Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 12 ŞUBAT1992 ÇARŞAMBA
10 DIŞHABERLER
Necibullah'tan onay
• AA (Kabil) -
BM'nin
Afganistan özel
temsilcisi ile
görüşen Devlet
Baskanı
Necibullah'ın,
I Birleşmiş Milletler
Barış Plam'nı
[ desteklemeye söz
verdiği bildirildi. Kabil radyosu,
Necibullah'ın, ülkede 13 yıldan bu
yana süren iç savaşı sona erdirmek
amacını guden BM barış planına
destek vereceğini belirtti. BM Genel
Sekreteri Butros Gali'nin Afganistan
özel Temsilcisi Benon Sevan ile
görüşen Necibullah'ın, banş planını
sadece kabul etmekle kalmayıp, planın
uygulamaya konması için her alanda
işbirliğine hazır olduğunu da söylediği
kaydedildi.
Moskova'nın pazarlığı
• AA (Bonn) • Almanya, Rusya
Federasyonu'nan, eski Demokratik
Almanya'daki güçlerini geri çekmek
için istediği ekstra para talebini kabul
etmedi. Bir Alman radyo istasyonu,
Rusya Federasyonu Savunma Bakanı
Pavulm Grachov'un, eski Demokratik
Almanya'da kalan askeri barakaların
ve diğer askeri malzemeler ile güçlerin
Rusya'ya taşınması için fazladan 4.5
milyar dolar istediğini bildirdi. Alman
yetkililer ise, Rusya'nın zaman zaman
milyarlara varan para talebinde
bulunduğunu belirttiler.
Rumlar silahlanıyor
• AA (Lefkoşa) - Kıbrıs Rum
yonetimi, önumuzdeki 3 yıl içinde
sılahlanmaya 3 trilyon TL daha
harcayacak. Rum kaynaklarına göre
Rum Milli Muhafız Ordusu'nun
(RMMO) 1992-1994 dönemini
kapsayan yeni silahlanma programı
onay aşamasına geldi. Bu programda
300 milyon Kıbrıs Lirası (3 trilyon
TL) harcama öngörülüyor. Rum
yonetimi, 1990-92 yıllarında
silahlanmaya toplam 4.1 trilyon lira
harcayarak tank, helikopter, fuze, top,
cok namlulu roketatar ile çok sayıda
zırhlı araç aldı. Silahlanmaya gunde 1
milyon dolar harcayarak Guney
Kıbrıs'ı bir cephanelik haline getiren
Rum yonetimi, sılahlann önemli bir
kısmını Fransa'dan ithal etmiş
bulunuyor.
Rus bilim adamlan
• AA (Frankfurt) - ABD Dışişleri
Bakanı James Baker ile Almanya
Dışişleri Bakanı Hans Dietrich
Genscher, eski Sovyet bilim
adamlarının nükleer silahlarla ilgili
bilgilerini para karşılıgı başka ülkelere
satmalarının engellenmesini öngören
bir teklif üzerinde görüştüler.
Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü
Hanns Schumacher, Genscher'in, eski
Sovyetler Birliği'nde nükleer silah
yapımında çaüşmış bilim adamlarına
yardım etmek amacıyla uluslararası bir
vakıf kurulmasını önerdiği bildirildi.
Ekmeğe yine zam
• AA (Moskova) • Rusya
Federasyonu Devlet Başkanı Boris
Yeltsin'in geçen ay fiyatlan serbest
bırakmasmdan sonra yaşam standardı
hızla duşen dar gelirli halkın en temel
gıda maddesi olan ekmeğin fîyatına
yeniden zam yapılmasının zorunlu
hale geldiği bildirildi. İnterfaks
ajansının haberine göre, Rusya
hükümetinin ekmek iiretiminden
sorumlu yetkililerinden Vladimir
Saenka, piyasa ekonomisine geçme
kararlarına uygun olarak ekmeğin
girdilerinin serbest piyasadan çok
yüksek fıyatlara alınmaya başlamasma
karşın, ekmeğin fıyatının hâlâ devlet
tarafından belirlenen düzeyde
kalmasının, ekmek fabrikalannı iflasm
eşığine getirdiği bildirildi.
