Katalog

Cumhuriyet Sahıbi' Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik Türk Anonim Şirketi adına Beria Nadi • Genel Yayın Yönetmenı. Özgen Ac«r • Genel Yayın Koordınatöru Hikmet Çetinkaya • Yazı tşleri Müdürlerı: Fıısun Özbilgen (Sorumlu), Celal Başlaagıç (Haber) • Görsel Yöoetmen: Aü Acar • Düzenleme Muslafa Saglamer • Ankara Tcmsılcısı: Cuncyl Arcayurek, Haber MudUrlerr MusUfa Balb», Işık Kansu, Izmır Temsılcı V.: Scrdar Kızık, Adana Temsılcısı. Çetin Vi£eno£lu •İstanbul Haberlerı: Şenay Kalkan. Dış Haberler: Ergun Bakı, Iş-Ekonomı: Şüknuı Kelenci, Yurt Basan ve Yayaru Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. Türkocağı Cad Haberleri- Mehmet Saraç, Kulıur Celal Üster, Makalelcr: Sami Kaıaoraı, Spor. Abdnlkadir 39/41 Cağalogiu 34334 Isı PK: 246 İstanbul. Tel: 512 03 05 (20 hat), Tetoc: Yucelman, Düzeltme Abdullata YazKi • Müesse^e Müdur V.: Erol Erkat • Koordinatör. ~ - - - - - - Ahmet Korulsaa • Muhasebe. BoJent Yeotr • tdare: Hnseyio Gver • Işletme: Öedtr Çelik • Bilgı-İşlem: Nail lnal Bilgısayar Sistem: Mnravct Çiler • Personel. Stvgi Bostancıoglu • Reklam: Rriıa tylman • Dış tbşkıler: Hulya Akyo) 22246, Fax: (1) 526 60 72 • Büroiar. Ankan: Z. Gökalp Blv. lnkılap S. No: 19/4, Tel: 433 11 41-47, Telet: 42344, Fax: (4) 433 05 65 • tzmir: H. Ziya Blv.» 1352 S. 2/3, Tel: 83 12 30, Telex: 52359, Fax: (51) 89 53 60 • Adaaa: lnönü Cd. 119 S. No: 1 Kat 1, Tel: 19 37 52 (4 hat), Telex: 62155, Fax: (71) 19 25 78 TAKVİM 15TEMMUZ1992 tmsak:3 43 Güneş: 5.37 öğle 13 15 Ikındı: 17.13 Akşam.2042 Yatsı. 22.27 Afrodisyas kazıları sörecek •ANKARA (AA)- Kûltûr Bakanlığı, Aydın Ui sınırlan içinde yer alan Afrodisyas antik kentinde arkeolojik kazı çalışmalanna devam edilmesi için izin verdi. Afrodisyas'taki kaalar, yıllardır buçahşmalan yûrüten Prof. Kenan Erim'in ölümü üzerine, bu yıl New York Üniversitesi'nden Prof. Roland R.R. Smith tarafından yûrûtülecek. Arutlar ve Müzeler Genel Müdürû Engin özgen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazılann başanlı bir arkeolog tarafından yapılması için bu kadar süre beklenildiğini belirtü. Madonna'nm 5 milyon dolarlık evi • MIAMI(AA)-Ünlü Amerikab pop şarkıcısı Madonna, Floridaeyaletinin Miami kentinde, denız kenannda tam 5 milyon dolarbk (yaklaşık 35 milyar TL) bir ev saün aldı. Madonna, Biscayne koyunda satın aldığı yeni evini ilk olarak geçen bahar Miami'deki fotoğraf çekimleri sırasında görmüştü. Şimdi kendisinin olan evin önünde Madonna, bir bisikletin üzennde üstsüzken pozlar vermişti. O günden bu yana sahildeki S odak bu evi saün almaya uğraşan Madonna, sonunda muradına erdi. Türk öğpencilepin başansı • ANKARA (AA)- Finlandiya'da düzenlenen 23. Uluslararası Fizik OlimpiyatTna katılan Tûrk öğrencıler, dünya üçüncûsü oldu. TÜBİTAKtan yapılan açıklamaya göre Eskişehir Anadolu Lısesi öğrencisi Mehmet Özgür Öktel ıle İzmır Özel Yamanlar Lısesi öğrencisi Salih Adem genel klasmanda üçüncülüğü kazanarak bronz madalyaya hak kazandılar. Bronz madalyakazanan öğrencilere