Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 KASIM1992 CUMARTESJ 8 DIŞHABERLER Hollantia:AT tnrliğine evet • LAHEY (AA) - Hoilanda Meclisi dün akşam yapuğı oturumda. ATnin siyasi, ekonomik ve para işbirliğini öngören Maastricht Anlaşması'nı büyük çoğunlukla onayladı. Oylamada. anlaşmaya 13 ret o>iına karşılık 137 kabul oyu verildiği bildirildi. Oylamada, 4 büyük siyasi kuruluş olan Hıristiyan Demokrat. Sosyalist, Liberal ve Demokrat Sol partilerin Maastricht lehinde oy kullandığı. 5 küçük partinin ise ret oyu verdiğı belirtildi. ÜPdün: Genel af yanedildi • AMMAN (AA) - Ürdün Kralı Hüseyin. 57inci yaş günü münasebetiyle ülkede genel af ılan etti. Hükümeti devirmeye çalışmak suçundan 20 yıl ağır çalışmaya mahkum edilen iki eski milletvekilinin de aftan yararlanacağıru kaydeden yetkililer, genel aftan kaç kişinin yararlanacağı ve bunlann ne zaman serbest bırakılacağı konusunda bilgi vermediler. Kotombiya: Ordudan 3 istifa • BOGOTA(AA)- Kolombiyada aşın sol görüşlü iki gerilla örgütünün saldmlannın arttığı bir dönemde, kara, hava ve deniz kuvyetleri komutanlan istifa etti. İstifalan kabul eden Devlet Başkanı Cesar Gaviria, bunun ordunun dinamizminden gelen normal birgelişme olduğunu öne sürdü ve kuvvet komutanlıklanna yenikişileratadi. Gözlcmciler ise yalnızca hafta sonunda 50 kışınin öldürüldüğünü ve 4 günden bu yana olağanüstü durum altında yaşayan ülkede 3 kuvvet komutanmın birlikte istifa etmesini anlamlı olarak niteliyorlar. Frankfurt:500 kiloluk bomba • FRANKFÜRT(AA)- Almanya'nın Frankfurt kentinde. 500 kiloluk bir bomba eikisiz hale getirildi. Polis, ikincidünya savaşından kalma bombanın, kentin göbeğinde yapılan bir kaa çalışması sırasında ortaya çıkanldığını, güvenlik güçlerinin çevredeni 600 kişiyi tahhyeetükten sonra bombayı etkisiz hale getirdiklerini bildirdi. Mısın:Turistlere saldın • KAHİRE(AA)- Son aylarda yoğunlaşan turist otobüsîerine saldınlara bir yenisi daha eklendi. Kahire'den Asvan kentine giden bir turist otobüsü, dün Kına kcnti vakınlannda kimliği belirsiz kişilerin saldınsına uğradı. Olayda yedi turist yaralandı. Güvenlik kaynaklan, otobüsü yaylım ateşine tutan saldırganlann motosıkletlerle olay yerinden kaçüklannı bildirdiler. Aföpgütûnden Çin'ekmama • PEKİN (AA): Uluslararası Af Örgütü, Çin'in batısındaki Sincan bölgesinde insan haklan ihlallerini kınadı. Pekin'e ulaşan Londra kay naklı Amnesty International bildirisinde "Yetkililer, banşçı yollarla siyasi bağımsızhk isteyen ya da dini faaliyetlerin kısıtlamalannı protesto edenleri tutukladılar"denildi. Siyasi mahkumlann mahkemeye çıkanlmadan gizli yerlerde tutulduklan kaydedilen büdiride, 1990nisanayında Baren yöresındeki isyanlar sırasında 22 sivilin öldüğü yolundaki acıklama yalanlanarak sayının 50 dolayında tahmin edildiği belirtilü. Çavuşesku'nun mezanndahaç • BÜKREŞ(AA)-1989 yılında idam edilen Romen diktatör Nicolay Çavuşesku'nun mezannda haç bulundu. Çavuşesku ve eşi Elana'nın. Ghenca mezarlığındaki mezarlanna dikilen hacı