Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 OCAK 1994 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER Mahmut Esat Bozkurt... Bozkurt ulusçuydu Ancak bağnaz bır ulusçu değddı. Olmadığı ıçın de örneğın İsvıçre Medenı Kanunu'nu alabıldı Ancak tum Atatürkçü ulusçular gıbı dünyaya açıklığı korumasına karşm neyı, ne zaman ve ne kadar alacağımızın kendı bağımsız karanmız sonucu olmasına ozen gosterdı. Prof. Dr. SUNA KİLİ, Boğaziçi Üniversitesi A tatürk'un devnma kad- rosunun onde gelen kı- şılennden. Turk hukuk devnmının mıman Mahmut Esat Bozkurt'- un olumunun 50 yıldo- numunde, doğduğu yer, Kuşadasf- nda, 21 Aralık 1993 tanhınde bır sempozyum duzenlendı Kuşadası Be- ledıyesı ve Dokuz Eylul Üniversitesi Ataturk İlkelen ve Inkılap Tanhı Ens- ütusu'nce ortaklaşa duzenlenen ve benım de katıldığım bu sempozyumda Mahmut Esat Bozkurt'un yaşamı. la- ık hukuka geçışe katkılan, kapıtulas- yonlar konusundakı goruşlen, hukuk devnmırun çağdaşlaşma ıle olan ılışkı- len gıbı çeşıtlı konularda sunulan bıl- dınlerde Bozkurt"un Turk devnmıne olan katkılan değerlendınldı Bundan once 1983 yılında "Cum- huriyet Döneminin 10 Anjtlaşmtş Hu- kukçusu" bınncılığı Mahmut Esat Bozkurt'a lâyık gorulmuş ve bu odul, Balıkesır Barosu tarafından duzenle- nen bır torenle devnn Anayasa Mah- kemesı Başkanı Sayın Ahmet Bovao oğlu tarafından Bozkurt'un havatta olan tek çocuğu, sevgılı ve değerlı ar- kadaşım Giin Bozkurt Tekand'a venl- mıştı Atatürk'un kadrosu, hukuk devrimi ve Mahmut Esat Devlet otontesını sağlam bır temele oturtmak ıçın, çağdaşlaşma gınşımı ıçınde olan bır ondenn etkın bır kad- roya ve bır sıyasal orgute gereksınımı vardır Ataturk her zaman anayasal kuruluşlarla, TBMM ıle. kurduğu sı- yasal partısıyle ve kadrosuyla danışa- rak devlet otontesını yasal ve çağdaş bır temele oturtmuştu Mahmut Esat Bozkurt. Atatürk'un kadrosunun seç- kın bır uyesıydı Denebılır kı, Ataturk donemınde sıyasal yaşamın hem ılencı ve hem de ıstıkrarh olması onemlı bır olçude bu kadronun ulusallığından. dınamızmınden, tutarlılığından ve yuksek rulehklennden kaynaklanıyor- du Bu kadro, amaç ve araçta bırlık ıçındeydı Amaç, çağdaş uygarhk du- zeyıne ulaşmaktı Araç ıse ulusal guce, usa, bılıme dayanarak cumhunyetçı. halkçı, ulusçu, devletçı, !aık ve devnm- a ılkeler doğrultusunda çalışmak ve çaba gostermektı Sempozyuma katılanlann vurgula- dığı bır konu da, 1892 yıhnda doğan ve 1943 yılında olen Bozkurt'un 51 yıllık yaşamma bu kadar ışı nasıl sığdırdığı ıdı Çok genç yaşta Istanbul Hukuk Fakultesı'nı bıtırdıkten sonra Boz- kurt, tsvıçre'ye gıderek Fnbourg Ünı- versıtesfnde hukuk dahnda tekrar lısans eğıümı gordu ve sonra hukuk doktorası yaptı 1918 yılında tamam- ladığı hukuk doktorasının konusu "Osmanlı kapitülasyonlan" ıdı Ulke- nın ışgal edılmesı sonucu yurda donen Bozkurt, Kuşadası ve cevresındekı Kuvayı Mıllıye hareketı ıçınde yer al- dı Bu donemde veondan sonrakı yıl- larda