Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 EKİM 1994 CUMARTESİ HABERLER Fatih'te fımıHara sabahbaskını • tstanbul Haber Servisi- Fatih Belediyesi dün sabah saaıO5.OO'tel2ekmek fmnına baskın düzenledi. Belediye Başkanı Sadettin Tantan'ın kaülmadığı denetimlerde. 5 fınna kapatma cezası uygulanırken 2 fınna da para cezası verildi. Denetimler sonrası görüşünü aldığımız Fatih Belediyesi Zabıta Müdürii RüştüOğuz. "İnsaran ekmeğine para gözüylebakıyorlar. Un, yağ, tuz katüklan ekmeğe biraz da vicdanlannı katsınlar" dedi.(Fotoğraf:AYKUT KÜÇÜKKAYA) ölömöne' protesto • Haber Merkezi-Bolu Abant İzzet Baysal Üniversiıesi Kampusu'nda bir kız öğrencinin önceki gece ölmesi üzerine gergin saatler yaşandı.Üniversite kampusunun kız yurdunda tktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi lşletme Bölümü öğrencisi Arzu Aydın kalp krizi geçirerek ranzadan düştü. Oldukça kilolu olan Aydın'ı taşıyamayan kız öğrcncilererkek öğrencilerden yardım istedi. Ancak yurt görevlileri, erkek öğrencilere kız yurduna girme izni vermedi. Bu gelişmelerden sonra Aydın'ın hastaneyc yetiştirilemeyerek ölmesi öğrencilerin tepkisine neden oldu. Olayı protesto etmek üzere yürüyüşe gecen öğrenciler'Vali've 'Rektör'ün araya girmesi üzerine yürüyüşten vazgeçtiler. Banka müdüpıi 300milyapla kayboldu •BL RSA (Cumhuriyet) - Halkbank Bursa Fevziçakmak Şubesi Müdürii Orhan Aıilla çeşitli yollardan bankayı 300 milyar lira dolandırarak ortadan kayboldu. Banka Müdürii Atilla'nın sahte belge, belge üzerinde tahrifat ve repoda sahtekarhk yollanyla dolandırdığı Halkbank Fevzıçakmak Şubesi banka hesaplan müfettişlerce incelemeye alındı. Halk Bankası öenel Müdürlüğü banka müdürii hakkında savalığa suç duyurusunda bulunurken şube müdürii ile iki yetkilinin açığa alındığı öğrenildi. Toraman'ın esi gözaltında • tstanbul Haber Senisi- Polislertarafındanl99l yıhnda kaeınlarak "kaybedildiği" öne sürülen Hüseyin Toraman'ın eşi Gülay Toraman'ın gözaltına alındığı bildirildi. Gülay Toraman'ın. "'Erzincan'da bir davadan arandığı" gerekçesiyle Kartal Emniyet Müdürlüğü'nde görevli polislerce önceki akşam babasının evinden gözaltına alındığı öğrenildi. Tokar'ın sağlık durumu • tSTANBUL(AA)- Geçirdiği beyin kanaması sonucu Amerikan Bristol Hastanesi'nde tedavi altına alman işadamı ve gazeteci Feyyaz Tokar'ın sağlık durumunda düne göre bir düzelme görüldüğü bildirildi Hastana doktorlanndan RecepBozlakyaptığı açıklamada, Feyyaz Tokar'ın sağ tarafında felç bulunduğu için konuşamadığıru, ancak kendisine söylenen her şeyi anladığını söyledi. Bezmen'ehaciz işlemi lİSTANBLL(AA)- Yurtdışına çıkanlmak istenirken ele geçirilen Halil Bezmen'e ait 139 kolideki tablo, tarihi eser ve ev eşyasma, Kadıköy SSK Müdürlüğü'nün 24 ekim pazartesi günü haciz işjemi başlatacağı belirtildi. Ote yandan yetkıliler. Bezmen'in Kadıköy SSK Müdürlüğü'ne 7, Edime SSK Müdürlüğü'ne de 100 milyar liranın üzerinde prim borcu olduğunu kaydetti. SHP'de bakanlara seçim yapılacak illerde görev verildi. ANAP'ta ünlülerin yakınlan adaylık kulisinde revaçta Partilerde adaybeKrlemetelaşıANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Ara se- çimlere 2 aydan kısa bir süre kala siyasi parti- lerde adaylık kulisleri yoğunlaşti. SHP parti içi sorunlar ve hükümet bunalımlan nedeniyle, aday belirleme çalışmalanna yeni başlarken. adaylarının büyük bölümünü belırleyen ANAP'ta. tanmmış isimlerin kardeş ya da oğullan oldukça revaçta. Aday belirleme ça- lışmalanna yeni başlayan SHP Merkez Yürüt- me Kurulu'nda (MY'K.) tüm bakanlara. seçim yapılacak illerde görev verildi. Dün yapılan MYK toplantısında. 