Katalog

15AĞUST0S1992 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Mitterrand'dan Tiran'a destek • TİRAN(AA)-Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın Arnavutluk'u ziyaret edeceğı bıldınldı. Tıran'dan verilen haberlere göre Mitterrand, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Sali Berişa'y a gönderdiğı mesajda Arnavutluk'u ziyaret etmek ıstedığini belirtti. Aynı haberlerde Fransız Cumhurbaşk'anı'nın ziyaret tarihının daha sonra diplomatık kanallardan belirleneceği ifade edildi. Abhazya'da çatışma • MOSKOVA(AA)- Gürcıstan'da hafta başında Zviad Gamsahurdia yanlısı militanlarca rehin alınan ıçişleri bakanı ilc beraberindeki lOkişiyi kurtanmak için ülkenin baiısmda operasyonlara başlayan Gürcistan ordu birliklennin. geçen ay Gürcıstandan bağımsızlık ilaneden Abhazya Cumhunyeti'ni gjrdikleri bıldırildi. İnterfaksajansı Abhazya Cumhuriyeti parlamentosu basın merkezınedayanarak verdiği haberde, cumhuriyelin başkenti Suhumi'dekı binasının yakınlannda Gürcistan ordu bırlıkleri ıle Abha7 milisler arasında silahlı catışmalr meydana geidiğini duyurdu. Abhazya Cumhuriyeti hükümetinin 18 ila 40 yaş arasındaki tüm crkekleri silah başına çağırdığı bildirildi Hikmetyar'dan yabancılapa izin • İSLAMABAD(AA)- Afganislan'ın başkenti Kabil'e sürekli olarak saldındüzenleyen Hizb-i fslami grubunun lideri Gülbeddın Hikmetyar"ın, yabancılann tahlıyesini şartlı olarak kabul etmeye hazır olduğu bildirildi. Hızb-ı İslamı tarafmdan yayımlanan bildındc, Hikmetyar'ın. BM Güvenlik Konseyi'nin yabancilann tahliyesı ıçin bır günlük ateşkes isteğinc olumlu yanıt verme niyetinde olduğu belirtildi. Bildiride, ancak bunun için Hikmetyar'ın bazı şartlan olduğu kaydedildi ve bunlar "ateşkes bağımsız bir güç tarafından garanti alüna alınmah, yabancılar uçakla değil karayolu ile gjtmeli, hükümetinelindeki Hizb-i İslami tutuklulan serbest bırakılmah ve bu şartlar Kabil yönetimi tarafından kabul edilmeli' şeklinde sıralandı. G. AfPika'da şiddet: 18 ölü • JOHANNESBURG (AA) -Güney Afrika'da Joha ınesburg'un doğusunda dün sabah erken saatlerde İnkatha Özgüriük Parti ii'rün başlattığı bir saldında 18 kişinin öldüğü bildirildi. Afrika Ulusal Konıçresi (ANC) sözcûsü Ronnie Mamoepa, sabah erken saatlerde polisin bölge ye gelerek göz yaşartıa boml» kullandığını ve çatışanlan dağıttığını haber , aldıklannısöyledi.Polis yetki ileri olay konusunda bilgilîri olma'dığını söylerken jnkaı ha Özgüriük Partisi - SözcıisüSuzanneVosda olay konusunda henüz kesin bilgisi olmadığını belirtti ve "Tün bu şiddet olaylannın - sorumlusu bizsek ve ANC de hep kurban ise neden hep biz ölülerimizi gömüyoruz" diye konuştu ÖZEL BORA SÜRÜCÜ KURSU 89.DÖMEMKAYHLARI DEVAM EDİYORI Hatta sonu-Hafta ıcı ve Akşam kurslan devam edıyor Dershane ÜSKÛOAR 343 17 82-310 92 SS KOZYATAĞI 312 47 33 TARABYA: 262 08 11 18349 nolu 15/7/1992 tarihli ordinomuzu 9/6/1992 148-730266 referans nolu ıthal musaademizi kaybettik. Hukumsuzdur. KARDEŞLER PLASTİK SANAY/ VE KOLLEKTtF ŞtRKETt Ermenilerin elindeki Hankenti'ni roket yağmuruna tutan Azeri