Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
25 NİSAN 1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Demirel
Çanakkale'de
ANKARA (Cumhuriyet
'.ürosu) -Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel bugün
Çanakkale'yegidivor.
Cumhurbaşkanı Demirel üç
giinlük gezisinin ilk gününde.
Çanakkale'de Milli Piyango
fdaresi Anadolu Lisesi,
Hüseyin Akif Terzioğlu
Vakfi Yüksek Öğrenim
Öğrenci Yurdu ve 18 Mart
Üniversitesi Eğitim Fakültesi
binasinın açılış törenine
katılacak. Demirel yann da
Gökçeada'da göçmen
vatandaşlariçin
yaptınlmaktaolan
Şirinköy'ü ziyaret ederek
incelemelerde bulunacak.
Aynı gün Kale Grubu'na ait
bazı tesıslerin açılış ve temel
atma törenine katılacak olan
Demirel, BOTAŞ Bursa-Çan
Doğalgaz Boru Hattı Çan
Doğalgaz Basınç Diişürme
veBölgeDağıtım
Tesislen'nin temelini atacak.
ANAPIılara örgüt
denetimi
• ANKARA (ANKA)-
ANAPmıllet\ekillerinin
seçimlerde gösterdikleri
performans. örgüt raporları
ileölçülecek. ANAPTeşkilat
Başkanlığı"nın seçimlere
ilişkin il ve ilçe örgütlerinden
istediği raporlar genel
mcrkeze ulaşmaya başladı.
Raporlarda milletvekilleri ile
örgütlerin koordinasyon
içınde çalışıp çalışmadığı.
bölgedeseçim başansızlığı
varsa bunlann nedenleri yer
alıyor. Başkanlıkdivanı
raporlar doğrultusunda
milletvekillerine ilişkin
değerlendırme vapacak ve
çalışmayan örgüt yöneticileri
hakkında da fıkir sahibi
olacak.
Tîftestandarr
suçlamasi
• ANKARA(ANKA)-
ANAPİstanbul Milletvekili
Halit Dumankaya.
Başbakan Tansu Çiller'i
"halkın dini duygulanyla
oynayarak" çifte standart
uygulamaklasuçladı. Halit
Dumankaya. Başbakan
Tansu Çıller'in yanıtlaması
istemiyleTBMM
Başkanlığı'na sunduğu yazılı
soru önergesinde. Çiller'in
seçim gezisi sırasında devamlı
"Kuran-ezan-bayrak" diyerek
dini duygularla dolu olduğu
imajını verdiğini belirtti. Çil-
ler'in arkasından da "Ben
gidersem dine dayalı şeriat
sistemini arzulayan gelir"
diyerek milletı dini
ı 'ûşüncelerindışınaitmeye
çalıştığını kaydeden
Dumankaya, Çiller'in
Amcrika'da bunu tehdit
unsuru gösterip destek
aradtğmı. gazetelere verdiği
demeçlerdede "İslam
kurtuluş kaynağıdır"
dediğinianlattı.
Fak-Fun-Fon
6 trilyon dağıtd
• ANKARA (ANKA)-
Devlet Bakanı BekirSami
Daçe. kamuoyunda
Fak-Fuk-Fon olarak bilinen
Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma Fonu'ndan geçen
yıl 6 trilyon 11 milyar 179
milyon liralık yardım
yapıldığını bildirdi. Daçe, fon
İcaynaklannın önemli bir
böîümünün doğal afetler,
öğrenci burs veyurtlan ile
fakır kışilenn tedavileri için
harcandığını kaydetti. ANAP
İstanbul Milletvekili Bülent
Akarcalı'nın yazılı soru
inergesini yanıtlayan Bekir
Sami Daçe. Fak-Fuk Fonu'na
1992yıhnda 2 trilyon 284
milyar423 milyon. 1993"tede
9 trilyon 514 milyar 267
milyon lira para toplandığını
bildirdi.
Ayaz'dan
yalanlama
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Milli Eğitim
Bakanı Nevzat Ayaz.
