Katalog

SAYFA CUMHURIYET 27 NİSAN 1994 ÇARŞAMBA HABERLER 23 Nisan iptaline büyük tepkî • BLRSA(Cumhuriyet)- Bursa'mn İnegöl ilçesinde23 Nisan gösterilerinin \ ağjş nedenivle önce ertelenmesi ardından da iptal edildiğinin açıklanması tepki gördü. Kaymakam Vekili İlçe Emniyet Müdürü Hayrettin Gök'e başvuran bir grup öğrenci \ elisi, 23 Nisan şenliklerinin yapılmasını istediler. HayrettinGökise ilçeden 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayranu'nın kutlandığını. ertelemenin sadece şenlikleri kapsadığını savundu. Veliler. şenlikleri iptal etmenin mantığını anlayamadıklanru aktardılar. RPTıbaşkana90 milyon ıhaaş • ADIYAMAN(AA) - Refah Partili Adıyaman Belediye Başkanı"nın maaaşı yüzde 221.4 arttınlarak 128 milyon liradan 90 milyon Türk Lirası'nayükseltildi. RP'li Belediye Başkanı Abdülkadir Kırmıa. maaşının ne kadar olacağı konusunda birtalepte bulunmadığın! 90 milyon lirabk maaşın belediye meclisinin karan doğrultusunda belirlendiğini söyledi. Belediye meclisinde RP'nin 20. ANAP ve SHP'nin 5"er üyesi bulunuyor. Çatseçimi3 temmıizda • NE\ŞEHİR(Cumhuriyet)- Nevşehır merkez ılçeye baglı Çat beldesınde belediye başkanhğı seçimi 3 temmuz pazar günü yapılacak. Karar ANAP'lı Belediye Başkanı Muslafa Güler'in 17 nisanda kalp krizi sonucu ölmesi üzerine dün toplanan Nevşehir Merkez tlçe Seçim Kurulu'nca alındı. İzmit'te 1 Mayıs kutlaması • KOC AEÜ(Cumhuriyet)- Kocaeli Sendikalar Bırliği tarafından l mayıs kutlamalan İzmit'te gerçekleştirilecek. Bu konuda yapılan açıklamada l Mayıs günüsaat 14.00'teBaç kavşağında toplanılacak, Leyla Atakan Caddesi ve Demiryolu Caddesi üzerinden yürüyerek Atatürk Meydanı'nda yapılacak mitigle son buîacak. Katliamdavasınaboykot Sıvas davasında, gizlilik karan kaldınlmadan duruşmaya katılmama karan alındı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Sı- vas'ta 37 kişinin öldürüldüğü olaylarla ilgili davada; mahkemenin, aldığı gizli- lik karannı kaldırmaması. olaylarda yakınlannı kaybeden müdahiller ile avukatlann Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi'ni (DGM) boykot etmesiy- le sonuçlandı. Müdahil avukatlar ve müvekkilleri adına dün bir açıklama ya- pan Türkiye Barolar Birliği Başkanı Av. Önder Sav. DGM'nin gizlilik karan kaldınlıncaya kadar duruşmalara katıl- mama karan akhklannı açıkladı. Sav, "Abdülhamit Anayasası'nda bile duruş- maların herkese açık olduğu kuralı be- nimsenmişti. Mahkemeyi tarihi sorumlu- luğu ve hıikuki yanlışlığı ile baş başa bı- rakıyonız" dedı. 51'i tutuklu 124 sanığın yargılandığı Ankara DGM'de önceki gün yapılan duruşmada, gizlilik karannın kaldınl- ması yönündeki istemlerinin reddedil- mesi üzerine. dunaşmadan sonra Türki- ye Barolar Birliği'nde toplanan müdahil avukatlar ve müvekkilleri. durum de- ğerlendirmesi yaptılar. Avukatlar ve olaylarda yakınlannı kaybeden aileler. önceki gece saat 22.30'a kadar süren toplantıdan sonra. yargılamanın ka- muoyundan gizli olarak sürdürülmesi- nin ciddi kuşkular yarattığı gerekçesiyle 'Mahkemeyi yalnız bırakıyonız' ı ukvc Birliği Başkanı avukat Önder Sav, Abdülhamit Anayasası'nda bile duruşmalann