Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 KASIM1993 PERŞEMBE 10 EKONOMI BORSA YERİLBU Endekster Bileşik Mali Sanayi öncefci 16443.92 15928.93 17440.34 Işlem hacmi Işlem miktarı Dünkü 16721.68 15992 56 17820.51 Farfc(%) 1.68 0.40 2.17 1.726.670.020.250 213.823.157 BORŞA 24USN1M1 !*• «*>** 00ı Adana Çıroerto lA) 002 Adana Çtmento (C) 003 Abana Bektramek OKAkafTakstıl 0O7AlsuiplıkDokufna OOSAkbank OIOAksa «»• 014 Altınyunus Çeşme 015AltMannarıs OISAItnyıMız 018Arç«lrk rttjMni 020 Asian Çtmento 03«Çuk<ırov«EI«ldr* COSDermrtmr* 037Dermod SMImliMMI 039 Drtas Doğan MlMkOf 043DuranOfc« 044 Eczacıbas» Yanrırr 045Eczacıba$<llaç 047EgeBıraolık MlfB)EBJtaM M H p M M OSOEgeSeram* 056Esöank •RMiFfcaa 058 Feoış Alumınyum 059 F nansbank NI 062Gıma 065Gortonlşıl OSSHalkalıKonut 070 Hûrnyet Gazetecı I ık H CTL1M 073 Intema 076 tzmır Demır Çelık 078 Kanonsan C7SKsv OBIKepezElektnk 083 Koç Hotdıng M4U(T 086 Konıteks 08BKonjma 089Koytaş 090KütahyaPorse4«ı 097 Mensucat Santral 113 Pefrofcent Tunzm 114Pımaş HSPınarErrtegreEt 11IMVİH U7PMPM IIIMnltM 11IMIİH IMhortı I » 124 Santral Holdıng IHSaHaouı IMStt» 1Z7SHB 128 Soomez F-ia/nent 129SunE!ektronık 130TamSıgorta 132TrakyaCam 133TurkDonnrO«tû<n 135Tekstılbank 137Tezsan 138 T GaramBankası i39TurkHavaYollan 140TlşBKurucu H1TMUBM 142T ts Banfcası (A> 14ST Kalkınma Bankası 146To<aşOttmob<!Fat> 147TofaşOtoTicar« 148ToprakKa$tt 151 TufkSemens iıın 153TurkTuborg 155Tu0raş 156Tunjnbank 156UşakSeramık INRtt 164YapıKrsdıBankası 1MTİBH 8 700 18S0 1925 «TM 1UM 14 000 9500 9300 t7JM 16000 4600 2700 19-250 117H 17250 1 1 M 8 500 13000 23 000 U M 12 500 5500 1UM 10500 7.1H 16500 İ.1M 1UM 5300 5J00 8400 UM 36 500 11.7M UM 18 750 L4H 1UM U M 3050 6800 8.100 UM IIJM 54 000 UM IZJM 17 750 UM 14JM UM 4250 000 8400 1UH 17»» 4250 U M 8.900 2.075 1UM 13750 6.100 14.750 11000 1UM 26000 II 8 500 UM 2000 3.950 6700 I.7M 2.1M 17.7li 9 3 0 0 1 1 . Z N 950 1 . 7 M 42.500 ızn 4.7M 170» 1 9 2 5 0 2 . 4 5 0 4 J M 7 4 J M 1J7I Z2S0 11.250 Z650 1JH UM 1 1 0 0 7 J M *M» 1000 1UN UM 4JM 29.000 2J225 6.500 1UH 6600 15 500 MH 3 750 14M 1650 11000 3.350 35 000 000 UM 900 000 1UM 2 . 4 5 0 6 9 0 0 0 5 6 0 0 0 8 0 0 0 4 . 1 M MM 15 000 UM 14 500 1t.Mf 12 750 3350 U M 5700 8 5 0 0 1 8 5 0 1 8 7 5 4 J M 1UH 1 3 5 0 0 9 5 0 0 8 7 0 0 1 7 J M 15 750 14 0 2600 18 750 17JM 17000 U M 7700 0 11.7M 1UM 23 000 U M İ 7 J 12.250 5400 0 7JM 16 50C UM 1UM 5 3 0 0 5 . 3 0 0 8 . 2 0 0 4 J M 36 000 n.TM UM 18500 1 4 M IIM 1UM 1UM İ.7M İ900 IUH 6800 7800 I . 7 M 1 1 . M » 0 4.1M BJM 16000 U M 14.İM U M 0 8400 1UM 7*M 4 30C MM 8 800 2.025 1 3 2 5 0 6 0 0 0 0 1 3 . 