Katalog

Türkiye'de insanlara yeni bir hayatın kapılarını açan Aktif Bankacılık Çağf kapanıyor. 4ŞUBAT1994CUMA CUMHURIYET SAYFA HABERLER Milli mutabakata Yılmaz'dan şartlıevet ANAP Genel Başkanı Yılmaz, Cindoruk'unmilli mutabakat önerisinin erken seçim koşuluyla kabul edilebileceğini söyledi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz. TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk tarafından gündeme getirilen, "milli koalisyon" öneri- sine. en kısa sürede erken seçim koşuluyla "evet" dedi. Yılmaz. hükümetin süresi için. "3 ay olabilir, 2 ay olursa daha iyi olur" diye konûştu. Kabine üyesi bakanlar ise seçim hükümeti kurulması yolundaki tartışmala- n "senaryo" olarak nitelendirdiler. Yerel seçimlerin ardından bir milli mutabakat hükümeti kurulması tartışmalanna, DYP içinden de tepkiler tırmanıyor. Erken seçim hükümeti ya da milli muta- bakat hükümeti tartışmalannın bugün de- ğil. seçim sonrası yapılması gerektiğini ifa- de eden Yılmaz. seçim sonuçlannın her- hangj bir siyasi istikrarsızlığı gündeme ge- tirmesi durumunda bu arayışlann başlaya- cağını söyledi. Ümitsizlik göstergesi Yılmaz. iktidar partileri ve TBMM Baş- kanı tarafından seçim öncesi yeni hükümet formüllerinin gündeme getirilmesini, 'İkti- dar partikrinin. seçim sonuçlarından ümitle- ri olmadığının göstergesi" olarak yorum- ladı. Yılmaz. "Bu bir azınlık hükümeti yada bizim katılmak suretiyle destek vereceğimiz daha geniş tabanlı bir koaüsyon hükümeti olabilir" dedi. Ancak en önemli unsurun hükümetin süresi olduğuna dikkat çeken Yılmaz, şunlan söyledi: " Türkiye'de bir istikrar programı, ancak milletten asgari 4 sene için veya tnevcut sis- teme göre 5 sene >etki almış güçlü bir hükü- met ile uygulanabilir. Bu seçim sonrası kunı- lacak olan hükümetin görevi ülkeyi bir an önce erken seçime götürmek. böyle güçlü bir hükümetin oluşumuna imkan sağlamak ol- malıdır. Bö>le bir hükümeti, geçici bir seçim hükümeti olarak görüvorum. Süresinin de yasaların izin vereceği en kısa süre olması gerektiğine inanıvorum. Bu 3 ay olabilir, 2 ay olursa daha iyi olur." Bakanlar Kurulu toplantısına katılan bazı bakanlar da Hüsamettin Cindoruk başkanlığında bir seçim hükümeti kurul- ması tartşmalannı "senaryo" olarak nite- lendirdiler. Başbakan Yardımcısı Murat Karayal- çın, bir gazetecinin konuya ilişkin sorusuna "Bir seçim ortamındayız. Böyle bir ortamda değişik spekülasyonların yapılması doğal- dır' karşılığını verdi. Bartın seçim çalışmalannı sürdüren Köksal Toptan da. Cumhuriyet muhabiri- nin sorulannı yanıtlarken. Türkiye'de ya- şanan terör bunalımı ile ekonomik bunalı- ma bir de siyasi bunalım eklemenin son de- rece yanlış ve tehlikeli olacağını vurgulaya- rak. şu değerlendirmeyi yaptı: "Yerel seçimlere girerken kamuoyuna böyle bir mesaj verilmesi, Türkiye siyasi is- tikrarsızlığa sürükleniyor' biçiminde algıla- nır. Yerel seçimlerin sonuçlarını görmeden, tahlil etmeden bir seçim hükümetinden bah- sefmeyi siyasi bunalıma doğru sürüklenme- nin aracı olarak gdrüvorum. Doğru bul- mam" Eski Devlet Bakanı DYP Bursa Millet- vekili Cavit Çağlar ise. konunun gündeme gelişini "muhalefetin işi" olarak nitelerken, "Hüsamettin Abi'nin söjlediği baska şey. Yıllarca DYP'ye hizmet etmiş, genel baş- kanlığını yapmış