Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 14OCAK1994CUMA
OLAYLAR VE GORUŞLER
Mostarköprüsü
MELİH CEVDET ANDAY
O
n beş gun once bu koşe-
de çıkan yazımda
Amenkalı Prof Samuel
P. HuntingtoıTun, venı
sa\aşlar ve nedenknne
ıhşkın ıncelemesınden
sozetmışnm Prof Huntıngton.oınce-
lemesınde venı sa\aşlann uygarlık-
kultur çatışmalanndan kaynaklandı-
ğını one suruvordu Ben de o yazıyı
okuduğumdan ben, orneğın Bosna'-
dakı carpışmanın bır kultur-uygarlık
çatışması olup olmadığı konusu uze-
nnde kafa yoruyorum
Tanıdığım. bıldığım kentlenn yakı-
lıp yıkılması bır yakınımın saldınya
uğramasına benzer bır duygu uyandı-
nyor
Ben kenüen ınsanlara benzetınm.
kımı guleryuzludur kımı çatık kaşlı,
kımı benımle dostluk kurar kımı bana
yabancılık gosıenr Işte Bosna dost
saydığım kentlerden bındır Onun ya-
kılıp yıkıldığını duydukça ıçım cız edı-
yor
Yugoslavya'ya bırçok kez gıttım,
özellıkle Makedonya'yı ıyı bılınm.
Ohn golu kıyısında geleneksel ulusla-
rarası şıır bayramında şıırler okumu-
şumdur
Bundan yırmı >ıl once de bır ulusla-
rarası şıır toplantısı dolayısıyla
Bosna ya çağnlı olarak gıtmışum
Yola çıkacağım gun hastaydım kı-
nklığım vardı. uçakla Belgrat'a ındım.
oradan da gene bır uçakla Sarajev o'ya
(Saray Bosna)yollandım Vardığımız-
da hava kararmıştı Havaalanında
benı karşılayanolmadı MeğerYazar-
lar Bırlığı Başkanı gelmış. ama benı
tanıyamamış Sonradan oğrendığıme
gore bu meslekdaşım benı bır ışadamı-
na benzetmış
Oradan otobusle kenie vardığımda
hangı otele gıdeceğımı bılmıyordum
Ötekıne benkıne sordum. bana bır
otel sahk verdıler Otelın lobısı çok ka-
labalıktı Ilgılı gorevlıye yaklaşıp bır
oda ıstedım Bana boş odalan olmadı-
ğını sovledı Oysa ben bır an once yı-
kanıp yatmak ıçın acele edıyordum
Makedonya şur bayramlanndan tanı-
dığım Sarajevolu unlu ozan tzet Saraj-
liç'e telefon edıp edemeyeceğımı sor-
dum adama Dıkkatle yuzume baktı
- Şıır toplantısı ıçın mı geldınız'' dıye
sordu
-E\et
- Adınız0
- Anday
Adam defterlere baktı
- Ikıncı kat on numara dedı Odanız
hazırdır
Dunyada bunca sevındığım az ol-
muştur Guzel bır kız benı odama çı-
kardı Vakıt geçırmeden banyoya gır-
dım, uzun uzun dınlendım ve bıtkın
bır durumda kendımı yatağa attım
uyuyuverdım
Sabah olduğunda baktım kı, kendı-
mı bıraz toplamışım Kentı bır an once
gorme ısteğıvle gıyınıp aşağı ındım
Otelın restoranında ça> ıçtım vc soka-
ğa çıktım Toplantı ertesı gunuydu
onun ıçın rahdt rahat dolaşabılırdım
Bosna ıkı bolumden kuruludur bırı
Osmanlı dan kalma eskı kent, oburu
Avusturya nınkurduğu Avrupakentı
Otelım eskı kente vakın olduğu ıçın
ben Osmanlı mahallesıne daldım
Bundan guzel bır mahalle az bulunur
Hıç yabancılık duvmuyordum Koşe
bucağı dolaştım
Oğleye doğru, acıkmış olarak. eskı
bır medresenın bır bolumundekı bu-
>uk bır lokanıaya gırdım Kapıda bır
adam "Bu>urun, bujumn!" dıye bağı-
nyordu Sankı yurdumdaydım Yol
yorgunluğu. hastalık, sonra bu "Buyu-
run"lar bana burada herkesın Turkçe
bıldığı ınancını \ermıştı nedense Bır
masaya oturdum Garson yemeklerı
sayıyor
- Kti7u kapama. yalancı dolma. ku-
ru tasulye
Yalancı dolma ıstedım. sonra da
garsondan lımon vermesını nca ettım
Işte o zaman ayaklanm suya erdı, gar-
son Turkçe bılmıyordu Burada hıç
kımse Turkçe bılmıyordu, çunku Boş-
nak demek. Musluman Sırp demektı
Boşnakça ıse Sırpça nın bır ağızı Şaır
dosıumun adı "Izzet" dcğıl "Izet" ıdı
Izet Sarajlıç'ın şıırlen Turkçe yeçev rıl-
mış ve kıtap olarak yayımlanmıştır
Bızde Bosnahlann Turk olduğuna
ılışkın yanlış bır kanı vardır ve yaygın-
dır nedense
Unutmadan şunu ekleyıvereyım.
