Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4ŞUBAT1994CUMA 10 DIŞ HABERLER Ukrayna'da rehine krizi • Dış Haberler Senisi - Ukrayna'nın doğusundaki Suhodolsk kentindebır çocuk yuv asını basan el bombalı bır kişi. 6 yaşın altındaiki çocuk ile öğretmenlenni rehin aldıktan sonra, kendısıne sağlananşoförve ambulansla Rusya'ya kaçü. Rus yetkihler, admın Nikolay Sk\ortsov olduğunu belirttiklen Ukraynalı korsanın 500 bın dolar fıdye istediğını bıldırdıler. Daha sonra kendısine ödenmek istenen parayı reddeden Skvortsov'un, Rusya'nın Rostov kentme hareket ettiğı, oradan da ABD'ye gitmek istedığini söylediği bildirildi. ABD'nin Vietnam ambargosu kalktı • Dış Haberler Senisi- Dün Bevaz Saray'dan yapılan bir açı'klamadu Başkan Clinton'un Kuzey Vietnam'a uygulanan ambargoyu kaldırma karan aldığı belirtildi. Karann alınmasında Vietnam pazanna gjrmekte istekli işadamlannın önemli rol oynadığı. buna karşılık 1975'ten ben Vietnam'da kayıp durumda olan 2000'denfazlaABD askerinin aılelennin karara tepki gösterdikleri bildiriliyor. Atfams'ayıımnıklıı karşjtema • LONDRA (AA) - İrlanda Cumhunyet Ordusu IRA'nın siyasi kanadı Sinn Fein Partısı lıderi Gerry Adams, ABD'den dönüşünde, havaalanında kızgın gösterıcılenn saldınsına uğradı. Terminal binasında IRAaleyhtan protesto göstenleriyle karşılaşan Adams, kalabalığadönerek "Şimdı banştan söz ediyoruz, savaştan değil..." deyince göstericıler arasından sıynlan Maunce Healeyadlıbırkışi, Sinn Fein liderini yumrukladı. Rafsancani îçin şükran duası • TAHRAN (AA) - İran Cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşımi Rafsancani'nin geçen sah günü devrim kutlamalannın açıhş töreninde yaptığı konuşma sırasında ateş açılmasının bir suikast ginşimi olduğu öne sürüldü. Cumhurbaşkanının olaydan yara almadan kurtulması nedeniyle önceki akşam tüm camılerde akşam namazından sonra şükran duası okundu. ( Ne kadar nüfus, o kadar eşitlik' • LEFKOŞA (AA) - Kıbns Rum yönetimi lideri Glafkos Klerides. Kıbns Türklerinin birey olarak her cumhunyet vatandaşıgibieşit haklara sahıp olabileceklerini, ancak küçük bir toplumun daha büyük bir toplumla eşit sayılamayacağını öne sürdü. Klerides. Güney Kıbns'a geçen bir grup KKTC'li gazeteciye yaptığı açıklamada, "Halklann eşitliği nüfuslanyla orantılı olmalıdır" dedi. BatUrak'a gözfemci istedi • NEWYORK(AA)-ABD. Ingiltere. Fransa ve Rusya, BM Genel Sekreteri Butros GalTden. ınsan haklan ihlallerini incelemek üzere Irak'a gözlemcı heyet göndermesıru ıstediler. 4 ülkenın BM temsılcileri. Gali ileyapüklan görüşmede, BM Genel Kurulu'nun Irak"taki insan haklanyla ilgili olarak geçen arahkta kabul ettıği karar metninın uygulanmasını talep ettiler. Hava saldınsı tehdidini ciddiye alan Sırplar, Tuzla çevresine uçaksavar füzeler yerleştirdi SırplarNATO'yahazırlanıyorDış Haberler Senisi - Bosnalı Sırplann olası NATO hava saldın- lanna karşı Tuzla çevresine gelişmiş karadan havaya uçaksavar füzeler yerleştirdiği bildirildi. Bosna"daki BM kuvvetının yenı komutanı, yar- dım faalıyetlennin engellenmesine izin venneyeceğini belırterek asker- lerine bir saldın olması durumunda hava saldınsı ıstemekte tereddüt et- meyeceğini