Katalog

9 MART1994 ÇARŞAMBA CUMHURfYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Haydar Aliyev Çin'de • MOSKOVA(AA)- Azerbaycan Cumhurh»aşkanı HaydarAliyev, 4 günlük bir resmi ziyaret için Çin'e gitti. Aliyev, Bakü havaalanında yaptığı açıklamada, Çinli yetkililerle görüşmelerinde siyasi ve kültürel ilişkilerin ele alınacaâm belirtti. Aliyev, Kafkasya'daki durum hakkında bilgj yereceğini de kaydetti. İnterfax Ajansı, Aliyev'in ziyareti sırasında iki ülke arasında dostluk ve işbirliği anlaşmasının imzalanacağını bildirdi. AtinarÜsküp petpoiûnû gaspettj • ÜSKÜP(AA)- Yunanistan, Makedonya'ya uyguladığı tek taraflı ambargo çerçevesinde Makedonya'ya ait toplam 6 milyon dolarİık hampetrolü Easpetti. Makedonya hükümet sözcülüğünce yapıian açıklamada "Mak Petrol" adlı devlet şirketine ait 51 bin ton hampetrole, Selanik Limanı'nda nakliyatı vapan "Cet Oil" ve "Memidakis" adlı Yunan jirketleri tarafından el <onulduğu bildirildi. Yunan-Rum Drtaklığına tepki • ATİNA(AA)- Yunanistan'da, eski Cumhurbaşkanı Hristos Sarcetakis, Kıbns Rum Kesimi'ne Yunan askeri gönderilmesini isterkeneski Genelkurmay Başkanı DimitriosSkarvelis ise ülkesinin Kıbns Rum kesimi ile ortak savunma bölgesi planlannı, amatörce birhareketolarak nitelendirdi. GüneyAfpika'da tren kazası • DlRBAN (AA) - Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Durban limanı yakınında, biryolcu treninin raydan çıkarak devrilmesi sonucu, en az 4 kişınin öldüğü bildirildi. Pnetown kasabası yakınlannda devrilen trende. kapasitesinden fazla yolcu bulunduğu kaydedildi. Pinetown koruma hizmetleri başkanı Burger Van Heerden, üçotobüsdolusu yaralının hastanelere kaldırıldığını açıkladı. KARABAĞ'A BARIŞ GÜCÜ Erivan, Ruslan tek başına istemiyorDış Haberler Servisi - Ermenistan, Dağiık Karabağ nedeni ile çarpışan Er- meni ve Azeri birliklerinin, araya ulusla- rarası bir Banş Gücü'nün yerleştirilmesi koşuluyla. geri çekilmelerini destekledi- ğıni açıkladı. Ermenistan Dışişleri Bakan Yardıtn- cısı Gerard Liparisyan, Erivan'da düzen- lediği basın toplantısında, Ermenistan'm Dağiık Karabağ için Rusya ve AGİK banş planlannı desteklediğini söyledi. Bu planlarda ateşkesten sonra bölgeye banş gücü askerleri ve gözlemci gönde- rilmesi öngörülüyor. GözlemciJere göre Erivan'ın Karabağ için AGİK banş planından da sözetme- si. Rusya'run bölgeye tek başına asker göndermesine karşı olduğunu gösteri- yor. Bilindiği gibi AGİK planında Dağ- iık Karabağ'a "çok uluslu barış gücü" gönderilmesi öngörülüyor. Rusya ise, Karabağ'a sadece Rus askerlerinin gön- derilmesini istiyor. Liparisyan "Ermenistan, işga) edikn toprakiardan tüm Ernıeni ve Azeri birlik- lerinin çekilmesindetı yanadır" dedi. Ancak Liparisvan, Azeri birliklerinin Dağiık Karabağ'ın kuzeyindeki Marda- kert bölgesinden çekilmelerini ve Kara- bağ'ı Ermenistan'a bağlayan Laçin kori- donınun Ennenilerde kalmasını istedi. Ankara'nın tepkisi Ankara'daki diplomatik