Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
11 MART1994CUMA CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 11
Nazarbayev \
önde gidiyor
• ALMATA(AA)-
Kazakistan'da pazartesi
günü yapılan ilk parlamento
seçimlerinde, devlet başkanı
Nursultan Nazarbayev'in
yeni parlamentoda
çoğunluğu elde ettiği
bildiriliyor. Merkezi Seçim
Komisyonu Başkanı
Karatay Turisov, kesin
olmayan sonuçlara göre 177
sandalyelik mecliste
bağımsızlann 60 sandalye
kazandıgını, Nazarbayev'in
desteğındekı Kazakistan
Halkının Birliği Panisi'nin
30, bu partinin müttefiki olan
Halk Kongresi'nin 9,
"Sendika Listesı"nin ise 11
sandalye elde eiüğtnı belirtti.
Kozirev: BİO
önemli değil
• MOSKOVA (AA) - Rusya
Dışışleri Bakanı Andrey
Kozirev. NATO'nun eski
Varşova Paktı üyeleriyle
askeri konularda
yakınlaşmasını öngören
'Banş İçin Ortaklık Planının'
(BİO)'herderdedeva
olmadığıru' söyledi. Rusya
Dış Politika Araştırma
Konseyi"nde bir konuşma
yapan Kozirev, BİO'yu
'fazla önemsemediğini'
belirterek bu işbirliğinin
bütün alanlarda her zaman
gerçekleşmesinin mümkün
olmadığını kaydetti.
Kozirev, Batı'nın özellikle
neo faşist lider Jirinovski'yi
alet ederek Rusya'yı düşman
olarak göstermeye çalışüğını
da öne sürdü.
Litvanya'mn
bağımsızlık günü
• Dış Haberler Servisi -
Sovyetler BirliğTnin dağılma
sürecini başlatan bağımsızlık
hareketlerinin bayraktan
Litvanya, 1990yılında
bağımsızhğını ilan ettiği gün
olan 11 martı "bağımsızlık
günü" olarak kutluyor.
Litvanya'mn bağımsızlığını
ilk tanıyan ülkelerden biri
olan Türkiye, Sovyetler
Birliği nden aynlan üç Baltık
cumhuriyeti nezdindeki
büyükelçiliğini, bağımsızlık
harekeünin öncüsü
konumundaki Litvanya'mn
başkenü Vilnius'ta
bulunduruyor. Letonya,
Estonya ve Litvanya
Büyükelçimiz Erkan
Gezer'in aktif çabalanyla
tesis edilen ekonomik
ilişkilerin yanı sıra Türkiye,
bu ülkelerin sosyal
yaşamlanna da katkıda
bulunuyor
CKore'den
Kuzeye tehdit
•SEUL (AA) - Güney Kore
Başbakanı Lee Hoi-Chang,
Kuzey Kore ile yapılan
görüşmelerde önemli bir
üerleme kaydedilmemesi
durumunda, ABD ile
yeniden askeri tatbikata
başlayabilecekleri uyansında
bulundu. Lee. Reuters'e
yaptığı açıklamada, Kuzey
Kore ile aralanndaki
sorunlan görüşmek için
karşıhklı olarak üst düzeyde
temsilciler
görevlendirilmesini
önerdiklerini, ancak Kuzey
Kore'nin bunu kabul
etmediğini söyledi.
Sırp
mûlteciye ret
• DÜSSELDORF (AA) -
Kuzey Ren Westfalya
Eyaleti Içişleri Bakanlığı'nın
bir süre önce alrruş olduğu
kararileiltica başvurulan
reddedilen ve kaçak olarak
Almanya'ya gelen 600 Sırp
ve Kosovalı'nın sınırdısı
işlemi durduruldu.
AB'denSudan'a
•BRÜKSEL (AA) - Avrupa
Birliği'nin Sudan'a her türlü
silah, cephane ve askeri
malzeme sevkiyatını
yasakladığı bildirildi.
Avrupa Birliği yetkilileri,
Sudan'a silah sevkiyaünın
yasaklanmasına ilişkin
karann. birlik dışışleri
bakanlannın salı günü
yaptıklan toplantıda
onaylandığını, detaylar
üzerinde çalışmalann
sürdürüldüğünü kaydettiler.