herkese açık olduğu kuralının benimsendiğini hatırlatarak, "Mahkemeyi tarihi sorumluluğu ve hukuki yanlışhğı ile başbaşa bırakıyoruz" dedi. duruşmalardan çekilme karan aldılar. Müdahil avukatlar ve ailelerin bu ka- ran, dün Türkiye Barolar Birliği'nde düzenlenen basın toplantısında Önder Sav tarafından kamuoyuna açıklandı. Sav. davanın iddianamesinde. sanıkla- nn. "Kahrolsun laiklik. yaşasın Hizbul- lah. laiklik gidecek şeriat gelecek, şeriat isteriz" şeklinde bağırarak laik devlete saldırdıklannı. insanlann otelde yakıla- rak öldürüldüğünün yazıldığını anım- sattı ve şunlan söyledi: 'Ağır ve sorumlu bir karar' "Cumhuriyetin 70. yılında cumhuriye- te ve onun özü olan laikliğe karşı başkal- dıranlann yargılanmasında, olayda ölen- lerin ve ancak kendi çabası ile kurtulabi- lenlerin haklannı savunmayı, sayıları 200'ü aşan meslektaşlarımız üstknmiş- lerdir. Hiçbir maddi karşüık almadan ve bek- lemeden ilk günkii dunışmadan bu yana, meslektaşlarunız her ay en az bir hafta. her gün sürekli olarak ve büyük bir özveri ile müdahil vekili sıfatı ile duruşmaları dikkat ve titizlikle izlemişler, yargılama- ya gerekli yardım ve katkıyı yapmışlar- dır. Müdahil vekili meslektaşlarımız, id- dia makamının, duruşmalarda bile saldır- ganlıklannı sürdüren sanıklara hoşgörü- lü davranmasına ve mahkeme heyetinin bir ktsım mağdurların müdahilliklerini aradan uzun zaman geçmesine karşın ha- la karara bağlamamasına ve benzeri pek çok usul ve yargüama yanlışlıkiarına, eksikliklerine sabırla katianmaya çalış- mtşlardır. Mahkemece 25.03.1994 tarihli duruş- mada, ammenin stlaıneti ve kamu güven- liği gerekçe gösterilerek duruşmalann gizli olarak devamına karar verilmiştir. Yargılamada aleniyet kuralmı kaldıran bu karara karşı, müdahil vekilleri mes- lektaşlarımız, 25.04.1994 tarihinde ge- rekçeli olarak ve yazılı şekilde karşı çıka- rak ve duruşmada da sözlü ifade ederek Beyaz pusula kuHanmadığı Içtn görevfne başlatılmıyor Seçiknnuıhtarvenktenkaybetû İstanbul Haber Senisi- Sabri Alkış, 33 yıllık öğreimen. 12 \ ıldır Avcılar Ambarlı Mahallesi'nin muhtarlığı görevini yürütüyordu. 27 Mart yerel seçimlerinde yeniden aday oldu ve 11 aday arasında 2 bin 953 oy alarak mazbatayı almaya hak kazandı. Ancak İlçe Seçim Kurulu'nun "renk karan" nedeniyle mazbatasmı alamadı. Alkış, yerel seçimler sonrasında kendisine en > akın rakibinin aldığı oy kadar bir farkla. bin 471 fazla oyla muhtarlığı kazandı. Ve İlçe Seçim Kurulu'na mazbatasını almaya gitti. Ancak seçimi kaybeden Rahıtıi Karaduman. İl Seçim Kurulu'na başvurarak Alkış'ın kazanmasma itiraz etmişti. İl Seçim Kurulu'na verilen itiraz dilekçesinde Sabri Alkış'ın oy pusulasırun "san" renkte olduğu öne sürülmüştü. Bunun üzerine kurul, Alkış'ın mazbatasını elinden almasma karar verdi. Mazbata bin 472 oy alan Rahmi Karaduman'a verilecekti. Alkış, bu karar üzerine İl Seçim Kurulu'na itirazetti. Oy pusulasının ileri sürüldüğü gibi "san" renkte olmadığmı. "üçüncü hamur" kağıt olduğunu belirtti. İl Seçim Kurulu itiraa inceledi ve 'üçüncü hamur kağtdtn san renkte oJduğuna" karar verdi. Alkış. karara bir kez daha