Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yaym ^ onctmenı Özgen Acar • Genel \a\ın Koordınatoru Hikmet Çetinkaya • Gcnel \ayin Danışmanı Orhan Erınç • \dzıı$len Müdurlen Ibrahim \üdız (Sorumlu) Dinç Tayanç • Haber Merkezı Muauru İpek Çalışlar • Gorı>el \ onctmcn Ali Acar #Dış Hdberlcr Ergun Balcı • Ekonomı Abdurrahman \ ıldınm • lstıhba- rdt Yalçın Çakır • Yun Hdbcrlen Mehmet Saraç # Makalclcr Sami Karaören # Spor Abdıilkadir \ ucelman • Duzeltme Abdullah V azıcı Ankara Temsılcısı Mustafa Balba> •Haber Muduru Doğan \kın Ataturk Bul- vanNo I2S Kat 4 Bakanlıklar-AnkaraTcl 4195020(7 Hat) Telex 42344 Fa\ 4195027 • Izmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zıva BK 1352 S 2 3 Tel 4411220 Telex 52359. Fax 4419117 • AdanaTemsılcıs.ı Çetin V iğenoğlu Inonu Cd 119 S No 1 Kat l.Tel 3522550-3522601-3^22492 Tele\ 62155 Fax 3522570 Muessese Muduru Erol Erkut • Koordınator \hmet Koruban •Muhasebe Büient Vener • Idare Hüseyuı Gurer •Işletme önderÇelik • Bılgı-İşlcm Nail Inal •Bılgısayar Sıstem: Mürihet Çder •Reklam Reha Işıtman Vayımla>anteBasaa Y enı Gun Haber Ajansı BasınveYdvıncılık A Ş TurkocapCad 39 41 Cagaloglu 34334lst PK 246IstanbulTel (0 :]2)512Cb0>C!0haUT<.k\ 22246 Fa\ ( 212)5138^ 14OCAKI994 lmsak 5 50 Guneş 7 21 Oğle 12 20 Ikındı 14 44 Aksam T 06 Vatsı 18 31 Boğaziçi'nderuhsatahücum 7 ıl 1985, nurt ayı- ndayız İstanbul Bu- yukşehır Beledıyesı'- nde, Ankara'da Bayındırlık Ba- kanlığı bınmlennde ve TBMM'de İstanbul mılletvekıllen- nın başı çektığı çalışma gruplannda. "hummaJı bir faaliyet" suru>or Yerel vonetım seçımlennın uzennden bır y ıl geçmış, bu sure ıçensınde ozellık- le "imar konusunda" karşılaşılan kımı "yasal engeller" daha bır net olarak or- ta>a çıkmıştır Bu engeller arasında en önemh "so- run", ımar planı ve ona>ı yetkısırun ba- kanlıkta olması. bu nedenle beledıyele- nn "acilen" gerçekleştırmek ıstedıklen ımar planı değışıkhklennde, "işlerin" yavaş yurumesıdır Oysa ANAP'h bele- dıye başkanlan. "işbitirici" olduklan- ndan o>lan toplayıp, yonetımlere gel- mışlerdır Ankara'>a bağli bır ımar yet- kısıyle. bu "misyonlan" çehşmektedır Aslında. Turkıye'dekı hemen tum şe- hırcılık çevrelen, "yerel demokrasiyi" savunan meslek odalan ve dünyadakı ımar u>gulamalannı yakından bılen kent hukuku uzmanlan, 197O'lı yıllar- dan ben "planlama ve imar yetkilerinin jerel jönetimlerde olması" gereküğını sa\unu>orlardı Ancak ulke ve bolge olçeğındekı "üst planlann" merkezı yo- netım urafından yapılabıleceğını, bun- lara bağlı kentsel olçektekı "uygulama planlannın" ıse oncelıkle o kentte yaşa- yanldnn "demokratik jonetimi" olan beledı>elerce yurutulmesını savunan uzmanlar. bu duşuncelennı şu goruşe dayandırmışlardı "Bir kentin sahibi, o kentte yaşayan halktır. Kentin planlan- masına da halkın temsilcisi ve sesi olan