en \akın arkadaşlanndan bın Şuknı Saraçoğlu ıdı 1920 yılında gır- dığı TBMM de olduğu 1943 yılına kadar Izmır Mılletvekıllığı yaptı Mahmut Esat Bozkurt. Ataturk devnmını teonleştırme çabasının on- culenndendı Ülkenın ılerlemesı ıçın koktencıçozumlerdenyanaıdı Bune- denle 1920 sonlannda Mustafa Ke- mal'ın onu Adlıye Bakanı olarak aday gosteren yazısına verdığı vanıt, ulke- dekı yasaîarda ve adlıyede radıkal de- ğışıklıkleryapılmasıgerektığıvedone- mın Bakanlar Kurulu ıle bunun ger- çekleşemeveceğı ve bu nedenle adaylı- ğı kabul edemeyeceğı doğrultusun- daydı Bozkurt 1922-1924 yıllan arasında Iktısat Bakanlığı yaptı ve İz- rrur'de I Iktısat Kongresı'nın toplan- masına onculuk ettı ! 924-1930 yıllan arasında yaptığı Adalet Bakanlığı do- nemınde Ataturk ıle bırlıkte Turk hukuk devnmıne onculuk ettı Onun Adalet Bakanlığı donemınde, başta Medenı Kanun olmak uzere Ceza Ka- nunu, Borçlar Kanunu, İcra ve Iflas Kanunu, Mahkemeler Teşkılaü Ka- nunu, Ceza Mahkemelen Usulu Ka- nunu, Kara ve Denız Tıcaretı Kanun- lan gıbı yasalar yururluğe gırdı Ayn- ca, yapılan bu hukuk devnmını u>gulayacak hukukçu kadrosunu ye- tışürmek ıçın Ankara Hukuk Mek- tebı'nın (Ankara Hukuk Fakultesı) açılmasına onculuk ettı Çünkü bılı- yordu kı, "bilgili ve bilinçli hukukçular yetişmedikçe karanlık >e kargaşadan kurtulunamaz"('). Onemle belırtılmesı gerekır kı, "Cumhuriyet döneminin hukuk devri- mi, geniş anlamda, hem kişiler ve de>- letle kişi arasındaki ilışkileri duzenle- >en çağdaş yasaların kabul edilmesi, hem de sıyasal >e hukuksal olarak hu- kuk devleti ka>ramını ıçeren bir vone- tim sıstemini kapsamaktadır"( > ). Ada- let Bakanı Bozkurt. Turk Medenı Kanunu'nun gerekçesınde bu yasa ıle laıklık arasındaki ılışkıyı şoyle anlatı- yor "Yasaları dine dayalı devletler, kısa bir zaman sonra yurdun >e ulusun isteklerini karşılayamazlar. Çünkü din- ler, değişmez kurallan kapsarlar. Ya- şam yüriır, gereksinimler hızla değişir. Din v asaları, her ne olursa olsun, üerle- ven vaşamın karşısında biçimden >e ölü sözcüklerden ıleri bir değer ve anlam ta- şıyamazlar. Bu nedenJe dinlerin yalnız bir vicdan işi olarak kaünası. çağdaş uygarlığın temeUerinden ve eski uygar- lıkla vetıi uygarlığın en önemli ayırıcı niteliklerinden biridir. Kuşku yoktur ki yasaların amacı herhangi bır gelenek ve görenek veya yalnız vicdanla Ugili ol- ması gereken din kurallan değil, siya- sal, sosyal, iktisadi ve ulusal birliğin her ne pahava olursa olsun sağlanması ve verine getirilmesidir."