itirazetti. Ancak İl Seçim Kurulu'na 'üçüncü hamur kağıdm san renkli olduğu'" konusunda ısrar ediyordu ve karannı değiştirmedi. Sabri Alkış. bu kez Yüksek Seçim Kunılu'na başvurdu. Yüksek Seçim Kurulu. muhtarlık seçimlerini inceleme yetkisinin kendilerinde olmadığını belirterek inceleme bile yapmadı. Alkış. son kez İl Seçim Kurulu'na bir itiraz dilekçesi daha yazdı. İl Seçim Kurulu karannda "YSK'nın 3.2.1994tarih ve 4 no'lu ilke karanyla "muhtarhk oy pusulalan için ancak beyaz kağıt kullanılabileoeğini ve renkli kağıtlara basılmış veya yazılmış oylann geçersiz sayılacağını "belirttiği" arumsatıldı. Alkış, 12 yıllık muhtarlığı süresince tüm seçimlere üçüncü sınıf hamur kağıdına basılmış oy pusulalanyla katıldığını söylüyor. YSK tarafından "üçünsü sınıf hamunın renkli saydacağı" belirtılmcdığı ıçın bu kezdeaynı kağıttan oy pusulalan bastıran Alkış. "Param olsaydı ben de birinci hamur kağıda bastırırdım. Parasızlığun vüzünden kazandığım seçimi elimden alıv orlar" dıyor. Sabri Alkış rakiplerine fark atarak ka- zandı, ama' pusulada' kaybetti. karann değiştirilmesini, duruşmalann açık yapılmasmı istemişlerdir." Sav, müdahil avukatlannın bu iste- minin, mahkeme heyetince reddedilerek duruşmalara gizli olarak devam edildi- ğini ve bu gizliliğin ne kadar süreceğinin belli olmadığını söyledi. Gizlilik karan- nın. duruşmalann başladığı ilk günden itibaren mahkemede yapılan ve zaman içinde düzeltilebileceği düşünülerek karşı çıkılmayan usul yanhşlıklanndan olmadığını kaydeden Sav, şöyle devam etti: "Aksine, bugüne kadar vargılama ta- rihimizde eşine ender rastlanacak cinsten fevkalade ağır ve sorumlu bir karardır. Abdülhamit Anayasası'nda bile duruş- maların herkese açık olduğu kuralı be- nimsenmişti. Duruşmalann açık olması, sadece müdahilleri ilgilendirmemektedir. Yargılamanın tarafsızlığının da bir gü- vencesidir. Bu açıklık kamuoyunda hu- zur ve güven yaratır. halkın haber alma hakkım gerçekleştirir, aynı zamanda da mahkemenin işlem ve kararlanmn güve- nilirliğini de vurgular. Şeriat heveslilerinin. teokratik devlet özlemcilerinin vargılandığı ve cumhuri- yet tarihimizin en önemli davalarından olan Sıvas olaylan dav asının her v önüyle. topluma, halkımıza açık olması gerekir. -Müdahil vekilleri olarak, gerekçesi ve nedenleri bile tutanağa yazı- lmamış olan gizlilik karannın sürmesini asla benimseyemeyiz. Yargılamanın kamuoyundaki inandırıcılığına gölge düşmesine göz yumamayız. Halkın haber alma hakkının tıkanmasını içi- mize sindiremeyiz ve bunu huku- ka da uvgun bulamavız. Bu ne- denlerle meslektaşlarınnz, müdahil müvekkillerinin istekle- rini de göz önünden bulundura- rak mahkemece verilmiş bulu- nan gizlilik karan kaldınlınca- ya, duruşmalar halka açık ola- rak yapılıncaya kadar, duruş- malara girmemek ve mahkeme- yi tarihi sorumluluğu ve hukuki yanlışhğı ile baş başa bırakmak karannı vermişlerdir." Müdahil avukatlar, alınan bu karan dün yapılan duruşma sırasında mahkemeye yazılı olarak bildırdiler. Ankara Ba- rosu Başkanı Av. Erdal Merdol tarafından verilen ve 50'ye yakın avukatın imzasını taşıyan dilekçede, yargılamanın