belediye karar \ermelidir." Yıllardır bu tur goruşlere. hep "sakı- ncalı öneriler" gozuyle bakan merkezı yonetım. "1983-1984 deneyimitıi" ya- şadıktan sonra ılk kez "İmar yetkileri belediyelere gecmelidir" demeye baş- lamıştı Ne var kı bu yetkılenn, "kentin »e toplumun genel çıkarları" yonunde mı. yoksa doğrudan beledıye başkanlannın "işbitirici politikalannı kolaylaştıracak" şekılde mı yerel yonetımiere bırakıla- cağı. 1985 yılı mart ayındakı yasa tas- lağı çalışmalannın "püf noktasını" oluş- turmaktaydı Nıtekım. >eru ımar yasası taslağı nı- san ayında kesınleşıp, Meclıs gundenu- ne geldığınde, ANAP'ın "jerel imar yetkileri" kav ramından neyı anladığı ve ne> ı "hedeflediği" de bellı oldu Amaç. "yöresel sonımluluklan kent ve kamu yararına etkılı kılnıak" venne doğru- dan beledıve başkanldnnı ımar karar- lannda "özgür ve denetimsiz" bırak- maktı 1 383- 1 933 İSTANBUL'USARSANON YIL "83 Ruhu've İSTANBUL Yağmaya yasalhazırlık . Anayasaya a\kırı ruhsatlar Dalan 'ın kafastndakı' planlar Ayncaltklı"rant kulelerı Orman alanlannda \ eşıl yaşam Thatcher'la kopru pazarlıgı. . Su havzalannda "luks yapılaşma''. Bogaztçt'ndemıharhkkondular. . Gecekondu\a "mafva"guvencesı Kuçuk Armutlu-Sultanbeyh ve demokrası Eski Çevre Bakanı Doğancan Akyürek'le Bedrettin Dalan'ın Boğaziçi Yasasfndaki birlıkteliği, daha sonra Demokratik Merkez Parti kuruluşunda veDVP'de de sürdü Villalann tahribatı Anayasa Mahkemesf nce ıptal edılen >asa>ada>anılarak ruhsatvenlen v ıllalar ıçın. ımar ruhsatı venlen 92 parselden 10'utanmalanı, 19'u>eşıl alan, 13'u koru, 13'u rekreasyon, 20'sı koruya katılacak alan. 4'u park alanı, 2'sı sosyal donatı alanı ve dığerlen de yapılanması kısıtlı alanla. ıskan sahası uzennde yer alıyordu Bu kamu v aranna ay nlan alanlann kışı yaranna yapılan betonlaşmasının dağılımıdaşoyle Tarım alanı: Tumu Sanyer'de y er alan 365 bın 931 metrekare tanm alanının, 21 bın 955 metrekaresını villalar kapladı Yeşil alan: Boğazıçı'nın tum ongoru- num bolgesındekı toplam 492 bın 197 metrekare veşılalanın 28 bın 115 734 metrekaresını v ıllalar betonlaştırdı Koruya katılacak alan: Boğaz v amaçlanndakı toplam 535 bın 414 metrekare koruva katılacak alanın 32 bın 120 metrekaresı. ağaçlandınlmak yenne ozel vıllalarla kaplandı Rekreasyon alanı: Halkın manzaralı boğaz yamaçlanndan gunubırlık yararlanması ıçın çeşıtlı çalışmalann yapılmasına av nlan v e tum Sanv er'de bulunan 285 bın 415 metrekare rekreasyon dlanına gıren v ıllalar. bunun 17 bın 221 metrekaresını betonla kapladılar Şosy al donatı alanı: Sadece Sanv er v e Üskudar da ay nlan 12 bın 204 metrekare sosy al donatı alanlannın 712 metrekaresını vıllalar kapladı Park alanı: Gençler ve çocuklar ıçın spor ve eğlence amacıy la ay nlan park alanIannddnSanyer'dekı41 bın 604 metrekarenın 2446 metrekdresı Beşıktdş'takı 