biri" dive konuştu. "Bu komı nereden çıkrı?" diye baktığın! bildiren Çağlar. böyle konuşmalar için seçimlerin görülmesi gerektiğini de söyledi. DSP'tikrden BayrampaşaadayıAth'ya tepki İstanbul Haber Servisi- DSP Bayrampaşa İlçesı Belediye Başkan adav adayı Dr. Arın Namal ile yaklaşık 200 delege II Başkanı Necdet Saruhan'ı zjyaret ederek önceki gün merkez yoklamasıyla ilçelerinden belediye başkan adayı gösterilen Yusuf Atlının adayhğının geri alınmasını istediler. Ziyarette. II Başkanı Saruhan'a bu istemlerinin gerekçelerini, beraberindeki delege grubu adına açıklayan Dr. Ann Namal. Ath'nın Ba> rampaşa Belediyesi Başkan Vekilliğj görevinde başanlı olamadığını. savlayarak." Refah Partisi'nden adaylık teklifı aldığını herkesin huzurunda açıklayan Yusuf Atlı partimizden adav olmayacağı yolunda şerefsözü vermiş, ancak örgüte, halka rağmen adav olmuş *epartimerkezimizdebunuona>lamıştır"dedi. jl Başkanı Necdet Saruhan ise "Benim bu konuda bir \etkim yok. Örgütümüzün göriişlerini genel merkeze ileteceğim. gerekenin > apılacağını umuyorum" karşılığını verdi. (Fotoğraf: YILMAZ KARABACAK) Hakkındaki yolsuzluk iddialannın partisini yıprattığını söyledi ANAP'ta Talat Yılmaz adayhktan çekildi MUHARREM AYDIN ANAP Beyoğlu Belediye Başkan adayı Talat Yılmaz, hakkındaki yolsuzluk iddiala- nnın partisini > ıprattığı gerek- çesiyle adayhktan gen çekildi. Yılmaz'ın yerine Beyoğlu'nda Savaş Sarı aday gösterildi. Yılmaz'ın davranışmı "asH" olarak niteleyen ANAP Genel Baş- kan Yardımcısı Ekrem Pakdemirii, Başba- kan Tansu Çiller'in de a> nı davranışı gös- termesini istedi. Adaylığı Beyoğlu ilçe örgütünce büyük bir tepkiyle karşılanan. partilileri tarafın- dan ve bazı >ayın organlannda "yolsuz- luk" yaptığı ileri sürülen Talat Yılmaz'ın "çekilme kararı", ANAP Genel Başkan Yardımcısı Cem Kozlu'nun aylık olağan basın toplantısının gündemini de değiştir- di. Genel Başkan Yardımcısı Ekrem Pak- demirii ile bırlikte il merkezinde bir basın toplantısı düzenleyen Kozlu. Yılmaz'ın partinin çıkarlannı düşünerek "onurlu" bir davranış sergilediğinı ifade ettı. Kozlu. "Biz, kendisinin suçsuz olduğundan eminiz. Hatta Yılmaz için 'kusursuz' di\oru/"dedı Talat Yılmaz da. kendisine yöneltilen ıd- dıaların yargıya intikal eden ve soruştur- ması süren hususlar olduğunu söyledi. Yılmaz. "Bö>lesine haksız hir ortamın >a- ratdmasını sağlayan. siyaseti insan karala- ma ve kötüleme için kuİlananları lanetliyo- rum" diye konuştu. Ekrem Pakdemirii ve Cem Kozlu daha sonra yaptıklan konuşmalarda koalisyon hükümetini sert bir dille eleştirdilcr. Tür- kiye'nin dar bir boğazda olduğunu belirten Pakdemirii. Başbakan Tansu Çiller'i, Bos- na Hersek'e gittiği için tebrik ettiklerini söyledi. Pakdemirii. "Ancak Türkiye'de Bosna Hersek'ten 20 kat fazla umut bekleyen insan var. Bu bö> le de> am edemez. Ekonomi, hata üzerine hata yapılmasını afTetmez. Türkiye enflasyonda rekora ve felaketin eşiğine ko- şuyor" dive konuştu. Başbakan Tansu Çiller'in. SHP ile vü- rütmeye çalıştıklan koalisyon hükümetin- deki "doku u> uşmazlığını" görmesi gerekti- ğini savunan Pakdemirii. Çiller'in karar ve icraatlannı SHP'nin engellediğini öne sür- dü. Pakdemirii. " 27 mart yerel seçimleri koalisyon hükümetinin karne notudur. Sı- nıfta kalacağını anla\an