Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 9MART1994ÇARŞAMBA KULTUR 'Red Songs 2- Dünya Devrim Şarkılan' ülkemizde ilk kez yapılan ilginç bir derleme 'Bella Gao'dan 'DonnaDonna'ya Altmışlı yıllarda Amerikalı folk şarkıcı Joan Baez, ün kazandırdı 'Donna Donna' adlı şarkıya. BURAKELDEM Bır sabah uvandığımda Elkri bağlanmış bul- dum yurdumu Her yanı işgal altında Sen ey Parti- zan Beni de götür dağlarmıza Davanamam tut- saklığa Eğer ölürsem Partizanca Sen gömmeli- sınbeni Ellerinle loprağıma." Bır zamanlar Milva'nın sesinden tüm dünyada dınlenen İtalyan halk şarkısı 'Bella Ciao' hüzünlü, onurlu ve gözükara direnişin simgelerinden biri bugün. Faşıst diktatörlük döneminde partizan- lann \ e ışçılenn dıhnden düşmemiş, izleyen yıllar- da da İtalya'nın sınırlannı aşıp tüm dünvada po- püler olmuş, çok sıcak bır türku. "Tırtsak ve zincir- ler altında > aşayacağıma. partizanlaria birlikte dağ- larda savaşır ve ölürüm. O dağlara gömsünler beni. Bir gün bu topraklar yine eskisi gibi özgür olduğun- da, vattığun toprağuı üzerinde bir çiçek açacak: Öz- güriük çiçeği. V e gelip geçenler, 'Merhaba' diyecek, merhaba güzel çiçek." Ozetle "Beila Ciao' bunlan söylüyor. Bugüne dek bu güzel şarkının çok çeşitli versiyonlannı dmledik. Hatia Gnıp Yomm, sevılen albümlerinden 'Berivan'da, bunu Türkçe sözlerle söyledi. Ama orijinal ya da 'otantik' yorumuyla pek karşılaşmamıştık. Geçen hafta piyasaya çık'an 'Red Songs 2-Dünya Devrim Şarkılan1 başlıklı ka- sette. 'Bella Ciao'ın orijinale en yakın versiyonu yer alıyor şimdı. Klasik giıar \e alkış dışında hiçbir enstrümanın kullarulmadığı bu yorumda. acılı. ama ınançlı ve yürekli bir ses. halyan partızan- lannın mücadelesini de içinizde hissetmenizi sağla- >acak. 14 şarkının yer aldığı ilginç bir derleme 'Red Songs 2' dünya folk ve popüler müzığinde- ki devrim şarkılanna aynlmış bır dızinin ıkinci ka- seti. Toplam on dört şarkının yer aldığı bu ilginç derleme. Şili'den Filistın'e. İrlanda'dan Küba'ya. İtalva'dan Türkiye'ye ve Fransa'va. direniş. baş- kaldın ve cesaretın simgesi olmuş şarkılan bır ara- >a getinyor. 'Bella Ciao' albümün açılış parçası. Ama diğer şarkılar da en az onun kadar etkileyici ve popüler. Ikinci Dünya Savaşf nın insanlığın üze- rine karabasan gibi çöktüğü günlerde. Auschvvitz Toplama Kampı'na Yahudileri götüren bir trende- yız şimdi. kendilerini bekleyen korkunç günlerin farkında olan, vagonlara balık istifi doldurulmuş ınsanlardan biri, trenin penceresınden demıryolu- nun ıki yanında uzanan yeşilliklere bakıyor. Kendi yazgılanna taban tabana çelişik görünen o dıngin ve güzel doğa lablosu ıçinde. vagonun üzerinde uçan bir kırlangıça takıhyor gözleri. Birden kendi kendine mınldanmaya başlıvor: "Pazaragötürülen vagoıuh Bır dana vardı gâzlert yaşlı Yükseklerde ıse bir kırlangıç Kanaı çırpıyordu nazlı nazh ... Bırak şikaveıi dedi çiftfi Dana olmanı sana kim sö\ ledi' S'icin senin de kanatların yok Özgür ve onurlu kırlangıç gibi? Trenin içınde tüyler ürperüci yazgısına doğru ilerleyen adam. sürekli bu dizeleri kendi kendine tekrarladı ve unutmamava çalıştı. Savaş bitıp, Auschvvitz'in varalan sanlmaya çalışılırken bır başka toplama kampı sakini de bu sözleri bestele- di. Altmışlı vıllarda, pınl pınl soprano sesıyle genç bir Amenkalı folk sarkıcı ün kazandırdı bu şarkı- ya. 