Katalog

ÖZEX EK jn veduru Karadeniz, sabah güneşininserptiğialtınyağmurualtındatitreşiyordu ışıldı: Artık karada ölüm yokJmıdım sızde Yann sabahtan ıtı- ren bu ısle mesgul olunuz Dsman Bey bı_ı ısın ıcınden cıkabıl- ?k ıcın butun gece dusunmek zo- ida kalmıs en sonra buna br care labıl mıstı 3u teftıs heyetı ıcın en uygun yer .a olsa Mıntaka Palas Otelı olabılır- Sar>ahleyın erkenden yataktan fır- anOsmanBey hemengıdıpotelın iıbını bulmus v e onunla bır anlas- tya varmıstı Ge/gelelım bu otelde bu onemlı heyetı agırlayacak hıc- esya yoktu Dtelı kıralayıpanahtarlarını cebıne lıren "muhasebe-i hususiye" mu- ru butun mernurlarm evlermden -yolalar yataklar yorganlar mut- takımları toplayarakorasınıoturu- ak hale getırmıs ve daırelerden de ısalar sandalyeler ve baska ge- ,lı esyayı tasıtarak yuzunun akıyla ısin ıcınden cıkıvermıstı 3ılekes Samsun halkı elbette ge- lerın kım olduğunu bılmıyordu bı- nezdıde Samsun da bır Ingılız yuzbasısının ırındebırısgalkuvvetıvardı Buya- icıları kentten kovmaga gucu yet- •yen Turk pasalarının ne anlamı dı'Hsterse bır yerıne bın tane gel- dı» pıdo 1 Mustafa Kemal hemen durbu- nunu alarak balkona kostu Gerçekten de kıcında kocaman bır Ingılız bayrağı gorunen bır Ingılız sa- vas gemısı Samsun lımanına demır atıyordu Baktı Vefalı kucukBandırmateknesı Re- den dolayı Sıvas'a izam olunmakta olduğunun anlaşılamadıgını zat-ı alı- nize is'ar eylemekle mubahiyim. Bu zabıtanın ne gibi vezaifi ifa edeceklerinin ve mutasave- er tensikat mahiyetinin neden ibaret olduğunun lütfen ızah bu- yurulmasını ıstirham eylerim. Karadeniz Ordusu Başku- mandanı General Milne" Ufak bır kahvaltı edıp huku- metdaıresınegıttıler Mutasarrıf Ethem Bey odası- nda onları alıkoydu ve Mustafa Kemal ın Turk-Rum kavgası uzerıne sorduğu sorulara hıc de Turklerı kayırmayarak yanıt ver- dı Butun anlamıyla Izmır ın 'Kambur izzet'ı tıpınde bır eskı- mıs memurdu Samsun gıbı onemlı bır yerde bu adamın zararlı olacagını an- layan Mustafa Kemal hemen Istanbul a bır yazı yazarak Dahı- lıye Nazın Mehmet Ali Bey'den onun yerıne daha genc bırının gonderılmesını ıstedı Genç yonetım adamları han- gı partının adamı olursa olsun kolay yolagelıyordu llkornek SınopMuta- sarnfı Mazhar Tevfık tı Mustafa Kemal ıslerın sağlam adı- AAMASYA ~t '22 Hazıran 1919 ERZURUM SİVAS 23 Temmuz 1919 zce, Beypazarı ayaklanmalan çıktı. Hendek ayaklanmasının başladtğt gün 23 Nisan'da Ankara'da Büyük MJI- Meclisi açıtdı (5). 5 Mayts'ta Konya'da, 11 Mayıs'ta Adapazan ve Geyve'de, 14 Mayts'ta Yenihan, Yozgat ve gaelıyan'da, Haziran'da ise Urfa ve cevresmde ayaklanmalar, DoğVda Ermeni sa&tntan başiadu 22 Hazf- »'da Yunan kuvvetleri Bab'da ilk satdırtya geçtı, Egedeki kenüer döştü. Araltkta Çerkez Eiem ayakiandt. 9-11 afc 1921 'de Birincı Inonö Savası ile Yunanlılar puskürtüldu 23-31 Mart'ta (kirtci Inonü Savaşı ile Yunan ordusu •tez daha yenifgiye uğrahldı. 25 Temmuz'da Yunanlıtar, Eskişehir ve Kütahya üzerinden safdtrıya gectt. 5 usiosta Mustafa Kemal, başkomutan seçtldi. 12 Ağustos'ta Ankara'dan Polatfı Alagöz Cephe KarargahVrta cerek Sakarya Meydan Savaşt'na hazırtandı. 