hükümet. halka gi- dip, jeniden gü»en tazelemelidir. ^ oksa. gü- lünç mantıklarla erken seçimi engelleme- mesi gerekir" dedi. Pakdemirii. TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk'un üçlü mutabakat hükümetine ilişkin demeci>le ilgılı olarak da. "Böyle bir mutabakat söz konusu değil. Ülkeyi sevenler senaryo üreti- yorlar"di\e konuştu. POLniKAGUNLUGU HİKMET ÇETİNKAYA DYP ve Fettıullah Hoca... DYP 27 Mart yerel seçimlerinde 'destek sözü' aldığı tarikatlara neler verecek? Bir DYP'li, yukarıdaki soruya aynen şu yanıtı verdi: "Milli Eğitim Bakanlığı'ndaki şeriatçı kadrolaşmaya daha fazla gözyumacak..." Sorduk: "Sadece o kadar mı?" DYP'li "olur mu"diye yanıt verdi. Ardından daekledi: "Kimi kredi olanaklan tanınacak. Yatınmları için DPT'den teşvikbelgesi verilecek..." Sorduk: "Başbakan Tansu Çiller'/n tarikat liderlerinden bazı- larıyla görüştüğü doğru mu?" "Elbet doğru. Ancak bazıları kendilerini tarikat lideri olarak tanımlamıyor. Dini cemaat lideri olarak görü- yor..." Yanıt verdik: "Evet öyle. Örneğin Fettıullah Hoca öyle bakıyor ola- ya. Bu, bir kandırmaca. Yazılı basında Fethullah Hoca cemaati olarak geçiyor..." DYP örgütleri, 'tarikatların partiye iyice sızması'ndan bir hayli tedirgin. Ancak bu olay yeni değil. 1980 öncesi Nurcular ve Süleymancılar, Adalet Partisini destekli- yorlardı. 1983 ve 1987 genel seçimlerinde ANAP'ı des- tekleyen Nakşiler, Nurcular ve Süleymancılar 1989 yerel seçimlerinden bir yıl sonra (1990 yılında) DYP'ye yaklaş- tılar. Ancak Nakşiler ve Fethullah Hoca cemaati, Nurcu- ların bir kolu ve Kadiriler, 1991 genel seçimlerinde de ANAP'a destek verdiler. Şimdi durum çok farklı... interStar'ın açıkoturumunda Fethullah Hoca cemaa- tinden Zaman Gazetesinin şeriatçı yazarı, Bedrettin Dalan'ı 'içine sindiremediği' için üstü kapalı sordu: "Sizi dini cemaatler destekliyor mu?" Dalan yanıt verdi: "Evet onlarla aramız iyi, görüşüyoruz..." Görünmeyen patronu Fethullah Gülen olan Zaman Gazetesi ve başta şeriatçı yazarı, Bedrettin Dalan'a 'Atatürkçü velaik'olduğu için karşı çıkıyordu. Başbakan Çiller ve kurmayları düğümü ustaca çözmeyi başardılar. Nasıl mı? Çünkü Zaman Gazetesi, Milli Eğitim Bakanlığı Vakfı'- nın ihalelerinden her yıl yüklüce para kaldırıyordu. Kar- neden kitaba, dosyadan deflere dek ne varsa Gaye Basımevi'ne yasal olarak veriliyordu. Daha önce çok yazıp çizdik; Zaman Gazetesi'nin yan kuruluşu olan Gaye Basımevi'nin, Milli Eğitim Bakanlığı Vakfı'ndan 'ihale yoluyla' kaldırdığı milyarları sorduk, yanıt alamadık. Her neyse... Zaman'ın şeriatçı yazarı televizyonda "DYP'yi tarikat- lann desteklediğini" açık açık söyledi. Belki çoğu kişi anlamadı, ama 'dini cemaatin 'anlamı 'far/Tcaf demekti. Burada bir gerçek kendiliğinden ortaya çıkıyor: ANAP'ı tarikatlar yok etti. Onlara verilen ödünler ANAP'ın sonu oldu; 1989 yerel seçimlerinin ardından 1991'de genel seçimleri yitirdi. Elbet ANAP'ın seçim yitirmesinde yaşam pahalılığının etkisi vardı, amaasıl 'ayakbağı'parliyi örümcek ağı gibi kuşatan tarikatlardı. Onlar bir türlü doymak bilmiyor; is- tedikçe istiyorlardı. Şimdi ANAP, kamuoyu araştırmalarına göre salt Is- tanbul, Ankara ve Izmir gibi sosyal demokratlarm kalesi olan kentlerde başa güreşmiyor; Antalya, Manisa, Ay- dın ve Balıkesir gibi