'Donna Donna', onun sesıvle tanındı. İşte 'Red Songs 2'nin bir diğer ağır topu da bu şarkı. Yıllardır dıllerden düşmeyen bu trajik baladı ka- sette Joan Baez'in yorumuyla bulabilirsiniz. Protest müziğin en radikal temsilcisi Şimdi, 1983 yılının Şılısi'negidiyoruz. FaşistGe- neral Augusto Pinochet'nin ABD güdümlü darbe- sinden sonra, korkunç bir kıyım yaşanıyor Latin Amerika'nın bu ince uzun ülkesinde. Insanlar, as- keri kamyonlarla toplanıp, stadyumlara dolduru- luyorlar. Çoğu dipçjk darbeleri, süngü, kurşun ve işkenceyle ölüyor. Onlü ozan Victor Jara'yı vahşıc e katlediyor Pinochet'nin askerleri. Ama o en kötü anda bile, Salvador Allende'nin dillere yerleştirdiği 'Birieşen halk asla yenilmez" sloganı, her yerde yi- neleniyor. Şilili bir folk topluluğu da ülkeden kaçtığında, bu sloganı şarkı haline getirip tüm dün- yaya dinletiyor. "El Pueblo Unido", bizim önce Inti lUimani'den tarudığımız, ama sözü ve müağiyle Quilapayun'a ait bir şarkı. 'Red Songs 2'de. özgun yorumuyla yer alıyor. Yine aynı topluluğun. en az 'El Pueblo Unido' kadar popüler bir başka şarkısı da yine bu derlemenin ağır toplanndan: 'Vencere- mos.' Şilili gençler. aydınlar ve işçiler. 'Kazana- cağız' diyorlar bu şarkıda. Irlanda'da onyıllardır akan kan duracak mı? Şu günlerde politik gelişmeleri izleyenler. biraz da iyımser olmaya çalışan bır sabırla bu sorunun vanıtını bekliyorlar. 'Red Songs 2'de de tıpik IRA şarkılanndan bın yer alıyor: 'God Save lreland." Bu, 'Tanrı kraliçeyi konısun' cümlesine karşı. tepki olarak 'Tanrı İrlanda'y ı konısun' diyen bır Katolik Cumhunyetçı şarkısı. Kasette. Tread'ın yorumuy- la yer alıyor. \'e Türkıye... Şu anda kımı üyelen yurtdışına gitmiş bulunan ve kımı üyelen de 'hukuk devleti' sınırlan içinde tutuklu' bulunan bir müzık topluluğu: Grup Yorum. Apolıtik pop-arabesk 'star'lannın asparagas haberleriyle sayfalannı dolduran medyanın, bilinçli olarak görmezden gel- diği Grup Yorum. Her kaseti yüz binin üzerinde satan, ama bu arada her konseri yasaklanan ve mahkeme salonlanyla cezaevleri. ikametgahı hali- ne gelen Grup Yorum. Türkıye'dekı protest müzı- ğm buen radıkal temsilcisi, 'Red Songs 2'y e, bir za- manlar Rahmi Saltuk'un sesinden dınlediğımız anonim bır türküyle katılıyor: 'Hey Gökler.' 'Red Songs 2'de Filistın'deki İntıfada hareketi- nin marşlanndan 'Natani l.aysa Hakiba"; Kızıl Ordu Korosu'nun seslendirdiği 'Plaine, Ma Plaine' ve dünyanın en popüler ışçı sınıfı marşı 'Enternas- yonal' de yer alıyor. Türkıye'de ılk kez vapılan, ıl- gınç bir derleme albüm. 