Arafaftan mesaj
• AA (Kahire) -
Filistin Devlet
Başkanı Yaser
Arafat'ın,
Ortadoğu
sorununa ilişkin
son gelişmeler
konusunda
Cumhurbaşkanı
Turgut Özal'a bir
mesaj gönderdiği bildirildi. Kahire'deki
Filistinli kaynaklardan alınan bilgiye
göre Arafat, Cumhurbaşkanı Özal ve
çeşitli Müslüman ülkelerin liderlerine
gönderdiği mesajlarda, Israil'in Arap
topraklannda yeni yerleşim bölgeleri
kurmasının engellenmesi için destek
talebinde bulundu.
Etnos yakridı
• AA (Selanik) - Yunanistan'ın önde
gelen gazetelerinden Etnos'da
yayımlanan, kuzey Yunanistan
bölgesindeki nüfusun tarihi ve etnik
kökenleri ile ilgili bılimsel bir yazı sert
tepkilere hedefoldu. Aralannda
Dedeağaç Belediye Başkanı ve
metropolitinin de bulunduğu yaklaşık
üç bin kişı, yazıda "Bölge nüfusunun
Yunan kökenli olmadığı" ifadesinin
yer aldığı gerekçesiyle düzenledikleri
gösteride yüzlerce Etnos gazetesini
yaktılar. Etnos gazetesı, daha sonra
"eyleme cevap olarak" yaptığı
açıklamada,"Yunanistan'da gazete
yakmak gibi çirkin bir olayın ilk kez
görüldüğünü" kaydetti. Yazının yanlış
anlaşıld-.ğını. bölge nüfusunun Yunan
kökenli olmadığının vurgulanmak
istenmediği belirtilen açıklamada,
"Böyle bir gösterı yapılmadan önce
bizimle görüşülebihnirdı" denildi.
8 polisin öldürülmesinin ardından 180 islamcı tutuklandı, camiler kordon altına alındı
Cezayir'de yönetim tslamcı avınabaşladıDış Haberier Servisi - Cezayir'de yonetimi elinde bulunduran
Yüksek Devlet Komitesi'nin (YDK), olağanüstü hal ilan et-
mesinin ardından doruk noktasına çıkan gerginlik büyüyor.
Olağanüstü hal ilanına karşın önceki gece 8 polisin öldürül-
mesi yonetimi öfkelendirdi. Güvenlik güçleri dün Cezayir'de
aralannda 3 polisin öldürülmesiyle suçlananlann da bulun-
duğu 180 İslami Selamet Cephesi (FIS) yanlısını tutukladı.
8 polisin pusu kurularak öldürül-
mesinden sonra özellikle başkent
Cezayir'de güvenlik önlemini arttı-
ran polis bırçok camiyi kordon altı-
na aldı. Polis yetkilileri çaüşmalara
katıldıklan belirlenen 180İslamcırun
tutuklandığını belirttiler. Tutukla-
nanlar arasında, aralık ayında 3, ge-
çen cuma günü de 1 polisi öldürmek
suçuyla aranan "Afganlar" örgütü-
ne bağlı 4 İslamcı milıtanın da bulun-
duğu öğrenildi.
Başkent Cezayir'de dün oldukça
hareketlı saatler yaşandı. Cezayir
radyosunun haberine göre önceki
gece başkent yakınlanndaki Burç
Menayel'de 2 polisi bıçaklayarak
öldüren 2 tslamcı silahlanyla birjik-
te yöredekı camiye sığınarak içeride
bulunanlan rehin aldılar. Polisin ca-
miyi kuşatmasına karşın iki militan
camiden kaçmayı başardı. Militanla-
nn kaçmasından sonra camiye giren
polisler içeride çok sayıda silah ve
patlayıcı ele geçırdi.
