avrasya'da buniarı ger-
çekleştirebileceğine
inandığımız Cumhurbaşkanı"
dıye seslenerek kürsüyeçağırdı.
Demirel. konuşmasına. Av-
rasya'nın yeni bir coğrafva ol-
duğunu ve Türkıye'nin bu coğ-
rafyada çok önemli bir yeri bu-
lunduğunu belirterek başladı.
İki senede "önemli gelişmeler ol-
duğunu" vurgula>an Demirel.
düzenlencn toplantıyı bu geliş-
menin birörneği olarak nitelen-
dirdi
Demirel. konuşmasının ta-
mamını. Burhan Kara'nın. baş-
bakan olduğu dönemi de içeren
dış politika elcşiırilerıne yanıt
vermcye ayırdı. Orta Âsya
cumhunyetlerindekı değışiklık-
lerı "sahahlan akşama yapma-
nın mümkiin olmadığına" dık-
kat çeken Demırel. bu ülkelerle
ışbırliğı şarllannın ağır olduğu-
nu söyledi. Demirel. kutuplaş-
madan globalleşmeye geçme-
nin zor olduğuna dcğınerek.
"Her şey sütlimandır, demokra-
si kunılmuştur. değerler yerleş-
miştir, piyasa ekonomisinin ku-
nımları meydana gelmiştir de-
mek mümkiin değil. Bu, kim-
senin kusuru da değil. Tarih,
eteklerimizden çckmektedir.
Güzel gelişmeler gö/leniyor. Bu
gelişmeleri gölgeleyen olay lar da
var" dedi.
'Bakanlar Kurulu'nu toplayıp, ağırbğınızı koyun" çağnlanna Cumhurbaşkanı'ndan yanıt:
YangmabenziıılegîdememANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel. mu-
halefet üderleriyle yaptığı görüşmeler sı-
rasında kendisine iletilen "Bakanlar Ku-
rulu'nu toplayıp, ağıriığuuzı koyun"
çağnlanna, "Yangına benzinle gitmek is-
temiyorum" yanıtını verdi. Tırmanan
ekonomik bunalımda. gecmiş iktidar-
lann hatalannın da etkili olabileceğini
söyleyen Demirel, "Ama kusuriaru Tür-
kiye'yi bu noktaya getirecek cinsten değil-
dir. 'Ne oldu' diyorsanız. talihsizlik oldu
diyorum" görüşünü dile getirdı. Cum-
hurbaşkanı. DYP ıçindeki muhalefeıe.
"TarttşmaJarını/ı grubunuz dışına çıkar-
mayın, sabıriı olun" mesajını verdi.
Cumhurbaşkanı Dcmirel. gazcıemız
vazar ve yöneticilenni Çankava Köşkü"-
nde kabul ederek ülke gündemındekı
tartışmalara ilişkin görüşlerinı anlattı.
Cumhurbaşkanı. muhalefet lidcrlenvlc
yaptığı görüşmeler sırasında kendisine
iletilen. "Bakanlar Kurulu'nu, baskanlı-
ğınızda toplaym" çağnsını değerlendınr-
ken. "Psikolojik bir ola>la karşı karşı-
yavız. \ angına benzinle gitmek istemiyo-
rum" dedi. Demirel. "Bakanlar Kurulu'-
nu. başkanlığını/da toplantıva çağıracak
kadar olağanüstü koşullann tarlığı söz
konusu mu" sorusuna. şu vanıtı verdi.
"Psikolojik bir olayla karşı karşı-
>asımz, ona olağanüstülük >ermek sure-
tiyle \ angına benzinle gitmek istemho-
rum. Ben bu iş başladığından beri hcrkesi
sükunete \e soğukkanlı olma\a da\et et-
tim. Bu benim göre» imin gereğidir. Efen-
SHP lideri, seçimlerin yenileceği 15 yerde işbirliği yapacaklannı söyledi
Karayalçmseçim işbirliğitıi onayladı
dim siz dediniz de \angın sönmedi. Ben
aksi türlii sö>lese\dim, belki >angın çok
daha bmürdü. Ö>le ale\ler olurdu ki, sa-
çağı sarardı. ^ ani bundan kötüsü olmaz
falan da demedim. Bu iyi olmaya da bilir,
ama bundan beteri >oktur, vaıidık, bittik
demenin de bir anlamı >oktur. Gelin hep
beraber, bunun altında kalma> alım, çare-
lcr aravalım."
