Katalog

7NİSAN1994PERŞEMBE • • • • CUMHURİYET SAYFA GÜNDEM MLJSTAFA BALBAY ANKARA - Ekonomi paketi, ne yazık ki beklendiği gibi çıktı. Hükümet işçiden özveri istiyor, işverenden alkış... Iş alemi biraz temkinli, paketi ayrıntılarıyla inceliyor, ama ilk tepkiler, "Beklediğimizgibi...", "Geçkalmıştı...", "Biraz daha radikal olabilirdi..." biçiminde. TÜSlAD'ın ise yarın bir açıklama yapması bekleniyor. işçi kesiminden feryatlar yükseliyor. Türk-!ş Başkanlar Ku- rulu Ankara'da toplandı Şimdilik yapılan, daha önce de duy- maya alışık olduğumuz hamasi laflar. "llacı, hazırlayana içiri- riz...", "Bu intikampaketidir..." Ama toplumsal tepkinin asıl boyutu önümüzdeki birkaç gün içinde ortaya çıkacak. Nerede duracağı, ne kadar büyüyeceği belli olmayan bir kartopu yuvarlanmaya başladı. Akaryakıt zammının ekmeğe, süte, tüpe yansımasından; ka- patılması planlanan KİT'lerin kapısına kilit vurulmasından sonra acı ilaç etkisini gösterecek... Çiller, üzerine basa basa, attıkları adımın iki temel amacı ol- duğunu vurguluyor: Ekonomik istikrar ve yeniden yapılanma . Yeniden yapılanma sözcüğünü çok duyduk. Ne getirip ne götürecek, zamanla göreceğiz. Ama ekonomik istikrar adı altı- nda alınan kararlar gerçekten istikrar mı, yoksa intihar mı? Hem toplumsal uzlaşma isteyeceksiniz. hem de faturanın tümünü çalışanın önüne koyacaksınız. Bunun adı uzlaşma de- ğil, dayatma.. Topfuma, zam dayatılıyor. Işçiye, 'ya işsizlik ya duşük ücret' dayatılıyor. Memura, düşük ya da sıfır maaş artışı dayatılıyor. Çiftçiye, desteklemeden vazgeçilip, vahşi piyasa koşulları dayatılıyor. Zenginden de rica ediliyor, "Affedersiniz, hani yanlış an- lamayın, bir defacık, bir kerecik ek vergi isteyecektik. Hani şey de değil •• Yani, önümüzdeki yılkı verginızden de düşe- ceksiniz." Kusura bakmasınlar ama bu, çalışana karşı "kıdemlibaşça- vuşu", işverene karşı da "rütbesiz er/'oynamaktır. Türkiye'nin ekonomik sorunlan gerçekten çok ağır Ulusal bağımsızlığımızdan ödün vermeyeceksek, 70 milyar dolarlık dış borcumuzu ödememiz gerekiyor. Mevcut bütçe, sadece C ',ıç faizi ödemeye yetiyor. Ama üzerinde ısrarla durulan, bu fucuranın toplumun tüm kesimlerine eşit paylastınlmasıydı. Günlerdir faturanın çalışana çıkacağı yazılıp çizildi. Ne yazık ki öyle oldu. Bu faturaya ortak olmayan bir kesim daha var. Milletvekilleri. Başta iktidar ortağı milletvekilleri olmak üzere eğer, top- lumsal uzlaşma için samimi iseniz, siz de üzerinize düşeni yapın. Küçük bir örnek verelim. Milletvekilleri, sağlık sorunları için Bayındır Tıp Merkezi'- nden yararlanıyor. TBMM Başkanlığı ile bu kurum arasında özel bir anlaşma yapıldı. Yılda yaklaşık bin milletvekili ya da yakını buradan yararlanıyor. Bayındır Tıp Merkezi'nde bir kişi- lik odanın günlüğü 800 bin lira. Işçinin tedavi gördüğü Dışkapı SSK Hastanesi'nde ise 70 bin lira. Madem toplumsal uzlaşma, faturayı eşit ödeme dıyorsunuz; buyurun, siz de maaş zammını kıstığınız, cüzdanını küçülttüğünüz işçi gibi SSK has- tanesinde tedavi olun. Daha iyi bir kurumda mı tedavi olmak istiyorsunuz. o zaman kendi cebinizden ödeyin.. PTT'nin, Milli Eğitim Bakanlığı'nın, Maliye çalışanlarının ve daha pek çok kurumun lojmanları ve işçi-memurun sıra gelir- se birkaç yılda bir kez gidebildiği dinlenme tesisleri satılacak, ama milletvekillerinin lojmanlarına dokunulmayacak Bir nokta daha var Çiller'in yanı sıra TOBB Başkanı Yalım Erezde birkaç kez vurgulamıştı, "Ekonomiyi 150kadar speku- latör bu hale