bugün TUBİTAK'ta düzenlenecek toplanuda başan beratlan ve hediyeler verilecek. Ağaç kesîmine protesto • İSTANBUL (AA) • Kadıköy'de 50 civannda ilkokul öğrencisi, okullannın bahçesinde ve Bahariye Caddesi'ndeki bir sokakta bulunan ağaçlann inşaat nedeniyle kesilmesini protesto etti. Kadıköy Bahariye Caddesi, Canan Sokak'taki iki ıhlamur ağacının da yine inşaat yüzunden kesilmesini eleştiren çevreci öğrenciler, ellerinde 'Betona hayır, çevre ve yeşile evet', 'Çevremizi yeşil ve temiz tutahm', 'Çocuksuz ev, ağacsız sokaklar, çöle benzer' ve 'Tertemiz bir dünya için el ele" yaalı pankartlar taşıdüar. Museviler'in 500 yıllık vefası •İSTANBUL(AA)- İspanya'dan kaçan Museviler'in, Türkiye'ye gelişlerirun 500. yıldönümü dolayısıyla 500. Yıl Vakfi'ncaTürk toplumunun "tnsanlığa ömek hoşgörüsünü" tanıtma etkinlikleri cerçevesınde Çumhurbaşkanı Turgut Özal'ın himayesinde düzenlenen gala gecesi, yann akşam yapüacak. VakıfBaşkanıJak Kamhi, yaptığı açıklamada, aynı türdekı galayı daha önce ABD'de de yaptıklannı ve büyük ilgı gördüğünü hatırlattı. Şadece Museviler'e değil,<)teki azınlıklara da Türk toplumunun gösterdiği sevgı ve hoşgörüyü yaymaya çalıştıklannı ve bu tür kutlamalan bir araç olarak kullandıklannı belirtti. Çağdaş tramvay dün çalışmadı İstanbul Haber Servisi - Hızlı Tramvay'ın kataner teli koptu. Aksaray-Sirkeci arasında çalışan Hızlı Tramvay'ın kataner telinin kopması nedeniyle dün sabahtan ıtibaren ulaşım yapılamadı. Yetkililer, kataner telinin dün gece tramvay yoluna gjren bir halı kamyonu tarafından kopanldığını belirterek bu güzergahtan araçlann geçmemesi gerektiğini söylediler. " Yoğun konser programlannı kaldıramaz duruma geldi Antik tiyatronun yükü ağır TÜREYKÖSE tZMtR- Efes'teki 2 bin yıllık antik ti- yatro konserler yorgunu... Kimler gelip geçmedı ki bu görkemli tiyatrodan. Joan Baez, Ray Charles, Diana Ross, Paco De Lucia, Jethro Tull, Zülfü li- vaneli, Haadakis, Theodorakis, Ibra- him Tatlıses, Muazzez Abacı, Leman Sam. Kültür Bakanhğı, Efes Antik Tiyatro'- yu çeşitli konserler, gösteriler için 4-20 milyon lira arasında değişen fıyatlarla kirabyor ya da bazen ücretsiz tahsis ediyor. Her konser sonrasında da antik tiyatroya gelen binlerce, on binlerce kişi geride içki şişelen, su şışeleri, yiyecek artıklan, sigara izmaritleri bırakıyor. Konser veren starlar, megastarlar ile bunlann binlerce vatlık ses düzenlerini taşıyan araçlar liman caddesine gjri- yor... Bugün bu yaşlı tiyatro yoğun konser, gösteri programlanna kaldıramaz du- • Efes'te 2 bin yıllık antik tiyatro konser, tiyatro ve gösteri programlannı kaldıramaz duruma geldi. Giriş kapılan zarar gördü. Arkeologlar bu tür mekanlarda gösteri düzenlenmesine karşı çıkıyorlar. Tiyatro eylülde bakıma alınacak. ruma geldi. Otuıma kademeleri, mer- merler aşındı, yan duvarlar ziyaretçiler açısından tehh'keli duruma geldi, ginş kapılan büyük zarar gördü... Arkeologlar, bu tür mekânlann yo- ğun kullanımına karşı. Arkeologlar Derneği Başkanı Emine Aynur bu ko- nudaki görüşlerini