Katalog

Cumhuriyet 14NİSAM1994PERŞEMK70. YB.SAYI 25028 S A N A T K Ü L T Ü R M A G A Z İ N T E L E V İ Z Y O N Çarşıyayerlihalk 'Ipek Yoludiyor,yabancılar için ise burası kavga dövüşmalseçilecek ve çekişe çekişepazarlık edilecek bir 'pazar' Pekin'in orta yeri'ipekcenneti' B, Pekin çarşısındaki mallar. Bangkok'ta satılanlar gibi sahte değil. Tersine Paris, Roma, Londra \e New York gibi kentlerin mağa/alarında satılmak için Çinli kı/Jar tarafından biiyük özente üretilhor. Çe>iri Senisi- Yerel halk tarafından 'İpek Yohı' olarak bilincn Pckin çarşısı. 200 küçük diikkandan oluşuyor. Marks and Spencer. Ted Lapidus. Pierre Cardın. Christian Dior ve Benetton eıikeilcri taşı- yan ipck bluz vc clbisclerin satıldığı bir pazar yeri. The Times yazarlanndan James Pringle. yeni İpek Yolu'nu anlatan yaasında şunlan söylüyor: Son derece canlı olan pazar. gün bo> u yabana tu- ristlcr veitişip kakışarak kalabalıkla kendilcrine yol açmaya çalışan Sibiryalı küçük girişimcilcrle dolup taşıyor. Ktiketlcr 'hakikT Buradaki mallar. Bangkok'ta satılanlar gibi sahte değil. Tersine Paris. Roma. Londra vc New York gibi kentlerin kalitcli mağazalannda satılmak üzere üretilmışler. Pazardaki satışlar sadece yuan üzcrindcn yapılı- yor olsa bile. üstlerindeki fıyat etiketleri stcrlinli. do- larlı yada franklı. Yollannı sormayın! Bu mallann Çirv ipek atölyelerinden Pekin'in DeiKyen deneyene 'İpek Yolu'na nasıl geldiklerini hiç sormamak en iyısı. Bir zamanlar gerçek İpek Yolu'ndan gcçerek ge- irzamanlar, İpek Yolu denildiğinde, Çin'den başlayıp Avrupa'ya değin uzanan ticaret yolu akla gelirdi. Avrupa, Uzakdoğu'yu ve zenginliklerini bu yol aracılığıyla tanımıştı. Şimdi ise ucuz Çin ipeğinin kapanın elinde kalıp dünyaya dağıldığı Pekin çarşısı İpek Yolu' olarak adlandınlıyor. lcn ve Romalı güzellcnn hayran olduğu yumuşak Çin ipeği; Tokyo, Londra ya da New York'ta satı- lanlarla karşılaştınldığında oldukça ucuz kalıyor. Tek zorluk çoğu zaman dişinizi tırnağımza takıp iriyan Rus kadınlanyla kapışmak zorunda kalabil- menız. Bir Fransız kadın. ipck bluzlardan. elbiselerdcn, pıjamalardan ve iç çamaşırlarından oluşan bir yığını kanştmrken "Burası bir ipek eenneti!" di>c havran- lığını dilc gctiriyor. Ancak kımilen bura>ı bircehcn- neme de benzetebilir. Zayıf bir Asvalı kadın bluzlardan birini dcnerken. koca çantalar taşıyan üç Ukravnalı kadın da avnı bluzu çekiştirıvorlar. Niha>et bîuzu Asyalıdan kur- tanvorlar ve içlerinden bin kendı üsıündc dcnıyor Çinli dükkan sahıbiy lc yapıiun korkunç bir pa/arlı- ğın ardından kılomctrelcrcc uzakta Kiev'dc büvük bir kârla satmak üzere çantalanna tıkıvorlar. Alışlar 'binlerle' Onlann hcmen vanı başında bir Rus. ıpek kravat- lar alıyor. Ancak düzinelerlc değil dc bınlcrlc Kısa bir sürc sonra uzaktaki bir Ruskcntinde. hcrkcsÇin ipeğinden kra\atlar takıvor olacak. Bir blu/u gö/- den geçiren müşterive dükkan sahiplen "Kaç tane istiyorsunuz" dive soruvor. Ne dc olsa Ruslann bü- yük alışverişlcr yaptıkian bılınivor. Mao şaşırırdı Mao bu pazar verini görse ha> retler ıçındc kalırdı Yabancı bir diplomat "Burada öz be öz kapitalizm işhaşında" dıyor. Ancak