birlikler Mardakert'te de iki köyü geri aldıiar AzerUer, Karabağ'daatağageçti• Nahcıvan'ın Şahbuz yöresi- ne düzenlenen Ermeni saldırı- sında bir Azeri öldü. Dış Haberler Servisi - Dağlık Kara- bağ'ın başkenti Hankenti'ne(Stepana- kert) Azerilerce roket saldınsı düzen- lendiği ve çok sayıda Ermeninin öldü- ğu bildirildi. Azeri birlikler, son çatış- malar sonucunda Mardakert yö- resinde bulunan iki köyü daha Erme- nilerden geri aldılar. AFP'nin ITIR-TASS ajansına da- yanarak geçtiğı habere göre Dağlık Karabağ sınırlannın hemen doğusun- da yer alan Akdam'da konuşlanmış bulunan Azeri birlikler dün sabah er- ken saatlerde, Hankenti'ne art arda iki kez roket saldınsı düzenledi. Saldında Grad tipi füzeler kullanıldığını bildi- ren ajans,fî'zelennçoğunun kent mer- kezine düştüğünü ve ölü ve yaralı sayı- sınm "çok yüksek" olduğunu duyur- du. Kcnt merkezineçok sayıda ambu- lans göndenldığı, ancak yaralılann ço- ğunun ayakta tedavi edildiği bildirildi. Azeri birlikler, son çatışmalar sonu- cunda özellikle Mardakert yöresinde bulunan çok sayıda köyü Ermeniler- den gen almış bulunuyorlar. Dünkü çatışmalar sonucunda da iki köyün daha Azenlerin eline geçtiği bildirildi. Öte yandan Ermeni milıslenn de ön- ceki gece Dağlık Karabağ ile Azerbay- can arasında yer alan Kedabek bölge- sini yoğun topçu ateşme tuttuğu bildi- rildi. Azerbaycan Savunma Bakan- lığı'ndan yapılan açıklamada, özellik- le Ivanovka, Mormor ve Mutudere köylerinin hedef alındığı saldın sonu- cunda köylerde ağır hasar meydana geldıği belirtildi. Azerbaycan hükümeti de ülkenin kuzeyindeki Akstafa yöresinde Erme- ni milislerle Azen birlikler arasında çatışma çıktığını bildirdi. Ermeni mılislenn Azerbaycan'a bağlı özerk Nahcıvan Cumhuriyeti'ne yönelik saldınlan da sürüyor. Azer- baycan Savunma Bakanlığı, Nahcı- van'ın smır kenti Şahbuz'a düzenlenen saldında bir Azerinin öldüğünü du- yurdu. Karabağ'da son günlerde çatışma- lann yeniden alavlenmesi ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, çarşamba günü, Azerbaycan topraklannda bulunan BDT ordu- sundan aynlan subaylardan Azeri bir- liklerin yanında savaşmalannı istemiş; Azenlerce yasadışı ilan edilen Dağlık Karabağ Cumhunyeti de önceki gün gencl seferberlik ilan ederek 18 ile 45 yaşlan arasındaki tüm vatandaşlan sı- lah başına çağırmıştı. KARABAĞ NOTLARI Cephegezisinde düşkınklığı Dağlık Karabağ'da yaşa> an bircok Azeri, Ermenilerin saldınlan sonucunda canını kurtarmak için yaşadığı topraklan terk ederek kaçmak zorunda kaldı. Şimdi göçmen kamplarında vaşayan Karabağlı Azenlerin çoğunluğunu kadınlar ve çocuk- lar oluşturuvor. Tek umutlan çatışmaiann bir an önce sona erdirilmesi, banşın sağlanması ve tekrar yaşadıklan topraklara dönebilmek. Yoksa Azeri çocuklano yüzündeki korku ve kaygı asla silinmeyecek. Karabağ'da giderek yoğunlaşan çatışmalann 60 gün süreyle durdurulması isteniyor AGIK'ten geçici ateşkes çağrısı HALUK GERAY ANKARA - Ermeni ve Azeri ler ara- sındaki giderek yoğunlaşan çatışmala- nn durdurulmaşı için Türkiye'nin de dahil olduğu Minsk gnıbu ülkeleri. iki