Demirel. ekonomik duruma ilişkin gö-
rüşlennı açıklarken. "Gecmiş iktidarlann
neden olduğu hataların da > aşanan kri/dc
etkili olabileceğini, ancak >aptı-
kları kusurların Türki>e'>i bu-
gıinkü duruma getirecek düzeyde
olnıadığım" öne sürdü.
Cumhurbaşkanı şövle devam
etti: "Türkiye'nin hiç mi kusuru
yok? Oimaz olur mu? Vardır.
Ama, kusurlan Türkive'vi bu
MEHMETFARAÇ
ŞANLFURFA - SHP Genel Başkanı
Murat Karayalçm, seçimlerin yenileneceği
15 seçim bölgesinde sol ittifak arayışına gı-
receklerini belirterek "Kimsenin koltuğu-
nun gitme endişesi olmadtğı için solda işbirli-
ğinin gerçekJeşme şansını fazla buluyorum.
Bu, sol ittifak için önemli bir fırsat" dedi.
Karayalçm, Genelkurmay Baş-
kanı Güreş'in görev süresinin
talebe bağlı olarak değil. hükü-
metin değerlendirmesine dayalı
olarak uzatılabıleceğini söyledi.
SHP lideri Murat Karayal-
çın, bölge toplantısına katılmak
üzere Şanlıurta'ya giderken
uçakta gazetecilerin sorulannı
yanıtladı. Genelkurmay Başka-
nının görev süresinin uzatılması
ya da uzatılmaması tartışmala-
nnın tefrika halinde kamuo>r
u
önünde yapılmaması gerektiği-
ni vurgulayan Karayalçm, bu
konudaki görüşlerini şöyle
özetledi: "Bu tartışmaları doğru
görmüv orum. Bu, hükümetin de-
ğerlendirmesine bağltdır. Gerek
duvulursa uzatılır, kalır. Gerek
duyulmazsa uzatılmaz. Bir ülke-
nin genelkurmav başkanuun gö-
rev süresi, bence bu kadar yoğun
tartışdmamah. Bu konu kısaca
tartışılır, karar verilir. Kendisi
bana gönderdiği mektupta uzat-
ma yönünde talebinin obnadığını
açıkça ifade etmiş. Ben bu tartış-
maların son bulması gerektiği
kanısındayım."
SHP lideri. "Geçen yd da ta-
lebi yoktu, ama uzatıldı" deni-
lince de "Görev süresi talebe da-
yalı olarak uzatdmıyor. Hü-
kümetin değerlendirmesine da-
yalı olarak uzatılıjor" karşıhğı-
nı verdi.
kanı Murat Karayalçın. YSK tarafından
15 bölgede seçimin venileneceğıne de de-
ğinerek şöyle konuştu:
"Buralarda seçimler yenilenecek. Bu, sol
ittifak için önemli fırsat. Bunu valmzca
SHP değil, hepimiz değerlendirmeliviz.
Kimsenin koltuğunun gitmesi endişesi ol-
madığı için işbirliğinin gerçekleşme şansını
fazla buluvorum. Bunun için ilk aşamada
genel sekreterler >a da yardımcıları düze-
yinde girişim başlatacağız. Gerekirsedoğru-
dan devreye gireceğim." Karavalçın.
ANAP lıden Mesut Yılmaz"ın "sahte de-
mokrat, icazetli demokrasi" biçimındekı
sözlen anımsutılıncu. "Demokratikleşme
paketi hazır değil ki lansu Hanım birileriy-
le görüşebilsin. Paket için herhangi birinden
icazet alınmasına gerek yok" dedi.
ÇİZMEDEN YUKARI / MUSA KART
İttifak fırsatı
DSİ salonunda düzenlenen
toplantıda 5 Nisan Kararlan'-
na neden imza attıklannı. parti-
li belediye başkanlanyla. il baş-
kanlan ve il genel meclisi üyele-
rine anlatan SHP Genel Baş-
Günay: Çiller YüceDivan durağmda înecek
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - CHP Genel Sekre-
teri Ertuğnıl Günay. Türki-
ye'de yaşanan rejimin de-
mokrasi değil, çalma-cırpma,
kapma-kaçma rejimi olduğunu savunarak
"Sayın Başbakan böyle giderse arabayı de-
virecek, Yüce Divan durağmda inecektir"
dedi. "Yüreğinde halk sevgisi olan" SHP-
lilerin. kendilerini "iktidann iğfalinden kur-
tarmalannı" isteyen Günay, DYP'lileri de
genel başkanlannı değiştirmeye çağırdı.
