Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 ARAUK1993 PERŞEMBE 8 DIŞ HABERLER BenazipButto Tahran'da • TAHRAN (AA) - Pakıstan Başbakanı Benazır Butto resmi bir ziyaret içın dün sabah Tahrana gıtti. Aralannda Dışışlen Bakanı AsafAhmed Ali, Savunma Bakanı Eftab Saban Mıranı. Başbakan Özel Yardıması Sahıd Hasan Han'ın da bulunduğu kalabalık bir heyetlegelen Butto, Mehrabad havaalanında tran Cumhurbaşkanı Alı Ekber Haşımi Rafsancani tarafından karşılandı. 3 gunluk ayaretı sırasında, 'kapsamlı ve aynntılT temaslarda bulunacağı bildirilen Butto, lOaralıkta Tahran'dan Ankara'ya geçecek. İsvtçpe'nin yenî devlet başkanı • BERN(AA)-'lsviçre Parlamentosu. 1994 yılı için devlet başkanlığına Maliye Bakanı Otto Stich'i seçti.' İsvıçre Konfederasyonu Devlet Başkanlığı, 7 kabine üyesi arasından bir yıllık göreviçin seçiliyor. Devlet Başkanı, kabinedeki görevinden aynlmıyor. 220 oydan I67'sını alarak yenı devlet başkanı seçilen Stich, halen de\ let başkanhğını sürdüren Ulaştırma ve Enerji Bakanı Adolf Oggi'den l ocâkta görevi devralacak. Sıich, 1988 yılından bu yana ikinci kez bu göreve getirildi. Belçika'da greyler sörüyor • BRÜKSEL (AA) - Belçıka hükümetinin genış kapsamlı tasarruf planma tepki olarak bir süre önce başlaülan uyan grevieri sürüyor. Ülkenin iki büyük sendikası sosyalist FGTB ve Sosyal Hıristiyan CSCnin birlikte gerçekleştirdiklen genel grevlerden sonra FGTB, önümüzdeki cuma günü için yeni bir eylem çağnsında bulundu. AT zirvesinin yapılacağı güne denk getirilen grev ve yürüyüşlerin, günlük hayaü aksatması bekleniyor. Kotombiya'da çatışma:1Qölü • BOGOTA(AA)- Kolombıya'da ıkı Marksıst gerilla grubu. ayn ayn saldınlarda lOkışiyiöldürdü, 11 kişiyi de yaraladı. Polis yetkilileri, Karayip sahılindeki muz bölgesi olan liraba kaşabasında Halk Kurtuluş Örgütü'ne mensup gerillalann bir muz tarlasına otomatık tüfekler ve el bombalanyla saldırdıklannı ve beş kişiyi öldürdüklerinı 11 kişiyi de yaraladıklannı kaydettiler. Yetkililer, genllalann yakındaki Apartado kasabasma saldırdıklannı bildirdiler. 'Clintonözöp dilemeli' • TAHRAN (AA) - İran'da radikal kanadın sözcüsü kabuledilen "Cumhuri İslamı' gazetesinin başyazısında. ABD Başkanı Bill Clinton. dünya Müslümanlanndan özür dilemeye davet edildi. Yorumda, Clinton'm Salman Rüşdü'yü kabul etmekle Müslümanlann inançlanna saygısızlık ettiği savunularak "ABD başkanının açık ve resmi bir şekilde özür dılemediği takdırde Müslümanlann öfkesinin her an ABD'ye karşı bir olayyaratabileceği ve bunun tek sorumlusunun Clinton olacağı" ifade edildi. NATOhaberteşme uytfusu •CAPECANAVERAL (AA)-NATO'yaaitbir asken haberleşme uydusu, ABD'nin Cape Canaveral hava üssünden fırlatıldı. 