13 Eylulde Sakarya ırmagıron doğusunda dusman ordusundan (atroadı (6). 26 Ağustos 1922de Kocatepe'den saat 05.30'da topcu ateşi iie Büyük Taarruz'u başlatb (7). 30 ustos'ta Dumlupınar'da düşman paçavraya dömiü. Başkomutan Mustafa Kemal, askerieriyle biriikte Çalköy- Bk- Alasehir Ovastndan İzmir'e doğru harekete geçti. 9 Eylulde Izmir kurtufdu. 2. Süvari Tümeni İzmir'e gir- Bınbasi Serafettin Bey ile Teğmen Rtza, Hükumet Konağ'ına Turk bayrağmt astı (8). bır Samsunlu artık boyle sata- asa gıyneklerıne pul vermıyor- itın sokaklarında dısınden tı- ia dek sılahh Pontoscu Rum ce- dolasıyor ve bunlara hıc kımse yyapamıyordu yuzden denız kıyısında ıslerıyle rıyle ugrasan yarı ac balıkcılar ylar ve hamallar bu sarısın pa- ve arkadaslarına dıkkatle bak- dusunmedıler bıle ıtaka Palas ıskeleye cok yakın undan Mustafa Kemal onde ar- .larıyla karsılayıcılar arkada ol- halde oraya dek yayan yurudu •We hepsı soyunup dokunduler dılar ve kendılerını bekleyen da- c gorevler ıcın elden geldığınce ıdıler 6,tafa Kemal ılk ıs olarak anne- bır telgraf cekerek sağ salım un a ayak bastıgını ve sıhhatte unu bıldırdı tdan ancak bır saat gecmıstı kı îfa Kemal ın Sıslı dekı evden anında getırdığı ve cok guvendı- nırerı Halit, kosarak pasanın ını caldı = var Halıf )rpıdogelmıs pasam angı tcrpıdo çocuk 9 ıhar sızı yakalamak ısteyen tor- fet Bey ın on sekız atıyla obur yuklerı- nı bosaltmıs Caltı Burnu acıklarında dumanlar savurarak Trabzon a dog- ru yol alıyordu Sımdı butun Argonotlar onun çev- resını almıs garıp duygularla torpı- doyu seyredıyorlardı Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal ın Samsun a doğru yola çıkısı- nı Ingılız Intellıcens Servıs ten haber alan sorumlu Ingılız kumandaları haklı olarak heyacana kapılmıslardı Canakkale de General Hamilton'ı bozgundan bozguna uğratanın o ol- duğunu pek lyı bılıyorlardı Istanbul da Karadeniz ordusu bas- kumandanı General Milne'ın eteklerı tutusmustu Hemen Harbıye Nezaretı ne bır mektup gondermıstı Bu mektup Mustafa Kemal ın Samsun toprağına ayak bastığı 19 Mayıs a rastlıyordu General Mılne bu mektubunda da soyle dıyordu "Harbiye Nezareti'ne. 19 Mayıs 1919. Devletlu efendim hazretleri; dokuzuncu ordunun bir teskilat icabı olarak lağvedildiği anlasılmısken dokuzuncu ordu kıtaatına bır mufet- tiş-ı umumı ve dokuzuncu ordu için dahi bir erkan-ı harbıye reisi ile bu- yük bir erkan-ı harbiye heyetinin ne- mlarla ılerlemesı ıçın ılk once en yakın askerı bırlıgın ele gecınlmesı gerektıgıne ınanıyordu Samsun da bulunan 15 Tumen Ku- mandanı nın, kendı dusuncelerıne karsıt dusunceler tasıdığını hemen anlamıs ve Sıvas Kolordu Kuman- danlığı ıcın getırdığı Albay Refet Bey ı tumen kumandanlığı makamınaotur- tuvermıstı Boylece Samsun suanda onların elınde demek oluyordu Bundan sonra Samsun un asayı- sıyie ılgılı kısılen yokladı bunlardan polıs muduru Refık Bey le hukumet doktorunun çok uyanık ve kendı ıste- dıgı bıcımde ınsanlar olduğunu gor- du Refık Bey (Koraltan) arkadasla- rıyla Pontos tehlıkesıne karsı bır or- gut kurmaga