Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
lmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel YavınYonetmenı. Orhan Erinç#
Genel Yayın Koordınatoru. Hikmet
Çetinkaya 0 Yazıişleri Müdürlerı
Ibrahim Vıldız | Sorumlu). Dinç Tayanç
0 Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara
# Görsel Yönetmen. Fikret Eser
DışHaberler Ergun BalcıO Istıhbarat YalçınÇakır
• Ekonomı Biılent Kızanlık # Rad\o-TV Uvgar
Fremektar # Kultur Handan Şenköken • Spor
Abdülkadir Yücelman 0 Yun Haberler Mehmet
Saraç • Makaleler Sami Karaören 0 Çevın
Se\fettin Turhan 0 Duzeltme Abdullah V azıcı
Yayın Kurulu llhan Selçuk
(Başkanl. Orhan Erinç, Oktay
Kurtböke. Özgen Acar, Hikmet
Çetinkaja, Şükran Soner, Ergun
Balcı, Dinç Tavanç, tbrahim Yıldız.
Orhan Bursalı. Mustafa Balbav.
Ankara Temsılcısr Mustafa Balbay 0 Haber Müdüru Doğan
Akın Ataturk BuKarı No 125, Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel
4195020 (7 hat>, Teleks 42344. Faks 4195027 •izmırTemsılciii
SerdarKızık,H Zıva Blv 1352 S 2 3 Tel 4411220 Teleks 52359.
Faks- 4419117 0 Adana Temsılcısı Çetin Yiğenoğlu, Inönü Cd
119 S. No.l Kat 1. Tel. 3522550. Teleks 62155, Faks 35225
7
0
Müessese.Müdunj ErolErkut0Koordınaton
AhmetKonılsan0Muhasebe BülentYener
0 Idare Hüscvin Gürer 0 tşletme Önder
Çetik 0 Bılgı-îşlem >ail İnal 0 Bılgısayar
Sıstem Mürüvet Çiler 0 ReklamReh»
Işıtman 0 Halkla Ilışkıler Nurten Berksoy
1 ayımlat a ı t t » J s « n : Yenı G u n Haber Ajansı. Bssın ve Ya> ıncılık A Ş
TuAocajı cad 39 41 Caialoglu 34334 Ist PK 246 tstanbul Tel 10 212ı 512 05 05 (20 hat) Teleks 22246, Faks (0 212)513 85
23EKİM 1994 Imsak: 4.52 Güneş-6 17 Öğle- 11 53 İkındıl4.50 Akşam: 17.20 Yatsı: 18.40
Adjanmen
Cezayirli
kadınlara destek
• PARİS (AvA) - Ünlü
Fransız film yıldızı Isabelle
Adjani, Cezayirli kadınlann
aşın dınciler tarafından
öldürülmesı ile avnmcılığa
maruz bırakılmalannı
önlemek amacıyia önde
gelen Fransız kadınlar
tarafından ol-uşturulan gruba
katıldı. Babacsı Cezayirli
olan Adjani "nın gruba
gönderdiği rnektupta, "Çok
sevdığimbu ülkede kadınlar
içın çok gerekli olan
mücadelenizi kutluyor ve
destekliyorum" dedıği
kaydedildi.
Nüfus ve sağlık
konferansı
• ANKARA (AA) - Türkiye
Nüfus \e Sağlık
Konferansı" 26 ekımde
AbantOteli'nde
düzenlenecek. Sağlık
Bakanlığı ile Hacettepe
Nüfus Etüdleri Enstitüsü
tarafından Marco
Internationa! 'in
rınansmanıncia düzenlenen
ve iki gün sürecek olan
konferansta doğurganlık
çağı, nüfusun temel
özellikleri, aîle planlaması
yöntemlerinin kullanımı,
bebek ve çocuk ölümleri.
ishalli hastalıklar,
bağışıklama. büyüme
gelişme durmnu ve ana-
çocuk sağlık konulan
işlenecek. Aynca
konferansta, sağlık
bakanlıgının 5 yılda bir
tekrarladığı '* Türkiye 'de
nüfus ve sağlık
araştırmasr'nın sonuçlan
tartışmaya açılacak.
Marilyn Monroe
pulları
• NEVV YORK(AA)-
Küçük bır ada ülkesi olan St.