(3 ) Hukuk devnmı, hem Aydınlanma devnmımızın ozunu oluşturan laık duzene geçışımızın, hem de kadınlan- mızın ozgurluğe kavuşmalannın en onemlı aşamalanndan bınnı gerçek- leştırmıştır Aynca, Mahmut Esat Bozkurt kapıtulasyonlann tumuyle kaldınlması ıçın büyuk çaba göster- mış uğraş vermıştır Ote yandan, "Bozkurt" adlı Turk gemısını batıran Fransız "Lotüs" gemısıyle ılgılı davayı Lahey Adalet Dıvanı'na taşımış ve orada Turk tezını savunup davayı ka- zanarak buyuk bır hukukı başan sağ- lamış ve bu nedenle de Bozkurt soya- dını almıştır Ulusçu ve devrimci Bozkurt ulusçuydu Ancak bağnaz bır ulusçu değıldı Olmadığı ıçın de or- neğın isvıçre Medenı Kanunu'nu ala- bıldı Ancak tum Ataturkçu ulusçular gıbı dunyaya açıklığı korumasına kar- şin neyı. ne zaman ve ne kadar alacağı- mızın kendı bağımsız karanmız sonu- cu olmasına özen gosterdı Onun ulusçuluğu laık, antı-emperyahst ve çağdaşlaşuncı bır ulusçuluktu Devnmcıydı Ataturk devnmının koktena yönünu anlamış, bu ulusun sonsuza değın yaşaması, var olması, "Türklüğün unutulmuş medeni vasfı- nm" tekrar gundeme gelmesı ıçın Ataturk devnmının gereğıne ınanmış ve bu devnm anlayışını şu sozlerle dıle getırmıştır "Ben, 'ıhtılal' terimini doğ- ru, 'ınkılap' deyimini yanltş buluyonım. Bundan dolayıdır ki bu kitaba Ataturk İhtılalf adıru >erdim... thtilal, bir şeyin esasından değişerek, yerine yepyeninin konulmasKur. Inkılap ise bu değildir. tnkılap, bir şeyin aslını muhafaza ede- rek başka bir kalıba gjrmesi, başka hale geçmesidir."(4 ) Mahmut Esat Bozkurt bılgıüydı Onda Batı'ya karşı hıçbır aşağılık duy- gusu yoktu Namuslu ıdı Erdemlı ıdı Coşkuluydu Yurt sevgısıyle doluydu Katıldığım sempozyum bızı genle- re, Cumhunyet'ın ılk yıllanna gotür- dü, o dönemı tekrar değerlendırmemı- n sağladı Aslında, genye donerek sozcuklen, Ataturk devnmını, Mah- mut Esat Bozkurt'u anlatmıyor Çün- kü o donem tüm ozellıklenyle, kuram- da ve eylemde ılenye, aydınbğa, çağdaşhğa açıkü Ve Mahmut Esat Bozkurt bu ılenye, aydınlığa, çağdaşh- ğa açıklığı kışıbğınde taşıyordu olumunun 50 yıldonumunde Mah- mut Esat Bozkurt'u ınançla, sevgıyle ve saygıyla aruyonız (DYektaGungorözden "Autürk'î Arfmk", Cumhunyet'ın 70 Yılında Geçmışten Gekceğe Ataturk ÇYDD>ayını 1993 s 108 (2) Avsel Çebkcl. "Cumhurive* Döaem Hukuk Dnnmi" ıg> s42 (3) Gerekçen n oz Turkçe rnetnı ıçın bkz H V Vehdedeogiu Tfck Mcden Kauaı, 4 Rıskı 1988 (4) Mahmut Ewt Bozkurt ATATURK tHTt LALl Altın Kıtaplan Yayınevı Istanbul • As Mat- baası l%7 s 219-220 ARADAB1R ÎLHAN MÎMAROĞLU^vı Yorktan) Ne İdüğümü Belirtmek İçin Amerıkalı zencılerın buyukluk ve saygınlık kaygısıyla kendılerıne Afrıkalı Amerıkalı dedırtmeye başlamaları uzerıne ben de kendımı buyuk ve saygın gostermek ıçın Avrupalı Asyalı dıye tanıtmaya başlamak ıstedımse de bunun yetmeyeceğını duşundum Bugun kendını bılen hıçbır kışı beyazın zencıyı ku- çumsemek ıçın negro 'dan çarpıtarak turettığı nıg- ger' sozcuğunu ağzına almadığı gıbı, zencının derı rengını vurgulayan black sozcuğu de gıtgıde geçerlı- ğını yıtırmeye başladı Buralı zencı bugun, buyukluğu ve saygınlığı gereğı Afrıkalı Amerıkalı Bakın şu ışe kı zencı onderı Malcolm X'ın doğuştakı soyadının "Lıttle ' olacağı tutmuş Kuçuk anlamına geldığı ıçın bu değıştırmış soyadını 'X 'yapmış Hem de "X"ın bugunlerde çoğu zencının kafasındakı beyz- bol kasketlerıne yakıştığını