Katalog

29 MART1994 SALI * • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLEREVDEVAMI 17 GÜNDEM MUSTAFABALBAY ANKARA - Seçım sonuclarını ter sıyası parti kendısıne göre de- ğerlendırıp savunma yolları' a- ><or Dun bıraz daha netleşen so- nuçlan dıkkate alırsak son dururn şöyle özetlenebılir Seçmen, ıktıdarı da ana muhalsfetı de beğenmıyor RP farklı bir seçenek olarak gjndeme gelıyor. Once sağdakı durumu ele alzfınr DYP Seçımden bırgunonce "Ç>llerbittı.bıryenısiaranıyor"d'\- ye duşunen onemlı br kesim cardı DYF oylarının çok düşeceğı hesaplandığı ıçın ll Genel Meclısı ılGM) bazındaalınan yuzde 23- luk oy buyuk bır başarı olarak s jnuluyor. Oysa DYP'nın 1983'daki İGM oyu yuzde 25.1, 1991 dekı oyu ıse yuzde 27 ıdı. Bu anlamda DYP son beşyılınenkötusonucınııaldı Ancak gerekCumhurbaş- kanı Demirel ın gerekse TBMM Başkanı Cindorufc un, Çiller ı eleş- tıren değerlendırmelerini seçrre-vn dıkkale almadığı göruluyor. Çiller, bu aşamada sadece partı çındekı savaşı kazandı. ANAP Yılmaz sağda bıriık korusuna şoyle bakardı En büyük partıdebırleşılır. Bu tezı hala sa.a.nııyorsa partı tabelasını ırdırme- sı gerekıyor ANAP ın önunde üç yol var Partı ıçınde gL?lu bır muhalefet olmadığı ıçın yıne Yılmaz'la devam edılmesı, olağaius- tu genel kurula gıdılmesı ve Yılmaz a Günef Taner ya da LOtfaUaf) Kayalar'ın rakipçıkması, ANAYOLarayışlannazemın hazırlanma- sı Yılmaz'ındunku, 'Herturluozveriyehazırım"değerlendırmesı tum seçeneklerı ıçerıyordu. ANAP'ın pekçokkonudaDYPiietemeldeaynı göruşu savunma- sı muhalefet yapmak ıçın cıddı b-r handıkap. Demokratıkleşrneme- de, ozelleştırmede, olağanustu lalde ve benzer pek çok konuda aynı duşunuyorlar. RP Beklenen oldu. Ara yerel seçımlerde ışaretı veren RP kendı rekorunudakırdı ŞımdiRPyerelvönetimlerde ıktıdar RPkurmay- lannın kendı ıçınde yaptıkları değerlendırmelerde hedefleri yuzde 30oydu Bu gerçekleşmedı O yüzden, içten içe. "Daha iyi olabılir- dık değerlendırmesı de var MHP' 1991 seçımlerıne tek ba^na gırecek guç bulamayar MHP sıçrama yaptı Yuzde 8 lık İGM oyu son donemde ızlenen \>unlı' politikaya bağlamyor MHP'lıfer OYP'ye omuz tsenyoruz, Aıaturk mıtingıne ıktidarla beraber katıktık, eski olumsuz ımajımızı sHıyo- ruz devamedelım' değerlendırnresiniyapıyorlar. Sola gelınce Önce şu saptamayı yapalınr Sd 1950den bu yana en duşü* oyu aldı So/'un toplam oyları 1950 ce 39.9 1954te 34.8, 1957de40.6, 1961 de 36.7, 1965'te 31 7, 1969'ca 32.9, 1973'te 34.4, 1977d«41.9, 1983 te 30 5.1987'de 33.44,1991 aa31.6ıdi. Bugunku kesın olmayan sol İGM oyları yuzde 25.. Bu tabloya bakıp solun kurma^arı, Neoluyoruz. toparlanalım" der mı7 llkedındığımızizlenım. soldakıûppartı dekendiyaptığımn doğru olduğu yonunde Sol partılerdekı Jurum ozetle şoyle: SHP yonetımın değerlendırmesı şoyle; bız terorle mucadeiede kendımızı