Katalog

29 TEMMUZ1992 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Elginkan'da birleşme • İş-Ekonomi Servisi - ECA marka sıhhi tesisat ürûnlerinin üreticisi ECA Presdöküm'ün yanı sıra çeşitli alanlarda faaliyetgösteren birçok şirketi bünyesinde toplayan Elginkan Holding bazı şirketlerini birleştirdi. Tümü Istanbul'da faaliyet gösteren şirketlerden Elga Yatınm fnşaat AŞ, Elper Sigorta Acenteliği AŞ üe Bımel Araştırma ve Geliştirme AŞ'nin tasfıyesiz fesih yoluyla Eke Jnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ ile birleştirilmeleri kararlaştınldı. Nasctfdan yeni şfricet itş-Ekononıi Servisi - Sermayesinin büyûk bölürnü yabancı uyruklu Saleh İdris Nasreddin'e ait olan Nasco Nasreddin Holding, pazarlama ve djş ticaret amaayla şirket kurdu. Dört tekstil kuruluşunun da ortak olduğu şirkete "Alün Mekanik Pazarlama ve Dış Ticaret Anonim Şirketi" adı verildi. Istanbul'da kurulan on milyon lira sermayeli şirkette en büyük payı 9 milyon lirayla Altınmekik Ticaret ve Sanayi AŞ aldı. Diğer ortaklar Nasco Nasrettin Holding, Herteks Tekstil İşletmeleri AŞ, Nasco Konfeksiyon Tekstil AŞ ve Yatsan Yatak Kapitone Sanayi AŞ de 250'şer bin Iiralıkhisseedindi. Ekonomide kıpırdanma • tş-Ekonomi Servisi - TÜSİAD, mayısayında ekonomide hafif bir "kıpırdama" oldugunu bildirdi. TÜSİAD'tan yapılan açıklamada, üç yıldır inişte olan ekonomik durum endeksinin mayısta bir parca "kıpırdadığı" bildirildi. Açıklamada, ekonomik durum endeksinin l .4'ten 1.6'ya yükseldiği belirtildi. TUSIAD'ın öncü göstergeler endeksinin ise mayıs ayında düşüş görüldü. Ve nisan aylannda yükselen öncü göstergeler endeksi mayısta 0.8'den 0.6'ya geriledi. Tekstil pazarım kaybediyor • ANKARA (UBA)- Tekstil sektöründe T artan maliyetler sektörün kredi alma imkanlannı zorlamaya başladı. İstanbul Ticaret Odası (TTO) Başkaru Atalay Şahinoğlu, tekstil sektörünün bugüne kadar kazandığı pazar payını kaybetmeye başladığını söyledi. TÜRSAB'in Ödül töreni • İş-Ekooomi Servisi - Türkiye Seyahat Acentalan BirligTnin (TURSAB) "bir milyon ve üzeri döviz getiren acenteler" için düzenlediği ödül töreni bugün yapılıyor. Başbakan Süleyman Demirel, Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Tansu Çiller, Turizm Bakanı Abdülkadir Ateş ile diğer bakan ve üst düzey bürokratlann da katılacağı ödül töreni İstanbul Hilton Convention Center'da yapıtacak. Gemi yapımı • tş-Ekonomi Servisi - Azerbaycan Ulaştırma Bakanhğı'na bağlı olarak 130 yıldır faaliyette bulunan Hazar (Hazer) Deni2cilik Şirketi'nin Marmara Transport Şirketi'ne sipariş ettiği 30 gemiden 10'unun yapımına ilişkin 140 milyon markhk anlaşma Istanbul'da imzalandı. Aynca, Hazar Denizcilik'le, Denizatı Denizcilik Sanayii ve Ak Sınai Ürünleri şirketleri arasındaki ortakhk anlaşması da dün imza edildi. ATdeKDV • BRÜKSEL (AA) - Avnıpa Topluluğu (AT) ülkelerinde tütünden alkollü ickilere ve ısıtmada kullanılan fuel-oil ile doğalgaz gibi petrol ürtinlerine kadar geniş bir yelpazede yer alan mallara uygulanacak