'Boşlu&ı doldurmak içinyaratılanmoda' Bazı sinema yıldızlanHollywood'da 'çarkın bir vidası olmaktan' kurtulup, 'kendi kontrollerindeki' resme yöneliyor Kültür Servisi - Aktör Dick Gaurier bunun "Hollyvvood'da iki fılm arasındaki boşluğu dol- durmak için yaratılan moda" diye tanımlasa da, o ve onun gi • bi birçok meslektaşı. resımleri- ne yüksek değer biçılen vete- nekli ressamlara dönüşmüş du- rumdalar. Sylvester Stallone ve Donna Summer gibi ünlüler tı- cari sanat galerilennde kendı- lerine ver bulabılıvorlar. Jane Seymour. >apıtlannın kendısı yayımlatmayı planlıvor ve bır- çok başka "yıldız" hav ır işi ola- rak yaptıklan resimleri açık arttırmalarda çok pahalı fıyat- lara satıvorlar. Anthony Quinn ve Tony Bennett gibi bazı vıldız- lar ikinci mesleklerinde en az il- kindeki kadar ünlenmevi ba- şarmış durumda. Ancak onlar kadar başanlı olmayan sanatçılar da. yeni ele aldıklan sanat dalındaki yapıt- lan ilgi görsün. görmesin kendi- lerini ifade etmek ve görsel bir iletişim kurmak amacı> la bunu sürdürmeye kararlı görünüyor- lar. 'Başkalarınuı kontrol edemedigi tek işim bu' Jane Sevmour "Bu benim için bir tutku, çünkü başkalarınıı. kontrol etmediği tek işim bu" diye ifade edi> or resim merakı- nı. Seymour çocukken en bü- yük ze\kı olan resme iki yıl önce yeniden döndü. Sulubo- yayla çalışan ünlü ovııncu. par- lak renkli çıçekler ve pevzajlara ağırlık veri>or çalışmalannda. "Suluboyanm aktşkanlığı beni çekiyor. Çok belirsiz ve ani hare- ketleri var. Son derece özgür, kalıba sı- ğmayan bir malzeme" diven Seymor. malzemelerini mutfakta sakladığını ve genellikle sabah erken saatte çocuklan kahvaltı ederken resım yaptığını söy- lüyor. Seymour. çalışmalannın taş- basmalannı yayımlavarak. asıllannı almaya parası yetmeyecek tüm sa- natseverlere ulaşabilmesini sağlamayı planlıvor. Resimleri yüksek fıyatlara satüan bir ressam:Stallone Syhester Stallone. bır Hollvvvood yıldızı olarak kazandığı başan>ı aranı- lan ve resimleri vüksek fıvatlara satı- lan bir ressam olarak da kazanıyor. En ünlü işlennden biri ise "Rocky 1" ismini taşıyor. Kendi boviJtlannda. çeşitli kanşık malzemenın kullanıldığı insan bıçimındeki "Rocky l'ın yapımında Stallone. aynı isimli filmin senaryosundan parçalar da kullanmış. Bu yapıtı. Mark Crames ıle ov uncu eşi Lari Jean satın almışlar ve evlennde sergılıvorlar. "Görsel olarak öylesine çarpKi ki, bir kez baktınız mı birdaha gözünü/ü ondan alamıvorsunuz. Filnı açısından da tarihi bir belge niteliğinde, Stallone'nin elinden çıkmış olması da cabası" dıvor Crames. Yetenekli bir ressam Summer James Dean de resim yapmış Katberine Hepburn da ressam Seyınour için resim bir tutku Anthony Quinn oy unculuğunun \ anı sıra resimleri ve heykelleriyle de ünlenmey i başardı. Stallone'nin yapıtlannın temsilcisi Hanson Galerisi'in sahibı Scott Han- son ilk başta, ünlü yıldızın yapıtlan konusunda çok şüpheci davrandığını belirtiyor: "Ama görünce çarpıldun. Son derece dışadönük ve duygusal bir insan ve bu yönlerini çalışmalarına vansıtabiliyor. İnsanlann kendine ör- nek aldığı kahramanları alıvor ve deği- şik bir açıdan değcrlendiriyor. Her kahramanın bir doğuş, yükseliş ve ölümü olduğunu belirtmek için de bir saat figürü ekliyor. Insanlar çalışma- larını görene kadar, ününden yararla- narak işlerini sergileten bir amatör ol- duğunu düştinüyorlar. Ama çok yete- nekli bir ressam. Ve