Avustur\alıldnnkurduğuSara|evo\u
hıç bceenmemışımdır Tramvavlı f-'e-
nış caddelen ıle soğuk bır kent Yıldı-
zımız bdnşmadı
Ertesı gun aglan toplantıda kımler-
letanıştım1
Başta Izet Sarajlıç"ı soyleyeyım,
onunla \enıden buluşmuştuk Sonra
benım şurlenmı Boşnakça'ya çevıren
\e kıtap olarak bastıran Muazzez Ha-
cıosmanoğlu, unlu Arap şaın AI-Ba>a-
ti (bimdı lrakın Ispanya'ddkı kultur
ataşesı) Makedonvalı şaır Bogomil
Guzel. ıkı Rus şaın bırMacar şaın ve
daha başkalan Bırlıkte on beş gun ge-
çırdık Ama hep Sarajevo'da kalma-
dık, Hersek'e de gıttık Mostar'da. o
guzel koprunun yanı başındakı yuk-
sek bır kahvede, Neretva nehnne ve o
şaşırtıcı, buvuleyıcı kopruve bakarak
unutulma? saatler yaşadım
Kopru benı oylesıne çekmıştı kı, ya-
nımdakılere bır şey soy lemeden sessız-
ce yenmden kalktım. aşağıya ındım,
ona doğru yurudum ve ortasında du-
rup kentı bır de oradan seyrettım Kım
bılır ne kadar uzak olacağım kı, arka-
daşlar nehre duştuğumden kuşkula-
nıp benı aramava çıkmışlar Mostar
koprusunun bombalarla yıkıldığını
duyduğumda acı çektım Buna kultur
savaşı dcnebılır mı7
Hayır Prof Hun-
tıngton'un goruşune kaulmıyorum
Vandalızmdır bu başka bır şcy dcğıl
Kım bılır Izet.eşı.çocuğu. Muazzeî
hanım ne durumdadırlar. onlardan bu
haber alamadım
Sarajevoya ılışkın bır de eğlencelı
bıranım \ardır
Bır akşam Arap şaırı Al-Bayatı'ye
yemeğımızı dışarda bır yerde yememı-
zı onerdım Çıktık, dolaşa dolaşa bır
yer bulduk, ıçen gırdık, garsonlar par-
do>ulenmızı aldılar Salonu gorunce
tadım kaçtı. bundan daha sevımsız bır
yer olamaz Daha kımseler gelmemış-
tı Garsonlar gozumuzun ıçıne baka-
rak bızc masalan gostenyorlardı O
bakışlan bılmez mıyım9
Yolacak muş-
ten anyorlar
- Çıkalım. dedım Al-Bayatı'ye
-OK.dedı
Anlaşma dılımız Ingılızce ıdı
Pardosulcnmızı gıydık Dostumun
cebınde bozuk para varmış, çıkanp
verdı pardosulenmızı tutan adama
Adam paralara baktı, sonra yere at-
ü hepsinı
Bız hakarete uğramış olarak o pıs
yerden çıktık Konuşmuyorduk. canı-
mız sıkılmıştı
Durdum, dostuma donerek,
- Gıdıp şu henfı dovelım, oyle ayn-
lalım buradan dedım
Al-Bayatı,
• O K . dedı
Ve (ışte burası çok şaşırtıcı) arka ce-
bınden bır bıçak çıkardı
- Bu ne bu° dıye sordum
- Ben > urtdışına çıkarken bıçağımı
yanıma alınm muhakkak. dedı
Ertesı gunku Bosna gazetelennın
başlıklan gozumun onunden geçmeğe
başladı "Arap şairi ile Tiirk şairi gar-
sonu bıçakladılar."