0 0 0 1 L M » 25 000 1 8500 MM 0 3800 6600 17JM 8700 11JM IUH 0 11M i t.TM 41500 U7f UM İ.7M 18 750 2.350 UM 7UM 1.7M Z200 10 0O0 2 550 H.M UM tıtm 1JM 0 117M 0 2150 6300 IIM 6500 15000 U M 37O0 117M 0 10 500 3 150 0 UM 0 «MM L7M 2300 64 000 53 000 0 UM U M 14 750 UM '4 000 1MM 12 250 3100 1 4 M 5700 »7JM UM 2 150 8800 1900 1925 14 000 10.200 9000 16 000 İ1JM 14JM 0 2600 19250 17.7M 17250 UM 8.200 UM İ.IM 0 1UM itTM 24 000 MM U M I17M 12 500 5600 1UM 0 7M» 17000 5300 5400 8 4 0 0 4 J M 37 500 I2.7M 7JM 18 750 U M 1UM 1İ7M 117M UM 3050 İİ.7H 7000 8.200 7.1M 11JM 0 19 750 UM IUH 17M 0 8.700 IUH 7JM 4 250 I.7M 9100 2100 1I.7M 13 750 6.100 0 1320 1UM 26 000 8800 İ.7M 0 4000 6 800 1J7J 42 500 13M 1920 2450 4.1M 1.7M 4.7M U M 2 400 11000 2.700 İ.7M 1J7İ 0 IUH 0 2550 6600 1171» 6600 15 500 U M 3700 IUH 0 11000 3350 0 7.M8 0 IUH 2.450 68.000 56000 0 4.4M U M 15.000 12.750 3300 220 İ.7M 8 7 0 0 1 8 5 0 1 9 0 0 1 4 0 0 0 9 5 0 0 8 8 0 0 1 7 J M 16 000 1 * 0 2600 1920 17JM 1720 1M» 8200 U M IIM 0 IUH 117*0 23 000 1 1 7 * 0 12.500 iua o 7 J M 1 6 5 0 0 UM IIM 4 Z . M » 5 3 0 0 5 3 0 0 8 3 0 0 4 J M 36 500 1UM 7JM 18500 İ.M0 K.MH 1t7M H.7M U M 2350 1İ.7H 6800 7900 7JM lUM 0 4.4M 16000 UM 117*» UH 0 8.400 IUH im 4150 I.7M 8.900 2.075 1S.7H 13.750 6100 0 13.000 IUH 25.500 1 8 500 İ.7H 0 3.900 6700 UH MM 9 300 0 14M 1JM 42 000 7.1M 19250 2.350 4.1H 1.7M 2.2O0 iaooo 2.650 1 . I 7 S İ . 4 M 0 7JM U M 0 ILHİ ttM S.4M 0 2200 6300 1L7M 6600 15500 U M 3700 IUH 0 10 750 3300 0 7JH 0 44JM IUH 2 3 X 6 4 0 0 0 5 4 0 0 0 0 1 5 0 0 0 UH 14 000 IL7M 12 750 3 100 UH 5700 14S» 2.200 İ.7H U M 5200 17M 7359 833 2 7 » 773 556000 tum 1457 000 1927 000 350 827 MU71 785 000 1 1 1 0 2110 253000 «-U7JM 1016.090 1.417M» 22 000 7MUM 0 Z17JM H1.4M 10 000 HJ»J7 tum I7UH 1582 169 164 500 1I1.4M 0 1.7MJM 641000 MIIJH 1 13000 517 624 246150 117260 M7UM 222 000 1.7t7Mt 1.H7JM M.1I7 vaıtm 332 000 1.M7JM 6000 0 İ.7M1M 27 000 1J1UM 1İ1.1M 17JM 0 58 600 1 485 000 999 320 6423416 11U4* 730 655 549 550 0 500.234 17Mİ M.17I H.1M 66900 0 434 990 264 000 İJM LD4.74» L7I4JM 4 3 I X IUH 0 J4.1M.17t İ.7M IM.1H 8 5 1 3 0 1. IMIMt 332 300 876 000 ınj7» U2U1I 23 460 33 500 733000 1M.7M 1H1MS 0 •7.M» M 4 U M 800 592 7 X 61 000 3 907130 23 062 1*1 UM 1110O0 IJHM 0 80 083 1 124 762 0 1JS7JM 0 »41.»M 1JMJM 133 750 114 015 72 700 100 U4M71 I7M.74» 116 000 HM1I 99104 2544 044 37 017 1.4t1J7l 139800 I7UM H7.0M 2545 864 Ml-M» 7 336632 8 701 1857 1 886 4.74J 1U71 1 3 9 2 7 0 8 8 0 3 1 7 J M 15934 na 1447» HJM 0 2600 18950 17JM 17549 114* 7860 1.117 11JM 4JH UIJ 1UII 23 400 IUH M1M 12474 5545 1UM 0 7JM 16593 U M IUH 4 1 . 4 1 » 5 3 0 0 5 . 