iyi anlatamadık DEP'lı enn dokunulmazlığında Çıller'in konuyu sureklı terörle bırleştırrresi bizim kaybımız, DYP'nın ka- zancı oldu SHP koalısyona devam eder rrı. yoksa Halk bize bu ıcraatla vi- ze vermedı, muhalefete çekılelırn" der mı? Karayalçtn. oncekı gece Başbakanhk Konutu'na gıde-ken "Çıller'le ekonomık paketı konuşacağız' dedı. Demek kı hedefkoalısyonun üevarnı AmaSHP ıçınde. "Bu ekonomık paketın latjrasını da biz çekmeyelım AVA- YOL'ayolverelım dıyenlerdeva- Karayalçın bugun danışrranla- n ve partmın onde gelenferıyle Çıîler'ın onerdığı ekonomı paketıni ele alacak. SHP'nın alternatıf öneriteri konuşulacak Çiller, keidisı- ni daha guçlu hıssedıp SHP'ye bır dayatmada bulunursa ne ola- cak 9 Bu sorunun yanıtı bugün yadayarın verılecek. CHP Kamuoyu yoklamalarına göre CHP yuzde 2-3 oy alacaktı Ama yuzde 4 5 alroası CHP Kurmaylannı sevırdırdı Genel Başkan Baykal la dunku goruşmemızde, SL aşamadaayrıntılı değerle-tdir- me yapmak ıstemedığinı. ama CHP'nın bu'seçımde doğduğunu' soyledı Baykal ınyakınçevresıne seçım sonuclarını değerlendinr- ken şu noktalara dıkkatçektığınfoğrendık: - Bugun buyumekte olan partılenrı ılk seçırrlerde aldığı oy bızim- kinden de azdı - Medya ve kamuoyu yoklamalan bızı yoK saydığı içın bûyük kentlerde oy alamadık. - Seçım sonuçlan sosyal demokrâöarın bırleşeceğı adresın SHP olmadığını gosterdı DSP Ecevit yolunu çızmış duruınrKte. İGM'de partısının aldığı oy- lar 1991 ın ıkı puan gerısınde. Bm durumda DSP barajı aşamıyor. Partı ıçınde, "RP'ye iyi yüklenıldığ' ancak bunun oya donuşlurüle- medığı" göruşü de var Ecevit ın yakaladığı oy oranının yıMandır, 2-3 puan sapmayla hep aynı duze>de gittiği dıkkatçekıyor. RP'nin önlenemeyenyükselişi OLAYLAREV Haber Merkezi - 12 EylüT- den sonra gerçekleştirilen üçün- cü yerel genel seçimlerde Refah Partisi oy pailaması yaptı. Sol partiler büyıik oy kaybına uğ- rarken sağ oylar. merkez sağ- dan daha sağa kaydı. Seçımden önce sadece dört ilde belediye başkanı bulunan RP, beşı bü- yükşehir olmak üzere 27 ilde belediye başkanlığını kazandı. Refah' 1989 yerel seçimlerinde yüzde 9.8 olan il genel meclisi oy oranını da yüzde 17.93'e çı- kardı. Oy oranında önemlı bır artış sağlayan diğer partı ise MHP oldu. RP. İsıanbuPda 33 ilçeden 17"sini ve büyiikşehir belediye başkanlığını alarak SHP'nin 5 yıllık iktidanna son vcrdi. İz- mir'de SHP ile çekişen DYP büyükşehir belediye başkanlı- ğını alırken. başkent Ankara- da ise Çankaya'dan akan bın- lerce oya karşın RP son anda SHP'nin önüne geçtı. SHP yö- netımi, Ankara II Sepm Ku- rulu'na bugun itirazda bulun- mayı karariaştırdı. Türkıye genelinde il genel meclisi sırala- masında DYP yüzde 22.64'lük oyoranıyla bırincioldu. ANAP ikinci. RP üçiincü SHP ise dör- düncü durumda. Türkiye genelinde açılan san- dıklardan elde edilen ilk resmi olmayan sonuçlara göre sağ o>- larda son yıllann en büyük artı- şı sağlandı. Bu artışı sağlayan ise Refah ve M HP oldu. Sol'ov- lar geriledi. Sağ partılerin. 