bildirdi. İngiltere'de yayımlanan The Inde- pendent gazetesınin Bosnalı Sırp as- keri kaynaklanna ve BM görevli- lerine dayanarak bildirdiğine göre Sırplar her bıri altı SA-6 füzesi taşı- yan ıki hareketli füze rampasını ku- zevdekı Banva Luka'dan Tuzla'nın 50 kilometre kuzeybatısındaki Do- boy kasabasına getirdiler. Gazete- nin bildirdiğine göre Sırplar, füzeleri BM personelinin gözİeri önünde yerleştirdiler. Bosna Sırp kuvvetlerinin sözcüsü yarbay Milovan Milutinoviç, gazete- ye verdiği demeçte, "Hava kontrolü- nü sağladık. Uçan ber şeyi saptaya- cak modern teknolojiye \e her uçağı düşürebilecek modern silahlara sahip olduğumuzu kimse aklından çıkar- masm. Tuzla ha\aalanına uçak inme- sine izin vermeyeceğiz" dedı. İngiltere'de yayımlanan Jane's Defence VVeekly dergisine göre SA-6 savuşturulamaz değil. ancak yine de NATO pilotlanmn korkması gere- ken gelişmiş bir füze. Bu füzelenn Bosna Sırplanna Yugoslav Ordusu tarafından. hırvatistan'dan çekilır- ken verilmış olabileceklen belirtili- yor. BM sertleşiyor Bosna'dakı BM Banş Gücü'nün yenı İngilız komutanı Tuğgeneral Michael Rose. bugüne kadar sıville- re götürülen yardımlann önüne çı- kanlan engellere karşı çok yumuşak davranıldığını belirterek bundan sonra daha sert bir tutum izleneceği- ni bildirdi. Rose, Reuter ajansına verdiği de- meçte, bunun önlerine çıkan engel- lere ateş acacaklan anlamına gelme- dığını belirterek "Bugüne kadar bazı BM birlikleri, yollarını kesen insan- lara karşı kararlı bir tutum izleverek yardımları yerine götürmeyi başardı. Ancak bazı birlikler, (İsa pevgamber gjbi) öbür yanaklarını çevirdiler. Ar- tık daha sert bir tutum izleyeceğiz. Bunu savaşan taraflara da biîdirdim. Artık engellerden geri çe>rilmevece- ğiz ve insani yardımları yerlerine ulaştırmak için daha sert olacağız. önümüze çıkan engellere daha fazla yükkneceğiz. Biz yüklendikçe bu en- geUer kalkacaktır" dedi. Bosna'da bugün engellemeler yü- zünden, BM insani yardımlannjn ancak yüzde 20-50'si hedefıne ulaşa- bıüyor. Rose, bundan sonra BM as- kerlennin daha sık devriye gezeceğı- ni ve ateş açılması durumunda karşılık vereceğini bildirdi. Rose, BM birliklerinınağırsaldınya uğra- ması durumunda hava saldınlannın başlatılmasını istemekte tereddüt et- meyeceğini vurguladı. Bu arada BM Genel Sekreteri Butros Gali, BM Güvenlık Kon- seyi'ne gönderdiğı mektupta, Hır- vatistan'ın Bosna'daki Hırvatlann yardımına 5 bin kadar asker, ağır top ve füze gönderdiğini bildirdi. Gali. Hırvatistan'ın bu ülkeye daha önce de küçük birlikler gönderdiği- ni, ancak Müslümanlann cephede başan kazanmaya başlaması üzeri- ne yardımı arttırdığını belirtti. Çillergitti Sırplarvurdu SARAYBOSNA (AA) - Başbakan Tansu Çiller ve Pakistan Başbakanı Benazir Butto'nun, Sırp kuşatması altındaki Saraybosna'dan aynlmalanndan birkaç saat sonra şiddetli catışmalar çıktığı bildinldı Çiller ve Butto'nun dünyaya, etnik saldırganhğın "acunasız vahşetine" karşı Bosnalılann korunması yolundaçağnda bulunduklan zıvaretten hemen sonra başlayançatışmalarda lOkişınin yaralandığı kaydedıldi. Yerel bir gazetea, ikı başbakanın aynlmasından kısa bir süre sonra başkent Saraybosna'nın tank ve top mermilerinin