kimin koyduğu bilinmiyor. Siyah bir metal parçasından oluşan hacın üstündc Çav uşesku"nun adı, doğum yeölüm tarihleriile"Nasır'ın İsası, Yahudiler kralı" kelimelerinin Romanca kısaltılmışı yer alıyor. Dilenciler, mezan turistlere gösterip para kazanmak amaayla kullanıyorlar. Lübnan'da savaş çanlan Drç Haberler Servisi - Güney Lüb- nan'daki İran yanlısı Hizbullah militan- lan dün İsrail askeri mevzilerine ağır si- lahlann kullanıldığı geniş çaplı bir saldın düzenledi. İsrail Başbakanı İzak Rabin'- in karşı saldın düzenleme konusunda ka- rarsız olduğu belirtildi. Lübnan'daki güvenlik kaynaklannın verdiği habere göre Hizbullah militanlan dün Israil'ın tek taraflı olarak ilan ettiği güvenlik kuşağındaki İsrail askeri mevzi- lerine Katyuşa ve anti tank roketlerinin de kullanıldığı ağır bir saldın düzenledi. Saldın sonucu bir askerin öldüğü, iki as- kerin de yaralandığı bildirildi. İsrail ordusunun. yeni bir saldın olasılı- ğına karşın ülkenin kuzey bölgesinde ya- şayan halktan geceyı sığınakta geçirmele- rini ıstediğı belirtildi. Gözlemciler, Hizbullah gerillalanmn düzenlediği bu saldmyı, Güney Lübnan'- dan İsrail'e karşı bir haftadan bu yana düzenlenen ilk geniş çaplı saldın olarak değerlendiriyorlar. Saldın, İsrail'in gü- venlik bölgesine son günlerde yaptığı tank ve asker yığınağından sonra meyda- na gelen ilk saldın oluyor. Rabin kararsız Güney Lübnan'da şiddetli Hizbullah saldınlan ile karşı karşıya kalan İsrail Başbakanı Rabin'in Lübnan'da daha ile- ri gidip gitmeme konusunda kararsız ol- duğu bildirildi. Güvenlik kaynaklan, dünkü saldın sı- rasında İsrail'in kuzeyindeki hiçbir yerje- şim merkezine roket düşmemesinin İs- rail'in karşı saldın düzenleme olasılığını azalttığını belirtirlerken Kudüs'teki göz- lemciler son saldınnın Rabin'in üzerinde- ki misiUeme yapma baskısıru arttırdığını bildiriyorlar. Ancak BaşbakanRabin Lübnanasal- dın yerine. güvenlik kuşağmın 15 kilo- metre daha genişletilmesi karannı vere- rek "İsrail-Lübnan sınınnda yeni bir sü- kunet olacağına ınanıyorum" dedi. Ingiliz hükümeti şiddetli eleştirilere hedef oldu 'Irakgate'depremi Major'ı sarsıyor• Muhafazakâr Başbakan Major. İran-Irak savaşı sırasında her iki tarafa da silah satılmaması karan- nı çiğnediği anlaşıldığından beri basın ve muhalefe- tin şiddetli eleştirileri ile karşı karşıya. Güvenilirliği- ni yitiren Major, skandalı geçiştirmeye çalışıyor. John Major ekonomi ve si>asette sık sık yaptığı hatalarla güvenilirliğini yitirdi. EDtPEMtLÖYMEN LONDRA - İngjltere hükü- metinin. İran-Irak savaşı sıra- sında her iki tarafa da silah sat- mama karannı bizzat çiğnediği anlaşıldığından beri Major hü- kümeti basın ve muhalefetin şiddetli eleştirisi ile sarsıbyor. Ekonomi ve dış siyasette ardı ardına yaptığı hatalarla güve- nırliğini yitiren Başbakan Ma- jor, peraİcende önlemler ve açı- klamalarla skandalı geçiştir- meye çalışıyor. Avam Kama- rası'nda yapılan tartışmalarda, "Başbakan yalan mı söylüyor" sorusu açıİcca ortaya atıldı. Başsavcıhk, adli