Katalog

9ŞUBAT1992PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER 11 Rumen yerel seçimi Dış Haberler Senisi-Rumen seçmen, bugün ılk kez düzenlenen yerel seçimlerde2951 bölgedeoyverecek. Ajanslann haberlenne göre ülke tarihındc ılk kez yapılan demokratik yerel seçimlere Batüı ülkeler büyük önem veriyorlar. Halen iktidarda olan Milli Selamet Cephesi. ülkenin tüm yerleşim birimlerinde kendi adaylan ile seçime katıhyor. Romanya'daki 200 partiden bazılan Demokratjk Anlaşma. Demokraıik Güçler Koalisyonu. Demokratik Sol Birliği, : Ekolojist Partiler Koalisyonu gibi birlikler oiuşturarak seçilme şanslannı artırma yoluna gittiler. Gagavuza Latin harfi • AA (Moskova) - Azerbaycan ve Kırgızistan'dan sonra eski SSCB'de yaşayan üçüncü Türk topluluğu daha Latin alfabesine geçmeyekarar verdi. Moldavya Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk asıllı Gagavuzlar'ın Latin alfabesi kullanma kararının Moldavya hükümetince de kabul edilmesinin beklendiği bıldirildi. Gagavuz gazeteci Todor Zanyet'in verdiği bilgiye göre Gagavuz aydinlan, yazarlan ve bilim adamlarının düzenlediği bir toplantıda uzun tartışmalardan sonra Latin alfabesine geçilmesi görüşü benimsendi. Cuma bilançosu: 9 ölü • AA (Cezayir) - Cezayir'in çeşitli kentlerinde önceki gün cuma namazı sonrasında lslamcı göstericiler ile güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmalarda ölü sayısının en az 9 olduğu haber veriliyor. Görgü . tanıkları, Batna kentinde 3 kişinin öldüğünü bildirdiler. Cezayir radyosu, 'Heuçela'da, hastane kaynaklan ise Medea'da 2'şer kişinin öldüğünü belirttiler. Devlet televizyonu, başkentin Fuka-Marine semtinde bir ' polisin öldürüldüğünü duyurdu. Resmi haber ajansı APS, El-Eulma'da bir kişinin öldüğünü bildirdi. Afgan lideri yaralı • AA(Kabil)- Afganistan'ın eski Başbakan ve Devlet Başkanı yardımcılanndan SultanAli Kıştmand'ın önceki gün başkent Kabil'de bir suikast sonucu yaralandığı bildirildi. Kabil radyosu, Kıştmand"a bir camide ateş eden kimliği belirsiz silahlı bir saldırganın , kaçtığını duyurdu. Devlet başkanı '. yardımcısı Abdül Vahid Sarobi, eski ] başbakanın kaldınldığı hastanenin önünde toplanan kalabalığa yaptığı açıklamada, yüzünden yaralanan ç Kıştmand'ın durumunun ağır f olmadığını söyledi. Yabancı basın gözüyle • AA (tstanbul) - Mülkiyeliler Birliği'nde düzenlenen panelde, yabancı basın temsilcilerinin Türkiye"yi nasıl gördükleri konusu ele alındı. Toplantıda konuşan, Alman DPA Ajansı'nın Türkiye temsilcisi Baha Güngör, Türkiye*yi içindeki sorunlarla aktarmanın gazetecilerin görevi olduğunu söyledi. Güngör, "Gazeteci olarak biz duygusallıktan uzak çalışmaya mecburuz" dedi. Fransız AFP Ajansı'nın Türkiye temsilcisi Ragıp Duran, yabancı r basının Türkiye'de devlet tarafmdan -<• çeşitli engellerle de karşılaştıgını ç vurgulayarak "Gazeteci bu - engellemeler karşısında objektif ı olamaz. Yabancı gazetecilere devletin f açık ve şeffaf davranması gerekir. ' Türkiye'nin