Katalog

Cumhuriyet7 0 . YM.SAYI 24972 S A N A T K U L T U R M A G A Z I N T E L E V I Z Y O N 19ŞUBAT1994CUMMTESI Bugün açılan sergi, Muğla Özlüce köyü fosillerini tanıtmak amacıyla düzenlendi 9.5mflyonyıllıkfosillergünışığındaİstanbul Haber Senisi - Salonun dört bir yanından uğultular ve garip homurtular geliyor. Sinema hemen hemen boş gibi. Makinist de sesi so- nuna kadar açmış. Dev ekrandaki görüntü adeta üzerimize atlıyor. Za- man zaman dalıyoruz. birdenbire karanlığın içinden fırlayan dinozor görüntiisüy le aplıyoruz yerimizden. Görüntü ve ses bütünleşince ortaya çıkan tablo mükemmel. Her türlü efekti de kullanmış Steven Spiel- berg. Korkmamak için yanımızdaki koltuktaki adamla fısıldaşıyoruz: "Asltnda şimdi bu sahnenin setinde bir yığınidşi çalışıvordur di mi?" Sinemadan çıktığımızda kulakla- nrruzda hala o sesler, kafamızda o görüntüler söyleşe söyleşe yürüyo- ruz. Bir gün sonra ise o korkunç ca- navarlar gayet sevimlı geliyor bize... Kısa süre sonra ise içimiz dışımız dinozor oluyor. Şekerlemeler. pata- tes dpsler. eşantiyonlar. oyuncak- lar, çıkartmalar. kabartmalar. çizgi romanlar... Filmin ithalatçısı fırma sadece sinema hasılatıyla kalmama- yı hedeflemiş ki. 'Copyright'lı bir yığın yan ürün piyasaya sürülüyor. Geçenlerde önümüze b*r tanıtım broşürügeldi. Jurassic Park'ın ıilm afışinin he- men hemen aynısı bir dinozor iske- leti görüntüsünün üzerinde, "Turoli- an Park" yazılıydı. İsterseniz gelin bu kez Jurassic Park yerine bugün açılan "Bizim" Turolian Park'ı ge- zelim. Hem de korkmadan. ürkme- den. gurur duyarak... "Turolian Park, giinümüzden yak- laşık 9.5 milyon yıl önce vaşamış ve yok olmuş bitki ve hayvanların. Doğu Asya'dan İspanva'ya kadar uzanan doğal yaşam ortamlarıdır. Ve adını fosillerin ilk buluntu yeri olan İspan- ya'daki Truel havzasından almtştır. Müzemiz kapsamındaki sergi, Muğ- la Özlüce köyü fosillerini Trolian Park' çerçevesinde tanıtmak amacıy- la düzenlenmiştir." K TUROLİAN PARK .aklıca Tepe'nin kuzey yamaçlannda üç tane zengin fosil yatağı bulunuyor. Fosil yataklannın varlığı, uzun süre bölge halkının dikkatini çekmesine karşın sistemli bir araştırmanın yapılması 1993 yılında Kültür Bakanlığı aracılığıyla gerçekleşebiliyor Ve bu girişten sonra biz Türkiye'- deki "Jurassic Park"ı da tanımış ol- duk. İsterseniz Muğla'ya giımeden. bize ulaştınlan bilgiîerle müzeyi şöy- le bir gezelim: "Muğla'nın gecmişte vaşamış ve soyu tükenmiş havvan türleriyle bu- gün yeryüzünde yaşayan akrabaları- nı, doğal taşlarla işleıuniş mozaik du- var panosunda karşılaştırabiiir ve Trolian Park'ın sakinleriyle tanışabi- lirsiniz." "İzlediğinız fosiller. günümüzde soyu tükenmiş hayvan türlerine ait- tir. Trolian Parkı'nın hayvan toplu- luğu büyük boyutlu toynaklılarla karakterize edilir. Bunlar sırasıyla bovnuzgiller, zürafagiller. gergedan- gilİer, hortumlu memeliler. domuzgil- ler, atgiller." "Ekolojik