calısıyor ve Mudafaa-ı Hukuk Cemıyetı nı desteklıyordu Mustafa Kemal bu kesfıne ne kerte sevınmısse polıs muduruyle ar- kadasları da genç pasanın ıstedıklerı gıbı çıkışına sonsuz sevınmısler ve onun yanından ayrılmaz olmuslardı Mustafa Kemal Samsun lımanında kendısını yakalamağa gelen Ingılız torpıdosunu gordukten sonradır kı sevgılı arkadası Rauf un ne kerte doğru soyledığını anlamıs ve artık açıktan acığa ulusal propagandasına baslamıstı Artık hemen butun arka- daslar ok yaydan çıkmıs olduğun- dan onun gıbı ınanlı soz/erle karsısı- ndakılere umut asılamağa calısıyor- lardı Refık Bey mutasarrıfı Ethem ve tumen kumandam uzerınde Mustafa Kemal ı uyarmıs ve Batum dan Sı- nop a dek Pontusçuluğun nasıl bır yangın gıbı yayılmağa basladıgını pek yakın bılgısıne dayanarak anlat- /nıstı Mustafa Kemal beledıye reısının zıyaretıne gıderken beledıyenın onunde bır facıa ile karsılastı Ayaklarının parmakları patlak pos- tallarından dısarı fırlamıs ustu bası parça parça aclıktan avurtları cok- mus gozlennde umutsuzlugun ıkı uçurum gıbı derınlestığı bır Turk as- kerı gordu Ne var kı o pasayı gormuyor ba- yağı kasası tamtakır olan çılelı Sam- sun, bu sokakta kalmıs çılekes aske- re yardım edecek durumda degıldı Memleketıne dek gıdecek parası ol- madığı meydandaydı Nereden terhıs edılmısse ortada bırakılmıs sayısız askercıklerden bırısıydı Seslı seslı ağlıyordu Bu ağlayıs tonunda umutsuzluk ve umarsızlığın acı ızlerı secılıyordu Mustafa Kemal butun bunlan bılmek- le beraber onun onunde durdu - Asker ağlamaz arkadas dedı sen ne aglıyorsun' Askercık o kerte kendınden gecmıstı kı Mustafa Ke- mal le arkadaslarını da oradan gelıp gecen bayağı yolcular sanmıs hıc aldırıs etmemıstı Mustafa Kemal ın sesı onu uyandırdı Basını kaldırdı Bu sesı ve bu yuzu tanıyordu Bu Canakkale dekı kumandam Mı- ralay Mustafa Kemal ın kendısıydı Askercık , sasırmıstı Dıkkat- le baktı Karsısı- ndakı sımdı bır pasaydı Demek kı pasa olmustu Ya- nık yuzunde bır- den bıre dona <<almıs gozyas- larıyle kafasını •oldırmıs bu ıçı gulumseyen ve Kendısını anlayan sefkat dolu mavı gozlere bakıyor- du Dılını yutmus gıbıydı Mustafa Kemal sorusunu yıneledı - Soyle ne aglı- yorsun' Askercık yanık I sesıyle - Dusman memleketı bastı huku- met benı terhıs ettı Sılahımızı elımız- den aldılar Toprağıma gıren dusma- nı sımdı ben ne ile oldureceğım 9 Dedı Mustafa Kemal derın ve tatlı sesıyle - Uzulme cocuğum dedı gel be- nımle Sonra Cevat Abbas Bey'e - Cevat Bey dedı bıraz sonra fırka karargahına gıttığımızde Bınbası Mahmut Ekrem Bey'e soyle bu co- cuğu tepeden tırnağa sılahlandırsın- lar Bu bızım yenı ordumuzun ılk as- kerıdır Mustafa Kemal beledıye bas- kanının zıyaretınden sonra tumen ka- rargahına gıttı Tumen kumandam uzerınde gereken bılgıyı almıstı He- men yanında goturdugu Albay Refet Bey ı onun makamına oturttu ve su- bay kadrosunu toplayarak memleke- tın kurtulus tarılıının bugunden bas- ladıgını mujdeledı Sonra mutasarrıf Ethem Bey ı yerınden uzaklastırarak Istanbul dan yenı mutasarrıf Hamıt Bey gelınceye dek onun makamına da vekıl olarak