Ajanslar, başkentte olağanüstü bir
gerginlik vaşandığını, halkın sokağa
çıkmaktan korktuğunu bildiriyorlar.
FIS Enformasyon Müdürü Ab-
dürrezzak Raccam tarafından ya-
yımlanan bir bildiride de halktan
yönetime karşı direnmesi istendi ve
"Bu koşullar altında yılmamak gere-
kiyor. Mutlaka huzura, İslamın he-
defıne ulaşılacakür" denildi. AFP,
Raccam'ın da güvenlik güçleri tara-
fından tutuklandığını bildirdi, ancak
bu haber Cezayir yonetimi tarafın-
dan doğrûlanmadı. FlS'ın lider kad-
rosunun büyük bölümü halen hapis-
te bulunuyor.
Cezayir'deki çeşitli baskı gruplan
da, YDK'run aldığı olağanüstü hal
karannı kınayan açıklamalar yapı-
yorlar. Muhalefet partilerinin yetki-
lileri, olağanüstü hal uygulamasının
sorunlan çözmeyeceğini, aksine art-
tıracağını ileri süriiyorlar. Sosyalist
Güçler Cephesi (FFS) ve Demokrasi
ve Kültür İçin Yürüyüş Hareketi,
yonetimi bir an önce demokrasiye
dönülmesi yolunda uyardılar.
ABD yonetimi de Cezayir'de bir
an önce demokrasiye dönülmesini
istedi. ABD Dışişleri Bakanı Ric-
hard Boucher tarafından yapılan
açıklamada, Washington'un Ceza-
yir'de şiddetin ve can kaybının art-
masından endişe duyduğu belirtile-
rek Cezayir yönetiminin demokrasi-
yedönmesi yolunda umutlu oldukla-
nnı söyledi.
Cezayir'deki Batılı diplomatlar,
yönetimin FlS'e karşı olağanüstü hal
ilan ının ardından, İslamcılann ye-
raltına çekileceğini ve şiddet eylemle-
rinin daha da artabileceğini belirti-
yorlar. AFP'ye bilgi \eren bir Batılı
diplomat, Cezayir'i önumuzdeki
günlerde zor günlerin beklediğini,
yönetime karşı muhalefetin İslamcı-
lann çevresinde kenetlenerek direni-
şin bir isyana dönüşebileceğıni söyle-
Âjanslar, İslamcılann 8 polisi öl-
dürmesinin ardından, başkent Ceza-
yir'de tam anlamıyla bir İslamcı avı
yaşandığını haber veriyorlar.
ABD Dışişleri Bakanı, BDT gezisine başladı
Baker, Azerbaycan'da
Karabağ'ı konuşacak
Dış Haberier Servisi - ABD Dışişleri Bakanı James Baker, BDT ülkeleri-
ni kapsayan gezisine dün başladı. Baker, bugün Azerbaycan'a uğ-
rayarak temaslarda bulunacak. ABD Dışişleri Bakanı, yann da Orta
Asya'ya gidecek. Baker'ın Orta Asya'da Iran'ın etki alanının genişle-
mesini engellemeye dönük çaba harcayacağı belirtiliyor.
Ermeni milislerin geçen perşembe gcrçekleştirdikleri saldmda yakınlarını kaybeden Karabağlı Azeri kadın, sığındığı
komşu köy.ün insanlarına üç kız kardeşinin nasıl öldürüldüğünü ağlayarak anlattı. (Fotoğraf: AP)
Ermenî terörü: 20 Azeri öldüDış Haberler Servisi - Azerbaycan'm
Dağlık Karabağ bölgesinde dün sabah
genış çaplı bir saldırı başlatan Ermeni
çetelerı, Şuşa kesımindekı Malıbeyli ve
Hocalı köylerini yakıp yıktı. TASS, sal-
dırıda 20 civarında Azerinin öldüğünü
duyurdu.
