Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 OCAK1993 PAZARTESİ OLAYLAR VE GÖRÜŞLER ÇağdışıİnsanlarL Prof. Dr. TOKTAMIŞ ATEŞ T ürkıye koşullannda mümkün olabilecek en iyi eğılimı almıştı. Bir- kaç yabancı dılı (belki de Türkçe'den daha iyi) konuşur, okur ve yazardı. Yaşamının uzunca birsürcsi- nı yurtdışında geçinnışti. Yurtdışında kaldığı sürelerde de zamanını pek bo- şuna harcamamış. dünyanın en zengin kitaphklanru yıllarca dıdiklemişti. Şııpdi de emeğini, daha doğrusu dü- şünce ürününü satarak yaşamını sür- dürüyordu. Belki zekâsını ve emeğini para getirecek alanlarda kuilansa çok daha fazlasıru kazanırdı. Ama böylesi bir yaşamı seçmiştı. Ülkesını seviyordu. Ülkesinın içinde bulunduğu zor koşullan aşmasını isti- yor ve bunun içın kendince mücadele- sini sürdürüyordu. Çevın yapıyor, toplantılarda konuşuyor, yaayor-çizi- yordu. Kendisi çağdaş bir ınsandı. Özgür- lükçû demokrasıye inanıyordu. Bir za- manlar sol radikal çizgide yürümüş, fakat 12 Eylul'le bırlıkte ayağı suya er- mişti. Halİcı kapsamayan hiçbir hare- ketın başan şansı olma'dığını anlamış- tı. Zaten bir ülkede "sivıl toplum" ku- rumlan oluşmadan özgürlükçû de- mokrasiye ulaşmak da çağdaş uygar- iık düzeyini yakalamak da olanaklı değıldı. Çocuklugunda ve ortaöğretim yılla- nnda yürekten bir Atatürkçü idi. Bü- tûn çocukluğu Atatürk için yazılmış şiirleri okuyarak geçmişti. Kimi za- man konuklann önünde, kimı zaman okûl temsillerinde (müsamerelerde). Ve şimdi Atatürk'e ve kendisine yanlış bir Atatürk öğretenlere çok k^yordu. Aslında müthiş yalnızdı. Kafasın- daki inanç yumaklan birer birer çö- zülmiiş, tüm inançlan altiist olmuştu. Bir zamanlar birükte olduğu arkadaş- lanndan çoğu, duşüncelerinin bedelle- rini ağır bir biçımde ödemişlerdi. Bu- gün ise darmadağinıktılar. Bir kısmı para kazanma derdine düşmüştü. Bir kısmı kendisininkine benzer bir bu- nalımın pençesi altında idi. Bir kısmı ise yanlışlannda ısrar ediyorlardı. Bunlara da çok kıayordu. Bir avuç insandılar bir zamanlar. Ama inançlannın gıicü ve heyecanı ile dağlan devirebileceklerini sanıriardı. Şimdi o inançlan kalmayınca, kendile- rini büyük bir kalabalığın içinde, ya- mArkastl4.Sayfada PENCERE S» • ızı Seviyoruz... Yalnız yolculuk yapan bir çocuk ya da bir işadamı... Yeni evli bir çift ya da bebekli bir anne... Türk Hava Yolları'nın geleneksel konukseverliğinde herkes aynı oranda önemli ve degerlidir. Her uçuşta yenilenen dostluklar, uçuş sonrasında yerini güzel anılara, sıcak duygulara bırakır. Bu nedenle, 56 yıldır Türk Hava Yolları'nda her uçuş aynı dilekle biter: "Tekrar görüşmek üzere..." TÜRK HAVA YOLLARI Bbidiğiniiz Dalı Kesmek... Sabah gazetesinln dünkü birinci sayfasında, manşet- te yayımlanan ikinci haber, işadamları ile Başbakan Demirel arasındaki taröşmaya ilişkindi. Aktarıyorum: "Demirel, Koç'a yeni yılın ilk gunünde verdiği cevap- ta, "Bizi idare etmeye kalkmaytn. Yani devleti idare etmeye kalkmayın. Rahmi Bey, Bir sene boşa geçmiş- tir' derse, Rahmi Bey'e sorarlar, Arkadaş bugün senin şirketlerin kaç para kazandı' 'Biryıl boşa gitmişse sen bu 5 thlyonu