3 1 9 8 3 0 4 4 J M 36386 1MM 7.t74 18 551 UM IUH Ut7 2.960 tun 6 900 7 917 UM 11JI7 0 u« OM1 17055 U1» 1UM U M 0 8 522 lun 7.1M 4136 UM 8.933 2053 IUB 13.516 6.047 0 11028 1Z.17I 25 593 8.619 Utt o 3,871 6.700 UM tiM 17.7K 9195 11JH IUB 0 UH ıjn 42 IX UM 4.717 U7I 19041 2383 4417 7J.7J4 1.7M 4.44» 1.14» 2530 10.462 2628 Z7.1H İ.44» 1.MI tAB 0 7.7M 4.111 0 IUH UM f.ia 0 2191 6.463 1U71 6537 15 226 14» 3 700 144M 0 10 742 32S2 0 UM 0 44.112 1İ.11I 2362 64 333 54111 0 -4995 1147 14 051 IZJM 12513 3191 1441 5850 Utt 2.225 5190 DÜNYA BORSALARI Attının onsu: 376 50 dolar ABDOolan: 1 7020 Alrnan Markı 10820Japofi Yenı 1$ 1 48901 Sterlını PetroUn varHi: 15.45 dolar MERKEZ BANKASI • Emısyon (23 Kasım) 65 085 Omıiyar • TL Interbank faızlen %7975 Iştem Hacmı 1 617 4 mtlyar Gecelık %5B Haftahk repo %61 5 Aviıkrpnn %H4 Sl^ n 0900 9911100 fâY A Y I N Tuftty»wnhwyvmden<»**»pi3^»3TL*r / 7 î T * V * Servta surett ' K) dak.'-a*' /FOflEKS A $ PARARAPORU Çiller, devletin en büyük kaynağı olarak özelleştirmeyi gösterdi Saüş gelîrî abartılıyor PARAMNYONU ABDURRAHMAN YILDIRIM ANKARA (ANKA) - Başba- kan Tansu Çiller'in, devletin ge- lir ka>Tiaklan arasmda birinci sıraya oturttuğu özelleştirme ve bu şekilde elde edilecek kaynak abarülıyor. Kamunun elinde bulunan ve hemen satılabilir durumda olan hisselerin sağla- yacağı kaynak, 1994 yılı bütçe açığının üçte bınni ancak karşı- layabiliyor. KOt,hepsimsatsa Kamu Ortakliğı îdaresi'nin borsada işlem gören şirketler- deki hisselerinin tümünü sat- ması durumunda elde edilecek gelir bıle bütçe açığına sadece yama olabiliyor. KOİnın, Bor- sa'daki 12 şirkette hissesi bulu- nuyor. Bu şırketlerin piyasa de- ğeri son günlerdeki hızlı artışla birlikte 120.6 trilyona ulaştı. Şirketlerde yüzde 4.12 ile yüzde 99.24 arasında payı bulunan KOİ'ye dûşen kısım ise 66.4 trilyon lira. Bir başka ifadeyle, KOİ borsadaki şirketlerde bu- lunan tum hisselerini dünkü fı- yatlar üzennden satsa 66.4 tril- • Başbakan Tansu Çiller, devletin gelir kaynaklannı sıralar- ken özelleştirmeyi vergiden önce sayıyor. Rakamlar ise, "Devletin en büyük gelir kaynağı özelleştirmedir" diyen Çiller'i doğrulamıyor. yon lira elde edihyor. KOİ'nin tüm hisse senetlerini satabilmesi mümkün olma- makla birlikte, bunun gerçek- leştiği varsayılsa bile sağlana- cak kaynak 1994 bütçe açığının ancak üçte binni kapatabiliyor. Üçte birlik oran da, 1994'te bütçe açığının öngörülen 192 trilyonda kalacağı varsayumna dayanıyor. 1994 açığının 400 trilyona kadar çıkabileceği tahminleri yapıhyor. Bu durumda, özelleş- tirmeden elde edilecek gelirin açığa oranı daha da geriliyor. Başbakan Tansu Çiller, dev- letin gelir kaynaklannı sıralar- ken özelleştirmeyi vergiden önce sayıyor. Rakamlar ise, "Devletin en büyük gelir kaynağı özelleştir- medir" diyen Çiller'i doğru- lamıyor. 