Christopher
Pekin'de
ÇinABD'yi uyardı
Başbakan Li Peng, "İç işlerimLzi ilgilendiren konulara hiçbir ülke kanşamaz" dedi
Dış Haberler Servisi - ABD ile Çin
arasında insan haklan ihlalleri konu-
sunda başgösteren gergınlik tırmanı-
yor. Pekin yönetimi ABD Dışişleri Ba-
İcanı Harren Christopher'ın bugün baş-
layacak ziyaretini beklerken, Çin Baş-
bakanı Li Peng insan haklan gibi içişJe-
rini ilgilendiren konularda dış baskılara
boyun eğmeyeceklerini' söyledi.
Amerikan yönetimi, Çin hükümeü-
nin geçen hafta başlattığı muhaliflere
yönelik tutuklama kampanyasını sert
bir dille eleştirmişti.
Çin Başbakanı Li Peng, Ulusal Halk
Kongresi'nin yıllık toplantısının açılı-
şında yaptığı konuşmada, Pekin yöneti-
mini eleştiren Baülı devletlere çattı.
ABD, Almanya ve İsveç'in başını çekti-
ği Baülı devletlerin Çin'e yüklenmesinin
kendileri için kabul edilemez bir durum
olduğunu söyleyen Başbakan Li Peng,
'Çin'in hiç bir şart altında hiç bir yabancı
ülkenin iç işlerine kanşmasına izin ver-
meyeceğini'sövledi.
Birleşmiş Milletler İnsan Haklan Ko-
misyonu'nda Çin'deki insan haklan ih-
lallerinin kınanması konusunda önccki
akşam yapılan oylamada kınama karan
abnmamasını memnuniyetle karşıladık-
lannı söyleyen Li Peng, oylamada Pe-
kin'den yana oy kullanan ülkelere te-
şekkür etti.
Li Peng, buna karşın insan haklan
konusunu diğer yabana devletlerle eşit-
lik temelinde tartışmaya hazır oldukla-
nnı söyledi.
Li Peng, kongrede yaptığı konuşma-
da ülkesinin 'büyük güç olına' hını taşı-
madığmı ve dünya banşı için 'güvenilir
bir güç' olarak kalacağını söyledi.
Çin'in askeri gücünü modernleştir-
meye devam edeceğini söyleyen Li Peng
"Ülkemiz her türlü hegemonyaya karşı-
dır. Çin egemenlik peşinde değildir" dedi.
Christopher'ın ayareti
ABD Dışişleri Bakanı VVarren Chris-
topber'ın bugün Pekin'e yapacağı ziya-
ret sırasında gündemin birinci maddesi-
ni insan haklan konusunun oluşturması
bekleniyor.
Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin ve
Başbakan Li Peng ile Christopher ara-
sında yapılacak görüşmelerde, Çin hü-
kümetinin muhaliflere karşı başlattığı
tutuklama kampanyası nedeniyje son
günlerde iki ülke arasında gerginleşen
ilişkilerin normalleştirilmesı hedefleni-
yor. Warren Christopher'ın Çin liderle-
riyle yapacağı görüşmeler, VVashington
yönetiminin, Çin'in 'en çok kayınlan ül-
ke' statüsünü sürdürüp sürdürmeyeceği
konusunda alacağı kararda önemli rol
oynayacak.
Öte yandan Çin'de muhalif liderler-
den Wang Dan, milletvekillerine gön-
derdiği mektupta insan haklannın par-
lamentonun yıllık toplantısının günde-
mine alınmasını istedi.
Dan, Ulusal Halk Kongresi üyelerine
yazdığı açık mektupta, eyleminin hükü-
metin devrilmesini amaçlamadığını be-
lirterek "Vaşam haklan sorunu çö-
zümlendi. İnsan haklan ve bireylerin si-
yasi haklarının konınmasının gündeme
aiuıması zamanı gelmiştir" dedi.
Bölgecilik sorunu
'Çin
Dış Haberler Servisi - Çin'-
de eski lider Deng Siaoping'in
ardından başgösteren kimlık
bunalımının, ülkenin parça-
lanmasıyla sonuçlanabileceği
bildiriliyor.