ongormuş olduğu ıçın belkı Fazıl Küçük ıle Yalçın Küçük un kuçukluk duygusuna kapılıp alfabenın son harflerınden bırını soyadı dıye seç- meyı duşunmuş olduklarını hıç mı hıç sanmıyorum Ne kı onlar Afrıkalı Amerıkalı değıller Malcolm X ten de esınlenerek kendılerıne Afrıkalı Amerıkalı dedırten zencılerın orneğını ızleyıp kendımı Avrupalı Asyalı dıye tanıtmaya başlamayı ıstedımse de, gırışmışken bu ışe buyukluğun ve saygınlığın çok daha buyuğune ve saygınına erışebılırdım Bu yoldakı çaba- nın yalnızca bır deneycı gırışım olmakla kalmayıp bura- larda Turk olmanın kuçumsenmekten de ote yok bılın- mek gıbı bır koşul olmasından kaynaklanabıleceğmı duşunuyorsanız yanılmıyor olabılırsınız Ne ıduğumu belırlemeye Acıbadem kokenlı olduğu- mu goz onunde tutarak gırıştım öyleyse, Acıbademlı Amerıkalıyım Acıbadem de çok kalmayıp Yeldeğır- menı ne taşınmış olduğumuzdan Acıbademlı Yeldeğır- menlı Amerıkalıyım Bırkaç yıl sonra Moda Caddesı uzerınde, Muhurdar'a yakın bır eve yerleştığımız ıçın Acıbademlı Yeldeğırmenlı Muhurdarlı Moda Caddelı Amerıkalıyım O yıllarda sık sık teyzelerımın Imrahor'- dakı evınde kalırdım Öyleyse Acıbademlı Yeldeğır- menlı Muhurdarlı Moda Caddelı Imrahorlu Amerıkalı- yım Okul yıllarım Galatasaray da geçtığı ıçın, Galatasa- rayda okumak da Avrupa ıle Asya arasında gıdıp gelmeyı gerektırdığınden Acıbademlı Yeldeğırmenlı Muhurdarlı Moda Caddelı Imrahorlu Galatasaraylı Av- rupalı Asyalı Amerıkalıyım Goruyorsunuz kı daha şımdıden yalnızca Avrupalı As- yalı olmaktan çok daha buyuk ve saygınım Yaz aylarında Baharıye dekı sınemalarda, kulturune onemlı katkılan olan Tarzan, BaytekınveMaskelıSuvan fılmlerını gormuş olmam nedenıyle Acıbademlı Yelde- ğırmenlı Muhurdarlı Moda Caddelı Imrahorlu Galatasa- raylı Avrupalı Asyalı Baharıyelı Amerıkalıyım Galatasa- ray bıttıkten sonra Ankara da Hukuk Fakultesı ne gırdım Okul Cebecı de evım de once Yenışehır, sonra da Bah- çelıevler deydı O sıralarda Samanpazar/'ndakı sıne- mada kulturumu daha da gelıştıren bırkaç Alfred Hitch- cock fılmı de gormuş olduğumdan Acıbademlı Yeldeğır- menlı Muhurdarlı Moda Caddelı Imrahorlu Galatasaray- lı Avrupalı Asyalı Baharıyelı Cebecılı Yenışehırlı Bahçelıevlerlı Samanpazarlı Amerıkalıyım Bırkaç yıl sonra Cebecı den Yenışehır den, Bahçelıevlerden ve Samapazart ndan ayrılıp Moda Bumu'na taşınmış ol- mam nedenıyle Acıbademlı Yeldeğırmenlı Muhurdarlı Moda Caddelı Imrahorlu Galatasaraylı Avrupalı Asyalı Baharıyelı Cebecılı Yenışehırlı Bahçelıevlerlı Samanpa- zarlı Moda Burunlu Amerıkalıyım Amerıkaya gıdebılmem ıçın kâğıt doldurttuklarında hangı ırktan olduğumu sordular 'Beyaz" dıyecektım, olmazmış Derı rengıpembeyeçalan' dıyeyazsam bı- raz uzun kaçacaktı ama uzunluğu bıryana, o da olmaz- mış Kafkasyalı demelıymışım Oysa Kafkasya'da doğmak bır yana gezmeye bıle gıtmış değıldım oraya Tutturdular 'Kafkasyalısın da Kafkasyalısın1 " dıye Boylece Acıbademlı Yeldeğırmenlı