yıne Refet Bey ı gecır- dı Ikı ucgunıcınde Mustafa Kemal ın Samsun a neden geldığı her yana ya- yılmıs umufsuz baslar dogrulmaga baslamıstı Mudafaa-ı Hukuk uyele- rıyle de sıkça gorusen Mustafa Ke- mal ve arkadasları lc Anadolu ya gecmek ıcın gereklı orgutlerım hızla ılerletmeğe calısıyorlardı Bu kıyı kentı kendılerı ıcın her an umulmadık tehlıkeler yarata- bılır ve butun umutlan ıs halıne gelmeden boğup oldıırebılırdı Ilk alametler de gorunmeğe baslamıstı Albay Refet Bey ın makamı- nagıdıpoturduğu 15 Tumen Ku- mandam nın sonradan Mustafa Kemal ın yolunda yuruyenlere katıldığı ve Kurtulus Savası nda generallığe yuksellığı halde o gunlerde ona ve arkadaslarına karsı olduğu ve emrındekı bırlık- lerle yakın bırlıklerı ona karsı ayaklandırmağa calıstığı haber alınmıstı Refet Bey ıntumeneel koyması bu kotu 'belki'yı orta- dan kaldırmıstı Hemen bunun arkasından yenı bır tehlıke kapıyı calıvermıstı Ertesı gun Samsun lımanında yenı bır Ingı- lız torpıdosu demır atmıs ve motorla karaya cıkan bır Ingılız bınbasısı tu- men kumandanlığında Refet Bey ın karsısına dıkılıvermıstı Mustafa Kemal le arkadaslarının Anadolu ya neden gectığı artık Istan- bul hukumetınce de Ingılızlerce de bı- lınıyordu Ingılız bınbasısı Mustafa Kemal le bırlıkte hepsının Istanbul a donmelerının kendılerı ıcın hayırlı ol- duğunu soyledıkten sonra torpıdo- nun kendılerını goturmeğe hazır ol- duğunu da sozlerıne katmıstı Refet Bey her seyı goze almıs bır ıhtılalcı olarak konusmamn artık gorevı oldu- ğunu anlamıstı - Gosterdığınız alakaya cok tesek- kur ederım ama ben denız yolculu- ğunu hıc sevmem ve rahatsız olurum Zıra bılıyorum kı evvela Istanbul a ordan da Malta ya gondereceksınız 1 'V 1 . Ingılız bınbasısı Turk albayının verdığı bu yanıta sasmıstı - Galıba sız benımle alay edıyorsu- nuz1 Refet Bey ayak ayak ustune atmıs olarak dudaklarında ağır bır gulum- semeyle -Nesandındı tabıı alay edıyorum1 Dedı Sonra daha ağır basiı hatta korkutucu bır ses ve yuz mımıklerıyle sozlerını soyle surdurdu - Bana bak bınbası derhal burası- nı terk edecek ve gemıne bınerek gel- dığın yere gıdeceksın yoksa hemen senı tevkıf ederım ve asarım Refet Bey blof yapmıyordu Artık onu hıc kımse alıkoyamazdı Samsun da kaldıgı surece Musta- fa Kemal ınsaltgunlerıdeğıl saatlerı bıle doluydu Masasının basında otu- rup durmaksızın dırektıfler verıyordu mektuplaryazıyor onemlı'bır seyler hazırlıyor masasının basındankal- kınca da he- men sokaga fırlıyor Mu- dafaa-ı Hu- kuk a dusun- celerını asıla- mağa çalısı- yordu gun halkın pek Ikı uç ıcınde artık guven- medığı bır pasa unıfor- masıaltından sevımlı cana yakın sem- patık bır adam halkı . tanıyan ve onun en ınce tellerıne dokunabılen bır halk adamı cıkıvermıstı Cok nazıktı Kendısıne bır cay bır kahve ya da bır ıskemle getırene - Zahmet verdık evlat Cok tesek- kur ederım Dıyor ve kolaylıkla gonul alıyordu Bır yerde oturunca hemen memle- ketın sımdıkı acıklı durumundan soz acıyor ve kurtulus olanaklarını halkın anlayabıleceğı bır mantıkla ve dılle acıklamağa calısıyor onu dınleyen- lerın yuzlerı hemen