- Ben vazgeçtım dostum, dedım Bız
gene otelımıze gıdelım
ARADABÎR
HANDAN DİKER
Yıldız Teknık l'n Öğr L'\esı
Bilimin Işığında Bir Gelişme:
Türk Devrimi
Turkıye'nın cumhurıyete kavuşması ancak bılımsel
duşunuşun oğrenılmesı ve benımsenmesı sonucunda
olmuştur Bılımsel duşunuş bırtakım ılkelere dayanmak-
tadır Bunlar somutluk bılmedığını var sayımlamak
nesnellık toplumsal olayların karşılıklı ılışkıler ıçınde bır
butun olarak gorulmesı ve açıkça tanımlanmış kavram-
lar ve kategorılere sahıp olmak olarak adlandırılırlar
Somutluk ılkesı denıldığınde anlaşılan şudur Bılım
ozelhkle toplum ve ınsan bılımlerı somut gerçeklıkten,
başka deyışle yer ve zaman bakımından belırlı olan,
gorgul olarak denenebılır olgulardan yola çıkar Bılım-
sel geçerlılık her somut olgunun kendı turundekı obur
olaylardan kımı ozgunluklerle ayrıldığını goz onunde
bulundurmayı gerektırır Bılmedığını varsayımlamak
ıse, herhangı bır konuda geçerlı açıklamalara varabıl-
mek ve ıstedığımız sonuçları doğurabılecek eylemlerde
bulunabılrnek ıçın o konuda onceden edınmış olduğu-
rr.uz bılgılerı bır an ıçın bılmıyoımuşuz varsayıp o bılgı-
lerı de bır doğrulamadan geçırmek gerektığıdır
Nesnellık ılkesı ıse beğenı ve ozlemlerımıze uysun
uymasın olan ı ne eksık ne fazla çarpıtmadan goz
onunde bulundurmak gerektığıdır Toplumsal olayların
karşılıklı bağımlılık ıçınde bır butun olarak gorulmesı de
parçaları ve oğelerı arasında yasallık gosteren durağan
bağlardan ve karşılıklı ılışkılerden oluşan bır toplumsal
yapı bulunduğu gerçeğıne dayanır Bu yapıyı kavraya-
bılmek ve onu daha demokratık, bağımsız gelışkın bır
toplumun yapısına donuşturebılmek ıçın toplum yaşa-
mında da bır nedensellık olduğu ve bu durumu ortaya
çıkaran bırçok etkenın arasında bır onem sırası bulun-
duğunu kavrama zorunluğu vardır
Açıkça tanımlanmış kavramlar ve kategorılere sahıp
olmak ılkesını de bılımsel geçerlılığın bır başka temel
gereklılığının kullanılan kavramların ve kategorılerın
açık tanımlarını yapmak bıçımınde açıklamak mumkun-
dur
Ataturk ılkelerı 'bılımsel yontemın rehberlığınde ve
demokrasıyı tek yasal dayanak olarak kabul etme nıtelı-
ğını taşımaktadır Bu nedenle demokratık duzenın yal-
nız sıyasal ya da ekonomık ıçerığıyle kendını sınırlama-
dan her ıkı ıçerığın demokrası ıçın aynı olçude zorunlu
olduğu bılımsel saptamasından yola çıkmıştır Başka bır
deyışle Ataturk ılkelerı devletı hukuku aıleyı ekını sa-
natı, bılımı demokratıkleştırme hareketınden başka bır
şey değıldır
Turk devrımı de bağımsız demokratık ve çağdaş bır
toplum olusturmayı amaçlamıştır AtatürV'un de behrttı-
ğı gıbı Ge//sme toplum yaşamının yalnız bır-ıkı kesı-
mınde değıl, tum yonlennde olursa gelışmeden soz
edılebılır "
Tum bu değerlendırmelerın ışığında Turk devrımının
cumhurıyetın getırdığı yenı ve koklu toplumsal kurumlar
ve duzenlemeler aracılığıyla gerceklestırılmış toplum-
sal bır değışme ve çağdaşlaşma hareketı olduğu gorul-
mektedır
Hoşgelişler OlaMustafa Kemal P
OKURLARDAN
TûPkiye'tJen Felsefe
Manzaralan
U lkemızde felsefey e onem \ ermey en tutumları, haklı
olarak etejtıren gazetelenn başında gelen "Cumhunyet".
kurucusu adına 1994 vılında vereceğı odullerden bın olan
' A\dınlanma Felsefesı" konulu odulun seçıcı kuruluna altı
profesoru seçmış hıçbın felsefecı değıl
Ömer Naci So\ kan
"Turkı> e'den Felsefe Manzaralan" adlı kitabın \ azan
BAHRIYE UÇOK
ATATÜRK
f
ÜN İZİNDE
BİR ARPA BOYU
70.000 TL
Bır bomba ıle yaşamına son verılen laıkh|ın ve
demokrasının yılmaz savunucusu Bahrıye Uçok'un
savaşımının yazılan.