zaman çizgisindeki Tro- lian, Geç Mioeene'nin ikinci varısına rastlar. Geç Miocene'de Batı Avras- ya'da (Eurosia) iklim soğumaya ve kuraklaşmaya başiadı. V e günümüz- den y aklaşık 6 milvon yıl önce Messi- nian dönemde. yerkabuğu hareketleri ve ikJime bağlı olarak ani çevresel de- ğişiklikler meydana geldi ve buntın sonucunda çoğu hayvan ve bitki tür- leri yeni ortama uyum sağlayamadı- kları için yok olmaya başladıiar. Trolian Park'ın bilinen hayvan türle- ri bu şekilde yok olurken Pliocene dö- neminde farklı türler kaidı. tklim gi- derek soğudu. bitki örtüsü değişti ve yeni türler ortama hakim olmaya başladılar. Bu değişimlerin. Orta As- ya'dan başlayarak dünyaya yayıldığı bilinmektedir." Milyonlarca yıl Türkiye'deki Trolian Park'ın özellikleri ise gayet ilginç. Muğla'ya bağlı Özlüce köyünün yaklaşık 1 ki- lometre kuzeydoğusunda kalan Kaklıca Tepe'nin kuzey yamaçla- nnda üç tane zengin fosil yatağı bu- lunuyor. Fosil yataklannın varlığı, uzun süre yerel hafkın dikkatini çek- mesine karşın sistemli bir bilimsel araştırmanın yapılması 1993 yılında Kültür Bakanlığı aractTığıyla ger- çekleşebiliyor, Araştırmanın bun- dan sonraki gelişimi ise şöyle: "Muğla Müze Müdürlüğü baş- kanlığmda bilimsel danışman Prof. Dr. Berna Alpagut ve öğrencileri üç hafta süren kazılarına başlıyorlar. Fosil vatakları, deniz seviyesinden yaklaşık bin 145 metre yükseklikte yer alıvor. İlk kazı için 112 metreka- relik bir alan açılıyor." Tuğla kırmızısı renginde toprak- tan çıkanlan fosiller üst üste yığıl- malar gösteriyor. Fosillerin arasm- da otçullar çoğunlukta olmasına karşın etçillere de rastlanıyor. Ve son olarak vereceğimiz bilgiye göre ise bölge SİT alanı ilan ediliyor. Belçika'daki Türk Köyü'nde şenîık yapıldı BRÜKSEL (AA) - Belçıka'nın Arden Dağlan bölgesinde bulunan ve geleneksel olarak "Türk Köyü" olarak adlandınlan Feymonvılle'de her yıl düzenlenen karnaval şenliklen bu kez de Türk bayraklan veTürkgijsileri içinde gerçekleştirildi. 900 Belçikalının yaşadığı. hiçbir Türk'ün veya yabancının bulunmadığı Feymonville Köyü'nün meydanmda Türk bayrağı her gün dalgalanıyor. Köy amblemindeyer alan Türk bayrağının belediye binasının duvarlanna da mermer ve betondan işlenmiş olduğu dikkat çekiyor. Köyün futbol kulübü olan "Türkania"nın amblem ve forjnalannı da Türk bayrağı süslüyor. Türkleri tanımayan vegeneldeTürkiye'nin nerede olduğunu da pek bilmeyen Peymonville köylüleri. neden "Türk" olarak adlandınldıklannı ve Türk bayrağı altında yaşadıklannı çeşitli rivayetlere bağlıyorlar. Bir rivayete göre. Feymonville kö> lüleri, 716 yılında. Türklere karşı savaşan Haçlılara destek vermeyi reddetmiş ve Türklerin tarafında y er almışlar. Bir başka rivayete göre 16 \e 17. yüzyıllarda, "Türk istilalarına karşı mücadele" için kilise vergileri toplanırken Feymonville köy lüleri bu vergiy i ödemey i reddetmişler. Türklere