27 Mart 1989 yerel genel seçımien ile 20 Ekim'l991 milletvekılı se- çimlerindeki oy oranı yüzde 60 dolayındayken bu yerel seçım- lerde RP. DYP. ANAP. MHP ve diğer küçük sağ partilerin oy oranı loplam vüzde 73.84"e ulaştı. 1991 milletvekiliseçimle- nnde DYP'nin oy oranı yüzde 27.2. ANAP'ın'yüzde 24.1. RP'nin yüzde 16.7 idi. 1989 ye- rel seçimlerinde ise ANAP'ın yüzde 21.82. DYPnin 21.39, RP'nin yüzde 9.83, MÇP'nin yüzde4.3'tü. 127 bin 348 sandıktan açılan 96 bin 126'sında yapılan sayım- lara göre DYP'nin oy oranı yüzde 23.49. DYP'yi sırasıyla yüzde 21.15'le ANAP. yüzde 17.93'le RP. yüzde !2.84"le SHP. yüzde 8.61'le DSP. yüzde 8.101a MHP ve yüzde 8.28'le diğer partiler ızliyor. Son seçimlerde sol partılenn aldığı toplam oy oranı ise yüzde 26.16'ya geriledi vc böylecc sol oylarda tarihteki en bü\ük dü- şüş mcydanii geldi. Kapatılan CHP'nin henüz açılmadığı 1989 genel yerel seçimlerinde sol oyların toplamı yüzde 40 dolaylanndaydı. Bu seçimlerde SHPyuzde 28.7. DSP de vüzde 9 oranında o\ taplamıştı. RPveMHP'ninoy patlaması Sağdaki o> artışını sağlayan partıierRPveMHPotdu DYP bu seçimlerde ılk partı olarak çıkmasına karşın oy oranı 1989"daki yerel seçimlerle kar- şılaştınldığında düştü ANAP da oy kaybına uğradı. Buna karşılık RP oyunu yüzde 9.8'- den \ üzde 17.93'e. MHP y üzde 4.14'ten yüzde 8.10'a çıkardı. Her ıkı partınin kendi oylann- da sağladıklan yaklaşık yüzde 90"lık artış. o> dağlımımn mer- kez sağdan daha sağa kuydığı- nın göstergesi olarak değerlen- diriliyor. Türkıye genelinde 2 bin 710 belediye başkanlığından 2 bin 401'inin sonucu belli oldu. Bu- na göre DYP 808, ANAP 710. SHP 387. RP 258. DSP 258. MHP 104. CHP 57, bağimsız 40, BBP 11. DP4 belediye baş- kanlığı kazandı. Resmi olmayan sonuçlara göre Türkiye genelinde 76 ilde- kı belediye başkanlıklanndan 27'siniRP. 13'ünüANAP. 12"- sini DYP, ll'ini SHP. 6'sını MHP.5'iniCHP. lini DSP ka- zandı. 76 il arasında yer alan 15 büyükşehnn belediye başkan- lıklanndakı sandık sonuçlanna göre de RP önde. İlk kez bü- yükşehir olarak yerel seçım yapılan Diyarbakır'da RP seçi- mi alırken Belediye Başkanı ve SHPadayı SefaSirmen Izmıtte (Kocaelı) büyükşehir belediye başkanlığını rakiplerıne kaptır- madı. İstanbul'daRPatağı Türkiye genelinde 5 milyon 53 bin 430 kişıyle en fazla seç- mene sahip oîan tslanbul'da zafer RP'nın oldu. Gazetemızın baskıya gırdiğı saatlerde gelen bilgiye göre RP yaklaşık 80 bin farkla büyükşehir belediye baş- kanlığında önde gidiyordu. RP aynca. İstanbuFdaki 33 ilçeden I7'sıni kazandı. 