Vıncent hükümetınce
bastınlan Marilyn Monroe
pulları, koleksiyoncular
tarafından bıiyük ilgıyle
karşılandı. Uluslararası Pul
Koleksiyoncular Derneğı
Başkanı Scort Tilson. sanşın
sınema sanatçısının sanat
yaşamının çeşıtli
dönemlerini yansıtan 9
pulluk serinin "çok renklı ve
az bulunur"" nitelıkte
olduğunu söy ledi. Normal
posta pullannın dört katı
büyüklüğünde olan Marilyn
Monroe pullan bütün dünya
postalan tarafından kabul
ediliyor Marilyn pullannın
sensı ABD'de lOdolardan
satılıyor ve kişı başına 6
seriden fazla venlmiyor.
Mizaç farklılığı
• LONDRA(AA)-Çin
hükümetinin izniyle "bebek
yapması" ıçin Londra
Hayvanat Bahçesıne
yollanan dişi Panda Ming
Mıng, çiftleşme konusunda
ıki yıldırgösterdıgi
isteksizlik nedeniyle Pekin'e
geri yollanıyor. tki yıl
boyunca Ming Ming'in.
Berlın Hayvanat Bahçesi'nin
orta yaşlı erkek Pandası Bao
Bao ıle çıtfleşmesi beklendi.
Ancak bu sürede Ming
Ming. Bao Bao'ya hiç ilgi
göstermedı. Londra
Hay\anat Bahçesı yetkilileri,
" Londra"da bir bebek
panda" düşüncesınin
başlangıçta çok çekici
geldığini ve soylan tükenme
aşamasında olan bu sevimli
yaratıklann Çin dışında
üremesının arzu edıldiğini
söyledıler. Ming Ming-Bao
Bao birlikteliginin ise
"mizaç farklılığı"" yüzünden
yürümediğı sanılıyor.
Nüfus Kongresi
tartışılacak
• A.\KARA(AA)-
Mısır'ın başkenti Kahire'de
gerçekleştirilen "Dünya
Nüfus ve Kalkınma
Konferansı" yann
Ankara'da düzenlenecek bir
panelde değerlendırilecek.
Devlet Bakanlığı'ndan
yapılan açıklamaya göre,
Bırleşmiş Milletler Nüfus
Fonu tarafından düzenlenen
paneli Devlet Bakanı Önay
Alpago vönetecek.
PTT154yaşmda
• ANKARA (AA) - PTT
Genel Müdürlüğü'nün 154.
kuruluş yıldönümü bugün
kutlanacak. Kuruluş
yıldönümü nedeniyle, PTT
Yönetim Kurulu üyeleri,
Genel Müdür yardımcılan,
Ankara'daki PTT Başmüdür
ve yardımcılanndan oluşan
bir heyet. Genel Müdür Veli
Bettemır başkanlığında
bugun saat 10.00'da
Anıtkabir'i, daha sonra da
Ulaştırma Bakanı Mehmet
Köstepen'i makamında
zıyaret edecek.
Fok ve su samurlarmı, ağlan yırttıklan gerekçesiyle balıkçıların öldürdüğü ileri sürülüyor
Akdenizfokunun yaşam savaşıİZMİR (Cumhurhet Ege
Bürosu)-Koruma altına alınan
canlılardan akdenizfoku ve su
samuru. caretta carettalar gibı
Türkiye'nın sahıllerindeyaşama
savaşı veriyor. Fok ve samurlann
ağlan yırttıklan gerekçesiyle ba-
lıkçı lar tarafından öldürüldükle-
ri belirtilıyor. Yoğun ve yanlış
yapılaşmanın yanında yat rurız-
minin de bu canlılann yaşamını
tehdıt ettığı belırtilırken belırlı
bölgelerde yat trafiğinin değişti-
rilmesı isteniyor.
Denizkaplumbağalannı koru-
mak amacıyla gösterilen ılgi. yıl-
lar süren çalışmalann sonucu
sağlanabılmıştı. Şimdı aynı ça-
lışma. akdenizfoku \ e susamuru
için yapılıyor. Caretta carettalar
gıbi yaşama savaşını Türkiye ıle
Yunanistan kıyılannda veren ak-
denizfoku ve su samuru ıçin Ya-
lıkavak Yerel Komitesı'nce 6 ay
önce bır çalışma başlatıldı.