kamu- oyundan gizli sürdürülmesinin, adil bir yargıya ulaşılabileceği konusunda ciddi kuşkular ya- rattığı belirlildı. Avukatlar. dilekçeyi mahke- meye verdikten sonra toplu ola- rak duruşma salonunu terk et- tiler. NİVERSİTEYE HAZİRLIK l J Ğ îV V V V V V V SOSYAL BİLtMLER: 19 ) Osmanh Devleti XVIII. yüzyıl başlann- dı, Karlofça ve İstanbul Antlajmala- n'yla kaybettigi yerleri geri almak için aşağıdaki devletlerden hangileriyle sa- vışmıştır? A) tran, Lehistan, Rusya B) Avusturya, Lehistan, Rusya C) Avusturya, Venedik, Rusya D) lngiltere, Avusturya, Rusya E) Venedik , Lehistan, Rusya :) Osmanlılann, Karlofça Antlaşması ile ksvbettiklcri Mora'yı geri almalannı sağlavan etken aşağıdakilerden hangis- idir? A) Osmanlı ordulannın ıslahat edümesi B) Venedik'in kara ordulanmn olmaması C) Avusturya'nm Osmanlı Devleti'ni des- teklemesi D) Mora halkmın Osmanlı lcuvvetlenne yardım etmesı E) Ingiltere'nin Venedik gelişmesıne tep- ki göstermesi 3) Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi, Os- manlılara, Karadeniz'den tek başına yarartanma hakkını kazandınnıştır? A) Yaş B) Paris C) Belgrad D) Karlofça E) Küçûk Kaynarca 4) Osmanlı Devleti, a;ağıdaki devletlerden hangisini XVIII. yüzyılda Rus saldınla- nna karjı koruma ihtiyacı duymnş- tur? A) Iran B) lsveç C) Fransa D) Avusturya E) Lehistzn 5) XVIII. yüzyılda Batı tran topraklannın Osmanlı Devleti ve Rnsya arasında bölüşülmesine aşağıdaki devletlerden hangisi aracılık etmi^tir? A) lsveç B) Fransa C) lngiltere D) Avusnnya E) Afganistan 6) 1787'de başlayan Osmanlı Avusturya sa- vaşlannda, Osmanlilar agır yenilgiler al- masına ragmen, 1791 de Ziştovi Antlaş- ması'nı imzalayıp büyük kayıplardan kurtulmuslardır. Osmanlı kayıplannı azaltan etken ajagıdakilerden hangisi- dir? A) Prusya'nın Avusturya'ya tepki göster- mesi B) Avusturya - Rusya bağlaşmasının bo- zulması C) Fransız thtilali'nin patlak vermesi D) Ingiltere'nin Osmanlı yanlısı bir poli- tika izlemesi 7) 1736 - 1739 Osmanlı -Avusturya - Rus savaşlan sırasında Fransa'nın arabu- luculuk yapması sonucunda elde ettiği çıkar aşağıdakilerden hangisidir? A) Kutsal yerlerde ayncalık B) Boğazlardan serbestçe geçebilme C) Istediği her yerde konsolosluk açma D) Osmanlı ülkesinde serbest ticaret yap- ma E) Kapitülaysonlann süreklilik kazanma- sı 8) Aşağıdaki devletlerden hangileri Napol- yon'un 1798'de Mısır'a saldırması sıra- sında Osmanlı Devleti ile Fransa'ya karşı bağ'aşma yapmışlardır? A) lngiltere - Rusya B) Prusya - Rusya C) lngiltere - Prusya D) Avustuıya - tngiltere E) Venedik - lngiltere 9) Osmanlı Devleti, batıdaki gelismcleri ülkeye yansıtmak amacıyla, baü ülkelerine kültür elçileri göndermeye ilk kez aşağıdaki devirlerden hangi- sinde başlamışlardır? A) Lale Devri B) Sokullu Devri C) Duraklama Devri D) Tanzimat Devri E) Meşrutiyet Devri 10) Osmanlı Devleti XVIII. yüzyılda aşağı- daki alanlardan hangisinde yenilik yapmayı öncelik vermiştir? A) Yönetım - Ordu B) Ordu - Hukuk C) Ordu - Maliye D) Eğitim - Yönetim E) Ekonomi - Yönetim 11) Muson Asyası ve Akdeniz ıklım alanın- da tunınçgil üretimi önemli yer tutar. Bu