Moskova televizyonu, Ermeni Ulusal
Ordusu adıyla bilinen yasadışı örgüte
bağlı militanlann saldırılarında çok sa-
yıda kişinın hayatını yitirdiğini duyur-
du. Ancak kayıplara ilişkin sayı verme-
di. Haberde ayrıca Ermenilerin önceki
gece Malıbeyli köyüne yüzden fazla ro-
ket ve top mermisi attıklan kaydedildi.
Bu arada İran Devlet Başkanı Ali Ek-
ber Haşimi Rafsancani. dağlık Kara-
bağ sorununun "görüşmeler yoluyla
çözülmesi" çağrısında bulundu. İran
Resmi Haber Ajansı İRNA. Rafsan-
cani'nin, resmi ziyaret amacıyla Tah-
ran'da bulunan Ermenistan Dışişleri
Bakanı Rafı Hovanesiyan'ı kabulünde
yaptığı açıklamada, "Bu sorun görüş-
meler ve diğer banşçı yollarla çözülme-
lıdir" şeklinde konuştuğunu bildirdi.
Rafsancani, Karabağ"da bir savaşın,
savaşan tarafların çıkanna olmayaca-
ğınıda kaydetti.
Hovanesıyan ıse •"Ermenıstan'ın, bir
dost ve komşu olarak İran'dan, Erme-
niler ile Azeriler arasındaki çatışmalara
son venlmesı amacıyla müdahalede bu-
lunmasını" istedi.
İran daha önce anlaşmazlığa bir son
vermek amacıyla dağlık Karabağ'da
asker konuşlandırmaya hazır olduğunu
açıklamıştı.
Öte yandan, Ermenistan Devlet Baş-
kanı Levon Ter-Petrosyan, bazı bakan-
lıklara yeni ısimler atadı. TASS'ın
haberine göre içişleri bakanlığına. ikti-
dardaki Ermenistan Ulusal Hareketı-
nin başkanı ve Ter-Petrosyan'ın danış-
manı olan Vano Sıradegyan atandı.
Devlet Güvenlik Dairesi Başkanlığına
(eski KGB) da Valeri Pogosyan getiril-
di.
Sıradegyan'ın, Dağlık Karabağ'ın
Ermenıstan'a bağlanmasını isteyen
"Karabağ hareketi'nın liderleri arasın-
da yer aldığı ve 1988-89'da Moskova'da
tutuklu kaldığı belirtildi.
Üç aydır İçişleri Bakanlığı görevini
yürütmekte olan Pogosyan'ın da Erme-
nistan Ulusal Hareketi'nin liderlerin-
den olduğu kaydedildi.
Devlet Güvenlik Dairesi'nin eski baş-
kanı Usik Arutyunyan da vergi dairesi
başkanlığına getirildi.
Baker'ın gezisi, Bağımsız Devletler Top-
luluğu'na (BDT) Baü'nın Frankfurt ve
Ankara üzerinden başlattığı acıl yardımın
hemen ardından geldi. ABD Dışişleri Ba-
kanı Baker, gezisinin ilk durağı olan
Moldavya'ya dün gıttiğinde, başkent Kişi-
nov'daki havaalanına yardım taşıyan
ABD uçaklan henüz inmışti. Baker, Mol-
davya Devlet Başkanı Mircea Snegur ile
görüştü. Baker-Snegur görüşmesinde,
Moldavya'nın BM üyeliği ve ıki ülke ara-
sında ekonomik ilışki kurulması konulan
gündeme geldi.
Baker, Moldavya'dan sonra dün Erme-
nistan'a giderek, Devlet Başkanı Levon
Ter Petrosyan ve ABD asıllı Dışişlen Ba-
kanı Raffı Hovanisyan ile görüştü. En-
van'daki temaslann da Karabağ ağırlıklı
olarak geçtiği bildiriliyor. ABD, bu ay ba-
şında Erivan'da büyükelçilik açmıştı.
ABD'de yaklaşan seçimler ve bu nedenle
Ermeni lobısınin gücü göz önüne alındığın-
da, Baker'ın Erivan'da yapüğı temaslann
öneminın kendiliğinden ortaya çıktığı göz-
lemcilerce dile getiriliyor.