1993 Mayıs a>ında başlatılan
proje. 3 yıl sürecek. Projeye. Su-
altı Araştırmalan Derneğı, Ak-
denizfoku Araştırma Grubu üye-
len de destek sağlıyor akdeniz-
foku Yalıkavak Yerel Komite-
si'nin sorumlulugunu üstlendiği
akdenizfoku ile su samurunun
yaşam alanlannın korunmasına
> önelik bu programın ılk altı ay-
lık diliminde, Bodrum Yanma-
dası. Fethıye Körfezi, Muğla Ak-
yaka Azmağı ve Menderes Del-
tası'nda incelemelerde bulunul-
du. Projenın uzun yıllardan beri
yürütülen en kapsamlı ve sürek-
li çalışma olduğu bıldırilıyor.
Akdenizfoku ve şu ana kadar
hıç araştınlması yapılmamış su-
samuruyla ılgılı çalışmalara baş-
layan komite. aynca çevre egi-
tim programı hazırladı. Projeye,
Hollanda hükümetı. caretta ca-
rettalarla ılgili çalışma yapan
AGA, ODTU Kıyı Alanlan Mil-
lı Komitesi maddı kaynak sağla-
yarak yardım etti,
Dünya koruyor,
balıfcçılar ölaürüyor
TTKD Bodrum Başkanı ve
akdenizfoku Yalıkavak Yerel Ku-
• Akdenizfoku Yalıkavak Yerel Komitesi'nin
akdenizfoku ile susamurunun yaşam alanlannın
korunmasına yönelik programının ilk altı aylık
diliminde, Bodrum Yanmadası, Fethiye Körfezi,
Muğla Akyaka Azmağı ve Menderes Deltasf nda
incelemelerde bulunuldu.
rulu Üyesi Metin Akçalı, ilk 6
aylık çalışmada akdenizfokunun
ve susamurunun Türkiye kıyıla-
nnda yaşadığının saptandığını
söyledi. 1987 yılından bu y>ana
bu konuda sürekli bir çalışma ya-
pılmadığını belirten Akçalı,
özellikJe suüstügirişli bütün ma-
garalann tek tek incelendiğini
söyledi. Özellıkle akdenizfoku-
nu görmenin çok zor olduğunu
belirten Akçalı; Bodrum. Mar-
maris ve Fethıye kıyılannda so-
yu tükenmek üzere olan bu can-
lıların yaşadığını bildirdı. Bu
bölgede akdenizfokunun yaşa-
ması ıçin tüm önlemlerin alın-
ması gerektiğinı belirten Akçalı.
şunlan söyledi:
"Akdenizfokunun ve susamu-
runun rtikenmemesi için neler >?-
pılmalı? Vat furizmi, balıkçılar...
OzelJikle küçük balıkçılar akde-
nizfoku için biiyük tehlike. Balık-
çılar ağlanna zarar \erdikJeri ge-
rekçesiyle bu hay>anlan öldürü-
yoriar. Bunlar saptandı. Bu konu-
da acil önlemler alınması gereki-
yor.
Asıl amaç hayvanlan
korumak
Projenin asıl amacı, bu hay-
vanlan korumaktır. Bu hayvan-
ları korumak demek, yaşam
alanlan düzenlemek demektir.
Ancak ilk önce insan yaşam ala-
nınını düzenlemek lazım. Ocak
ayuidan başlayarak bu konular-
da seminerler düzenlenecek. Sa-
dece bu hayvanlar degiL çevrede
oturanlara, turisttere ve yatçtlara
bunun önemini belirteceğiz."
Fethiye Körfezı'nde yapılan
araştırmalar sırasında 4 kez fok-
la karşılaşıldığını, bunlardan bi-
rinin cekiminin gerçekleştirildi-
ğini belirten Akçalı. Bodrum Ya-
nmdası ve özellikle Yalıkavak
çevresinde yapılan araştırmalar
sırasında bir mağara ıçınde ta-
nımlanamayan bir fok gözlem-
lendiğini debelirtti.