resmi rnakamlar tarafmdan yurtdışında oluşturulan - imajı ancak ve ancak gerçeklerle - bağdaştığında bir anlam kazanır" dedi. Suriye Haber Ajansı'nın ' Türkiye temsilcisi Houfni Mahalli ise Arap ülkeleri ile Türkiye arasındaki1 ilişkilerin özellikle 1965 yüından ' sonra iyiye doğru gittiğini söyledi. ' TöPkmen BM üyesi • AA (New York) - BM Güvenlik Konseyi, Türkmenistan'ın üyelik • başvurusunu oybirliğiyle onayladı. » Türkmenistan'ın kuruluşa resmen ' kabulü, BMGenelKurulu'nunbirkaç hafta içinde yapması beklenen ' formaliteniteliğindekionayını ' gerektiriyor. Azerbaycan'ın da dün Türkiye aracıhğıyla üyelik başvurusunda bulunmasından sonra eski Sovyet cumhuriyetlerinden BM üyeliği için başvurmayan ülke olarak sadece Gürcistan kaldı. New York Times, CIA Başkanı'nın Irak liderini devirmek amacıyla Ortadoğu'da temaslarda bulunduğunu öne sürdü Bush yine Saddam'ı devirme peşindeŞEBNEM ATİYAS (New York) - T h e N e w Y o r k T i m e s g a z e t e s i n i n id- Konseyi'nde yapılan üst düzeyde toplantı- olarak sızdınldığını geçen hafta Güvenlik çaüştı. Saü gûnü Kahire'ye varan Gates, gö- d i a s i n a g ö r e A m e r İ k a n İ s t i h b a r a t ÖrgÜtÜ ( C I A ) B k R b t y a k a ^ B y ^ ^ t e n a s l a n n d a l r a k ' ı c e - Konseyi'nin petrol satış izni planını redde- rüşmelerinde Libya'ya yöneUk ambargodiasina göre Amerİkan İstihbarat ÖrgÜtÜ (CIA) Başkam Robert yak^B^.^temaslanndalrak'ıçe- Konseyi'nin petrol satış izni planını redde- Gates, ABD Başkanı George Bush'tai aldığı özel bir emirle, Irak SffSbuİLS3EL ÎSSySSÜ *hedefledlğım kayde - lideri Saddam Hüseyİn'İ dÜŞÜrmek İçin bölge Ülkeleri ÜSt düzey nükleer ve kimyasal merkezlerine saldınl- yÖnetİCİlerİ İle temaslarda bulunuyor. masım ima ettiği kaydedildi. Ayrıca aynı . . . . . . „ . - ı ı ı ., J - . . çerçevede Washington'un Saddam'ı düşür- Gates'ın basına büdırmeden Mısır ve Su- gözden geçırmek olarak açıkladığı gezısın- m e k i ç i n f l r s a t k o ııa d l ğ l > mu htemel her tür- Arabıstan a gıttığı, gezısının resmen de, Mısır ve Suudı Arabistan'ın dışında Is- ıü d a r b e girişiminin gözden geçirüdifii bil- rail de bulunuyor. The New York Times'- ------ ~ * e 6 v ** ın iddiasına göre Gates'in temaslannın de- tayı bilinmemekle birlikte, iki amacı var. Birincisi, Irak liderinin devrilmesi için giz- udı CIA istasyonlannı ziyaret etmek olarak açıklandığı kaydedildi. ABD'nin Irak'a baskı uygulamak amacıyla BM Güvenlik Konseyi'ni yeniden harekete geçireceği de , ç g aynı haberde yer aldı. Gates'in gezisindeki li planlama. Ikincisi, Güvenlik Konseyi ara- bir başka hedefın Libya'ya yönelik ambar- cıhğıyla Irak'a karşı yeniden askeri hare- gonun güçlendirilmesi olduğu bildirildi. ket baskısı kullanmak. Gazeteye bilgi ve- Gates'in aynı gündemi Washington'da Baş- ren bir yetkili, VVashington'un Saddam'ın bakan Süleyman Demirel ile göruşmesi bek- itibanru sarsmak amacıyla bir gösteri leniyor. "bombardımam" düşündüğünü