soruşturma açmak zorunda kaldı. Skandalın nedenleri Thatcher hükümetinin 1988-90 döneminde Irakın si- lahlanma programına yaraya- cak türden araç-gereçi, silah ambargosuna rağmen satüğı, iki yıl önce açıklanmıştı. Bunun şimdı skandal boyutu kazan- masının çeşitb nedenleri var 1 - Başbakan Major " Ambar- gonun delindiğini bilmediğini" söyleyerek herkesi şaşkınbğa düşürdü. Satışlann gerçekleşti- rildiği sırada Major, önce Dışiş- leri. sonra da Maliye Bakanlı- ğı yapmıştı. Hükümeün önde gelen bir bakanı sıfatıyla satış- tan haberinın olması gerekirdi. 2- Irak'a resmi belgelerle ya- pılan ihracata el koyan Güm- rük İdaresi, ihracatı yapan fir- ma aleyhine dava açtığında, ambargoya rağmen ihracatta "sakınca görmeyen" dört ba- kanlık. konunun örtbas edilme- sine çalıştı. Dışişleri, içişleri, sa- nayi ve ticaret ve savunma ba- kanbklan, mahkemeye bilgi ve- rilmesini engellemeye çalışülar. 3- Hükümet, Irak ambargo- sunu bilerek deldiyse. neden Gümrük İdaresi bundan haber- sizdi? Ve neden. hükümet ihra- catı yapan fırmayı mahkemeye vermesine ses çıkartmadı? 4- İhracaü yapan "Matrix Churchill" fırmasının yönetim kurulunda, yüksek düzeyde bir Iraklı istihbarat subayırun iki buçuk yıl görev yaptığı doğru mu? 5- Firmanın sahibi Paul Hen- derson'm, İngiliz gizli isuhbarat örgütü MI6 için Irak hakkında bilgi toplamakla görevlendiril- diği doğru mu? Bu arada Major hükümetini sarsan bir olay da hükümetin kamu kesimi çalışanlanna önü- müzdekı yıl yapılacak zamlan yüzde 1.5 ile sınırlaması oldu. Maliye Bakanı Norman La- mont'un önceki Avam Kama- rası'nda açıkladığı yeni rriali yıl bütçesinde yaklaşık 5.5 milyon kamu çaüşanının maaşlanna yapılacak zammın yüzde 1.5'i gecmeyeceğini açıklaması bir- çok kamu sendikasmın sert tep- kilerine yol açtı. Son 20 yıldır ilk kez maaşlan- na zammın bu derece düşük ve özellikle enflasyonun altında tutulduğunu belirten kamu sen- dikalan hükümete meydan okuma tehdidinde bulundular. 600 bin üyesi bulunan Uhısal Kamu Çalışanlan SendtkasT- nın Genel Sekreteri Rodney Bickerstaffe, zam tavanını del- mek için mücadele edeceklerini açıkladı. Bickerstaffe"Hemşi- reler, hasıane çalışanlan, okul müstahdemleri ve yoksullara yemek dağıtan işciler, Muhafa- zakar hükümetin maaşlara zam yapacağı vaadinden geri dön- mesinden memnun olmayacak- lar. Zaten düşük ücret alan kamu kesimi çalışanlan yolunu kaybetmiş Maliye Bakanı'na kurban ediliyorlar" dedi. 1989 yılında İngiliz demiryo- lu işçilerini 6 günlük greve gö- • türmesi ile tanman Demir, De- niz ve Karayolu İşçılen Sen- dikası Başkanı Jirruny Knapp da hükümetin karanna sert tep- ki gösterdi. Knapp, sendika üyelerinin yaşam standardla- nnda yeni bir düşüş olmasına direneceklerini söyledi. İngiliz basını da hükümetin karannın hükümet ile calışan- lar arasındaki ilişkilerin bozul- masma yol açacağını belirtti. Basın. bu durumun ülkeyi bir grev dalgasına sürükkyeceği uyansında bulundu. ABD'nin yeni Başkanı'nın 20 Ocak'ta yapılacak ant içme töreni için