Mudurdarlı Moda Caddelı Imrahorlu Galatasaraylı Avrupalı Asyalı Baha- rıyelı Cebecılı Yenışehırlı Bahçelıevlerlı Samanpazarlı Moda Burunlu Kafkasyalı Amerıkalı oldum Istebenbuyum Buyukluğun saygınlığın bundan otesı can sağlığı Ne kı bır yerde onemlı bır yanlışlığı gozden kaçırmış olduğumu anladım Amerıkalı değılım kı ben' Burada bana "Yabancı ' dıyorlar Yabancılığımın "yasal" dıye bır takıntısı var Bu boyle olduğuna gore, yanlışlığı du- zeltıp ne ıduğumu kesınlıkle belırleyeyım Acıbademlı Yeldeğırmenlı Muhurdarlı Moda Caddelı Imrahorlu Ga- latasaraylı Avrupalı Asyalı Baharıyelı Cebecılı Yenışe- hırlı Bahçelıevlerlı Samanpazarlı Moda Burunlu Kafkas- yalı Yasal Yabancıyım TARTIŞMA Okutmamak için mi yaayorsumız?.. W T keşfedılmeyı. • | yonlendınlmeyı • I desteklenmeyı B I bekleyen ^ Y •* bınlerce mılvonlarca olumlu ış varken, aranızdakı anlamsız "ansiklopedi" v anşını protesto edıyorum Bualışvenşteprestıj kaybını kımsegormuyormu 1 Ansiklopedi yanşmı kım başlattı 0 Bu sorunun, kavga eden çocuklann arasına gınp, "İlk hangini/ vurdu" dıye sorulan anlamsız sorudan farkı yok İlkkımbaşlattıysa başlattı "Kimın başlattığı önemli değil, bıtırmek onemlı!''' İşte sız gazeteler de çocuklar gıbıkavgaedıyon>unuz Kımın başlattığı onemlı değil Bıtırmeyı bılın' Üstelıkçocuk da değılsınız Hem ansiklopedi ahşvenşının gulunç yanlan da \ ar 1 Bır kere, ansiklopedi toplayan aılelerde ansiklopedi ıçın "altyapı" y ok 1 Evlerkurulurken.eşyalar duzulurken. ılende bu kadar çok dıa "ansiklopeoT'nın eve sığdınlması gerekeceğı duşunulmemış Emınolun. ansiklopedi y enne bır "ansiklopedi dolabı y a da rafı" versenız, ınsanlann daha çok ışıne yarardı' Tabııdığeryanda. ansıklopedıyı nasıl kullanabıleceğını bıle bılmeyenlervar Onlarda kuponlan kesıptopluyorlar mı0 Ansıklopedılen alıp ev ın bır yerlenne dekoratıt bır şekılde dıayorlar ama kullanmayı bılmıy orlarsa, ansıklopedıyı v enrken onlan eğıtmenız de gerekmez mı'' Herkes ansıklopedının ne zaman, neden nasıl kullanılacağını bılerek mı doğuy or9 Yoksa bu konuda da ınsanlanmızın el y ordamıy la doğruyu bulacaklanna mı guvenıvorsunuz'' Eğer ansıklopedıyı koyacak yerlen yoksa kuflanmayıda bılmıyorlarsa va da bılseler de evm ıçınde kullanacak kımse yoksa, neden ansiklopedi venyorsunuz 11 Ulkenın kâğıt tuketımını arttırmaya. matbaalannı, çıftçılennı sıkıştırmay a. emeğı ev ın koşesınde tozlanmaya mahkûm etmev e ne hakkınız Yoksa zaten ansıklopedının kullanılması onemlı değil de bırkaç vuzluk bır tıraj artışının umudu mu artık bu mesleğe yonveren7 Gazetealığın başansı "gazetecilik" ıle yakından uzaktan alâkalı olmay an dengesız kaypaktırajartışııle mı olçulur oldu9 Gazeteye sağlanan tıraj artışının "doğrudan gazetecilik başarısı ile ilgili olmay ıp" vaat edılen odullerve kuponlarla bağlantılı olması, ınsanlann ış ve meslek hayatlannda hedefledığı "başan" v e 'Işe > ararlık" duy gusunu sızlere y ıne de verebılıyormu 9 Rahat v