24-31 ekım tarihleri ara- sında adaylık başvurulannın yapılması. 3 ka- sım günü de örgüt denetiminde ön seçim ya- pıiacak yerlerde ön seçimlerin yapılması kara- ra baglandı. 5 ya da 6 kasım günü de parti mec- lisi toplanarak ara seçim ve adaylar konusu ele alacak. Karayalçın'ın kurmaylan. yaptıklan ön ça- lışma sonunda Adıyaman ya da Ankara'dan aday gösterilebileceğini. şu anda Adıyaman'ın önde göründüğünü söylerken, Devlet Bakanı ve Mardin Millervekili MehmetGülcegün, Ka- rayalçın'ın Mardin^den aday olması için ağır- lığını koydu. Mardin'de örgüt temsilcileri, ken- tin ileri gelenleri yaptıklan toplantıda Karayal- çın'a kendi illerinden aday olmasını önerme- yi kararlaştırdılar. Bu kararlannı Karayalçın'ı ziyaret ederek kendisine de aktardılar. Gülce- gün de illerinden aday olması durumunda. "Karayalçın'ı mutlaka seçtireceğini" söyledi. Istanbul için eskı belediye başkanı Nurettin Sözen ile Beyoğlu Belediyesi başkan adayı Ha- lil Ergün'ün adlan geçerken. Adana için Ka- rayalçın'ındanışmanı eski millervekili Cütıeyt Canver'ın ismi üzerinde duruluyor. Ancak Adana örgütünün. Canver'in adayltğıyla ilgili haberlere sert tepki gösterdjği bildirildi. Mar- dın için ıl başkanı YümazÖlçen'in adı geçer- ken. Şırnak için görevden alınan DYP 11 Baş- kanı Orhan Uysal'ın ısmi üzennde duruluyor. Uysal'ın aşiretiyle birlikte SHP'ye geçeceği ve adaylık için de anlaştığı bildirildi. Diyarba- kır'da da belediye başkan adayı Vahit Yiğit'in aday gösterilebileceği belirtildi. Öğretım Uye- leri Denieği Başkanı Prof.Dr. Mustafa Altın- taş. SHP'den adaylık için Gazi Ünıversite- si'ndeki görevinden istifaetti. Altıntaş Adıya- man'dan aday olabileceğini söyledi. ANAP'ta kardeşler revaçta ANAP'ta da seçim hazırlıklan. örgüte yöne- lik eğitim ve aday belirleme çalışmalanyla bir- likte yürütülüyor. Istanbul Üsküdar'dan Istan- bul Milletvekili Kadir Ramazan Coşkun'un kardeşi ve eski TOBB Başkanı Ali Coşkun'u. Batman'dan daeski belediye başkanı Ataullah Hamidi'yı aday göstermeyı kararlaştıran ANAP yönetimı. diğer bölgelerdeki adaylan- nın pek çoğunu belirledi. Parti yönetiminde saptanan adaylar Merkez Karar ve Yönetim Kurulu'nda (MKYK)oylandıktan sonra açık- lanacak. Bursa'dan aday göstermeyi düşündü- ğü AbdülkadirCenkçiler'i DYP'ye kaptırarak sıkıntıya düşen ANAP yönetıcileri, aday ola- rak bir süre önce yaşamını yitiren Bursa Mil- letvekili Mümin Gençoğlu'nun oğlu Orhan Gençoğiu ve Korhan Durusoy'la, il başkanı İbrahim Yazıcı'nın ısımleri üzerinde duruyor- lar. Istanbul Kartal'da tlhan Keski'nin adaylık önensinı geri çevirmesi üzerine Bakırköy Be- lediye Başkani Ali Talip Özdemir, Yılmaz ta- rafından iknaya çalışılırken, trafik kazasında yaşamını yitiren Adnan Kahveci'nin kardeşi Niyazi Kahveci ya da