ürünlerin Rize çevresinde de yetiş- mesi yörenin hangi özelliğinden kay- naklanır? A) Toprak şartlannın uygun olması B) Daglann kıyıya yakın olması C) Yağışlann bollugu D) Orman örtüsünün gür olması E) Kış sıcaklığının düşük olmaması ve yağış dağılışında fazla fark gözlen- mezken, bu farkın Bayburt ile Trab- zon arasında fazla oluşu hangi nedene dayanır? A) Yer şekilleri B) Yağış rejimi C) Dogal bitlcı örtüsünün farklı oluşu D) Basınç farkı E) Toprak özellıkleri 14) Aşağıdaki barajlardan hangisi Karad- eniz Bölgesi'nde ver almaz? A) Hasan Uğurlu B) Ahmkaya C) Gökçekaya D) Sanyar E) Kemer A) Çay - Mısır - Fındık - Tütün B) Fındık - Mısır - Çay - Tütün C) Çay - Fındık - Mısır - Tütün D) Çay - Tütün - Mısır - Fındık E) Mısır - Çay - Tütün - Fındık Yukandaki olguyu ifade eden terim aşağıdakilerden hangisidir? A) Arz ve talep kanunu B) İlk işgal teorisi C) Emek teorisi D) Son fayda teorisi E) Tekelleşme20) Yer şekilleri ve iklim bakımından benzer özellik gösteren Karadeniz'in batı ve doğu bölümü ile ilgili benzerlik- 26) Tüketim, gereksinmeleri karsılamak am- acıyla bir malın faydasını doğrudan dog- ruya kullanmaktır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi tüketim savılmaz? A) Elektnğın evde kullamlması B) Suyun temizlık amacıyla kuUanılması C) Otomobilin binek aracı olarak kulla- lerdcn hangisi vanlıs verilmiştir? A) Yıllık yağış mıktan 1000 mm'nm üze- rindedır. B) Orman örtüsü gûrdür. C) Kıyı gerisinde karasaUık göıülür. D) Kış mevsimı ılık geçtiğinden toprak türü aynıdır. E) Kıyı ile iç kısımlar arasında ulaşım güçlügü vardır. 15) I. Ortakuşağın okyanusal iklimi II. Yazlan yagışlı tropikal iklim III. Ulaşım olanaksızlığı IV. Tanm alanlannın verimsız olması V. Engebenin fazla olması Yukandakilerden hangisi Doğu Ka- radeniz Bölümünün göc verme neden- leri arasında savılmaz? A)I B)ll C)H1 D)IV E)V 16) Sıcaklık ve yağışın mevsimlere dağılışı göz önüne ahndığında, Karadeniz ikli- miyle benzerlik gösteren makroklima aşağıda-kilerden hangisidir? A) Ortakuşağın okyanusal iklimi B) Yazlan yağışlı tropikal iklim Ç) Sub • tropikal iklim D) Muson iklimi E) Karasal iklim nılması D) Gazın, sobada kullamlması E) Gübrenın tarlada kullamlması 21) Karakter, insanın içinde yaşadığı çev- rede geçerlı olan değer yargılannı ve ah- , ^ c . . . .... . lak kirallann, kullanış b.çimıdir? 27) Son zamanlarda sanatsal ve bıl.mse et- kınlıkler ıçın "yaratmak" yenne uret- 17) Doğu Karadeniz Bölümü'nde tanmsal etkiniiklerin büyük çapta insan emegiyle yapılması hangi özelliğinden kaynaklanır? A) Yağışlann bollugu B) Tarlalann küçük olması ve engebe C) Orman örtüsünün geniş yer kaplaması D) Gelır düzeyinin makina kullammını ^ karşılayamayışı E) Toprağın verimli olması lak kurallannı kullanış bıçimıdir? Bu durum, Freud'un kişilik kuramın- daki hangi kavramla ifade edilebilir? A) Ben(ego) B) Süger ege (üst ben) C) Libido D) Id (al ben) E) Bilinç dışı 22) Projektif kişilik testlennde deneklerden eksik bırakılan bir hikayeyi tamamlaması ya da gösterilen bir resme uygun bir hi- kaye geliştirmesi istenilcbilir. Yukarıda açıklanan araştırma