Çın'in açık kapı polıtıkası- nınmımarıolanDengŞiaoping'ı büvük olaMİıklasc- vındırecek bırgınşımcılık larzı bu. BM'ye göre Boğaz'ı korumayagerekyok GÜRHAN UÇKAN STOCKHOL.M - Bırleşmiş Mil- letler'in çatısı altındakı Uluslararası Deniz Taşunacılığı Örgütü l.MO'- nun duvarlı bölge olarak ılan ettiği 21 kıyı içinde İstanbul Boğazı vok. Yasal olarak herhangi bir bağlayıcı >önü olmasa da bu gerçek. Boğaz'- daki son olaydan sonra bir kez daha gündeme aeldi. 1992'de"Şetland Adalan önünde kavalara çarpıp büvük bir doğa kır- lenmesine yol açan Braer adlı tan- ker. uluslararası deniz taşımacılığın- da geçerli olan vc tehlikelı vükle du- varlı kıvılara vakın sevretmemc ku- ralını hıçe savarak 46 km'lik Şetland Boğaa'nagirmişıi., ' • . <4 B'irleşmişMilletler'in çatısı altındaki Uluslararası Deniz Taşımacılığı Örgütü IMO'nun duyarlı bölge olarak ilan ettiği 21 kıyı içinde tstanbul Boğazı"na yer verilmedi. 136 ülke tarafından imzalanan "ış- bırliği anlaşması"na avkın harckct eden gemı. bu konuda kararlar geti- ren Eurocoast'ın 22 ülkece destekle- nen yönetmeliğine de uymamıştı. 1989'da oluşturulan Eurocoast. çev- re sağlığını tehlıkeve sokabilecek >ük taşıvan gemılcnn. doğal zengin- İikler içeren kıvılann yakınından geçmenıesıni ıçerivor. Bracr. hıçbır noktasında kıvıdan veterli uzaklıkta olamavacağı ıçın Şetland Boğazı'- ndan geçemevecekti -eğer Euroco- ast'ın yasal olarak bağlayıcı özellı- ği bulunsaydı. Bırleşmiş Milletler'in tehltkeli yüklerden korumak istediğı 21 bölge şunlar: - Rochebonne Kavalıklan (Ispan- ya'nın Atlantık kıusı). - Alphards Kıvıları (G.Afrika), - Terpeni\a Burnu veçevresi (Çin Denizı). - Meksika Körfezi. - Nuntucket (Kuzey Amerika'nın Atlantık knısı). - Kuzeybatı Hawaii. ' • w - Bass Boğazı (Güne\ Avustral- >a).. - İngiltere Boğazı'nın bazı bölge- leri. - Mara^'ın ağzı. - North Hinder Junctıon (Britan- va'nın kuze\doğu kıvısıj. - Dover Boğazı - Doğu Avustralya'nın kuze\ kı- vılan. - Campeche Körfezi (Orta Ameri- ka). - Ça\o Arcas petrol rafinerisı (Meksika Körfezi). » • - Bermuda Adalan. - Samal Feneri>le Grassholme Adası arası (Britanya'nın batı kı\ı- şl). • - Abdab» Adalan'fSeycheller). - Kaliforniya Kıyısı. - Mahe Adalan (Scychcllcr). - Flonda kı>ılan. - Şetland Adalan ve çe\rcsi. Tankerler eskidikçe kazalar çoğalıyor 1991-1992 yıllannda gerçekleşen \e tankerlerin >ol açtığı 50 öncmli deniz kazasında yer alan gemilerden 32'sı 1979'da \a dadaha önceyapıl- mıştı. 50 kazadaki gcmilerin 36'sı. Liberya ve Panama gibi bağlavıcı kurallar kovmamasışla tanınan. ucuz ücret cennetlerinin bandrolunu taşıyordu. Bu süre içinde yük ta- şıvan ve 120-160 bin tonajdaki 247 tankenn %67'si. 1977'de ve daha önce denızc indinlmişti. Braer'ın to- najındaki (89 bin) 391 geminin %43'ü 1977'den önce yapılmıştı. Şu anda dcnizlcrde dolaşmakta olan 300 bin tonajdaki 83 dev tankenn dörtte üçü. 1977'den daha önce gö- reve başlatılmıştı. Günümüzde tankerlerin büvük çoğunluğu. akarvakıt yükü için özcl depo>asahıpdeğil. Akaryakıtvükü. geminin gövdesıne dolduruluyor. Son zamanlarda. tankerlerin gövde duvannın çift kat çelikten oluşması