kaynaklar, Ermenistan'ın, Laçin koridorunun Dağ- iık Karabağ Ermenilerine bırakılması yolundaki önerisinin yeni bir unsur taşı- madığını ve Azeri-Ermeni uyuşmazlığı- nın bir paket halinde çözülebileceğini vurguladılar. Dağiık Karabağ'ın Azerbaycan'ın öz toprağı olduğunun altını çizen yetkililer, şu görüşleri dile getirdiler: "Laçin, Ermeni toprağı değil, Azeri toprağıdır. Ama eğer iki tarafın da bekle- diği şartlar oluşursa, Dağiık Karabağ'ın nihai statüsü belü oluncav a kadar. Laçin yolundan insani yardımın gitmesine Azer- baycan yönetimi karşı çıkmayacağım çe- şitli vesiİelerle açıkladı." Diplomatik kaynaklar, topraklannda Rus askeri varlığı bulunan Ermenistan'- ın, Liparisyan'ın bu açıklamasıyla, böl- gede tek başına Rus askeri istemediğini vurgulamış olduğunu ve bunun da olumiu bir gelişme olarak değerlendirile- bileceğini söylediler. Bosna'ya ek güç gönderilmesi için yapılacak toplantıya Türkiye de davetli Türkiye'ye Bosna vizesi Saraybosna'nın bölünmesine karşı geçen pazar günü yapılan gösteride, ev- lerini terk etmek zorunda kalan Saraybosnalılar gözyaşlarını rutamadılar. FUATKOZLUKLU WASHINGTON - BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin, Türkiye'nin Bosna Her- sek'teki banş gücüne asker göndermck amaayla yaptığı başvurular karşısındaki olumsuz tutumunu "yumuşattığı" bildiril- di. Gali'nin, Güvenlik Konseyi'nindaimi 5 üyesi ülkenin temsilcilerine, ilave birlik ih- tiyacının karşılanamaması durumunda Türkiye'nin talebinin kabul edilmesi yö- nünde görüş ifade ettiği belirtildi. Bir BM yetkilisi. Türkiye'nin talebine başından be- ri karşı çıkan BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin bu yöndeki görüşünü hafta sonu- na kadar açıklayacağını söyledi. Bu arada BM Güvenlik Konseyi'nin daimi 5 üyesinden biri olan İngiltere. Eski Yugoslavya'da asker bulunduran veya bu- lundurmak isteyen ülkeleri, Bosna-Her- sek'teki BM gücünün komutanının 11 bin kişilik ek güç talebini ele almak üzere top- lantıya çağırdı. BM Genel Sekreterliği'run üst düzey yetkililerinin de katılacağı bu- günkü toplantıya, Türkiye adına BM Dai- mi Temsilcisi Büyükelçi ınal Batu da davet edildi. BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin, Türkiye'nin de aralannda bulunduğu İs- lam ülkelerinden gelen asker gönderme is- temlerini, Güvenlik Konseyi'nin daimi 5 üyesiyle değerlendirdiği bildirildi. Gali'nin Bosna'daki BM birliğinin "takviye edilme- si" için gelen başvurulann hemen değerlen- dirilmesi yönünde Güvenlik Konseyı üye- lerine görüş bildireceği dile geüriliyor. Türkiye'nin BM'deki Daimi Temsilcisi Büyükelçi İnal Batu, Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, toplantıya, Bosna-Hersek'- teki BM gücünde asker bulunduran veya gönderme olasılığı bulunan ülkelerin katı- lacağını söyledi. Batu. " BM'nin ve Güven- lik Konseyi'nin üst düzey yetkililerinin katı- lacağı bu toplantıdan çikaeak sonuç. genel sekreterin nihai kararına