Istanbul Milletvekili Ala- arfin Elmas'ın kardeşi il ikinci başkanı Hayret- tin Elmas, Özdemir'in alternatifi isimler ola- rak göstcriliyor. Ankara Keçıören'dc ağırlıklı olarak MHP oylannı da göz önünde bulundu- ran ANAP yönetıcıleri, eski bakanlarCemüÇi- çek ile Gökhan IVIaraş arasında tercih yapma- ya çalışıyoriar. Adana'da aday gösterilmesi düşünülen il başkanı Mehmet Ali Bilki'nin ismi ise rakip adaylar çıkması ve itırazlar nedeniyle henüz kesinliğekavuşmadı. ANAP. merkez valiliğin- den istifa eden Bolat Bolatoglu nu Isparta'dan aday göstermeyi kararlaştırdı. Güneydoğu'da valilerin DYP lehindeki baskılanndan yakınan ve bölgenin seçmen yapısına uygun adaylar çıkarmaya çalışan ANAP yöneticilerinin gös- tereceği olası bazı adaylar ve seçim bölgeleri şöyle: Diyarbakır- Abdulkadir Aksu,Murettin Di- lek, Sabgetullah Geylani. „ Siirt - Zeki Çeliker. Muş - Hikmet Karayel, Erkan Kemaloğlu. ı Şırnak - Nurettin Yılmaz, Salih Tanık. ] Van - Fevzı Kartal. ) Adıyaman - Mahmut Bozkurt. Fatoş Güney, Yılmaz Güney gerçeğini Cumhuriyet'e anlattı - 3 Eleştirmenlerin ve gazetelerin en sağcısı ve tutucusu bile: 'Bu adam bir büyücü, etkisinde kalmamak imkansız' diyordu. Duvar Cannes da bomba etkisiyaratmıştı Sinema onuhep anımsayacak F ilm, büyük bir coş- kuyla karşilanmıştı. Herkes merak ediyor- du Filmdeki yoksul, perişan. ezik, ama onurlu kahramanlann yaratıcısı kimdi? Nasıl bir ruh taşıyordu? Böy- lesi. siyasal, toplumsal, feodal ıçenkli ve bütünlüklü sanatsal bir olay, nasıl böylesi ince bir süzgeçten geçirilmişti? Kimdi bu, yaşamı tam göbe- ğinden kavrayan \e gözlemcili- ğinı, tanıklığını büyüyle birleşti- ren adam? "Hangi sinema okullannda okudunuz; senaryo yazmayı na- sıl, nercde öğrendiniz" sorulan- na sıülümsüyordu Yılmaz... "Çırakhktan" diyordu, anla- tıyordu da. zor anlıyorlardı... "Kahramanlanmın hepsi; sancılar içindeki ülkemin, çare- sizlik içinde çırpınan, baskilara rağmen, insan olmanın onurm- la direnen gerçek kahramanlar- Ve onlar, orada zor şartlar al- tında, acılı ama inançlı beklivor- lar" diyordu. Ve yüzlerce kez her seferinde eklivordu. " Ben yalnı/ca senaryo yazdım; bu filmin hayata geçiricileri, ar- kadaşlanm, yönermeni ise Şenf "Camlan Kınn Kuşlar Kurtulsun", diğer adıvla "Duvar" insan onunınu aşağılavan her türiü işkence ve baskıya karşı bir tepkinin filizlendiği bir filmdi. Vbl fil- Görendir. mindeki başansı için kendisini kutlayanlara, "Ben yalnı/ca senaryo yazdım; bu filmin havata geçiricileri arkadaşlanm, yönetmeni ise Şerif Gören "dir. Ve şu anda Ve şu anda filmin oyunculany- filmin oyunculanvla birlikte. bu filmi çckrikleri için yargı önündedirier... Onun için burada bulunamıyoriar" diyordu. ta birlikte, bu filmi çektikleri için ~ yargı önündedirier» Onun için burada bulunamı- vorlar... Esas olarak bu başan onlann- dır_" diyordu... Yılmaz'ın yarattığı kahraman- lann ağıtlan, tüm dünyadan ora- ya toplanmış olan insanlan etki- ledi. yüreklerinden sarstı. Acılannı paylaşmak için onla- n "alhn bir palmiyeyle" ödüllen- dirdıler... Aynca, tüm uluslann sinema eleştirmenlerinden bir jüri oluş- turulmuştu.. Dünyada örnek bir hümanizmi sergileyen bu fiimi onlar da. ikinci bir kez daha