Bu fokun Yalıkavağın simge-
si olan "Susa" olup olmadığının
henü2belirlenemediğıni belirten
Akçalı, fokların ürkekliliğinin
dikkat çeken bir konu olduğunu
vurguladı. Akçalı, "Birkerehaj-
vanlar sesten ürküyorlar. Para-
noya olmuşlar. Gözlemledigimiz
bir fok, mağarasına girdi. Çok
uzaktan bir motor geçti. Hayvan
bu sesten çok ürkrü ve mağara-
dan kaçıp ses kaybolana kadar
da girmedi. Sabah gözlem için
mağarava gittik. ama voktu. Bir
daha da göremedik.
Bir de öyle mağaralar var ki
tam yat trafiğinin üstünde. Bun-
dan da rahatsızoluvorlar, Bunun
için Fethiye KörfezTnde vat tra-
fiğini değiştirilmelL Boğazlardan
bir tanesini kapatmak lazını. Yat-
çılara 10 dakika kaybettirir. Bu
da o kadar önemli olmaması ge-
rekir. Yunanlılar, bu tip yerleri.
turiznıe bile kapatıyorlar. Biz de
bu yolu izlemekzorundayız" de-
dı."
Yaşam alanlan daraldı
Proje kapsamında susamurla-
n için de Muğla Akyaka Azma-
ğı ıle Menderes Deltası'nda ça-
lışmalar yapıldı. Akyaka'da ya-
pılan çalışmalar sırasında susa-
murunun yaşam alanının çok da-
raldığını saptadıklannı belirten
Akçalı, yapılaşmanın ve yanlış
imar planı uygulamalarının bu
türün Akyaka "da yaşama şansını
ortadan kaldırdıgını söyledi Ak-
çalı, Menderes Deltasf nda yapı-
lan kısa sürelı çalışmalarda su sa-
murunun izine rastlandığını bil-
dirdi. Susamuruyla ilgili çalış-
malann bundan sonra Akdeniz'e
dökülen nehır ve azmaklarda
yoğunlaştınlacağı da belırtıldı
Beyoğlu Güzelleştirme Derneği'nce düzenlenen "3. Geleneksel Çiçek Pasajı Gecesi"yapıldı
Tüm şarkılar eski Beyoğlu için...• . Geleneksel Çiçek Pasajı Gecesi'nde yüzlerce Beyoğlusever,
önümüzdeki yaz mevsiminde Taksim'den Tünel'e kadar Istiklal
Caddesi'nde kol kola gezme karannda görüş birliği sağladı.
İstanbul Haber Servisi- "Her vüz
adımda bir her şey değişmektedir. Ken-
dinizi Marsiha'nın bir kenar mahalle-
sinde gibi hissederken arkanızı dönünce
bir Asya köyüniin içine düşersiniz, bir
daha dönerseniz, Trabzon'un bir kenar
mahaliesindesinüdir. kullanılan dile, in-
sanların yüzlerine, evlerin görünüşüne
bakınca. iilke değiştirmiş okluğunu/u an-
larsınız. Fransa'dan parçalar. İngilte-
re'den renkler, Rusya'dan göriintüler bir
aradadır."
Edmondo de Amicis'ın 1874 yılında
kaleme aldığı bır yazısında, bu sözcük-
lerle tanımladığı Beyoğlu "eskisi gibi"
olmasa bıle yine ayakta. Hem de tanhe
ve türlü olumsuzluklara karşı ınatla dı-
renerek.Işte o aynı Beyoğlu'nda önce-
kı gece sazlar çalındı, şarkılar söylendı.
kadehler kalktı...Beyoğlu ıçin...
Vltali Hakko'nun başkanlığını yürüt-
tüğü. Beyoğlu'nu Güzelleştirme Derne-
ği'nce önceki akşam düzenlenen "3. Ge-
leneksel Çiçek Pasajı Gecesi"nde yüzler-
ce Beyoğlusever, önümüzdekı yaz mev-
sımınde Taksim'den Tünel'e kadar Istık-
lal Caddesı'nde kol kola gezme karann-
da görüş birliği sağladı. Gecede aynca.
