Katalog

Cumhuriyet70. YILSAY! 24927 S A N A T K U L T U R M A G A Z I N T E L E V I Z Y O N 50CAK1994ÇARŞAMBA Otoyol ve üniversitenin açılışı, İstanbul ile Ankara'nın arka bahçesinde hem kalabalıklaşma, hem kirlenme, hem de betonlaşma tehlikesi yaratıyor Bolu'da kentieşrne,yeşiliyok edebilir ORHAN ERtNÇ Bolu'nun kamu ve özel her kesim- deki yöneticilerini "kötü kentleşme- nin getireceği betonlaşmaya esir düş- nıe korkusu"nun telaşı sarmış. "İstanbul ve Ankara'nın arka bah- çesi" olarak tanımladıklan ıllerinin: yapımı sürmekte olan otoyol ve açıl- nuş olan iiniversite nedeniyle göç akımma uğramasından. bunun da; çevre kirliliğıne, 400'e yakın yayla ile orman alanlannın yok olmasına yol açmasından korkuyorlar. Çevre ve Kültür Değerlerini Ko- ruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) ile Bolu Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (Bolu Demeği) bu olguyu kamuoyuna aktarabil- mek için ortak bir çalışma düzenle- mişler. "Tarihi Bolu Evleri ve Bolu'- yu Bodrum'laştırmayaJım" başlığı altında toplanan bir dizi etkinlik. geçen hafta içinde gerçekleştirildi. Geleneksel Türk evleri Gezinin ilk durağı olan Mudur- nu; sayıca olmasa da SafranbolıT- dakiler kadar sanatlı geleneksel Türk evleri. haftalık pazannda köy- lü kadınlann göznuru el emeği, her rengi bir anlam içeren oyalan, nere- deyse bütün ilçeyi kaplamış tavuk- çuîuk tesisleri. biri Yıİdınm Beyazrt diğeri Kanuni'nin külliyeleri iîe ti- pik bir Anadolu kasabası görünü- münde. Yüksek Kahve'de düzenlenmiş olan "Cumhuriyet'in Kuruluş Yıldö- nümü Fotoğraf ve Elsanatları Sergi- si" insana, yıllar öncesinın Mudur- nu"sunu ve cumhuriyet coşkusunu duyumsatıyor. Sorun yumağına dolanınca Akşamüzen Bolu'da düzenlenen panelde kendınizi bırden sorunlann içinde buluyorsunuz. Bolu Valisı Yener Rakıcıoğlu ile Belediye Baş- kanı Necdet Gören alınan önlemleri ve yardım ısteklennı tekrarlıyorlar. NERELERIGEZILEBILIR? Hastalıklara iyi gelen kaplıcalar Abant: Bolu'nun 35 km. güneybatısında. etrafını çam ve köknar ağaçlannın kapladığı, yazın, piknik ve ideal dinlenme yeri; kışın. kış sporlannın yapılabileceği, Türkiye'nin en tanınmış turjstik birbeldesidir. Her türlü \ asıta ile gidilebilir. Ünlü Abant alabalığını avlamak serbesttir. Yedügöller: Bolu'nun 46 km. kuzeyindedir. Çeşitli büyüklükteki yedi gölü bünyesinde banndıran bölge milli parİc statüsü içine ahnmıştır. Bolu kaplıcaları: Bolu'nun 5 km. güneyindedir. Büyük ve Küçük Kaplıca ismı ile tanınırlar. Aynca ikısınin arasında bir termal otel mevcuttur. 