resimleri öyle çok talep ediliyor ki, tüm talepleri karşıla- yabilmesi için sadece bu işi yapması gerekir." Donna Summer'uı hem yeteneği hem de birikimi var Ünlü şarkıcı Donna Summer da, Cırcle Fine Art Galerısı'ne en çok kar getıren ressamlanndan biri. Müziğin- de kendini belli eden enerji v e tutku re- simlennde renk patlamalan olarak ifade buluvor. Summer, 15 yaşından ben resim vapı>or. Circle Fine Art Galerisi"nin sahibi Jack Solomon, JLicıldızlann. ressamhğa so>ıınmalan bir salgın halini alınca bu konuda incelemeler de yapılmaya başlandı. Jim McMullan ve Dick Gautier"in kaleme aldıklan "Aktör Ressamlar" başlıkh kitap da bunlardanbiri. Summer'ı kabul edene kadar birçok ünlünün resjmlerini gen çevirdığini belırtıvor: "Öbürlerini red etmemizin sebebi profesyonellikten yoksun oluş- larıydı. Oysa Donna Summer'ın hem yeteneği, hem de birikimi var. Yapıtları gözler için yapılmış bir müzik gibi. Üs- telik bir çok ünlü koleksivoncu, onun yaptığını bümeksizin yapıtlar.na talip oldu." Y'ıldızlann. ressamhğa soyunmalan bir salgın halini alınca bu konuda in- celemeler de vapılmaya başlandı. Jim McMullan ve Dick Gautier'in kaleme aldıklan "Aktör Ressamlar" başlıkh kitap da bunlardan biri. Kitap 70 oyuncuyla konuyla ilgili yapılan rö- portajlardan, özgeçmişlerinden ve yapıtlannın fotoğraflanndan oluşu- yor. Bu çalışmanın devamı niteliğin- deki "Müzisyen Ressamlar" ise 1994 yılı içinde \ayimlanacak. "Sanatları konusunda böylesine duvarlı onca ki- şiyle konuşmak çok güzeldi. Sonuçta ortav a salt bir sanat kitabı değil. roman gibi zevkle okunacak bir kitap çıktı. Ressam olarak da çok yetenekli olan ama asıl işleri oyunculuk olan insanları seçtik ama iUa çok ünlü oyuncular ol- ması gerekmediğini düşündük. Konuş- malardan çıkan genel sonuç Hollyvvo- od'da insanın çarkın bir vidası olmak- tan öteve geçemediği. oysa resmin kişi- nin kendi kontrolünde olduğuydu" di- vor Gautier ile McMullan. Yine de bir çok galerici resımler ne kadar güzel olursa olsun, salt ünlü bir imzaya sahip olduklan için satıldı- klannainanı>orvegerçekdeğerlerinin anlaşılmasının bu yüzden imkansız ol- duğunu belirti>or. Ancak bu savede vardım amacıvla yüklü paralann top- lanması da mümkün oluvor. Unlülerin resimleri başlı başına sektöre dönüşmüş Ünlülenn resımlerinin açık arttı- rmaya ilk kez topluca çıkışlan 1991 yılında oldu ve 40 yılıdızın yapıtlannın yer aldığı açtk arttırma sonucu 90 mil- yon dolar para çeşitli yardım kuruluş- İanna dağıtılmak amacıvla toplandı. Açık arttırmayı düzenleyen Perma- nent Charaties. "Aktör Ressamlar'' ki- tabının yayımlanmasından da sonra. ıçınde >er alan bazı ünlülenn ımza- ladığı özel kopvalan satarak da vüklü bir\ardım toplamayı başardı. Bu özel kopyalan imzalavanlar arasında Gene Hackman'dan. Katherine Hepburn'e. Robert Redford'dan, Burt Reynolds'a kadar bir çok oyuncu ressam bulunu- yor. Nevv York Essex Otel'de açılan "Les Celebrites Restaurant"( Ünlüler Lokantası)da ise ünlülenn resimleri sürekli olarak sergilenıvor. Buradaki resımlerin arasında James Dean gibi efsanelerin fırçasından çıkma