ay süreyle geçici ateşkes çağnsında bu- lunmaya hazırlanıyor. Soruna banşçıl çözüm bulunması amacıyla toplanması istenen Minsk Konferansı'nın Başkanı İtalyan diplomat Mario Raffaelli'nin, ateşkes çağnsını iletmek üzere önümüz- deki günlerde Karabağ'a gitmesi bekle- niyor. Dışişleri yetkilileri, RafTaelli'nin "60 gün süreyle askeri hareketlerin durdu- rulması" çağnsında bulunmak üzere bölgeye gideceğini belirtiyorlar. Çağn- da bulunma karannın, Ermenılenn en- gellemelen nedeniyle ağustos ayı başın- da başansızhkla biten dördüncü Roma acil durum toplantısında alındığı belirti- liyor. Avrupa Güvenlik ve İşbırliğı Konfe- ransı (AGÎK), Karabağ'ın Azerbaycan toprağı olduğunu bir kez daha onayla- narak. çatışmalann banşçı yollarla çö- zülmesi için Minsk'te uluslararası bir konferansın yapılmasını önermişti. An- cak. Laçin ve Şuşa'nın düşmesinden sonra, Azerbaycan '"dezavantajlı bır konumda" konferansa gitmeyi kabul etmemiş, bunun üzerine Roma acil top- lantılan düzenlenmıştı. Bu toplantılar- da. Ermenilerin ışgal ettıklen yerlen bo- şaltmalan karan alındı. Ancak, Er- menıler bugüne kadar bu iki kenttekı kuvvetlennı tahlıye etmedıler. Kara- bağ"daki Ermeni nüfusun temsilcileri- nin, ilk üçüne katılmayarak ve dördün- cüsünde de temsil sorunlannı öne süre- rek yaptığı engellemeler nedeniyle, top- lantılardan somut bır sonuç çıkmadı. Dışişleri yetkilileri. Roma toplantıla- nnın başkanı RafTaelli'nin. en geç eylü- lün ikinci haftasında Minsk grubuna dahil ülkelerle Karabağ'daki Azeri ve Ermeni nüfusun temsılcilenni "resmı olmayan görüşmelerde bulunmak üze- re" bir araya getirmek için de calışacağı- nı belirterek. "Ermeni temsilcilerin bu çağnlara vereceğı olumsuz cevaplann Ermenilerin niyetleri konusunda var olan kuşkulan arttıracağıru" vurguluyorlar. Roma toplantılannda. Ermenistan'ın süreklı olarak Karabağ'daki Ermeni temsilcilenn statüsünü gündeme getir- melennın AGİK ılkelerine ters düştû- ğünü söyleyen dışişleri yetkilileri. Ro- ma'daki toplantılann amacının Minsk konferansının gerçekleşmesini sağla- mak olduğunu belirtiyorlar. Karabağ'- daki Ermenilerinh durumunu da kapsa- > an her türlü konunun ise ancak Minsk konferansında ele alınabileceği kayde- dihyor. HİCRAN ÖGE GOLTZ BAKÜ - Artık Azerbaycan'ın savaş cephesinden roketlerin iki taraflı atıldığı. top seslerinin kulaklan sağır edercesine du- >ulduğu sıcak savaş haberleri yazmak veya görüntülemek zor gıbı görünüyor. Savunma Ba- kanlığı'nın bır süre önce aldığı karar uyannca savaş bölgesınc ancak özel izinle gidilmesı buna neden gösıenlebilir. Ancak on- lann uygun gördüğü, çatışma- lann az olduğu "kısmi sakin- lık" dediklen bölgelere gidili- yor. Nitekım Karabağ'daki çatışma bölgelennden bıri olan Fuzuli'ye yapılan gezı de bunu kanıtlıyordu. Bakü'den Fuzuli'ye gıdcn he- likopterde Savunma Bakanlığı görevlisı Asat İsazade dahil on dörl kişi idik. Akdere'ye gitme- >ı umanlar için Fuzuli'ye gidi- yor olmak bir düş kınklığı ol- muş, ama çarc- sız karara bo- >un eğılmişti. Zorlu bir yol- culuk olacağa bcnzıyordu. Daha yolculu- ğun