şöyle özetledi: "Biz arkeologlar bu tür mekanlarda öyle ak sık konserler düzenlenmesine karşıyız. Bunlann yeniden üretilmesi mûmkün değil. Yılda bir iki kez yaşa- yan bir mekân olarak uluslararası kibar bir konser, gösteri için kullanılabilir. Ancak bu kadarla sınırlı kahnah. Işık- lann zaran var, bunlan monte etmek için teknik müdahaleler yapılıyor. Sta- tik sorunlar ortaya çıkıyor. Kalabalık zararb. Aynca yıİulabilir de, can kaybı da ortaya çıkabilir. Yalmz Efes değil, Aspendos da büyük zarar gördü." Dokuz Eylül Ünıversitesı Mimarbk Fakültesi, Restorasyon Anabibm Dab Başkanı Prof. Dr. Recep Meriç bu tür mekânla estetik uyumunun da önemli olduğuna dikkat çekerek "Ibrahim Tatlıses de burada konser veriyor. Aynca bu tiyatro iki bin yıl önce tiyatro olarak yapılmış, oysa hiç oyun sahne- lenmivor. Burası sadece estetik uvumu olan konser ya da oyunlar için kullanıl- malı" diyor. Erdemgil antik tiyatroyu korumak için aldıklan önlemleri şöyle anlattı: "Biz organizatörlerle protokol yapı- yoruz. Araç giremez, diyoruz. Ağır malzeme getiren araç gjremez, diyoruz. Ama kavga dövüş giriyorlar. 1993 yılında antik tiyatroda konser, gösteri yapılmasırun tamamen yasaklanması söz konusu. Restore edilmesi, onanl- ması gerekiyor. Belki 1-2 kez, o da geliri tiyatronun onanmında kullanılmak üzere konser düzenlenebilinir. Giriş kapılan, bman caddesi, oturma kade- meleri büyük zarar görüyor." Selçuk Belediye Başkanı Kamil Su- başı, antik tiyatronun "en büyük dar- beyi" Jethro Tull konsennde yedi&ni söylüyor. Subaşı. "1 nolu Kültür VP Tabiat Varbklanru Koruma Kurulu ilke karan aldı, antik tiyatroya zarar verecek ses düzenini haiz konserlere izin vermiyonız. Ses düzeni beUi vata kadar olanlara izin veriyoruz. Kültür Bakanımız Fikri Sağlar söz verdi. Ti- yatro eylül ayında restorasyona ve bakıma alınacak" dedi. Dondurmadaki cinsellik 6 Bir tattınız nıı akhııız uçar9 EDtPEMİLÖYMEN Dondurmayı da artık cinsellik satıyor. İki büyük dondurma şirketinin biribirinden iç gıcıklayıa reklam filmlerinin televizyon ve sinemalarda gösterümesi, büyük afişlerle kentte ilan tahtalanna asılması kamuoyunu dalgalandırdı. Reklamlann ahlak ve görgü kurallanna uygunluğunu denetleyen "Reklam Standartlan Kurumu"nun, yapılan başvuru şikayetlerine karşın bazı reklamlan yasaklayıp baalannı serbest bırakması da kamuoyunda ayn bir tartışma konusu. En cüretli reklam kampanyası, bir İngüiz gıda fırmasının sahibi olduğu "Haagen-Dazs" dondurmalan için yapıbyor. Genç ve güzel birçifti sevıştikleri sırada dondurma yerken gösteren birbirinden çarpıa fotoğraflar, gazeteler ve dergilerde karşıbkb iki tam sayfa habnde yayınlanıyor. Tanıtımda, dondurmayı mı yoksa çiftin vücutlannı mı kasdettiği belirsiz kelime oyunlan ile "Kütleyi hissedin" ya da "Dilinizi değdirdiğinizde görürsünüz" gibi sloganlar kullanılmakta. "Haagen-Dazs"reklamınıyaratan "Bartle Bogle and Hegarty"firması,evlenmeden bır arada yaşayan, cinselliği monotonlaşmamış, çoluk çocuğa kanşmamış, iyi para kazanan, genç ve özgür