ctki edecek, Tür- kiye'nin asker göndermek talebine yüksek derecede olumiu. sıcak bir hava \ar"'dedi. İsrailli general, 5 görevlinin katliam sırasında yerinde olmadığını söyledi İsrail'den ElHalilkatliamı itirafıDış Haberler Servisi - İsraıl ordusu. El Halil'deki katliam sırasında camide alınan güvenlik önlemlerinin yeterli ol- madığını itiraf etti. 25 şubatta 50'den fazla Filistinli'nin ölümüne yol açan El Halil katliamı ile ilgili soruşturmaya İsrail Yüksek Mah- kemesi'nde dün başlandı. İsrail radyosu ve televizyonunda canlı olarak yayımlanan soruştur- manın ilk tanığı olarak dinlencn Batı Şeria'nın komutanı Tümgeneral Danny Yatom. saldırgan yerleşimci Ba- ruch Goldstein camive girdiği sırada bir görcvli hariç. diğer 5 gü\cnlik görevlisi- nin yerlerinde olmadığını söyledi. Ya- tom "Eğer güvenlik önlemleri tam ola- rak uvgulansa.vdı, bu katliam engellene- bilirdi. Cuma sabahı namaz sırasında ibadet edenierin katledilmesinin beni şoka soktuğunu belirtmek isterim " de- di.. Öte yandan, İsrail askerlerinin dün sabah Gazze Şeridi'ndeki Erez geçiş noktasında öldürdüğü iki Filistinli'den birinin. aşın dinci Hamas örgütünün silahlı kanadı İzzettin El-Kasım ın >et- kililerinden İbrahim Salama olduğu bildirildi. Filisünlılcrin bindikleri araçtan dur işaretine ateşle cevap verilmesi üzerine çıkan çatışmada, otomobildeki bir baş- ka Filistinli de hayatını kaybetmişü. Dün sabah aynca Nusbeyrat mülted kampında İsrail askerlerinin gösterici- ler üzerine atcş açmalan sonucu iki Fi- listinlinin ağır yaralandığı bildirildi. Filistin Kurtuluş örgütü (FKÖ) li- deri Yaser Arafat, İsrail Başbakanı İzak Rabin'in özel elçisi Jacques Neriah ile Kahire'degizlicegörüştü. Görüşme- .de, Filistin'in özerkliği hakkındaki gö- rüşmelerin yeniden başlamasının sağ- lanması konusunu ele alındığı bildiril- di. Akkart Extra'nız varsa, son ödeme tarihlerine son verin! Bırakın; t e l e f o n , e l e k t r i k , d o ğ a l g a z * faturalarınızı sizin yerinize hesabınızdan Akbank ödesin! Bunun için bir tek talimat yeter! Siz de herhangi bir Akbank şubesine uğrayın, formu doldurun, sorumluluğu Akbank'a bırakın. Ödemeleriniz otomatik yapılsın... Bunca kolaylık varken yorulmaya ne gerek var ? Büiyorsunuz, yaşamı kolaylaştırmanın yolu Akbank'tır. (Hâlâ Akkart Extra'nız yoksa, bu çağdaş kolaylıktan yararlanmak için, önce hemen bir Akkart Extra sahibi olun.) faturalan şimdilik Istanbul, Ankara, EGO Doğalgaz faturaları Ankara, AKTAŞ faturaları İstanbul'da ödenmektedir. POLİTİKADA SORUISLAR ERGUN BALCI BatıIttifakında İlginç Gelişmeler Batı ittifakında son zamanlarda iki ilginç gelişme göze çarpıyor. Bunlardan biri Clinton yönetiminin uzun bir ka- rarsızlık ve tereddüt döneminden sonra Bosna bunalımı- na ilk kez etkin biçimde müdahale etmesi, diğeri ise Fran- sa'nın, ABD ve NATO ile giderekdaha sıkı bir işbirliği yap- maya başlaması. ABD, Bosna konusunda Batı'nın liderliğini tekrar ele almış