\cymevi
r < 2
VI 24..33DJ 2-j2ji^rate 244 "• j_
ödemelı gönderemıyoruz lötfen eden kadar posta pulu gondennız
Yakın dostlanndan bırı olan gazetecı-yazar Falıh Rıfkı Ata> bakın
ne dı> or •Gençler.bızım çektıklenmızı çekmemek \ e bu halka
çektırmemek ıçın sız de Ataturk'u unutmayınız Mustafd Kemal
bızımdı, Atdturk sızındır'
NEŞEDOSTER Yazın Öğretmeni
U
lusal duşunsel ve onursal
kımlığımızın baş mıman
Gazi Mustafa Kemal'ı dar
kalıplara Mkı^tırarak dıb
getıımenın anlamsızlığını
geç de olsa algılamış bulu-
nuyoruz Olumunun 55 vılında O"nu\ıtır-
menın uzuntusunu değıl O na sahıp olma-
nın kıvancını ya^ıvor 55 vılında O"nun
gıbı bır değenn geçmışimızde gunumuzde.
geleceğımızde kısaca her şeyımızde var ol-
duğunun bılıncını taşıvor ve dılıvoruz kı
bundan sonrakı yıllarda O'nu gerçek ılke
ve eylemlenvle anlavalım -dnlayabılelım-
anlatdbılelım
O"nun aramızdan aynlışında doğanlar.
bugun dede \e nmedırler Torunlanna
Mustafa Kemdl'ı anlatmak. onlara ve bıze
düşmez mı? „ ^ *.
O'nun aramızdan avnlışında henuz doğ-
mayanlara O'nu anlatmak. vureklenne vc
belleklenne "Mustafa Kemal" kazılı pla-
ketler asmak "O, Turkıve'nin \urek atışı-
dır, bu gerçek değiştiriletnez, bu bö>le bili-
ne" demek bız Ataturk kuşaeına duşmez
mı
1
O'na, O ndan sonra hep koşamadığımı-
zı bazen yavaşladığımızı bazen durduğu-
muzu. bu yıllar ıçınde değışen çok şeyın
olduğunu. ekonomık-polıtık koşullann de-
ğıştığını ama bızım sevgımızde, ama bızım
tutkumuzda hıçbır değışıklığın olmadığını
soylemek bız Cumhunvet kuşağına duş-
mez mı''
Kemalızmın bağımsızlık olduğunu on-
der ve ender kışıiığını ve ılkelennı parçala-
namaz kavalar gıbı vureğımızde ve bevnı-
mızde taşıdığımızı O nu her gun daha da
artan ve artacuk olan savgılarla andığımızı
sov lemek bız eğıtımcılere duşmez mı''
Komşu akraba dost olan kız alıp kız
veren. aynı evlen sokaklan paylaşan, aynı
acılarla ağlayıp, a>nı sevınçlerle gulen ın-
sanlara. yonumuzun ve yolumuzun O ol-
duğunu. O'na olan tutkumuzu bızden
sonrakılere mıras olarak bırakacağımızı
anlatmak O'nun gençlığıne duşmez mı°
Oyleyse rahat uyu Atam1
Ataturk gerçe-
ğını gormezden gelme luksumuz yoktur ve
olamaz Ozgur bır ulkede alnı açık - başı
dık vaşayabılme onurunu go/ardı edeme-
yız
Vollar vardır. bu yollarda kcndı yazgısı-
nı ulusunun yazgısına bağlayan yolcular
vardır M Kemal'ın Samsun'dan başlayıp
Erzurum a. Sıvasd çıkan ve sonra An-
kara ya. Izmır'e ulaşan yolculuğu O'nun
ve ulusunun vazgısını belırleyen zorlu bır
yolculuktur Bu yokulukta sungu yapan
demırcının. fişek dolduran dnanın, sargı-
bezı-çamaşır-çank dıken kadının sırtında
cephane taşıyanadsızkahramanınalınten.
emeğı çılesı vegozyaşlan vadsınamaz Bu
zorlu yolun kaldırım laşlarında o buvuk
yolcunun ve yol arkadaşlannın ızlen var-
dır Genye baktığımızda bu ızlen bclkı pek
goremeyız Ama bugun ula^tığımızduzcvı
Vlustata Kemal kuşağının kanlanna can-
lanna veemeklenne borçluvuz
O donemde memlekeue v ol v oktur Şark
(Cephesı nden Garp Cephesı ne bır ccpha-
'ne sandığının en az 1200 km vol aşması
gerekır Bunun »çın kağnıva ıhtıvaç vardır
Kağnıyı surenle. kağnıvı çekenın yıyeceğe.
