Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27MART1994PAZAR HABERLER BalkanSavaşı • EDİRNE(AA)- Balkan Savaşı şehitleri. Sarayiçı mevkiindeki Balkan Savaşı Şehitleri Anıu önünde düzenlenen törenle anıldı. Tören,anıta çelenklerin konulması ve saygı duruşu ile başladı. Daha sonra bando eşliğinde İstiklal Marşı okunarak göndere bayrak çekildi. Törende Garnizon Komutanlığıadına konuşan topçu üsteğmen Yiicel Savrul. Balkan Savaşı ve Edirne"nin işgalini anlattı. Savrul, yüzyıllar boyunca hoşgörüyle idareedilen Balkan dev- letlerinden Sırbıstan, Karadağ. Yunanistan ve Bulgaristan'ın oluşturduğu ordulann, Osmanh İmparator- luğu'nun en zayıf anında ülkeye saldırdıklannı ve 26 Mart I9l3tarihinde Edirne'yi ele geçirdiklerini söyledi. 'Bunlar Türkleri temsil etmiyor' • BONN (AA)-Türkiye'nin Bonn Büy ükelçisi Onur Öymen. "Şiddet eylemlerinde bulunanlar Türkleri temsil etmiyorlar. Bunu Almanlar bilsinlcr'dedi. Köln'de yayınlanan "Kölniche Rundschau" gazetesı dün Büyükelçi Öymen ile yaptığı röportaja yer verdi. Gazetenin, '"Şiddet eyleminde bulunanlar Türkiye'ye geri gönderilecek. Alman H>ışişleri BakanlığYnın insan haklan ve işkence konulannda endişesi var.İşkenceye uğramalan ve idamla yargılanmalan mümkün mü? sorusuna Öymen "Hayır Türkiye huhuk dev letidir. Uzun yıllardır idam cezası uygulanmıyor. İşkenceciler cezalandınlıyor"karşılığını verdi. Öymen, Almanya'daki şiddet eylemcilerin Türkleri temsil etmediğini söyledi. 'Türkiye turizm ülkesi' • STRASBOURG(AA)- Fransa'da yayımlanan Fra nce-soir gazetesi nde çıkan bir haberde. Türkiye'ninbuvıltatil yapılacak ideal ülkelerden biri olduğu bildirildi. Gazetede, geniş bir biçimde yer alan haberde. sahil kasabalannın yanı sıra dağlık ve iç bölgelerde de geziîmesi gereken yerler olduğu kaydedilerek, Türk insanının cömert ve konukseveryanlanndan bahsediliyor. Fransız tatilcilere. Türkiye'de mutlaka mavi yolculuk yapmaları ve Kapadokya'yı ziyaret etmeleri önerilen haberde. Türkiye'nin tatil için son derece güvenli bir ülke olduğukaydediliyor. Belçikalı bakan bugün geliyor • ANKARA(AA)- Belçika Dışişleri Bakanı WıllyClaes.Dışişleri Bakanı HikmetÇetin'in resmi konuğu olarak bugün Ankara'ya geliyor. Ankara'daki temaslan sırasında Çetin ile görüşecekve Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından kabul edilecek olan konuk bakan Claes'ın, Başbakan Tansu ÇillerveBaşbakan YardımcısıMurat Karav aiçın ile de bir araya gelmesi bekleniyor. Will> Claes'ın Türkiye"deki temaslan sırasında. iki ülke ilişkilerinin yanı sıra. uluslararası ve bölgesel gelişmeler ele alınacak. Claes. salı günü İstanbul'a geçtıkten sonra Türkive'den a\nlacak. Makhloufıınbitmeyençili l h i b biSiyasi nedenle kaçtığı Türkiye'de yakalanan Tunuslu gence mahkeme bir beraat, bir tutuklama karan verdi. Riyadh Makhlouf şimdi kaçak. Yakalanırsa iade olacak belki deidam edilecek HALİLNEBİLER "Bir yiğit gurbete gitse/Gör başına neler geür" diye güzel bır türkümüz vardır. Yurt özlemi- ni, çaresizliği. sorunlu