1430 kılogram ağırlığndaki uydu, sabaha karşı TSİ 03.48'd'e Delta II roketi ile uzaya gönderildı. İngılız "Britısh Aerospace" ve Amerikan "Matra Marconı" şirketlerinın ortaklığı ile yapılan sckizincı uydu, asken çatışmalar sırasında NATO birliklenne güvenılır haberleşme ımkanı sağlamak amacını güdüyor. ! İÜÜ. Blıkıı a*, Htri Rusya'nın seçeneği (Gaydar) RusyaDem. Reform Hareketı (Sob- cak) Birlik ve Uzlaşma Partısı (Şahray) Yavlinskiy-Lukin-Boldirev (Yav- linskiy) Rusya Demokratik Partisi (Travkin) Sivıl Birlik (Votskiy) Rusya Komünist Partisı (Zyuga- nov) Tanm Partısi (Lapşin) Liberal Demokratik Parti (Jirinovs- kiy) VMiatayasa Kabul Kabui Kabui Ret Ret Ret Ret Ret Kabul Ktrt.Bfk.StcM Istemiyor Celişkili Istiyor (Şahray aday) istiyor (Yavlinskiy aday) Istiyor (Travkin aday) istiyor istiyor istiyor istiyor (Jirinovskıy aday) 4ıktaıtaytm YeitSın'idestekliyor Yeltsin'i destekiiyor Yeltsin i destekiliyor Çetişkili Yeltsin'e karşı Yeltsin'e karst Yeltsin'e karşt Yeltsin'e karşı Çetişkili EkOMnlk rtf«>a ' Şok terapi'ye devam "Şok terapi"ye devam "Şok terapi", ama bazı on- lemler "Şok terapi", ama bazı ön- lemler Reformlar ılımlı sosyal ağırlıklı Reformlar ılımlı sosyal ağırlıklı Sosyal demokrat modeller Sosyal demokrat modeller Celişkili E*!»itİfcl Batı yandaşı Batıyartdaşı Batı yandaşı Babyandaşt Bağımsız Bağımsız (Çin'le yakınlaş- ma) Bağımsız Bağtmstz Çin ve Irak ite yakıntaşma YakabMüar R Dem Ref.Har.Bir.Uzl.P, Yavi R Seçeneği, Bir. Uzl. P, Yavl R Seçeneği Yavl R Dem Ref. Har. ilk üç blok ve Sivil Birlik Sivil Bırhk RKP, Tanm P R.Dem P. Yavl Tanm P., Sivıl Birlik, R Dem. P RKP, R.Dem. P . Sivıl Birlik - %3CW0 %3-7 %5-10 %1(W0 %3-10 %S-7 %&-15 %5-15 %10-15 Seeimlere katılan 13 bloktan 9'u politik parti >e> a harcket. Bunlann ceşitli konulardaki görüşlerini yukarıda top- jik İttifak (Limar), Onur ve Merhamet (Frolo>) (özürlü ve malüller bloku). Yukandaki konularda net politikalan ladık. Öteki bloklar ise şunlar. Rusya Kadınları (Kedulova), Yeni İsimler (Lasevskiv)(Gençlik Hareketı), Ekolo- bulunmavan bu blokların her birinin yüzde 2-7 arasında o> alabileceği tahmin edilivor. 12 aralıkta yapılacak parlamento seçimi ve anayasa referandumu öncesinde, birçok siyasal örgüt ve yayın yasaklı Rusya'dayasaklanııgölgesindeseçiııı HAKAN AKSAY MOSKOVA - Rusyada 12 aralıkta sandık başına gidıliyor. Seçmenler, federal mecHs adın- daki yeni parlamento için aday- lar arasından seçım yapacaklar ve ıktidarca haarlanan yeni anayasav a kabul ya da ret oyu verecekler. Seçimlerle birlikte, ülkedeki güçler dengesi yenıden düzenle- necek. Muhalefet iki ay kadar önce yedıği darbeden sonra, seçim kampanyasıyla birlikte yarala- nnı sarmaya çalıştı fktidan temsıl eden seçim bloklan ise gerek maddi gerekse de propa- ganda açısmdan sahip oldukia- n avantajlı koşullan değerlen- dirmeye gayret ettiler. 