hazırlıklar başladı Clinton'ın 8 milyarlık\eıııiııi • Bill Clinton seçimi kazandıktan sonra düzenlediği ilk basın toplantısında, kabinesine Demokratlann dışında da yetkililer alacağını ve ekonomiye öncelik tanıyacağını söyledi. NVASHINGTON (Ajanslar) - ABD - nin 42. başkanı seçilen Bill Clınıon ile 45. başkan yardımcısı Al Gore'un 20 ocakta yapacaklan ant içme töreninin bir milyon dolara (8 rnilyar lira) mal olacağı belirtiliyor. Clinton'ın ant içme töreni ile ilgili ha- zırlıklar resmen başlarken ABD-Kong- rcsi önünde yapılacak töreni 250 bin kişinin izlemesi bekleniyor. 20 ocak ak- şanıı da bazı otellerin salonlannda balo- lar düzenlenecek. Başkan Georgc Bush'un ant içme tö- reni 10 milyon dolara mal olmuşlu. Kongre Ant İçme Komisyonu Baş- kanı Senaıör NVendell Ford. Kongre önündeki merdivenler üzerine kurula- cak platforma ilk çiviyi çaktı. Başkan Bush ve eşi Barbara. 1988 >ı- lında yemin töreninden sonra Kongre- dcn Beyaz Saray'a kadar vaklaşık üç km'lik yolu yürümüşlerdi. Bill Clinton ve eşi Hillarynin de yemin töreninden sonra Beyaz Saray'a kadar halkı selam- layarak yürümeleri bekleniyor. Öte vandan Bill Clinton. 20 ocakta görevi devraldıktan sonra ekonomik krize öncelik vereceğini. ekonomiyi can- landırmak ve daha fazla iş alanı yarat- mak için "dinamik önlemler" alacağını söyledi. Clinton aynca kuracağı hükü- metin öncekilere oranla "Amerika'ya daha fazla benzeyeceğini" bildirdi. Clinton, kabinesinin kendi partisi dışın- daki ınsanlara da açık olduğunu sözleri- neekledi. Clinton, seçimleri kazandıktan sonra düzenlediği ilk basın toplantısında "Ekonomik büyüme ve yeni iş alanlan- nın açılması için kapsamlı bir program hazırlamak zorundayız" şeklınde ko- nuştu. Arkansas Valisi, ekonomik can- lanma için yol. köprü. kanalızasyon gibı altyapı projelennde hükümet harcama- lannı arttırmayı tasarladığını söyledi. Clinton ancak "Mucize beklemekten kaçınmak gerektiği" konusunda uyan- da bulunmayıdaihmaletmedi. Clinton, orta sınıfın vergılerini azaltmak. zengın- lerden ise daha fazla \ergi almak konu- sunda seçim kampanyası sırasında >ap-. tığı taahhüdünü de yıneledi. Ancak ekonomi uzmanlan. bütçe açığını ka- patmak isteyen Clinton'ın orta sınıfın vergisini azaltmasının zor olacağını be- lirtiyorlar. Basın toplantısında kuracağı kabine- den de söz eden Clinton. "Kabineyi kurarken. parti sınırlannın ötesine geçe- ceğım. başkalannın düşüncelerinden de yararlanmak istiyorum" dedi. Clinton, kadınlara ve azınlık temsilcilerine de üsl düzeyde sorumluluklar vermeyi düşün- düğünükaydetti. Kabinesinin küitgörevlerineatayaca- ğı isımleri belirlemede aceleci davran- mayacağını söyleyen yeni başkan, da- nışmanlanyla çeşitli isımler üzerinde durduklannı. ancak kesin karann ba- kanlıklarda sürdürülmekte olan araştır- malara bağlı olacağını bildirdi. L çgünönceSebekeng kentinde saldırganlar tarafından öldüriilen Zwane ailesinin beş üyesi,gözj-aşlan içinde toprağa \erildi. G.Afrika'da siyah gerilim JOHANNESBL RG (AA) - Siyah gruplar