Günay. dün düzeniediği basın toplantısı-
nda, Başbakan Tansu Çiller'in uvguladığı
ekonomik polıtikalann ülkeyi bunalıma
sürükledığinı ve genış halk kıtlelerinin
aleyhine ışledığinı belirterek "Hükümet,bir
oligarşiyi, dar bir çevreyi kurtarmak adına
oyunlar oynuvor. Bir cumhurivet hükümeti-
nin böyle ov unlara alet olmasına parlamento
seyirci kalamaz" görüşünü dıle getirdı.
Türkiye'de vaşanan düzenın demokrasi
değil, çalma-çırpma anlamına gelen "klep-
tokrasi"olduğunusavunanGünay,"Başba-
kan böv le giderse, anay asanın 100. maddesi-
ne kafasım çarpacak, Yüce Di>an'a gide-
cektir. Onun için iktidarı bırakmaya çağırı-
yorum" dedi. Güna>. SHP Geneİ Başkanı
ve Başbakan Yardımcısı Murat Kara-
>alçm'ın İstanbul'da 3 ilçede vcnılcnccck
seçimlerde. "solda birlik için fırsat doğdu-
ğu" yönündeki sözlcrinin sorulması üzeri-
ne de "Biz bu konuda her zaman samimi ol-
duk. Ancak bize \önelik resnıi bir çağrı yok,
bu açıklama ortava vapılmıştır" karşılığını
verdi.
noktaya getirecek cinsten değil-
dir. Nive oldu diyorsanız. işte ben
de talihsizlik oldu divonım. Ta-
lihsizlik dışında izah edersem, it-
halatı ve ihracatı arasında Tür-
kiye'nin 14 milvon dolar fark ol-
muş geçen sene. Bu sene ihracat
da arttırılır, ithaiat da a/altılır.
\a da bu sene uvgulanacak yeni
politikalarla, Türkive'nin geçen
seneki ödemeler dengesindeki 6
milvar dolar açığı giderilir. hatta
birkaç milvon dolar arttırılabilir.
Seçim esnasındaki tartışmalar
neticesinde Türkive'nin içerideki,
dışarıdaki imajı, vatandaş nezdin-
deki itiban biraz zedetentnişrir.
Türkive'nin battığı, batacaği ya
da batmakta olduğu eğer bir-
takun analizler sonucu ileri sürii-
lüvorsa, bu analizler vanlıştır."
'Parçalanın' diyemem
- DYP'de, ANAP ile birleşil-
mesini, SHP ile koalisvona son
\erilmesini isteven bir grup \ar.
Bu grubun mensupiarı si/i de sık
sık zivaret ediyorlar. Kendilerine
ne önerivorsunuz?
DEMİREL - DYP içindeki
arkadaşlar. benim vaklaşık 30
yıldır başında bulunduâum bir
siyası harekelın mensuplandır.
Çoğu benımle çok /or günlerdc.
çok zorziimanlarda kader birlığı
etmiş arkadaşlardır. Ve nıhavet
benımle bırlıkte ülkeyi köşe bu-
cak dolaşarak. tımağımızla top-
rağı kazarak DYP'si bugünkü
ağır şarllar altında bınnci parli
yapniışızdır Bınnci partı olduğu
için de ıkudann büvük ortağı ol-
muştur. 91 seçımlen kimseye tek
başına iktidar \ermedi. Benim
mizacım yapıcıdır. Düşünce
taramda öfkcye yer vermem.
Ülkcmde islıkrann korunması,
daha çok ıstıkrarsızlığa gidılme-
mesi. devlelın ve mılleıin yaran-
nadır. Kimseye parçalanmavı
tavsiye ctmıjorum. Tabiı ta-
rafsız. sıyaset üsıüvüm. "Parça-
lanın' descm, taratsızlığımı mı
koruyacağım. "Tamam karde-
şim, size bir şey demiv orum' diy e-
mem. 'Birliğinizi beraberliğinizi
muhafaza ediniz, sorunlarınızı ze-
minlerinde halledin. ama Meclis'-
in dışına. gruplannızın dışına
olayları taşırmaym, demokrasiye
sahip çıkın, Meclis'e sahip çıkın'.
Benim siyası partı lıderlenne
söylcdiğim budur. DYP içinden
birisi gelse. ona söylediğjm de
budur. Benim koruyucu göre-
vim bunu gerektinyor. Bana
müracaat eden herke^e. *Sizin
meselelerinize girmem, yalnız
size söy ley eceğim bir şey \ ar, hoş-
nut olmayabilirsiniz. her şevi ze-
mininde halledin. konuşun. Ze-
minlerinizi kullanın' disorum.
POLJTIKA GUNLUGU
HIKMETÇET1NKAYA
YetmisYıl.