3-4 ekim kanlı olaylanndan çok kısa bir süre sonra pek çok politik örgüt ve yayınm yasaklı olduğu, seçım ıçın aday olan 35 bloktan 22'sıne ızin venlmediği bir ortamda, seçimlenn ne dere- ce demokratik olacağı lartış- majı bulunuyor. Özellıkle de secimlerin ve anayasa referandumunun ge- çerli sayılabilmesi ıçın seçmen- lenn yalnızca yüzde 25'inin katılımının yeterh sayılması. muhalefette tepki yaratıyor. Kanlı ekim olaylannın ardın- dan, lider Yeltsin'in toplumsal saygmhğında ciddi bir sarsıntı duyumsanıyor. Seçim bloklan- nın çoğu devlet başkanı erken seçimlennden vazgeçilmesine ve Yeltsin'e olağanüstü yetkiler veren anayasanın tartışılmadan onaya sunulmasına karşı çıkı- vor. Sürpriz olabilir Gerçi Yeltsin'in gözde ba- kanlannın yer aldığı Rusya'nın Seçeneği adlı blok, secimlerin en güçlü adayı olarak değerlen- diriliyor. Ama komünistler de içinde, muhalif bloklann sürp- riz başan kazanmalan olasılı- ğından gıderek daha sık söz edı- liyor. Bu arada politik gözlem- ciler, açıkça Rus şovenizmi ya- pan ve faşızan sloganlar kul- lanan Liberal Demokratik Par- ti'nin, Rusya"nın en güçlü partı- lennden bin halıne gcldiğinc dikkat çekiyor Yenı anayasanın başkanlık rejiminı yerleştırmeyi ve parla- mentonun ciddi bir ağırlık ka- zanmasını önlemeyi amaçla- ması. secilecek parlamentoyla Yeltsin'in arasında daha ilk günden gergin bir ortam yaratı- yor. Yeni anayasayla devlet baş- kanının parlamcntoyu dağıtma yetkısınin yasalaşacağı olasılığı da göz önüne alınırsa, parla- mentoyla Yeltsin'in arasının -hemen olmasa da birkaç ay ıçınde- açılacağını tahmin et- mek zor görünmüyor. Taşra huzursuz 12 aralıkta yapılacak seçim ve anayasa referandumu vakla- şırken, taşranın huzursuzluğu- nun arttığı gözleniyor. Rusya Federasyonu içinde yer alan 89 özerk cumhuriyet ve bölgc. yeni anaşasa taslağında kendi >etki ve özerkliklerinin kısılrnasın- dan memnun değıller. Özerk cumhurivet ve bölgler yeni ana- yasanın 'egemenlik >e federas- yondan a\nlma' haklannı orta- dan kaldıracağını öne sürüyor- lar Gorbaçov'un çıkışı Seçımlere 3 gun kala eski Sovyetler Birlıği Mihail Gorba- çov BBC radvosuna verdığı de- meçte secimlerin gerçek anlam- da 'özgür ve demokratik olma- yacağHiı" savundu. Gorbaçov. 4 ekımde parla- mentonun vakılmasından son- ra Rusya'da havanın değiştiğini söyleyerek "Bu seçimlerde as- lında karan halk değil, resmi otoriteler verecek" dedi Yeni Rusya Parlamentosu'nun (Federal Meclis) Şeması FEDERAL MECLİS (628 ÜYE) DEVLET DUMASI FEDERASYÖN KONSEYÎ1 Seçim bloklan (Politik ve toplumsal örgütler) Seçim bölgeleri (500 biner kişilik 225 seçmen bölgesinden 1 'er temsild) Rusya Federasyonu'na bağlı birimler (89 cumhuriyet V9 bötgeden 2-şer temsild) (225 üye) (225 üye) (178 üye) Rusya FederalMeclisi Boris Yeltsin'in 21 ey lülde ya> ımladığı kararla, ülkcnınen üst iktidarorganı HalkTcmsilcileri Kongresı kaldınldı. Yenı Rusya Parlamentosu (Federal Meclis) iki bölümden oluşacak: Alt Meclis (Devlet Duması)ve Üst Meclis (Federasyon Konseyi). AlıMeclısin Rusyatoplumunu, Üst Meclis'ın ise dev letin federatif yapısını yansıtması fıkri temel alınıyor. Duma'nın yasama faaliyetleri. Federasyon Konseyf nın ve Devlet Başkanının onayını alması dururrründa geçerlı olabiliyor. 