Baker'ın BDT gezisinin üçüncü durağını
Azerbaycan oluşturacak. Hicran öge
Gçıltz'un Bakü'den bildirdiğine göre Ba-
ker, Azerbaycan'da 2.5 saat kalacak.
Azerbaycan Devlet Başkanı Ayaz Muttali-
'bov ile görüşecek olan Baker, özellikle
Karabağ konusunu gündeme getirecek.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı yetkılilen,
ABD'nin bugüne kadar Karabağ sorunuy-
la ilgilî olarak ikinci elden bilgi sahibi
olduğunu, Baker'ın gezisinin bu nedenle
önemli olduğunu bildirdıler.
ABD Dışişleri Bakanı Baker'ın Bakü'de
geçirecegi 2.5 saat, iki ülke arasındaki iliş-
kiler açısından yeni bir başlangıç olarak
görülüyor. Bılindiği gibi ABD, Ermenis-
tan'ın da aralannda bulunduğu bir gnıp
BDT cumhuriyetini daha önce tanımış,
Azerbaycan'ı dışanda bırakmışü. Bugün-
kü görüşmelerde, bu çerçeveden hareketle,
iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin
kurulması da gündeme gelecek. ABD'nin,
Bakü'de büyükelçilik açacaği, Azeri yetki-
liler tarafından dile getiriliyor, ancak bu
konuda henüz kesin bir tarih belirtilemi-
yor.
Bakü. Baker'ın ziyareti nedeniyle ABD
ve Azerbaycan bayraklanyla donatılmış
durumda. ABD işadamlan da aylardır sür-
dürdükleri temaslannın meyvesini, Baker'-
ın ziyareti sırasında almaİc istiyorlar. Şu
ana kadar Aramco şirketi, Hazar Denizi'-
nde petrol aramak için 4 milyar dolarük
yaünmı garanti etmiş durumda. Diğer
ABD şirketlerinin de Azerbaycan ile çeşitli
ortak yatınmlara yönelmek istediği bilini-
yor.
Baker'ın gezisinin son ayağını ise Türk-
menistan, Tacikistan ve Ozbekistan oluş-
tu-
racak. Baker, yanndan başlayarak Orta
Asya cumhuriyetlerinde yapacağı temas-
larda, özellikle Iran'ın bu ülkelerdeki etki
alanmın genişlemesini engellemeye çalışa-
cak. Ajanslar, ABD'nin, Iran'ın bu ülke-
lerdeki etkisinden kaygı duyduğunu be-
lirtiyorlar.
Hırvatistan bağımsız
Makedonya'yı tanıyorAA (Zagreb) - Hırvatistan'ın, yakında
Makedonya'yı taruyacağı bildirildi.
Hn-vat Haber Ajansı HINA, Hırvatistan
Yüksek Devlet Konseyi'nin önceki akşam
yaptığı toplantıda, Makedonya'nın bağım-
sızlığının tanuımasımn oy birliği ile kabul
edildiğini duyurdu.
Slovenya Parlamentosu'nun da bugün
toplanarak hükümetin Yugoslavya'dan ba-
ğımsızlığını ilan eden eumhuriyetleri tanı-
ma ve onlarla diplomatik ilişki kurma öne-
risini görüşmesi ve kabul etmesi bekleniyor.
Makedonya, şu ana kadar sadece Bulgaris-
tan ve Türkiye tarafından tanındı.
Bu arada 25 kisiden oluşan bir BM göz-
lemci heyetinin dün Yugoslavya'ya hareket
ettiği bildirildi. BM kaynaklan, yeni heye-
tin, ocak ayı ortasında Yugoslavya'ya gi-
derek Hırvat güçleri ile federal ordu ara-
sındaki ateşkesin denetlenmesi görevini yü-
riiten 50 BM gözlemcisine katılacağıru ve
özellikle taraflar arasında iletisim kurulma-
sına çalışacağını belirttiler.