ınsanın durumunu yansıtır. Köyünden. toprağından çalışmak içın ayn- lan delikanlılar için yakılmıştır. Bu türküyü sivasal nedenlerle Tunus'tan kaçmak zorunda kalan Riyadh Makhlouf a uyar- layabiliriz. Rıyadh'ın öyküsü eski yıllara dayanır. Habip Bur- giba döneminde İslamcı > ükse- liş ve antidemokratik uygula- malann artması. ülkedeki genç- Iiğin bır bölümünü Batı tipi de- mokrası uğruna eylemler yap- mak uzere. yasadışı örgüder kurmaya iter. Bunlardan biri de Riyadh Makhloufun da önder kadrolannda yer aldığı örgüt- tür. Örgüt. 1984 yılından itiba- ren eylemlere girişir \e kuruluş aşamasında örgütün güçlene- bilmesi için banka soygunlan- na girişir. Art arda gerçekleşti- rilen banka soygunlan yöneti- mi bunaltır. Burgiba. olaylan önlemeyemeyen İçişleri Bakanı Zeynel Abidin bin Ali'yi görev - den almak için harekcte geçer. ancak birkaç saatlik farkla Zev - nel Abidın. Burgiba'ya darbe düzenleyerek onu görev den alır. Riyadh Makhlouf veörgü- tü. Zeynel Abidın'in demokra- tik bir ortam y?ratma ihtimali- ni değerlendirmek için yedi ay eylemlerine ara venrler. Ancak durum daha da kötüleşmekte- dır. Bunun üzerine ey lemler ye- niden başlar. Öyle anlar olur ki bır günde ıki banka soyulur ve sekiz yıl boyunca hiç kimse ya- kalanamaz. Riyadh kaçıyor Tunus'ta 26 Aralık I991 tari- hinde bir banka daha soyulur. Olavdan iki gün sonra 28 Ara- lık İ991 tarihinde Riyadh. Tu- nus Kartaca Havaalanfndan elini kolunu sallayarak THY uçağına biner ve İstanbul'a ge- lır. Ablası Raca Şadiye Korkut • Burgiba döneminde Tunus'ta Batı tipi bir demokrasi kurmak için harekete geçen veçeşitli soygunlarla suçlanan Riyadh Makhluf. Türkiye'deyken Tunus'ta bir polis baskınında ele geçen belgelerde Mukhlouf un gizli örgütle ilişkisi ortaya çıkınca Tunus polisi devrimciyi kırmızı bültenle aramaya başlar. MaklouPun düğün mutiuluğu uzun surmedi, eşini bırakarak THY uçağı ile İstanbul'a kaçtı. bir Türk ile evlidir ve İstanbuF- da yaşamaktadır. Riyadh İs- tanbul'da ıken Tunus'ta "Ri- yadh Ben Amour Makhlouf adına kiralanan bır ev polis ta- rafından basılır vc evde bulu- nan bazı belgelerden. Riyadh Makhloufun örgütle ilişkisi ve konumu ortaya çıkar. Tunus hükümeti Riyadh hakkında tu- tuklama karan çıkanr vc Inter- pol aracılığıyla tüm ülkeleredu- yurur. Riyadh'ın Türkiye ma- cerası bu tutuklama karanyla birlikte başlar. Bir süre herhan- gi bir girişimde bulunmadan Tunus'taki durumu gözden ge- çiren Riyadh. Fransa'ya sığına- rak siyasi mücadelesini orada sürdürmek üzere harekete ge- çer. Türkive'den satın aldığı Fransız plakalı otomobiline bi- nerek Kırklareli'nin Dereköy Sınır Kapısfna gider. Burada Interpol'ün tutuklama karan gereğınce Türk polisi tarafın- dan yakalanarak Kırklareli Cezaevı'ne konur. İade karan Riyadh Makhlouf hakkında 10 Mart 1993 tarihinde Kırkla- relı Asliye Ceza Mahkemesi ta- rafından Tunus'a iadesi yolun- da karar verilir. Ancak bu ka- rar verilirken Riyadh bir kez bile olsun yargıç önüne çıkma- mıştır. Üstelik, Adalet Bakanlı- ğı Ceza İşleri Genel Müdürü Yaşar Böken. 