gıyeceğegereksınımı vardır Ovsa Anadolu
açtır Ânadoluçıplaktır
Inonu savaşlanna gınşıldıgındc butun
Anadolu'da 5 general vardır Bunlardan
bın rutbe ve nışanlarını padışaha ıade eden
Musıafa Kemal'dır
Sakarya Savaşı na on sdfta katılan su-
baylann
o
o80"ı. erlenn
O
o60'ı ya şehıt ol-
muştur. ya gazıdır 42 alavın vuksek ku-
manda erkanı şehıt olduğundan kuman-
dan vekılı bır vedeksubav teğmendır
Subaysız ve kumandasız bırlıklerın savisi
çoktur Hatta hastalıktan cephe genlennde
olenler cephelerde olenlerden daha çok-
tur Tren Esışehır den \nkara \a 22 saatte
gelebılmektedır Bozkırlardan hasta ve ya-
ralı naklı ıse oldukça guçtur
Ancak tum bu olumsuz koşullara karşın
Gazı. bu mucadelesınde valnız değıldır
Bınlerce v uz bınkrcc ddsız kahraman v ar-
dır Bunlar va erdır va da savaşa ve acılan-
na emeklen v e ınançlanv la katılmış yan aç.
yan tok analar. gelınler kızlar. çocuklar ve
yaşlılardır Bunlar yurtlan ıçın ozgurluk
ve bağımsızlıklan ıçın savaşan gerçek Ku-
vay-ı Mıllıvecılerdır
O yıüarda savaş çağnsına kadınlar. ço-
cuklar ve ıhtıyarlar koşar Tumcn komuta-
nı teftışe çıktığında bu yolun çok zorlu
olacağını soyler Kadınlann verdığı yanıt
şudur "Erkeklerimiz askerdedir. Emrinize
biz geldik. Boyle bir gunde bize bu kadarcık
iş düşmesin mi PaşamT" Bunlann çoğu. ha-
rap olmuş koy lennden çocuklannı komşu-
lanna teslım etmışler, kağnılannın başına
geçmışlerdı Cephede bu çaba surerken
Inebolu-Ankara yolunda bu halk, yorga-
nına sardığı cephaneyı sırtında taşıyan
halktır
Atdturk sık sık çıktığı yurt gezılennın bı-
nnde, 6 Ekım 1924'te Kars'a gıder Var
olma ve y ok olma sınavının başanlı lıdennı
ve kurtancısını kendı ılınde goren Karslı.
Ata sını yorenın karaktennı taşıyan bır
oyunla selamlar 1924 yılının şartlan ıçınde
denız-kara. soğuk-sıcak yağmur-çamur
demeden Anadolu nun en uç koşesıne gı-
dcn Gazı yı. yore ınsanı. bır ezgının hala-
yında el ele tutaşarak selamlar 9^ Harbı'-
nde vedı oğlunu bır mezara gomen analar.
"Can sağ iken yurt vermeyiz düşmana" dı-
ven babalar "Kanla. irfania kurduk biz bu
cumhuriyeti" dıven delıkanlılar. Ata'lannı
"Hoşgelişler ola Mustafa Kemal Paşa" dı-
zelenvleselamlar
O nun yaşamında dostluğun. arkadaşlı-
ğın bambaşka bır ladı ve anlanu vradı
Dostluk kavramı ne zamana bağlıydı, ne
de mekâna Dostluğunu masada, çalış-
ma odasında. karargâhında. cephede, ça-
dırda. sofrada her yerde ve her koşulda
surdururdu Dostluk durustluktu. ona go-
re ozvenvdı Tck ısteğı buydu dostlann-
dan. tek dirid zorlu ıstek Yakın dostlann-
dan bın olan gazetecı-vazar Falih Rıfkı
Atay bakın ne dıyor "Gencler, bizim çek-
tiklerimizi çekmemek >e bu halka cektirme-
mek için siz de Ataturk'u unutmav ınız.
Mustafa Kemal bizimdi, Ataturk sizin-
dir."