12 arahkta sandık başına gidecek seçmenler. parlamentoya girrnesıni istediklen üç adayı belırleyecekler: Birincısi. ülkeçapında örgütlenmiş seçım bloklannın adaylannı; ikincisi, kendı seçmen bölgesının (seçim bölgesi, 500 bın kışı avannda seçmenden oluşuyor) adaylannı; üçüncüsü içinde yaşadığı cumhuriyet. bölge. yöre veya kenti temsil edecek adaylan seçecek. İlk iki oylama. 450kişilik Duma'nın üyelerini; üçüncü oylama ise 170 kişilik Federasyon Konseyi'nin üyelerini beHrlemiş olacak. ATİNA-ANKARA Papandreu diyalog îsteıniyor BRÜKSEL (Cumhuriyet) - Yunanistan Başbakanı Andre- as Papandreu, Türkiye ile Yu- nanistan arasında bir diyalog yürütülmesınin hiçbir sorunu çözmeyeceğini söyledi. Bu hafta sonu yapılacak Av- mpa Birliği (AB) zirvesine ka- tılmak üzere Brüksel'e giderken uçakta Yunanlı gazetecilere Türk-Yunan ilişkilen konusun- da bir demeç veren Papandreu. "Eğer diyalog birisjyle buluş- mak ve konuşmak ise bu olanak- lıdır. Sayın Çetin ile Sayın Pa- pulyas arasında da bu olmuşrur'" dedı. "'Kastedılen Ege konusunda, Kıbns konusunda veya başka bir konuda karşı görüşler ara- sında diyalogsa, o zaman an- cak. Kıbns konusunda böyle bir divaloğun olamayacağım söyleyebilirim. Çünkü Kıbns konusu bır Türk-Yunan soru- nu değildir" şeklinde konuşan Yunanistan Başbakanı şöyle devam etti: "Sayın Çetin'e ancak şunu an- latmak oianaklıdır. Kıbns soru- nu kalıcı ve adil bir çözüme ka>uşturulmadan Türk-Yunan ilişkilerinin güçlendirilınesi mümkün değildir. AjTica, kıta sahanlığı sorunu hariç, 'görüş a>nlıklan listesi' tümüyle Türki>e'nin Yunan ege- menliğine karşı yönelttiği iddia- lardan ibarertir." BOSINA-HERSEK Saraybosna'ya saldınlardunnuyor • Saraybosna'nın merkezinde önceki gece meydana gelen ve ufak çapta silahlann kullanıldığı çatışmalann yabancı basının kaldığı Holiday Inn Oteli'nden de duyulduğu kaydedildi. Olay sırasında trende bulunan yolcular, saldırganın yakalanmasının ardından olayı dehşet içinde anlattdar. New York'ta trenin en kalabalık saatinde silahlı bir kişi çevreye ateş açtı Banliyötrenindedehşet: 4 ölüDış Haberler Servisi - ABD'nin Nevv York kenti yakınında banliyö treninin en kalabalık saatinde çevreye ateş açan bir kişi paniğe sebep oldu. Saldında 4 kişi öl- dü. 12 kişi de yaralandı. Polis yetkilileri. kimliğını açıklamadık- lan silahlı kişinin yolcular tarafından ya- kalandığını ve gözaltında olduğunu açık- ladılar. Yetkililer, saldında varalananlar- dan