umut ısıklarıyla parlıyor aydınlanıyordu Mustafa Ke- mal ın ıdealıst karargah arkadasları da kendılerınden medet uman kulak- lara - lyı olacak lyı olacak bu kara gun- ler gececek 1 Dıye lyımsprhk ve umut dagıtıyor- lardı Artık kent bu mavı gozlu pasa ile adamlarının Samsun a neden gel- dıklerını ogrenmıstı Onlar ogrendıgı gıbı Istanbul dakı devlet adamlarıyla padısah ve Ingıhzler de ogrenmıstı Bunun ıcın Mustafa Kemal ın ka- rargahının yerlestığı Mıntaka Palas Otelı nın cevresmde kuskulu golgeler dolasmaga baslamıst ı Damat Ferif- ın Hurrıyet ve Itılaf Partısı nden hafıye kılıklı adamlar ve Ingılız casusları Mustafa Kemal le adamlarını adama- kıllı goz hapsıne almıslardı Onu Samsun dan oteye sag gecır- memek ıcın de karanlıkta kımı hazırlı- klar yapılmakta ya da dusunulmek- teydı IIkın Istanbul hukumetınce dıp- lomatık yollardan onun Istanbul a cağrılıp ele gecınlmesı ıcın sıtmalı bır calısma baslamıstı Boyle onemlı bır gorevle Mustafa Kemal capında bır generalın Ana- doİL, ya gonderıldıgını ogrenen Ingı- hzler buyuk bır telasa kapılmıslar hemen ıse koyulmuslardı Mustafa Kemal ın arkasından yola cıkarılan Ingılız torpıdosu ellerı bos gerıye donunce Ingıhzler Babıah yı adamakıllı sıkıstırmağa hırpalamaga basladılar Gerek Vahıdettın aerekse onun nazırları sekerlemeye henzer tatlı dıllerle Mustafa Kemal • 'stan- bul a cagırıyorlardı Telgrat > stune telgraf gelıyor hepsınde de avlayıcı bırdıl kullanıhyordu Mustafa Kemal gelen telgrafları acı acı gulumseve- rek okuyordu Bu pacavralara yanıt vermeyı aklından bıle gecırmıyordu Yıne de bu telgraflar gelıp durdu Mustafa Kemal o kurtulus ufkuna doğru atılmıs altın ok Akdenız e de- ğınceye dek sasmadan yoluna gıde- cektı Samsun a ayak basar basmaz Erzurumdakı 15 Kolordu nun ku- mandam olarak kendısınden bır ay once Anadolu ya gecıp gorevı basına gıtmıs olan Kazım Karabekir'e bır telgraf cektı ve Turkıye nın genel durumunun almakta oldugu tehlıkeh gıdısten pek cok uzulduğunu ulusa ve yurda borclu olduğumuz en son vıcdan gorevını yakından ortaklasa calısma ile en tyı yapabıleceğı kanısıyla bu son memurıyetı kabul et- tığını bır an once Erzurum a gıtmek ısteğınde olduğunu yalnız Samsun bolgesının durumu asayıssızlık yu- zunden kotu bır sonuca gıtme tehhke- sı gosterdıgınden orada bırkac gun kalacağını bıldırmıs sonra da orada kendısını ılgılendıre- cek haberler varsa bunları he- men bıldırmesını dılemıstı Bundan sonra AnkaradaYır- mıncı Kolordu Kumandam Ali Fuat Paşa'ya da bır telgraf cek- mıs ve Samsun a geldıgını ve onunla daha sıkı haberlesmek ıstedığını Izmır olayları uzerın- de daha kolaylıkla alabıleceğı haberlen kendısıne ıletmesını dılemıstı Ilk gunden ben gerek kendı dusuncelerıne yatkın Mu- dafaa-ı Hukukculardan gerekse uyanık hukumet adamlanndan ve halktan edındıgı bılgıye gore Samsun topunağzındaydı Pon- toscular Samsun u atesten kıs- kac ıcıne almıslar kentın ıcınde bırcok noktalarda yuvalanmıs gıttıkce daha cok guclenmege daha cok sılahlanmaga calısı- yorlardı Pontos ordusunun sayısı ve sılahı her gun bıraz daha artıyor ıskencelerle