Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22HAZİRAN1993SALI OLAYLAR VE GORUŞLER Uyanışaözlem... Dr. SEMA PİŞKİNSÜT İç Hastalıkları Uzma ezikliğinin acıanı ezerek çıkarmaya İ nsan olarak her geçen gün yeni bir bilinçle elde etmek istediği- miz ve zaman içinde de doğal olarak kabullendiğjmiz hakla- nmız var... İnsan haklan, in- sanlık tarihi boyunca farklı dö- nemlerin, mantık ve düşünce meka- nizmalannın evrimlerinden, gereksin- meye bağlı toplum bilimsel gelişme ba- samaklanndan geçerek. dinamik bir değişim sürecı yaşamıştır, yaşamak- tadır. Ve bölünerek çocuk haklan, anne hakkı. kadın haklan, özürlülerin hakkı, işçı hakkı, hasta hakkı vb. gibi de aynlmıştır. Aynca her bir bölümün bu evrim içinde sağlık. eğitim. yaşam felsefesi doğiultusunda gereksinime göre elbette alt hak istekleri de oluş- muştur. Ancak. sağlık konusu, varaluşa bağlı yaşamın sürebilmesi için gereklı. bilinen ya da henüz bilinemeyen pek çok ilkeyi içerdiği için. haklar içinde en önemlisidir. Bu, bütün bir halkın sağ- lığı demektir. Sağjık olayı, başka olay- lar gibi hata götürmez... Ve çoğu kez onanmına olanak yoktur. Her konuda olduğu gibi sağlık konusunda da anneler. babalar, ata- lar, kısaca halk bizleri yetiştirerek. bir noktada danışman tayin etmiyor mu? Peki, neden denetleme bozuk?.. Şikayetçi isek ve eğer bir düzelme ve yenileşme istiyorsak, bizlerin "Büyük- İerim düzeltecektir", felsefesindeki genç kuşaklara "'Hele kendimi bir to- parlayayım. ben de katılınm" diyenle- re ya da fırsatlar bir daha ele geçmez anlayışını taşıyanlara, aydın kimligine sığınıp. atasına "çanklı erkân" diyen aydınlara, politikaalar karşısında yön arayışında bu-akılan bazı onursuz bü- rokratlara. demokratik düşünceyi, in- san haklanru. yasama hakkını yok eden, yasal olmayan icraatlar ile sözde mevcut, özde olmayan devlet anlayışı- nı taşıyan baa devlet memurlanna, so- nuçta da birbiri ile hep davalı olan, let elemanlanna. ucuz politik oyunlar- la devletin tüm basamaklannı satm al- mayı iş yapma sayan, halka karşın halk için çalışır görünen, halkın çok gerisindeki ufku ve yüreği dar seçil- mişlere. en az on yıl sonraki planlama basamaklanm düşünebilme yerine, yüzyıl gerideki ortaçağ düşünceli ın- sanlara ve onlann ucuz "söğüşleme" planlanna. ilkel intikam duygulu icra- atlanna, hiç ama, hiç gereksinimimiz İşte grizu, işte deprem, işte çöp pat- laması, işte Sayın Kahveci'nin. işte Sayın Mumcu"nun ve işte 8. Cumhur- başkam Sayın Ozal'ın ölümleri ve ge- lecekte AIDS tehlikesi ve niceleri... Tüm bunlarda kim suçlu? Ve kim bu olaylara lavık? Ve burûann ne kadan kader? Elbette, yaşam içinde bızler hep bı- rer aracız. .Ama ne türlü? Teknik kad- rolar ölümlerde kadere ne kadar, tıb- ba ve teknolojiye ne kadar araç olu- yor?Herhalde bir düşünmek gerekir?.. Kim suçlu?.. Ehil olmayanlann istıhdamı ile her geçen gün kendiyle davalılığı artarak hantallaşan devlet mi? Halka hizmet dıye çıkan ve tercih edilen seçilmişjer mı? Her geçen gün devlet içinde devlet olan kapitalist çev- reler mi? "Biz söylemıştik" dı\en ama >apü- nmı olmadığı gibi. çoğu kez de cesaretı ve duyarlılığı kütleşmış teknik eleman- lar mı? Daha pek çok soru sorabilinz. Bütün bunlan düşünmek gerek. Ne var ki. yalnız düşünmek yetmivor. 