8 Mart 1993 tari- hinde Kırklareli Cumhuriyet Başsavcıhğı'na bir yazı gönde- rerek Riyadh'ın eylemlerinin si- yasi olmadığına dair karar ve- rilmesinı ister. Yani. yargıya müdahale vardır. Ancak iade karan Adalet Bakanlığfna gönderilir. Bakanlık. Bakanlar Kurulu'na havale eder. Bakan- lar Kurulu'ndan bir üyenin bıle karara ımza atmaması duru- munda Riyadh iade edilmeye- cekıır. Nıtekim Deviet Bakanı Akın Gönen karara imza atmaz. Bunun üzerine Adalet Bakanı Seyfi Oktaj, dosyanın eksik ol- duğunu beîirtıp yazılı emir yo- lunu kullanarak dosyayı Yargı- tay'a göndcrir. Yargıtay da ye- niden vargılamava karar ver- mıştır. Dosya yeniden Kırkla- reli'ne gider. Yargıiama yeni- den başîar. Riyadh Makhlouf- un da içinde olduğu örgüte yardımcı olan Fransız uyruklu bir tanık mahkemeye gelerek Riyadh'ın siyasi bir örgütün yöneıicisi olduğunu belirtir. Davanın 10 Ağustos 1993 tari- hinde yapılan duruşmasında mahkeme Rivadh Makhlouf- un salıverilmesine karar verir. Tunuslu devrimci artık serbest- tir. Ancak Ceza İşlen Gcnel Müdürü Yaşar Büken Kırkla- reli Cumhuriyet Başsavcılığına bir yazı daha yazarak Riyadh'- ın salıverilmesinin yanlış oldu- ğunu belirtir. Yazı üzerine Kı- rklareli Ağır Ceza Mahkemesi. 12 Ağustos 1993 tarihinde Ri- yadh Makhloufun gıyaben tu- tuklanmasına karar verir. İki gün önce serbest bırakılan Ri- yadh. yeniden tutuklandığını öğrenınce şaşınr. "Nasıl olur" diye sorar kendi kendine. An- cak ilk şaşkınlıktan sonra ye- raltına çekilir. Artık kaçak ya- şayacaktır. Her şcye karşın yargıya güvenmektedir. Yargı- iama sonunda 9 Eylül 1993 tari- hinde Kırklareli Asliye Ceza Mahkemesi. Riyadh'ın eylem- lerinin siyasi olduğuna ve iade edilmemesıne karar verir. Başsavcının irirazı Bu kez Kırklareli Cumhuri- yet Başsavcısı karara itiraz eder. Dosya bır dizı hukuki ış- lemden geçtıkten sonra Riyadh hakkındakı son karar \enhr. Riyadh siyasi suçlu değildır. Bu karar yeniden Adalet Ba- kanlığı'na gider. Bakanlık yine Bakanlar Kurulu'na suna- caktır ve Riyadh iade edılecek- tir. Bütün bu yargılamalar sıra- sında Riyadh. yabancı bir ülke- de kımseden yardım göre- meden. kimi zaman hasta, kimi zaman bozuk bir moralle yaşa- maya çalışmakta, Tunus'a gön- denleceğı günü kaçak olarak beklemekıcdir Peki. Ri\adh gerçekten adı suçlu mudur. si- yasi suçlu mudur? Tunus'a gi- derse 20 yıi hapıs yatmakla mı kalacaktır yoksa idam cezası alacak veya işkenceler altında ölecek midir? Riyadh Makhloufun ailesinin Tunus'ta saygın bir \eri var. Akrabası Emna Mohsen Memluk (solda) İspany a Kraliçesi ile. Cumhuriyet, Tunus'ta Emna Mohsen Memluk'la görüştü: Onlaraslen Türk, CengizlilerdenRiyadh Makhloufun siyasi suçlu olup oimadığının vanıtını aramak için Tunus'a gittik. Eskı Kartaca uygarlığı üzerine ku- rulan Tunus Cumhuriyeti Habip Bur- giba'nın cseri. Fransız sömürgesinden kurtulmak için verilen bağımsızlık müca- delesinde ölen Tunuslulann üzerinden Atatürk'ün