profesyönelleri hedeflediklerini söylüyor. "Biz dondurmayı çocuklar için değil, erişkinler için pazarhyoruz" diyerek. "Haagen-Dazs"ın herkesin dikkatini çeken reklam kampanyası sadece 1.3 milyon Dolara çıkmış. Reklam piyasası standarüanna göre epey ucuza. Daha da cüretli bir dondurma reklamı ise sansüre uğradı. Bir lokantada dondurma yiyen genç bır kadının, orgazm olmuşcasına seslerçıkarttığı ve davrandığı bir reklam fılmi televizyon ve sinemada gösterimden kaldınldı. "New England" dondurma üreticisinin "Howell Henry Chaldecott Lury" firmasına yaptırdığı üç reklam spotu "Reklam Standartlan Kurumu" tarafından fazla açık saçık bulundu. "New England", kampanya için 2.5 milyon Dolar harcamışü. Reklamfibnleriyeniden çekildi. "Bir tattınız mı aklınız uçar" sloganıyla sunulan "yeni" biçimi de o kadar masum sayıimaz: Bir parkta yürüyen genç bir kız, dondurmasıru dışledikçe, dizleri titremeye başbyor. Bir başkasında ise genç bir erkek, dondurma yerken zevkten baygın düşmüş bir halde gösteriliyor. Dondurma, Batı'da büyük bir pazar. Amerika'da kişi başına düşen dondurma miktan 22 lıtre. Bunu 15 litre ile İsveç, 9 litre ile Danımarka, 8.5 litre ıle İngiltere izlıyor. Yunanıstan'da 3.8 litre, Türkiye'de İse yılda yaklaşık 22 milyon lıtre tüketibyor. Güneş, dlt düsmanı •Aşın güneşlenmenin erken yaşlanmaya neden olduğu belirtiliyor. Vücudu çilli olan kişiler güneş ışınlanndan daha- çabuk etkileniyor. ERZURUM (AA)» Atatürk Üniversitesi Araştırma Hasta- nesi Cilt Hastahklan Anabilim Dah öğretim Üyeâ Doç. Dr. Şevki Ozdemir, güneş altında fazla kahnanın sakıncalı oldu- ğunu behrterek, "Güneş, 25'in üzerinde cilt hastalığı ile deri kanserine neden oluyor" dedi. Doç. özdemir, yaptığı açık- Jamada, güneş yanıklannın bazı hastahklan başlattığmı, bazılannm da şiddetini artürdığını söyledi. öğle saatlerinde güneşlenen- lerin vücutlannın açıkta kalan bölgelerinde sanmsı renkte pla- kalar oluştuğunu ifade eden Doç. özdemir, alt dudakta meydana gelen yanklann da ih- mal edilmeleri habnde yassı hücreli kanser hastahğına ne- den olabılecekkrini bildirdi. Vücudu çilli olan kişilerin gü- neşlenirken daha dikkatli ol- ması gerektiğini kaydeden Doç. Özdemir, şöyle devam etti: "Çilli kişiler güneş ışınlann- dan daha çok etkilenirler. Gü- neş ışınlan, aynca çillenmeyi artürdığı için bu kişilerin derile- ri daha kötü bir görünüm kaza- nır. Uzun süre güneş altında kalan kişilerin derilerinde koyu kahverengi plakalar da oluş- maktadu-. Çiller ve kahverengi plakalar da değişik türde kanser ba^tahk lanna zemin hazırlamaktadı- rlar. Açık tenli kişiler güneşle- nirken daha titiz ohnak zorun- dadırlar. Bu kişüer her türlü cilt hastalığına daha kolay yaka- lanırlar. Yazın parfüm kullanıl jnası sakıncalıdır. Parfumler derinin ışığa hassasıyeüni artürdığı için ciltte dermaütler, kızarmalar, ödemler ve kahve- rengi lekelerin oluşumunu ko- laylaştınr." Erkenyaşlanma Doç. özdemir, güneş altında fazla kalan kişilerin derilerinın kuruyarak buruştuğunu belir- terek "Aşın güneşlenme