Katalog

PAMUKBANK Cumhu Temiz ve sağlıklı bir çevre geleceğe bırakıtaoak en bOyük mirastır. PAMU 5 HAZJRAM 1992 CUMA9.YIL / SAYI 24351 / 3000 TL (KDV ıçınde) KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYMRi NADİR NADİ (1945-1991) 10yıllık hesaplaşma3.1zmir îktisat Kongresi başladı.Özal kendi dönemini överken, Demirel bu dönemde Türkiye'nin fakirleştiğini söyledi İZMİR (Cumhuriyet EgeBürosu)-3. İzmir İktısat Kongrcsi'nin ilk gününde. son lOytlınve önümüzdekı yıllann ekonomi poliükalan tartışıidı. Çumhurbaşkanı Turgut Özal, 2. İzmir İktısat Kongresi"nde öngördüğü hedeflerin gerçekleştiğinı savunarak kendi döneminin ekonomi politikalannı överken. Başbakan Süleyman Demirel, bu dönemde uygulanan polıtikalann Türkiye'yi "fukaralaştırdığınf' söyledi. Türkiye'de 2000'li yıllann ekonomi polıtikalan ile kalkınma stratejilerinin ele alınacağı kongre, genjşgüyenlik önlemleri altındadün BalçovaOzel IdareTesisleri'nde başladı. Pazargününe kadarsüreçek kongrenin açıhşına Çumhurbaşkanı Turgut Özal, Başbakan Süleyman Demirel, Başbakan Yardımcısı ve SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit ve MÇP Genel Başkanı Alparslan Türkeş, bakanlar Akın Gönen, Tansu Çiller, Cavit Çağlar, Ekrem Ceyhun. Orhan Kilercioglu, Mehmet BatalU ile Sümer Oral, eski Çumhurbaşkanı Kenan Evren, Nahcıvan Parlamento Başkanı Haydar Aliyev, Azerbaycan Başbakanı Rahim Hüseyinov, Kırgızıstan Çumhurbaşkanı Yardıması Felix Kulov. Moldavya Başbakanı Valeriu Muravscki, KKTC Meclis Başkanı Hakkı Atun, KKTC Başbakanı Derviş Eroğlu, işçi ve işveren temsilcileri, oda yöneticileri, işadamlan, bürokratlar ve uluslararası finans kuruluşlannın temsilcileri de katıldı. RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan, programda yeralmasına karşın kongreye katılmadı ve konuşma da UArkası Sa. 19. Sü. 3'te Hedeflerimiz gerçekleşti SERTUĞ ÇİÇEK bildiriyor İZMİR - Çumhurbaşkanı olduğunu. doğru ıstikamette olduğumuzu göstermesi bakı- mından önemlidir" dedi. Çumhurbaşkanı Özal, 3. İz- mir İktisat Kongresi'ne katı- larak açılış konuşmasını yap- ~ ... _ • .. tı. Bir saate yakın süren Turgut Ozal, II yıl once ongor- k o n u § m a s ı m , b a s ı n a dağıt.lan düğu ekonomık hedeflenn 2 9 sayfalık meünden okuyan büyük çoğunluğunun tahm.n- özal, 1. ve 2. iktisat kongrele- lerin de otesınde gerçekleştıgı- rini a n l a t t l , j k t i s a t K o n g . nı soyledı. Ozal, ' Turkıye nın ^ ^ i z ] e y e n , 5 > l H ) k d ö n e m . bu başansı her şeyden once, d e benimsenen ekonomik 8O'lı yıllarda benımsedığımız ekonomik politikalann doğru MArkası Sa. 18, Sü. 4'te ÇumhurbaşkanıUeBaşbakantzmir'dekikongredeelsıkışırkeo, SemraÖzalonlanizliyor.(Fotoğraf: ÜMİTOTAN) Ekonomi kapan içine sokuldu TÜREY KÖSE bildiriyor İZMİR-Başbakan Süleyman Demirel, enflasyona çare bula- bılmek için kollan sıvadıklannı belirterek, "Ok yaydan çıkmış gidiyor. Havadaki oku yakala- mam imkânsız. ama henüz yay- dan çıkmamış olanı tutanm. Bunun için 500 gün süre isüyo- rum" dedi. Hükümetı, yüzde 71 'lik enflasyon oranı ve büyü- me hızının, nüfus artışının al- tında kaldığı bir dönemde dev- raldıklannı söyleyen Demirel, "Bu açıkça fukarahkur" dedi. 1980'li yıllarda genişleme göste- ren kamu kesimi açıklanrun ekonomiyı "bir kapanın içine soktuğunu" söyleyen Demirel, "Akıl akıldan üstündür" diye- rek, kongreye katılanlardan ekonomik sorunlann çözümü için yöntem bulmalannı istedi. mArkasıSa.l8,Sü.6'da Kongrede Înönü-Yılmaz atışmasıYılmaz: Hükümetten piyasa ekonomisini benimsediklerine dair ışık göremedik. Inönü: Yılmaz, seçim gezileri ile kongreyi kanşürdı. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - 3. İktisat Kongresi'nın öğleden sonraki bölümünde ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ın, "Hükümetin 6 aylık ıcraatında serbest piyasa ekonomisini benimsediğine ve yönlendireceğine dair hiçbir ışık görmedikleri" yolundaki sözlerine Devlet Bakam ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, "Ana muhalefet lideri, sarunm biraz sonra kendisinin de benim de çıkacağımız seçim gezileri ile kongreyi kanştırdı" diye yanıt verdi. ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, konuşmasında bu kongreyi tanhi fırsatoiarak gördüğünü vurgulayarak "Umudum odur ki koalısyon hükümetı, bu kongrede dile getirilen görüşlerin ışığında hatalannı telafı edecek gücü, yapısal zaaflanna rağmen buJacaktır" dedi. 70 sente muhtaç Türkjye'nin bugün güçlü bir Türkiye'ye dönüştüğünü anlatan Yılmaz. "Enkaz devir teslimi gibi mesnetsiz suçlamalardan kaçınılmah" diye konuştu. ANAP iktidan döneminde bir sivil ihıilal gerçeklcşünldiğıni savunan Yılmaz, "Koalisyon hükümeiı 'övünerek ifadeettikleri' gibi yüzde 48 oy tabanı ile ıktidar oldu. Bu hükümet, bizim hedeflediğimiz ikinci aşama reformlan gerçekleştirmek için gerekli kamuoyu desteğine sahıptır. Ancak bu hükflmet bırakınız özelleştirmeyi, KİTleri akılcı yönetmeyi bile sağlayamamıştır. Yatınmlar neredeyse durmuş, kamu maliyesi tıkanmıştır. ATyi büsbütün unutmuş gibiyiz. Özetle ve esefle söylüyorum ki 6 ayda hükümetin serbest piyasa ekonomisini benimsediğine yönlendirebileceğine dair hiçbir ışık göremedik. Böyle giderse gerekli tedbirler ahnmazsa en geç 1 yıl içınde enflasyonun WArkasıSa.l8,Sü.4'te POLİTİKA GÜNLÜĞÜ Bizbiliriz HİKMET ÇETİNKAYA yazıyor • 5. Sayfada YORUM Niçin kongre? ŞÜKRAN KETENCİ yazıyor • 18. Sayfada KULIS Eksiklikler ABDURRAHMAN YILDIRIM yazıyor • Ekonomide IZLENİMLER Özal'ın vasiyeti TUNCAY ÖZKAN yazıyor • Ekonomide İŞÇİ CEPHESİ Demokrasi HAKAN KARA yazıyor • Ekonomide İŞVEREN CEPHESİ Verimlilik ÜMİT OTAN yazıyor • Ekonomide Enflasyon bilmeceye döndü •ÎTO tarafından belirlenen enflasyon rakamlannın DİE'nin oranlanna göre yüksek çıkması, Devlet Bakanı Tansu Çiller'in açıklamalanyla çelişki yarattı Ekonomi Servisi - Mayıs ayı enflasyon oranı, tartışmalara yol açtı. Önce Devlet Bakanı Tansu Çiller'in daha sonra da DİE'nin açıkladığı enflasyon oranı ile İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) açıkladığı oran arasında büyük fark ol- ması, açıklanan rakamlara iliş- kin kuşku yarattı. İstanbul Ticaret Odası'nın mayıs ayı için hesapladığı oran- lar da DİE'nin oranlanna göre oldukça yüksek çıktı. İTO'ya göre mayıs ayında perakende fıyatlar yüzde 2.9 artü, toptan' eşya fiyatlanndaki artış ise yüz- de 5. l'i buldu. İTO'ya göre ilk 5 ayda enflasyon oranı yüzde 30'- un yıllık bazda ise yüzde 70'in üzerine çıktı. Öte yandan, DİE tarafından açıklanan düşük enflasyon ra- kamlannın büyük ölçüde ucuz- layan sebze ve meyve fiyatlan ile diğer tanm ürünlerinin fiyat- lanndaki düşüşten kaynaklan- GÜNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK İki Hay, Bip Bakan Birinci olay DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, deprem felaketin- den 81 gün sonra gittiği Erzincan izlenimlerini aktarırken "Erzincan'ı bir şantiye gibi göreceğimi umuyordum. Ama Erzincan'da gördüklerim ve dinlediklerim beni dev- let adına halktan utandırdı" dedi Ecevit yalnız değil. Başkentte duygularını paylaşanlar var. öyle ki her biri gördükleri "muameleden" ve dinle- dikleri "masallardan" çıkardıkları sonuçlarla manevi mArkosıSa.l9,Sü.3'te dığı kaydedildi. Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre mayıs ayında kamu zamlannın oranı yüzde 4.3 oldu, özel sektörün fiyatlan ise binde 7 azaldı. Böylece. top- tan eşyadaki artış binde 7'de kaldı. Özel sektörde fıyatlar, gerçekte sadece tanmda geriledi. Tanm- daki fiyat dûşüşü yüzde 9.5'e ulaştı. Tanm ürünüfiyatlange- nel olarak her yıl mayıs ayında gerilemekle birli'kte. bu yılki oran cok büyük oldu. Sebze ve meyve fiyatlanndaki düşüş tse yüzde 28 gibi rekor bir düzeyde gerçekleşti. Geçen yılın mayıs ayındaki düşüş yüzde 4.9, 1990 yılının mayıs ayındaki düşüş ise binde 2 idi. Bu yılki oranın yuzde 9.5'e ulaşma- sında, Yugoslavya'daki olaylar yüzünden Avrupa ülkelerine ta- nm ürünü ihracatının tümüyle durması ve buna bağlı olarak iç pıyasadaki ürün bollaşması bü- yük etki yaptı. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün toptan eşya fıyat endeksinin "mayıs ayında tanm ürünlerinin fiyatının değişmediği" varsayı- mıyla yapılan bir hesaplamaya göre, mayıs aymda binde 7 ola- rak açıklanan fıyat arüşının yüz- de 3.2 olduğu ortaya çıkıyor. Mayıs ayında tanm ürünü fi- yatlannm geçen yıl mayısta kay- dedilen yüzde 4.9 oranında düş- tüğü varsayımına göre yapılan hesapjamayla ise toplam artış yüzde' 1.9 düzeyin8e bulunuyor. MArkasıSa.I9,Sü.l'de Doğalgazda patlama: 6yaralı • Ankara'daki patlamada 16 binanm camlan kınldı, birçok araç hasar gördü. Patlamanın, dö- nüşüro çahşması yapan teknisyenlerin hatasın- dan kaynaklandığı öne sürüldü. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Ankara'nın Kavaklı- dere semti Yeşilyurt Sokağı'- nda meydana gelen doğalgaz patlamasında 6 kişi yaralandı. Yaralılardan 2"si hastaneye yatmlırken 4'ünün tedavisi ayakta yapıldı. Patlamanın, "apartmana gaz girerken ka- lorifer kazanında dönüşüm çahşmalannı sürdüren teknıs- yenin hatasından" kaynak- landığı bildırildi. Patlama sonunda çevredeki löbinanın camlan kınldı. çok sayıda araç hasar gördü ve dönüşüm çalışmalannı yapan Alarko'- nun üç teknisyeni gözalüna alındı. Yeşilyurt Sokağı'ndaki 15 nolu apartmanda dün saat 14. 56"da meydana gelen patla- mada apartman sakinlerin- den İpek Kuşçu (2), Aysel Cambazoğlu, Yazgülü Akpı- nar, Güzıde Kara ile dönü- şüm çalışmasmı yapan teknis- yenlerden Uğur Ertaş ve Mithat Gül yaralandı. Patla- ma sırasında apartman içınde yangın çıkarken yeni bir pat- lama olasılığına karşı iıfaiye ve doğalgaz ekipleri ö.nlem al- dılar, çevredeki binalann elektriklerini kestiler. Binada çıkan yangın olaydan kısa bir süre sonra kontrol altına alı- narak söndürüldü. Beledıye yetkıhlerinden alı- nan bilgiye göre patlama. tek- nisyen hatasından kaynaklan- dı. Daha önceden apartman vönetımınin kalorifer kazanı- nın dönüşümü için hazırlattığı MArkasıSa.4,Sü.5'te Ermeni heyeti randevuya gelmedi Dışişleri: Ermenistanla diyalog koşullara bağlı ANKARA/İZMİR (Cumhu- riyet) - Ermenistan Çumhur- başkanı Levon Ter Petrosyan'- dan Başbakan Süleyman Demirel'e bir mektup getirdiği açıklanan Ermenistan Başba- kan Yardımcısı Grand