fotoğraflan çıkmış. Burgiba. laik bir sistemi secmiş. Tunus sokaklann- da dolaştığınız zaman İstanbul sokaklan- nı çok daha geri bulabilırsiniz. Mini etekli kızlar. sarmaş dolaş v ürüyen çiftler sizc bu görüntü için yeterli malzerneyi verir. Oysa bu ülkede 1980'h yıllarda İslamcılarla hü- kümet arasında çok sert çatışmalar y aşan- mış. Bu çatışmalar sırasında İçişleri Baka- nı olan Zevnel Abidin bin AM, "Islamcılara karşı i>i miicadele edemiyor" diyerek artık bunadığını ilen sürdüğü Burgiba'yı de\i- rerek deviet başkanı olmuş. Tunus sokak- lannda her yer Zeynel Abidin'in posterle- riylekaplı. Toplumsal havası vediğergös- tergeleriyleTunus'u 12 EylüldönemıTür- kivcsi'ne. Zevnel Abidin'i de Kenan Be\'e benzetmemek elde değil. Birisiyle polıtık bir şeyler konuşmaya ya da Riyadh ı sor- maya kalktığınızda karşınızdaki ya orta- dan kayboluyor ya da "Başımı belaya mı sokacaksın" havasında tepki göslcriyor. Ze\nel Abidin'in devırdiğı Burgiba. Ri- yadh Makhlouf ailesinin yakını. Örneğin. Rıyadh'ın akrabası Emna Mohsen Mem- Juk. Zehra Burgiba'nın yengesi. Emna Mohsen'ın cşı, Tunus Dcnizcilik Gencl Müdürlüğü \apmış. Tunus'un en mutena semiı .Menzeh'de görüştüğümüz Emna Mohsen. Rivadh Makhloufla ilgili soru- lan şöylcyanıllıyor: "Ri\adh Makhloufu tanıyor musunu/?" - Rışadh benim oğlum sayılır. Çok say- gın bır aılenın oğludur. Hem Riyadh hem de babasının durumlan çok çok iyıdir. Ben onlann evindeki eşyayı dünyanın hıç- bir yennde görmedim. Çok köklü bir aıle. Onlaı aslen Türk. Cengızliler so>undan. Dedelen Mahmud Makhlouf. topçu mira- lav rütbesişle Barboros Hayrettin Paşa- nın ordusunda Tunus'a gelıp yerlcşti. "Riyadh'ın Tunus'taki siyasi faaliyetleri- ni biliyor musunuz?" - Bunu herkes konuşuyor. Rı>adh"ın si- şasetle uğraştığını herkes söylüyor. Ben de onun siyasi bin olduğunu herkes gibi du- yuyorum. "Siz Riyadh'ın \arsıl bir aiieden olduğunu söylüyorsunuz. ama Tunus hükümeti onun para için soy gun > aptığını sö> lüyor. \ e der- siniz?" - Soygun mu? Bunu sizden duyuyorum. Ncsoygunu?Bövlcbirşe> olsaydı mutlaka bilirdim. "Gazetelerde, teleuzyonda böyle bir ha- ber çıkmadı mı?" - Ha\ır. hayır "Tunus'ta hiç illegal örgüt \ar mı?" - Çok var. Ama bır tane siyasi parti var \e hepimiz bu parlıyi biliyoruz. "Tunus hükümeti Riyadh'ı geri istiyor. Riyadh gelirse idam edilir mi?" - Onu nıye burava getirecckler. onu an- lamadım ki? Hırsızlık yapmadı. so>gun yapmadı. adam öldürmcdi. anlamadım. 'Makhloufve BuAziz'e iftiraattılar9 Riyadh Makhloufla birlikte banka soygununa kanştığı be- lirtılen Rıdvan Bu .Aziz'in eşi Asya Bu Aziz'ı görüşmcye ikna eımek hiç de kolay olmadı. On yıl hapis cezası alan Rıdvan Bu Aziz'in eşi. fotoğraf çektırmek- ten kaçınarak kulağı kapıda. her an bir şey olacakmış gıbi so- rularımızı yanıtladı: "Riyadh Makhlouf ve Rıd>an Bu Aziz si> asi suçlu mudur, yok- sa soyguncu mu?" - Ben Asya Bu Azız. Onlann öyle ıyı bır hayatı vardı kı sov- guna ihtışaçlan yoktu. Bütün söylenenler yalan. Onlara ıftıra