karşı mücadeleyi ve Haçlılara para yardımını reddeden bu köylülere, birazda "inatçı »e kuvvetli" olduklan için "Türk'" ismi takılmış. "Hangi rivayet gerçek bilmiyoruz, ama tarih boyunca Türk dostu olduğumuz ve kendimizi Türk gibi hissettiğimiz doğrudur"diyen Feymonville kö> lüleri. senenin her günü köy meydanında Türk bayrağı dalgalandırmaktan gurur duyduklannı sözlerine ekliyorlar. Kala kala kalekaldı Bir zamanlar. yolu hala Halikamas Balıkçısı'nın sürgüne v ollandığında taban teptiği yolken Bodrum'a gelenler son dönemeci dönende önce kaleyi görürlerdi. O günlcrde Bodrum Kalesi; bahçesinde kovun ve eşeklerin otladığı. dehli/leri küf kokan. kulelerine, tekinsiz' ' basamaklardan cıkılan bir "kalıntı'v dı. Ama o günlerde Bodrum da Bodrum'du hani! Doyumsuz sohbetleriy le süngercileri, balıkçıları ve sevecen "has" Bodrumluları, 'az buçuk' doğaseveriyle o "eski" Bodrum... Sonra akın başiadı Bodrum'a; o küçük kıyı kasabası 'zengin mutfağr nıisali bir ucubeye dönüşüverdi. Oysa. kale hala ayaktaydı. L'stelik, ov a işlercesine işleniyordu. Kalın ve yüksek duvarlannın ardında önce bahçesi. sonra dehliz ve kuleleri düzenlendi. Prenses Ada ve Serçe Limanı Batığı da \ erleştirilince düny anın en ünlü Sualtı Arkeoloji Müzesi olup çıktı. Şimdi zindanları: işkence araçları ve kurbanlarının kemikleriv le birlikte gözler önüne seriliy or. Saint Jean şöv alvelcrinin, Düny anın \'edi Harikasf ndan biri olan Mossaleum'un mermer taşlarını da katarak yükselttiği duvarlannın ardına gizlenmiş, Bodrum'u yozlaştıran her türlü 'dış etkivc" kafa tutuvor... (Fotoğraf: DİNÇ TAYANÇ) Araştırmaya para harcamıyoruz ANKARA (ANKA) - Türki ve. OECD ülkeleri içerisinde. araştırma vegeliştirmeyeen az para harca>an ülkeoldu. DİE.Türkîye'nin 1991 yılı araştırmasegeliştirme göstergelen\esanayikuruluşlan için teknolojik durum tespit envanteri sonuçlannı açıkladı. BunagöreTürkiye'de 1991 yılında ga> ri safi milli hasılanın sadece bınde 5.4'ü kadar araştırma \e geliştirmeharcamasısapıldı. Türkive'de 1991 vılında bualan için >apılan toplam harcama 3 tril\ on 330 mılyar lira olarak açıklandı. Kışı başınadüşen jraştınna geliştirme harcaması ise 58binliraoldu. Türkiye. 1991 yılı için OECD ülkelen içensinde kişi başına en az araştırma geliştirme harcaması y apan ülke durumunda bulunuyor. Türkiye Ar-ge harcamalannın gay ri safi milli hasıla ıçerisindeki pay ı açısından ıse V'unanistan'ın üzennde yer aldı. Ancak sondan ıkınci geldı. OECD iilkeleri içensinde bu konuda en fazla harcama yapan ulkelerıse Japonya. ABD. İsveç. Fransii gıbı ülkelcroldu. DİE'nınbelirlemelerinegöre Türkiye'de 3 bin 759'u tican kesimde. 5 bin 361"ı kamu kcsimınde. 29 bin 167'si ise y üksck öğretim kurumlannda olmak iizere toplam 38 bin 323 kişi Ar-ge alunında çalışıyor. Bunlann 33 bin 132"siaraştırmacı. bin 916si teknısyen. 3 bin 27 5"i ise destek personeli olarak görev alıyor. DİE'nin Ağustps 1993ilc Kü!