1994 yılında vergi gelirleri 473 trilyon olarak hedefleniyor. Özelleştirmeden ise, borsa dışı- ndaki şirketler de dahil 50 tril- yonluk bir gelir bile beklenemi- yor. EJI büyük gelir Tüpraş'tan KOİ, her türlü siyasi ve eko- nomik engel aşılsa ve özelleştir- me yapılabilse. en büyük geliri Tüpraş'tan elde edeceİc. Tüpraş'ın piyasa değeri 23.8 trilyonu. yüzde 97.43'lük hisse- sine göre KOİ'nin payı da 23.2 triJyonu buluyor. KOİ'nin payı açısından ikin- ci sırayı 12.8 trilyonla Petrol Ofısi, üçüncü sırayı da 8.8 tril- yonla Petkim alıyor. Kamu Or- takJığı îdaresi'nin Borsa'daki 12 şirketteki hisselerinin değeri şöyle:"Tupraş 23.2 trilyon, Pet- rol Ofisi 12.8 trilyon, Petkim 8.8 trilyon, Tofaş Öto Fabrikalan 87 trilyon, THY 8 3 trilyon, Er- demir 2.8 trilyon, Netaş 863.6 mflyar, Tofaş Oto Ticaret 621 milyar, Bolu Çimento 1883 mil- yar, Kö\taş 41.2 mil>ar, Pınar Et 22.9 milvar, Afyon Çimento 11.9 milvar lira." VAT1BIMF0HLARI MMIMİİM Katlma betaesladı Bugün Kablma Bugûn Iş Yatınm-1 lşYatınm-2 Iş Yaönm-3 lşYatırım-4 lşYatınm-5 Iş Yatınm-6 lşYatırım-7 lnterfon-1 lnterfon-2 lnterfon-3 lnterfon-4 lnterfon-5 lktisatYat-3 lktisatYat-4 lkt.AtıhmFon Gar Yatınm-1 Gar. Yaörım-2 Gar Yatırım-3 Gar Yabnm-4 Gar Yatırım-5 Yonca Fon 1 EsbankFoni Esbank Fon 2 Esbank Fon 3 YKBYatırımF. YKBSektörF YKB Hisse F. YKB Kamu F YKBLikitF. YKB Karma F YKB Döviz F YKB Kapital F. YKBAktifF. VakrfFon-2 VakıfFoıv3 Vakrf Hisse VakıfDünya Vakrf Fon-6 Dtş. Mavı Fon Dışbank Beyaz Dışbank Pembe TütünFon-1 Tûtün Fon-2 Finans Fon-2 306.011 176 278 84.824 51.902 28.351 58.451 18.029 207.651 155.166 85.659 88.267 25.243 73.590 80.565 80.519 229 716 85.489 56.076 43.031 43.508 10.644 227.411 75.081 60.866 199.897 160.565 238.810 157.533 137.187 156.669 75.459 55.538 52.381 364.564 68.405 56.218 59.999 42.937 140.723 257.723 67.888 160.250 43.563 103.890 0.15 0.64 0.58 0.14 0.13 0.15 0.66 015 0.15 0.15 0.15 -0.74 015 0.91 0.37 014 0.14 014 -0.19 -0.21 -0.29 0.15 015 -0 49 0.15 015 0.11 0.15 015 0.15 0.18 0.15 0.01 0.14 0.14 0.91 -0 03 -0.92 -0.97 -1.12 -0.64 015 015 -0 36 Finans Fon-3 Finans Fon-4 Finans Fon-5 Zıraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Zır BaşakFon Zıraat Foıv4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Halk Fon-3 Pamuk Fon Pamuk Hisse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 Emlak Invest Emlak DenızF lmpexFon1 lmpexFon2 Sümer Fon Ege Fon-1 Ege Fon-2 Kalkınma Fon-1 Kalkınma Fon-2 DemırFon-1 Demir Fon-2 Tariş Fon-1 Tariş Fon-2 OrtakFon TûrkbankFon MarFon EtıFon TSKBUzmanF. Akfon-1 AkkarmaFon AkbankATıpı Tekstıl Fon Atafon Koçbank Fon-1 Koçbank Fon-2 GlobalFon Fon-1 Körfez Fon-1 Tebın Fon KentFonATİpı 78 568 60.472 50.873 89.370 66 544 65.260 59816 92.116 66 370 58 082 91 101 63.315 73 720 59 968 21.710 69.380 75.023 60.089 52858 52314 23.417 59 907 10 987 57.064 26.857 62.388 25.546 48.122 48.157 47.833 48.107 35.220 24565 12.137 12.856 15.974 16.669 14.714 10.680 12.189 11.884 10.942 10.806 11.827 017 -0 38 012 000 000 016 016 -0 23 -0 09 -0.19 0 01 008 015 -0.03 012 015 004 -0.81 006 015 0.42 015 0 01 -0.72 0.15 016 015 0.15 -0.10 