DYP'nin kongresinde
Başbakan Tansu Çiller'e
rakip olan eski İçişleri
Bakanı Ismet Sezgin'e
bakanlık önerisine aracılık
ettiğine ilişkin haberleri
>alanladı. Ayaz. yaptığı
vazılı açıklamada. dünkü
gazetelerde. "Çiller. Sezgin'e
bakanlık önerdi" başlığıyla
yer alan ve öneriyi kendisinin
götürdüğü bilgısine yer
verilen haberlerin gerçek dışı
oldueunu kavdetti.
TBMMKlbPlS'l
*artışacak
• ANKARA (ANK A)-
TBMM Genel Kurulu'nda
salı günü Engin Güner'in
Kıbns konusunda verdiği
genel görüşme önergesı ele
alınacak. TBMM bu hafta
voğun günleryaşayacak. Salı
günü plan ve bütçe komis-
jonunda vergi yasa tasansı
ele alınacak veçarşamba
günü de genel kurulda
görülmeye tekrar başlayacak.
Cindoruk'a çatan Kıratlıoğlu, karnından konuşmaya hakkı olmadığını söyledi
'Şifreli mesajlar yok'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
DYP Genel Başkan Yardımcısı Esat Kı-
ratlıoğlu. TBMM Başkanı Hüsamettin
Cindoruk'a çattı. Cindoruk'un. "Demok-
rasüıin gereği yerine getirilmezse Meclis'-
in başma bundan önce geienler yine gelebi-
lir" sözlerini "çok lûzumsuz" bularak
eleştiren KıratlıoğJu. "Meclis Başkanı-
nın şifreli mesajlaria konuşmaya hakkı
yoktur" dedi. Başbakan Tansu Çiller'in.
ABD Başkanı Clinton'a Kıbns konusun-
• Başbakan Çiller'in Clinton'a Kıbns konusunda "güvence
verdiği" iddialannı da yalanlayan Kıratlıoğlu. "Sayın
Başbakan. kapalı kapılar ardında kimseye Kıbrıs aleyhinde bir
taahhütte bulunmamışür" dedi.
da güvence verdiği yönündeki ıddıalan toplantısında. Cindoruk'u fcast ederek
da yalanlayan Kıratlıoğlu. "Sayuı Baş- önemli kurumlann başındaki kişilerin,
bakan. kapatı kapılar ardında kimseye konuşmalannda dikkatli olması gerek-
Kıbrıs aleyhinde bir taahhütte bulun- tığinı söyledi. Cindoruk'un bir süredcn
maımştır" görüşünü savundu. beri çok hassas konularda "dikkat çekk'i
Kıratlıoğlu. dün düzenlediği basın degerlendirmeter" vaptığını vurgulavan
TBMM'de düzenlenen 23 Nisan koktev line katılan Çiller Genelkurmay Başkanı Orgeneral Güreş ile sohbet erti.( Fotoğraf A A)
23 Nisankokteyline RP katılmadı
TBMM Başkanı Cindoruk, Anayolışığıyaktı; Çiller, Kıbns'laçıkladı
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - TBMM Başkanı Hüsa-
mettin Cindoruk. Meclis'teki 23
Nisan kokteylinde. "darbe u>a-
nsı" olarak algılanan sözlerini
açıklama uğraşı verdi.
Yöneltilcn sorulara "Ben teo-
rik bir dumma işaret ettim. Söz-
lerim somut bir gelişime da-
yanmıyor" diyen Cindoruk,
.ANAP Genel Başkanı Mesut
Ydmaz ile "sıcak" sohbetinde.
sorulara karşılık Yılmaz'la bir-
likte politika yapabiieceğini be-
lirterek Anayol formülüne göz
kırptı.
TBMM'nin 74. kuruluş yıl-
dönümü nedeniyle dün akşam
düzenlenen kokteyl bu yıl bek-
lenen ilgıyi çekemedi. RP'lilerin
katılmadığı kokteylde herkes
"Cindoruk ne yapmak istiyor"
sorusunun yanıtını anyordu.
Sohbetlerde bir yandan Cindo-
ruk'un önceki günkü gazeteler-
de yer alan açıklamalan konu-
şulurken bir yandan da Başba-
kan Tansu Çiller'in. Kıbns ko-
nusunda ABD Başkanı BiU
Clinton'a ödün sözü verdiği yo-
lundaki haberler değerlendirili-
yordu.