asgari Katma Değer Vergisi (KDV) oranı belirlendi. AT ülkeleri maliye bakanlannın önceki gece vardıkları anlaşmaya göre AT ülkelerinde satılan mallara 1 Ocak 1993 tarihinden itibaren en az yüzde 15 oranjnda KDV uygulanacak. Kırgızistan Başbakanı Tursunbek Cingisev Türk işadamlanna işbirliği çağnsında bulundu Kırgızistan 'fırsatlar ülkesi'• IMF ve Dünya Bankası'nın, Kırgızistan'ın ya- bana ,sermaye mevzuatını 'Bağımsız Devletler Topluluğu içinde en liberal mevzuat' olarak nitele- diğini belirten Cingisev, "Ülkemizde işadamian için çalışacak ortam var" diyerek Türk işadam- lannı Kırgızistan'a gelip işlere başlamaya çağırdı. tş-Ekonomi Servisi - Kırgızis- tan "fırsatlar ülkesi" haline gel- di. IMF ile işbirliğine girerek serbest pazar ekonomisine ilk adımlan atan Kırgızistan, ya- bana sermayeye kucak açtı. Kırgızistan Başbakanı Tursun- bek Cingisev, her türlü ortaklı- ğa hazır olduklannı belirterek "Tek başına yatınm yapmak is- teyenlere de bütün kolayhklan sağlanz" dedi. DEÎK bünyesinde kurulan Türk-Kırgız Iş Konseyi'nin toplanüsında konuşan Başba- kan Cingisev, yabancı sermaye yaunmlan için hukuksal altya- pının tümüyle kurulduğunu an- latarak Türk işadamlannı Kırgızistan'da yatınm yapma- ya çağırdı. "Japonlar geldi, Hong Kong geldi, fsviçre geldi, ama bize kardeş olan Türkler neden hala gelrnedi" diye soran Cingisev, ülkesindeki İcoşullan şöyle anlattı: "Yabana yatınmlan koru- ma yasası, ortaklıklara ilişkin yasa, bankacılık ve emanetler konusundaki yasalar, vergi ya- sası ve ithalat teşvikleri çıktı. örneğin gıda, tüketim mallan. ilaç, tanm araçlan ve yeni tek- nolojiye ilişkin ithalattan hiç gümrük ahnmıyor. Kâr trans- feri tamamen serbest hale geti- nldi. Özelleştirme çalışmalarına başladık. Ticari kurumlann yüzde 4O'ı, hizmet kurumlan- nın yansı özelleştirildi. 1.5 yı! içinde toplam kamu kuruluşla- nnın yüzde 35'i özelleştirilmiş olacak. Ortak yatınmlara açık oldu- ğumuz gibi, tek başma geimek isteyen sermayeye de dilerse arsa, dilerse ofis verebiliriz." IMF ve Dünya Bankası'nın, Kırgızistan'ın yabancı sermaye mevzuatını "Bağımsız Devletler Topluluğu içinde en liberal mevzuat' olarak nitelediğini be- lirten Cingisev, "Ülkemizde işadamian için çalışacak ortam var" diyerek Türk işadamlannı Kırgızistan'a gelip işlere başla- maya çağırdı. Milli gelirin yüz- de 60'ının tanmdan sağlandığı- nı; buğday, tütün ve pamuk ürettiklerini anlatan Cingisev, geniş bir altın rezervine de sahip olduklannı hatırlatarak yatınm yapılmasını istediği alanlan şöyle sıraladı: "Yeni teknoloji getiren her türlü yatınmın dışında, komü- nikasyon, tanm ürünleri işle- me, hafif sanayi, turizm, petrol arama-üretim ve işleme, altın ocaklannın işletilmesi, derici- lik, bankacıhk." Türkiye'ye, Atatürk Barajı- nın acılışına katılmak dışında Eximbank'la kredi görüşmeleri yapmak üzere geldiğini anlatan Kırgızistan Başbakanı Tursun- bek Cingisev, Türkiye'den 70 milyon dolarlık yatınm kredisi dışında 75 milyon dolarbk buğ- day kredisi alacaklannı