Bevoğlu'nda ~eski"yı koruyup. gelece-
Beyoğlu'nu Güzelleştirme Derneği'nin dü/enlediği geceye Fedon da renkkatt.(Fotoğraf: MUHARREM AYDIN) ge
taşimanın zorunluğuna dıkkaf çekıl-
dı. Eneskı Bevoğluseverolarak gecenın
ev sahıplığını ustlenen V'italı Hakko. elın-
dekı çanıy la eskı Beyoğlu gunlennı yan-
sırtı Hakko daha sonra yanına çağırdığı
hanımlara. Bevoğlu'nu nıçın sevdıklerı-
nısordu Hanımlann "Beyoğlu'nuveonu
koruyup geliştirmeve çauştığınız için sizi
çokseviyoruz" sözü ıse Hakkovu olduk-
ça neşelendırdı. Hakko konuşmasında.
bır kültür ve ınsan mozayıği Beyoğ-
lu'ndakı renklerın solmasına ızın ver-
mek bir yana. Beyoğlu renklerinı canlı
tutmak ıçin tüm çabalannı harcavacak-
lannı dıle getırdı Hakko aynca önümüz-
dekı yaz mevsiminde Taksim'den Tü-
nel'e kadar "hanımefendi-beyefendili"
bıçımde. tıpkı "eski günlerde" olduğu
gibi bır Bevoğlu yürüyüşü yapacaklan-
nı belırttı.
Baletlenn sergıledıgı **Sirtaki™ göste-
nsinın ardından sahneye geien Fedon'un
şarkılany la renk kattığı gecede daha son-
ra. Çiçek Pasajı'nın her yerinı. Yladam
Anahit'in akardeonundan yükselen me-
lodılerdoldurdu Gece. Perran Kutman,
Gülriz Sururi. Halit Kıvanç, Fedon \e
SamimeSanay gıbı sanatçılann oluştur-
duğu koronun seslendırdıgi "Beyoğ-
lu'nda gezersin, gözlerini süzersin"par-
çasıyla noktalandı.
Enerji Kongresi
Nükleer
enerjiyi
savunma
yanşı
İZMİR (Cumhuriyet Ege
Bü rosu)- 6. Enerji
Kongresi 'nın ard«Kİan
yayımlanan bildirgede,
Türkiye'nin nükleer enerji
konusunda geç kaJdığı
savunuldu. TMOBB Elektrik
Mühendısleri Odası lzmir
Şubesi ise yaptığı açıklamada,
kongrenın. "nükleer enerji
pazarlama"platformuna
dönüştürüldüğü belirtıldı.
6. Enerji Kongresi,
çevrecılenn yoğun tepkisiyle
kapandı. Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel'in Türkiye
Enerjı Günü'nde yaptığı
konuşmada, "Nüldeer enerjiyi
hararetle desteküyorum"
sözleri, özellikle bürokratlan
ateşledı. Bürokratlar ve bazı
bilım adamlan, nükleer enerji
ve nükleer santrallan
savunmak ıçin adeta >
yanştılar. Bu durum bazı
meslek odalan ve çevrecılerin
tepkisine yol açtı.
EneıjiTthalatı
Kongrenın ardından
yayımlanan bıldırgede.
Türkiye'nin çeşıtli enerji
kaynaklanna sahip olmakla
birlikte, rükettiğı toplam
enerjıden yandan fazlasının
ıthalatla karşılandıgı öne
sürüldü. Sonuç bıldırgesinde
şu görüşlere yer venldı:
'Ciddi bir enerji sorunu
içinde bulunan ülkemizde,
2000'li yıllarda elektriksiz
kalmamak için nükleer
santralların kurulması
gerekmektedir. Türkiye'de ,
çev re sorunları da dahil
olmak üzere, diğer birçok
enerji kaynağına oranla
büyük avantajları bulunan •
nükleer enerji hususunda
çok geç kalınmış olup, bu
hususta gereken bir an önce
yapılmalıdır."
TMMOB Elektrik
Mühendısleri Odası, Dünya
Enerji Konseyı Türk Milli
Komitesı'nce düzenlenen
Türkiye 6. Enerji
Kongresi'nın sıyasetçıler,
bilim adamlan, konuyla ilgili
kamu veözel sektör
yetkılılenyle TMOBB ıle
bağlı odalann görüşlerinı
aktardığı bır platform olması
gerektiğinı, ancak bunun
nükleer enerjiyi
"pazarlamak" isteyenlerin
platformuna
"dönüşrürüldüğünü" belirtti.