arasındaki mücadelenin urmandığı Güney Afrika'da, rakip siyah gruplardan Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) üst düzey bir yetkilisi, Newcastle kenti yakınlanndaki arabasında yanmış olarak bulunduğunu söyledi. Güney Afrika polisi. ANC'nin Midland Bölgesi Yönetim Komitesi Üyesi ve Nevvcastle Şube Başkanı Hlalanthi Sibankulu'nun arabasında yanmış olarak bulunduğunu söyledi. ANC ise, Sibankulu'nun ANC'nin rakibi İnkatha Özgürlük Partisi tarafından vurularak öldürüldüğünü iddia etti. Zulu kabilesi üyelerinden oluşan İnkatha Özgürlük Partisi yetkilileri ise olaydan kendilerinin sorumlu olmadığıru bildirdiler. Sibankulu. Güney Afrika'da iki hafta içinde öldürülen ikinci ANC üyesi. Yaklaşık iki hafta önce de ANC'nin Midland Bölgesi Başkan Yardımcısı Reggie Hadebe vurularak öldürülmüştü. DIŞBASEV Economıst Kıbns'ta çözüm yok Bazen geçici bir çözüm, kaba olur. Birleşmiş Milletler de Kıbns'a ilk banşgücünü 1964'degöndermişti. Şimdi Adadan aynlsalar arük iyi olacak, çünkü dünyanın başka yerlerinde banşgüçlerine epey ihtiyaç var. Aııcak Kıbns sorununa çözüm bulmaya yönelik çabalaryine tıkandı. Bundan önce de olduğu gibi hiç bir konuda hiçbir anlaşma sağlanamadı. Oysa son üç yıldır BM arabuluculan, Ankara ile Atina arasında mckik dokudular. Adayı bölecek bir harita çizmeye çabştılar, iki toplum liderinin arasını bulmaya çalışülar. Kjbnsb Rumlar, BM "fıkirler paketi"ni epey tereddütle görüşmeye raa oldular. Denktaş ise reddeıti. Butros Gali bu nedenle Denktaş'ı sert birdilleeleştirebildi. Ama sonuç değjşmedi. Butros Gali, şımdi Güvenlik Konseyi'ne başansızlığın nedenlehni anlatacak. Böylece durum tam bir belirsizb'ğe gömüldü. Baiılı hükümetler, Türkiyr'ye baska yapması için' Güvenlik Konseyi'ni harekete geçirmeye niyetli değil. Türkiye halen Iraklı Kürtler'in "güvenb bölge"de korunmasına yardımcı. Baü, bu amaçla Türkiye'nin üslerine ve işbirbğine muhtaç. Kjbnsb Türkler. Adada nasıl bir yaşam ıstediklerini bibyorlar. Kimse, onlan görüşleriru değiştirmeye zorlayamaz. Kıbnsb Rumlar da zaten birçok konuda kararsız. Bu nedenle New York görüşmeleri başından beri başansızbğa mahkumdu. BM banşgücü Adada daha uzun bir süre kalacağa benziyor. (13kasım) Asıl zorolanı, Beyaz Saray'dan neden aynlacağımızı köpeğe anlatmak. International Herald Tribune'den Sbc iNVuı Jlork Eimcs Japonya ve plutonyıım Günde 70 kişinin öldüğü Baidoha'ya gitmek üzere yola çıkan 34 kamyondan biri kente ulaşabildi Somali'de yardım konvoyuna saldın: 40 ölü • Milyonlarca kişinin ölüm tehlikesi içinde olduğu Somali'de yardım konvoylan için en büyük tehlike kabile savaşları. Dış Haberler Servisi - Mıl- \onlarca insanın açlıkıan ölüm tchlikcM ıçind'c olduğu. hcrgun oıılaıatsının \.