söyledi. Cingisev, IMF'nin de 200 mil- yon dolar vertceğini bildirdi. Türk-Kırgız İş Konseyi top- lantısına kaülan Türk işadam- lannın sorulannı da yanıtlayan Kırgızistan Başbakanı Cingj- sev, tş Bankası yetkilisinin, bankaalığm durumu ile ilgili sorusuna "Tatminkar değil. Ulusal banka dışında 4-5 kamu ticari bankası var. Özel banka çok az ve küçük. Eğer siz gel- mek isterseniz koşullan görüşe- biliriz" yanıtını verdi. Cingisev, Alarko'nun ya- tınm finansmanı ile ilgili so- rusunu da "Petrol rafınerileri, altın ocaklannın işletilmesi, ka- lay fabrikası kurulması gibi projelerimiz var. Bunlar için yüzlerce milyon dolar gereki- yor. Tekliflere açığız" şeklinde yanıtladı. AT'de büyüme yavaşlayacakMİŞEL PERLMAN PARİS - Fransa'nın önde ge- len sol eğilimli gazetelerinden Liberation, dünkü sayısında "Maastricht'in gizli faturası"nı kamuoyuna açıklarken, Avnı- pa Ekonomik ve Parasal Bir- liği'nin, 1993-1996 arasmda, ATnin 12 ülkesinin büyüme hı- zını yılda 0.4-0.8 puan arası düşüreceğini öne sürdü. Söz konusu sonucun içeriği henüz açıklanmamış, IMF'nin şimdilik gizli tutulan bir rapo- runda kaydedildiği ifade edilen haberde. durumlan şimdilerde iyi gözüken Fransa, Lüksem- burg ve Danimarka gibi ülkele- rin, 1995'ten itibaren Maast- richt hükümlerinden yararla- nabilecekleri vurgulanıyor. AT uzmanlannın da, yaptık- lan ekonometrik incelemeler- de, 2-4 yıllık sürede ayru sonuç- lan öngördüklerine işaret edi- len haberde, ayariama planlan- nın her ülke için aynı olmamak- la birlikte, Avrupa ekonomisi- nin büyüme aşamasına ulaşılacağı kaydedildi. Maastricht Anlaşması'nda saptanan hükümlere ilişkin ola- rak, en iyi durumda gözüken Fransa, Lükscmburg ve Dani- marka'nın, benzerlik kıstaslan- na uygun durumlan nedeniyle, ayarlamanın daha hızlı gerçek- leşmesi ve Maastricht etkisinin, 1995'ten itibaren pozitif olması bekleniyor. Buna karşıhk, Liberation ga- zetesinin açkladığı rapor so- nuçlanna göre kamu borçlan- nın veya bütce açığının büyük ölçüde kapanması gereken ül- kelere, Avrupa Ekonomik ve Parasal Birliği sert darbeler in- dirmiş olacak. Hatta, IMF'nin en kötümser bir senaryosunda, İtalya gibi bir ülkenin, 1996'da, büyümesinde 3.4 puana kadar kayıp verebileceği tahmini yer alrnakta. Öte yandan, IMPnin incele- mesinin yanı sıra diğer bazı ekonomik araştırma enstitüle- rinin de, yapüklan çalışmalann sonucunu sakladıklanna dik- kat çeken Liberation, buna ne- den olarak, Fransa'da 20 Ey- Iüi'de düzenlenecek Maastricht Anlasması referandumunu et- kilememek amaa taşıdığına işaret ediyor. Gazete, söz konu- su IMF raporunun Paris ile Briiksel'e ulaşüğını belirttı. An- cak IMF yetkili mercilerinin. belgenin resmen dağıumına ye şil işık yakmadığını da ekledi. Sözen, ekıııek zamnuna itiraz etti Ekonomi Servisi- İstanbul'da ekmek kavgası yeniden alevlen- di. İstanbul Anakent Belediye Başkanı Nurettin Sözen, Fınn- cılar Derneği ve Ekmek Işve- renleri Sendikası'nın Istanbul'- da ekmek fiyatının bin 200 liradan bin 500 liraya çıkartıl- masj