iddia etti. Gates'in istihbarat ilişkilerini yeniden önceki hafta New York'ta Güvenlik dirildi. Basında çıkan bu haberlere kuşkuyla ba- kan siyasi gözlemcilere göre, Gates'in ge- zisinin, Irak'a karşı mücadelesi sırasında kamu desteği yüzde 80'lere ulaşan Bush'- un seçimlere Saddam Hüseyin'in iktidarı- na devam ederek, ABD'yi utandıracak adımlar atması korkusundan kaynaklan- ması ihtimali mevcuttur. Ancak aynı göz- lemciler haberlerin Washington'dan bilinçli Aynca Gates'in gezisi sırasında Irak'ta- ki Kürt hareketinin temsilcileriyle bir ara- ya geldiği bildiriliyor, VVashington'dan ula- şan haberler, Gates'in Kürtlerin yanı sıra Irak'taki Şii muhalefet güçleriyle de bir ara- ya geldiği yönünde. ABD Dışisleri Bakan- lığVnın dünkü brifınginde, gazeteciler bu söyientüeri doğrultmaya çalıştılarsa da söz- cü Richard Boucher bilgi vermekten kaçın- dı. The New York Times'a göre, Gates böl- gedeki en önemli CIA istasyonlanmn bu- lunduğu ülkelere giderek bu istasyonlann ve istihbarat ilişkilerinin gözden geçirilmesi bahanesiyle "gizü misyonunu" saklamaya rüşmelerinde Libya'ya yönelik ambargo konusunu da gündeme getirdi. öte yandan ABD Başkanı Bush, Sad- dam'ı her fırsatta suçlamayı sürdürüyor. Bush, San Diego'dan VVashington'a dönü- şunde, uçakta gazetecilere yaptığı açıklama- da, Saddam Hüseyin'in insancıl amaçlarla Irak'a bir miktar petrol satma izni veren BM kararını kabul etmeyerek, halkının içinde bulunduğu zorluklan görmezhkten geldiğini söyledi. ABD Devlet Başkanı, Irak'ın ateşkes an- laşmasından doğan yükümlülüklerini ihlal etmeye devam ettiğini kaydederek, ülkesi- nin ve BM'nin Saddam Hüseyin'in Körfez Savaşı ile konulan yükümlülüklere uydu- ğunu görmeye kararh oludğunu belirtti. Rusya lideri Moskova-Kiev anlaşmazlığına çözüm anyor Yeltsin Kravçuk'a zirve önerdiHAKAN AKSAY (Moskova) - Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin, başta Karadeniz Donanması'nın geleceği olmak üzere Moskova ile Kiev arasındaki anlaş- mazlıklann ele alınması için Ukrayna Devlet Başkanı Le- onid Kravçuk'a zirve önerdi. larının söz konusu zirvede ele alına- cağını belirten Yeltsin, "Aynca Krav- çuk ile ikili görüşmek istiyorum" de- di. İki ülke arasındaki sorunlann çö- zülme olasılığının olup olmadığıru so- ran gazetecilere olumlu yanıt verdi. Bu arada BDT üyesi cumhuriyet- lerin başbakanlan ve ekonomiden so- rumlu bakanlan, mali sorunlan ve ekonomik ilişkileri tartışmak üzere dün Moskova'da bir araya geldi. Ba- Fransa'ya yaptığı geziyi tamamla- yarak önceki gece ülkesine dönen Yeltsin, Rusya ile Ukrayna arasında- ki bölgesel ve askeri anlaşmazhklara çözüm bulmak amacıyla Kravçuk ile görüşmeye hazır olduğunu açıkladı. Yeltsin'in bunun için 14 şubatta Minsk'te toplanacak Bağımsız Dev- letler Topluluğu (BDT) devlet baş- kanlan zirvesinin bir gün daha uza- ülmasını önerdi. Anlaşmazlık konu- sına kapalı olarak yapılan toplantı, 14 şubatta toplanacak olan devlet başkanları zirvesi