DYP'nin Kırat bayrağını dalgalan- dırdığı' kentlerde birinci parti olarak boy gösteriyor. ANAP tarikatlardan arındı, DYP tarikatların içine girdi. Refah Partisi biletarikatlarayüzvermiyor.onları "müna- sip bir biçimde" dışlamaya çalışıyor. Hele hele Fetullah Hoca'nın yüzüne bile bakmıyor. ANAP lideri bu nedenleçok rahat. DYP'nin büyük kent oylarını kendisine çekiyor. Istanbul'da Bedrettin Dalan ve izmir'de Burhan özfa- tura. Her ikisi de 1984-1989 arasında belediye baş- kanlığı yaptı. Ikisinin de Suudi Arabistanlı petrol milyar- derleriyle yakın ilişkileri. ortakltkları oldu. özfatura dü- rüst olarak "Ben laik değilim" dedi ve diyor. Dalan ise "Ben laikim" ama deyip açık açık şöyle konuşmuyor: "Laik demokratik cumhuriyeti yıkmak isteyen şeriat yanlılarından ne destek istiyorum ne de ekonomik yar- dım..." Tarikatlar DYP'yi üç koldan kuşatmış durumda... DYP; ANAP'a ve Refah'a giden oylarını nasıl durdura- cak? Tarikat liderlerinden aldığı sözle ve onlara kucak aça- rak... DYP kurmaylarının aklına "ANAP'ın çöküşü" hiç gel- miyor nedense. Tansu Hanım Saraybosna seferinden medetumuyor' şimdilerde. Ama işi zor; hem de çok zor... Denlz Bay kal acıklaclı CHP'nin Ankara belediye başkan adayı Ali Dinçer ANKARA I (Cumhurivet Bü- rosu) - Cumhuri- l >et Halk Partisi (CHP). Ankara Büyükşehir ve ilçe belediye başkan adavları açıklandı. CHP'den Ankara Büyükşehır Beledive Başkan- NOTLAR / MUSTAFA BALBAY ANKARA - Her hac mevsimı yakiaştı- ğında gıderek "olağanlaşan" bir tartışma. başka bir bo> utuyla gündeme geldi. Suudi Arabistan. Refah Partisi'ne 5 bin kışilik ayn bir hac kontenjanı tanıma girişiminde bulundu. Dışişleri de buna şiddetle karşı çıktı: "Bunu >apamazsınız. Bu, bizim ic işleri- mize karışmakrır." Suudi Arabistan'ın, hem iç düzenleme- sinı sağlamak hem de aynmalığa son ver- mek amaayla getirdiği bir kural var. Her İslam ülkesi, nüfusunun binde biri hac kontenjanına sahip. Türkiye'nin nüfu- su 60 milyon. Hacca 60 bin kişi gidecek. Ama öyle anlaşılıyor ki, Refah Partisi ile Suudi Arabistan arasında farklı bir bağ kurulmuş ve 60 bin kişi dışında ayn bir kontenjan için anlaşma>a vanlmış. Konu- >u biraz derinleştirdığimizde gördük ki. RP için gecen yıl da benzer bir girişimde bulunulmuş. ancak buna karşı çıkılmış. Suudi Arabistan, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti dışında böyle bir girişimde bu- lunmaya cesaret edebilir mi? Edebilir... Neden? Türkiye'nin gündemi o kadar sık değişi- yor. olaylar o kadar hızlı gelişiyor ki. yakm geçmış. kısa sürede unutulup gıdıyor. Suudi Arabistan'ın Türkiye ile bağlantı- lanndan birkaç ömek verelim: Kısa adı Rabıta olan. Rabıtat-ül Alem- ül İslam (Dünya İslam Birlıği) adlı örgü- tün adı Türkiye'de 1987 yılında ünlenmış- ti. Lğur Mumcu 1987'nin şubat ve mart ay- lannda, 12 Eylül yönetimınin, yurtdışın- daki imamlann maaşlannın bu örgüt tara- fından karşılanmasıru kabul ettiğini. bu konuda Bakanlar Kurulu'nun karar aldı- ğını, ANAP hükümetinin de uygulamayı Devletin kilıt verlerinde bulunan kişılen. kral kontenjamndan "bedava" hacı yap- maya başladı. Bu uygulama o kadar yaygınlaştı kı, 1990 yılı yazında görevde bulunan valile- rin üçte biri bu yolîa hacı olmuştu. O valılerin bir bölümü bugün de görev- de. Suudi Arabistan baktı