e mutlu musunuz 9 Mesleğımzdenve uygulamalannızdan memnun musunuz' Ay nı mesleğı uy guladığınız ve y ann obur gun bırçatı altında ortak hedefler ıçın yenıden çalışabıleceğınız, her bın sızlergıbı çok değerlı kalemler olan -fıkırlen ne olursa olsun'- y azarlar ve gazetecılere karşı surdurulen yıkıcı, aşağılayıcı eleştın yontemlerı. okurlannız alkışhyormu 9 Ben bır çocuk edebıyatı yazanyım Çocuklannanne babalan ıle zaman zaman davet edıldığım okullarda soyleşıler yapıyoruz Gazetesayfalannın, uygunsuz ve anlamsız bazı televızyon kanallanyla, sağlıksız ve yıkıcı bazı vızyon filmleny le eşdeğerde tutulduğunubılıyor muydunuz 0 Eleştınlen duyabılsenız uzulurdunuz, bundan emınım Gazetecilik. saçlanmı ıkı orguye sığdırdığım çocukluk yaşlanndan ben hep ıdealım olmuşıu Gazetecilik Benım ıçın çok ozel. çok değerlı bır meslek tnanın. gerçekten onem verdığım ıçın sıze yazıy orum. yoksa anlamsız bır eleştın değil hedefim Gazetelenn, bırbırlenne karşı ne zaman başlattıklan onemlı olmayan ama bıtmesı mutlaka şart olan olumsuz eleştınlen, ıthamlan, bırbınnı karalamalannı kımse okumak veduymakıstemıyor Çunku karalamalann veeleştınlenn yalnızca ve yalnızca "tiny" kaygısından doğduğunun herkes farkında olduğundan, eleştınnızı dıkkate bıle almıyorlar Fıkırlennıze aldınnıyorlar Aranızdakı sorunlan sessızce halledın Bınnın yaptığını dığen karalayıp yenıden yapmaya çahşmak yenne. bınnın ıyı yaptığını olumlu bulup desteklemek çok mu zor' Halkımıza "bir başkasının yaptığını beğenmeyi, olumlu olanı alkışlay abılme alçakgonulluluğunu ve birbirini desteklemeyi" kım oğretecek0 Dostluğu, komşuluğu. sevgıyı gulumsemeyı. selam vermey ı, yardımlaşmayı kım oğretecek9 Gazetelen futbol takımma. okurlan da fanatık taraftarlara donuşturerek tıraj sağlanırlar mı^Oysa ınanın, bılınçlı okuyucu, gazeteyı kuponu ıçın değil, yazan ıçın, duzenı \çın. habenıçınalıyor Kuponu ıçın alanlar. zaten gazetey ı okumuyorlar Yoksa sız okutmamak ıçın mı yazıy orsunuz 1 Bunaasla ınanmam' İnansam zaten bu yazıyı yazmazdım AytülAkal PENCERE 'Çok seslilik' 'abesle iştigal' midir? atı'dan aldığımız bazı sıstem, kav ram ve değer yargılannın ulkemızde yozlaştınlarak kullanıldığını gormekteyız Bırçok uygulamada temel duşuncenın ozunde saklı nıtelığı gormezlıkten gelerek. onu gunlukçıkarlanmızave ıdeolojık eğılımlenmıze gore yorumlamayı (ınanmadan) bır uyanıklık saymaktayız Bunlardan bın de "çok seslilik" kavramıdır Bırkere bırduşuncenınçok seslı koroya gırebılmesı ıçın muzıktekı ses gıbı bellı bır kalıte ıçermesı gerekır Yoksa her abuk sabuk duşunce sırf ınsandançıktığı ıçın koroya dahıl olursa bunun adıgurultu olur Şunu soylemek ıstemıyorum Yasalann dar kalıplan ıçınde kalarak \ ey a resmı duşuncenın dışınaçıkmadan duşuncelenmızı yaratıcılık nıtelığınden y oksun bırakalım Bu duşunce vefıkırhurnyetıne aykındır Ama. bazı oyle duşunce v e dav ranışlar sergılenıy or kı onlar evrensel temel değer yargılanna