için bir hazırlık ni- teliği taşıyor. Ekonomiyle ilgili esas kararlar bu zirvede alınacak. öte yandan Rusya Federasyonu Başkan Yardıması Âleksander Ruts- koy, devletin parçalanma tehlikesiy- le karşı karşıya oduğunu belirterek tüm yurtsever güçleri mücadeleye ça- ğu-dı. Rutskoy, Rus mıllıyetçisı örgütle- rin dün başkent Moskova'da düzen- lediği ortak kongrede bir konuşma yaptı. Asker kökenli eski komünist Rustkoy'un Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'e ve hükümete karşı ciddi bir muhalefet örgütlemek üze- re harekete geçtiği bildiriliyor. Rutskoy ayrıca ülkenin ekonomik durumunun düzeltilebilmesi için bir yıl süreyle "ekonomik olağanüstü hal" uygulanmasını istedi. Ekonomik politika kitlelerden de tepki görüyor. Moskova'nın merke- zindeki Manej meydamnda dün dev- letin ekonomik ve politik çizgisini ağır biçimde eleştiren bir gösteri ya- pıldı. Ancak asıl önemli mitingler bu- gün yapıhyor. Bir yandan komünist- ler, Yeltsin'i ve hükümeti istifaya ça- ğıran pankartlarla Beyaz Saray'a (Parlamento binası) yürüyeceklerini açıkladılar öte yandan iktidann re- fonn politikalannı destekleyen çeşitli örgütler, alternatif gösteri düzenliyor. Ingiliz eşcinsellerinin yürüyüşüne polis engeli İngiliz eşcinselleri, haklannı aramak ve ses- lerini duyurmak amacıyla geçen cuma baş- kent Londra'nın merkezinde büyük bir gös- teri düzenlediler. Yürüyüş kolunun başında oldukça renkli ve ünlü kişilere rastlanıyor- du. Bunların arasında en dikkati çekenler, pop müzik yıldızı JimmySomerville, fılm yönetmeni Derek Jarman ve Işçi Partisi'nin eski milletvekili adaylanndan Peter Tatchell idi. Bu grubun başını çektiği eşcinsel kitlesi, parlamentoya doğru yürûyüşe geçmek ıste- di. Ancak İngiliz polisi bunun yasak olduğu- nu savunarak yürüyüşçülere engel oldu. Yürüyüşçüler bu engelleme karşısında yere yatarak direnme yolunu seçtiler.(REUTER) Bakü, Tahran'ı arabulucu istemiyorHtCRAN ÖGE GOLTZ (Bakü) - İran'ın. Karabağ sorunu için ara- buluculuk teklif ettiği yolundaki söylentiler Azerbaycan'da üst dü- zey yetkililer tarafmdan doğrula- nırken, teklifın kabul edılmediği belirtildi. Tahran Radyosu'ndan dün yapılan bir yayında Ermenis- tan'ın kendilerine arabuluculuk teklif ettiği belirtildi. Dün İran'ın başkenti Tahran'a giden Ermenis- tan Dışisleri Bakanı Rafı Hovanis- yan "Karabağ sorununun banşçı yollardan çözülmesi için İran'dan nüfuzunu kullanmasını istedik" dedi. Azerbaycan Parlamentosu'nda- ki görüşmelere, başbakan, bazı bakanlar, milli şûra milletvekilleri, parti ve sosyal kurumlar ile Halk Cephesi temsilcilerinin katılması yeni bir tartışma ortamı doğurdu. EP Halk Cephesi lideri Abuzev El- çibey, Ermeni, Azeri ve Rus liderle- rin Karabağ sorununu kullanarak iktidara geîdiklerini, bu nedenle ancak savaş yoluyla soruna çözüm bulunabileceğini söyledi. Basın toplantısında, Ermenistan'ın Tür- kiye'ye arabuluculuk rolü verme- yeceğini söyleyen Elçibey, kendile- rinin çözüm masasında