Bir Hırvat öldü
Hırvatistan'ın Vinkovci kentinde Hırvat
güçleri ile federal ordu birlikleri arasında
önceki gece meydana gelen çatışmalarda bir
Hırvat askerinin öldüğü, iki askerin de ya-
ralandığı bildirildi. Hırvat Haber Ajansı
HINA, dün gerçekleşen çaüşmalann, fede-
ral ordunun 3 ocakta vanlan ateşkesten bu
yana yaptığı en şiddetli saldın sonucu mey-
dana geldiğini kaydetti.
Bu arada, Amavutluk Devlet Başkanı
Ramiz Alia'nm, dün Tiran'da, Kosova Ar-
navutlanm temsil eden bir heyeti kabul et-
tiği bildirildi.
Sırbistan'ın özerk bölgesi durumundaki
Kosova'da nüfusun yüzde 90'ını Arnavut-
lar oluşturuyor. Arnavutluk, daha önce
'Kosova Cumhuriyeti'ni tanımıştı.
Bakü'nün ekonomik gereksininıi çok, ama para yok
— 3 —
HAtÛKŞAHİN (Bakü)-Azerbaycan şu anda kapitalizm ile komünizm
arasındaki geçiş bölgesinde bulunuyor. Tutsaklıkla özgürlük arasın-
daki geçiş bölgesinde de diyebilirsiniz. Birincisi bitmiş, ama ikin-
cisi tam olarak başlamamış. Daha havaalanında ülkeye girerken
fark ediyorsunuz bunu. Alandaki uçaklar artık var olmayan bir
ülkenin (SSCB) bayrağmı taşıyorlar. Giriş-çıkışı kontrol eden as-
kerlerin kalpaklarında orak-çekiç duruyor.
Ama bir zamanlann ünlü Lenin Mey-
danı'ndaki dev Lenin heykelinin yerinde yel-
leresiyor. Resmigeçitler veKomünist Partisi
tarafından düzenlenmiş gösteriler için yapı-
lan dev meydanın adı'' Azadlık Meydanı.''
Rus ve yabancı kökenli insanlaraait heykel-
lerüı çoğu gitmiş, yerli komünist liderlerin
(onlara "işbirlikçiler" deniyor) heykelleri ise
duruyor. Komünist ihtilalci Neriman Neri-
manov'un kente tepeden bakan dev heykeli
bunlardan bin. Onun da yerinden söküleceği
gunler uzak değil gibi geldi bana.
Kentin büyük meydanlarından birinin ke-
nara konmuş olan büyük bir levhada Azer-
baycan'ın üç renkli ay yıldızlı yeni bayrağı-
nın altında ülkenin yeni alfabesi olan Latin
harfleriyle şöyle yazıyor: "Beyrag bir dee
yükseldi mi bir dehe inmez."
Bayrakyükselmiş, ama Azerbaycan'ahe-
nüz tam anlamıyla bağımsız bir ülke demek
mümkün değil. Ülkenin şimdiki yöneticile-
ri de kabul ediyorlar bunu. Bizim grup için
basın toplantısı yapan Başbakan Hasan Ha-
sanov da bu olguyu vurguladı, kendi parası
olmayan ve sınırlarını tam olarak kontrol
edemeyen bir ülkenin tam bağımsız sayıla-
mayacağını söyledi. Ekonomik açıdan dışa-
nya muhtaç bir ülke tam bağımsız olamaya-
cağıgibi.
Azeriler ülkelerinin ekonomik kaynakla-
rına güveniyorlar.'' Petrol bizde, pamuk biz-
de, sebze meyve bizde, uranyum bizde..." di-
ye sayıp döküyorlar. Ama Rus hegemonya-
sı altında yaşadıklarını son 180 yıl içinde ve
özellikle 70 yıl süren Sovyetler Birliği döne-
minde soyup soğana çevrildiklerini belirti-
yorlar. "Bir koyup on aldılar, bizi yoksul
bıraktılar" diyorlar. Bakü'de edindiğim dost-
lardan ressam Adil Rüstemov:
"Üzerimizde 70 yıl eksperiment yaptüar"
diyor. "Eksperiment", yani deney. Daha
dogrusu bizi kobay olarak kullandılar, son-
ra da vazgeçtiler demek istiyor. Bu durumun
onuruna dokunduğu belli.