ödül- lendirdiler. Bir başka jüri ise, "Special Mehtion" özel anma ödülü veriyordu. Üç tane ödülle Paris'e dönerken Yılmaz'ın yü- reğinin bir köşesinde, ülkesinden uzak oluşunun ve bu başanyı fıl- me emeği geçenlerle ve halkıyla paylaşamamanın burukluğu, di- ğer bir köşesinde de ülkesinin so- runlanna ve insanlanna duyduğu sorumlulukla yannlarda neler yapması gereklililiğinin tedirgin edici duygusu vardı... Paris Havaalam'ndan evimize dönmek için taksi parasmı, tercü- manımızdan borç olarak aldık... On sene boyunca kollanna ve kamerasına takılan zinciri kır- mış; ilk kez özgür yaratma orta- mında çalışma olanağını ona "Cactüs nim" degil de. Marin Karmhz sunabilmişti. Ve o, on yıl boyunca içinde yogrulduğu birortama, oradaki yüzlerce, bin- lerce isimsiz dostun dünyasına, soğuk ve karanlık bir kapının ar- kasındaki birdünyaya. demiri ve betonu delerek ışık tutmak iste- di... Hapishaneyi, oradaki çocuklan. kadınlan. bilinçli siyasileri ve kader mahkumlannı an- latmak istedi. İnsan onunınu aşağılayan her türlü işkence ve baskıya karşı bir tepkinin filizlendiği "Camlan Kınn Kuşlar Kurtulsun", diğer adıyla "Duvar" filmiydi bu... Filmin çekimi bir savaş alanıydı... Alman- ya'nın sokaklanndan toplanıp getirilmiş yüz- lerce çocuk, hayatlannda kamerayı ilk kez gö- rüyorlardı.. Tuncel Kurtiz ve Ayşe Emel Mesci dışında tüm oyuncu kadrosu amatördü. Yardımcılan bizler. ilk kez bir film çalışma- sında bulur.uyorduk. acemiydik. Filme ve Yıl- maz'a elimizde olmayan nedenlerle çoğu za- man zarar veriyorduk... Bir Fransız kasabasında, eski bir manastın hapishane haline getirmişti... Etrafına, ortası- na duvarlar örmüş, duvarlan eskitmiş, teller germiş, kulübeler, gözetleme kuleleri dikmış. inşaatında yüzlerce işçiyle bizzat kendisi ça- lışmıştı. Yüzlerce çocuğu ve koca bir ekibi. sanki küçük birorduyu idare ediyordu Yılmaz. Ka- merayı hayatlannda ilk kez gören çocuklardan oyun almak için çeşitli yöntemler uygulamak zorunda kalıyordu... Hapishane binasını yaratmak, oyunculan havaya sokmak gerekıyordu... Türkiye'de binlerce, on binlerce insan. film- de katlanılan zorluklan çok uzun yıllar ya da bir ömür boyu yaşıyorlardı... Film bittiğindesevgili Yılmaz Abi'lerinden aynlırken ağlayan çocuklar için. Türkiye'de gazete ve televizyonlar. Yılmaz'ın onlara uy- guladığı u işkence"yi(!) haykırıyorlardı... "Duvar" filmini Yılmaz. hayatındaki en önemli filmlerden bırı olarak değerlendinyor- du. Ancak. inanılmazlık yaratır düşüncesiyle birçok olayı hafifleterek gösterdiği halde. film, zor seyredilebilir bir film olmuştu. Eğlenmek ve hoş vakit geçırmck için sine- maya giden seyircıye ters düşecek bir filmdi. Yani "iş" filmi hiçdeğıldi. Oy.sa film her bakımdan mükemmeldi... Yılmaz'ın. "Yönettiğim en başanlı fılm" de- diği "Duvar" için eleştirmenlerin \e gazete- lerin en sağcısı ve tutucusu bile: "Bu adam bir büyücü, etkisinde kalmamak imkansız" di\ordu. "Duvar". katıldığımız Cannes Film Festivalı'nde de bomba etkisi yapmıştt. Festivalin en ilgi çeken ve beğenı- len filmlcri arasındaydı Ancak iki yıl ÜM iis- te bir yönetmenin ya da filmınin ödül aldığı hiç görülmemişti. Aynca Yılmaz'ın üst üste gelen başanlanndan ve "Duvar" filminin ya- pımına. Fransız K.