Bir koca kenti doyuran uçak fabrikası
IŞIK K.4NSU
SEATTLE - Yaklaşık 2 mılyon nüfuslu bır
kentte, 118 bin kişinin çalıştığı bır firma. Kı-
sacası, bir kenti doyuruyor.
Boeing Şirketi'nın. yolcu uçak'annın yapıl-
dığı fabrikasının hanganndan ıçenye giriyo-
ruz. Tavan, neredeyse. bir gökdelen kadar ge-
liyorbize. Dile kolay, 50 tane uçağı alabiliyor.
53 Amenkan futbolu sahasına bedel. Anlaya-
cağınız. cin masallannın 7 başlı canavarlannı
soksanız, ok uçlu kuyruğu sıkışmaz. Yalnızca
bu bölümde 8 bın kışı çalışıyor. Aldıklan üc-
ret de, az değil. Ayda 8 bın dolar. Yanı, yakla-
şık 280 milyon Türk Lirası.
Akülü, küçük arabayla fabnka ıçınde dola-
şıyoruz. Fabrikada. ayda yaklaşık 20 uçak üre-
tılıyormuş Uçaklar da. devasa. Hemen hepsi
okyanus aşan türden. Şimdı. yenı bır model
üzerinde çalışıyorlar. "777*
1
olarak adlandın-
lan bu yeni uçak tasanmı ile Nevv -York'tan ha-
valandınız mı, Doöu'da. tüm Afhka'va. hatta
Çın'e değin hiç durmadan yol alabileceksiniz.
Yolcu sayısı da az değil. Boeing 767'ler, 200'e
yakın yolcu taşırken. bu sayı. 777"lerde 400'e
değın yükselebılecek.
Bırkaç gün önce Boris Veltsin'in onurlandır-
dığı asansörle yukanya çıkıyoruz. Fabrikaya
kuşbakışı göz atacağız. Ybğun bir çalışma var.
Yapırru süren uçak dekorunun arasında çalışan
ınsanlar, yuvalanna ekmek kınntılan taşıyan
kanncalar gibı gözüküyor. Düşünün, bir uça-
ğı yapmak ıçin 328 bın ıle 600 bine yakın par-
ça kullanılıyor. Yapılan uçağın fiyatı damilyar-
larla ölçülüyor. Bir örnek daha: Yapılan yolcu
uçağının boyanması için 300-400 kilo boya
harcanıvor.
Si>il havacıhğm yanı sıra ramboluk
Boeing şırketi. yalnızca sivil havacılık değil.
aynı zamanda
u
Rambo"luk da yapıyor. Ikinci
Dünya Savaşı sırasında günde 25 tane savaş
uçağı üretmiş. Bunlann arasında, Hiroşima'ya
atom bombasmı atan "EnolaGav" de var. So-
• Boeing Şirketi'nin, yolcu
uçaklannın yapıldığı fabrikasının
hanganndan içeriye giriyoruz.
Tavan, neredeyse, bir gökdelen
kadar geliyor bize. Dile kolay, 50
tane uçağı alabiliyor, 53
Amerikan futbolu sahasına
bedel. Fabrikada ayda yaklaşık 20
uçak üretiliyor.
ğuk savaş döneminin, "casus" uçak olarak m-
telenen "AWACS"lan da Boeing yapımı.
Uçan devlerin yanına yaklaşıyoruz. Jet mo-
torunun kapaklan henüz kapatılmamış. Uçağı
havada iten bu bölümü kapatmasalar. dünyada
uçağa binilmez gibi geliyor bize. Yüzlerce.
binlerce vıda. boru, bağlantı; bilımkurgu film-
lerindeki biyonik adamlann yüzünü andınyor.
Demirparmaklıkla aynlan bölüme. bir uçak
hapsedilmış. Bu uçak, fabrikanın kobayı Üze-
rinde çeşitli denemeler yapılıyor. Yılda 365
gün çalışıyor. neresinde aksaklık var gözleni-
yor. Motorundan kanadına. bir aksaklık görül-
mezse. o modelin yapımına ginşıliyor. Dene-
me tahtası olan uçak da. 2 yıl sonra hurdalığa
gidiyor.