>ım 1993 liirihlen arasında gerçekleştirdiği teknolojik durum cnvanıcrı anketçalışmalannın sonucuna göre ise Türkiy e'deki sanuyi kuruluşlan üretim teknolojilcrinin y iizde 38.1 "ını. ürün leknolojılennin isey iizde 29.2'sinı teknolojı ıransferi yoluylaeldeettiler. M E S E L A D E D I K ERDALATABEK Istanbul'uasakn mı,keselim miyoksaçaı^aflayalnn mı? 'elediye başkan adaylan iyi bir politik vitnn oluşturdu. Hem kişileri görüyorsunuz hem de düşünceleri öğre- niyorsunuz. Ama söylenenlerin dışında çağnşım yaptıran şeyler de var. 500 yıldır fethiyle uğraştığımız bu kentin başkan aday lanna biz de 'mesela dedik." Kesici, başkan olursa: ani şimdi ne denir? 'Hayırlı ol- sun' denir. Okusfordu, Kembiriçi daha bilmem nereleri bitirmiş. maşallah bil- mediği kalmamış. aklı başından taşmış bir vatan evladımız. Ondan iyisi mi ola- cak? Üstelik de soyadı üstünde. Kesici. İyi kesiyor evelallah. Herhalde aklı da kesiyor olmalı ki bu işe soyundu. Şimdi eğri oturalım doğru konuşalım, şovu gayetle ku\vetli. Planlamada neyim zi- yan olmuş bir cevher ki seyredenlere parmak ısırtıyor. Çocukla çocuk olu- yor. büyukle büyük. Şakalar yapıyor. şarkılar söylüyor. para pul istemeden iş- leri yoluna koyuyor. Arsayı kapana tapu veriyor. köşeyi dönene kapu veri- yor. Ilık meltemler gibi esiyor. kesiyor ki maharetle Vesiyor. Kimi rakipleri el altından 'Kesici gelirse işleriniz hepten kesilir' yollu laflar dolaştınyorlarmış ya. böyle şeylerin ash faslı yok. Yani şimdi başkan adayının 'besici' olsaydı daha iyi olurdu. ama ne yapalım? İnsan soyadını kendi koymuyor ki. Baş- kanlığı kazanamazsa televizyonlardan birinde talkşov programı yapması işten biledeğil. Programın adı bile hazır. 'Kesici gene kesiyor.' Hcle o ünlü "Varından geru Duynığumdur' deyişi yok mu. hcrke^i kendinden geçirdi. göğüsler kabarttı. Yolu açık, keskisi keskin olsun. Dalan gene dalarsa: yapıp dalura sapıverir. Dalan da iyidalıyorha. Lafa birdalıyor ki tutabilene aşkolsun. Saptan siiman- dan. çerden çöpten. dıştan içten. hudan selden bir muhabbet kı Bal Mahmut duysaydı parmaklar.nı ısınrdı. Aman efcndim aman. işc başlarmış da "Nerde kalmıştık' dermiş de bir girişirmiş ki. Hoş zaten her şcy planı proccsi ncyim hazır da kadrolar da ellcrini ov uşturup iş beklermi). Epey de beklediler canım. 'Nerde kalmıştık' desip bir güzel girişirsin. 'işhanı yapıyoruz' dıyene nay hay. 'gökdelen dikiyoruz' diy ene vay \ ay dersin. Oktay Ekinci gibi mimar neyim tayfasına da nay nay yaparsın. Yok neymiş. bu tayfa 'kentin silueti bozulu- yor' dermiş. yok bilmem 'altyapısı yok' dermiş. ama bilmezlermiş ki gökdelen denilen heyulalar zaten 'üstyapı' olur- larmış da altlan da toprak olurmuş. Si- luet miluet de bizde olmazmış gav urlar- da olurmuş. bu mimar taifesi de bunlan tuttururmuş. Dalan böyle şeylcre kulak asmaz da kentin varoşlanna öyle bir çift dalar ki