Darbe tartışması
Cindoruk. gazetecilere. "bir
darbe haznitğı olduğu yolunda iz-
lenimi olmadtğını" anlatmaya
çalışırken "Ben yalnızca teorik
şeyler söyledim. Meclis çalı-
şmayınca ve rejim tıkanınca geç-
mişte neler olduğuna dikkat çek-
tinTdiyordu.
Cindoruk, ANAP lideri
Yılmaz ile yan yana gelince. çev-
relerini bir anda kalabalık sardı.
Bir gazeteci "Sizin Yümaz'ı se\-
diğinizi herkes biliyor" deyince
Cindoruk duygulannı. "Doğru-
dur. Bunu hiçbir zaman da sakla-
mam, sakJamadım. Ayn siyasal
parrilerde ounamız buna engel
değil. Kendisiyle aile
yakınJığımız >ar. Birlikte Adalet
Partisi'nde görev yaptık" sözle-
riyle ortaya koydu.
Cindoruk. "İleride beraber
çalışacak mısınız" sorusunu ya-
nıtlarken de Anayol formülüne
göz kırparcasına. "Niye olma-
sın? Siyasette her şey olur. Bir en-
gel mi var?" dedi.
Çiller'in Kıbns ıçin ödün venp
vermediği tartışmalan arasında
Cindonık'un değerlendırmesi.
"Kıbns'ta kimse bir adım geri
atamaz. Kimsenin bir adım geri
atmaya kudreri yoktur" bıçımın-
de oluyordu. Kokteylde kısa bir
süre kalan Başbakan Çiller'ın
Genelkurmay Başkanı Orgene-
ral Doğan Güreş ile "ayaküsrtT
sohbetı de bir başka ılgj odağı
oluşturdu. NATO toplantısı için
vurtdışına gıdeceğını belirten
Güreş. Başbakan ile konuşmak
istediğini belırtıyordu. ancak ga-
zetecilerin yoğun ilgisı nedeniyle
bunu gerçekleştiremcyeceğinı
anlav ınca. "Telefonla görüşü-
rüz*
>
demek zorunda kaldı. Çil-
ler de Clinton'ın demecinedaya-
narak gazetelerde yer alan ha-
berlc ilgili açıklamalar yapmaya
çalıştı. Çiller; gazetecilere. Clin-
ton görüşmesinde Kıbns ıçın bir
ödün sözü verilmesinın söz ko-
nusu olmadığını tekrarladı.
SHP lideri Karayalçın'ın An-
kara dışında olması nedeniyle
gelemediği kokteylde. SHP'nın
Onursal Genel Başkanı Erdal
İnönü ısrarlı sorulara karşın iç
politika konulanndan uzak dur-
maya çalıştı.
Kıratlıoğlu, "TBMM Başkanı sonımsuz
konuşmalar yapamaz. Zira çok büyük so-
nımluluk altındadır. Bu konuşmalar de-
ğerlendirildiği zaman, yanlış birtakım
imajlar > aratabilir. TBMM Başkanı, baş-
kanı olduğu Meclis'i suçlamaktadır" diye
konuştu.
Cindoruk'un parlamento gecmisini
"çok kısa" olarak değerlendiren Kıratl-
ıoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
"TBMM'nin demokrasi sınavında ba-
şarılı olamadığını söylerken çok
düşünmesi gereken bir arka-
daşımızdır. Çünkü kendisinin de-
mokrasi\e aşık olduğunu biliriz.
\ma Meclis Başkanı, kısa süreli
pariamento hayatında, geçmişte
Meclis'in verdiği demokrasi ımi-
cadelesini hatırlamavabilir. Biz
gayet iyi hatırlıyoruz. Meclis'e
birtakım ınüdahaleler oldu, an-
cak Tiirk ordusu ihtilal yapmaya
karar verdiği anda Meclis ne ya-
pabilir, hükümet ne yapabilir?
Ihtilale karar verildiği andan iri-
baren pariamentonun vapacağı,
memJeketin iç sataşa düşmesini
engellemektir."