ültür Bakanlığı'nın destek olmasından ötürü sinema çevrelerindc rahat- sızlıklar ve kıskançlıklar söz konusuydu. Birdenbıre bir "adam" çıkageliyor. sinema dünyasını sarsıyor. Dünya sinemasına, yeni bir anlayışa damgasını basıyor- du. "Duvar", Yılmaz'ın sınema- cılığmın doruk noktasıydı. Ve o. görevini yerine getinnış, ödevini yapmış bir öğrenci ra- hatlığıyla. yeni plan veprojeler üzerine eğilmiştı. Yılmaz'ın bir sanatçt için ev- renselleşmenin öneminden ha- reketle yapmak istediklen. La- tin Amerika'dan Güney Afri- ka'ya. Iran Kürdistanı'ndan Yunanıstan'a kadar geniş bir çerçeveyı kapsıyordu. Hastalığı. tam da bu dönem- de patlak verdi. Acil ameliyata alınması gerekmekteydi. Sekiz saat süren ameliyatını yapan doktor. Fransa'nın en iyi cerra- hıydı. Bana "çokgeçkalmdıgı- nu iş işten gectigini" söyledi. Tüm midesini almıştı ve du- rumu umutsuzdu. Hastalık sıç- rama yapmıştı. kurtuluş yoktu. "Bir sene belkiyaşar" diyordu. Ona. "N ılma/'ın son dercce güçlü bir kişiliğe sahip olduğu- nu, ancak durumunu kendisine asla açıklamamasını istedigt- mi" söyledim Böyle bir acıyı tatmamalıydı. Profesör beni dinledi: "Tedavi gerekecek" dedi. "Biz, demir ve betonlan de- lip çıktık. bu işin içinden de çv kanz" dedim. Acıyarak baktı. Daha sonralan teda\ isinı ya- pacak diger doktorlan gıdip buldum. Ona durumuyla ilgili hıçbir şey açıklamamalannı sağladım. Heraybirhaftamızhastane- de geçiyordu. Geriye kalan za- manlar'da defalarca Ispan- ya'ya. Yunanıstan'a gidiyor- duk. "Boga'mn Ölümü" ve "Vunan Bıçagı" diye iki hika- ye tasarlıyordu. Her iki ülkede de prodüktörler hazırdı. senar- yonun tamamlanmasını bekli- yorlardı. Bu arada. Fransız te- levizyon kanailanndan biriyle altı dızılık bir film için anlaş- ma yapılmış. parasının ilk kıs- mı alınmıstı. Paris'te oluşturulan birekip. diziler konusunda. Yılmaz'ın direktifleriyle araştırmalarya- pıyordu. Aynca, tedavi bittikten son- ra. Iran Kürdistanfyla da ilgi- li bir film hazırlığı için. Iran Kürdistan Demokrasi Partisi Başkanı Abdurrahman Ka- sımlı ile ilişkiler sürmekteydi. Bu arada "Yol" filmi, Ame- rika'da en çok ilgi gören on beş yabancı filmin içinde baş sıra- larda yer alıyordu. Mutlaka Yılmaz'ın Amerika'ya gitme- si gerekiyordu. Colombia şir- keti kendisi ile ilişki kurmak istiyordu. Tedavi süresi bitmek bilmi- yordu; altı ay denmiş. üç ay da- ha uzatılmasına karar verilmiş- ti. Uygulanan tedavi, kanserte- davilerinin en ağınydı. hayati tehlikesi vardı. Hastaneden çıkmasına kolay kolay izin ver- miyorlardı. Yılmaz, insanüstü bir çaba gösteriyordu. Başını yastıktan kaldınrkaldırmaz, 12 Eylül rejiminden yaka- sını kurtaran siyasi ilticacılann yanına koşu- yor; Türkiye'nin demokrasiye bir an evvel ge- çebilmesi için var güçle mücadele etmek ge- reğine inanıyor ve bu uğurda her şeyi göze alı- yor. sağlığını hiçe sayıyordu. Bir gazete çıkar- mayı düs.ünüyor. partileşmenin gerektiğine inanıyor. koşullannı araştınyor, bir radyo is- tasyonu kurmayı düşünüyordu. Ama vakit çok dardı. Diğer düşmanlanndan çok daha amansız bir düşman. hiç olmadık bir zamanda, onu en olmadık bir biçimde **için- den" vuracaktı. FATOŞ GÜNEY 29 Eylül 1994