içintalepantı. Böylelıkle. hıçdeğilse dibe sürtmelerde peırol sızmasının önüne geçılmesi umut ediliyor. IMO. çok caba harcamasına karşın. bu konuda bağlavıcı bir karar al- mavı başaramadı. GÜLÇİNİNCİ BL'RDUR - Türkivc'nin 22 vıl sonra onayladığı su kuşlannın yaşa- ma ortamı olarak uluslararası önc- me sahip sulak alanların korunma- sını amaçlayan Ramsar Sözleşmcsi, bürokratik bir engele daha takıldı. Hızla sözleşmenın gerek ve >üküm- lülüklerinin vaşama gcçirilmest yeri- ne. TBMM'ce onaylanarak \asa haline gelen Ramsar'ın 22 vıllık ge- cikmeden sonra bu kez de Bakanlar Kurulu'na gönderildiğini belirten Çevre Bakanlığı vetkilileri. "Niye Bakanlar Kurulu'na gittığinin ge- rekçesıni anlayabılmişdeğiliz" dedi- ler. Ramsar metninın henüz Resmı Gazetc'dc >avımlanmadığına dikkat çeken bakanlık yetkilileri. "Meclıs onayladı. Yasa haline geldı. Ramsar oluştu. Ancak Bakanlar Kurulu'- ndan da gececekmiş. UNESCO'va da Bakanlar Kurulu'ndan sonra gönderilecekmış. Bakanlar Kurulu, Meclis'ten daha mı üstun anlaya- madık" diye konu^tular. Metnin bir an önce Resmi Ga- zete'de yayımlanması gerek tiğini belirten yetkililer, sözleşmeyı geç dc olsa onaylayan Türkiye'nın sözleş- menın getirdiği >ükümlülükleri ge- rektiğı gibi uvgulayabilmesi duru- munda hak ettiği savgınlığa kavuşa- cağını vurguladılar. Temeli ılk Türkıve'de atılmış ol- masına karşın. 1971 yılında Iran'ın Ramsar kentinde tmzaya açılan söz- lcşmcyi 22 vıl sonra onaylavan Tür- kive'nin Ramsar'a katılmasının vc gereklerini yenne getirmesinin. her- hangi bir ülkcnın Ramsar'a katıl- masından çok daha önemli olduğu- nu yineleyen bir Çevre Bakanlığı yetkilisi. şunlan sövledi: "Türkiye. göç harekelleri açısın- dan üç kıta arasında gerçek bir köp- rü konumunda. Ramsar. bu neden- le önemli Türkive için. Türkıvc'nin Ramsar'a üveliği bu yüzden tüm dünvada sevınçle karşılandı." Çevre Bakanlığı'nın Ramsar Ulu- sal Komitesi'nin kurulması konu- sunda çalışmalan koordıne ettığini belirten Çevre Bakanlığı Çevre Ko- ruma Gcnel Müdür Yardımcısı Tansu Gürpınar da ülkclerin sahip olduklan sulak alanlan korumalan- nı ve bu vönden ulusal polıtıkalar belirlcmelcrini öngören sözleşmcnin gereklerini verine getirmek ve koru- ma ctkinliklerinı düzenlemek üzere oluşturulacak ulusal komıtc için ikı toplantı gerçekleştirdiklerini bildir- di. Ss. Ramsar Sözleşmesi'ne bakanlıktan engel • DetüzgöğeyükseünceYeşiliyk mavisi yok edilmeye çabalanan Göko- ya vunıyor. Fırtına şiddctli. dalgalar yüksek, tek- >a'da ilkhaharın. ilk güneşli günlerine aldanıp da ne ceviz kabuğu misali... Kirtetilcceğinin bilincin- çıkrimış bir "Ma>ı \ olcıJuk"... Bahar baharlığmL, deymişçesine gök de, deniz dc öfkeierini teknede- deniz denizliğini gösteriyof ve hava ansızın fırtma- kikerden çıkartmaya savaşıvor. fkisinin de rengi grikşirken, "ceviz kabuğu" bir o yana, bir bu yana sallanıp Lsta'nm şiirindeki dizeleri anı- msatıvor "batıyor kayık, çıkıyor kayık..." Fırtına, ne tekneye ne de insanlara zarar vermek- sizin dinecek, deniz durulacak; teknedekiler kur- tulmanın neş'esiyle "dileriz fırtına, termik sant- ralın bacasını yıkmstır" demekten kendilerini alamayacaklar... ( DİNÇ TAYANÇ) înekleriçin stop lambası LONDRA (AA)- İngıltere'de. kırvıl bölgelcrde büv ükbaş hav v anlann kara>ollanna kazalara kurban gıtmcsını önlemek için bu havvanlara bisıkletlerde kullanılan floresanlı stop lambalan takılacak. İngiltere Çiftçılcrve Büvükbaş HavAan Yetiştinaler Bırlığı'ndcn vapılan açıklamada. ülke genehndc son iki \ılda 2 bındcn fozla ınck. dana ve boğanın trafik kazalan sonucu öldüğü. 