Şu anda demokrasi mücade-
lesı verilecek bir durumun söz
konusu olmadığını savunan Kı-
ratlıoğlu. "Meclis Başkanı bunu
söylemekle neyi kast etti? Şifreli
mesajlarda bulunmak. yanlış
çağnşım yaptırır. Bunu açıkla-
mak zorundadır. Hiç kimse
kamından konuşmamalıdır"
dıve konuştu. Kıratlıoğlu, "Cin-
doruk, örrülii bir genel başkanlık
mücadeksi mi amaçlryor" şek-
lındeki bir soru üzenne şunlan
söyledi:
"Kendisi çok tecrübeli bir poli-
tikacıdır. Bir genel başkanlık ar-
zusu içinde olabilir. 9 av önce
pariamentonun pek çok üyesi
kendisine bu konııda bunaİtıcı
baskı yaptı. Ama o reddetti. Şim-
di 'Ben haklı çıktım' diyor. Aca-
ba "Başbakan olsaydım o günün
şartlan içınde başanlı ola-
mazdım" mı demek istiyor. Yok-
sa "Birtakım kimseler gelsin. ba-
şansız olsun. bana muhtaç ol-
sun' diyorsa o da yanlıştır. Her
iki halde de kendisine olan güven-
sizliği ortaya çıkıyor. Kaldı ki
Sayın Çiller başarısız değildir.
Çünkü kimselerin göze ala-
madığı konulann üzerine gitti \e
başarılı oldu."
ÇİZMEDEN YUKARI / MUSA KART
TB-AŞLANJMAYiN,
DÜM£N HALA
BENDE.1
..
Mumcu ve
Aksoy'a
saygı çağnsı
KARAMAN (Cumhuriyet) -
\erel seçimlerde başkanlığı
kay beden. belediv e meclisınde
ise 12 üvelik kazanan RP'nin
Karaman'da Uğur Mumcu ve
Muammer Aksoy adlannın
verildıği yerlerindeğiştirilmesini
ıstemesine tepkılersürüvor.
Karaman Demokrasi
Platformu'ndan yapılan
açıklamada RP'li meclis
üvelerinin Mumcu ve Aksoy
isımlerinin verildiği kültürsitesi
v e şehir merkezindeki meydana
başka isım verilmesini
ıstedıklenni kaydederek "Bu
çirkinbıroyundur.
Dcmokrasiden ve insan
haklanndan yana olan herkesi
bu çirkin olaya karşı çıkmaya
çağınyoruz" dcnildi
POLTIIKAGlJNLtJGÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
Tezcan Bey'in Çrftiiği...
Tezcan Yaramancı THY Yönetim Kurulu Başkanı. Türic
Hava Yolları'nı 1.3 trilyonluk zarara uğratan bir yönetici.
Yaramancı, aynı zamanda KOİ (Kamu Ortaklığı Idaresi)
Başkanı.
Türk Hava Yolları Genel Müdürlüğü'ne geldiğinde ilk işi
şu oldu:
"Yazılı ve görsel basını reklam pastasıyla susturup işçi
kıyımı yapmak."
THY çalışanları, Hava-İş Sendikası üyesiydi. Önce sen-
dikanın etkinliğıni azalttı. Ardından da işçi kıyımına baş-
ladı.
Nasıl mı?
1993 yılında toplusözleşme sırasında grev oylaması
yaptırdı. Sendika, oylamayı yitirdi. İlk çırpıda pilot ve hos-
tesleri tazminatlarını ödeyerek kapı önüne bıraktı. THY
yönetimi ilk kez dernek yöneticilerini yıldırma eylemi baş-
lattı. Hava-İş tüm bu olup bitenleri izlemekle yetindi. İşten
atılanlara sahip çıkmadı.
Tezcan Yaramancı kimi köşe yazarlarına, kimi gazete
yöneticilerine 'dunyanın herhangi biryerindekiuçuş nok-
tasına' THY'nin ücretsiz biletlerinı dağıttı. Kimi köşe ya-
zarlarını ve yöneticilerini devletin parasıyla ağırladı.
Bugün Türk Hava Yollan'nda olup bitenler yazılmıyor,
görmezlikterı geliniyor. Boeing alımlarındaki yolsuzluk
savları da örtbas ediliyor.