1989 yerel se- çimleriningalıbıSHPiseelınde- kı 17 belediye başkanhğından sadece 3'ünü koruyabıldi. ANAP 9 ilçedc belediye baş- kanlığını kazanırken DYP ve CHP birer. DSP iki belediye başkanlığını kazanabildt. Istanbul'da seçim sonuçla- nyla "hüsrana" uğrayan SHP. parüsınıp.kalclennı dc kaybetti. SHP. en gü\endiği ilçelerdcn Kartal. Bevoelu. Sanver. Ka- ğıthane'yi RP'ye kaptınr(;;m Zeylinburnu ve Küçükçek- meceyı DSP'yekaptırdı. DSP'- nın kalesi gözüyle bakılan fcy- rampaşa'da ıse RP kazandı RP 1992 yerel ara seçimlerin- de kazandığı 4 bclediyeden sa- dece Bahçelie\ ler'i kavbet.i Burada seçimi ANAP kazandı. İstanbul'un en çekişmelt se- çim bölgesı olan Şişli'de :se ANAP. DSP ve SHP son ara dek başabaş gıtti. DSPden aday olan Vİustafa Sarıgüfan sol oylan bölmesiyle hem DSP hem de SHP bu ılçede de yenıl- gıyi tattı. ANAParadan fıVladı SHP ilçe yöneıimi 8 bin pyun ıptal edild'iğini belırterek İlSc- çim Kurulu'na itirazda bulune- caklannı bildirdi. Sınema sanatçısı Halil E>- güıı'ün "Beyoğlu kararmasın" sloganıyla yürütlüğü Beyoğllu"- ndaki sonuçlar da sabah erksn saatlere kadar kesinlik kazan- madı. Bcyoğlu merkezde açıian ilk sandıklardan SHP birinci cı- karken sabaha doğru gecekeo du kesimlerinden gelen sonuç- larla RP öne fırladı. Sanyer'dc de son ana dek SHP ile RP ara- sında geçen yanşı RP kazandı. Ankara'da RPönde Ankara da SHP adayı Korel Göymen ile RP adayı MeMı Gökçek arasında büyük çekış- me yaşandı. Ancak RP'nin oy- lan. açılmamış 150 dolayında sandık bulunurken 2 bin farLa SHP'nin önüne geçti. Çankasa ilçesındeki sajımın tamamlan- ma?.ının ardından özellikle Eu- mesgut'tan gelen oylann katkı- sıvla RPadavı Gökçek'in oy a- nnın oranını arturdığı görüldıi. SHPGencl MerkezindebuSJ- bah erkcn saatlere kadar sandık ionuçlannı lek tek değerlencii- ren SHP Genel Başkanı Mural Karayalçın ile Devlet Bakanı İbrahim Tez ve parti yönetıcile- rı. ozclliklc Etimesgut'tan gelen yaklaşık 14 binhk RP'nin fark oyunun üzerinde durdular. ONİVERSİTEYE HAZ^IRLIK SINAVA DOGRU 1- D 10- C t i - 2- C 11- A 20- 3- A 12- B 21- 4- B 1»- A 22- 5- C 14- E 2*- 6- B 15- C 24- 7- E 16- B 28- 8 - 0 17- A «•- 9- E 1S- E 27- O D A E C D B A E 28- 2»- 30- 3 1 - 32- 33- 34- » - M- C • 0 A D B C D E SHP, bugün Ankara İl Seçım Kurulu'na itırazda bulunmayı kararlaştırdı. Edinılen bilgiye göre Ankara'da SHP'nin aday- lan Çankaya. Mamak. Gölbaşı ve Yenimahalle ilçelennde de seçimi kazandı. Bövlece Yeni- mahallcde Abdurrahman Oğul- tiirk vc Çankaya'da Doğan Taşdelen. Gölbaşı'nda da Erdal Eren bir 5 y ı) daha belediye baş- kanlığı yapacaklar. Mamak'ta yıne SHP'li aday İsmail Değerli belediye başkanı scçildı. An- kara'nın merkeze bağlı diğer il- çclerini dc RP kazandı. Buna göre. Keçiören'de RPadayı Ze- ki Sajın. Altındağ'da Ziya Kahraman. Sıncan'da Bekir Yıldız ve Etimesgut'ta da Yal- çın Beyaz RPnin belediye baş- kanı oldular. Ege^de seçim heyecanı Ege'deki seçım