getirıyor " demışti. Nerede bunlara yönelik önlemler? Türkiye'de 500dolayında döviz büfesi var. Tek işleri, dolar, markalıpsatmak. Bunlardansadece20sikayıtlı,diğerlerikor- san. Istanbul'da, Ankara'da, izmir'de herkesin gözü önünde havadan para kazanıyorlar Ne fatura var, ne kayıt. Beş kuruş vergi ödemiyorlar. Çiller, "Tarihegeçeceğiz"diyor. Doğru. Tarihe, "Fabrikalara kilit vuran Başbakan" olarak geçecek. Dileriz ki; kilit, bu gidişle sisteme de vurulmaz' Ankara Büromuzun dün sabahki toplantısı çok neşeliydi. Hepimiz garip bir şekilde paketin getireceklerini gülerek tartışıyorduk. Konu Alaybey, Haliç tersanelerinin neden ka- patıldığına gelince, Işık Kansu araya girdi - Güzel yurdun butun tersaneleri kapatılmış olabilir... Hepimiz yine bastık kahkahayı... • anrı, zil çalıp oynamaktan korusun... Hükümet işverene kıyamadı ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - DYP-SHP koalisyon hü- kümeti, ücretlilere ağır fatura yükleyen ekonomik pakette, ser- maye kesimine yönelik tek yü- kûmlülük olan 'İjir defaya mah- sus" ek vergiyi, "bir yıl sonra" geri verecek. Ekonomik paketin açılmasıyla birlikte peşpeşe gelen zamlar. dargelirliyi önemli gelir kaybma uğratırken, ayhk vergi iadesinin durdurulması, yılın ikinci yansı- na yönelik maaş zamlannın don- durulması. sözleşmeli personel ücretlerinin memur maaşlan dü- zeyine çekilmesi. çahşanlara ikin- ci darbe olacak. "Adil paylasun" ilkesine göre hazırlandığı öne sü- rülen pakette, yüksek gelir grup- lanna yönelik tek önlem. bir de- faya mahsus düşük oranlı ek ver- gi öngörülmesi. Devlet Bakanı Aykon Doğan. "Bu kesimlere ver- gi yasalan ile yükümlülük getire- ceğiz. Bu yasalan en kısa zaman- da TBMM'den çıkaracağımıza inaıüyoruz" derken, konuya iliş- kin tasanlann henüz hazırlan- madığı öğrenildi. Seçimlerden sonra memur ma- aşlanna yapılacak ikinci yanyıl zammjnjn dondurulacağna iliş- kin iddialara Başbakan Çiller, önceki günkü basın toplantısında da net bir yanıt vermedi. Çiller, ekonomik paketi açıkladığı top- lantıda, konuya ilişkin olarak. sa- dece "Memur maaş artışlannın mevcut ödenekle suıırü kalacağı" açıklamasını getirdi. Ancak. Çil- ler'in basına dağıttırdığı metinde. nisan dönemi için 67 trilyon lira olarak gösterilen personel gider- leri, temmuz dönemi için de aynı tutarda belirlendi. Bu durum. memur maaşlanna yılın ikinci yansında zam yapılmayacağının ya da sembolik bir artışla yetini- leceğinin göstergesi olarak değer- lendirildi. E>evlet Bakaru Doğan da, per- sonel ödeneklerinin nisan ve tem- muz dönemleri için 67'şer trilyon lira olarak öngörüldüğünü h'atı- rlatan ve "Bu durumda tenunuzda maaşiara hiç zam yapılmamtş mı olacak" diye soran basın men- suplanna, Çiller gibi açık yanıt v* -nekten kaçındı. Doğan, "Ama ondan sonraki dönemde bir miktar (ekim dönemi için 3 trilyon lira) ilave ödenek konulmuş. bu, gerekirse temmuza da çekilebilir" demekle yetindi. Başbakan Çiller ve ekonomi bürokratlannın.başansını'toplu- rmın her kesiminin fedakarlığına" bağladıklan ekonomik pakette. yüksek gelir grubunu etkileyecek HABERLEREVDE VAMI 17 GEÇMIŞ ZAMAN 0LURKİ Sara Ertuğrul Korle 50.000 (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağahğlu-İstanbul Ödemeli gönderilmez Emeklilik aslanınağzmda • Baştarafi 1. Sayfada Tansu Çiller in paketinde açı- kladığı. süper emekliliğe ben- zer. daha yüksek emekli maaşı almak isteyenlere ek prim öde- me olanağp tanınması uygula- masına gidilip gidilmeyeceği tartışılıyor. SSK' Genel