İngiltere'de faaliyet göste-
ren Uluslararası Stratejik
Araştırmalar Enstitüsü'nün
Çin ile ilgili olarak önceki gün
yayımladığı 72 sayfalık rapor-
da, merkezdeki yönetime za-
yıf yöneticilerin gelmesinin
'bölgecilik' sorununu körük-
leyerek geniş çaplı bir siyasal
sorun haline gelmesine neden
olacağı savunuldu. Raporda,
bu sorunun Çin'i büyük bir is-
tikrarsızlığa sürükleyerek ül-
kenin çözülmesine kadar gi-
debileceği de belirtildi.
Ensütünün raporunda,
özellikle ekonomi konusunda
merkezi denetünden gıderek
uzaklaşan Çin'de sıkı bir mer-
kezi yönetime dönuş yapılma-
sının pek olanaklı görünmedi-
ği kaydedildi.
Rapora göre ekonomik ve
siyasal yetkılerin yavaş yavaş
merkezden bölgelere dağıtıl-
ması nedeniyle merkezi ikti-
dar etkisini yitirirken, Çin'-
deki azınlıklann daha fazla
özgürlük istemiyle harekete
geçmesini engellemek de güç-
leşiyor.
Konferans önerisi
IsraiTdeıı
Rusya'ya
'hayır'
Dç Haberler Servisi -
FKÖ, Rusya'nın Ortadoğu
banş sürecine yeni bir ivme
kazandınlması için Madrid'-
de bir ikinci uiusiararası kon-
ferans düzenlenmesi çağnsını
olumlu karşılarken İsrail öne-
riyj reddetti.
İsrail Dışişleri Bakanhğı
Sözcüsü Boaz Madai ise yeni
bir uluslararası konferans fık-
rine karşı olduklannı söyleye-
rek "Arap ülkekri ve FKÖ ile
yürütülen ikiü görüşmelerde
ileri bir noktaya geldik. Geri
adım atmanın anlamı yok"
dedi. ABD de ikili görüşmele-
rin yeniden başlamasını tercih
ettiğini belirterek Rus önerisi-
ne destek vermedi.
Andrey Kozirev'in bugün
Tunus ve Israil'e gidecegi bil-
dirilirken, İsrail yetkilileri
kendilerine bu yönde bir bilgi
gelmediğini söylediler.
Saraybosnalı küçük kız, göğsünden vunılduktan sonra iyileşen babasno cepheye uğurluyor
Sırplar
Maglay'ı
vıırayor
Dış Haberler Servisi - Bosna'-
da önceki gün Tuzla'yı vuran
Sırplar, dün de Maglay ve Bi-
haç kentlenne saldınlannı sür-
dürdüler.
Saraybosna radyosunun bil-
dirdiğinegöre Sırplann ülkenin
kuzeyindeki Maglay'a yoğun
top ve havan ateşi açrnası sonu-
cu 4 kişi öldü. onlarca kişi yara-
landı.
Radyo, Sırplann Maglay'a
gitmekte olan BM insani
yardım konvoyunu, kente 30
km. uzaklıktaki Tesliç kasaba-
sında engellediğini de bildirdi.
BM Mülteciler Yüksek Komi-
serliği radyonun haberini doğ-
ruladı. Kentteki binlerce sivil,
130 gündür havadan yardım-
larla yaşamaya çalışıyor.
Saraybosna radyosu. Bos-
na'nın kuzeybatısındaki Bihaç
kentinde de yoğun Sırp bom-
bardımanı sonucu 3 kişinin öl-
düğünü, 10 kişinin de ya-
ralandığını bildirdi. Radyonun
bildirdiğine göre ateşkesin yü-
rürlükte olduğu Saraybosna'da
da Sırp keskin nişancılannın
ateşi sonucu 5 Bosna askeri ya-
ralandı. Sırplar önceki gün de
Tuzla'yı topa tutmuş, saldında
4 kişi öimüştü. Sırp top ateşi sı-
rasında ölenler arasında izinli
bir asker ile 12 yaşındaki oğlu-
nun da bulunduğu bildirildi.
Eski ABD Başkanı'nın Rutskoy'la görüşmesi Kremlin'de sert tepki yarattı
Nixon, Moskova'yı kanştırdı
HAKANAKSAY
MOSKOVA -
Son zamanlarda
Rusya-ABD
ilişkilerinde sı k
sık gerginlikler
yaşanıyor.