7ü yıldır hep düşünüyoruz! Oysa düşün- den eyleme yönelmek gerek. El ele. sö- ke-söke demokratik haklanmızı ya- ratmak ve almak... Kısacası. ıcraat ge- rekir. Bütün bunlar için de yaşamın özü olan gerçek bir sevgi gerekir. O sevgiv- le öğrenmek, bılgısizlikten annarak özümüzü kazanmak! Herhalde hepsi bu... Düşünmek. öğrenmek. yarat- mak, tekrar en son öğrenilenden son- ra, yine en değerlısını öğrenmek... Öz- gürlük anlayışı da eğjtime koşut (para- lel) gelişen ve her yaşta. her toplumda. her denevimde öğrenilerek zenginle- şen bir süreç değil mıdir? Aydın. özgür. insan haklan savunu- cusu. yaratıcı ve eğitıci çağdaş önder- lerin ışığı elbette çok önemli. Gerçek demokrasiyı savunanlar "Devlet mil- lettir" ve "Devlet. halk için vardır" dı- yerek elbette değerli katkılarda bu- îunacaklardır. ama gerçek reform. milletın ""Devlet benim'" dediğı ve bu bılinci yaşadığı gün olacaktır. Halkın. devleti biz değerlendirir, biz yönetır ve hizmetı biz alınz diyebilme- si çok önemli bir bilinçlenme ve geliş- medır. İşte o zaman. bürokratlar hizmeti lütfen değıl. hizmeti. millete karşı gö- revlen olduğu ıçın yapacak. onlar için var olabılecekler! Parlamento. halkın önüne geçebilecek değerli vekillerden oluşacak. halk gerçek demokrasi ile özgurce yönetıme katılabilecek. 21. yüzyılda, bizlerin dürüst ve çalışkan olmanın yanında, çok cesur, yaratıa. dmamik. sencil (diğergam). sevgi dolu ınsanlara ve onlann önderliğine gerek- sınımimiz var. TARTIŞMA Dhan Arsel'in çağnsı üzerine. ' • 1 demokratik, laik • birfilkemidir? I Öyle olmasını M. istediğünizden "evet"diyonız. Peki kanıtı var mıdır? Demokratik bir ülkede kitapiar topiatılmazlar. Laik bir topiumda din adamlan keodi alanlan dışında müdataalede bulunamazlar. Din, eylemlerimize, düşûncelerimize kanşamaz. Son olarak duyduğumuz bir olay, demokrasi ve laiklik adına ne durumda olduğunıuzu gösterdi. Sayın İlhan Arsel'in "Aydın ve Aydın" adlı kitabı toplatüdı. Hem de bir din adamınm büirkişiliği ile. Hem demokrasi, hem laiklik, bir kere daha yara aldı. Buna karşılık, toplum ne tepki gösterdi? Hiç. Toplum, kitap toplatmaya karşı öteden beri ilgisiz. Bejki kendisiik doğrudanflgfligörmediğinden. Ya ayduüanmız? Onlar da bu eyleme ahştüar. Toplum, demokrasinin olmadığınj kamtlamak üzere tepkisiz! Oysa, bir süredir çoğulculuktan, çokseslilikten dem vımüuyordu. Hele özel radyolanmız kapanınca, kopan kıyamete ne demeU?özel radyo çoksesliükle özdeşleştirilemezdi. Kürtûr ve sanatm yanından geçmemişlerdi. Türkçemizi katlediyorlardı. Ama, kapatümalan da demokratik değildi. Toplum ayaklandı >e ilk kez halk baskısı ile durum tarttşüdı. \ asa gözden geçirildi. Toplum itiraz edince, bir şeyler yapılabftiyordu. Peki, ya İdtaplar? Onlar toplatildığında hiçbîr tepki gösterilmiyor. Onlar için > akalarımıza siyah kurdele asmıyoruz. Kitap toplatümasmı doğrudan kendimizk ilgili görmûyoruz. NilgünHavur PENCERE Insanoğlu Kafasnu Takmış KP KÜL. ispanya'da, bütün öngörülerin tersine, seçimi sosya- listlerkazandı. Madrid'den muhabirimiz Ali Kışlakyazı- yor: "Yüz/erce gazeteci, yüzlerce televizyon, dünyanın en gözde ajanslan, Madrid'de Kongreler Sarayı'nda top- lanmış, o tarihi am bekliyor. Bandolar cenaze marşını çalmak için hazır; son soluklarm kesilmesi bekleniyor. Kurtulmasına artık kimse ihtimal vermiyor. Ötdü ölecek. IJmut yok. Ve birdenbire sanki sihirli bir değnek dokunmuş gibi fırlayıp kalkıyor sosyalizm. Dördüncü zaferi bu. Inanıl- maz. Basın organiarı şaşkın. Seçim kampanyalannın ilahlan kamuoyu şirketleri şaşkın; hepsi yanılmış. Is- panyollar dördüncü kez üstüne basa basa 'sosyalizm' diyorlar." (20 Haziran 1993) Yorumcular ispanya'da sosyalistlerin dördüncü kez başarı kazanmasını "Felipe Gonzalez'in karizması"na bağlamak yolunda yarış ettiler; Avrupa'da sol geriler- ken, sosyalizm, Franco'nun ülkesinde nasıl tutunabilir- di? Avrupa'ya özgü sosyalizm çesitlemesi, öteden beri seçimlerin gelgitleriyle aldatıcı görüntüler oluşıurur. Fransa'da Sosyalist Parti kazandığı zaman günlerce sü- ren düğün bayram yaptlmışt; geçenlerde Mitterrand'ın partisi kaybedince herkes karalar bağladı. Çoğu Avrupa ülkesinde böyledir, sol ile sağ partiler, zaman içinde