erken yaşlanmaya neden oluyor" de- di. Aşın güneşlenmenin derinin doğal görünümünü de bozdu- ğunu kaydeden Doç. özdemir, "Güneşlenen kişilerin derileri olduğundan fazla buruşmakta- dır. Güneşlenmenin dozu çok iyi ayarlanmabdır. Bu denge koru- namadığı takdirde önemli sağlık sorunlan ortaya çıkabi- lir" diye konuştu. Sualtımilliparkmadoğru NÜVİT TOKDEMİR tZMtR - Türkiye'deki sualtı tarihi ve kültürel değerlerini, doğal güzelliklerini korumak, gösterime açmak için "Sualtı Milli Parkı" oluşturulrnaa ça- hşmalan hızla sürdüriilüyor. Sualtında kalan değerlenn gös- terime açılmasının Türkiye'ye ayn bir turizm potansiyeu ka- zandıracağıru vurgulayan yet- kililer, Kültür Bakanhğı ile Tu- rizm BakanlığVnın konuya olumlu bakmasıyla kısa sürede "Milli Park" olayının gerçek- leştirilebileceğini söyledı. Aynca, üç sının denizleıie çevnli ülkemizde sualtı değer- lerinin ellerinden 'taahhüt' ah- nan bahkadamlarca koru- nacağı, böylece gelen turiste rehberlik yapma olanağı sağ- lanacağı bıldırildi. Türkıye Sualü Sporlan, Cankurtarma ve Sukayağı Fe- derasyonu Başkanı Atılla Bay- kal, bu amaçla "Biz kapatılmış dabş yerlerinin gösterime açıl- masını istedik. Fakat 'Eğer yeni yer bulursak kapaünz' yanıtını aldık. Bu, tarihi eserleri bulup göstermekten çok, bul- mamaya sevk etmek gibi bir seydi. Kültür ve Turizm ba- kanlıklanyla ayn ayn görü- şeceğiz. Olumlu k cağını düşünüyoruz" < Yatak odasında rejim • Boşanmalar Macaristan'da son yıllarda büyük artış gösterdi. Komünist Parti'nin parti muhafızı olduğu için kocasınm boşanmak istediği bir kadının öyküsünü Macaristan'da yayırnlanan haftalık '168 Saat' dergisinde yapılan röportajdan aktanyoruz. MEHMET MESTCİ BUDAPEŞTE- Kocanız Komünist Partisi'nde mu- hafız olduğunuz için sizden boşanmak istiyor. Bu biraz garip değil mi? -Evet nedense bunu aley- bimde kullanmaya başladı. Yüzüme karşı enayi bir ko- münist olduğumu söyledi. -Gerçekten partiye resmi olarak kayıtlı mıydınız? -Evet, 14 senelik parti muhafızıydım. -Bu durum daha evvel kocanızla aranızda prob- lem yaratmış mıydı? -Yaratma- ması bir yana, benden övgüyle sözederdi. •Kocanızla politik konu- larda ne zaman tartış-maya başladınız ya da şöyle söyle- mek de müm- künse yatak odanıza poüti- ka ne zaman girdi? -Politikadaki dalgalanma sürerken dahi, yatak odamı- zda bir problem yaşa- mamıştık. Ta ki, rejim değişe- ne kadar. Birden bire farkına vardık ki değişmez sandığımız rejim süratle yok oluyor. -özel yaşamınızda her an mı politika yapıyordunuz? Aranızdaki düşünce farklılığı nasıl belirdi? -Bir gün sinemaya gittiği- mizde yeni kurulmiiş partile- rin panolarda reklamını gör- dük. Ganp geldi, çünkü o zamana dek bır tek parti bilir- Aik. Eve döndük ve kocam Komünist Partisi'ni yerden yere vurmaya başladı. Işin ucunun bana dokunacağını hissedemedım. kocamın salt eşi ohnak ayn iş, komünist ol- mak ayn diye duşündüm. Bizleri dağıtüklan zaman muhafızken kullandığunız tüm kıyafetleri, geri vermiş- lerdi. Ben de ihtiyacımız oldu- ğundan kocam için benimkin- den