Kremlln'in Bos-
na inisiyatifın-
den ve casusluk
olaylanndan
sonra şimdi de
Nbton'ın Mos-
kovaziyaretior- Nixoo
-Yelfaiıı'i kızdırdı
talığı kanştırdı.
Eski ABD başkanlanndan Richard Ni-
xon, Rusya başkentine 'özel bir gezi' dü-
zenledi. Yani 'siradan' bir Amerikan yurt-
taş olarak bulunuyor Nixon Moskova'da.
Ama eski bir devlet başkanının ne kadar
'siradan' bir yurttaş olabileceği biraz tartı-
şmalı tabii.
Nixon, Moskova gezisi sırasında Başkan
Yeltsin'le görüşeceğini açıklamıştı. Rusya
yetkilileri de bunu onaylamışlardı.
Önceki gün bu görüşme Yeltsin tarafı-
ndan iptal edildi. Çünkü Nixon'ın yalnızca
Yeltsin'le değil, aynı zamanda muhalefet li-
derleriyle de görüşmeye geldiği ortaya
çıkmıştı. Eski ABD Başkanı nedense ilk
görüşmeyi, Yeltsin'in can düşmanıyla
yapmıştı. Yani daha geçenlerde taruşmalı
bir ortamda Yeltsin'in muhalefetine karşın
serbest bırakılan General Aleksander Ruts-
koy'la. Nixon, daha sonra da Komünist
Parti lideri Zuganovia bir araya geldi.
Bu gelişmeler Yeltsin'i kızdırdı. Önceki
gün bir gazetecinin NLxon'la görüşüp gö-
riişmeyeceği sorusunu dişlerini sıkarak ve
kaşlannı çatarak yanıtladj Yeltsin:
- Hayır, görüşmem! Ben de hükümet
temsilcileri de Nixon'la görüşmeyeceğiz.
Rusya büyük bir devlettir. Burada herkes
öyle akhna estiği gibi davranamaz!
Yeltsin, eski ABD başkanının muhalefet
liderleriyle görüşmesine böylesine kızmıştı.
Böylece pazartesi günü Nixon'ın. Rusya'-
nın artık demokratik bir ülke olduğunu,
muhalefet liderleriyle rahatça bir araya ge-
lebildiğini söylerken biraz aceleci bir iyim-
serlik içinde olduğu ortaya çıkıyordu.
Olay böyle kapanmadı. Kısa süre sonra
Kremlin tarafından Nixon'a verilen konı-
ma görevlilerinin ve makam arabasının da
geri almdığı duyuruldu. Gerçi Yeltsin'in
yardımcılan daha sonra yaptıklan açıkla-
mada, bunun Nixon'ın isteğiyle olduğunu
söylediler ama... Ama biliyoruz ki Yeltsin
bunu hep yapıyor. İki yıl önce Gorbaçov
ve altı ay önce de eski Anayasa Mahkemesi
Başkanı Zorkin'in elinden korumalan ve
makam arabalan alınmıştı, yine Yeltsin'in
böyle sinirli bir zamanında.
Olay Moskova'da Rus-Amerikan ilişki-
lerinde yeni bir skandal olarak değerlendi-
rildi. Gerçi Yeltsin Başkan Clinton'la tele-
fonda görüştüğunü ve Nixon'ın gezisiyle
Clinton'ın birilgisi olmadığını söyledi. An-
cak bu pek inandıncı olmadı. Birkaç gün
önce Clinton ile Nixon arasında bir görüş-
me yapıldığmı herkes biliyordu.
Nixon'ın gezisinin amacı ne? Rutskoy,
Zuganov, Yavlinski, Şahray gibi muhalefet
liderleriyle niye görüşüyor Amerika'nın bu
önemli elçisi? Yeltsin neden bu kadar sinir-
leniyor? ABD bir sonraki seçimlerde Rus-
ya başkanlığına adaylığını koyacak kişiler-
le, Kremlin'in olası yeni liderleriyle daha
şimdiden taruşmak istiyor.