oldurduklerı Turklerın ve yaktıkları koylerın sayısı ıse sayılamamaga bashyordu Sam- sun hukumetıne yabancılann karı- sması yuzunden asayıs kurulamıyor ve adalet mekanızması ısleyemıyor- du Mustafa Kemal Samsun a gelmeden once Pontoscular uzerıne oldukca genel bılgıler alabılmıstı Bu bırkaç gun ıcınde polıs muduru Refık Bey ve arka- daslarmdan oğrendıklerı tuyle- rını dıken dıken etmıstı Kendısı bır Rumeh cocuguydu Balkan- lar dakı korkunc komıtecılık us- tune derın denebılecek bılgısı vardı Anadolu dakı Rum ve Er- menı hemserılerımızın kurdugu ceteler vahşet ve korkunclukla onlara tas cıkartacak bır sıddetle calısıyorlardı Mustafa Kemal Avrupa ya kurtların kuzu ve kuzuların da kurt olarak tanıtıldıgını dehsetle goruyordu Buradan Istanbul a gıden haberler busbutun tersı- neydı Rum cetelerının Turklere yaptıgı ıskenceler Turklerce Rumla- ra yapılıyor kanısı uyandırılıyordu Mustafa Kemal Anadolu da karsı- lasacağı guçluklerı daha onceden he- saplamıs ve bunların nedenlerını ve sımdıkı guclerını lyıce ıncelemıstı Bundan dolayı bu belalı Pontos soru- nu ustune deepeyce bılgısı vardı Yu- nan kıhsesının Istanbul un fethınden buyana Turkıye aleyhıne korkunc bır kampanya actığını bılıyordu Yenıce Koyu ne arabalarla vardık- larında sıtmalı soluk benızlı ustlerı basları pacavralar ıcınde ınsanlarla karsılastı Bır cımenhkte bagdas ku- rarak oturdu Koyluler urkek urkek kararmıs curumus mesekutuklerıyle yapılmıs karanhk evlermden cıktılar ve kadın-erkek onun cevresmde bağ- daskurdular Mustafa Kemal tatlı se- sıyle onlara sorular soruyor ya bır kadın ya da bır erkek yerıne gore bunlara yanıt verıyordu p ontoscular her koy gıbı Yenıce nın basına da ek- sımıslerdı Tepelerde ecel gıbı dola- sıyor onlara soluk aldırmıyorlardı Dağdan odun getıremez hayvan- larını otlatamaz olmuslardı Butun gece ormanlar sılah sesın- den ınım ınım ınhyordu ne kerte guclu olursa olsun gunun bırınde hepsının kovulacagını ve bu gunun bu mutlu gunun baslamıs bıle olduğunu anlattıkca umutsuz, sefıl yuzlere bır aydınhk yayıhyor- du Bu onlara kaderın pek yakına getırır gıbı gorunduğu mutlak olum- den kurtulusun tatlı mujdesı gıbı go- runuyordu Mustafa Kemal arkadaslanyla kente dondukten sonra doğruca Mıntaka Palas a gıtmıs yemeğını yemıs kahvesını ıcıyor bırkac kı- sıyle oturmus konusuyordu Beledıye nın onunde bulup da sı- lahlandırdığı asker otelın kapısı- ndanobetbekhyor ıcerısınekucur- muyordu Dısandan onun sesı - Yasah dıyon sana ulan 1 Dıye bırkac kez yınelenınce Ce- vat Abbas, tabancasını cekerek kapıya kostu Karsısında orta yaslı ırı yarı kara gozlu esmer pala bıyıklı halktan bır adam duruyordu Daha çok Doğulu bır Kurt hamala benzıyordu Bıyıkları oyle karaydı ve oyle parlıyordu kı onları yanmıs fındıkla boyadığı sanılabılırdı - Ne arıyorsun burada 9 - Mustafa Kemal Pasa yı gorece- ğım 1 - Ne yapacaksın pasayı 9 - Ona soyıeyeceklerım var - Nedır soyleyeceklerın 9 Bana soyle ben ona soylerım Konusmasından Kurt oldugu anlasılan adam mutlaka ıcerı gır- mek ıstıyordu Yaver en sonra onune duserek onu Mustafa Kemal ın oturduğu