Fabrika içinde fabrika
Uçak fabrıkasından, >enı "büyüklükler"
görmek üzere, yedek parçalann depolandığı
vepaketlendiği birbaşka fabrikaya geçıyoruz.
Bu fabrikanın tavanı da, bizım gazete paketle-
me araçlanna benzer yürüyen yollarla dolu.
Yedek parçalar arşıv lenmiş. Küçük bir vida ge-
rek değil mı? Vıdayı bulmakla görevlı ışçı.
önündekı bılgısayann düğmesıne basıyor. ar-
kasındaki raflar fır fır dönmeye başlıyor. İste-
diği vidanın baş harfiyle başlayan raf hazır. Iş-
çi. basıyordüğmeye. üzennde bulunduğu plat-
form. asansörgibi havaya kalkıyor, istediği ra-
fın önünde duruyor. Işçi; vidayı alıp. aşağıya
iniyor. paketi postalıyor.
Amerikalılar. Nobel ve Pulitzer ödüllü ya-
zarlan Pearl Buck'ın adını hiç duymamış ola-
bilıyorlar, ama yaptıklan ışi çok ciddiye alıyor-
lar. Boeing Paketleme Servisı'nın yöneticisi,
bıkmadan. usanmadan; paketlemeyi nasıl düz-
gün ve çağdaş yöntemlerle yaptıklannı anlatı-
yor da anlatıyor Karton ya da tahta kutulann
nasıl sağlam olduklanndan övünç duyuyor.
Boeing firması, yine Seattle'de, merrekare-
lerce bır alanı satm alarak. -kı. bu toprağın için-
de bır at yanşı alanı da var- uçak firmalannın
personelı içın yenı eğitim merkezı oluşturmuş.
Merkezde, çeşitli ülkelerde, Boeing uçakJan-
nı kullanacak pilotlar ve diğer teknik eleman-
lar, bilgisayarlar aracılıgıyla eğitıliyorlar. Bu-
rada, çeşitli model Boeing uçaklannın nasıl
yönlendirileceğıne ilışkin eğitim kabınleri de
yeralıyor. Pilotlar, kabine ginyor, yalancıktan
uçak kullanıyor. Isterse, ters çeviriyor, isterse,
burun aşağı götürüyor. Nasıl olsa sonunda
ölüm yok.
Sheraton 'dan buruk veda
Dünya genelıne vayılan ITT Sheraton oteller zıncınnden bır halka
eksıldı: Türk tunzmıne 20 vıldan ben hızmet \eren Sheraton
istanbul Otelı önceki akşam verdığı veda partısıyle. konuklarını son
kez ağırladı. Otelın Balo Salonu'nda, "Sheraton'da son
randevu"başlığıyla. önceki akşam düzenlenen veda partısınde
davetlılen kapıda, ITT Sheraton Corporatıon kıdemiı Başkan
Yardımcısı ve Avrupa, Afrika. Ortadogu Bölgesı Operasyon
Dırektörü Roland Ayme. Otel Genel Müdürü Thomas Hegarty.
Halkla tlışkıler Müdıresı Ferıde Edıge ıle diğer üst vönetıcıler
karşıladı. Roland Ayme'nın konuşmasından sonra. Başbakan Tansu
Çıller'ın "Sheraton gerçeğı"vle ılgılı görüşlennı aktardığı mesajı
okundu. Kokteylın sonunda Sheraton tstanbul'da bugüne kadar
görev yapan tüm genel müdürlere bırer şılt venldı.
(Fotoğraf: Mı HARREVI AV.DIN)
4
Kınah bebek' ne demek?..METİN HAKYERİ
TRT'nin resmi ağzında
"Türkçe sözlü hafif müzik". ma-
halleh genç kızların dihnde
aranjman. "camia"da Türk Ha-
fif Müziği "saptamalanyla" ta-
nımlandı bugünün Türk popu.
Bugünün Türk popu. kendi-
sinden umulmayanı da gerçek-
leştirdi, umulanı da... Bir kere
arabeski ezdi. Hem ne ezmek...