karannın durdurulması için valiliğe başvurdu. Sözen, ekmeğin bin 200 liradan satıl- masmın tatminkar oldugunu ve bu fıyatın esnafı mağdur etme- yeceğini belirtirken İstanbul Ekmek jşverenleri Sendikası Başkanı fsmail Hakkı Keçeli, birçok ilde ekmek fiyatının 1500 lira oldugunu beürterek Sözen'i ekmeği politikaya alet etmekle suçladı. İstanbul Esnaf ve Sanatkâr Odalı Birlığıu Baş- kanı Suat Yalkın da her ürüne zam gelirken "ekmeğe zam ya- pılmasın" demenin mantığa sığmadığını savundu. Önceki gün İstanbul Vali- liği'ne başvurarak ekmeğe yeni bir zammın gerekli olmadıgını bildiren Nurettin Sözen, fınna- lann pazar günü ekmek çıkart- mayacaklan açıklaması üzerine de "Bunu yapanlan hiç ekmek Ekmekte denetim Kontroledılen Ruhsalsız görülen Noksan gramaj (300 gram ve altında) Fıyst dunjfnu 1500 TL satan 1200TLsatan 1000Usatan Yapılan cezai işlemter 1580SK gore 191 S K gore 1608 S.K. göre 849 23 50 502 302 45 23 8 21 Toplam kapama kararı verilen 52 Peşın para mıktarı 15.735.000 çıkartmayacak hale getiririz. Bu fınnlann ruhsatlan bir daha gözden geçirilir"' dedi. Sözen, halkın ekmeksiz kalmaması için Haik Ekmek Fabrikası'nın pazar günü calışacağını, gere- kirse İstanbul dışından ekmek getireceklerini bildirdi. Sözen, İstanbul'un çeşitli semtlerinde yapılan araştınna- larda, ekmek fiyatının 1200 lira olmasına karşm esnafın yüzde 40'mın bin liradan ekmek sattı- ğını tespit ettiklerini belirtti. Sözen, Halk. Ekmek Fabri- kası'nın 900 liradan fiyat verdi- ği çeşitb' ihalelerde özel fınnla- nn 555 lira ile 880 lira arasında fiyat verdiğini, buğdaya yüzde 45 zam yapılmasından sonra Vakıf Guraba Hastanesi'nde yapılan bir ekmek ihalesinde ekmeğe 880 lira fiyat verildiğini söyledi. Fınncılann ekmek fıyatını bin 500 liraya çıkartma kara- nndan sonra 25-26 temmuzda yapılan kontrollerde 280 fınnın ekmeği bin 200 liradan sattığı- nın görüldüğünü kaydeden Sözen şöyle konuştu " Bir yan- dan valiliğe yaptığımız itirazı takip ederken öte yandan İs- tanbul'da fınnlardaki denetime dddi şekilde devam etmeye ka- rarlıyız". Istanbul'da belirlenen 1500 liralık ekmek fıyaünın normal oldugunu savunan İsmail Ke- çeli, 3 aydan bu yana Sözen'e fiyaü konuşmak istemelerine karşm kendisinden bir vanıt Ö ÜSA YIN KADIKÖY'LÜLER; Belediye işçüerirnizin yasal haklan olan GREV nedeni ile ilçemiz Kadıköy'de temizlik işlevimiz 30 Temmuz 1992 Perşembe gününden geçerli olarak yapılamayacak- tır. Bu nedenle tüm saygın Kadıköylülerden anlayış bek- ler; aşağıdaki ricalanmıza dikkat gösterileceğini umanz. 1- Çöplerinizi kapalı olarak poşetlerde muhafaza edi- niz. 2- Ağızlannı sıkıca kapayınız. 3- Apartman görevlileri apartman önlerindeki çöpleri bir arada toplamaya lütfen dikkat ve özen gösteriniz. 4- Grev süresince çöp atımını asgari miktarda gerçekleş- tiriniz. 