Tezcan Yaramancı acımasızdı. Sendikal eylemlere
katılanları cezalandırıyordu Devletin parasını 'ikram'ad\
altında dağıtıyordu. Tek bir amacı vardı: THY'yi satmak ve
çalışanları yıldırmak.
DYP'nin hükümet ortağı SHP, THY'de olup bitenlere bir
çözüm getiremiyordu. Hava-İş, çalışanlara derdini anla-
tamıyordu. Tezcan Yaramancı bildiğini okuyordu.
On gün önce Türk Hava Yollan'nda umulmadık bir ge-
lişme oldu ve pilotlar başkaldırdı.
Tezcan Yaramancı şaşırmıştı. Kadim dostu Genel Mü-
dür Yardımcısı Atilla Çelebi yi yanına çağırdı. Birden tela-
şa kapılmıştı.
Sordu
''Bu pilotlar ne yapmak istiyor Atilla">''
Atilla Kaptan boynunu büktü, ellerini ovuşturdu:
"Bunlann işi parasal. Ama kışkırtanlar var."
Tezcan Bey kükredi
"Kim bunlar Atilla Kaptan?"
Atilla Kaptan yanıt verdi:
"Malum kışiler Tezcan Bey..."
Pilotlar dıreniyordu..
Atilla Çelebi bir toplantı düzenledi Salon doluydu. Kap-
tan Çelebi salona girince pilotlar dışarı çıktı.
Atilla Kaptan ağlamaklıydı. Çaresizlik karşısında ne ya-
pacağını şaşırdı. Ardından kararını verdi:
"Onlar uçmazsa ben uçarım..."
Atilla Çelebi Ankara'ya uçtu...
Güzel ve bakımlı bir hostes espri yaptı uçak havalanır-
ken:
"Uçtuuçtu, kuş uçtu..."
Tezcan Yaramancı, Türk Hava Yolları'nı babasının 'kuş
çiftliği' gibi yönetiyor. Ortada bir kan davası varmış gibi
çağdışı birtutum izliyor. işin özeti şu: Yaramancı, Asil Çe-
lik gibi şimdi de Türk Hava Yolları'nı batırıyor...
Şimdi biz Tezcan Yaramancı'ya soruyoruz:
1- THY'de çalışanlann kıyımı ne kadar sürecek? Yasa-
ları çiğneyerek işten attığınız insanların suçu nedir?
2- Bugüne dek yazılı ve görsel basında kaç kışiye ücret- J
siz bilet verdiniz ve ağırladınız? Bunlann adlarını ve •'
çalıştıkları kuruluşları açıklar mısınız?
3- SNisan TasarrufPaketi'ninaçılmasındansonraTürk
halkınm Singapur'a uçması için hangi televizyon kuruluş-
larına kaç mılyarlık reklam verdiniz ve daha ne kadar ver-
meyi planlıyorsunuz?
4- ATP-64 uçaklarınızı geri vererek aldığınız RJ-100
uçaklarının Türkiye Temsilcisi'yle THY Yönetim Kurulu -
ndan bir üyenin ortaklığı var mı?
5- RJ-100 alımıyla THY'nin yükümlülüğü 20 milyon do-
lardan 135 milyon dolara nasıl çıkarıldı?
6- Boeing-737 alımlarına ilişkin sözleşmeyi kamuoyuna
ne zaman açıklayacaksınız?
Gelelim THY'deki kıyıma...
Türk Hava Pilotları Derneği, IFALPA üyesidir. işten atı-
lan Başkan Erkan Potukönen bakın ne diyor
"Dunyanın hiçbir yerınde kendine yönelik eylem için
kendi soruşturma yapan bir kurum olmadığı gibi, bunla-
nn ortaya koyduğu karar da inandıncı olamaz..."
İşte Türk Hava Yolları'nın bugünkü acıklı durumu...
Tezcan Yaramancı ne yapmak istiyor?
Yanıtını hemen verelim:
"Türk Hava Yolları'nı batınp yabancı bir şirkete sat-
mak!"