Müdürü Kemal Küıçdaroğlu. SSK mevzuatında değişiklik öngören taslağa iliş- kin Cumhuriyet'in sorulanna şu yanıtlan verdi: - Yeni pakette, işçilerin emekli olma koşulları içinde yer alan § bin gün prim ödeme koşulu yük- seltiliyor. Bunun anlamı nedir? KILIÇDAROĞLl- Pnm ödeme gün sayısı 5 bin günden, kadınlarda 7 bin 200 gün. er- keklerde de 9 bin güne çıkanlı- yor. Yani kadınlar 20 tam yıl, erkekler de 25 tam yıl prim öde- diklerinde, ancak emekli olabi- lecekler. - Bu uygulama yeni sigortalı olacak kişiler için mi geçerli? KILIÇDAROĞLU- Hayır, hayır. Mevcut 5 bin gün uygu- laması ile yeni getirilecek sistem arasında bir geçiş süresi getirili- kararlar 3 maddede toplarurken, işçi. memur ve çiftçiyi etkileyecek kararlar liste halinde uzanıyor: Dargelirli kesime yönelik ka- rarlar: - THY hizmetlerinden. Tekel ürünlerine degin yüzde 100e va- ran oranlarda yapılan zamlar. ücretlilerin bütçesinde. nispi ola- rak daha büyük bir yer kaplaya- cak. - SSK emeklilerine ödenen sos- yal yardım zammını karşılayacak şekilde prime esas ücret yükselti- lecek. prim oranlan arttınlacak. - KIT'lerin özelleştirilmesi ya da kapatılması kapsarrunda bin- lerce kişi işsiz kalacak. - Paket kapsamında yer alan önlernlerin. piyasalardaki den- gesizliği giderememesi durumun- da, dövizdeki artış sürecek. - Sözleşmeli personelin ücret- leri düşürülecek. - İşçilerin fazla mesai ücretleri ile igili mevcut ödeneklerde yüz- de 50 oranında kısıntıya gidile- cek. - Kamu kesiminde çalışan işçi ve memur sayısı azaltılacak. Ge- çici işçi istihdamı sınırlandınla- cak. - Devlet tarafından yapılan tanmsal destekleme alımlan sa- dece hububat. şekerpancan ve tütünü kapsayacak. Tütüm eki- mi, 1995'te 220 bin tonla sınır- landınlacak. Gübreye sübvan- siyon uygulamasına son verile- cek. - Belediyelerde. kaynak gös- terilmeden toplusözleşme ücret artışlan yapılamayacak. Yüksek gelir grubu için düşü- nülenler: - Ek vergi: Ucretliler dışında kalan gelir ve kurumlar vergisi yükümlüleri. 1994 yılı be- yannameleri üzerinden. "bir son- raki yıl geri verilmek üzere" yüzde 10 oranında peşin vergi alınacak. Bu vergi, net aktiflere de uygula- nacak. - Taşıt: OtomobiIIerin kasko bedeli üzerinden, 1 kez olmak üzere yüzde 5'lik ek vergi alına- cak. - Emlak: fkinci konutu olan- lardan 1 kez olmak üzere binde 5'lik emlak vergisi tahsil edilecek. yor. 3 yıllık bir süre getiriliyor. Yani,jumuşak bir geçiş getirili- yor. Uç yıl içerisinde birdenbire 9 bin güne ya da 7 bin 200'e çı- kanlmıyor. 3 yıllık bir süre için- de geçiriliyor. Bu süre içinde emekli olan zaten olacak. - Üç yıl içinde, bugünkü emek- lilik koşulunu yerine getirenıe- yenler için uygulama nasıl ola- cak? KILIÇDAROĞLL- 3 yılın sonunda otomatikman pnm ödeme gün sayısı 7 bin 200. 9 bine çıkacak. - Bu durumda, tümüyle kaza- nıtmjş haklar korunmuş olmu- yor o zaman. KILIÇDAROĞLL - Şımdi, burada müktesep hak diye bir şev yok. Siz. emekliliği erkene çektiğiniz zaman ve\a geriye çektiğiniz zaman müktesep 20 yılı dolduran için. istiyorsa. bu- gün aynlabilir. Çünkü. belli bir geçiş süresi tanıyor. O süre için- de aynlmayan. zaten o hakkını kaybetmiş oluyor. - Sayın Çiller, SSK'da emek- lilik için yaş haddinin yükseltile- ceğini söyledi. Zam yağmuru sürüyor Yenl tûpgaz fiyatlan YER Ankara Ist. Rumeli Ist. Anadolu İzmir 2 kg'lık piknik tıpı eskl yeni 15100 22.000 16 200 23.600 12 kglık mutfak tıpı esld yeni 45 kglık sanayi tc esti yeni 85 000 124.0001 307 500 