3 binı aşkın büv üktwş hav'v anın da v aralandığı için zorunlu olarak öldürüldüğü bikiinldı. İngıltere'dekı büv ükbaş havAan vetiştircnlerin bu kazalar sonucu büyük maddı kavba uğradığı belirtilcn açıklamada. büv ükba'j ha>\ anlann avaklanna takılmak üzere floresanlı stop lambalannın çıftçılere 3 slerlin karşılığı dağıtılmav a başlandığı kavdcdildı Büv ükbaş hav v anlara bev a/ v e san renkli stop lambalannın takılnıasina önce Humbersıde bölgesınden başlanacağı haberverildi. Porno fılmler modern harika LONDRA (AA)-İngilıere'de. onde gelen vazar. bılim adamı. akademisven velıvatrosanalçısı 50 kişi tarafından seçilen dünv anın modern harikalan arasında porno fılmler. atom bombası v e sesten hızlı Concorde uçağıda veraldı. Esquıredergısi düzenledığı ankcııe. İngiltcre'ninavdınlannacskı çağlann harikalarına eş, modern çağın harikalannın nelcr olduğu sorusunu vönelttı. Yazar J.G. Ballard porno fılmleri. v aziir Tom V\ olfe atom bombasmı v e Bakan VVilliam V\ aldegra\ede Concorde'ı seçerkcn. Esquıredergısi. anket sorulanna verılen vanıtLııdakı ortak noktalan bırleştırerek dünyanın modern hankalannı şövlc sıraladı: Jumbojet. Crav süperbılgısavarı. Hubble uzav telcskobu. doğum kontroi hapı. v ücui tarannı elekıronu ileeskı çağlardan da Giza Pıramillcri Eski çağlardakı dün\a harikalan ise şunlar: Giza Pıramıtlerı. Babıl'ın Asma Bahçclerı. Olımpus'ddkı Zeııs Hevkeli. Efes'tekı ArıemısTapınağı. Bodrum'daki Halikarnas Mczan. Rodo'takı Colossus Hevkeli vc İskenderiye'dcki deniz feneri. Kulakakıntılan hastalık belirtisi KAYSERİ(AA)-Kulak akıntısının. kukık /an dclığındc cnfcksivon belirtisi olabıleccği ve v üz fclcınc kadarçok sav ıdıı hastalığa vol açabileccği bıldırildi Ercives Ünivcrsilcsi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz Anabılim Dalı öğrctım üvclerinden Doç. Dr. Mustafa Erkan, AA muhabırıne vaptığı açıklamada. enfekbiv onlar sonucu kulak zannda ıv i huv lu ve kötii huy lu olmak üzere ıki türlü iltihabın mcvdana gelebılcceğıni kav dcdcrek "Kötü huv lu olanı kulak zarı deliğinin arka \ e iist tarafının iltihaplanmasıyla oluşur. Bunun en büvük belirtisi kulakta akıntıdır. Kötü huv lu iltihaplarda orta kulakta ur meydana gelir, sonuçta çe> re kemiklerde tahribat > aparak v üz felcine >e beyin iltihabına yol açabilir"dedı. Doç. Dr. Erkan. kulak akıntılannın özellikleövaşındanküçük çocuklarda daha fazla görüldüğünc dc dikkat çekcrck "6 vaşından küçük çocuklarda orta kulakla geniz arasındaki östaki borusu çok kısadır. Dolay ısıyla geniz > olu> la alınan mikropların orta kulağa gecmesi daha kolavdır. Avrıca mukatemet sistemleri yetersiz olduklan için virütik enfeksiyonlara daha çabuk yakalanırlar"dıyc konuştu.