0.14 0.13 0.62 0.15 0.15 0.34 0.14 0.11 058 0.1€ -0.60 0.83 -0.45 -0.28 0.34 MERKEZ BANKASI KURLARI 24MSIMI98I lABDDolan 1 Alman Markı 1AvustralyaDolan 1 AvusturyaŞilını 1 Belçıka Frangı IDanımarkaKromı IFınMarkkası 1 Fransız Frangı IHoHandaFlorinı ilsveçKronu 11sviçre Frangı lOOttalyanLıreti 1 JaponYenı IKanadaDoları 1 Norveç Kronu 1 Sterlin IS.ArabıstanRıyalı DMZ 13576.79 7948.94 9014.99 1130.55 374.64 2000.41 2331.06 2290.59 7061.20 1616.30 9072.36 798.17 124.70 10237.36 1825.57 20086.87 3620.28 13604.00 7964.87 9033.06 1132.82 375.39 2004.42 2335.73 2295.18 7095.39 1619.54 9090.54 799.76 12495 10257.88 1829.23 2012712 3627 54 EFEKTİF 13563.21 7940.99 8879.77 112942 370.89 1980.41 230775 228830 707412 160014 9063.29 79019 122.83 10083.80 180731 2006678 I356Ş98 s*.n; 13644.81 7988.76 9060.16 1136.22 376.51 2010.43 234274 230207 7116.68 1624.40 9117.81 80216 12532 10288 65 1834 72 2018750 3638.42 SERBEST DÖVİZ CİKSİ ABDDoları Alman Markı Isvıçre Frangı Fransız Frangı Hollanda Florınl IngılızSterlını S.Arab.Rıyali AvusturyaŞılinı lOOİtal üretı AUŞ 13850 8120 9240 2335 7230 20550 3660 1150 815 SATIŞ 13880 8155 9280 2355 7270 20700 3700 1160 830 ALTIN CtNSl AUŞ SATtŞ Cumtnınyet 11x000 1125.000 Reşat 1150 000 1200.000 24ayaraltın 167 900 168400 22ayart»iezık 150700 165.500 CAPRAZKURLAR 1 1.7080 1.5060 12.0090 6.7870 S.8243 5.9272 1.9173 138 31 8.3999 1.4965 1701.00 108.88 1.3262 7.4370 3.7502 isnrihc 1ECt SDR: ABO DflLARI «•uMarta MnuiFMyı Mttn ««BtoryaSHM FkıMtrttra FfMSBFfM|l HribMli H*rtıl ispiaiyfll Ptntısı mnçHPMi Isvfçpt rnBpj kümurtü Ja»nTnl Kan*ılMn MtrnçKrOH SJlPaMstMRiyıl 1 4795U0IMan 1 1222AMIWjn 1 3844AMMan 18833.29TL Hisse Senedi mi? Telefon edin, seans anında da emir verin. Telefon edin, hemen sonuç alın. Şimdi Borsa size telefon kadar yakın. Türkiye'nin neresinde olursanız olun, mutlaka yararlanın. Eczacıbaşı O/f TeleYatırım t-rr Soracaksınız: "Hisse senedine yaîınm yapmak için ille, büyük şehirlerde mi yaşamalıyım 9 Oradan oraya para mı taşımalıyım?" Yanıt: Hayır. Şimdı, hisse senedi almak ve satmak için Eczacıbaşı TeleYatırım 24u aramanızyeterli. Her gün, 24saat! Soracaksınız: "Pekı, bu işlemı Borsa seansı sürerken de yapabılir miyim?" Yanıt: Evet, elbette. Dahası, seans esnasında hem emir verebilir, hem de bir telefonla sonucu hemen öğrenebilirsiniz. Seans sırasmda da emir verir, sonucu hemen alırsınız! Eczacıbaşı Menkul Değerler A.