Ankara'nın olmasını istediklerini belirtti. Toprak sorunu konusunda çözü- mün savaş olduğunu vurgulayan cephe lideri, iç düzenle ilgili halka yaptığı konuşmalarda iç savaş iste- mediklerini, bir yıl içinde demokra- tik seçimlere gidileceğini kaydeder- ken halkı sakin olmaya çağırdı. Elçibey, devlet başkanını istifaya değil somut öniemler almaya çağır- dıklarını söyledi. Muttalibov ise 'kapalı görüş' istediğini belirterek diyalog çağrılannı reddediyordu. Daha sonra parlamentoda söz alan Muttalibov, bölgedeki gerçeğin ya- bancı çevrelere ve basına gösterile- ceğini, tanıtım konusunda ciddi çalışmalar yapacaklarını belirtti. Milli şûra bu yıl 15 ocak tarihin- de Azerbaycan'ın sınırlanna "ba- ğımsız devlet statüsü' verdikten sonra Karabağ'a hava ve kara sa- hasının kapatılmasını, ihlali duru- munda uçaklann düşürülmesini kararlaştırdı. Hükümetin bu isteğe uymayarak Karabağ'a silah ve ma- li yardım yapılmasına olanak tanı- dığı ileri sürülüyor. Geçen çarşamba günü parlamen- todaki toplantıya katılan Başba- kan Hasan Hasanov. bazı önlemle- rin alınmasının planlandığını belir- terek Sovyet askerlerinin millileşti- rileceğini söyledi. Hasanov, sorunun so'n dört yılda ortaya çık- madığına dikkat çekti. SlztN BU KARİKATURDE IMEİŞİNİZVAR? BAŞBAKAN Yenî şeytana gerek yok Bush yönetimi Azerbaycan ye diğer Orta Asya cumhuriyetleri Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan'a Amerikan büyükelçileri göndermek için acele etmekte haklıdır. Ama Washington bu aceleyi bölgede İran'ın emellerine bağlayarak, bir Pan-lslami blok oluşması gibi basit bir korkuya indirgeyerek alarm işaretleri vermektedir. Bu ulkelerin ekonomik ilişkilerini istedikleri gibi çeşitlendirerek Iran ve diğer Islam ülkeleriyle ticaret yapmaya sonuna dek haklan vardır. Paniğe kapılmış bir ABD tepkisi, tersine, çatışmaya neden olacak bir dini kutuplaşmayı getirir. Dışisleri Bakanı Baker, gelecek hafta bölgeyi ziyaret etmeden önce bu konuları açık fikirliükie düşünmek durumundadır. Iran bu yeni Sovyet cumhuriyetlerini yörüngesine çekebilmek için büyük çaba harcamaktadır. Ancak Tahran'ın bu çabasının önünde önemli engeller vardır. Bu ulkelerin pek çoğu Farsça değil, Türk dilleri konuşmaktadır. Aynca MUslümanlann pek çoğu da Şii değil Sünnidir. Daha önemlisi zaten bir- devletin egemenliğinden yeni kurtulmuş olmanın etkisiyle başka bir yörüngeye girmeye niyetleri yoktur. Bu ulkelerin ekonomilerini Türkiye, Iran, Pakistan ve Çin ile kurmalan doğaldır. Bu adımlar o ulkelerin ekonomilerine yardımcı olacağı gibi ABD'nin desteklemesi gereken türden adımlardır. ABD'nin Orta Asya ile ilişkisi daha henüz bir kaç ay gibi kısa bir süre önce Rus emperyalizmi ve komünist ideolojinin çarpıtmalarından kurtulmuştur. Hipotetik bir Pan-tslam tehlikesi yaratarak yeni çarpışmalara koşturmaya gerek yoktur. (7şabat) Atina yalnız kaldı Dış politikamız eğer hareket ediyorsa hangi yönde bulunuyor acaba? Ulusal davalanmızda bakalım