odaya goturdu - Sızı bır vatandas gormek ıstıyor pasam - Gelsın gorelım Bu adamın durumunda bır ganp- lık olduğu herkesce goruluyordu Hepsı dıkkatle ona bakıyor ve her davranısmı goz hapsınde bulundu- ruyorlardı Mustafa Kemal Kadınlar bunları ınleyerek anlatı- yorlardı Cocukların karınlarını davul gıbı sısıren sıtmadan daha korkunc bır afettı bu gavur eskıyalar 1 Mustafa Kemal o kanıya gelmıstı kı butun Karadeniz dağları bu hal- deydı ve bu Turk koylerı bıraz daha sahıpsız kalırsa az zaman ıcınde kok- lerı temellı kazınabılırdı Onlara kendılerını korumak ıcın sı- lahlanmalarını ve onları onların kul- landıkları usuııe yok etmeye calısma- larını salıkladı ve cok yakın bır za- manda yıne kurulacak hukumet kuv- vetlerınm bu dağ baslarını kuzu ile kurdun yan yana gezebıleceğı bır hale getırecegını anlattı Memleketı her yandan boyunduruk altına almapa baslayan dusmanlar -Gelbakalım evlat bırarzunmu var9 Dıye sordu - Var pasam zatınıza soyle^e- ceklerım var' - Haydı cekınme soyle oyleyse1 Adam boğazını temızledıktei sonra - Pasam dedı bana zatımzı vur- mak ıcın vazıfe verdıler - Pekı oyleyse vur benı yap vazıfenı haydı - Aman pasam sen vurulacak adam mısın9 Sen bas tacı olmaga layıksın Sonra ceketının ıc cebın- den yepyenı bır tabanca cıkarıp masanın ustune bıraktı - Iste pasam bana verdıklerı ta- banca "Gıt, o vatan, millet haini, padisahımızın düşmanı olan pa- şayı vur" dedıler Ben de zatımzı oyle sanarak oldurmeğe karar ver- dım Uc gundur arkanda dolasıyo- rum Butun dusuncelerım altust oldu Meğer benı aldatmıslar1 Az kalsın mılletın babasını vuracaktım Senın hemserılerle konusmalarını dınledım baktım kı sen yalnız bızı dusunuyorsun Bızı dusmanların elınden kurtarmak ıstıyorsun asıl haın onlar o senın dusmanın ola- cak namussuzlar Ben de artık sen- denım pasam Mustafa Kemal bu kendı kendıne gelıp kendı kendıne gıden tehhkeye sastı kaldı Daha once bu cesıt suıkast olaylarıyla bırkac kez karsı- lastığı ıcın saskınlığı uzun sur- medı - Al tabancam sok belıne evlat dedı sen de artık benım askerım sayılırsın Taban- casız sılahsızolursak Pontos- cular hepımızı gelıp keser Kurte bır de kahve ısmarladı ve kendısını unutmamasını soyledı Adam kahvesını ıctık- ten sonra tabancasını ahp ce- bıne soktu ve Mustafa Kemal - ın ellerını bırkac kez operek cıkıp gıttı Mustafa Kemal bu- nun uzerıne bır sıgara yaktı arkadaslarına da bırer tane verdı Yuzu guluyordu Sevını- yordu Buolay daanlatmıstı kı halk onun dıhnden anhyordu Halk onun dedıklerını kendı ıcının yankısı olarak buluyor- du Halk bır kurtarıcı bekhyordu Mustafa Kemal Samsun dan ayrılmak ıcın acele edıyordu Gıt- meden once de Samsun da Pontos- culara karsı duzen almak orgut kurmak ıstıyordu Bunun ıçın de Havza ya doğru yola cıkmadan once Refet Bey ın kurmay baskanı eskı sınıf arkadası Yarbay Mehmet Arif Bey'ı Sam- sun un Kırak Koyu ne orgut kurmak ı^zere bıraktı Bu öykü, Hasan Izzettin Dina- mo'nun "Kutsal Isyan-Millı Kurtu- lus Savası'nın Gerçek Hikayesi" adlı kitabından, desenler ise Abi- din Dino'nun "Kuvayi Millıye lnsan!an"ndaı almmıştır...