tekniği- nin dayandığı düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Anlatım bozukluklannın kişilik yapı- sından kaynaklandığı B) Kişilik özcllıklcnnın ölçülebıleceğı C) Kişinin iç dünyasını anlattıklanyla yansıttığı D) Algılama hızıyla kişilik gelişimı ara- sında bir iltşki olduğu E) Kişilik özellıklerinin dunımlara göre değışıklik gösterdiği ee s z s İLKB IM > S S s a o 18) Aşağıdakilerden hangisi Karade- niz Bölgesi'nin özellikleri arasında i£r Aşağıdaki zeka bölümü ara- lıklanndan hangisi normal zeka düzey- ini yansıtmaktadır? A) 70-79 B) 120-129 C) 90-109 D)50-69 E) 140- 160 12) Yukandaki yağış grafıği aşağıdaki Karadeniz illerinden hangisine aittir? A) Rize B) Zonguldak C) Kastamonu D) Smop E) Trabzon A) Arazinin engebeli olduğu yerlerde dağınık yerleşme görûlmesi B) Toprak kaymasımn görûlmesi C) Yıllık sıcakık farkının az olması D) Kırsal nüfüsun dığer bölgelerdekı kır- sal nüfus yoğunluğundan az olması E) Güney bakılı yamaçlann az yağış al- ması 24) "Aç bırakma hırsız olur çok söyleme olur." sözü aşağıdakilerden hangisinin rolünü vurgulamaktadır? A) Duygulann, B) Deneyimlerin C) Zekanın D) Çevrenin EJ Duyu organlannın 19) Karadeniz Bölgesi'nde yetiştirilen tanm 2S) Piyasada bir mala duyulan gereksinim ürûnlerinin Türkiye genelindeki oranı malın değerini yûkseltir ve üretimini hız- 13) Kıyı ile kıyı gerisindeki iller arasında çoktan aza doğru sıralanmıştır. Doğru E) Avustuıya aleyhine Prasya - Rusya karşüaştırma yapbgımız zıman, olan sıralama aşağıdakilerden hangisi- dir? mek" sözû kullanılmaya başlandı. "Yeni bir roman üretıyor musunuz." gibi. Bu durum, bu tür etkiniiklerin hangi özelliğini gösterebüir? A) İnsanlara yarar sağladığı B) Toplumsal etkılennın olduğu C) Pazarlama amacıyla ortaya çıktığı D) Elde edılmesı için zaman gerektiği E) Bir teknolojınin ürünü olduğu 28) "Bir sayı tek sayıdır (p) ya da çift sayı- dır. (q)" önermesinde p ve q bileşenleri asla birlikte doğru ve birlikte yanlış ola- mazlar. Buna göre yukandaki önermede hangi önerme eklemi kullanılmalıdır? A) Tümel evetleme B) Koşul C) Tıkel evetleme D) Tekıl evetleme E) Karşılıkh koşul 29) "Tekil evetleme" eklemi, aşağı- dakilerden hangisinin eşdeğeridir? A) Tümel evetleme B) Tümel evetlemenın değillemesi C) Çift gerektirme D) Çift gerektirme değillemesi E) Koşulun değillemesi 30) "Biz yalnızca olgulan bilebiliriz; olgula- nn dışında her türlü sav geçersizdir." Bu düşünceye göre filozofun hangi ko- nuyla ilgilenmesi gereksizdir? A) Bilimsel bılgilerin geçerliliğmin irde- lenmesi B) Olgusal bılgilerin tammının yapılması C) Bilimsel teorilenn olgulara uygun- luğunun araştınlması D) Olgu aJanın dışında bilginin imkansız- lığının temellendınlmesi E) Toplumsal değerlenn dogruluklannın kanıtlanması bağlaşmasının yapılması Amasya ile Samsun arasında sıcaklık ÜNtVERSİTEYEHAZIRUK$onılan,FatmaŞahinHneigüdümündehaDemz.SeUaTanju,GülerÖztm,HüseyinArayna'dany hazırlanmaktadır. landınr, piyasada malın fazlalaşması ge- reksinimi azaltırken malın değerini de Vanitlar 13. Sayfada dûşûrür. RP kimliğine ili$kin yaıulgılcif RP, ideolojisi dinolan siyasalbirpartidir