sesleriyle sarsıldığını duyurdu. Çatışmalann kısa sürede büyüdüğünü kaydeden gazeteciler. "Çatışmalardan haftalardan bu v ana meydana gelenlerin en şiddetlisi*" ıfadesinı kullanıyorlar. Bu arada Bosna'da, Sırp ve Hırvat tarafının, NATO hava saldınsı uyanlanru göz ardı ederek BM birliklerine karşı şiddet olaylannı arttırdıklan bildiriliyor. BM Koruma Gücü UNPROFOR Sözcüsü Yarbay Bill Aikman, Sırplann salı günü Saraybosna'da BM personelineiki saldın düzenlediklerini açıkladı. Aikman, BM personelinin bugün de Fojnıca ve Vıtez'de Hırvatlann, Bihaç'ın kuzeybatısında da Sırplann saldınna uğradıklannı kaydetti. Sırp askeri 20 mm.liktopubedefe yöneltiyor. Sırplar, Çiller'in aynlmasından kısa süre sonra Saraybosna'yı topa tuttular. Rusya ile Gürcistan arasında imzalanan anlaşmayla Rus ordusunun Kafkasya'daki varlığı garantilendi Türkiye-Gürcistan sınjrı, Rus askerinin Dış Haberler Senisi - Rusya ile Gürcistan arasında, Rusya'nın Kaf- kasya'daki askeri varlığını güvence altına alan bir dostluk ve işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşmaya göre Türkiye-Gürcistan sınınnı Rus askerleri koruyacak. Rusya Devlet Başkaru Boris Yelt- sin, Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e dün yaptığı ziyaret sırasında Gürcis- tan Devlet Başkanı Eduard Şevard- nadze ile ikıli bir görüşme yaptı. İki ülke arasındaki soğukluğu giderdiği gözlenen ıkili görüşmelerin ardın- dan, bir dizi işbirliği belgesi imza- landı. Moskova ile Tiflis arasında imza- lanan belgelerin en önemlisini, Rus- ya'nın Gürcistan"daki askeri varlığını güvence altına alan çerçeve nıteliğindeki anlaşma oluşturuyor. Bu anlaşmaya göre Rusya. Gürcis- tan'ın Türkiye ile olan sınınnı koru- mak üzere bu ülkede sınır birlikleri konuşlandırma yükümlülüğünü üstlenirken, Gürcistan da ilke ola- rak topraklannda Rusya'ya askeri üs kolaylığı sağlamayı kabul ediyor. Rusya, aynca Gürcistan'a kendi or- dusunu kurması için teknik, malze- me ve eğitim yardımı sağlamayı da üstleniyor. Askeri üslere ilişkin aynntılı an- laşmalann ıse iki ülke savunma ba- kanlıklan arasında yapılacak görüş- melerin sonunda hazırlanacağı be- lirtiliyor. Rusya'nın yeni parlamentosu Duma'nın. Abhazya ve Güney Osetya bölgelerinde yaşayan azın- lıklann haklan güvence altına alın- madan Gürastan'ın kendi ordusu- nu kurmasına yardım edılmesini reddedebileceği uyansı üzenne Yelt- sin, bu anlaşmanın şımdilik yalnızca imzalanmasıyla yetinileceğini ve bu iki sorun çözüme ulaşünlmadan yü- rürlüğe konmayacağını söyledi. Rusya'nın. toplam 23 bin asker bulundurduğu Kafkasya bölgesin- deki Azerbaycan ve Ermenistan'a da yeni birlikler yerleştirmeyi plan- ladığı bıldinliyor. Gürcistan Savunma Bakan Yar- dımcısı Nika Kekeüdze dün evinde meydana gelen bir patlama sonucu öldü. Gürcistan Içişlen Bakanlığı Söz- cüsü, sabah erken saatlerde meyda- na gelen patlamanın. tüm binayı ha- rabeye çevirdiğini açıkladı. Yeltsin'- in zivarcti öncesinde meydana gelen olay. Rusya lidennin ziyareti sırası- nda çok sıkj güvenlik önlemleri alı- nmasına neden oldu. MISIR îslamaörgütten yabanalaratehdit KAHİRE (AA) - Mısır'da. ül- kenin radıkal İslamcı örgütle- nnden Cemaat-i