Nixon, ABD yönetiminin Gorbaçov'u
göklere çıkardığı bir dönemde muhalif li-
der Yeltsin'le görüşmüştü. Şimdi tarihin yi-
nelendiğinden kuşkulanmamak elde değil.
Rusya'da sakal, Büyük Petro'nun batılılaşma karanndan beri büyük siyasi anlam taşıyor
Sakallı obııak ya da olmamak: Işte soru bu
Dış Haberler Servisi - Rus-
ya'da 3 ekim parlamento dire-
nişinin liderlerinden Aleksan-
der Rutskoy parlamentonun af
karanyia hapisten çıktığında
taraftarlan ve gazeteciler, si-
nekkaydı tıraşlı bir Kızıl Ordu
generali beklerken karşılannda
Rusya'nın tarihinde kalmış sa-
kalh kahramanlardan birini
buldular.
Haftalık The European gaze-
tesine göre Rutskoy'un itinayla
tıraş edilmiş yanaklan, sakalı-
nın hapishanedeki tıraş bıçağı
sıkıntısından kaynaklanmadı-
ğmı gösteriyordu. Yeltsin'in
baş düşmanı, sakallanyla top-
luma bir bildiri sunuyordu.
Bu bildirinin anlamını çöze-
bilmek için Rusya'da sakalın
anlamını bilmek gerekiyor. Bü-
yük Petro'nun 18'inciyüzyılda
ülkesini Batı'ya açmaya karar
vermesine kadar Rusya'da
"asd soru", tıraş olmak ya da
olmamaktı. Avrupa'da tıraşlı
asilzadelerle düşüp kalkmış
olan Petro'ya göre sakal, Rus-
ya'nın geri kalmışlığının sem-
bolüydü. Bu nedenle Rus asill-
Rasputin
lerine tıraş olmalannı emretti,
olmayanlara vergi koydu. Sa-
kalından vazgeçmek istemeyen
Büyük Petro'yu sakal keserken
gösteren eski bir karikatür
asiller, bu tarihten sonra bıyıkla
yetinmek zonında kaldılar.
Petro ne kadar keserse kessin
LeoTolstoy
varhğını bugünkü Rusya'da da
sürdüren sakal, Batıalarla ül-
kenin kendi yolunda yürümesi-
ni savunanlar arasındaki ideo-
lojik bölünmeyi simgeliyor.
Rusya'nın ünlü reformculan
Yegor Gaydar ile Boris Fyodo-
rov'u sakallı görmek imkansız
gibi.
Ancak sakal yalnızca ideo-
lojik bir sembol değil. Gelenek-
sel Rus görüşüne göre hala dü-
rüstlüğü ve Rus değerlerine
bağlılığın da bir ifadesi.
Rus anavatanının ete kemiğe
bürünmüş hali olarak görülen
yazar Aleksander Soljenitsin, tı-
raşlı insanlann ülkesı ABD'-
deki sürgününde bile sakahnı
kesmedi. Ülkenin en büyük sa-
kallannın Ortodoks rahiplerin-
de bulunması da tesadüf değü.
Eski parlamentonun başkanı
Ruslan Hasbulatov, tertemiz tı-
raşlı yüzüyle hapisten çıküğın-
da siyaseti bıraktığını açıklar-
ken Rutskoy, topluma "uzlaş-
ma"çağnsıyla siyaset sahnesine
döndü. Bir Rus atasözü "Ak
sakallı, ama kalbi şehvet düşkü-
nü" der. Rutskoy'un kalbinde
siyasi bir şehvet varsa, ideal me-
sajını böyle koyvermiş demek-
tir.
POLİ1İKADA
SORUMAR
ERGUNBALCI
ABD, Avrupa ve Rusya
Rusya'da geçen yıl aralık ayında yapılan seçimlerde
aşırı sağcıların zaferi kime yaradı?
Şöyle düşünülebilir: Aşırı sağın zaferi, Boris Yettsin'e
hiç olmazsa dış politika açısından yararlı olmuştur. Rus-
ya Devlet Başkanı, Vladimir Jirinovski 'kartını' kuHana-
rak dış politikada önemli kazanımlar sağlanmıştır.