ı>amını vitirdiği Somalinin orta kesimlerindeki Baıdoha \akınlanndakı bir yardım konvoyu önceki gün si- lahlı kişilerin saldınsına uğradı. Gü\enlik güçlen ılc saldırgan- Lır araMiıda çıkan çatısmada yaklaşık 40 kışının öldüğüniır. mlımın edildiği bildirildi. Başkcnt Mogadişu'dan tele- fonla AFP'ye bilgi veren Care adlı Amerikan yardım kurulıı- şunun sözcüsü Rick Grant. kon\o\ un Baidoha kcntinc 350 lon luhıl taşıdığını söyledi. Konvoyla birlikte hareket eden Somalı güvenlik güçlerı- nın saldırganlarla çatışmaşa üirdiğı \c konvo\a cijlik eden 4 Somalili görevlinin öldüğü. 5'- inin de yaralandığı belirtildi. Konvoyda yabancı görevlinin bulunmadığı kaydcdildi. Sözcü Grant. henüz doğrula- namayan haberlere göre. iki taraftan toplam 40 kişinin öl- düğünü ve soruşturmanın sür- düğünü söyledi. 34 kamyondan oluşan konvoyun saldırganlara karşı korunması için yardım kuruluşunun koruma görcvlilc- ri kiraladığını belirten Grant. konvoydan 7 kamyonun baş- kcnl Mogadişu'ya geri döndü- ğünü bildirdi. Yadım kuruluşu- nun sözciisü Grant. 8 kamyo- nun kaçırıldığını. bırinın de başkcnttcn yaklaşık 250 kılo- metre uzaklıktaki kente vardı- ğını bildirdi. Bu tür saldınlann aç ın^anla- ra yardım götürmek için önle- nndekı en büyük engcl olduğu- nu söyleyen Granı. BM adına Buidoha'ya yardım dağıtmayı sürdüıcceğını belirttı. Gıant, BM'nin bu hafta 500 asken da- ha Mogadışu havaalanınu >cr- lcştirdiğını. ancak buna karjın yardım uçuşlarının tam güven- lik içinde olmadığını bildirdi. Somalı'de kabileler arasında çatışmalann yoğunlaşıığı son iki yıl boyunca 150 bin kişi aç- lıktan yaşamını yitirdi ve 2 mil- yon kışı daha ölüm tehlikesi ile karşı karşıya. Yardım konvoy- lannın ulaştınlmaya çalışıldığı Baidoha kenlinde günde 70 kişı açbktan ölüyor. Bu rakam bir- kaç ay öncesine kadar 400'e yaklaşıvordu. Kabile çatışma- İanntn yaklaşık bir ay önce sıç- radığı Bardera kasabasında da günde yaklaşık 250 kışı açbktan yaşamını yitiriyor. Japonya, her zaman nükleer silahlardan nefret ettiğini bebrtti. Ama nükleer santrallan için plutonyum almayı tercih ederek gereksiz biçimde nükleer silahlann yayılması tehlikesinin ortaya çıkmasma yol açtı. Bir Japon şilebi geçen hafta 1.3 ton plutonyum yüklü olduğu halde protestolar arasında Cherbourg limanından aynldı. Şimdiye dek ilk kez bu denü büyük miktarda plutonyum yakıtı satışı yapıbyor. Bir nükleer bomba yapabilmek için 9 kilo plutonyum yeterlidir. Kimi çevreler plutony'umun teröristlerin eline geçebileccğini ileri sürüyor. Gerçi bu uzak birolasılık. Ama plutonyum tıcaretinin yayılmasının uzun vadedeçok tehlikeli olabileceğı de yadsınamaz. Oysa Japonya, nükleer cnerji gereksinimini Rusya'dan uranyum olarak çok daha ucuz biçimde karşılayabilirdi. Zenginleşmemiş uranyum, plutonyum gibi tehlikeli değildir. Çünkü bu madde ile nükleer enerji üretilebümesine karşılık nükleer silah yapılamaz. Japonya önümüzdeki 10 yıl içinde nükleer santrallan için 40 ton plutonyum almayı tasarbyor. Böylece dünyamız büyük bir tehlike ile karşı karşıya kalacak, plutonyumun teröristlerin ya da karanbk emellı diktatörlerin elıne düşmesini engellemek için yoğun çaba harcamak gerekecektir. Japonya, nükleer enerjisi için bu tehbkeli yola başvuracağına Rusya'dan zenginleşmemiş uranyum almalıdır. (12 kasım)