36 bın metrekdresı ve Uskudar'da da 10 605 metrekarelık park alanının 600 metrekarelık kısmı vıllalarla betonlaştı (Cumhuriyet, 2 Ekım 1988) • Boğaziçi'nde 'Şağma hukuku' saya ek maddeler kovmak". pck anlaşılır bır şe\ değıldır Hukuk ılkelen \e gele- neklenne de uygun değıldır Ne var kı. Doğancan Akyurek ve ar- kadaşlannın "telaşı", bu onergevı "anla- şılır" kılmaktadır Imar vetkılen beledi- yelere geçerken. bu yetkılerle kurulacak bır "işbitirici" ımar duzenınden tek kur- tulabılen bolge Boğaziçi kalacaktır Çun- ku2960sayılı Boğazıçı \ asası.ımaryetkısı kımde olursa olsun. "ongonınıim bolgesin- deki"tum boşaldnlan \e korulukldrı ımd- ra kapatmıştır OhaldehazırTBMM gun- demınde Imar \ asası varken bu engelın de onu dçılmdlıdır 3 Mavıs 1985 tanh ve 3194 saulı Imar Yasdsı nda Boğazıçı nın "kalan yerleri- nin" de nasıl ımara açıldığını anlatmadan once. o tanhe kadar "ekleki olanaklann" nasıl değerlendınldığıne kısaca bır goz atalım Aslında. 1983'te 12 Eylul hukumetı ve MGK onay ıyla yururluğe gıren 2960 sayılı Boğazıçı Yasası. ozellıkle "öngöninum- gerigorunum" çızgısındekı -10 vıldır hala du/eltılmeven- "yanlışlık" yuzunden Bo- ğdi'd bakan bırçok veşıl vamaca yetennce ımar olanağı vermı^tı Üstelık. gengorunum koşullanna gore. yanı "çok katlı" ızınlerle ınşa edılen apart- man sıtelen. vıne avnı vanlışlığın Dalan donemınde "sonuna dek değerlendirilme- Tanh, 3 Mayıs 1985 3194 sayı ıle yururluğe gırecek olan yenı Imar Yasası'na. TBMM'de "son şckli" venlıyor İlerleyen yıllarda Turkıye'nın Çevre Bakanlığı koltuğuna oturacak olan Do- ğancan Akyürek ve bazı İstanbul mıllet- vekıllen, Dalan'ın "Mutlaka bu yasa içinde yer almalı" ncasını taşıyan bır "ek maddeler" onergesıru TBMM Baş- kanlığı'na vermışlerdır Önerge, yenı İmar Yasası'na "2960 say üı Boğaziçi Kanunu ile ilgili bazı hü- kumler" getınlmesını ıçermektedır Kuşkusuz bu hukumler "değişiklik" ongormektedır Aslında, hukukçulara gore bır yasa- da değişiklik y apmak ıçın "başka bir ya- Anayasaya aykırı -A. erelerel yönetim seçimlerinin birinci yılında, imar yetkileri belediye başkanlarma devredildi. Bu haklann kısıtlı olduğu Boğaziçi'nde ise anayasaya aykın işlemlerle 4 ay içinde 1071 villaya ruhsat verilerek bu alanda bir rekor kınldı. 1-Rumeli Feneri ?ErolAkso\ 7) 2-RumeliKa\ağı < Yenı Dostlar H9, 3- Zekariyaköy-Maden f L \ um 137,Mesan62,Acarlar 136 Dereborsa43) 4- YenimaJıalle-Merkez (TKa\al6 Erdal 4kso\ 12 SaıtCandaS Selma Erkan 31 5-Çayırbaşı^Guw/wr Gıra\ 5 Topser24) 6-Büyükdere FıkrelKddı9 Belde AŞ 15 HDınçeü 4lark"o64j 7-Kireçburnu/ AlıBars 5A,İzmırlı4,istanbulBelednesı37'j 8-Mirgiin f Hikmet Abdullah 10) 9-Tarabya (Öza\ Koop53, Işt Belednesı 10 Üsta\ İnşaat 56 Goldenberg4 Ma\aİnşaat6) 10-Yeniköy (Mehmet Hattal 29 Tekser 21, Eser Tumer3 LğurTatlıcı7 A Gomeçlıoğlu 11J 