448.000 i 87000 127.000 15.700 22.800185.000 124.000 15100 22.000 84.000 122.000 318 500 465.000Î 307.500 448.0001 302000 438.000! Demir-Çelik ürünleri ÜRÜN Teneke (0,27x762x508) STeneke (0.30x711x900) J j Soğuk rulo (0.90x1200xrulo) o Soöuk rulo (2.00x1000xrulo) «ski 11.960 11.810 7.400 7.440 yeni 15.540 15.360 9.620 9.670 artış (%)• 29 I 30 |[ 30 1 29 I Sıcakfulo (2.50x1000xruk)) ! Sıcakruk)(3.00x1200xrulo) Sıcakrulo(6.00x1500xrulo) Levha (16.00^1500x6000) Levtıa (20.00x1500x6000) 5.270 7.380 40 5.130 5.200 7.180 39 7.280 5.630 8.160 5.590 İrtşaat deroiri eskj 8 mm. çubufe — 10 mm. çubuk 6.315 6 243 Plk demirler = Karışık pk î 3.381 Kok komûrlerl MetalurjK kok 3.306 Ceviz kok PTT / Tfelekonûmlkasyon hlzmetleri Kablo tv tesis ücr. Kabk) tv aylık sabit ûcr. Araç telefon tesis ücr. Aylık sabit ücr. Çağrı aboneliği tesis ûa Ayiık sabrt ücr. Deniz OtobüSü SENDİKALAR: KILIÇDAROĞLL - Kadın- larda 50, erkeklerde 55 yaş had- di aynen korunuyor. - Bu uygulama için de bir süre tanınıvor mu? KILIÇDAROĞLL - Hayır. onun için herhangi bir süre yok. Hemen devreve girecek, Zaten şu anda da devrede. - Prime esas ücret tavanında bir yükselme söz komısu olacak sanuTz? KILIÇDAROĞLL - Sosyal vardım zammı miktan kadar üst gelir diliminde artış oluyor. - Nasıl bir formülle? KILIÇDAROĞLL - Şu an- da sosyal vardım zammı mikta- n 1 milyon 750 bin lira. Prime esas kazancın limiti 1 milyon 750 bin lira artrnış olacak. Ya- ni. üst gelir biriminden maaş alanlar. biraz daha fazla prim ödeyecekler. Onun altındaki- lerde hiçbir değişiklik yok. - Sayın Çiller, SSK'nın bazı primlerinde artış öngörüleceğini açıkiadı. Bunlar hangileri? KILIÇDAROĞLL - İsteğe bağlı sigortalılık ve topluluk (daha çok avukatlar bağlı bulu- nuyor) sigortasında (her iki si- gorta kolunda bugün prim yüz- de 20) 5'er puan artış olacak. - Sayın Başbakan, süper emekliliğe benzer bir ek prim sis- teminden de söz etti? Böyle bir uygulamaya gidilecek mi? " KILIÇDAROĞLL -Şu anda onun çalışması devam ediyor. Daha henüz netleşmedi. Olup olmaması konusu da henüz tar- tışılıyor. Bu, varar mı, zarar mı getirir? Onun aktüeryal hesabı yapıldıktan sonra ancak karar verilebilir. Çünkü, süper emek- lilik olayı. biliyorsunuz. kuru- mun aleyhine gelişen bir olay. Yeni primler Yeni uygulama yürürlüğe girdiği takdirde. prime esas üc- ret tavanı; 1 milyon 75C bin lira- lık sosyal yardım zammının eklenmesiyle, 7 milyon 315 bin 20 liradan 9 milyon 65 bin 20 li- raya çıkacak. Bu durumda. brüt ücretleri 7 milyon 315 bin 20 li- radan fazla olan işçilerin. SSK prim kesintileri yükselecek. Ör- neği n. brüt ücreti 9 milyon 65 bin 20 lira olan işçi, 245 bin lira daha fazla prim ödemeye başlaya- cak. Hükümetgeri adımatacak ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Hükümetin istikrar pa- ketini ve KİTIeri kapatma kararlannı "ekonomik işkence" olarak nitelendiren işçiler. "sü- reli genel grev" ve "işyeri işgal- lerini" gündemlerine aldılar. Türk-İş Genel Başkanı Bayram Meral. "Hükümet, yapacağı iş- lerde. ciddi sorunları göz önünde tutarak adım atmak zorundadır. Yoksa, o adımı geri attırırlar" derken. Hak-İş Konfederasyo- nu Başkanı Necati Çelik. yüzde 100'lere varan oranlarda zam- larla açıklanan önlemler için. "İstikrar değil, intikam paketi" değerlendirmesini yaptı. De- mokrasi Platformu da. 1 Ma- yıs'ın Zonguldak ve Karabük"- te kutlanmasını kararlaştırdı. İstikrar paketinin açıklandığı toplantıya. çok sayıda bürokrat ve partilinin katılarak alkışla- ması tepkiyie karşılandı. Tüm faturanın kendilerine çıkanldı- ğını belirten yurttaşlar, "Millet- vekillerinden de yan maaşların- dan feragat etmelcrini bekledik- lerini" vurguladılar. Sürekli eylem kararı 20-25 nisan tarihleri arasında Ankara'da "İşsizlik ve Pahallı- lıkla Mücadele" mitingi düzen- leyecek. Sürekli eylemler. işyer- lerinde belli süreler için iş ya- vaşlatma ve iş durdurma şeklin- de yaşama geçirilecek. 