7 Mayıs 1924...
70yılsonraCumhuriyet'inyayımlandığı 'pembekona-
ğa'bakıyorum...
Pırıl pırıf birgüneş. Demirsürgülükapıdaniçeriyegiri-
yorum...
Içimde anlatılmas! güç duygular sıralanıyor. Pembe
konak yüz yıllık yaşam süreci içinde bir düşünce küme-
sini oluşturuyor. Yüreğimde bir kıpırtı beni tarihin derin-
liklerine götürüyor
7 Mayıs 1924...
Cumhuriyet'in ilk sayısında çıkan, Yunus Nadl'nin iç
evrenini yansıtan yazısını üç-dört kez okuyorum:
"... Özellikle olaylann içinde yüzmüş olmanın verdiği
şaşkınlıkla şu yakın geçmişin müthiş ve büyük safhaları-
na karşı adeta sudan çıkmış balık durumunda bulunuyo-
rum. Bu kadar az zamana, bu kadar büyük devrimler sı-
ğabilir mi? Acaba dört beş yıl süren baştan başa rüya-
larla dolu bir uykudan mı uyandım? Yoksa gerçekleşmiş
rüyalar karşısında mı bulunuyorum? Canım daha dün şu
Istanbul'un limanını yabancı ve duşman gemileri; so-
kaklarmı, kışlalarını, evlerini yabancı ve düşman asker-
leri doldurmuyor muydu? Canım, daha dün bu Istanbul
değil miydi ki sokaklarında ingiliz kırbaçlanndan ve pa-
likarya kabadayılarından geçılmiyordu? Canım, şu
Cumhuriyet'e yönetim merkezi yaptığım bina bile daha
dün ingiliz ve Fransız zabıtasının İstanbul'a zulüm yağ-
dırdığı ve dayak altında Türk öldürdüğü yer değil miy-
di?'"
Eski biralbümden soluk resimlertopluyorum bugün...
Umudun kimi zaman yitip gittiği, kişinin var olma sa-
vaşımı verdiği çizgilerde yaşanan anılara döndüğü gü-
nü yakalıyorum.
Terasa çıkıyorum. Gökyüzü pırıl pırıl. Havada bahar
kokusu var...
Bir çift güvercin kanat çırparak pembe konağın çatısı-
na konuyor...
Gökyüzünde bir beyaz bulut mavinin içinde eriyip gi-
diyor.
Bugün 7 Mayıs 1994...
Tam yetmış yıl..
Bu yetmiş yılın altında Cumhuriyet'in siyasal çizgisi-
nin başlıca dört eğilimi bu süreçte kendine özgü kimliği-
ni oluşturur. Kurtuluş Savaşı'nın haklılığı ve zafere olan
kesin inancı, saltanat ve hilafete karşı tutumu; emperya-
lizme karşı ve sosyalizme yatkın bir eğilim; demokrasi.
kişi temel hak ve özgürlüklerini savunma, Cumhuriyet'-
in temel ilkeleri arasında yer aiıyor.
Cumhuriyet 70 yıldır ayaktadır...
70 yıl öncekı pembe konak tarihle iç içedir...
Cumhuriyet'in ilk sayısı 7 bin basılmıştır ve fiyatı üç
kuruştur...
Cumhuriyet'in bugünkü sayısı 110 bin basılmıştır ve fi-
yatı 10 bin liradır...
70 yıl önce üç kuruşa satılan Cumhuriyet, bugün 10 bin
liradan satılmaktadır...
Cumhuriyet okumak bir ayrıcalıktır...
Cumhuriyet otomobil, çamaşır makinesi, buzdolabı,
deterjan vermez; beş kupona gazete satmaz. Cumhuri-
yet sadece gazete verir.
Bugün içim biraz sevinç ve biraz da hüzün yüklü...
Geçmişin savunulan değerleri, toplumu allak bullak.<
eden yükseien değerlere yenik düşerken ayakta kalmak
Cumhuriyet'in gerçek değerini kanıtlıyor...
Ama Cumhuriyet yetmiş yıldır ayakta. Üstelik kimi çal-
kantılara, ekonomik bunalımlara karşın ayakta.
Mustafa Kemal Atatürk un kurduğu, onun devrim ve
ilkelerinin giderek yok olduğu laik, demokratik Türkiye
Cumhuriyeti'yle yaşıt gazeteniz, Yunus Nadi'nin, Nadir
Nadi'nin insan yüreğini aydınlatan ışığını söndürmedi
ve söndürmeyecek.
Yılmak yok!