11-İstinye (N Çetındemır 9 MÖİal6 RHasan6 Toprak İnşaal 3 j 12-Bebek' 1/ Elneşıl 16 1SKİ8 MunafaSuzerl Z Yacö EczacıbaşıS) 13-Arnavutköy'G A\alp 4 B Bu\ uksakar\ a 10 İstanbul Beledı \ esı 10) 14-Kunıçeşme (T Sehmen 4 V Parlak 15 Huzur Koop 9 Fıkrı Akşıt 9 Cemal Ba\ salman 5 Tekfen8 Halefoğlu\eHıs W),l5-Çubük\u'GSazak 8,H B Tatlıa31) \6-KSOAKH (B Yucel 3 \la\ a İnşaat 2,2, H B Tathcı 13 Or\ ap 10) 17- \nadolu Hisan (Otaş9 Kutlu-Kocabı\ık9j \$-KandU\i(Sabancı5 Kora\-Ka\ala60 4ka-Celepcı6 \f Karanıancö) 19-V aniköy <Kora\ -Andıçen 14) 20-Çengelköy Cengız lluça\ 18~Hlçar4,DınçBılgın4- Emk o9) 21 -Küplüce,(Kuüutaş 29 j 22-Bey lerbey i Kastellı 5 KastellıS ı Not: İsim veşirketlerinyanındaki savılar, villa adetlerini göstermektedir. Vanıkoy 119 l Çengelkoy ; Kuplucs'21 1461 villa... Evren y in bile gözünden kaçmamıştı 1985-1987 arasında Boğazıçı'nı yağmay d açan Dalan-Akyürek yasdsının ıptal karan R G 'de yayımlanıncdvdkadarbeledıyece venlen inşaat ruhsatlan "yasal" sayıldı Bu ruhsatlarla Boğaz'ın veşıl yamaçlan dev bır şdntıveye donuşurken. bırçok v ılla sıtesı dc "onay lı projesinden" daha buy uk ınşa edıldı 1988'egelındığınde oyılyazdonemı çalışmalarını Istdnbul'dd surduren Cumhurbaşkanı Kenan E^ren, 24 Ağustos 1988 gunu Dalan'ı da y anına dlaruk bır "tetkik"gezısı yaptı Boğdz dakı ınşaatların "normalin üstünde" bır voğunluk tdşıdığını fark edıp. şu uyanda bulundu "Boğaziçi guzel«illalarla daha çok cezbetsin diye yüzde 6 nispetinde y apılaşmay a i/in verilmişti. Bu yapüaşmalar, yü/de 6'nın uzerinde gibi geldi bana. De>let Denetleme Kunılu'nu bu ış için gore>lendireceğim. Kurul mu. benim göziım mü hakJımeydanaçıksın."(Cumhunyet 2^8 1988) Dalan ıse ınşadtlann "yasal" olduğunu belırtıy or. neden yoğun gorunduğu ve "yeşil katliamı" hdkkındakı goruşlennı de basınd şoy le açıklıyordu "Maalesef arsa sahipleri mesela kandilli'dcki Ka> ala'da boy le oldu, inşaatları dip dibe \e one doğru \ aptılar. Boş arazi tepenin arkasında kaldı. Karım bile bundan şikavetçı (...) Bana gore bu yeşil katliamı değıldır. Bu ınşaatlarla bir yerde Boğaz konınuyor. Çunku gecekondular her an bu guzel yerleresahipoluyorlar(...) \\rıca lOkişilik danışma kurulumuz da bu kararlarımızı imzalıyor..." Dalan'ın villa projelerını "birlikte" ımzaladığı danışma kurulu, Prot Ergun Toğrol, Prof Semavi Eyice, Prof Faik Y altınk, Doğan Tekeli (mımar), YdmazSanlı(mımdr) Prot Muhteşem Giray, Prof Orhan Mdıkaçtı. Prof Nermin Abadan ve Belediye Genel Sekreten Atanur Oğuz'dan oluşuyordu Kenan Eyren'ın gorevlendırdığı Devlet Danışmd Kurulu, İmar Yasası na 1985 teeklenen47 maddey e gore ruhsat almış tum v ılla ınşaatlannı tekertekerınceledı Sonunda Dalan ınve danışma kurulunun yanıldığı ınşaatlann çoğunun, Anayasaya ay km olduğu ıçın ıptal edılen yasaya bile "aykırı" olduğunu çunku yıne çoğunun yuzde 6'nın uzennde vapıldığını ve bu tur çok sayıda v ıllanın "kısmen" v a da "tamamen"yıkılması gerektığını raporettı Ne var kı denetleme kurulu bu raporunu 12 Nısan 1989'da "resmen" sonuca bdğladığında, yerel secımler olmuş v e rdporun gereğını yenne getırme "sorumluluğu". 