attılar. "Bunlar siyasi kişilikler mi?" -Öyle. "V arsıl olduğunu söylediğiniz insanlar neden banka soyuyor?" - Hayır hayır. Bu iftıra. İftira bu. Ri>adh'ın Menzıh'de (Tu- nus'un zenginlennın oturduğu semt) bir dükkanı \ar. Neden gidip de banka soysun? Bunlar iftiradır. "Ben şunu öğrenmek istiyo- rum. Bunlar siy asi kişiler mi adi sojguncular mı?" - Bilemem. Bunlan yapan in- sanlar gizlı yaparlar. Ama her- kes siyasi olduklannı söv lüyor. "Peki, Tunus'ta bir insan si- yasi göriişünü açıklasa ve siyasi bir etkinliğe katılsa ne olur?" - Onu doğru hapse atarlar. "Bu banka soygunu meselesi nedb-r - İftira. Banka soyulduğu za- man Rıdvan burada bilc değil- di. İtalya'daydı. "Tunus hükümeti Rıd\an Bu Aziz'in bu soyguna katıldığını söylüyor." - Hayır. O İtalya'daydı. "İtalya'da olduğunu kanıtla- yabilir misiniz? Pasaportunda gönilmesi gerekir." - Tunus'ta bir insan hapse atıldığında pasaportunu yakar- lar. Bütün mahkumlar için bu bövledir. HAFTAYA BAKIŞ AHMET TAINER KIŞLAU Söz Meclisten Dışarı... Işte size bir pazar bulmacası. Aşağıdaki seçim vaatleri hangi partiye ait? "Tekeller kamulaştırılacak... Toptancı ticaretin karı paylaştırılacak... Büyük mağazalar küçük esnafa kirala- nacak... Toprak reformu yapılacak... Üretime katkı yap-- madan kazanç sağlayan mali kapıtalizm'e karşı önlem alınacak..." Elbette ki bunlar bir "sosyalist parr/"nin seçim bildir- gesinden. Ama "nasyonal sosyalist" bır partinin seçim bildirgesınden. Adolf Hftler'in, Alman Nasyonal Sosyalist Partisi'nin... Sol gösterip sağ vurmanın, seçmeni aldatmanın tarih- teki en görkemli örneği... Partinin, bu aldatılmayı içleri- ne sindiremeyen gençlik örgütü eleman ve önderlerini nasıl bir gecede "temizlediği" de, Nazizmin tarihindeki bir başka "Ilgınç" sayfa.. • Mussolini de -bacağından asılarak noktaladığı yolu- rta- sol yumruğunu göstererek başlayanlardandı. Önce düzene "tepki"duyan kitleleri peşinetaktı. Oyla- rın üçte birini topladı. Tıpkı bizimbir "rahmetlı"devietbüyüğümüzgibi, "gü- zel" bir seçim sistemi sayesinde, üçte bir oyla Meclis'- teki sandalyelerin üçte ikisini ele geçirdi. Ve sonunda, o üçte ıkılık çoğunluğa dayanarak, ana- yasayı değiştirdı. Diğer partileri kapattı. Tarihin karanlık bir dönemıne damgasını vuracak olan "faşizm'"\ kurdu.. Her şey yasalara uygundu. Seçimler de, anayasa de- ğişiklıği de. yenı çıkardığı yasalar da... Her şey kitabına uygundu, yasaldı, ama "meşru" de- ğildi!.. • Nazizmi ve faşizmı yaşayan Avrupa'nın gözleri açıldı. ikinci Dünya Savaşı'nı izleyen dönemde anayasaların çerçevesi değişti Hak ve özgürlükleri güvence altına al- mayaozen gösterildi. Anayasayı değiştirmekzorlaştırıl- dı. Yasaların anayasaya uygunluğu "katı" kurallara bağlandı. Dahadaönemlisi... Demokrasinin olanaklarından yararlanarak demokra- siyi yok etmenin yolları tıkandı Özgürlükleri yok etme özgürlüğunun olamayacağı kabul edildi!.. Batı. ateşın maşa ile tutulması gerektiğini, elini yaka- raköğrendi. "Akıllı"uluslarda,onlarınbaşınagelenler- den