kı Türkiye'de bu uygulama sevildi. itiraz eden yok; genişlet- me yollannı aradı. Ve aynı yıl, yanılmıvor- sam ilk kezyüksek yargıdan da "bedavacı" aramaya başladı. Yargıtav üyesi ıkı kişi bu Suudiler,hac ve demokrasisürdürdüğünü tüm açıkkğıyla yazdı. Rabıta. Suudi Arabistan hükümetinin maddı-manevi desteğine sahip. Suudi pet- rolünü işleten Aramco şirketi milyonlarca dolar akıtıyor. Örgütün amacı, dünjada İslam birlığıni sağlamak. şeriatı tüm İslam ülkelerinde geçerli kılmak. Yurtdışındaki din görevlilerini yıllarca böyle bir örgütün kucağına attık. Bır dığer konu, haa valilerimiz, hacı hâ- kimlerimiz... Suudi Arabistan, 1980'lerin ikinci yan- sından itibarcn yeni bir girişim başlattı. yolJa hacı oldu. Geldik bugüne... Son 10 yıl ıçindeki bu gelişmelerin ar- dından. Suudi Arabistan'ın, hükümeti bir kenara kovup RP ile ışbirliğı yapmaya gı- rişmesine şaşmamak gerek. Dün arkadaş- lanmız RP yöneticilerinden konunun ay- nnulannı öğrenmek istediler, ancak yanıt- lar kaçamaktı. RP böyle bir girişimde bulunmamış. ama RP'lı bazı şirketlerin gi- rişimi olabilirmiş. Hem Türkiye'den ola- bildiğince çok hacca gidilmesi iyi değil miymiş. Tam Hoca usulü bır savunma. ABD Princeton Cniversıtesı öğretim üyesi, Islamijet \e Ortadoğu tanhçısi Prof. Bernard Lewis ile kısa bir görüşme olanağı bulmuştum. Lewis, demokrasinin onlarca. hatta yüzlerce tanım: olabıleceği- nı vurguladıktan sonra kendi görüşünü söyledi: "Bence bir ülkede iktidar en az iki kez üst üste seçim >olu\la değisebiliyorsa, orada asgari bir demokrasi vardır." Ardından ekledı: "Türkiye dışuıdaki İslam ülkelerinin hiç- birindc bu olmamıştır." Peki İslam ülkelennde çağdaş anlamda demokrasi yaşama geçirilebilir mi? Levvis'ın görüşü şöyle: "Bundan önce şu sonı gelir: İslam ülkele- ri demokrasiyi istiyor mu? Ya da demokra- sinin ne kadarını Lstivor? Önce istemeleri gerekli. Bence İslam ülkeleri arasında tek derookraük ülke Türkiye. 10 kadannda da yan demokrasi var, o kadar." Evet, İslam ülkeleri arasında. pekçok eksiğine karşın demokrasiyi benımsemiş ve belli başlı kurumlannı oturtmuş tek ül- keyiz. Bundan rahatsız olan İslam ülkelen ve içerideki sempatızanlan da elinden gele- ni ardına koymuyor. lığı'na Ankara Milletvekıli ve Başkent'in 12 Evlül'den önce- kı son beledive başkanı Ali Dinçer adav olurken. Avukat Ceyhan Mumcu da Çankaya Bclcdivc Başkanlığı'na aday gösterildi. Beledive başkan adavlannı. CHP Ankara İl Başkanı \aü Gürman. Sheraton Oielindc düzcnlcncn vc "davullu-halay- lı" bir törenlc açıkladı. Gcncl Başkan Ba>kal. millctvckillcri ve adaylann katıldığı törcndc. en bü> ük tezahürat. Keçiören Beledi>e Başkanlığı'na aday gösterilen vc halcn bu görcvi yürüten Hamza Kırmızı ılc ı"Laik ve demokrat Türkiye'nin yaşayan simgesi" diye tanıtılan Ceyhan Mumcu'ya yapıldı. CHP'nin Ankara adaylan şunlar: Ali Dinçer (Büyükşehir), Ceyhan Mumcu (Çankaya), Hamza Kırmızı (Keçiören), Fethin Kesimal (Mamak), Sa- mi Doğan (Yenimahalle), Ya- şar Seyman (Altındağ). Sela- hattin Âktaş (Gölbaşı)^ İsa Öz- can (Haymana), Muhittin Çınar (Etimesgut), Ahmet Atak (Polatlı). Yakup Tûrkyıl- maz (Beypazan). Hasan Ergün (Ayaş), Ahmet Hamdi Gürel (Çamlıdere), Hasan Beysülen (Kazan), Fevzi Özveren (Bala), Halil Köylücü (Hasanoğlan), Armağan Ejder (Sincan).