Ekonomik durum kötü
Azerbaycan halkının şu anda ekonomik
durumu çok kötü. Gerçekten sıkıntı içinde-
ler. Ruble tam anlamıyla çökmüş. Sokakta
bir dolara 140 ruble veriyorlar. Bu hesapla
normal bir Azeri memurun aylığı Uç ya da
dört dolar oluyor. Devlet dükkânları bom-
boş. Serbest "konüsyon" dükkânlarmdaise
her şey ateş pahası. Çin malı sıradan bir ka-
dife pantolonun üzerinde 3000 ruble yazan
etiket gördüm. önemli gerekshıimlerden ba-
zıları yalnızca karaborsada ve çok pahalı fi-
yatlarla elde edilebiliyor. Bir kutu çocuk ma-
ması 100 ruble olmuş. Dolara göre 65 sent,
ama rubleye göre dörtte bir maaş. Buyrun
sütten kesilmiş üç ayhk bebeğinizi besley in!
Kentin tarihi kalbi olan "Içeri Seher"de
bir plakçı dükkânında büyük plakların
(LP'lerin) tanesi üçbuçuk nıbleydi. Yani, bir
dolarabüyük bestecilerin baş yapıtlarından
oluşmuş 40 LP alabilirdiniz. Bu ucuzluğu gö-
rünce''Batan geminin mallan bunlar" diye
düşündüm. Gemi batmıştı gerçekten veşimdi
insanlar yüzerek karşı kıyıya varmaya gelisi-
yorlardı.
Yardım bekledikleri yerlerin başında
"kardeş" olarak gördükleri Türkiye geliyor.
Türkiye'nin de onlara ilgisiz kaldığı söylene-
mez. Bakü'nün "Lüks" otelleri Türk işa-
damlarıyla dolu. Bizim orada bulunduğu-
muz süre içinde TABA Başkanı Erdal Kaba-
tepe öncülüğunde bir grup işadamı devlet yet-
kilileriyle görüşerek potansiyel iş olanakla-
rını keşfetmeye çalıştılar. Ikilem şurada:
Azerbaycan Türkiye'den çok şey alabilir,
ama elinde gerçek para yok. Yani Azerbay-
can'm bir ticaret partneri olabümesi için önce
ayaklannınüzerinekalkmasıgerek. Başba-
kan Hasanov buyüzden Türkiye'den ne bek-
ledikleri sorulduğunda Napolyon'u hatırla-
tan bir ısrarla "YaUnm, yatınm, gene
yatınm" diyor.
Tabii, Azerbaycan'm bazı bakımlardan
öteki Bağımsız Devletler Birliği cumhuriyet-
lerine olan içli dışh bağımlılığı devam ediyor.
Azerbaycan petrolünü Rusya'ya söz kesmiş,
karşıhğında ise doğal gaz alıyor. Bu göbek
bağları nasıl kesilecek?
Muhalefetteki Halk Cephesi yanlılan her
alanda gerçek kuruluşun bu yıl sonunda ya-
pılacak seçimlerden sonra başlayacağını, o
zaman Azerbaycan'm gerçekten' 'bağımsız,
laik ve demokratik" bir Türk devleti haline
dönüşeceğini vediğer Türki cumhuriyetlere
de örnek oluşturacağını belirtiyorlar.
Bu arada değişimi destekleyen, ama halin-
den yakınan şiir ve müziğe tutkun Azeri hal-
kı her fırsatta büyük şairleri Sabir'in şu dize-
sini hatırlatıyor:
"Bu carkı felek devran eder ündi:'
—BtTTt—