Sözgelişi Polonya, Macaristan ve Çekoslavakyanın
NATO'ya girmelerine şiddetle karşı çıkıp "NATOgeniş-
lerse bu, Rus aşırı sağcılarının ekmeğine yağ sürer,
beni devirirler" demiş, bir anlamda NATO'nun genişle-
mesini veto etmiştir. Batı ise "Aman Yeltsin aşırı sağcı-
lar karşısında güç duruma düşmesin" kaygısıyla
Rusya'nın Gürcistan'daki iç savaşa müdahale ederek
bu ülkeye asker göndermesine, Beyaz Rusya'yı parasal
birlik yoluyla kendisine bağlanmasına, Ukrayna'ya bas-
kı yapmasına, sözün kısası 'yakın çevrede', etkinliğini
giderek arttırmasına göz yummuştur.
Peki. Vladimir Jirinovski'nin seçim zaferi başka kime
yaradı?
ABD'ye.
Rus milliyetçiliğinin hortlaması, Avrupa'nın güvenlik
kaygılarının artmasırta yol açmış, bu ortamda gözler
NATO ve onun patronu ABD'ye çevrilmiştir.
Komünizmin çöküp Sovyetler Birliği'nin dağılmasın-
dan sonra Avrupa'da ABD'nin askeri varlığı ve NATO'-
nun işlevi ciddi biçimde tartışılmaya başlanmıştı. Varşo-
va Paktı'nın dağıldığı, komünizmin çöktüğü bir ortamda
Avrupa'nın, artık ABD'nin savunma şemsiyesine gerek-
sinmesi yoktu. NATO'nun da bir savunma örgütü olarak
önemi azalmıştı. Bu görüşün en ateşli savunucusu olan
Fransa bile şimdi NATO'ya ve ABD'ye yaklaşıyor.
Bosna-Hersek'teki savaş, özellikle Rusya'da aşırı sağcı-
ların yükselişi, ABD'nin yıldızının tekrar parlamasına yol
açmıştır. Günümüzde Avrupa, doğudaki tehlikeye karşı
güvenliğini bir kez daha ABD'de arıyor. Böylece ABD'-
nin Avrupa daki askeri varlığı daha uzunca bir süre için
güvence altına alınmış oluyor.
• • •
Jirinovski 'faktörü', değişik açılardan Yeltsin ve Clin-
ton yönetimlerinin işine yarıyor.
Ya Avrupa?
işte bu noktada sorunun niteliği değişiyor. Rusya'nın
'yakın çevre' olarak adlandırdığı bölgelerde etkinliğini
arttırması Atlantik'in öte yanındaki ABD için bir tehdit
oluşturmuyor. Ama Rusya'nın 'yakın çevresi' aynı za-
manda Avrupa'nın 'arkabahçesi'. Sözgelişi Rusya, Mol-
dova, Beyaz Rusya ve Ukrayna'yı etkinlik alanına aldığı
anda Polonya, Çekoslavakya ve Macaristan sınırlarına
dayanır. Kaldı ki Jirinovski ve Rus generallerinin önemli
bir bölümü, bu üç Doğu Avrupa ülkesinin de Moskova'-
nın etkinlik alanında olduğu dönemin özlemi içindeler.
Bu bakımdan Avrupa, Rusya'daki gelişmelerden ra-
hatsız. Yaşlı kıtanın tedirginliğini arttıran diğer bir nokta
da Clinton yönetiminin Rusya'nın yayılmacı eğilimlerini
ve 'yakın çevresindeki' ülkelere yaptığı dolaylı ya da do-
laysız müdahaleleri görmezlikten gelmesi.
International Herald Tribune'un yorumcularından Bri-
an Beedham dikkatini iç politikada yoğunlaştırmak iste-
yen Başkan Clinton'ın, Rusya'yı 'yakın çevresinde'
serbest bıraktığını, buna karşılık Kuzey Kore, Irak ve
Libyja gibi ülkelere karşı Moskova'nm desteğini bekledi-
ğini yazıyor. Ama Beedham'a göre Beyaz Saray'da bazı
stratejilerin daha uzun vadeli planları da var. Bu grup
Rusya'yı, 10-15 yıl içinde askeri ve ekonomik süpergüç
olarak politika sahnesine çıkacak olan Çin'e karşı bir
denge unsuru olarak görüyor ve Avrupa'nın da öyle gör-
mesini istiyor. Başka bir deyişle Çin'e karşı önemli bir
denge unsuru olan Rusya'yı gücendirmekten kaçınmalı;
Moskova'nm 'yakın çevredeki' yayılmacı eğilimlerini
anlayışla karşılamalı, Rusya'da demokrasi ve insan
haklan konusunda daha esnek bir tutum takınılmalı.