İslami, yayım- ladığı bildınyle yabancı turist- ler ve ışadamlannın ülkeyi terk etmelerini istedi. Bundan sonrakı eylemlerin çok şiddetli olacağı tehdıdınde bulunulan örgüt bildirisinde şöyle deniliyor- "Devlet Başkanı Hüsnü Mü- barekin temsil ettiği. insan hak- larının ve > asaların olmadığı re- jimde buna mecburuz. İnancları- mızı, kutsal değerlerimizi, ken- dimizi korumak zorundayız." Mısır'ın başkenti Kahire'de, geçen salı gecesı radıkal İslamcı militanlann kaldığı belirlenen bır hücre evini basan polis. 7 militanı öldürmüştü. Yetkililer, bu baskmın, radikal İslamcı te- förist militanlara karşı son za- manlarda düzenlenen en başa- nlı operasyon olduğunu belirt- mişlerdi. Cemaat-i İslami, bildirisinde İçişleri Bakanlığı'nın bu bas- kında 'öldürün' talimaünı verdi- ğini iddıa ettı. Bu arada baskından sonra bır açıklama >apan Mısır İçişle- ri Bakanı Hasan El Alfı, "Mısır toprağında tek bir terörist kal- dıkça bize dinlenmek yok. Tero- rizm tamamen ezilene kadar operasyon gecegündüz sürecek" dedı. Öte yandan Mısır polisinin, radikal İslamcı militanlann yu- vası olarak bılinen Asyut eyale- tinde önceki gün düzenledikleri bir operasyonda 50 militanı tu- tukladığı bildirildi. F r a n s a d a b a l l k fiyatlannın düşmesine kızan ve hükü- y | metin verdiği 50 milyondolarlık yardımı yetersizbulan balıkçılar. ülkenin en büyük toptan yıvecek pazannı bastı. Beyzbol sopalan ile silahlanan vaklaşık 1200 balıkçı, dün sabah başkent Paris yakınındaki Rungis pazanna geldi. Balık kasaiarını deviren ve polis araçlarını ters çeviren gösteri- cilere polis, göz yaşartıcı bomba ile karşılık verdi. Olayda 18 polis ve 2 göstericinin yaralandığı bildirildi.(REUTER) Jirinovski attıkça aüyor BELGRAD(AA) - Rusya'da aşın milliyetçi Liberal Demokrat Parti li- deri Vladimir Jiri- novski, ellerinde yeni güçlü gizli bir silah olduğunu ve bu silahın Bosna'da 12 Boşnak askeri öldürdüğünü açı- kladı. Hırvatistan'ı ziyaret eden Jirinovs- ki, İngiliz Sky televizyonuna yaptığı açı- klamada, 'Elipton' adlı silahın eski Yu- goslavya'daki Rus yetkililer tarafından kullanıldığını söyledi. Jirinovski, "Sırbistan'da, Belgrad'dan 50 kilometre uzaklıktaki mevzilerde Rus yetkililer, silahın küçük bir bölü'münü Boşnak birliklere karşı kullandüar, olay- da 12 kisi öldü" dedi. Silahın insanlann tahammül edeme- yedekleri yoğun ses dalgalanyla etkili ol- duğunu anlatan Jirinovski, bu silahın Moskova hükümetiyle resmi bağlantısı olmayan bir grup Rus asken yetkilisi ta- rafından denendiğinı bildirdi. Jirinovski, Hırvatistan'ın Sırplann kontrolü altında bulunan bölgesinde yaptığı açıklamada 'Silah kullanıldığı- nda kurbanda silah yarası izi ounuyor, tek damla kan akmrvor ve binalarda en ufak bir hasar meydana gelmiyor" dıye konuş- tu. Vladimir Jirinovski, NATO'nun Bos- na'da düzenlemesı muhtemel herhangi bir hava saldınsında Sırplan savunma vaadinde de bulundu. Kendisine 'Deti Vlad' olarak takılan lakabı reddeden Jirinovski, "Bu bana karşı bir propagandadır. Partimden ve ta- raftarlanmdan korku\orsunuz. Yeni güç- lü bir Rusya'dan korkuyorsunuz" dedı. SüddcuîscncZcitung Türkiye karakolumuz olamıyor BRÜKSEL (Cumhuriyet) - Almanya'- da yayımlanan "Süddeutsche Zeitung" gazetesinde yayımlanan bır yorumda, Türkıye'nin tarihınin en büyük bunalı- mlanndan birini yaşadığı öne sürüldüA VVolfgang Koydl imzasıyla ya>nmlanan yorumda, Türk politikacılanrun Türk askerlerine karşı güçlendirilmesi istendi. Güneydoğu'dakı çatışmalann, Türk iç, dış ve ekonomi politikalannı giderek çökerttiğini iddia eden Koydl. "Savaşın bundan sonraki kurbanının Viart yerel se- çimieri olacağını" öne sürdü DEP'ın se- çimlere katılmasına izin verilmesinin. se- çımlerin Güneydoğu Anadolu'da Kürt- lere özerklik verilmesi için bir referan- dum haline dönüşmesi anlamına gelece- ğini savunan Koydl, seçimlerin yapılma- masmın ise haklı olarak Türk hükümeti- nin demokratikleşme arzusu ve yetene- ğınden kuşku duyulmasına yol açacağını belirtti. Yorumunda F. Almanya'nın ve Batılı müttefiklerin. Türkiye'nin sorunun as- keri yöntemlerle ilkbahara kadar çözüle- ceği biçimindeki sözlerine de artık inan- mamaya başladığını anlatan Koydl, "Aynca Almanya'da, PKK'nın yasaklan- masının karşılığmın nerede kaldığı da so- rulmaya başlanıvor. Federal Alman hü- kümetjnin bu adımı. istendiği gibi Anka- ra'nın div aloğa > anaşmasını teşvik etme- di" dedi. Türkiye'nin, Türklerin de hep söyledi- ği gibi Güneydoğu'dan gelecek tehditle- re karşı Batı'nın gerçek bır kalesi oldu- ğunu kaydeden Koydl. "Ekonomik ve askeri kaynaklannın aslan paymı Kürt sorununda harcamaya devam ettiği sürece Türkive, Batı'nın ileri karakolu görevini yerine getiremez" görüşünü savundu. Koydl'ün yorumu Batılı hükümetlere bir tavsiyeyle sona erdi: "Bu nedenle Batı'nın görevi, Türk dost ve ortaklarını Kürt sorununda siyasi bir çözüm bulun- ması için bugüne kadar olduğundan daha çok sıkıştırmaktır. Bunun önkoşullan- ndan biri, Ankara'daki sivil politikacı- ların askeıiere karşı güçlendirilmesidir. General Çörekçi ancak 2020 vılında veni bir politikacı kuşağının bunun için gerekü olgunluğa erişebileceğini savunuyor. Bu vanlıştır. V'esayet altındaki Türk çocuğu rüştüneermiştir." Somali'deki BM Banş Gücü'nün komutanlığını devreden Korgeneral Çevik Bir, görev süresini Cumhuriyet'e değerlendirdi BhleşmişMilletlere yenibir kararmekanizmasıgerek FUATKOZLUKLU WASHINGTON - BM'nin Somali'de ger- çekleştirdiği operasyo- na katılan çokuluslu gücün 11 ay süreyie ko- mutanlığını yapan Korgeneral Çevik Bir, "Birleşmiş MiUetler'in Somali'dekinc benzer askeri operasyonlan ya- pabUmesi için NATO örneğinde olduğu gibi bir karar mekanizmasına ihtiyaç var" dedı. Görevinı Malezyalı generale devreden ve geçen hafta da BM Genel Sekreteri Butros Gali'den şeref madalyası alan Korgeneral Çevik Bir, ABD'de çeşitli askeri toplantılara katıldı. ABD Savunma Bakanlığj'nda da (Pentagon) görev süresı hakkında bir brifıng veren Korgeneral Bir, Cumhunyet'e görev süresinin değerlendirmesini yaptı: - BM'nin Somali'de tam anlamıvla ba- sansız olduğu, çokuluslu gücün Mogadişu'da General Aidid'in kabilesirte venik düştüğü ile- ri sürülüyor. Sizce bu yorum doğnı mu? Görevi devraldığım zaman askeri, insancıl ve politik bir strateji ortada yoktu. Böyle bir şey saptanmamışü. Bize silahsızlandırma ta- limatı verilmişti. Bu nedenle, görevi dev- raldıktan