Ş. Islanbul MerkM Tel (212) 234 35 0 ' - 230 87 30Faks (212)230 6266 Ankara Şubesl Tel (312) 435 79 80 Faks (312)435 3144 Izmir Şubesl Tel (232) 463 66 60 Fans (232) 422 57 71 Eczacıbaşı TeleYatırım 24, size başka neler sunuyor? • Hıçbır ek ucret ödemeden, bir telefonla. hısse senedi ve sabıt getınlı menkul kıymet (repo ve her çeşıt tahvıl) ışlamlerınızı yapabılırsınız • Alım/satım emırlennızı verebılırsmız • Hesap bakıyenızı agrenebılir. dılersenız o günkû pozısyonunuzun. bıldıreceğınız faks numarasına otomatık olarak geçrnesını saglayabılırsınız • EMD nın piyasa hakkındakı güncel yorumlarını dınleyebılırsınız • Hısse senedi fıyatlarını anında öflrenebılırsıniz • Daha aynntılı bilgi için blz* yazın «• breşSr lctayin. Kısa Dönemcilik Prof.Dr. Erean Uygur, Türkiye'nin içinde bulunduğu durumu çok iyi yansıtan bir incelemeyi Işletme ve Fi- nans Dergisi'ne yazdı. Dünkü sayfamızda umarım sizde bu yazının geniş bir özetini okumuşsunuzdur. Ama ora- da yer veremediğimiz bir bölüm var ki aktarmadan ede- meyeceğim: "Kısa dönemcilik". Uygur şöyle diyor: "Enflasyon beklentisi kökleştikçe, karar alıcılarkendi- lerini koruma dürtüsüyle hareket etmeye başlamı- şlardır. Bu bağlamda, mali ve sermaye işlemlerinin li- beralizasyonunun da yolu açmasıyla, parasal ve finan- sal konular ön plana çıkarken üretim, teknoloji. yatırım, verimlilik gıbi reel ekonomiyle ilgıli konular ikinci plana düşmüştür. Ülkenin en iyi yetişmiş beyinleri üretimde verimliliği arttırmak ve enflasyonu yenmek yerine, enf- lasyonda kısa dönemli finansal ve parasal yöntemlerle korunup karlı çıkmanın yollarını bulmak için uğraş ver- mişlerdir. Reel ekonomiden kopuk parasal ve finansal yöntemlerle ranttoplamayaverilen ağırlık, doğası gere- ği, kısa dönemli düşünmeyi getırmiştir. 30 Eylül 1988 tarihlı Wall Street gazetesinde şunlar yazılıyordu: 'Corto-plazismo, Latin Amerika'nm laneti- dir. Kelime anlamı kısa dönemcilik olan bu deyim, gele- cek haftadan sonrasını planlayamama sonucunu doğu- ran tedirginlik ve kötümserlik karışımı bir ortamı ifade etmektedir. Sonuç, fiziki yatırımların azlığı, kumarhane türü finansal piyasalar ve sermayenin yurtdışına kaçışıdır. Bütün bunlar, ekonomik durgunluğun ve ulu- sal çaresizliğin artması anlamına gelmektedir.' Bu an- lamda Türkiye Latin Amerika değildir, olmamıştır. An- cak enflasyon kökleştikçe ve yükseldikçe Türkiye'de de corto-plazismo yaygınlaşmaktadır." Bu kısa vadecilik içinde bizi aydınlattıkları için Uygur'a da, "Nas//6/r/sMrarpa>cef;?"tartışmasını açan İşletme Finans dergisi ile onun sahibi Ali Bilge'ye de teşekkür ediyorum. Ve bu nedenle belirtmek istiyorum: Ali Bilge, dergisini 1986'dan beri büyük fedakarlıklar yaparak yayı- mladı. işine, yüreğini koydu. Pek çok konuda ilk oldu, önemli konuları derinlemesine inceledi. Çok seçkin yazıları ve söyleşileri yayımladı. Ve de az, ama seçkin okurlara ulaştı. ••• Hazine, faizin fırlamasına direniyor. Merkez Bankası ise likiditenin dövize gitmesini engellemek için İnter- bank'ta faizleri yüksek tutuyor Hazine'nin verdiği faiz yüzde 80-88 bandında seyrediyor. Merkez Bankası'nın Interbank'ta son haftalarda verdiği ortalama yüzde 80 faizin bileşiği ise yıllık