16. Türk-İş Genel Kurulu'nda alı- nan karar uvannca."Parlamen- ter demokrasiye yönelik herhan- gi bir tehditin geliştirilmesi karştsında, Türk-İş süresiz genel grev uygulayarak" parlamento- vu aktif olarak savunacak. Türk-İş Başkanı Bavram Meral. hükümetin "Her şey olup bittikten sonra" kendilerini bılgılendirdiğini belirterek. ko- alisyon liderlenni "12 Eylül kurmaylarına" benzetti. Başbakanhğa. TBMM Baş- kanlığfna \e bazı gazetelere telgraf çeken bazı vurttaşlarca da. "Türk milletinin kendisinden beklenen fedakarlığı, kendisinin seçtiği milletvekillerinden bekle- mesinin en doğal hakkı olduğu" vurgulandı. Türk-İş, hükümeti istikrar paketindeki kararlan "tekrar gözden geçirmeye" çağırdı. Türk-İş Başkanlar Kunılu. dün yaptığa olağanüstü toplantıda. "sürekli eylem" karan aldı. Tüm sendikacılan ve işçileri DYP ve SHP'ye üyeliklerinden istifa etmeye çağıran Başkanlar Kurulu karanna göre pakete karşı ilk eylem. 9 nisan cumar- tesi günü Zonguldak"ta kapat- ma karanna karşı yapılacak miting olacak. Türk-İş Başkan- lar Kurulu. bu mitinge toplu olarak katılacak. Türk-Iş"e bağlı 10 sendikanın oluşturdu- ğu "Sürekli Eylem Komitesi", AÇIK YLiKSEK ÖĞRETİM KÖŞESİ YANITLAR 1-C, 2-B, 3-C, 4-B, 5-D, 6-A, 7-E, 8-B, 9-C, 10-C, 11-B, 12-E 13-C, 14-C. 15-A, 16-D, 17-B, 18-D, 19-C, 20-C, 21-A. İTÜ kimliğimi.ehliyetimi kaybettim. Hükümsüzdür. CASERKIRAY OLAYLARIN ARDENDAKİ GERÇEK • Baştarafi 1. Sayfada dan gelen "12 Eylül askeri yönetimi"d\r. Şimdi bu filmin "5 nisan" uyarlaması Türkiye'de göste- rime girmiştir. Olayı gerçek içeriğinden soyutlayarak kamuoyuna sunmak, yalan söylemektir. Halk kemer sıkacaktır; kamu açıkları zamlarla kapatıla- caktır; derin bir devalüasyon yapılacaktır; vergi adaleti as- kıya alınacaktır; gelir gider dengeleri arasındaki açık kü- çülecektir; uluslararası fi- nans odakları, hükümetin bu kararlılığını gördükten sonra kesenin ya da kasanın ağzını açıp Türkiye'ye yeniden kredi vermenin olanaklarını sağla- yacaktır. Bu kadar kaba bir alışveri- şi, sanki önemli, incelikli, de- ğişik ve ayrıntılı bir işmiş gibi kamuoyuna yansıtmak, kaba gerçeğin özünü saklamaya çalışmak demektir. Halk televizyonda geniş kit- lelere bu gerçekleri anlata- cak bir lider bekliyor. Ekonominin yerel ya da uluslararası ilişkilerde acı- masız kuralları vardır. Ban- kacı yeniden kredi açarken ya da bakkal veresiye defteri- nin sayfasını çevirirken, müş- terinin ödeme gücünü hesap- lar. Türkiye'nin ödeme gücü- nü, sermaye kesimi değil, halk yaratıyor. Koalisyon hü- kümeti halka yüklenerek son ekonomik paketi düzen- lemiştir. Ne var ki ekonominin kuru, soyut ve yaşamdan uzak dengelerini kağıt üzerinde hesaplayarak hareket eden ve insanı hiçe sayan hükü- metlerin sonları kuşkuludur. Bugün koalisyon hüküme- tinin ortağı SHP'dir. Sosyal Demokrat Parti, 12 Eylül'ün 83 rejiminden toplumu kur- tarmak için koalisyona katıl- mıştı; Karabük ya da Zongul- dakta işçileri sokağa dök- mek için değil... Halkın yüzüne bakamaya- cak, halkla açıkca konuşama- yacak, halka gerçekleri