sonuçlanna göre sosşal demokratlar başta Izmir Büyükşehir Belediyesi ol- mak üzere birçok ilçede beledi- ye başkanlıklannı kaybetti. Izmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı yanşı. büvük bırçe- kişmeye sahne oldu. SHP aday ı Yüksel Çakmurla D>P adayı Burhan Ozfatura başa baş bır yanş sürdürdü. Ozfatura dün öğlen saatlerinde yaptığı basın toplantısında. lzmir'deki yanşı kazandıklannı agkladı. İzmir'- dc 4324 sandıktaki kesın olma- yan oy sonuçlanna göre DYP'li Burhan Ozfatura 294 bin 257 oy (yüzde 27.84) alırken SHP'- ycise281 bin 706(yüVde 26.68) oy çıktı. ANAP 203 bin 343 (yüzde 19.29). RP 74 bin 64 (yüzde 7) CHP 26 bin 974 (yüzde 2.56). Kesin olmayan sonuçlara gö- re izmir'in metropol ilçelenndc SHP umduğunu bulamadı. SHP sadece Konak'ıa Ahmet Şarışın ve Narlıdere'de Musta- fa Karahan'la kazandı. DSP Bornova ve Buca'vı biraz da sürpriz karşılanacak bir sonuç- la kazandı. Suat Atalık birinci KARDİTSA (Cumhuriyet) - Lluslararası Kardılsa Satranç Turnuvası'nı Suat Atalık kazan- dı Yunanistan'ın Kardıtsa ken- tinde 16-28 mart tarihleri arasın- da yapılan ve Yunan Olımpik Mıllı Takımı ile Rus. Yugoslav. Bulgar ve Türk satranç ustalan- nın katıldığı tumuvayı. Atalık. baştan sona önde götürerck 10 maçta 7.5 puanla binnci olarak bitirdı. ARDCVDAKI GERÇEK • Bûftaraft I. Sayfada 12.84; DSP yuzde 8.61 ve öte- ki sekiz küçök parti yüzde 6.28... Ne var ki küçük partiler arasında adı geçen ve 1991 seçimlerinde SHP'nin yapısında ttlunan iki parti vardır. Bunlardan CHP'nin oy oranı yüzde 5'e yaklaşmak- tadır 27 Mart seçımlerinden ön- ce üst üste yapılan kamuoyu yoklamalarırın yüzde doksa- rıoda ANAP \n birinci parti konumunda a duğu ve DYP'- nın oylarının düştüğü vurgu- lanıyordu. Bu değerlemeye şartlanmış çe/reler yerel se- çimleri DYP'nh zaferi olarak mtelendirdile- Ne var ki DYP'nin 1991 deki oyları yüz- de 27.2'ydi, 1994te bu oran yLvarlak raka-^la yüzde 24e duşmüştür. Bu olayın 'seçim zaferi' gibi algılanması kolay olmasa gerektir Buna karşın tıpkı DYPgibı ANAP oyları da ytizde 3'lük b r düşüşle yüzde 2«ı.2'den yüzde 21.15 düzeyi- ne inmiştir. Sonuçta merkez sağın oy- lannda toplan yüzde 6'yı aşan bir eksi me göze çarp- ma^tadır. IVerkez solun toplam oyla- n n caki düşüş daha büyük de- ğjldr; 1991 de yüzde 31 olan m e r*ez solun toplam oyları 199i te yüzde 25 dolayına in- toplam altı puan yitirmiş- ş tir. . . 2; Mart yerel seçımlerının has»rı11 pa^ısi olarak RP öne çjkJyor. 