Cumhunyet'ın ılk yıllannda Ankara'da
ımar ve şehırcılık çalışmalan başlayınca
Ataturk başkenie uç Mman ve bır Avus-
turyalı mımar ve şehırcılık uzmanı getırt-
mıştı (Bunlardan ıkısı Turkıyede kalıp
Teknık Unıversıtede uzun yıllar hocalık
yaptılar) O zaman mılletvckıllen Ata-
turk e. "Paşam, Turkler dururken niye bu
yabancıların hızmetinı islersin" dedıler
Ataturk un yanıtı "Turkiye için çalışan
herkes Turk'tür" olur
Bır de bu ev rensel cev abı. Turk dostu Al-
man Dr VVilly Brandt'ın MUSTAFA
KEMAL adını taşıyan oğluna,
Koynundan Turk bayrağı çıkan şehıt
Cezayırlı mucahıtın anısına.
Bangıadeş'dekı Alaturk Lısesı'ne,
Ve Ataturkçuluk'un ınanç ve coşkusunu
bır bayrak gıbı dalgalandıran ve kendı
burçlanna dıken dunya Ataturkçulenne
armağanedıvoruz
PENCERE
TARTIŞMA
Demokratik okul yönetimi modeli
I
nsan Hakları
E>rensel
Bildirgesi'ndc
(M26)veÇocuk
Hakları
Sozleşmesi'nde
(M 29)eğıtım ınsankışılığının
tumyonlenyletanı
gelıştınlmesı. ınsan haklanna
ve temel ozgurluklerc say gının
pekıştınlmesı olarak
tanımlanıvor
Bu anlamda çağdaş eğıtımın
merkezınde ınsan bulunacak v e
eğıtım. bakmavekoruma tum
yeteneklen gelıştırme dınamık
uy uma katkıda bulunma
oğrenme v ollannı oğretme.
bılımsel bılgıv ı v e çağdaş
teknolojıyı tanıtma. yaşamsal
becenlen kazandırma
demokrasi kulturunu edindirme;
ınsan haklanna ve temel
ozgurlukleresaygıvı
pekıştırme meblck bılgisi
kazandııma vc mesleklen
tanıtma, yerel ulusal ve
evrcnselkulturutdnıtma gıbı
ışlevlerıyennegetırecektır
Kuşkusuz eğıtımın ı^levlerının
hepsı onemlı ama vaîamsal
onceiığı demokrası kulturu
oluşturmaktadır Bu bdâlamda
eğıtıme katılım uzennde
durmakıstıyorum
Çağdaş eğıtımın uç temel
bıleşenı oğrencı oğrctmen
velıdır
Bu uç temel bıleşen eğıtımın
ıçenğının belırlenmesıne.
planlanmasına.
programlanmasına. denetımıne
katılmamaktadır Bu nedenle
ulkemızde uy gulanan eğıtımın
soz konusu ışlev len v enne
getırememesının temel nedenı
katılımsızlıktır
Demokr ısımızı y alnız
y asalardan oluşan bır sıstem
olmaktan çıkanp bır v aşama
bıçımınedonuşturmevı yenı bır
eğıtım duzenıy le
gerçekleştırebılırız
Çağdaşeğıtımı çağdaş
katılımcı demokrasıy ı
yaratmanın demokrası
kulturunu oluştuımanın volu
okullardan geçer ve bunun ıçın
de oııcclıkle okul y apılarının
demokratıkleştınlmesı gerekır
Bugunkuokul vonetım
vapılan eğıtımın temel
bıleşenlennın katılımını
engellemektedır Sorun okul
mudurunun başkanlığında
katılım kurumlan ıle aşılır
Okul Müdüru: Katılım
kurullannın başkanlığını
y apacak olan mudur. okulda
çalışan oğretmenlenn
gerçekleştıreceğı seçım sonucu
belırlenmelıdır Boylece bugun
nesncl olçulenn butunuy le
dışında ızlenen partızanca
tutuma son verılecek.
yonetımdeyetkıvesorumluluk
dengesı yaşama geçınlecektır
Öğrenci Katılım Kurulu: Beş
kışıden oluşacak kurul.
oğrencılenn gerçekleştıreceğı
seçımler sonutu okul
y onetımınde yennı almalıdır
Gıderek artan oğrencı
sorunldnnın temelınde
katılımsızlık vatmaktadır
Kendılenne uy gulanan eğıtıme
katılması oğrencı-oğretmen.
oğrencı-toplum ılışkısınde
bugun v aşanan sorunlan en aza
ındırgevecektır
Oğretmen Katılım Kurulu: Beş
kışıden oluşacak kurul
okuldakı oğretmenlenn
gerçekleştıreceğı seçımler
sonucu vonetımekatılmalıdır
Yaptığı ıştcsozvekdraryetkısı
olmavdn oğretmenlerın
vonetıme katılması eğıtımın
K,erığınde bıçımınde.
planlanmdsındd
progrdmlanmdsında.