anla- tamayacak hükümetler, eko- nomide hiçbir sorunu çö- zemezler. Çünkü ekonomi, insan için- dir... İnsan, ekonomi için değil- dir. ••• Türkiye'nin kredi notu düşüyor M Baştarafi 1. Sayfada nan ekonomik krizin kısa vade- de giderilemeyeceği kanısı, bu karann alınmasında önemli et- ken oldu. Türkiye'nin notun- daki düşüşün, Ziraat Bankası'- nın BA1 olan notunun düşürül- mesine de yol açabileceği belir- tildi. Karardan, 8.5 milyar do- lar tutannda Türkiye borcu et- kilenecek. Moody's açıklamasında. Türkiye'nin fınansal pozisyo- nunun hızlı bir şekilde bozul- maya devam ettiğini ve bunun, enflasyonun artmasına. yüksek faiz oranlanna ve ekonomik büyüme hızının yavaşlamasma yol açtığı belirtildi. Hükümetin açıkladığı tedbir- ler programının yerel seçimler ncdeniyle geciktiğine dikkat çe- ken Moody's. yeni incelemesi- nin. Türkiye'nin karşı karşıya bulunduğu fınansal güçlük ve uygulamanın politik ve ekono- mik maliyetleri ışığında, prog- ramın başan şansı üzerinde yo- ğunlaşacağını belirtti. Moody's. Türkiye'deki önemli bir sorunun. 1993'te gayri safı yurtiçi hasılanm yüz- de 16'sını aştığı tahmin edilen kamu kesimi açığı olduğunu vurguladı. Mali açıklann bü- yük ölçüde parasallaştın- İmasının. Türk Lirasfnın 1994 yılında hızla değer kaybetmesi- kavuşturulması için hükümetin ne yol açtığını belirten Mo- faizoranlannıyükselttiğini.an- ody's. bunun. enflasyonun bek- cak yüksek faiz ve düşük büyü- lenenden daha yüksek artması- me oranının. mevcut önlemler na yol açabileceğini açıkiadı. paketini zorlaştırabileceğini be- Moody's, TL'nin istikrara lirtti. KIT çalışanları tedirgin ANKARA (ANKA) - Başba- kan Tansu ÇiIİer'ın bu yıl içinde özelleştirmeyi v e kapatmayı he- deflediği işyerlennde. toplam 76 bin 246 işçi çalışıyor. Özelleştirme ve kapatılma- larla en büyük üye kay.bı. Zon- guldak Genel Maden-İş, Kara- bük Demir Çelik İşletmeleri'- nde örgütlü Öz Çelik-İş ve THY ile HAVAŞta örgütlü Hava-lş Sendikalannda ola- cak. Petrol-İş. Toleyis ve Türk Metal Sendikaları da üve kay- bedecek sendikalar arasında yer alıyor. Tansu Çiller'in bu yıl özclleş- tırileceğini açıkladığı işyerlenn- de, toplam 56 bin 100 işçi çalışı- yor. Bu işçilerin işyerlerinegöre dağılımlan ve üye olduklan sendikalar şöyle: Demirel yetkisini • Baştarafi 1. Sayfada in, Bakarrtar Kurulu'nu top- lavarak. "Ekonomide Olağa- nüstü Hal ilan etme" yetkisini kullanması gerektiği söylentile- rini yayması. hükümeti rahatsız etti. Anayasanın 119. maddesi İstanbul ve Ankara'daki bazı çevrelerde. istikrar önlemleri- nin açıklanmasına karşın. piya- sadaki güvensizliğin ve döviz kurlanndaki artışın sürmesini gerekçe göstererek ekonomik olağanüstü halin ilan edilmesi gerektiği göriişünün dile getiril- mesinde. dün sabahtan itibaren bazı özel bankalann battığı yo- lunda çıkan söylentilerin etkili olduğu belirtiliyor. Kulislerde dolaşan söylentiler, dün hükü- meti de rahatsız etti. Ekonomik olağanüstü hal ilan edilmesini gerektirecek bir durumun ol- madığını kaydeden hükümet çevreleri. iddialan yalanlaya- rak böyle bir hazırlığın da söz- konusu olmayacağını vurgu- ladılar. Anayasa'nın. "Tabii afet ve ağır ekonomik bunalun sebebiy- le olağanüstü hal ilanı" başlığını taşıyan 119. maddesi şöyle: "Tabii afet, tehlikeli salguı hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinde, Cumhurbaş- kanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir." Işyeri Erdemir Tüpraş Petrol Öfisi Petkim THY HAVAŞ Turban Deniz