Demokrasiyi bir yana bırakalım; Batılı liderler Yelt-
sin'in parlamentoyu yakmasını bile hoşgörüyle karşıla-
yabilmiştir. Ama Avrupa, yanı başındaki Rusya'nın
imparatorluğu tekrar kurma girişimleri karşısında ABD
gibi kayıtsız kalabilir mi?
Yoksa Atlantik'in iki yakası arasında Rusya konusun-
da ciddi bir görüş ayrılığı ve bunalım mı patlak verir?
Bu soru üzerinde düşünmekte yarar var.
KIBRIS SORUNU
BMderhal
anlaşmaistiyor
ÎZZETRIZAYALIN
LEFKOŞA - Birleşmiş Mil-
letler (BM) Güvenlik Kon-
seyi'nin daimı üyesi beş ülke-
nin Kıbns'taki temsilcileri,
Lefkoşa'nın Rum kesimindeki
İngiliz Yüksek KomiserliğT-
nde bir araya geldikten sonra
"Türk ve Rum taraflarına gü-
ven arttıncı önlemler konusun-
da sunulan düşünceler temelin-
de, hiçbir gecikme olnıaksızın
anlaşmaya varılmasını bekle-
dikJerini" du> urdu.
ABD Dışişleri Bakanhğı
Kıbns Özel Koordinatörü ro-
bert Lamb'ın da hazır bulun-
duğu ve BM Genel Sekreteri
Butros Gali'nin Kıbns Özel
Temsilci Yardımcısı Gustave
Feissel'in bilgi verdiği toplantı-
dan sonra yayımlanan ortak
açıklamada, "anlaşma beklen-
tisi"nin hükümetlerinin bek-
lentisi olduğu özellikle vurgu-
landı.
KKTC Cumhurbaşkan Ra-
uf Denktaş,
U
GAO Paketi üze-
rinde hiçbir gecikme olmaksızuı
anlaşmaya >anlması" beklenti-
sini yorumlarken. "BM Gü-
venlik Konseyi ve Genel Sekre-
teri'nin acele ertiğine, oysa
Türk tarafınm yapılması gere-
ken daha çok işi bulunduğu ka-
nısıııda olduğuna" dikkati çek-
ti.
Sonsaldınnın mesajı:
IRA, ateşkesekarşı
EDfPEMtLÖYMEN
LONDRA - Avam Kama-
rası'nda, Terörle Mücadele
Yasası'nın süresinin yeniden
uzaülması görüşüldüğü sırada
IRA'nın Londra'nın en büyük
havaalanı Heathrow'a 4 havan
mermisi atması IRA'nın, bir
ateşkesten yana olmadığını
gösterdi. Olayda ölü ya da ya-
ralı olmaması, mermilerin,
alanda düştükleri Kuzey Pisti'-
nde patlamaması, olayın öne-
mini azaltmıyor. Olay, Kuzey
İrlanda sorununa banşcı bir
çözüm aıamak amaayla İngil-
tere-İrlanda arasında dün ya-
pılması beklenen görüşmeler
öncesinde meydana geldiği için
IRA'nın bu konudaki görüşü-
nü de yansıtıyor. Olay sırasın-
da Avam Kamarasf nda görü-
şülmekte olan Terörle Müca-
dele Yasası ise ana muhalefet
İşçi Partisi'nin karşı çıkmasına
rağmen 242 hayır ve 328 evet
oyu ile yeniden uzatıldı.
Dünyanın en işlek havaa-
lanlanndan biri olan, dakika
başı uçak inip kalkan, yılda 50
milyon yolcunun geçtiği, 20
bin personelin çahştığı Heath-
row"a havan saldınsı. alanı ve
yöresini saatlerce felç etti. An-
cak alanın kenanndaki oteller-
den birinin otoparkındaki bir
otomobilden atılan havan
mermilerinin patlamaması
mucize.