40-44 °C sıcaklıkta olan kaplıca sulan, kalp. siyatik.cilt ve kadin hastahklanna iyi gelmektedir. Gölcük: Bolu'nun 13 km. güneyinde, kamp ve piknik ıçin ilgi çeken bir yerdir. Gölün etrafını katmer katmer kadifey ı andıran bir ağaç denizi kaplar. Aladağ ve Seben yaylaİarı: Bolu'nun 50 km. güneyinde. çam ormanlan. yaylalan ve içimine doyulmayan soğuk sulan ile büyük ılgı görür. Köroğlu Tepesi: Bolu'nun 50 km. güneyinde. batı Karadeniz dağlannınen yüksek tepesidır (2378 m.). Kayak tesisleri. dağcıhk ve av sporlan için ideal bir yerdir. Esentepe: Gerede ilçesinin kuzeyinde. yazın devamlı esen ve bu nedenle Atatürk tarafından Esentepe olarak isimlendirilen.asırlıkçamlarlakaplı bir yerdir. Yazın piknik. kışın da kış sporlan içinçokelverişlidir. Mudumu-Sarot Kaplıcalan: Mudurnu'nun 30 km. kuzeybatısında ormanlık biralan ıçerisindedir. Yeni restore edilen tesislerçevrede büyük ilgigörmektedir. Göynük-Sünnet Gölü: Göynük'e 27 km. mesafede Çevresi çam ormanlanyla kaplı şirin bir piknik veridir. Göjjde alabalık avlanması serbesttir. Konuralp (l skiibü): Akçakoca yolu üzerinde. çeşitli de\ irlere ait tarihi eserler vardır. Büyük Cami: Yıldınm Beyazıt zamanında Bolu'da yaptınlmış Osmanlı çağı eserlerindendir. Kadı Camii: Bolu'dadır. Osmanlı çağı eserlerinden olan bucami. Demirtaş Paşa'nın oğlu Mehmet Bey tarafından yaptınlmıştır. Ortahamam: Yıldınm Beyazıt zamanında Bolu'da yapılmıştır. Mimari değeri yüksektır. Akşemsettin Türbesi: Göynüktedir. Osmanlı çağj eserlenndendir. İçinde Fatih'in hocası olan ve İstanbul'un fethınde Ev üp Sultan'ın mezannı bulan Akşemsettin hazretleri yatmaktadır. Sûleymanpaşa Hamamı: Gö> nük'te Osmanlı çağı eserlenndendir. Şair Dertli: L'nlü halk ozanlanndan olan Aşık Dertli anıtı (1772-1846), Yeniçağa'nın 3 km. doğusunda. yol üzerindedir. B. Rakıcıoğlu. turistik bölgelerdeki imar ruhsatı uygulamasının durdu- rulduğunu belirtirken. Gören: ımar planı yapımının sürdüğünü. göç ne- deniyle kooperatiflerin artmaya başladığını anlatıyor. Çekül Başkanı' Prof. Dr. Metin Sözen'ın yönettıği panelde de mes- lek odalan temsılaleri sorunlan kendı ılgi alanlan açısından irdele- yip çözüm önerilerinde bulunuyor- lar. Yaylaların sorunlan Öneriler arasında ülkeyı ilgılendi- renler de var. Örneğin 'yaylalar' ne- deniyle yaşanılan sosyal ve hukuk- sal sorunlar. Çözüm için yapılan önen ıse yaylalann korunmasının ve kullanıfmasının özel bir yasa ile düzenlenmesi. Bolu Derneği Başkanı Savaş Ilgaz da karavolu ile Ankara'va 1.5 İstanbul'a 2.5 saat uzaklıktakı kent- lerini. "21. yüzyıl gencliğine: orman- lan, gölleri. kaplıcaları, evleri. Os- manlı mutfak kültürü \e aşçılık sa- natı ile bozmadan \e jozlaştırmadan teslim edebilmenin çabasında olduk- larını" belirtıv or. Sanatsal bir sürpriz Geziye katılanları Bolu KültürSi- tesi'nde büyük bir sürpnz karşılı- yor. Kültür Bakanlığı Güzel Sanat- İar Galerisı. hemen her müzayedc mcraklısının vüreğini hoplatacak ıçcnktc. L'nlü ressamlanmı/ın sanat ya- şamlannın ılk dönemlerinde verdik- len escrlerle karşılaşmak herkcsi şaşırlı> or. Elif Naci, Nazmi