uvmamaktadır Buyuk Atatürk'un. bır soylev ı sırasında Türkive Bıiyıik \lillet Meclisi'nde kullandığı "asrileşmek" sozunu kavrayamayanbır hocacfendının. bunun anlamını alavcı bır uslupla sorması uzenne v erdığı cev ap hatırlardadır "Asrileşmek adam olmaktır hocaefendi, adam olmak!" Buradan yola çıkarak dıyebılınz kı. gunumuzde hâla ulkenın gundemınden ınmeyen laıklık tartışmasının bır yanına venlecek (.ev ap şu olabılır Laıklık kulluktan adamlığa geçış bellı bırçevrenınhalkın duvgulannı somurerek kendı ıktıdarlanna yol açmasının onlenmesıdır Izleyın lutfen yazılı ve gorsel medyayı Cıncıler. medyumlar. falcılar. barççular halkın duygusal veekonomık açrrazlanndan yararlanarak nasıl kuplennı dolduruyor Butun bunlan yasal yollardan onlemek olanaklı ıken ne yazık kı belkı de "çok seslilik" ılkesıne ay kın duşmemek ıçın halkın kandınlmasına y etkılılerce goz y umuluyor Hoşgoru gostenlıyor Anayasanın 133 maddesı hukmu değıştınlmeden once de, değıştınldıkten sonra da ozel radyo ve televızvonlann yay ınlannın bellı bır nıtelık denetımıne bağlı olması gereğı hep tartışma konusu olduğu haldc bu henuz gerçekleştınlememıştır Ama. bu rady o ve televızyonlann sayın sahıp ve y onetıcılen kamu duzenı ve genel ahlâk erozyonunu durdurmak konusunda kendılıklennden hıçbır çaba gostermeyecekler mıdır11 Haber kalıtesı, bırbınne sataşma duzeyınden çıkanlmalı ansellık bu denlı kadını aşağılayıcı dunımda sergılenmemelıdır Kalıtelı program v e yapıtlar ıçın teşekkur etmekten oteye soylenecek bır şey yoktur Dıkkatımızı ve enerjımızı sosyal, kulturel veekonomık kalkınmamızın sağlanması doğrultusunda harekete geçırmemız gerekırken ve halkımızı ortaçağ karanlığı ıle bılımselhkten uzak bırtakım yavelerden korumamız temel odevımız ıken, bunu yaptığımızı soylememız olanaksızdır Av. İsmet Yanbay Tefeciliğe Dayalı Ekonomik Düzen... Ister ozel olsun, ıster resmı, bır şırketın hesabını kita- bını yaparken fınansman gıderlerı nı de terazının kefe- sıne vurmak gerekır Nedır bu"? Alın sıze 'gâvurca' bır sozcuk daha kı bır umman' Eğer bu koşenın çerçevesı ıçıne sığdırmak ıçın daralt- mak gerekıyorsa dıyebılınz kı ozel ya da resmı bır şırke- tın bankalara odedığı faızlerı bır kalemde topladığımız zaman fınansman gıderlen' ortaya dokulur 'Fırmanın fınansmanı çağımızda bır bılım dalına do- nuşmuştur Ancak yaşamın gerçeğınde herkes bılır kı, bırınden borç aldığın zaman aldığın kadarını odemeye- ceksın, ustune faızı de bınecek Hele on yıldan ben yuz- de 60-70 en/lasyonla yaşayan bır ulkede bu ış tefeciliğe donuşur, borçlunun canına okunur Şerıata gore faız gunahtır, tefecılık ıse elbette 'gunah-ı kebaır'den sayılır Yapılan hesaplara ve araştırmalara gore, Turkıye ekonomısı yuzde 70'ıyle 'laız' ve 'rant gelırlerıne sar- mıştır Oturduğun yerde hıçbır şey uretmeden, alınterı dokmeden ya taşınmazların ya da paranın gelırıyle keyıf sureceksın1 Ne bıçım bır ulkede yaşıyoruz kı yuzde 99 