denetımınde yaşanan denn
bundlımındemokratıkyolld
a^ılmasını sağlayacdktır
Oğretmenın katılımı
grev lı-toplusozleşmelı sendıka
boyutunda
gerçekleştınlmelıdır
V eli Katılım Kurulu: Beş kışıden
oluşacak kurul. okuldakı
oğrencı velılennın yapacağı
seçımler sonucu
belırlenmelıdır
Işkolumuzda oğrena velısı
boy utunda yaşanan kopukluk
ulkemıze pahalıya mal
olmaktadır Çocuğunun
eğıtımıne velının katılması ona
sorumluluk v ukleyecek.
okul-aıle ışbırlığı ıle oğrencının
vcteneğıne uyguneğıtımı
vaşama geçırecektır
Demokrasıyı parlamentoya
hapsetmekıen kurtarmanın
oncelıklıadımı, eğıtım
bıleşenlennın hızlı bır anlayış
değışımı ıçınde demokratık
okul vapısındd veı dlmasıyla
olanaklıdır
Erdoğan Erdem
Oğretmen
SalataL
Gazetecı dostum Orhan Karaveli'den ılgınç bır mek-
tup aldım, yayımlıyorum
•
"Sevgılı llhan,
Geçenlerde "Pencere nden
Rus salatasının Amerıkan salatasına nasıl donuştuğu
anlaşılamadı Bır yasa mı çıkarılmıştP Lokantalara teb-
lıgat mı yapılmıştı? Yoksa hınzır ittıhatçılar ya da Kema-
lıstler darbe yaparak salatanın adını mı değıştırmışler-
öp dıye soruyorsun
Hayıri Bunlann hıcbırı olmadı Ustelık, herkesın çok
merak ettığı ve Turkıye'den başka hıcbır yerde geçerlı
olmayan bu değışıklık adeta kendılığınden ve bır anda
gerçekleştı Nasıl mP 'Gorgu tanığı olarak anlatayım
Hatırlayacaksın, Ikıncı Dunya Savaşı sonrası Stalln,
kazanılan yengının yol açtığı kustahlıkla Kars ve Arda-
han ıllerımızı ve Boğazlar uzennde onemlı bazı haklar
talep etmış, o gunlerın yapayalnız, ama onurlu Turkıyesı
bu ısteklen kocaman bır Hayır la gen çevırmıştı Ne
var kı, petrol zengmı Ortadoğu ya burnunu sokmak ıçın
sabırsızlanan Amerıka, gumuş tepsı ıçınde sunulan bu
eşsız ve hıç beklenmedık fırsatı değerlendırmekte ge-
cıkmedı Tanh,194O'larınortası Tam o sırada, Amerıka
Buyukelcımız Ertegün gorev başında olmuş Vaşıngton
cenazeyı Istanbul a unlu Mısurı zırhlısıyla gondermek
ıstedığını Ankaraya bıldırıyor, bızımkıler de bu ılgınç ve
anlamlı onerıyı kabul edıyorlar O Mısurı zırhlısı kı gu-
vertesınde General Mac Artür yenık Japonlara kayıtsız
koşulsuz teslım anlaşmasını ımzalatmış' Bır sabah bak-
tık kı, dağ gıbı Mısurı Dolmabahçe Sarayı onune demır-
lemış O gunku karıkaturunde rahmetlı Cemal Nadlr,
faltaşı gıbı açılmış gozlerle koca kruvazoru seyreden ıkı
Istanbulluyu şoyle konuşturmuştu
- Bu dağ ne dağı yahu"?