Umulmayan buydu işte... Sonra
sokaktaki alt küîtürü, bir zaman-
lar "Sazlıktan havalanan kuşlar"
düzeyinde seyreden mızmız ve
çıtkınldım romantızmi, "Gitme
kal bu şehirder
've. "Senden baş-
ka, sevemem ben hiç kimseyi"yi
"Bandıra bandıra >e beni"ye
"Bu kız bana kazak ormeli"ye
kadar revizeettı.
Kimileri bu değişimi, 80 son-
rası Türkiye'nin değışimıylepa-
ralellıkler kurarak "doğaT karşı-
ladı. Altyapının üst yapıyı belır-
lediğı tezıne örnek olarak sundu.
Kimileri "Aman arabesk dinle-
neceğine...'* türünden ehv eni şer-
le avunarak "Buna da şükür"
"Kul oldum, yol oldum
gözden düştüm ah pul
oldum" neyin nesı?
O biraz karanhk. Kim
neden gözden düşüyor?
Yol olmanın
karayollanyla
ilgisini kuracak kadar
saıîaşrnanın doruğunda
değiliz. Bu pul olma
olayıyla bebeğin
kollan ve ellennin
kınalı olması arasında
ne tür bir
ilişki var?
çekti. "Arabeskin düzevsizliğini
popa taşıdılar" diyenler ise hem
cılız seslerini pek duyuramadı-
lar. hem de Batılı ve kentli gıbi
görünen bu yeni ve gerçekten de
çok güçlü dalga karşısında "Her
değişime bir kulp bulma" suçla-
malanndanürktüler.
Türk popu daha yenı yeni tar-
tışma gündemıne giriyor aslın-
da. Kimin ne diyeceği bir yana.
Türk popunun daha nereye kadar
Kınalı Bebek'i Demet seslendirivor.
evnleceği. nasıl evnleceğı, açık-
çası bu eziyetin nasıl bir sonla
noktalanacağı henüz bulanık.
"Ezjyet" rastgele seçilmiş bır söz
değiî. Özellikle Rap'ten apart-
ma, Batılı ve çok moda ntmler-
le ezgiler. erbabının ağzında nevv
soundla. -Sezen Aksu bu ışi iyi
bilıyor- kaynaştınlmış "amorf"
şarkı sözlen .. "Nasıl olsa şarkı
sözü, şiir degil" duyarsızhğı via o
nevv sound'a bir çırpıda monte
edilen şarkı sözleri sözgelimi...
Sözgelımi. geçmışi vokalıstlı ye-
ni yetme starlann şarkı sözlen .
Bır zamanlar Kayahan'ın voka-
listliğini yapan Demet'ın Kınalı
Bebek'i sözgelımi,..
Bebeğın ellen ve kollannın kı-
nalı olması bır yere kadar anla-
şılıyor Jonshon bebe yağı kent-
lı bır tercıh gıbı dursa da bebele-
re kına. tercıh edilesi bir durum
olarak fena fikir değil belki. Hat-
ta " Büyüttünüz yalanlarla, ninni-
lerle. masallaria. şu vefasız insan-
ların günahları boynuna" ılk du-
>\ışta "aman bu ne yaman poli-
tik mesaj" türünden bır sosyal
yaraya gönderme yapıyor görü-
nebıiır. Iyı de şu "KuJ oldum,yol
oldum gözden düştüm ah pul ol-
dum" neyin nesi? O biraz karan-
hk.
Kım neden gözden düşüyor?
Yol olmanın karayollanyla ilgi-
sını kuracak kadar saflaşmama-
nın doruğunda değiliz. Ama bu
yol olma neyin metaforu? Pul ol-
mak Türk Lirası'nın enflasyon
karşısındakı hüzzam durumunıı
nıtelıyordu bugüne dek. Ama bu-
rada pul olmaya konu olan özne,
hangi nedenden ötürüpul oluyor.
Bu pul olma olayıyla bebeğin
kollan ve ellennin kınalı olması
arasında ne tür bir ilişki var?
Kınalı Bebek şarkısı bir örnek
sadece. Onlarcası gibi. Bir çırpı-
da çırpıştırma yöntemiyle laf ola
beri gele şarkı sözleri. "Bebeğin
büyüdüğü halde uyanmaması"
ıse sonuna kadar anlaşılır. Bu
şarkı dıllerden düşmüyor çünkü.