Ziya, Bedri Rah- mi Eyuboğlu, Hoca Aİi Rıza, Nurul- lah Berk. Sabri Berkel, Zeki Koca- memi. Ali Avni Çelebi, Abidin Dino daımı sergiyi gezenlere sanki iner- haba' dıyor. Kültür Sitcsi'nin Hat Sanatı. Et- nografya \e Arkeoloji bölümleri de var. Çalışmalann bir başka özelliği isc olu'yu Bolu yapan ve sayılan 400'e ulaşan yayla ve orman alanlannın imara açılması durumunda, çevrenin kirleneceği ve doğanın hızla betonlaşacağı ileri sürülüyor. Temiz havasıyla tanınan kentitehdit eden tehlikenin henüz doğmadan önlenebilmesi için Bolulular elele verip çalışmalara başladılar bile. silenın kapılannın resim. hcykel \e fresk yapmak ısteven amatör sanat- çı adaylarına açık olması. İsterseniz gidiyor. kollan sıvayıp çalışmaya başlıyorsunuz. Gerekli her türlü malzeme. bilgı vedcğcrlendirme sıte yönetimi larafından sağlanıvor. Gezinin sonunda sözü Prof. Sö- zen bağlıvor: " İ Ike topraklarını ko- rumak yetmez. Onları doğru kullan- mak da gerekir." Bolulular. bilim adamlannı. sa- natçılan. yazar-çizerleri yardıma çağınyorlar. Kcndilcrinden "Bolu'yu BodrunT- laştırmamak için yapılması gereken- ler" konusunda önenler ve katkı ıs- tıyorlar. Bolu gezisine katılanlar Mudumu" konulu bir saydam gösterisi izle- me olanağını da buldular. Fotoğraf sanatçısı »e gazeteci Lütfî Özgü- naydın ile oğlu Kamil Özgünaydın'ın ortaklaşa hazırladıkları göste- ride perdeye yansıvan Mudumunun çeşitli kesitlerinden görüntüler, zaman zaman alkışlarla yansıtılan beğeninin odağı oldu. Saydam gösferisi 8 Ocak 1994 Cumartesi giinü saat 14.00'te Dhanyolu'nda- ki Türkiye Gazeteciler Cemiyeri Basın Müzesi'nde tekrarlanacak. (Fotoğraf: LÜTFİ ÖZGÜNAYDIN) Ençok tükettiğimiz içki, bira ANKARA (UBA) - "Fast food" olarak adlandınlan hızlı yemek kültürünün Türk mutfağına girmesinin ardından Türkiye'de içki kültüründe de hızlı bir değişim yaşanıy or. Yıllardı r Türkiye'de en çok tercih edilen içki olan ve Türkiye'ye gelen turistlerin de beğenisini kazanan rakı, artık yerini biraya bıraktı. Geçen yıl Öcak-Kasım döneminde 1 milyar litre bira üretildi. Rakı üretimi ıse 60.6 milyon litre seviyesinde gerçekleşti. "Çiüngir sofralan"nm vazgecilmez içkisi olan rakının üretiminde çok fazla artış görülmedi. Î992"de 53.1 mil>on ütre olan rakı üretimi 1993 Ocak-Kasım döneminde yüzde 13 artışla 60.5 milyon litreye yükselirken, rakı üretimi geçen yıl Kasım ayında 6.2 milyon ton olarak gerçekleşti. Türkiye'deki içki kültüründe de görülen çeşitlilik değişik türdeki içkilerin üretimıni de olumlu yönde etkiledi. Yakın zamana İcadar üretimleri çok düşük miktarda olan viski, kanyak. votka, cin. brendi, vermut gibi içkilerde de önemli üretim artışı görülüy or. Geçen yıl Ocak-Kasım döneminde en çok viski üretiminde artış oldu. Bu dönemde viski üretimi yüzde 59.8 artışgösterdi. 