tablolar da >er alı>or. Kısacası ünlülenn resimleri başlı- başına bir sektöre dönüşmüş durum- da. Ne olursa olsun sanatçılar kendi dallan dışında bir ifade alanı aradıkça. fırça ve palete sanlmayı sürdürecekler. İnsanlar da yapıtlannı ister bir yatmm olarak, ister gerçekten çok beğendıkle- ri. isterse de hayran olduklan bir ın- sanın bir parçasına sahip olabilmek için, satın almayı sürdürecekler. En iyi dizayn edilnüş kitaplar Leipzig'de sergilenecek ANKARA (ANKA) - Yav ımlandıklan ülkelerde. dizaynı, baskı ve mizanpaj dallarındadüzenlenen vanşmalarda çeşitli ödüller alan kitaplar Leipzig"de sergilenecek. Almanva'nın Lepzigkentindedüzenlenecek"Leipzig Kitap Fuarı ve Tüm Dünv adan Seçilmiş En İv ı Dizayn Edılmiş Kitaplar Sergisı"" 17 martta açılıyor. Âlmanya'da yayıncıhk sektöriine vönelik en önemlı organizasvonlardan bırisı olan Leipzig Kitap Fuanna Kültür Bakanlığı 405 çeşitten bıne yakın kitapla katılacak. Fuar kapsamında düzenlenecek "Tüm Dünv adan Seçilmiş En İyı Tasarlanmış Kitaplar Sergısfne Kültür Bakanlığı"nın prestij \avinlan arasında bulunan "İzmir", •"İstanbul". "Edirne", "Tüm Bir Yaşam Şahin Ka>gun", "Yunus Emre" eserleri v e özel vayınevlerince hazırlanan "İstanbul Efendisi"' ve "A Life Time" eserlennin de bulunduğu 40 kitabın göndenleceği belirtildı. Fuara özellikle Türkive'vi kültür. sanat. turizm ve vazın alanlannda tanıtıcı Almanca başlıklı kitaplar da göndenlecek v c ılgilılere ücretsız olarak dağıtılacak. Leipzig Kitap Fuarı ve tüm dünvadan seçilmişen iyi tasarlanmış kitap sergisi 20 marta kadar açık kalacak. Bilar'da seminerler sib'üyor Kültür Servisi - Bilar'da bu hafta da semınerler; devam ediyor. Yannsaat 18.30"da"BırkaçKavram Üzerine" semınennın ıkinci oturumu vapılacak. Yine aynı saatte Cem Kum'un konuşmacı olarak katıldığı "Asken Tarih" ve Gülnur Sav ran"ın '"Femınıst Teoride Tartışmalar" semınerlendevamedecek Cumagünüsaat 19.00'da "Eğıtımın Akernatıfı" semınennde Şükran Çavdar yaşamın kuruluşunda. kafa ve kol emeğınin aynşmasında okulun rolünü tartışacak. Cumartesi günü saat 14.30'da ise tartışmalı olarak vürütülen "Kapitalizm. Sivil Toplum, Sosvalizm" semınennde İhsan Bilgin ve Bülent Forta "Sivıl toplum ve Beledıveler" üzerine tartışacaklar. Yönetmen Spielberg'e ödül LOS ANGELES (AA) - HOIIVAV ood'un ticari yönden en başanlı fılm vönetmenı Steven Spielberg. Holîyvvood yönetmenler Bırlığı'nce. "Shındler'ın Lıstesı" filmı için ödülelavıkgörüldü Spielberg.\önetmenlerBırlığı'nın Beverlv HiltonOtelındekı toplantısındavaptığı konuşmada. "Bufılmı vapmak benımgörevimdi. Bir vönetmen ve bir Yahuıiı olarak görev imdi. Bu hikave herkeseanlatılması, duyurulması gereken bırolaydır" dedı. Ödül. sinema dalındaki akademi ödülünün (Oscar) bır müjdecısı olarak nıtelendırıhv or Spielberg. yaklaşık 20 \ ıldır "Oscar"dan uzak kalmıştı. Spıelberg'ın "Shindler"ın Lıstesı" film ıle. 21 martta sahıplennı bulacak Oscar ödüllerinde, v ılın en ıv ı tilmı ıçın de adav göstenlmesi beklenı\or. İkmcı Dünya Sav aşı sanaşicıîennden ve Nazi partisı üyelerinden Shındler'ıngerçek hayat hıkavesinden vola çıkan fılmde Shındlerın. Hıtler'ınyardımcısını. Y'ahudılen öldümıektense fabrikalarda çalıştırmanın daha ucuza mal olacağına ınandırarak bın 300 Polonyalı Yahudi'nın hayatını kurtarması konuedılivor. 