yüzde 120leri buluyor. Devletin iki kurumu arasındakı bu davranış farklılı- ğının piyasalara yanlış sinyal verdiği söylenemez. Çün- kü piyasanın tavrı da Merkez Bankası ile aynı. Faiz ko- nusunda herhangi bir tereddüdü yok. Bunun için de önce kredi faizlerini 10 puana yakın arttırdılar. Mevduat faizlerini döviz ve TL bazında arttıran bankalar oldu. Bunun yanında bankalar eylül ve ekim aylarında aldı- kları bir yıllık devlet tahvillerinden kurtulmanın yollarını aradılar. Bazısı kurtuluşu buldu da. Şimdi Hazine ihale- lerine yüzde 90'ın üzerinde teklif verıyorlar. YÜKSELtŞİN NTDENİ -Fa\z\er neden yükseliyor acaba? Türkiye'nin önünde bir yerel seçim var. Her seçimde olduğu gibi bu kez de seçim ekonomisinin izlenmesi bekleniyor. Bu, artan harcama ve artan kamu açığı de- mek. Kamu kesimi 1993te dış borçlanmaya giderek iç borç- lanmada vade uzatti. Faizde kısmi bir düşüş sağladı. Dış borçlanma ise büyük ölçüde yabancı sermaye pi- yasalarında tahvil satışı yoluyla sağlanıyor. Tahvil satışının dayanağını ise Türkiye'nin uluslararası dere- celendirme kuruluşlanndan aldığı 'BBB', yani yatırım yapılabilir notu oluşturuyor. Bugünlerde notun düşürü- lebıleceği uyarısı var. Önümüzdeki haftalarda veya ay- larda bunun gerçekleştiğini görebileceğiz. Bu da Türki- ye'nın dışardan borçlanmasının kısıtlanması ve maliye- tinin artması anlamına geliyor. Dışarıdan borçlanmanın azalması, ekonomiye başlı- başına etkileyebilecek bir olay. Çünkü, ekonomide canlılık ve yakalanan büyü- me hızı dış fonlamayla sağlanmış. Fonlama azalı- nca ve bu fonlamanın yönü içeriye doğru dönunce, fa- izlerin artışı gündeme ge- lebilecek ve ekonomi ya- vaşlayabilecek. Ayrıca her seçim döne- minin ardından Türkiye'de enflasyonun sıçradığı bir gerçek. Bu kez de bunun işaretlerini alıyoruz. Baş- bakan bile enflasyonda yüzde 150leri telaffuz edebiliyor. Şimdi tabloya bir daha bakalım. 1993 yılı için yüz- de 9'luk kamu açığı hedef- lenmişken bu yüzde 16.1'e çıkıyor. 1994 hedefi ise yüzde 14.3. ve bunun çok üzerineçıkılacağı beklenti- si özel sektörde haklı ola- rak yaygın. Üstelik bu açığın finansmanı yurtdışından yurtiçine dön- mek zorunda. Hazine yı- Ibaşına kadar direnebilir- se, yeni bütçe ile avans kullanma olanağına kavu- şacak ve ilk iki-üç ayda bel- ki bunun tümünü tükete- cek. Seçim harcamaları için borç almamakta dire- nebilecek. Ama bu artan oranda Türk Lirası'nın bol- laşması demek. Bu durum- da çok olan her şey gibi, TL'nin değer kaybı da çok normal. 15 ekimde ilk kez toplam mevduatın içinde döviz mevduatlarının Türk Lirası mevduatının önüne geç- mesi bundan. Kısaca piya- sa, belirsizliği yada kon- jonktürün olumsuza dö- nüştüğünü gördü. Para artık pahalı. Hazine alsa da^almasa da pahalı. SONUÇ - "Tecrübe acı bir ilaçtır, ama kimse hasta olmadan önce içmez."