5- Bu tedbirler hem ilaçlama, hem de grev sonrası Kadı- köy'ün eskisi gibi temiz ve güzel olmasına olanak sağla- yacaktır. Teşekkür ederiz. Dr. Cengiz ÖZYALÇEV Kadıköy Belediye Başkanı alamadıklannı söyledi. Sözen'- in şimdiye kadar maliyet hesabı yapmaktan kaçtığmı iddia eden Keçeli, diğer belediye yetkilile- rinin 1500 liraya razı olmasına karşın Sözen'in "hayır' demesi- nin arkasında politika yapmak yattığıru savundu." İzmir ve Tekirdağ'da ekmek fıyatı 1500 lira. Neden İstanbul'da da 1500 olmasın" diye soran Keçeli, Sö- zen'in bu davranışıyla daha faz- la oy toplamayı amaçladığmı ileri sürdü. İstanbul Esnaf ve Sanatkâr- lar Odalan Birliği Başkanı Suat Yalkın da kendilerinin yasanın verdiği hakkı kullanıpfiyaütes- pit ettiklerini, Sözen'in de hak- kını kullanarak fiyata itiraz et- üğini söyledi. Son karan mahkemenin vereceğini belir- ten Yalkın, "Bundan önceki fiyata da Sözen itiraz etmişti. Biz de bunun üzerine diğer illeri bekledik. Büyük illerde şu anda ekmek 1500 liraya satılıyor. Bu- nun üzerine biz de 1500 fiyat biçtik. Ama Sözen yineitiraz et- ti. Yeni fiyat da vermedi. Zam- ma gerek yok dedi. Her şeye zam gelirken ekmeğe zam gel- mesin demek mantığa sığar mı" dedi. Belediye Başkanı Sözen'in itirazı, Sanayi ve Ticaret Ba- kanlığı İl Müdürlüğü, Esnaf ve Sanatkârlar Odası ve İstanbul Ticaret Odasf ndan birer yetki- linin bulunduğu İtiraz Komis- yonu"nca incelenecek. EKONOMtYE BAKIŞ TANER BERKSOY Cuma ile AnlasamadıkAdı Cuma... Cuma Orazov' Orta yaşlı bir Türkmen. Saçları kırlaşmış. Hafif «?ekik gözlerj cin gibi bakıyor. Aşkabat'ta bir küçük işletmenin müdürü. Ömrünü Sovyetler Birliği içinde geçirmiş. Kültü- rü, tüm formasyonu Sovyet ürünü. Inançları da öyle. Dün- yaya böyle bir pencereden bakıyor. Olan bitenden pek bir şey anlamıyor.. ve canı sıkılıyor. • Cuma ile anlaşamıyoruz. Salt dil sorunu değil. O alanda da sorunumuz var ama esas dış ticaret konusunda ödemeler bilançosunun işleyişi üzerinde anlaş- mazlığımız. • Hepsi onaltı kişi. Türkmenistart'dan gelmişler. Kadınlı erkekli bir grup. Bir kısmı bürokrat. Diğerleri pro- fesyonel yönetici. Onbeş günlük eğitim programı çerçeve- sinde kendilerine piyasa ekonomisini anlatacağız. Fakül- tenin birinci yılında bizim çocuklara öğrettiklerimize ben- zer şeyler. Ama zorlanıyoruz. • Dış ticaret ve ödemeler bilançosuna takılıp kaldık. DÖvizli ticaret sürecinde oluşabilecek ticaret açık ya da fazlalarının döviz kuru, sermaye giriş çıkışı ve rezervler üzerindeki etkilerini beiki kırkıncı kez anlatıyorum. Herse- ferinde biraz daha ter basıyor, sinirlerim geriliyor. • Sonunda, hemen hepsine ticaret açığı ve sonuçiarını anlatabiliyorum. Ama Cuma direniyor: -Olmaz öyle şey! -Canım nasıl olmaz, diyorum. Sattığın malın dolar tutan, satın aldığın malın dolar tutarından azsa, o kadar açık ve- rirsin... - Olmaz, diye direniyor Cuma. Yanında oturan arka- daşını işaret ederek, - Gerekirse bu kurbanın malını da veririz, eşitliği sağ- lanz... diye ekliyor. • Muhatabının kurbanın malını beğenmeyebileceğini, o mala ihtiyacı olmayabileceğini, daha ucuz ve kaliteli mal üreten başka bir ülkeden satın alabileceğini, bunun için de dolar isteyeceğini, buna benzer bir sürü seyi sıralıyorum