İstanbul'un göbeğine yıldız saydınr, bir de arkasına dolanır ikı puan alır. Siz is- tediğinız kadar 'şike var şike' diye bağırın. zati bu ışler şike şike yapılır. Dal Dalan Dal. dallar seni bekliyor. Divaneli divana geçerse: Millcti epcycc karlı kayın oımanında gC7dirdikten sonra az biraz yoruldun da 'Bakalım şu yedi dünya güzelini yakın- dan görelim' mi dcdin? Yoksa 'Şimdi gavret kuşağını giyinmenin zamanıdır' deyıp milletin siyasetten soğumuş yürc- ğini ısılmaya mı niyetlendin? Biz seni şu mahzun dünyamızın kültürelçilerindcn saydığımı/diin (ve elbette sen öy le oldu- ğundan) biraz vahlandıksa da sen bize bakma. Biz biraz dünya divancsi olduğumuz- dan her şcyi kendi kafamıza göre gör- mek isteriz. Senin de maşallahın varmış yani. Beyazcamda pek ağırbaşlı durur- muşsun. Öylc lafazanlık ctmcden hokkabazlığa hcvcslcnmcdcn ch Allah'ın var. lafını esirgemeden konuşmak da herkesin harcı değil. Öyle 'Paris'te şöv le j aptılar. New \ork'taböyleettiler'denıenc bakı- lırsu işi de gezmelerde lozmalardıı kavramışsın. Odanın da iyi kireç tuttu- ğu anlaşılıyor. Biz seni burda da sevdik yiğidim. Doktorda iyiçalışıyordu nemc lazım. Rodajı allatmıştı. gaz pedalına basıp duruyordu ya. lastikleri pdt- lamıştı. Soğumuş yeiiıcği ısıımak zor- dur derlcr. ama sen ağır ateşie bu işi gö- türüyorsun. Yüreğin sıcak. milletin ku- cak olsun. Çarşafızade ne yapacak?: akarsın 'dalar.' Hoş, millet son zamanlarda 'dalar'a değıl de 'dolar'a koşmaya başiadı. ama mıllct bu, belli olmaz. Bakarsın dolara gidiyor gibi zülfü eivan sa/ı divan kardeşimiz. erkcsi aldı bir rncrak, 'İstanbul çarşafa girer mıT Eh İstanbul bu. bıl- mcz misiniz? Kaç yüzyılın yosması. Mini giydi oldu. maksi giydi oldu. midi giydi oldu. soyundu bikini giydi oldu da çarşafa merak sararsa olmaz mı? Sizin milletin negiyip neçıkardığından habe- riniz mi oldu? Sizin milletin ne yiyip ne içtiğinden ha- beriniz mi oldu? Onlara göz kırpıp söz uydurup bu arada kesenizi güzelce dol- durup peynirin Fransızı'nı viskinin İs- koçu'nu yiyip içerken iyi miydi? On- lann ötTccsini siz yarattınız. siz. Şimdi kendi yarattığınızöfkcyibumemleketin laik kesimine havale ediyorsunuz. Bu öfke bu memleketin laik yaşamak iste- yen dürüst. namuslu emekçilerine karşı değildir. ama siz faturayı gene onlara kesiyorsunuz. Gelelim 'çarşafizade'ye. Onun da karşıy mış gibi dıırduğu seıma- ye kesıminden ayrı hiçbir şeyi olamaz. İttifak hulindc olduklan Suudilcr Anıe- rıkan sermayesinin Ortadoâu bekçisi- dir. Çarşalı ünlü modacı PiverKardin'indc- fılesiyle moda edeceklcnne gelincc ma- şallah ki bin bir kere maşallah. Fransız kaşığıyla Şam şekeri ycmek dc bu ol- malı. Çarşaf mcraklılan buyursun giysin, kimsenın birdediği olmuyor. Ama baş- kalannı çarşafa sokmak isterken dik- katli olmalı. zira ki 'çarşafiamak' da o işin yanıbaşındadır. İstanbul nasip ol- mazsa Arabistan ı ziyaret edersiniz, se- vap olur.