Nakliyat TTK işçi sayısı 8.000 4.500 4.000 2.900 8.200 2.400 4.300 1.8O0 20.000 SendHca Turk Metal (Türk-İş) Petrol-lş (Türk-İş) Petrol-İş (Türk-İş) Petrol-İş (Türk-İş) Hava-lş (Türk-İş) Hava-iş (Türk-İş) Toleyis (Turk-iş) Türkiye Denızciler (Türk-İş) Genel Maden-lş (Türk-İş) Tansu Çiller'in direkt ya da satılamaması halinde kapatılacağını açıkladığı işyerlennde ise toplam 20 bin 146 işçi çalışıyor. Bu işçilerin işyerlerine göre dağılımlan v e üye olduklaı sendikalar şöyle şekilleniyor: Petkim Yarımca Petlas Turban'mUrfa. Samsun, Çorum, Amasya Erciyes otelleri Testaş'ın Aydın İşletmesi Halıç.Camialtı Alaybey tersaneleri EBK'nınbazı kombinaları Tekel Ankara Bıra Fb. Tekel Bomontı Bira Fb. Tekel CibaliSigara Fb. Karabük Demir-Çelik işletmeleri Türkiye Zirai Donatım Kurumu Devlet Malzeme Ofisi 2.600 1.000 1.000 200 2.000 2.000 385 450 711 6.000 2.800 1.000 Petrol-lş (Türk-İş) Petrol-İş (Türk-İş) Toleyis (Türk-İş) Türkmetal (Türk-İş) DokGemi-iş (Türk-İş) Öz Gıda-lş (Türk-İş) TEK Gıda-ls (Türk-İş) TEK Gıda-iş (Türk-İş) TEK Gıda-lş (Türk-İş) Ozçelik-iş (Hak-İş) Türk-Metal (Türk-İş) Koop-iş (Türk-İş) işçi ve memur ayakta Haber Merkezi-Koalis>on hü- kümetinin açıkladığı istikrar pa- keti, bazı KIT'lerin kapatılması- na karar verilmesi ve zamlar dün çeşitli illerde düzcnlenen evlem- lerle protesto edildi. Gölcük'te binlerce tersane ve Petkim işçisi. işçi emeklileri ile memur sendikalan üyeleri yü- rüdü. İstanbul'da da işci ve me- murlar çeşitli eşlemler yaptılar. Kapatılmasma İcarar verilen Kı- rşehir'deki bin 800 işçinin çalıştığı Petlas Lastik Fabrikasf- nın işçileri ise bugün Ankara'ya vürüyecck. Kırşchir'de dün saat I2.00'de Petrol-İş Sendıkası temsilciliği jönünde toplanan işçiler askerlik şubesi kavşağına kadar yü- rüdüler. Yürinüşten sonra dü- zenlenen \e CHP Kırşehir Millet- vekili Coşkun Gökalp. Beledi>e Başkanı Metin Çobanoğlu ile çok sayıda Kırşehirli'nin de katıldıgı mitingde. sendikanın Kırşehir Şube Başkanı Hacı Ali Durmuş bir konuşma yaptı. Ka- patma karannın yanlış olduğunu savunan Durmuş, bu karann ye- niden gözden geçirilmesini istedi. Durmuş. Ankara'ya yürüme ka- ran aldıklannı ve yürüyüşün bu- gün saat 11,00'de başlayacagını bildirdi. Maliye Bakanlığ'na bağlı çe- şitli birimlerde çalışan memurlar dün öğle saatlerinde İstanbul Defterdarlığı bahçcsınde topla- narak hükümetin "istikrar pake- ti"ni protesto ettiler. Tüm Mali- ye-Sen İstanbul 1. 2. 3 nolu şube- leri adına burada okunan bildiri- de istikrar paketinin "sendika- ların tasfiyesi, işten atmalar, özel- leştirme, ücretlerin dondurulması, aşırı zam" gibi uvgulamalar içer- diği ifade edılerek "Emekçilerin aleyhine olan bu uygulamalann havata geçirilmesi için de özgür- lüklerin ve demokratik kazanı- mlann ortadan kaldınlması düşünülmektedir" denildi. Memurlar alkışlı protestodan sonra işyerlerine döndüler. Sirkeci'de sabah erken saat- lerde toplanan yaklaşık 300 şoför benzine yapılan zamlan protesto ederek Vali Havri Kozakçıoğlu ile görüşmek istediler. Ankara Caddesini uzun bir süre trafığe kapatan eylemci şoförler benzine yapılan zamdan sonra artık vaşa- vamavacak duruma geldiklerini sövlediler. Polisin hıç bir müda- halede bulunmadığı gösteride şoförlerden 5 kişilik bir temsilci grubu Vali Kozakçıoğlu ile görüştüler. Daha sonra şoförler. polisin is- teğı üzerine Ankara Caddesinden aynlarak Sırkeci İstasyonu'nun önünde toplandılar. "Tansu Çil- ler istifa". "Satılmış Federas- yon". "'Federasyon