Eğer Türk Hava Yolları çalışanları, "Sıra bize gelmez"
diyerek işçi kıyımları karşısında tek vücı/f olmazlarsa bir
gün mutlaka sıra onlara da gelecektir.
'Demokrotikkşmepaketindenödünyok'
ÖZCANÖZGİR
MLĞLA- SHP'nın 3. Bölge Toplantısında
konuşan Genel Başkan Murat Karavalçın. koa-
lisyonu ve istikrar paketini savundu. Koalisyo-
nun kayıtsız-koşulsuz olmadığını belirten Kara-
>alçın. 5 mayısta demokratikleşme paketinin açı-
klanacağını ve koalisyonun geleceğinin buna
bağlı olduğunu söyledi.
SHP'nin Ankara vc İstanbul'da yaptığı bölge
toplantılannın sonuncusu dün Muğla'da yapıldı.
Ege illerivle Antalva ve Isparta ıllcnnın katıldığı
toplantı. basına kapalı yapıldı. Toplantıda. Kara-
l alçın'ın koalısyonu ve ekonomi paketini savun-
duğu. örgütleri iknaya çalışarak koalisyonun ve
ekonomik paketin gerekliliğini bölgelerinde sa-
vunmalannı istediği öğrenildı.
Toplantıda vaklaşık ıki saat konuşan Murat
Karavalçın. istikrar paketıyle iigili yaptığı açıkla-
ma sırasında. net aktif vergiden ödün verilmeye-
ceğini. bankalardan 8 triiyon liranın mutlaka alı-
nacağını belirtti. Karavalçın. koalisyonu savu-
nurken. "5 mayısta demokratikleşme paketini
açıklıyonız. Paketten ödün vermeyeceğiz. Eğer bu
paket kabul edilmez.se ya da delinirse koalisyon
ciddi biçimde tarrışılrr"' diye konuştu.
Karavalçın. daha sonra örgüt temsilcilerinin
sorulannıvanıtladı.
Hükümet programında memur sendikacılığı/1
Memurasendikasözününüzerinden3 yılgeçtiProf. Dr. SAV AŞ TAŞKENT
20 Kasım 1991 günü göreve başlayan koa-
lisyon hükümeti. TBMM'ye sunduğu hükü-
met programında, Türkiye'nin Birleşmış
Milletler ölçütlerine göre insan haklan ve
demokrasi değerlendirilmesinde 66. sıraya
düşmüş olduğundan hareketle. "SendikaJ
hakların ülkemizde ILO standartlarına uy-
gun çercevede kurumsallaşmasının sağlana-
cağı". bu kapsamda "Kamu görevlilerine
sendikal hak ve özgürlüklerini tanıyacak ge-
rekli yasal düzenlemelerin vapılacağı" vaa-
dinde bulunuyordu.
Koalisvon hükümeti. Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanı Sayın Mehmet Moğultay"-
ın çabalan sonucunda. çağdaş bir hukuk dü-
zenine ulaşmak için gerekli gördüğü. üçü te-
mel insan haklanna ilişkin olmak üzere. yedi
ILO sözleşmesinı Meclis'e sunmuş ve Meclis
25 Kasım 1992 tarihinde bunlan onay-
lamıştır. Onaylanan sözleşmeler arasında.
ILO anayasasında dayanağını bulan ve çok
sayıda ülke tarafından kabul edilmiş bulu-
nan "Sendika Özgürlüğü »e Sendikalaşma
Hakkının Korunmasına ilişkin 87 Sayılı Söz-
leşme" ile kamu görev lilerinın çalışma koşul-
lannın ivileştirilmesi amacını taşıvan "Kamu
Hizmetinde Örgütlenme Hakkı \e Çalışma
Koşuilarınm Belirlenmesi İşlemlerine İlişkin
151 Sayılı Sözleşme" de ver almaktadır.
Sözleşmelerin öngördüğü temel
iikeler
Bu sözleşmelerden binncısinin. \ ani 87 sa-
yılı sözleşmenin öngördüğü temel iikeler
şunlardır:
I - Çalışanlar ve işverenler. önceden izin al-
maksızın istedikleri örgütleri kurabilecek \e
bunlara üye olabileceklerdir (m.2).