26 Mart 1989'da Sözen'e geçmıştı • siyle", Boğaz manzaralı luks daıre pıya- sasında patlama yaratmıştı Orneğın Anadoluhisarı sırtlannda. Kavacık ya- maçlannda Çubuklu. Beykoz. Sanyer ve Bebek tepelennde 12 Evlul unonay- ladığı vasaya ve plana gore "Boğazdan gorunmemesi" gereken. ama satış bro şurlennde bile "Boğaziçi ayakJarmız al- tında" denen sloganlarla pazarlanan sı- teler ınşa edıldı Çunku aynı yasa ve planıardakı ongorunum sının. butun bu sıtelenn bulunduğu yamaçlan "dı- şarıda bırakacak" şekılde geçınlmıştı istanbul a hızmetı "ibadet" say an Da- lan \e Öza! yonetımı. ılenkı vıllarda "ye- şilci" olarak arulacak olan Doğancan Akvurekın de "teknik yardımlanyla", Imar Yasası TBMM'den geçerken aca- ba neden bu yanlışlığı duzeltmedıler' Bu sorunun yanıtı hıç kuşkusuz TBMM'ye onenlen ve ANAP grubu- nun tam desteğyle "aynen" kabul edı- len. Boğazıçı Yasası'na ılışkın değışıkle- nn "içeriğinde" hemen gorulebılıyor Şımdı. bu değışıklığı yıne kısaca anımşayalım 1- İmar \'asası'na eklenen 46 mad- dey le. Boğazıçı bolgesındekı ımaryetkı- len ve vonetım erkı "dağıtıldı". Ongorunum Andkent Beledıyesı'nın gengorunum ve etkılenme bolgelen de Iskudar, Beykoz, Sanyer ve Beşiktaş beledıvelenne venldı Boylece Boğazıçı'nın korunması ıçın en "hassas" konulardan bın olan "yetki bütünselliği" parçalandı Yağma ve talanın onunu daha da açan "böl >e yönet" mantığı. Boğaziçi'nde -yıne yağmaya yarayan- tam bır ımar kar- maşası varattı 2- Yıne Imar Yasasfna eklenen 47 maddey le daha once Boğazıçı Yasasf- yla ımara kapatılan "koruluk alanlar" yapılaşmdvd açıldı Bunu î>ağldmak ıçın "imar planı değişikliği yapma" oldnağı sağlanırken 5000 m2 'den buv uk parsel- lere. yuzde 6 yoğunlukta ve 2 katlı ımar hakkı getınldı 3- Gengorunum ve etkılenme bol- gelennde de yıne yapı voğunluğu arttınldı inşaat alanlan ıçın "Hesabat, briit alan uzennden yapılır" denerek, şe- hırcılık lıteraturune ılk kez yapı buyuk- luğu ıçın kamuya terk edılen yeşil alan- lann da m 2 ye katılması gıbı. planlama bılımıne a>kın bır "hesabat" gırmış oldu ...Ve, ruhsata hücum Boğazıçı nı bovlece ımara açan 3194 sayılı yasa. 9 Mayıs 198^'te yururluğe gırdığınde elbette kı once "arsa komis- yonculanna" ış duştu Boğaz'a bakan yamaçlarda 5000 m2 den buyuk arazıle- n olanlar ıçın bır sorun yoktu Ancak bu buyuklukte yen olmayanlar ıçın. kuçuk arsalan toplayıp "imara uygun" parçalar halıne getırmek. 1985 yıîı arsa pıyasasınınenkârlıışıhalınegelmıştı MArkasıl7.Sayfada YARIN: Gökdelenler geliyor, Tarlabaşı yıkılıyor...