başlangıcı- nda manzara fotoğraflan çekmek isteyen- ler görevli ta- rafından engel- leniyordu. iki saate yakın uçuştan sonra ulaştığımız ha- vaalanından bir minibüs ile geldığmuz Fuzulı'- de; şehir meclisinde, tnerkezi as- keri karargâhın önünde ve ikin- ci bir askeri karargâhın kapısın- da beklememiz, bizim beklen- meyen konuklar olduğumuzu ve bu on dört kişı ile ne yapa- caklannı bılemediklerinı dü- şündürüyordu bize. Kapıdaki kara gözlü, çocuk denecek yaş- takı askenn fotoğrafını çekmek isteyen îngiliz gazeteci "bekle izin verilecek" diye durduru- luyordu. Uzun beklemeden sonra içeriye alınıyorduk. Fuzuli'deki Azerbaycan as- keri, bilgi vermemekte kararlı göründü. Komutanın odasında oturduğumuz sırada gelen bir haber. onlann yüzlerindeki ifa- deleri değiştiriyor ve odadan çıkmamızı gerektıren telefon konuşmalannı başlauyordu. Bilgide amri davrananlar ye- mek söz konusu olduğunda, ol- mayanı yaratıyorlar. Gece eks- port havyarlı, (misafırleri için) Rus votkalı ve Sezen Aksu'lu yemek sırasında sabah oldu- ğunda istenilen her şeyı göstere- ceklerine söz veriyorlardı. Bu arada özellikle Baü basınının taraflı davrandığından söz edi- liyor ve kendi gazetelerinde çıkan haberlerin nasıl olması gerektiği konusunda tartışılı- yordu. Ki bu Enformasyon Ba- kanhğı'nın "bölgeye gıdişler için izin gerekli" karannın çık- masında etkenolmuştu. Ör- neğin televızyonda yayımlanan bır programda cephedeki bir asker "topumuz var, ama ata- cak güllemız kalmadı" diyor ve bu da yayınlar ızlendiği için Er- menılere askeri sırlann veribne- si şeklinde yorumlanıyordu. Götürüldüğümüz Gövşadlı (şımdi boş, harabe görüntüsün- de) köyünde tepeden, altımızda uzanan yeşıl vadıde ve tepelerin yamacında beyaz lekeler halin- de Ermeni köylerini görebıli- yorduk. Hemen karşımızdaki tepenin üstünü gösterip, "Ora- da Ermeniler var. Vururlar" deyip ka/ılmış siperlerin içine girmemizi istiyorlardı. "Artık savaş toplar- la, Gradlar- la. roketlerle gidivor, sizin ıçin çok tehli- keli" diyor- lardı.Sonuç- ta basın bu sakin yerden pek memnun değildi. Azerbaycanlı askerler ha- vayı biraz renklendır- mek ve gö- rüntü bekle- yenleri mem- nun etmek ıçin pek çok defa olduğu gıbı bu kez de se- naryoyu oynamakta gecikmi- yorlardı. Grup halinde koşuş- malar, sıperlerden nişan alma ve hatta karşıdaki Ermeni böl- gelenne doğru otomatik silah- larla ateş etme, kameralar, fo- toğraf makınelen için gerçekle- şiyordu. "Sızı daha tehlikeli bir cep- heye götüreceğiz" dedıklennde hepimiz sevinmiştik. Gittiğimiz bu ikinci tepeden yine aynı va- dıye farklı bır noİctadan baktığımızda başka köyler ve köylerdeki evler görülüyordu. Biraz önce bulunduğumuz tepe sağ yanımıza düşüyor, Dağlık Karabağ içine giden toprak yolda, Kalaşnıkoflardan arta kalan etrafa saçılmış kurşunlar görülüyordu. O anda toplar atılmaya başlıyor, görüş alanımıza giren Ermenilerin iki yakadakı noktalan top atışına tutulduğunu görüyorduk. Atış noktasına giden öncülerin ge- tirdiği habere göre, Azerbaycan cephesi de o anda ateş altın- daydı. Uzaktan gelen atış ses- lerini. Karabağı