u Muslu- man, ama faızcılık baş tacımız • Bır KİT duşunun kâr edıyor, fınansman gıderlerını he- sabın ıçıne kattınız mı, sonuç zarara donuşuyor Bu ku- ral ozel şırketlerde de geçerlıdır, bır kez yuksek oranlı kısa vadelı faız sarmalına dolanan, bır daha ıflah ola- maz Akıllı ışadamı, bu yasayı çok ıyı bıldığınden ayağını yorganına gore uzatır Ya akılh devlef Devleti yoneten sıyasal ıktıdardır, eğer bır sıyasal ıktı- dar ancak borçlanarak yaşayabılıyorsa, sonunda devle- ti tefecı tuzağına duşurur Turkıye şımdı tefecı tuzağında çırpınıyor kıvranıyor, çabalıyor tuzaktan kurtulması olanaksız gıbı Devlet ıç pıyasadan enflasyon oranının ustundefaızle para topluyor, ıç borç rakamı goz açıp kapayıncaya ka- dar buyuyor, şımdı 350 trılyon mu 7 Yoksa 400 e ulaştı mı'? Dış borç 60 mılyar dolar mı 9 Yoksa daha da arttı mı' Aman canım ne onemı var 1 Iş bunların vadesı gelen faızlerını odeyebılmekte değil mıi Turkıye muflıs bır ışadamı gıbı tefecı faızıne çalışıyor Kurtulmak ıçın ne yapmalı 1 ' Dıyorlar kı - KİT lerı satın Kımalır'? Iflas etmış ışadamı malını mulkunu satıp borcunu odemeye kalkışır, ama bır turlu satamaz pıyasanın kurtları kokuyu almışlardır adamcağızı kım vurduya ge- tırmeye bakarlar gayrımenkullerı borcundan çok daha buyuk değer tutan nıce şırket, yuksek faız batağında gumbur gumbur batmış, kımse de gozunun yaşına bak- mamıştır Dıyorlar kı - Vergı salın* Kolay mı' Tansu Hanım, vergı yasası çıkarmaya kalktı, Payı- taht'ın kodamanları Ankara'ya baskın yaptılar, vergı yasasını kırpıp bıçtıler • Turkıye 'lıboşızm yuzunden tefecılerın elıne duştu, fa- ız batağından kurtulmak ıçın KİT lerı satmaya çabalıyor, olmuyor, vergı çıkarmaya kalkıyor tefecılıkten kazanan- lar karşı çıkıyor devlet ıçerıde ve dışarıda faız sarmalı- na dolanmış kurtulamıyor Ne lıberal devlet budur ne de lıberal ekonomı budur Sıyasal ozgurluklerden yoksun bır Ortadoğu devletın- de tefecı egemenlığıne dayalı duzenı yaşıyoruz kesık bır kol gıbı omuzbaşımızda boşluğu O, onuruyla yaşayanlardandı... UNUTMAYACAĞIZ NAMIK VAROL înşaat Mühendisi (1956- ) Mehmet Soğancı Perran Varol Dılek Soğancı Emın Koramaz Gülcan Gurbüz Esın Ayanoğlu Kamıl Ayanoğlu Murat Çavuşoğlu Saıme Yığıt Ahmet Yığıt Alı Çelebı Hahl Salmanh Afet tnceefe Metın Inceefe LeyU Gökçe Selım Bıngöl Reklcım Yazan YÜKSELGÜRSEL'i \ ıtırdık O\ le ustunkoru değil tum huc relern le ı a)adı Dtnn doludolu 4 reşlı tartışmalann ı azge(ılmez adamı oldu Çelık ama sırçaı ureklı Sa<,ları hep gernesa\ rulu \ ele gıbı Başında hıtırım şapk ası Omzımda <, antast Sırtında kocabırdımuı Her an esprı \ apma\ a fıkra anlatma\ a hazır Guldu gulduıdu ağladı ağlattı Tutunamadı Gule gule se\gılı Yuksel gule gule genç adam kalbmnzdesın Eskı Ajans Adalı lar ÇAfiOAŞ YAYINLARI Halit Çelenk UMUT HANGİ DAĞIN ARDINDA YENIÇIKTI 60.000 Ura (KDV içinde) ÖdemeU gönderUmez Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39141 Cağaloğlu-tstanbul