1991 deki RP-MÇP- I0P ıttifakı içindeki oyları yüz- de 12 dolayında öngörülen Refehçılar, bu kez tek başla- rına yaklaşık yüzde 18 oy dü- zeyjne uiaşmışlardır. Ancak başarı salt bu açı- dan gerçekleşmekle kalmı- yor. Refah Partisi'nin hangi büyiJk kentlerde kazandığı bu satıriar yazıldığı sırada belli değildi; ancak Istanbu! ve Iz- mir'de başa ğ'üreşiyorlardı; Orta Anadolu'dan Güney- doğu ya kadar büyük kent be- lediyelerini kazanmışlar, Ka- radefiz Bölgesi'nde umul- madık başarılar elde etmiş- lerdi. Bu durumda 27 Mart yerel seçimlerinin gerçek galibinin Refafı Partisi olduğu rahatlık- la söylenebilir DYP bir 'zafer' kazanma- mış; ANAP'ın iddiası sön- müş; 27 Mart'tan önce sorun- larlayüklüTürkiyeyi sırtında taşımak güçlüğünü çeken DYP-SHP koalisyonunun beli biraz daha bükülmüştür. •Bu terazinin bu sıkleti çe- kîp çekemeyeceği' önümüz- deki günlerde belli olacaktır. • • • SHP'li bakanlar topun ağzında ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- DYP, bırnci parti olarak çıkuğı yerel seçınlerin ardından. kculsyondaki ainrlığını daha da artnrmaya hanrianıyor. DYP Genel Başkanı ^ Başbakan Tan- su ÇiHer'in. koalnyonun sürmesi için ortağından hazı SHP'li ba- kanlann "kdlesBİ** ısteyebileceği önesürülüyor. DYP-SHP koalis- yomınun geleceğı de ortaklar arasında bu koriLİarda varılacak uz'aşmaya göre be\\\ olacak. Seçim sonuçlannın alınmasi)- la DYP içınde yenuden yükselme- ve başlavan. "SHP ile ortaklığın yemâen gözden geçirilmesi" go- rü^kınnc karşın Başbakan Çiller. SHP ile ortaklığı sürdürmek ka- ranr.da. Çiller. seçim sonuçlan tam alııımadan. SHP Genel Baş- kan 1 . vc Başbaiıan Yardımcısı Murat Karayalpn ile uygulama- ya konulacak «konomik pakeı üzennde görüşraıcve başlamasıy- la da bu konudakı cğiliminı orta- ya koydu. D\'P Geneı Merkezi'nden yükselcn avkın scslere karşın DYFIi bakanlar ia "SHP ile ko- alisvona devam" eörüşünü s;ıvu- nuvorlar. Cumhuriyet'e bu ko- nudaki eörüşlennı anlatan DYPIı bakanlar. "SHP ile koa- lisyon hem zor > üriivor, hem dege- rekli"dediler. DYP-SHP koalisyonunda sı- kıntı yaratan konulann başında özelleştirme. memurlara grevli sendika ve Terörle Mücadele Ya- sası değişiklikleri gelıvor. Seçını- lerin hemen öncesindc SHP'nin bastırrnasıyla Bakanlar Kurulu- ndan geçen memurlara grevli scndıka hakkının hükumette ve- niden değerlendınlmesi bekleni- yor. Başbakan Çiller. ekonomık paketle birlıkte. SHP'nin bır siiredir engellediği özelleştirme konusunu da veniden önı: çıkar- maya hazırlanıvor DYP'liler. bır süredır bazı SHP'li bakanlann tavnndan da rahatsızlık duyuyor. Özellikle Bavındırlık Iskan Bakanı Omır Kumbaracıbaşı DYP'lılenn r;ı- hatsızlık duvdıığu bakanlann başında gelıvor. D\'P'liler, koa- lisyon içinde ilkelcrinı ısrarla sa- vunan Adalet Bakanı Sevfi Ok- tay. Çalışma ve Sosyal Güvenlık Bakanı Mehmet Sloğultav ve Kültür Bakanı Fikri Sağlar'dan da yakınıyorlar. 1 S yılda, dünyada gerçekleştirilen en büyük yapım. Kurttfluş Savaşımızın Pestanı.- Yönetmen : Ziya ÖZTAN Senaryo : Turgut ÖZAKMAN Mûzik : Muammer SUN Yapım : TRT RutkayAZİZ... Mustafa Kemal Savaş Dinçel... İsmet Paşa AydaAKSEL...Halide Mahmut CEVHER.. .Fevzi Paşa TRT