görünüyor. Bosnalı Sırplara NATO ültimatomunun verilmesinde VVashington, Fransa'nın da güçlü desteği ile başrolü oynadı. Geçen hafta Banja Luca yakınlannda uçuş yasağını çiğneyen 4 Sırp uçağı da NATO'ya bağlı 2 Amerikan F-16 jeti tarafından düşürüldü. Clinton yöneti- minin Bosna'da en önemli atağını ise, Boşnaklarla Hırvat- ları bir federasyon içinde birleşmeye ikna etmesi oluştur- du. ABD, Boşnak-Hırvat federasyonu ile iki adrese önemli mesajlar gönderdi. Önce Sırplar, bundan boyle karşıla- rında Boşnak-Hırvat ittifakını bulacaktır. VVashington'un girişimi ile kurulan bu ittifaka ABD, "Yeni federasyonun kendini savunması için silaha ihtiyacı var" gerekçesi ile silah yardımı yapabilir. ABD'nin desteğine sahip Boşnak- Hırvat ittifakı karşısında Sırplar, uzlaşmaz tutumlarını yu- muşatarak Müslümanlara bazı bölgeleri geri vermeye yanaşabilirler. Müslüman-Hırvat Federasyonu'nun temellerini atan ABD, Rusya'ya da önemli bir mesaj göndermekle ve Bos- na bunalımı ndaansızın başrole soyunan Moskova'ya' '6u- rada bende varım"demektedir. Kimi yorumcular Bosna'- nın, Müslümanları kollayan ABD ile Sırpları destekleyen Rusya arasında nüfuz bölgelerine ayrılabileceğini öne sürüyor. Bu tahminin doğru çıkıp çıkmayacağım zaman gösterecek. Ama ABD ile Rusya arasında Bosna ve Bal- kanlarda alttan alta bir rekabetin başladığı da gözden kaçmıyor. • • • Batı ittifakında ikinci ilginç gelişmeyi ise Fransa'nın dış politikasında gözlenen değişiklik oluşturuyor. Bosna ko- nusunda ABD ile uzun süredir çekişen Fransa, ansızın tavır değiştirerek şubat ayında Sırplara NATO ültimato- munun verilmesi konusunda VVashington'la birlikte önemli rol oynadı. Ancak Fransa'nın politikasındaki değişiklik daha önce başlamıştı. Paris'in bir süredir NATO ile daha sıkı işbirliği yaptığı, ABD'nin Avrupadaki askeri varlığınınazaltılması konusundaki ısrarlı tutumunu yumuşattığı gözleniyordu. Nitekim Mitterrand yönetimi Fransa ile Almanya'nın ortak girişimleri ile kurulması öngörülen bağımsız 'Avrupa Ko- lordusunun' NATO ile işbirliği yapmasını, başka bir deyiş- le ABD'nin denetim alanına girmesini kabul etmiştir. Oysa 'Avrupa Kolordusu' başlangıçta, yaşlı kıtanın sa- vunmasında zamanla ABD'yi devre dışı bırakacak bir güç olarak düşünülmüştü. Fransa doğuda Rus milliyetçiliğinin, güneyde ise radi- kal islamcı akımların güçlendiği ortamda, ABD'nin Av- rupa'nın savunmasında hala önemli yeri olduğu görüşü- ne kaydığı izlenimini veriyor. Aynca iki Almanya'nın bir- leşmesi de Fransa'nın Avrupa'nın iideri olma düşüne son vermiş durumda. Paris açısından ABD, Avrupa'nın yeni süpergücü Almanya'ya karşı denge unsuru olabilir ve yaşlı kıtanın Almanya'nın etkinlik alanına girmesini önle- yebilir. Özetle ABD, Avrupada liderliği tekrar ele alırken Fran- sa da de Gaullecü dış politikayı yumuşatarak ABD ve NATO'ya yaklaşmaktadır. Rusya'nın yayılmacı eğılimleri ve iki Almanya'nın bir- leşmesi, ilginç bir rastlantı olarak