1992 ve 1993 Kasım aylannda gerçekleşti rilen viski üretimindeki artış ise yüzde 155 ile rekor seviyeye ulaştı. Bu arada geçen yıl Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemire göre kany ak üretiminde yüzde 12. votka üretiminde yüzde 11, cin üretiminde yüzde 0.4, brendi üretiminde yüzde 8, şarap üretiminde yüzde 2.6, vermut üretiminde yüzde 31 ve likör üretiminde de yüzde 7'lik artış oldu. Kışı da sever çocuklar... Macaristan, tam bir Orta Avrupa ülkesi. İklimi alabildiğine sert ve kışlan buz gibi. Ama, çocuklann soğuğa aldırdığı yok. Kar ve yağmurun dinip, gökyüzünün birazcık aralandığı v e güneşin yüzünü gösterdiği anlarda kendilerini parklara atıyorlar. Buda Nehri'yle ikiye aynlmış Budapeşte'deki çok sayıda park, çocuklann gelip ortahğı şenlendirmesini bekliyor. Eskisosyalistülkelerinçoğundayaşananekonomik bunalımdan fazla etkilenmemişe benzeyen Macaristan'da çocuklar da mutlu gözüküyor...(Fotoğraf: İZZETKERİBAR) ATAK Projesi'ni Devlet Bakanlığı devraldı ÖZCANÖZGÜR MUĞLA - Çanakkale'den İsken- derun'a kadar uzayan sahil şeridin- de ver alan yerleşmelerin altyapı sorunlannın çözümünü sağlayacak olan ATAK Projesi. Turizm Bakan- lığpndan yerel yönetimlerden so- rumlu Devlet BakanlığVna geçiyor. Turizm. Kültür. Sanayı. Çevre ve yerel yönetimlerden sorumlu Devlet Ba<anlıklan uzmanlannın çalışma- lar ile projeye yeni bir işlev verile- rek. Türkiye'nin bölge bazmda ilk planlaması yapılıyor. Planlama ile Çanakkale'den İskenderun'a kadar "nereye ne yapüacağı" belirlenivor. Devlet Bakanı Erman Şahin Muğla'da yaptığı açıklamada Ça- nakkale'den Muğla'ya. Muğla'dan İskenderun'a kadar uzanan sahil şe- ridini kapsayan ATAK Projesi'nin çalışmadığını bildirdi. Yerel yöne- timlerden sorumlu Devlet Bakanı Erman Şahin. "Projeyi Turizm Ba- kanlığı yetkisinden alıyoruz" dedi. ATAK Projesi'nin kendi bakanh- ğında yeni bir işlev kazanacağını belirten Devlet Bakanı Erman Şa- hin. böylelikle Türkiye'nin bölge bazında ilk planlamasının >apılabı- leceğinı ve kımın nereye ne yapıp ne yapamayacağının saptanmasıyla da sanayi. çevre. turizm olgulan ara- sındaki kavganın sona ereceğini söyledi. Devlet Bakanı Erman Şa- hin bu yeni gelişmeyle ilgıli şu bilgi- leri verdi: "ATAK Projesi yetkisinin bakan- Iığımıza alınması suretiyle bir proje- nin oturduğu alandaki kültür-turizm çaİKjmalarını. sanayi çalışmalarını ve öteki çalışmalan iist üste koyup, sa- haları lekelerle tespit edip, gerekli ölçüde genişleterek bu planlamayı bakanlar kurulundan geçirip bu böl- gede şu yapılır bu yapılmaz diyece- ATAK Projesi'nin önemli bir proje olduğunu. ancak bugüne ka- dar vaşama geçınlemediğini belirten Bakan Şahin. uygulamanın nasıl gerçekleştirileccğinı de şöyle anlattı: "Gerçekçi olalım. böyle bir planla- mayı ülke çapında hemen başlatır, işi büyütürsek. başımıza iş