hemen sonra başlayan catışmalar, hareketimizi olumsuz yönde etkiledi. Adis Ababa konferansı sonuçlanna göre bölge- nin silahsız hale getirilmesi gerekıyordu. An- cak bölgenin ihtiyacı olan özellikle kara, de- niz ve hava sınırlannı kontrol edecek sistem- ler, vasıta ve birlikler bölgede yok. Olmayı- nca da, Somali'ye silah akışı bütün hızıyla devam ediyor. Maalesef bölgenin sılahsı- zlandınlmasında başanlı olunamadı. - Bundan sonraki BM gücünün görevi ne olacak? Bundan sonrası için bir anlamda geri adım atılmış oluyor. Şöyle ki, daha ziyî.de si- lahsızlandırma gönüllü olarak yapılacak. Tümüyle aç ve yoksul bir halktan söz edfli- yor. Bu durumda sUah ticareti nasıl ayakta ka- İabiByor? Somali'deki çetelere dışardan destek veri- liyor. Ülke ismi vermek mümkün değil, ama dış destekleri var. Mogadişu dışında silahsı- zlandırma büyük ölçüde başanlı oldu. Ama küçük çapb silahlar. iki kişiyle kullanılan uçaksavar. RPG gıbiler sürekli dışardan ge- liyor. Topluyorsunuz, geliyor!... Kat adı ve- rilen uyuşturucunun ticareti sayesinde mü- kemmel denebılecek silahlar geliyor. Moga- dişu'da 60-70 dolara en iyisinı bulabilmek mümkün. Kuzey Irak gibi. - ABD birliklerinin sizden bağımsız hareket ettikleri söylendi. Kellesine on binlerce dolar ödül konan ve onlarca BVI askerinin v aşamını yitirdiği general Aidid'e. en sonunda pes edil- mesi, hatta Aidid'in seyahati için uçak veril- mesi nasıl oldu? Onlar politik konular. Çeşitli defalar vur- guladım, ama anlaşılamadı herhalde. Hare- katın yapılabilmesi için istihbarat ve lojıstik desteğin tam olması. komuta kontrolun tam olması, psikolojik unsurlann tam olması lanm. Görev ABD'ye verildı. Bu nedenle harekata ABD'nin harekatı havası verildi. Aidid'e uçak verilmesine ise bölgedeki ABD Büyükelçiliğı karar verdi. - 3 ekimde bölgeye gelen, operasyona giri- şen ve helikopterleri düşürülen ABD özel timi sizin komutanızda mı hareket etti? Bu bırlıklenn kullanılması konusunda ABD ile BM arasında bır anlaşma vardı. O bırlik. benım yardımcım konumundaki ABD'li komutanın taktik komutasındaydı. İsteğim çerçevesınde. onlann izni alınarak yardımcım tarafından kullanıldı. 3 ekimde bölgeye gelen ABD özel timinin 24 saat bo- yunca faalıyetleri bize bildiriliyordu. Ancak , harekatın başlatılacağını yanm saat önce duyduk. İstıhbaratımıza göre, harekatuı so- nunda Aidid dahi bölgeden kaçmaya hazırdı. Ama siyasi otorite harekatın durdu- rulması emretti. Harekat devam ettirilseydi bugün ne general Aidid, ne de militanlan or- tada kalacaktı, olmadı - General Aidid şimdi nerede, etkiniiği ne dûzeyde? Şimdi Aidid bölge dışında ve bölge dışında kaldığı müddetçe de itibannı kaybe- diyor. Aidid'in yakalanması an meselesi. Ama Aidid yakalandığı takdirde, öyle tak- tikler uyguluyor ki yüzlerce belki binlerce in- san da ölecek. Bu nedenle BM bu konudan kendisini uzak tutmak istiyor. - ABD askerlerinin sürüklendiğini duydu- ğunuzda ne yaptınız? Benim de' Müslüman bir ülkenin, orada komutanlık yapan insani olduğumu belirte- rek konuşma yaptım. Bunun Somali tarihin- de feci bir yara olarak kalacağını, geleceğin- de Somaüleri aşağılayıcı bir şekilde gündeme geleceğini vurguladım.