istifa" şeklin- de sloganlar atan şoförler hükü- meti istifava çağırdılar. Federasvon Marmara Böige temsilcısi Selahattin Coşkunır- mak Sirkeci've gelerek şoförlerle görüştü. Bu görüşmenin ardın- dan taleplerinin Ankara'ya iletı- leceği ve 2 gün içinde yeni tarife- nin belirleneceğı sözünü alan şoförler dağıldılar. Okmeydanı PERPA binası önünde toplanan \aklaşık 200 işçi. Taksim Sıraselviler'de top- lanan işçiler ve Topkapı Nakli- yeciler Sitesi'nde toplanan nak- liveciler de vürüyüş >aptılar. Po- lis bu vürüyüşlcre de müdahale etmedi. Burada vürüyen işçi. me- mur ve nakliyeciler de. "Hükü- met istifa". "Enflasyon eritti, hü- kümet rü> dikti" gibi sloganlar attılar. Gölcükte dün saat 12.00'de tersane işçileri. PETKİM işçileri. işçi emeklileri \e memur sen- dikalan ile çok sayıda yurttaşın katıldıgı protesto yürüyüşü Ter- sane Komutanlığı önünde baş- ladı. Savılan yaklaşık 8 binı bulan işçi. emekli. memur ve yurtaşlar. '"Hükümet istifa". "zlam, sulüm. işkence, işte DYP. işte SHP". "Karabük, Zonguldak. PETKİM kapatılamaz". "PETKİM-Tersane omuz omu- zu". "KİT'ler kapatılamaz" şek- linde sloganlar attılar ve alkışlar- la hükümeti protesto ettiler. Yaklaşık 1.5 kilometrelik gü- zargahı bir saatlik sürede yürü- yen protestocular. Atatürk anıtı önünde yürüyüşlerini tamam- ladılar. Burada bir konuşma ya- panm Harb-İş Sendikası Kocaeli Şubesi Başkanı Bekir Yurdağül. "Bu zamlara 'dur' demek onbın- lerce işcinin ekmeğinden olacağı dev işletmelerin kapatılmasını önlemek herşeye rağmen müm- kündür. Bu kararlara karşı diren- mek işçi sımfımızın ve ülkenin geleceğini düşünen yurtsever halkımızm görevi ve namus borcudur. İşçi sınıfı ve halkımız üzerine düşeni yerine getirecek- tir" dedı. Adana'da da Malive-Sen'e üye memurlar. açıklanan ekonomik paketi zam furyası gördüklenni belinerek protesto ettiler. Çok savıda memurun katılımıvla Malive-Sen bınasında basın toplantısı düzenleyen Şube Başkanı Mustafa Cstün. iktidara gelmeden önce işçi ve memur dostu gibi görünen politikacı- lann iktidar olduktan sonra ilk icraatlannın zam paketlerini sun- mak olduğunu söyledi. Bursa'da şehirlerarası nakliye yapan kamvoncular da. son zamlann kendilerine de vansıtı- Iması istemiyle Bursa-Ânkara karayolunu yarım saat trafığe kapattılar. Oturma eylemi yapan kam- voncular. Türkiye'de bir zam fur- vası esmesine rağmen kendileri- nin eski fivatıan çalıştıklannı. naklive fiyatlannın zamlanma- ması halindeeylemlerıni sürdüre- ceklerini sövlediler. Kamvoncular. oturma eyle- mine güvenlik kuvTetlerınin mü- dahale etmesi üzerine son verdi- ler. TOKTAMIŞ ATES • Baştarafi 3. Sayfada Kimi sanayi işçisidir, kimi fason çalışır, kimi gündelik- çidir, kimi küçük esnaf yanında ücretli. kimi işportacı, kimi müstahdem. Bunlann ardından öğretmen ve öğ- renciler çıkar yollara. Askeri servis araçları da yolcula- rını toplamıştır. Ardından memur çıkar sokağa. Kentler- de yaşam başlamıştır artık. Fedakarlık yapa yapa perişan olan ve acı reçetelehn damaklarındaki zehirini yutkunan bu insanlar. holding- lerin kontrolündeki yazılı ve görüntülü basmın propa- gandasının rehaveti ve örgütsüzlüğün aczi içindedir. Ama her doğan gün, yeni bir umudun işaretidir. Gün ge- lir, alınterini satarak yaşayan insanlar, ellerindeki gücü fark ederler. Gün gelir fildişi kuleler de çöker, TÜSIAD '- lar da kalmaz ortada. Ve o gün, günümüz Türkiyesi'nde görgüsüz ve haksız bir zenginliği sergileyenler, 'feda- karlığm' ne demek olduğunu öğrenirler."