dördünün durumunun ağır olduğunu kaydettiler. Amerikan televizyonlan. banliyö tre- nındekı saldınya geniş yer verdiler. Nevv York televizyonu. Garden City istasyo- nundan yaralılann tahliyesine ve acil du- rum araçlannın bölgeye gelişlerine ilişkin görüntülere, haber bültenının ilk sıralann- da yer verdı. Olaya tanık olan yolcular, saldırganın yakalanmasından sonra bile şoku üzerlennden atamamışlardı. Yolcu- lar. olayı televizyon kameralanna dehşet ıçınde anlattılar. Bir bayan yolcu. olayı şöyle aktardı: "İçerde silahlı birisi >ardı, bağnşmalan du- yuyordum, vagonlann içinde birileri koşu- şuyordu. Her yerde yaralı insanlar vardı. Çok korkunç bir olavdı. Sürekli çevreye ateş edivordu. Durmuvordu. Herkes kol- tuklann arkasına sığınmıştı. Çok korkunç birolavdı." Nassau bölgesi polis sözcüsü Andrew Desimone. televizyonda yaptığı konuşma- da saldınnın amaanın belirlenemedığini anlatarak saldırganın tren koridorlannda gelişigüzel dolaşarak kendıne kurban seç- tiğini söyledi. Dış Haberler Servisi - Bosna- Hersek'in başkentı Saraybos- na'da önceki gece yeni çatış- malar olurken Bosnah Sırpla- nn "parlamento" başkanı Momcila Krajisnik bunalıma çozüm bulunması konusunda bazı ilerlemeler olduğunu ılen sürdü Saraybosna'nın merkezinde önceki gece meydana gelen ve ufak çapta silahlann kullanıldı- ğı çalışmalann vabancı basının kaldığı Holiday Inn Otelı'nden de duyulduğu kaydedildi. Saraybosna radyosu, Hırvat güçlerin Müslümanlann kont- rolündeki Gornji Vakuf kenti- ne karşı önceki gün düzenledik- leri saldında 150 top mermisi attıklannı belirtti. Hırvat radyosu ve televizyo- nu, Sırp milislerin dün gece, Bi- aorad kentine ateş açmalan so- nucunda bir kadının öldüğü bildirildi. İhtiyatlı ijimserlik Bosna Sırp Parlamentosu Başkanı Momcila Krajisnik, BM gözetiminde Müslüman Başbakan Haris Sıladziç ile gö- rüştükten sonra "ihtivatlı bir iyünserlik" içinde olduğunu söyledi. Krajisnik ile Sıladziç. önceki gün BM kontrolü altın- dakı Sarav bosna havaalanında bir araya geldı. AA'nın haberi- ne göre Krajisnik, merkezi Belgrad'da bulunan Tanjug ha- ber ajansına yaptığı açıklama- da. bazı sorunlann "ölü nokta- dan" çıkartıldığını kaydederek "ihtiyatlı ivimserlik" içinde ol- duklannı sö>ledı. Çözümuzak Momola Krajısnık'in bu açı- klamasına karşın Sıladziç, orta- da çok sorun olduğunu ve bir çözümden çok uzakta olduk- lannı bildırdı. Sıladziç. sorunlann büyük bir bölümünün. Bosna'nın do- ğusundakı Müslüman bölgeler ile Sarav bosna'nın Müslüman kesimi arasında bir bağlantı ku- rulmasından kaynaklandığını söyledi. Bosna Sırp Parlamentosu Başkanı Krajisnik. görüşmede başkent Saraybosna'nın statü- sü dahil olmak üzere toprak ve Müslümanlarla Sırplann deni- ze açılmalan konulan üzerinde durduklannı kaydetti. Bosna Müslüman ve Sırp ta- raflan üst düzey yetkilılen. ge- çen hafta Ccncvredeki görüş- melere ara verilmesınden bu yana ilk kcz bır araya eeliyor- İar. 