inişli çıkışlı seçim gostergeleriyle iktidara gelip giderler, geldiklerinde hiç gitmeyecekmiş gibi sevinirler, gittikle- rinde bir daha gelemeyeceklermiş gibi üzülürler; biraz zaman geçince her şey unutulur. • Insanın aklına bir fikir düşmeyegörsün, ille de gerçek- leşiyor. Insanoğlu "aya gideceğim" diye tutturdu mu, bilin ki dediğini yapıyor. Kafadan kontak biri, eski za- manlarda bir gün, gökteki kuşları seyrederken aklına takıyor: WArkasıl5.Sayfada Tıpkı Akbank Kredi Kartları gibi. Y a ş a n t ı n ı z ı n a r t ı k a y r ı l m a z b i r p a r ç a s ı o l a n k r e d i k a r t l a r ı b i r ç o k k o l a y l ı k s u n d u s i z l e r e b u g ü n e k a d a r ; • D ü n v a d a \ e ü l k e m ı z d e n a k i t p a r a k u l l a n m a d a n a l ı ^ v e r ı ş y a p a b ı l m e . .x s • > u r t d ı ş ı \ e > u r t ı ç i n d e o t o m a t ı k \ e z n e l t r d e fi ı r i k ' i t » v a r r s ' ç e f c e b'i l'm e . ..-* «.^ > -;. • Y u r l d ı ş ı h a r c a m a l a r ı n ı z ı d ö v ı z \ a d a T i i r k L i r a s ı o l a r a k ö d e \ e b ı l m e . . . 1 ' ' ' ' • : • G e r ı ö d f m e l e r i n ı z ı k r e d ı l e n d ı r e b ı l m e . . . _ ..."' •< • Ö d e m e l e r i n i z ı n h e s a b ı n ı z d a n o t o m a t i k o l a r a k a l ı n m a s ı n ı s a ğ l a y a b i l m e • E k s t r e n ı z e a ı t b ı l g i l e r i b i r t e l e f o n i a ö ğ r e n e b ı l m e T ü m b u i m k â n l a r h e r k r e d i k a r t ı n d a o l d u ğ u g i b i A k b a n k K r e d i K a r t l a r ı ' n d a d a h e p v a r d ı . A m a ş i m d i A k b a n k b u i m k â n l a r ı n d a ö l e s i n i 1 s u n u y o r s i z e . İşlevleri ayııı olan öyle ürünler vardır ki, aralarııulaki farkı ancak kııllaıuhğmızda aıılayahilirsiııiz... Ödüllü Harcama Sistemi Akbank Kredi Kartları şimdi, harcamalarınız karşıhğında size armağanlar sunuyor. Yılbaşından yıl sonuna kadar yapılacak yurtiçi harcamalarının bir yıllık toplamı (1 Ocak 1993'ten başlayarak) 40 milyon ve 80 milyon TL nı, \urtdis_i harcamalar.ı ise 5.000 \merikan dolarını aşan herkese çeşitli armağanlar kazanma ımkânı \eren Ödüllü Harcama Sistemi avantajı şimdi Akbank Kredi Kartlan'nda. Harcama tutarınız bundan bö\le her Hesap Ekstresi nde belirtilecektir. Kazandığınız armağanlar \kbank tarafından adresinize gönderilecektır Dikkatle ızleşin, armağan limıtinı yakalaun. r ^ M e g a N a k i t Kredi -^9 Bugüne kadar. kredi kartınızın nakit kredi ^ ^ S çekme kolaylığından yararlanmak istediğınizde, belırlenen kredi limitiyle yetinmek zorundavdınız. Oysa şimdi Akbank. kredi kartınızın Tiirk Lirası limitinin tümünü dilediğiniz an nakit kredi olarak çekme imkânı sağlayan Mega Nakit Kredi avantajını sunuyor. Çifte Kredilendirme Bugüne kadar. kredi kartınızı kullanarak \aptığın 17 alışNerişlerde. yurtiçi harcamalarınızın bir kısmını peşin öde\ip. kalanını kredilendırebılıyordunuz Oysa Akbank Kredi Kartları şimdi \urtdışı harcamalarınızı da kredilendirme imkânı sağlayan Çifte Kredilendirme a\antajını sunuyor. ^2=- Minimal Ödeme / I . Bugüne kadar. kredi kartınızla yaptığınız harcamalarda ödemeniz gereken asgari tutar % 20 idi. Oysa şimdi Akbank Kredi Kartları, harcamalarınız ıster döviz ister Türk Lirası olsun. ödemeniz gereken asgari tutarı % 15 oranına indiren Minimal Ödeme avantajını sunuyor. Böylece ödemelerınizde büyük kolaylıklar sağlıyor. Aynca kredi kartı borcunuzu Türkiye geneline yayılmış 300 AkMatik'ten ya da telefon bankacıhğı hizmeti Aktel ( lstanbul 288 12 8 8 , Ankara 419 10 20. tzmir 83 63 13 ) ile günün 24 saati öğrenebilir ve ödeyebilirsiniz. Siz de Akbank'a gelin. büyük bankanın imkânları ve ötesiyie' tanışın, avantajlarından vararlanın. AKBANK G ü v e n i n i z i n E s e r i