2- Bu örgütler tüzüklerinı düzenlemek.
temsilcilerini serbestçe seçmek vc etkinlikle-
rini düzenlemek hakkına sahip olacaklardır
(m.3 1).
3- Kamu makamları bu hakkı sınırlaya-
cak ya da engelleyecek her türlü müdahale-
den kaçınacaklardır (m.4).
4- Çalışanlann ve işvcrcnlcnn örgütleri
ıdari yoldan laalıveıtcn men edilcmeyecek-
lerdir(m.4).
Görülüvor kı. 87 sayılı sözleşme. sadecc
örgütlenme özgürlüğü ile ılgilidir: burada
toplusözleşme ve grev hakkından söz edil-
miş değildir.
Toplu pazarlık hakkını dile getıren sözleş-
me. Türkıye^nin 1951 yılında onaylamış bu-
lunduğu "Örgütlenme »e Toplu Pazarlık
Hakkı İlkelerinin Lygulanmasına İlişkin 98
Sayılı Sözleşme"dır. Bu sözleşmenin 4. mad-
desı. çalışma koşullannın toplu ış sözleşme-
lcri yoluyla düzenlenmesini öngörmektedır.
Ne var ki, kamu görev lilerinin bu sözleşme-
ye dayanarak hak talebınde bulunmaları
mümkün değildir. Bunun birınci nedeni.
sözleşmede çalışanlardan değıl. yalnızca "iş-
çi"lerden ve "işçi örgütleri"nden söz edil-
mesıdir. İkıncı ve daha önemli bir neden de,
sözleşmenin 6. maddesinde. bu sözleşmenin
(98 sayılı sözleşmenin) deviet yönetiminde
çalışan kamu görevlilerinin konumuyla ilgili
olmadığının açıkça belirtilmiş olmasıdır.
İştc 98 sayılı sözleşmenin "bazı kamu gö-
revlisi kategorilerini kapsamadığı" göz önü-
ne alınarak. kamu kcsiminde çalışma ilkele-
rini düzcnleycn 151 sayılı sözleşme. 1978
yılında kabul edilmiştir. Türkiye'nin de
onayladığı bu sözleşmede yer alan iikeler
şöyle sıralanabilir:
1- Bu sözleşme. kamu makamlan tarafın-
dan çalıştırılan herkese uyaulanacaktır (m.
M).
2- Kamu görev lileri. sendikalaşma özgür-
lüğüne zarar verecek her türlü aynmcılığa
karşı korunacaklardır (m.4). Ancak. söz ko-
nusu korumanın islisnası olarak. bu sözleş-
mede öngörülen güvcncelerin üst düzey gö-
revlilerine veya çok gizlı nitelıkte görev ya-
panlar ile silahlı kuvvetlere ve polisc hangi
ölçüde uygulanacağı. ulusal yasalarla belir-
lenecekti'r (m. I 2.3).
3- Kamu görev lileri örgütleri ile kamu ma-
kamlan arasında çalışma koşullannın görü-
şülmesıne olanak veren yöntemlerle katılımı
sağlayan her lürlü yöntemin gcliştirilmesi
için ulusal koşullara uygun önlemler alına-
caktır (m.7).
4- Çalışma koşullannın belirlenmesiyle il-
gili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklann çö-
zümü ulusal koşullara uygun olarak;
- Taraflar arasında görüşme yoluyla,
- Arabuluculuk, uzlaştırma veya tahkım
gibi bağımsız ve tarafsız mekanizmalardan
yararlanarak.
araştınlacaktır (m.8).
Anlaşılıyorki. 151 sayılı sözleşmede toplu
pazarlık, görüşme ve katılım temelinde de-
ğerlendirilmekte. "grev"den ise hiç söz edil-
memektedir.
Gerçi. Türkiye'nin kabul etmiş olduğu
uluslararası düzenlemeler arasında "grev"
hakkını ıçeren bir metin vardır. Nitekim,
1989 yılında onayladığımız "Avrupa Sosyal
Şartr'nın 6. maddesinın 4. fıkrasında "çıkar
uvuşmazlığı durumunda çalışanlann .... grev
hakkı dahil. ortak hareket hakkının" tanındı-
ğı ifade edilmektedir.
SÜRECEK