hiçbir zaman birbirin- den fazla hoşlandıkları söylenemeyen Fransa ile ABD arasında yakınlaşmaya yol açmıştır. ABD Dısisleri Bakan Yardımcısı Ankara'da Washington'dan Kürtçıkarması LALE SARIİBRAHİMOĞLU ANKARA - İkili görüşmeler ve Çekıç Güç toplantısı için bugün öğle saaılerinde An- kara'va gelmesi beklenen ABD he\ctinin baş gündcm maddesini. Kuzev Irak. Iruk \e bu çereevede Güneşdoğu'- da Kürt sorununa sivasi çö- züm bulunması konulan oluş- turuvor. ABDnin. bazı DEP milleı- vekillerinin dokunulmazlıkla- nnın kaldınlmasından sonra Türk adalet makamlannın bu kıs,ılcrlc ilgili uvgulamalarını vakından izlediği dc öğrcnildi. ABD'nin Kanada \e Avrupa İşlerinden sorumlu Dışişleri Bakan YardımciM Stephen Ovman başkanlığında bugün Ankara"\a gelecek olan ABD he>etinin oluşumu da. ikili gö- rüşmelerde de ekonomik ko- nulardan çok güvenlik konula- nnın ele alınacağını gösterivor. Oxman"ın ikili görüşmeler sırasında Türk tarafına Gü- nevdoğu'da Kürt sorunuvla il- gili ağırlıklı askeri önlemlcrin yumuşatılarak sivasi çözüm için çaba harcanması ve insan haklannın ihlal edilmemesi mesajını vermesi bekleniyor. İkili görüşmelerde Türk he- vetinin başkanlığını Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Büyükel- çi Özdem Sanberk vapacak. Türk tarafı. ikili görüşmelerde. ABD tarafına Azerbaycan petrollerinin taşınmasında Ba- kü-Ce\han hattınınenelvcrişli güzergah olduğunu vurgula- vacak ve gemılerin geçişlerinde ön bildirim mekanizması geti- ren Boğazlar Yönetmeliği'ni anlatacak. İkili görüşmelerde. Türki- vc'nın Bosna'va asker gönder- me isteği. Kafkaslar ve Bal- kanlar'daki gelişmeler de ele alınacak. Diplomatik kajnak- lar. ABD yönetiminin. bazı DEP mılletvekillennin dokıı- nulmazlıklannın kaldırı- Imasını anlayışla karşıladığını. ancak bundan sonra meydana gelebılecek hukuk dışı uygula- maları vakından izledieinisöy- lediler.' Yarın vapılacak 4'lii top- lantıda. Çekiç Güç'ün günlük u\gulamalan>la ilgili konular gözden geçirilecek. Butros Gali: Kıbns görüşmeleriolumiu AKBANK G ii v e n i n i z i n K s e r i NEW YORK (AA) - Birleş- miş Milletler Genel Sekreteri Butros Gali, Kıbns'ta birkaç hafta içerisinde olumiu geliş- meler kaydedilcccğıni ümit et- tiğini bildirdi. Gali. Güvenlik Konseyi'ne sunulmak üzere hazırladığı ra- porunda. adadaki tcmsilcileri Joe Clark ve Gustave Feissel'- in. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ve Kıbns Rum yöneümi İideri Glafkos Kleri- iles ile yaptıklan 4 tur görüş- ıneden çok olumiu sonuçlar aldıklannı belirtti. Gali, göriiş- melerin kısa sürede sonuçlan- ması için ilgili bütün taraflara gûvendiklerini' kaydetti. Adada ıkı toplum arasında sağlanacak güven ortamının, ilende oluşturulacak bir fede- rasyon içerisinde gerekli iyi iliş- kilerin kurulmasına imkan ve- receğini savunan BM Genel Sekreteri. başanya ulaşıldığı takdirde bunun Kıbns'ta son 20 yılda gerçeklcştirilen 'en önemli gelişme' olacağım söy- ledi.