peşpeşe. • Olmuyor. Iki ülkenin mal ticaretinde birisinin şu kadar dolarlık açık, diğerinin de aynı ölçüde fazla verebileceğini anlamıyor Cuma. Hele iş ulusal paranın değer yitirmesi, borçlanma, rezerv azalması konularına gelince, bıyık al- tından gülümseyip, başını sallıyor. Sanki bunların alayı delirmiş der gibi. • Cuma haklı. ömrünü malın malladeğiştirildiği, dışti- careti merkezi örgütlerin yönettiği, işin içine doların falan karıştırılmadığı bir ticaret ortamında geçirmişti. Mal ta- kasının fiziki bazda dengelendiği, üstelik bu dengenin daha mal değiş tokuşu fiilen başlamadan sağlandığı tica- ret düzeninde açık veya fazla olması kuşkusuz söz konusu biledeğildi. Dengelenme sürecinde satılan mal yetmezse, gerçekten "kurbanın malı" da verilerek denge oluşturmak mümkündü. • Cuma'nın bildiği buydu. Otesini de çok saçma bulu- yordu. Bu kadar kolayı varken, gerektiğinde kurbanın malını da verip işi bağlamak mümkünken, ne diye işin içi- ne doları falan karıştırıp sonra da açık verdik, kur değişti, borçlandık diye yakınıyorsunuz demeye getiriyordu. Sonuçta Cuma'yı ikna edemedim. • Ama alışıktım buna. Kimbilir kaçıncı kez Türki cum- huriyetlerden gelen gruplarla konuşuyordum. Hep benzer sorunlara gelip takılıyorduk. • Insanlar ömürlerini tükettikleri bir düzeni tüm kurum ye ilişkileriyle bir anda kafalarından ve gönüllerinden sö- küp atamıyorlardı. Yıkılan düzenin yerine yenisinin kon- ması belki yine bir ömür gerektireceirti. Çoğunun bu kadar zamanı yoktu! Dünya Rekabet Gücü Raporu Türkiye büyümede 22 ülkenin lideıi İş-Ekonomi Senisi - Türkiye, 1984-90 döneminde nominal ve reel gayri safi hasıla (GSYİH) artışı sıralamasında, 22 sanayi- leşmiş ülke arasında ilk sırada yer aldı. 1992 yılına ilişkin "Dünya Rekabet Gücü" raporunda yer alan verilere dayanarak hesap- lamalara göre 1984-90 döne- minde Türkiye, nominal GSYİH artışı sıralamasında yıllık ortalama yüzde 57.99 reel GSYİH artışı sıralamasında ise yine yıllık ortaiama yüzde 5.89 oranındaki artışlarla 2) sanayi- leşmiş ülkeyi geride bırakü ve lider oldu. Merkezi Cenevre'de bulu- nan, bağımsız bir vakıf olan Dünya Ekonomik Forumu ile merkezi Lozan'daki Uluslara- rası İşletme Geliştirme Enstitü- sü tarafindan ortaklaşa hazırla- nan rapora göre 1984-90 döneminde nominal vereelyı]- lık ortalama GSYİH artışı sıra- lamasında Türkiye'yi, Japonya ve Portekiz izledi. Bir büyük banka İstanbul'da bulunan Genel Müdürlüğünde görevlendirilmek üzere basın ve reklam çevreleriyle iJetişimi olan temsil yeteneği güçlü 35 yaşını aşmamış iyi derecede İngilizce bilen konusunda en az üç yd tercihan bir banka ya da reklam ajansında yöneticilik deneyimli üniversite mezunu ekonomi ve bankacılık konularına aşina REKLAM VE HALKLA İLİŞKİLER MÜDÜRÜ aramakcadır. İlgilenenlerin fotoğraflarını ekleyecekleri ayrıntılı özgeçmijlerini en geç 21 Ağustos 1992 akşamına kadar ulasacak biçimde PK 92 Şişli 80222 İstanbuJ adresine göndermeleri rica olunur. Başvurular bankacılık geleneği gereği gizli tutulacaktır.