ORALÇALIŞLAR Shovv TV'deki "Çapraz Ateş" programında önceki akşam savunulan bazı fıkirler, kamuoyunu yanıltacak nitelikte bazı sonuçlar yarattı. Bunlann çarpıcı birkaç tanesinedikkat çekmek bir görev haline geldi. Ruşen Çakır'ın Refah Partisiyle ilgili olarak söylediği "Bu partinin merkezi bir ideolojik yönelimi yok" saptaması yennde değil. Çakır, bunu söyledıkten sonra RP'nin militan \e başanlı örgütlenmesine dikkat çekti. Dünyanın hiçbir yerindemilitanveörgütlü çalışan bir parti. ideolojisiz olamaz. Tarihte bunun örneği yoktur. Bütün militan partiler, merkezi ve katı bir ideolojiye dayanarak etkinlik gösterirler. RP'nin mücadelesi, basit bir iktidan ele geçirme mücadelesi de değildir. Zaten insanlann yalnızca iktidan ele geçirmek ve iktidann nimetlerinden yararlanmak gibi bir amaçlan olsa sistem partilerine giderler. Bu ış için uygun sağcı partiler var. ANAP ve DYP'de bu tür insanlan çokça görebiliriz. Dini ideoloji RP, arkasında bir dini ideoloji bulunan ve bu ideolojiyle toplumu kendi amaçlan için yeni bir sistem içine sokmak isteyen birparüdir. Bunu zatcn saklamıyorlarda. Bunca militanlığın ve maddi olanaklann ardında sıkı bir dini ideoloji bulunuyor. RP'liler bunu bazen "şeriat" bazen "adil dûzen" olarak dile getiriyorlar. Bu parti ne fıl. ne deve şeklinde tarif edilemeyecek kadar ciddi biridelojik temele sahiptir. Programda yanlış anlaşılmalara y ol açacak noktalardan birisi de laiklik ile akılalık arasındaki ilişkidir. Oktay Ekşihaklı olarak bu ikisi arasındaki bağa dikkat çekti. Prof. Ahmet Aslan ise bunlar arasında hiçbir ılinti yok diyerek Ekşi'yi yalanladı ve Ekşi de bu noktada geri adım attı. Aslında çok doğru bir noktaya vurgu yapmıştı. A\ rupa'da laiklik. Katolik kilisesinin hakimiyetine karşı dinden bagımsızlaşma akımı _ ^ ^ ^ ^ olarak gelişti.Bu ğ ~% ğ m bagımsızlaşma r^ m~J\ . harekelinin en önemli _*. VX nin düşünce ayaklanndan biri de akıknlıktı. Özellikle Fransız İhıılali'nin düşünürleri bu fıkirlerin gelişmesinde önemli bir rol oynadılar. Akılalık. dini ideolojinin göksel özelliğine karşı, dünyevi ve pozitivist birakım olarak çıktı ve insanın dinden özgürleşmesi çabasma fıkri destek sağladı. Yıne Ahmet Aslan'ın laıklikle ilgili bulanık tanfleri de kafa kanştırdı. Laiklik, devlet üzerinde din hakimiyetinin ortadan kaldınlması, dininbirinançalanı olarak kabuledilmesiye dev letın bir dini tercihl'e bulunmamasıdır. Türkiye'de bu sürecin farklı bir yol izlemesi ve Batı'dan bazı aynlıklar taşıması. asıl gerçeği değiştirmez. Laik sisteme göre din. bir siyasi iküdar aracı olarak kullanılamaz ve insanlann günlük yaşamına bu anlamda kanşamaz. esası budur. Aslında burada iki nokta birbirine kanşıy or. RP. bir yasal parti olarak siyasi'iktidar mücadelesi veriyor. Oyunun kurallanna u\ gun dav randığı sürece kimsenin bir diyeceği olamaz. Özgürce fıkirlerini açıklamalan da onlann en tabü hakkıdır. Ancak bu partinin, var olan sistemi daha geriye götürmek isteyen. kendi ideolojisi gereği yaşamının her alanına kanşmayi amaçlayan hedefleri olduğu üzerinde durulması gereken çok önemli bir gerçektir. RP'nin