bir numara büyük kıyafet ve dört numara büyük çizme ıstettim. Kocam bu kıyafetle- re çok sevindi ve bahcede çahşırken devamh bunlan kullandı. -O halde kocanız hem parti muhafızı kıyafetiyle çahştı, hem de komünistlere sövdü durdu, öyle mi? -Evet, böyle oldu. -Siz de hemen fark etmişsi- nizdir. Çok partili sisteme geçtiğimiz andan itibarcn Ko- münist Partisi epey geri plan- da kaldı. Bu durum, özel ha- yatuuzda nasıl bir değişiklik yaratü? -O 7an>an ikinci çocuğum yeni doğmuştu. Kocam ile aramdaki çe- kişmeler böy- lece bir süre ortadan kalkmıştı. Çünkü tar- üşmalar yü- zunden bebe- ğin sütten ke- silmesinden korktum. -Evliliğini- zin tehhkeye girebileceğini düşünmüş müydünüz? -Asla. R y ğ mizin allak bullak olacağı ak- lımın ucundan bile gecmemiş- ti. -Sizın yüksekokul diploma- nız, bsanınız var. Şu anda bir dış ticaret fırmasında cabşı- yorsunuz. Kocanız ise, taksi- ci. Ona karşı görünür bir üs- tünlüğunüz var. Evliliğinizin çıkmaza girmesı belki biraz da bundan. -Ben onu hep ailenin reisi olarak gördüm, ona çocuk vererek en büyük görevimi yerine getirdim. Lise mezunu olması, rahatsız etmemişti. Onun bana verdiği en doğal duygular, bütün hayaümı doldururdu. Elimi tutması, benimle ko- nuşması, çok seyrek olarak güzel göründüğüm vakit bunu vurgulaması. Bu huzur- lu tablo içinde, sadece kana olmayı dilemiştim. -Parti kimliğinız yüzunden kocanızm sizi affetmesi' için ona telkinde bulundunuz mu? -Hayır, çünkü o komünist» lerden öyle çok nefret etmişti ki, eğer Madonna komünist olsaydı, ondan bile boşanırdı. Foçalılar foklann korunmasını istiyor ÖHifok sahile vurduŞEVKİ AVCI FOÇA - Akdcnız fokunun (Monachus-Monachus) ko- runması için 'pılot bölge" seçı- len Foça'da sahılc vurmu^ ölü bır fok bulundu Pıloi bölge ılan cdildiktcn sonra. "Fok var mı. yok mu" gıbı lartışmalar sürüp gıdcn Foça'da. Üçüncü Mersinakı kumsalında denıze gıren çocuk- lar ölü bır fok buldular Ycrcl fok komitesı üyelen. ulusal ko- mite üyelennı vc Çcvrc Bakan- lığı'nı arayarak bılgi verdıler Ycrcl Komıie adına açıklama ısicdığımız Bclcdıye Başkanı Nihat Dirim, Çcvrc Bakanhğı ıle görüştüğünü. bakanhktan gelecek uzmanlann yapacağı incelemeden sonra bir açıklama yapabıleceklenni belirterek "Bakanlıkta verilen talimat doğruliusunda uzmaniar gelip ınceleyınceye kadar koruyaca- ğız. Nedeninı bilemiyoruz. An-> cak yöremızde yaşayan foklar- dan bınnın ölmüş olmasından iizüntü duyuyoruz" dedi Foça veterineri Hayrettin Demirbaş, konunun uzmanı ol- madığını ve ölüm nedeninı bıle- meyeceğını söylerken çevreye loplanan yurttaşlar ölü fokun- sırtının sol üst yanındaki I cm. capındakı dcliğı göstererck vu- ralmuş olabıleceğinı ıddıa edi- yorlar. "Kım? Niçin?" sorulan- nı cevapsız bırakıyorlar. Foçalı korumacılar. Foça'- nın Akderuz fokunu korumada pılot bölge ılan edilışınden son- ra ne bakanlığın ne de dığer ilgi^ lilenn hıçbir calışma yapmadı- ğını. yapılan konuşmalanrv, hazırlanan projelerin hayata" gecinlmedığınden yakandılar.' ALO BİLGİ TsrUya ıwı *m y 1(M*M>5833Tl«r