Devrim ve demokrasi savaşımından başladı bu yürü-
yüşve 1924tenbugünedekgeldi. Bugün 'karayobazçe-
teleri'nin, 'kaniçiciler'm, 'şeriatçı güçler'in hedef tah-
tası' olan Cumhuriyet 70 yıldır yılmadı, korkmadı.
Çünkü Cumhuriyet'in inancı bu ödlek sürülerine yenik
düşmezdi.
Gücümüz okurlarımızdır. Gücümüz demokrasi bilinci
mizdir...
Bir çift güvercin havalandı pembe konağın çatısından.
Bir tuhaf yalnızlık serpildi yüreğimde. Ardından bir se-
vinç rüzgarı esti tarihin içinden. Bahçedeki ağaç yeşile
vurmuştu. Gökyüzü masmavi bir tutkuya dönüşmüştü.
Terastaki pembe gül uyanmıştı...
Yürüdüm uzaklara doğru.
Gerilerde kalanları düşündüm
Neler yazıyordu 1924te Yunus Nadi:
"Cumhuriyet sadece cumhuriyet'/n daha ilmi ve yay-
gın ifadesiyle demokrasinin savunucusudur. Cumhuri-
yet ve demokrasi fikir ve esaslannı çiğneyen, yıkan, yı-
kmaya çalışan her kuvvetle mücadele edecektir..."
Bizler o yolda yürüyorduk ve yürümeyi sürdürecek-
tik... Aydınlıklara doğru. inançla vedirençle...
ABD, Kürtsorununu
DEP'lilerdendinledi
ERGİN AKSOY
ANKARA ABD'nın Ankara
Büyükclçiiiği Politık Sekreteri
\ onda Delawie'nın. DEP Ge-
nel Başkan Yardımcisı Bahat-
tin Günel'le görüştüğü bildiril-
dı. Delavvie"nin görüşmede.
ABD'nın. Kürt sorununun çö-
/ümü konusunda şiddete karşı
olduğunu ve Türkiye'ye bu ko-
nuda telkindc bulunduğunu.
ancak. Kürt sorununun çözü-
müyle ilgili Ankara'ya bir öne-
ride bulunmadıklannı vur-
guladığı bildirildi.
" ABD Büyükelçiliği Politik
Sekreteri Vonda Delavvie'nin
DEP Genel Başkan Yardımcısı
Bahattin Günel'le görüşerek.
DEP'lilcrin önümüzdeki hafta
kuracaklan yeni partiyle ilgili
bilgi aldığı öğrenildi. Görüşme
talebinin ABD Büyükelçilığı'-
nden geldıği bildirilirken,
ABD'li yetkililere. yeni kura-
caklan partiyle ilgili aynntılı
bilgi verdiklerini belirten Gü-
nel. "DEP'in var olan eksiklik-
lerini gideren, olunılu olan yan-
lannın daha da geliştirileceği bir
parti kuracağımızı söyledim.
Geniş tabanlı bir kitle partisini
hedeflediğimizi, farklı düşünce-
lerden olsa bile, ortak faydalan
yakalamtş insanlara kucak aça-
cağımızı >e bu konuda pasif dav-
ranmayacağımızı dile getirdim"
dedi.
Delavvie'nin. "SHP içinde,
SHP'nin anri demokratik uy-
gulamalaruia karşı olan insanlar
var. Bunlarla görüşme duru-
munuz söz konusu mu" şeklinde
bir soru yönelttiğini belirten
Günel şunlan söyledi:
"SHP içindeki arkadaşlann
kendi partilerinden aynlacaklan
yönünde bir şey ifade etmeden
gelin bizimle olun demenin doğru
olmavacağını anlattım. Ancak,
SHP'den ayrılma yönünde bir
karar vermeleri durumunda, her
teklife açık olacağunızı belirt-
tim. Anladığım kadarıvla solda
biriik oiayına sıcak bakıyorlar.
Anti-demokratik uygulamalara
ilkeli bir şekilde karşı olan insan-
ların bir aray a gelmelerinin daha
doğru olacağmı sa>unuyorlar."
Delavvie'nin. dokunulmaz-
lıklan kaldınldıktan sonra tu-
tuklanan 5'i DEP'li. biri ba-
ğımsız 6 milletvekiliyle ilgili ge-
lişmeler konusunda da bilgi
aldığı ve milletvekillerinin tu-
tuklanmasını doğru bulmadık-
lannı belirttiği kaydedildi. Mil-
letvekilleriyle ilgili girişimlerde
bulunduklannı belirten Dela-
vvie'nin. bu girişimleri sürdüre-
ceklerini vurguladığı bildinldi.