ders alarak oğrendiler... (Tıpkı Kemalizmin -Batı'daki gibi kuşaklar boyu kan döküp telef olmasına gerek kalmadan- Türk işçisine tüm sosyal ve siyasal haklan tanıması gibi!..) • Humeyni Islam Cumhuriyeti'ni kurmadan önce, Pa- ris'ten İran halkına mesajlar yolluyordu. Hemen tüm toplum kes'imlerine mavi boncuklar dağıtıyordu. "Adil ve huzurlu" bir toplum vaat ediyordu. Şöyle diyordu- "tslam Cumhuriyeti kurulunca, herkes yasa güvence- si altında olacaktır. Kimsenin güvenliği tehdit altında ol- mayacaktır. Kimsenin evıne girilmeyecektir. Kimse, şuphe üzerine yakalanmayacak, tutuklanmayacaktır." Ve zaman geçti, islam Cumhuriyeti kuruldu. Kendilerinden kuşkulanılan kişiler tutuklanmadılar, çoğunlukla anında kurşuna dizıldiler. Yanıbaşındaki eşi, kuşkulamldığı için zorla alınıp götürülen bir yabancı işa- damı, elçiliğin birkaç gün süren uğraşlarından sonra şu "resmi" yanıtı aldr "Eşiniz fahişe sanıldığı için kurşuna dizilmiş. Bu yan- lışlıktan dolayı ozur diliyoruz." • Hitler komünistieri temizlerken. sosyal demokratlar belki de için için memnundular. Sosyal demokratlar fer- yat ederken. liberaller kulaklarını tıkamışlardı.. "Bana dokunmayan yılan bin yaşasın der gıbı... Sıra liberallere geldiğınde ise sesini yükseltebilecek kimse kalmamıştı zaten. . Tarıhte felaket hiçbir topluma birdenbire gelmez... Adım adım, haber vere vere gelir. Tarıh yanlışlıklan affetmez 1 Özür dilemez! Ve ancak "ders alınmadığı"zaman. yinelenir. Ağaçlarla uğraşmaktan ormanı göremeyenler ise bu aymazlıklarının bedelını ağır oderler Ve ne yazık ki, sadece kendileri ödemekle kalmaz, tüm topluma da ödetirler 1 .. Hastanelere zam seçim sonrasıANKARA(ANKA)- Hastanelerde venien hi/metlenn fıv atlarına her y ıl ocak ay ı sonu ile şubat ay ı başında zam yapılırkcn. bu yıl hastane zamlan yerel seçim sonuna kaldı. Sağlık Bakanlığıyetkililen. Maiiye vcGümrük Bakanlığı'ndan bütçe uygulama talimatı geldikten sonra zamlan açıklayacaklannı bildirdiler. Sağlık Bakanlığıheryıl."\a taklı teda>i kurumları mua>ene, tetkik. müdahale. ameliy at ve teda>ilere ait fiy at listesi"ndeyılın ılk ayında bir düzenlemeyaparak.yeni lıstcyi bağlı bulunan büıün kurumlannaduyurdu. Sağlık Bakanlığf na bağlı hastanelerin yanı sıra. özel idarc ve bclediyclcrc. kamu iktısadı teşebbüslerine.genel vekatmabütçelidairelere • . bağlı yataklı tedavi > kurumlannda da • uygulanmakta olan listede y apılacak değişıklik için Sağlık ' Bakanlığı'nın bütün hazırlıklannı tamamlamasına ve maliyet hcsaplannı hazırlamasına karşın Maiiye Bakanlığı'ndan bütçe uygulama talimatının gelmemesi nedeniyle zamlan askıya aldığı öğrenildi. Seçim sonrusı açıklanacak zamlann yüzde 100'ün üzerinde gerçekleşmesi beklenirken. özcllikle merkezden yeterince ödenck alnıay an \ e döner sermaye gelırlenne ihliyacı olan hasıanelerin 1993 yılının başında belirlenen fiyatlarla yeterince hizmct veremediklcri bildirildi. ONİKİDENONIKİYE TIIRKİYE Ali Sirmen 3.bası5ü.ÜOO(KDVıçınde) Yüksek faiz ödemeyin dava açınî..