nasılkazandın' dedi." Oysa bu haber, yeni yılın ilk gününde Cumhuriyef te manşetti; Başbakan Demirel'in arkacfaşımız Cüneyt Ar- cayürek'e verdiği demeç- ten alınmıştı; Sabah, işinbu yanını es geçerek birinci sayfaya fotoğraflı motog- raflı haberi yaymış... Helal olsun!.. Ancak dünkü Cumhuri- yet'te, çok satışlı üç gazete- nin yönetmenleri, Milliyef- ten Umur Talu, Hürriyeften Ertuğrul Özkök, Sabah'tan Güngör Mengi'nin konuş- maları fotoğraflarıyla sunu- luyordu. Basının son gün- lerde içine düştüğü çamur ve karalama bataklığına ilişkin görüşlerini anlatma- ları içın meslektaşlarımıza sütunlar dolusu yer veril- mişti. Babıâli basınının artık ki- mi "kompleksler'lni aşma- sı zamanı gelmemiş midir? Bir gazete, bir başka gaze- teyi ya da gazeteciyi ille de karalamak ya da azımsa- mak ıçin mi ele alıp adını anmalı?.. ' Ne yazık ki çok satışlı bu uç gazetenin birbirlerine saldınları, bütün basın mesleğini ve gazetecileri de yaralayan boyutlara ulaşmıştır. Kötü bir gidiş içindeyiz... "Jl Son verilmeli bu karala- malara... Cumhuriyet'in dünkü sa- yısında Talu, Mengi, özkök suçlamalara karşı savun- malarını yaptılar. Birkezşu gerçeğin altını çizmekte yarar var: Basında yaşa- nan lotarya ve promosyon denilen olayda, bu meslek- taşlar karar sahibi değildin patrondur bu işlerin so- rumlusu; gazeteci sonucu üstlenir. Bu bakımdan meslektaşlarımızı bir yana bırakarak olayı ele almak gerekiyor. Nedir olayın özü? Tiraj her şey midir?.. Herkesin bildiği gerçeği Hürriyet yöneticisi Özkök, açık kalple yineliyor: ''- Fransa 'da bir tane mil- yonun üzehnde satan ga- zete yok!.." Her ülkede çok satışlı "magazin basını" vardır, bunlar abur cubur söylenti- leri haber yapar, açık saçık fotoğraflara, dedikodulara ve alt-kültür katmanlarına çekici gelen yayınlara ön- celik verirler. Amerika, In- giltere vb ûlkelerde durum degişik değil; Almanya'da promosyon yasak, çünkü haksız rekabet sayılıyor; ti- rajını öne sürerek "Ben en büyüğüm" diyen gazeteye dudak büküiür; çünkü ba- sında başka değer yargıla- rı da var. Türkiye'de ise basının "seviyesı" gittikçe düşü- yor, ortada "ciddi" bir so- run var. Üç çok satışlı gazetenin birbiri için kullandıklan "yalancı, sahtekâr, düzen- baz, üçkâğıtçı" suçlamala- rına bakarsanız, "sorun yok" demeye kimsenin dili varmaz. Hem patronlann, hem gazetecilerin bindikleri dalı kestikleri bir gerçektir. • Babıâli bir yandan tiraj kavgasına girmişken öte yanda neler oluyor? Kimi gazeteler toplatılıyor, ya- zarlar gözalhna alınıyor, hapis ve para cezaları veri- liyor. Herkes susuyor... Gazeteci dernekleri, meslek kuruluşları, sendi- kalar köşeye sıkışmış du- rumdalar... ilgilenen yok... Halk, gazeteciye güven- miyor, basının saygınlığı kamu önünde gûn geçtikçe yaralanıyor... Aldıranyok... Tekelleşme, uygar dün-, yada yasaktr, hele basın- da haber alma özgürlüğü- ne ambargo sayılır... önem veren yok... Basın kendi içinde girdi- ği savaşta bir kördövüşünü yaşıyor, birbirini yemek kavgasını gazeteciliğin re- kabeti gibi göstermek bü- yük bir yanılgı olur. Geçerli olan, gazetecilik yarışı değil, promosyon ve lotarya yarışıdır.