geride bırakıp aynlıyorduk.Tanklar. toplar görememıştik. Düş kınklığı, güneşin ağır yakıcılığı ile üzeri- mıze çökmüştü. • Savunma Bakanlığı, gazetecilerin Karabağ cephesine gitmesini özel izne bağladı. Ancak her yere gitmek mümkün değil. Yalruzca onlann uygun gördüğü "kısmi sakinlik" bölgelerine gidilebiliyor. Sıcak savaşı değil, ancak ardmda kalanlan görebiliyorsunuz vedüş kınklığı ile bölgeden aynlıyorsunuz. BM yetkilileri, verilen ara sırasında taraflarla görüşmelerini sürdürecek Kıbrıs görüşmelerine ara verildi • Rum tarafmın istediği şekilde bir gündem orta- ya konulması ile "kop- ma" noktasına gelen görüşmeler Türkiye'nin araya girmesiyle önlen- mişti. OSMAN KARAKAŞ NEW YORK - 15 temmuz- dan bu yana de\am eden ikinci tur Kıbrıs göruşmelerine ara ve- rildi. Goruşmelere ne kadar su- re ile ara verileceği henuz belir- lenmedi. Çarşamba gunu başlayan ikili görüşmelerde Rum tarafının is- tediği şekilde bir gündem orta- ya konulması ile "kopma" nok- tasına gelen ancak Türkiye'nin araya girip BM Genel Sekreteri Butros Gali'ye oldukca "sert bir çıkış" yapması sonucu gunde- min değiştirilmesiyle göruşme- lerin kopması son anda önlen- mişti. İkili görüşmelerde Turk tarafının "göçmenler" konu- sunda BM'ye sunduğu belgeyi Vasiliu'nun "kabul edilmez ve uzerinde muzakere yapılamaz" şeklinde değerlendirmesi sonu- cu yeniden kopma menziline gı- ren gorüşmelerın kurtarılması ıçin Bırleşmiş Milletler Genel Sekreteri Butros Gali ortaya "ara verilmesi" formulunu ko>du. "Goçnıenler" konusunda dun mu/akere \apılması bekle- nırken. toplantının ba'sinda Ga- lı'nin ara verilmesi goru^ıınu açıklaması ile toplantının gun- demi değişti. Taraflann adeta Denktaş ve Vasiliu, Genel Sekreter Gali eşliğinde önceki gece ikinci kez bir arava geldiler. (Fotoğraf: REUTER) balıklama uzerine atladığı bu formul, Turk ve Rum tarafına rahat nefes aldırdı. BM Genel Sekreteri Gali, bugune kadar yapılan goruşmelere bakıldığın- da onemli gelişmeler sağlandığı- nı gorduğunu, bundan da mem- nun olduğunu taraflara iletti. Gali, taraflann belirleneçek bir tarıhte tekrar Nevv York'a gele- rek kalındığı yerden goruşmele- re yüz yüze devam etmeleri ko- nusunda ^07 vermelenni istedi ve Denkuı> ıle V'asılıu bu konu- da Genel Sekreier'e "Gelıp de- vam edeceğiz'" diye cevap ver- diler. Verilen ara sırasında Bırleşmiş Milletler yetkililerinin Kıbrıs'a gelerek taraflarla goruşmelerinı surdurebıleceklerini, kendısinın de Vasılıu ıle goruşmesinın soz- konusu olduğunu ifade eden Denktaş. "Vasiliu'ya başlamış ılişkilerin devam ettirilmesinin yararlı olacağını ve kendisı ile Kıbrıs'ta da goru^mek istediği- mı belırtıp. "Benimlegoru^mek- len katma. Her goruşmemi7de ba?