açarız. L y- guİama için bir anlamda ATAK'ın uygulandığı Ege ve Akdeniz kıyılan pilot bölge olacak. Kültür, Turizm, Sanayi, Çevre bakanlıklan ve bizim bakanlıktan birer uzman olmak üze- re beş uzman hemen bir araya gelip çalışmaya başlay acaklar. Birlikte söz konusu bölgede kültür, turizm, sanayi lekelerini belirleyecekler. Bu- nu bir şekle getirip Bakanlar Ku- rulu'nun önüne koyacağız. Ardından da bu uygulama) ı türkiye'nin her ta- rafuia götüreceğiz." Bu arada mevcut sanayi kuruluş- lanna ne olacağiyla ılgili soruyu vanıtlayan Devlet Bakanı Şahin. "İzmir'den Aliağa'yı nrnek vermek gerekirse, buradaki sanayi kuruluş- lanna hadi buradan gidin diyemezsi- niz. Bugünkü koşullarda yeni bir sanayi kuruluşu girişimine de karşı çıkamazsınız. "dedi. Şarap 'dağıtan' bakkala polis engeli GÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM-Her türlü alkollü içki satışının dev let tekelındeolduğuİsveç'te yeni yılın ılkgünü. ilginçbırolav yaşand'ı. Avrupa Birliği ılearalannda İsveç'in de olduğu 6 EFTA ülkesi arasındaki ekonomik ışbırliği anlaşmasının av nı günden itibaren yürürlüğe gırmesınden cesaret alan Skane bölgesındeki bakkal Harry Franzen, yeni yıla şarap satarak gırmek istedi. Durumu daha önceden duyurmuş olan bakkalın dükkanı önünde \ üze v akın kişi. sabahın erken saatlennden itibaren kuyruk oluşturdu. Saatin 11.00'i bulmasıyla kepenklerini kaldıran Franzen. 21 yıldıronu tanıyan müşterilerine şarap dağıtmaya başladı. Dağıtma y azıy oruz çünkü kendısi. müşterilerinin aldıklan şişeler karşılığı "gönüllü olarak bir bağışta bulunmalarını" istemişti. İsveç'te 40 y ıldır ılk kez Tekel dışındakı bir satış yerinde gerçekleştınlen bu işlem.yalnız 10 dakika sürdü. Üçotomobillegelen polisler. halkın protestosu altında şışelerin bir kısmına el koydular. bakkal Franzen'i de sorgularnak için götürdüler. Şarap poliste kaldı Franzen'ın etiketlennı ımzalayarak "sattığı" şaraplardan sonuncu şişe için 500 kron (850 bin lira) venldiysede şarap. polisin elınde kaldı. Harry Franzen. en yakın Tekel butiğinin 14 kmuzakta olduğunu ve bu gınşiminın. "İsvec'în monopo) politikasının > anlışolup olmadığının bir ABmahkemesi tarafından saptanmasını sağlamayı amaçladığım" söyledi. Franzen şöyle konuştu: "Âkşam evine dönerken şarküteriye uğrayıp biraz biftek alan kişi, bir şişe şarabı da neden ay nı yerden almasın? Onun yerine, kilometrelerce gidip. belirli zamanlara Jyup içki alırsa, gitmişken diyerek bir şişe şaraptan çok daha fazlasını alır ve içer." Elındeki şışeyi polıslerden saklamayı başaran birmüşteri de şu açıklamayı yaptı: "Biz devletten ne babalık istiyonız, ne ağabevlik. Çünkü biz çocuk değiliz. Neden kaç yıllık bakkal dosrumdan bir şişe şarap aldım diye şuçlu dunımuna sokuluvorum? İsveç Avrupa'da mı, değil mi? Önce buna karar verilsin."