siyasi mücadele hakkını savunmakla. onun siyasi ve ideolojik amaçlanna karşı çıkmak farklı şeylerdir. Tarihte kalmış. devrini tamamlamış bir yaşam biçimini insanlara zorla dayatmak amacı. bu partinin arka plandaki en önemli hedefıdir. Belediyelerdeki ilk dav ranışlan bile bunun örnekleridir. nın siyasi mücadele hakkını savunmakla, onun siyasi ve ideoîojik amaçlanna karşı çıkmak farklı şeylerdir. Tarihte kalmış, devrini tamamlamış bir yaşam biçimini insanlara zorla dayatmak amacı, bu partinin arka plandaki en önemli hedefıdir RP'de avnlıklar Onlarla düşünce ve yaşam alamnda ciddi aynlıklanmız var. Bu bulandınlmamalı. RP, neyapacağınıbiliyor. Ama bunu nasıl yapacağı konusunda kendi içinde aynlıklar ve farklı eğilimler de bulunuyor. Bu aynhklar da önemlidir. Çünkü RP'nin önünde sonı şudur: Kendisinden farklı bir yaşam biçimini savunanlarla birlikte yaşamayı kabul edecek mi. yoksa kendi yaşam felsefesini zorla dayatacak mı? Dayandığı ideoloji dayatmayı içerecek unsurlan bolca taşıyor. İçlerinde böyle düşünmeyenler de var. Ancak hakim eğilim dayatmacı yönde. Asıl sorun yaratacak nokta bu. KJmse bunu irdelemiyor. Tehlikeli olan da bu. Tüzük calısımıNırına ba$kınclı DEP'in hedefî yeni bir ^Türkiye partisi9 KENAN BİLİZ ERZLRLM - DEP, anayasal koşullar içinde Kürt partisinin yaşayamayacağını benimseye- rek Türkiye partisinde karar kıldı. PM üyesi Melik Aygül, yeni kurulacak partinin tüzük çalışmalannın yapıldığını belir- terek "Pariamento dışında kalmış tüm Kürt güçk-ri ve diğer kesimlere açık bir parti düşün- dük. Her kesimin kendini ifade edebileceği bir oluşum için çalışı- yonız" dedi. Melik Aygül, yeni kurulacak ve muhtemelen Demokratik Emek Partisi (DEP) adını ala- cak partinin Türkiye Partisi ol- ması karanna vanldığıru söyle- di. Aygül, Ankara'da toplanan parti meclisinin Kürt partisini de tartıştığını belirterek "Parti mec- lisinde yeni bir Türkiye partisine karar verildi. Bir grubun düşün- cesi Kürt partisi)di, ama bugün bu yasal koşullar yoksa biz eşit dağılımlı, organlarda eşit temsil ve yönefim olayına > arız. Tek anlı bir ağırlık oluşunda bazı guçlük- lerle karşı karşıya geldik" dedi. Yeni oluşum DEP'in içinde düşünüldüğünü belirten Melik Aygül. " Pariamento dtşı kalmış siyasi güçler. bu partide yer al- mak istivorlar. DEP, millehekili mocut ve muhalefet yapan tek muhalefet partisi. Genel bir çağn yapacağız. Her kesimio kendine yer bulacağı bir oluşum. Yeni olu- şum için tüzük hazırlıklan da sü- rüyor. Bizim amacınuz, tüm bu güçleri içine alan bir parti duşü- nüyorum. Kürt siyasal güçlerinin yasal zeminde mücadele edecek bir partiye ihtiyacı var"dedi. Melik Aygül. yeni kurulacak partinin t üm güçleri kapsamayı hedeflediğini belirterek Şerafet- tin Elçi gibi DEP çizgisinin dışı- ndaki insanlann da yeni partiye beklendiğini ifade etti. Melik Aygül, PKK ve Abdul- lah Öcalan'ın silahı bırakıp siya- si mücadeleye girmek istediğini belirterek . "Bunu sağlamak ge- rek. Biri eğer ben silahı bırakabi- lirim diyorsa. inambnasa bile de- nenmeli. Phk'nın >asal zemin >olu açılmalı. Bırakılsın bir de- nensin. N'eden korkuluvor."