Bagrad- yan, yerilen randevuya karşın dün İzmır'e gelmedi. Heyeti. Hilton Oteli'nde bekleyen De- mirel, "Adam gelmemiş ki, gel- seydi kabul edecektim" dedi. Dışışleri Bakanlığı üst düzey yetkilileri Ermenistan'nın Tür- kıye ile diplomatik ilişki kur- mArkostSa.l8,Sü.7'de Ö7AL AİLESİ İFADE VERMEYE ÇAĞRILACAK m 18. Sayfada BORSA oncekı 3141.98 Dun 9191.75 OOLAR Oncekı 6925 Oun 691O MARK Oncekı 43OO Dun 4298 A L T l ^ , , <yOncekı 75.9OO Dun 75.7OO Film/12. Sayfada Parlakve görkemli bir politik sinema 'Sûrû' /13. Sayfada Sinemamızın temel taşlarından Tenis /16. Sayfada Doping kontrolü istiyoruz Çevre/Arka Sayfada Yeryüzü giderek ısınıyor OLAYLAMN ARDENDAKI GERÇEK KongreL Birinci İzmir İktisat Kongre- si 1923'te gerçekleşti. Ancak o yıllann yoğunluğu karşısında kongrenin ayını da saptamak gerekir. Kongre 17 şubatta baş- ladı. tstanbul işgal altındaydı. 4 Şubat 1923'te Lozan Konferan- sı yarıda kalmıştı. Batılı çoğu devlet, askeri zafer kazanmış Mustafa Kemal Türkiyesi'nin karşısında bir soru işareti oluş- turuyordu. tstanbul da padişah- lık ve hilafet sürüyordu. Türki- ye ekonomisi içerideki azınlık- lartn veyabancı kumpanyaların elindeydi. Kongre, beş ay önce düşman işgalinden kurtarılmış hmir'de yapılıyordu; altı ay sonra Istan- bul'a Türk ordusu girecek; 29 Ekim 1923'te cumhuriyet ilan edilecektir. Türkiye Cumhuriye- ti'nin kendisine gelmesi için za- mana gerek vardır. Izmir'deki Birinci tktisat Kongresi ağır koşullarda yapıl- mıştı. Yedi yıl sonra kapitaliz- min büyük buhranı patlayacak; 1929'da başlayan bunalım, Türkiye'de ekonominin devlet- çilik rayına oturmasını zorunlu kılacaktı. 1930'ların devletçiliği bir "tercih"ten çok bir "mec- buriyet" gibi ortaya çıkmıştır. özel ellerde sermaye birikimi ol- madığından devlet girişimciliği kaçımlmazdı. Devletin Merkez Bankası'nm bile 1930'larda ku- rulması, içinde bulunduğumuz durumun göstergesidir. İkinci İzmir İktisat Kongresi 1981'de toplandı. Turkiye, askeri yönetimin baskı rejimi altınday- dı. Ekonomi için gerekli strate- jik kararlar zaten 24 Ocak 1980'de verilmişti. 12 Eylül 1980'de gerçekleşen darbeyle ku- • * • MArkası Sa. 19. Sû. l'de A N A D 0 L U L İ S E L E R İ S I N A V I S O R U L A R V E Y A N I T L A R 8 . S A Y F A D A Rio'da zengin- fakir kavgası Dış Haberler Servisi - Rio'da toplanan Çevre ve Gelişme Konferansı'nın daha ilk günün- de "zengin" ülkelcr "yoksulla- nn" ağır cleştırilerine hedef oldu. Brezilya'nın başkenti Rio de Janciro'da başlayan Birleşmiş Milletler Çevre ve Gelişme Konferansı dün BM Genel Sckreten Butros Gah'nin yaptı- ğı açılış konuşmasıyla başladı. Gali'nin konuşmasının ardın- dan zirveye katılan 178 heyet 8 komisyona aynldı. Konfcran- sın ilk günü zengin ve yoksul ülkelcrin çekişmesıne sahne ol- du. "Zengin" kuzeyli ülkeler, MArkast Sa. 19.SS. l'de ÇEVRE: LAFÇOK. ÇÖZÜM YOK • Arka Sayfada GÖZLEM UĞUR MUMCU Ne Kongresi? "Kongre turizmi" yararlı bir iştir. "3. İzmir İktisat Kong- resi" de turizmin bu dalından başka bir işe yaramaya- cak. Bu kongre giderlerini ise devlet ödeyecek. Türkiye bugun büyük bir iç ve dış borç batağı içindedir. Bu yılın ocak ayından mayıs ayına kadar devletin ödediği iç borç 38 trilyona ulaşmıştır! Ne yapsın hükümet? Ve ne yapsın kongre? Bu borcu odemek için de yurttaşlara tahvil ve bono sa- tarak 30 trilyon borçlanmıştır. Boğaz Köprüsü ve Atatürk Barajı satılmadı; devlet, MArkastSa. 19, Sü. 7'de