'İnsani amaçb' operasyon, Washington yönetimi için diplomatik- askeri bir yenilgi oldu ABD, Soıııali batağındabirînci yıhnı doldurdu L. Aidid 'e karşı ilan edibnemiş bir savaş yaşandı. WASHINGTON/ NEW YORK (AA)- ABD'nin, 9 Aralık 1992'de 'İnsani kaygılar- la" ilk birlıklerinı Somali'ye çıkarmasının üzennden tam bır yü geçti. AFP'nın yorumuna göre insani amaçlı 'iyi bir operasyon", bır yıl dolmadan ABD için diplomatik-askeri bir yenilgi oldu ve NVashıngton yönetimi. içine gömülmesme ramak kaldığı "bataklık"tan 31 marta dek tamamen çekılmeyi kararlaştırdı. Somalı sorunu, ABD ve özellikle de Baş- kan Bill Clinton içın sclefi George Bush'tan aldığı kotü bır "mu-as" oldu. Somalı, ABD için uluslararası diploması alanmda 1993ün en büvük başansızhğı oldu. Amerikan deniz piyadeleri geçen aralıkla Mogadişu'ya çıkarken amaçlan milyonlar- ca Somalili'yı açhktan kurtarmaktı. Operas- yon çok önemlıydi. Çünkü ABD, iosani amaçlaria müdahale hakkını" ilk kez örnek- lendiriyordu. Selefınin hazırladığı bir "oldu-bitti"yle karşı karşıya kalan Clinton, bır konuşma- sında "aralıkta Somali'ye gidip ocakta döne- ceğimiz söylensevdi. bunu ciddiye alacak kim- seçıkmazdı"derkcn, Bush'un İcarannı onay- ladığını ıma edivordu. "ABD'nin sorunlannı çözmek için iktidara gelen Clinton". bayrağı, bır an önce BM'vc geçirmek ıstıyordu. Nite- kım, BM karanyla, 4 mayısta, "Restore Hope" adı verilen ABD operasyonu, UNU- SOM 2 adı altında BM'ye devredıldı. Was- hıngton, Somali'ye gönderdiğı 20 bın askeri- nı çekmeyı, bu ül'kede BM komutası altında sadece 5 bın askerinı bırakmayı kararlaştırdı. General Aidid General Muhammed Farah Aidid liderli- ğindeki Somali Ulusal İttifak taraftarlannın 5 haziranda Mogadışu'da BM birliklerini pusuya düşürüp 24 Pakisıanlı asken öldür- mesiyle işler "çığnndan çıktı". BM, Aidid ve adamlanna karşı ılan edilmemiş bir savaş başlattı Aıdid'in adamlan, 3\e4ekimdede 18 ABD askerini pusuya düşürerek öldürdü. BM ve ABD askerlenyle Somalilı gruplar arasında meydana gelen çatışmalarda çok sayıda Somaİıli yaşamını yitirdi. Aıdid'in adamlannın saldınlan ve öldür- dükleri bir ABD askerinin cesedini sokak- larda sürdürmeleri. ABD'de "isyan havası n estirmeye başladı. Clinton yönetimi. ka- muoyundan gelen baskılarla Vietnam'a benzemeye başlayan Somali batağından ta- mamen kurtulmayı karalaşürdı. Clinton. ABD askerlerinin General Ai- did'i artık "kovalamayacağını". Somali'deki askerlerinin en geç 31 manta Somali'den ta- mamen çekilmiş olacağını açıklarken "ABD'nin, bötün sonmlarmı çözemeyeceği- ni"ıtirafediyordu. Somali'de geçen yaz rakip gruplar ve BM askerleri ile girişilen çatışmalarda 10 bine ya- kın Somalili öldü veya yaralandı.