kaç sürprizle daha karşılaşacağız. Şimdiye kadar kaybedilen gelişmeler arzu ettiğimizin tam aksi sonuçlannı getirdi. Bu hem bizim büyük hatalanmızdan hem de bizim çıkarlaruoıza karşı mücadele verenlerin daha sistematik bir biçimde hareket etmesinden kaynaklamyor... Ancak her iki durumda da bizim büyük sorumluluğumuz vardır. Arnavutluk'taki Yunan azınhğımn haklannı savunduğumuz politikaya ne oldu? Yunan azınhğının partisi şimdi iskat edildi. Bulgaristan ile aramızdaki iyi ilişkilere ne oldu? Bulgarlar hem bizim karşı çıktığımız Makedonya Cumhuriyeti'ni ilk tanıyan ülke oldu hem de Türkiye ile yakın ilişkiler kurarak bize sırtım çevirmiş durumda. Türkiye ile Davos'ta vardığımız mutabakat hem Kıbnslılan son derece rahatsız etti hem de üç gün sonra Ankara, Makedonya Cumhuriyeti'ni tanıyan ikinci ülke oldu... İtalya ile ilişkilerimize ne oldu? Roma ve Vatikan el ele vermiş, Dış Konular Meclisi Başkanı Pikoli aracdığıyla Ege Makedonyası'ndan söz ederek Yunan ulusal egemenliği için soru işaretleri yaratıyor.Kısacası ulusal konularımız hiç de iyi yolda ilerlemiyor. Hakh olduğumuz halde tek başımıza kalmış bulunuyoruz. (8 Şubat) Canavarı bekleyin. Türkiye-Mısır işbirliği AA (Ankara) - Türkiye ile Mısır arasında dışisleri bakanlan düzeyin- de iki gündür sürdürülen 2. ortak komisyon toplantısı tamamlandı. Dışisleri Bakanı Hikmet Çetin ve resmi uluslararası-elealdık!' konuğu Mısırh meslektaşı Emir Musa ara- Dışisleri Bakanı Çetin ise konuşmasma, sında iki ülke arasındaki üişkilerin her alan- "Görüşmelerimiz son derece yararlı oldu" da geliştirilmesi ve kapsamh bir işbirliğine diye başladı ve iki ülkenin birçok yönlerden gidilmesi yönünde görüş birliğine varıldı. benzer olduğunu vurguladı. Çetin, şunlan İki ülke dışisleri bakanlannın başkanlı- kaydetti: ğındaki heyetler arasındaki 2. ortak komis- yon toplantısının bugün sona ermesinden sonra Çetin ve Musa, bir mutabakat belge- si imzaladılar. Mısır Dışisleri Bakanı Musa, imza töre- ninden sonra yaptığı konuşmada şunlan be- lirtti: "Mısır tarafı olarak yaptığımız görüşme- İ "Dünyanın sorunlu bir bölgesinde istik- rar ve banşa önemli katkılarda bulunabi- lecek iki ülkeyiz. Sayın bakan ile bunu çok iyi değerlendirdik. Ortak komisyonun 2. toplantısı gerçekleşti ve mutabakat belgesi imzalandı. Belgede de belirtildiği gibi özel- likle bu kadar benzerliği ve yakınlığı olan iki lk ğ y ğ y p ğ g ş iki ülke olarak ilişkilerin bugünkü düzeyi- leri son derece tatmin edici bulduk. İki ül- ni yeterli bulmadığımızı dile getirdik. lliş- ke heyetleri, başlattıkları danışmalar süre- kilerimizin, potansiyelin çok gerisinde ol- cine devam edümesi ve tum alanlarda işbir- duğu görüşüne vardık ve bu potansiyeli en liğine gidilmesi konusunda görüş birliği iyi şekilde değerlendirecek kararlan aldık. içindeler. Dün ve bugünkü görüşmelerimiz- İkili ilişkileri her alanda arttırma konusun- de önemli tüm konuları -ikili, bölgesel ve da görüş birliği içindeyiz."