ı problemleri halledebiliri? dedım. O da 'Ben seninle goru>- nıekten kaçmıyorum. Denıek kı tesaduf olmadı. Sanırım daha yakın bir ilişki içinde olmamı/ sorunun çozumunu kolaylaş- tıracaktır' şeklinde konuştu" dedı. Ankara'ya müteşekkiriz Goruşmeler sırasında kendi- sine surekli baskı yapılması ne- denivle birkaç kez bırakma ka- ran alan ancak Ankara'nın tel- kinı ıle "kaçan taraf olmamak" ıçin devam etmesı istenen Denk- tas, bu konuda şunları so>ledi: "Ankara, tecrubesi ile bizi val- nız bırakmamıstır Zaman za- nıan bıze moral vererek. şu an- da memnun olduğumuz sonuca ulasmamızda buvuk payı ol- muştur Eğer bırakıp gitseydik Rumların istediği gibı Güvenlik Konseyı aleyhimize karar çıkar- tabilirdi. Bu görüşmelerde Turkiye ile iyi bir işbirliği yapıl- mıştır. Bu nedenle Ankara'ya muteşekkiriz." Goruşmeler sırasında bazı ya- zarlar tarafından taviz verıne- mesi ve göruşmeleri zora soktu- ğu iddıa edilerek eleştirilen Denktaş, bu konuda da sovle konuşiu: "Bilerek eleştirmiş ol;>alardı, btzim ınaıtan ya da uyu>maz bır taraf olmamızdan değil, geıek- çelerınıizden dolayı tavız verme- diğınıizı anlarlardı." ANKARA Gali'nintutumu rahatsızlık yaraüyor • Kıbns sorunununçözümünün "bütün bir paket" halinde ele alınması gerekirken, sürekli olarak toprak ve göçmenler konulannm ön plana çıkanl- ması, Türk tarafında rahatsızlık yaratıyor. ANKARA(Cumburiyet Bürosu) - Bırleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Butros Gali'nin, Kıbns sonmunun çözü- mü için New York'ta yapılan görüşmelerdeki Rum yanlısı tutumunun. görüşmelerin ge- nel gıdişını olumsuz etkıledığı savunuluyor. Kıbns sorununun çözümünün "bütün bır paket" halinde ele alınması gerekirken, sürekli olarak toprak ve göçmenler konulannın ön plana çıkanl- ması. Türk tarafında rahatsız- lık yaratıyor. Görüşmelerin. önceki gün aniden kopma noktasına gel- mesine yol açan gelişmelenn bu çerçevede değerlendinlmesı gerektiğıni savunan Türk tara- fı. Nevv York'dakı görüşmele- re bir süre ara verilmesini isti- yor. Gündem değişikliği Görüşmelerin son turu sıra- sında. Gali'nin gündem deği- şikliği vaparak: toprak soru- nunu, anayasa sorunu önüne koyunca. Türk tarafı görüş- melen terketmiştı. Türk tarafı. anaya^a tanışmasmm toprak sorununun önüne alınmasında sonra. görijşmelere devam et- mevı kararlaştırmıştı. Türk ; etkıliler. Gali'nin Rum yanlısı olarak değerlendirilebılecek tutumlanyla ne yapmak istedi- ğinin anlaşılamadığına dikkat çekiyorlar. Gali'nin. çeşitli etkiler altın- da olduğu için mi. yoksa "ken- di kafasındaki" bir planı mı uvetıladığının da belli olmadı- ğını söyleyen Türk tarafı. Rumiann da benzeri şikayetle- rinin olduğuna dikkat çekiyor- lar. Rum lideri Yorgo Vasiliu'- nun. önceki günkü krizın çö- zülmesı sonrasında sarfettiği. "Buraya aldatılarak getiril- dim" sözleri. bunun kanıtı ola- rak gösterihyor. Denktaş'a takdir Nevv York'ta temmuz ayın- da başlayan görüşmelerde, ilk krizin ortaya çıkmasında. so- -umluluğun KKTC lideri Ra- uf Denktaş'a yüklendıği şek- lindeki havanın dağıldığını be- lirten Türk tarafı, şimdiki aşa- mada topun iki taraf arasında gıdip geldiği değerlendirmesini yapıyor. Ankara'daki yetkililer. gö- rüşme sürecinin başından beri Türkiye'nin, Denktaş'a KKTC'nin istemediği bir ko- şulu kabul etmesı ıçin baskı yapmadığjm" vurguluyorlar. Ankara'daki yetkililer, Denk- taş'ın görüşmeler sırasındaki performansının takdir edilme- si gerektiğini söylüyorlar.