4 Türkiye Kadın Haftası' etkinüklen kültür Servisi- "8 Mart Dunya KadınlarGünü"nedeniyle düzen'enen "Türkıve Kjdın Haftası" 12mart tanhıne kadar sürecek. İ.C Kadın Sorunlan Araştırma ve Uvgulama Merkezıtarafmdandüzenlenenve hafta süresınce ücretsiz olarak izlenebılecek etkınlıkler kapsamında bugün saat 14.00-16.00 arasında Bevazıt Devlct Kütüphanesı Konferans Salonu'nda. "Feminist Tarih Açısından OtobıvografilenHalıde Edıp" konulu konferans izlenebilir. Av nca hafta bov unca Tank Zafer Tunava Kültür Mcrkezı Fuavc Salonu'nda "Karikatürlerle Türkıv e'de Siy asette Kadın" v e Bev azıt Devlet Kütüphanesı Sergı Salonu'nda "Kadın Fotoğratlan" sergilerı görülebilir Kültürel varhkhmn onaıinu için krediler arttuıhh ANKARA (ANKA) - Kültür Bakanlığı, taşınmaz kültür varlıklannın onanmını özendırmek amacıy la kredi ve vardım mıktarlannı arttırdı. Kültür Bakanlığı'nca oluşturulanfontaratından.tdşınmaz kültür varlıklannın onanmı ıçın v enlecek krediler 500 mılvona. vardımlar ıse 100mıhona> ükseltıldı Özel hukuka tabı gerçek \e tüzel kişilerin mülkıvetınde bulunan korunması gereklı taşınmaz kültür varlıklarınınonanmına katkı fonundan aktanlan krediler. 1994 y ılı için 300 mily on liradan 500 mılvon lirav a. vardım miktan ıse 75 mılvon liradan 100 milvon lırav a v ükseltıldı. Fondan sağlanacak kredi ve > ardımlar v erilirken. ••özgun nıteliklen bozulmadan korunabılecek y apıjar olması". "acıl onanma ihtiv acı olan )apılar olması". "SİT alanı ıçınde doku bütünlüğünün bozulmadan korunması gereken sokak v e\ a mev danda bulunması" ve "vapılacak onanmlavapınınçevreve sağlayacağı katkısı" dıkkate alınarak bu nitelıkteki vapılara öncelik venlecek. Dünya Kitap'ta"KemaUzm'de entelektüel temel sorıınu" Kültür Servisi - Dünv a Kitap Dergısi'nin mart av ında vay ımlanan 29. sayısında. •'Kemalızm'de entelektüel temel sorunu" tartışılıy or. A ttila İlhan. Cemil Oktav. Erol Mütercimler. Hikmeı Özdcmir. Mehmet Altan. Melih Şabanoğlu. Metın Erksan. MuratÇulcu. Şerafettin Turan. Toktamış Ateş'in vazılany la konuv u ırdeledikleri dergide. Mehmet Başaran'ın Türkıve'nınvazınharitasınıçizdiği dizide İzmir kenti anlatılırken. Özdemır İnce. konargöçerlerın marka merakını vazıvor. Ayla Kutlu ile bir sövleşının de ver aldığı dergide. Tomris Üvar, "ırkçılığın acı zafen"nı anlatırken. İrfan Külv utmaz; Tansu Çıller, Turan Hanım. İsmet Özel. Muhsınpaşazade ve İlhan Berk'ten söz ediyor. Sahaf sayfasında. Fethı Nacı'nın ılk röportajı olan Kemal Tahır söv leşısınden yola çıkılarak geçmiş zaman tünelıne ginliy or. Dergide Kamil Şekerkaran. \'u^uf Çotuksöken'in vazılannın yanısıra Ekonomı Dünyası savfasında. son çıkan ekonomi kitaplan tanıtılı> or. Ankaraname y ıne sürüyor. Korkut Akın. Denız Banoğlu. Cem Ercives'in kitap tanıtımlannın yer aldığı dergınin Rehber bölümünde 29 yayınevinden onlarca kitap. okurun beğenısine sunuluyor.