- Gozdağı
Evet, kustah Ruslara el gemısıyle gozdağı verılır-
ken, yorgun ve abazan Conı len rahatlatmak ıçın de
Istanbul bır guzel suslenmış, allanıp pullanmıştı Topha-
nedekı mezbelelıkler Valı Lütfi Kırdar'/n emrıyle deva-
sa tahtaperdeler arkasına gızlenmış Abanoz ve Zıba
gıbı genelev sokaklan a/e/ace/e badana edılerek mute-
ber konukların ıstıfadesıne tahsıs edılmıştı Tatıl gunlerı,
okula donuşten once bız yatılılarm ayakustu bır şeyler
atıştırdığımız, Galatasaray Lısesı nın karşısmdakı unlu
Levent bufesı tam o sırada bombasını patlattı Koca-
man kocaman yazılıp bufe gırışındekı camlara yapıştırı-
lan ' Rus Salatası 25 kuruş' Sahanda çıft yumurta 35
kuruş ', Ayran 10 kuruş gıbı yazılar bır gecede soku-
lup, yerlerme cafcaflı bırpano asıldı
'Amerık salat 35 kuruş
Bufeyı ışleten Rum baba oğuldan kasabadakı yaşlı Nh
ko Efendıye o gun Hayrola çorbacı Amerık Salat da
neyın nesı"? dıye sorduğumda, gungormuş Nıko Efendı
saçsız başını kaşıyarak
- Sen daha o gemıyı gormedın m\f 'Rus salatası artık
oldu
1
Bundan sonra Yaşasın Amerık Salat" dıye sırıt-
mıştı
O gun Beyoğlu nun boyalı dılberlen cıvık bakışlarla
Conı len tavlamaya çalışırken çevredekı -ıstısnasız-
butun bırahaneler bufeler, lokantalar -aralannda an-
laşmışçasına- Nıko Efendı nın 'Levent ını taklıt ettıler
Kırk yıllık Rus Salatası once Istıklal (') caddesınde
Amerıkan Salatası olduçıktı Sonra da butun Turkıye'-
de
Sovyetler çoktukten sonra Lenıngrad m adı değişti-
rıldı eskısı gıbı Petersburg oldu Beyoğlu nda Ame-
rıkan salatası nı yenıden Rus salatası 'na çevırdık
Rus salatası Amerıkan lıktan kurtuldu, ama, bu kez
Turkiye de hayat tam bır Amerıkan salatasına donuştu
Ancak somurge ulkelerde gorulebılecek bır yozlaş-
mayı yaşıyoruz
SADUN AREN
TÎP OLAYI
(1961-1971)
80 000 TL
Fotoğraf ve belgelerle sunulan yapıtta Sadun Aren,
Turkiye lşçı Partısının 1961-1971 yıllan arasındakı
savaşımmı kendıne ozgu anlatımıyla aktanyor
v J O l I I M J peksckoğ \a 1
yoyıno/ı ^ j p KotcTauri ı*
T
e 24^ CJ OC 2 ^ 2C 23 •faks2»- 5 33
Ödemelı gönderemıyoruz lutfen eden kadar posta pulu gondennız
PEDAGOJIK DANIŞm MERKBZI
KIRMIZIBALIK
COCUKEV/
Atle soy leşılen de\ am edıyor
ÇOCUKLARIMIZ CİNSELLİĞE
NASIL BAKIYOR?
Konusunuşu DanışmanDr ErdalAtabek
- Kırmızı Balık aılesı da\ etlıdır
- Dışarıdan katılacaklann telefon etmesı nca olunur.
Mecıdıyekoy 16 1 1994Pazar.saat l2.Tel 2729607
Bostancı 30 1 1994 Pazar.saat 12, Tel: 417 1636
ILAN
TC
ÇORLM 2. ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ
DosvaNo 1992 469
Mı Rıza Kuloğlu tarafından Medıha Erol ve dahılı davab Necatı
Erol dlevhıne açılan velayetm kaldınlması davasırutıyapılan yargıla-
nidsında
Dav acı dav a dılekçesınde. da valı Medıha Erol'dan beş yü once oğ-
lu 1988 D lu Kadır Erol u manevı evlat olarak aldığıru. evlatlık ışlem-
lennın ıkmalı ıçın Çorum 1 Sulh Hukuk Mahkemesı nde dava açtığı-
nı mahkemece kendısıne Medıha Erol'un dığer evlatlan olan 1982
D lu Ayşe ve 1981 D lu Mehmet Erol un davab annelen uzenndekı
velavetlenmn kaldınlması ıçın dava acmak uzere vetkı venldığını,
davalınınddrebinın bılınmedığını sık sık cezaevınegınpçıktığını be-
lırterek da\dlının velavetı altında bulunan 1981 D lu Mehmet. 1982
D lu A>^e ve 1988 D lu Kadır Erol uzenndekı velavetınm kaldınlma-
sına karar venlmesını talep etmış bılahare davalının kocası olan
Necatı Erol dava>a dahıl edılmış zabıtaca v apılan araşürmalara rağ-
men adresı tespıt edılemedığınden dahıb dava dılekçesının ılanen teb-
lığıne karar venlmıştır
Ddvanın duruşması 8 2 1994 tanhıne ertelenmış olup dahılı davab
Necatı Erol un duruşma gunu tum debllenyle bırhkte mahkememız-
de haar bulunması veva kendısını bır vekılle temsıl ettırmesı aksı tak-
dırde yargılamava voklugunda devam olunacağı ve karar venleceğı
dahıh dav a dılekçesı teblıgı venne kaım olmak uzere ılanen teblığ olu-
nur
Basm 45199