Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 14 KASIM 1992 CUMARTESİ
OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
Yaşaıulstbilir Bir Dünya
Dün>adakı bıyolojik çeşıtlihğın doğa yapısını ve boyutlannı anlamak ıçın
daha büyük çabalar harcanmahdır. Biyolojık çeşıtlihğın yıtınlmesı kuresel
değışımın en hızlı devınen görüntülennden bındır. Tersinır olmayan (kımyasal
dönüşümlü olmayan) bu değışım, bu gezegen uzenndekı ınsan yaşamının
sürdürülmesı ıle ılgılı en tehlıkeb sonuçlan kapsamaktadır.
Prof.Dr. BAHATTİN BAYSAL Boğaziçi Üni. Kımya Mühendisliği
Bölümü
Dunyada ınsan sayısı ınanılmaz bır hızla
her yıl hemen hemen 100 mılyon artıyor İn-
san etkınlıklen ıse doğal çevrenın mıslı gorul-
memış olçulerde değışıp kırlenmesme yol
açıyor Bu nufus artışı ve doğanın hoyratça
harcanması surup gıderse, doğal çevrenın bır
daha onanlmayacak olçulerde bozulması ve
dünyanın şımdıkınden çok daha genış bır
yokluk ve açlık tehlıkesıne suruklenmesını
önleme olanağı bulunamaz
Hazıran I992'de Brezılya'da duzenlenen
"Çevre ve Kalkınma" toplantısmın memleke-
tımızde nesnel değerlendırmelen yapılmadı
Çevrecılenn bu konuda onemlı bır etkmlık
gösterdıklen söylenemez Ürkutucu boyutla-
ra ulaşan çevre sorunlannı vurgulamak amaa
ıle Brezılya Toplantısı oncesmde. Londra
Krallık Derneğı (Royal Soaety of London)
ıle Amenka Bırleşık Devletlen Ulusal Bılım
Akaderrusı (Unıted States Natıonal Academy
of Saences) yetkılılennın hazırladığı bıldınyı
özetleyerek sunacağım Bu bıldın. bılım ve
teknolojının ekonomık buyüme ve çevre so-
nınlan uzenndekı tanhsel katkılan uzennde
soz sahıbı olan bır grup bılım adamının goruş-
lennı yansıtmaktadır Aynca, tum dunyadakı
ekonomık gebşmelerle gelecekte yaşam duze-
yınm yukseltılmesını, yerel çevrenın, tum ge-
zegenın ve atmosfenn korunmasını ve ınsanlı-
ğın ılerlemesı volunda bılımın seferberedılme-
sını zorunlu bulanlann ortak goruşlennı
yansıtıyor
Dünya Nüfusu: Bırleşmış Mılletler Nufus
Fonu(UNFPA), 1991 yılında yayımladığı ra-
porda, dunya nufusunun, 1984'te ongorulen-
den de hızlı arttığını bıldırmektedır Önümuz-
dekı yıllarda nufus artış hızının onemlı olçu-
lerde yavaşlayacağı kabul edılse bıle, I99l'de
5.4 mılyar olan duny a nufusunun 2050 yıhnda
10 mılyara ulaşacağı anlaşılıyor Bu hızlı nü-
fus artışını önlemek olanağı yoktur
1
Kadının
doğurganlık duzeyı 2 1 dolaylannda tutul-
mazsa nufus artışının çok daha y uksek sayıla-
ra enşmesı beklenmelıdır Son yıllardakı
nufus artışının % 95'ı az gehşmış ulkelerdedır
Az gehşmış ülkelerde yaşayan ınsanlann
1990'da % 77 olan oranı, 2020 yılında % 84'e
yükselecektır
Çevre: Dunya nüfusu, ekonomık etkınhk ve
çevre sorunlan arasındakj ıhşkıler oldukça
karmaşıktır Yırmma yuzyılda ortaya çıkan
çevre sorunlannın çoğu, ınsanlann daha yuk-
sek bır yaşam standardı arayışlannın sonucu
olarak karşımıza çıkıyor Çevrenın yıkılıp kır-
lenmesınden. gehşmış ulkeler kadar gelışmek-
te olan ulkelenn de sorumlu olduklan gorulu-
yor Dunya nufusunun % 23"unu oluşturan
gehşmış ulkeler, uretımın % 85'ını sağlarken
mıneral ve fosıl yakıtlannın çoğunu tuket-
mektedır Sadece bır sorun uzennde durmak
gerekırse, atmosferdekı karbondıoksıt artışı-
nın, dunya ıklımını değıştırme gızılgucunu
(potansıyeb) taşıdığını ve sorunun butun ul-
keler ıçın urkutücu oldugunu behrtmek yenn-
de olur Öte yandan. ılen teknolojı ve refah
duzeyı. çevre sorunlannı çozumlemekte gehş-
mış ülkelere daha buyuk olanaklar sağladığı
gıbı, daha ağır sorumluluklar da yukler
Sorunun gerçek yüzii
Tanm alanında gerçekleştınlen bılımsel ve
teknolojık buluşlar, ınsanlann gonenç (refah)
ıçınde yaşamalannı onleyecek kaynak sıkıntı-
sı tehhkesını ılen suren kotumser ongorulen
etkısız duruma getırmektedır Ancak. gunu-
müzde nufus artışı ıle pompalanan çevre yıkı-
mı en ıyımser bılımsel ılerlemelen bıle kuşkulu
bır duruma suruklemekte ve gezegenın tehlı-
kelı gıdışıru dıkkatle ızlemek ıçın hepımızı zor-
lamaktadır Enerjı uretımı ve kullanımındakı
sınırsız kaynak tuketımı, ozellıkle gelışmekte
olan ulkelenn de kaynak tuketımı yanşına ay-
nı olçulerde katılma eğılımı, global çevre so-
runlannı felaket sınınna yaklaştırabılır
Çevredekı bazı onemlı değışımler. tersınır
(kımyasal, fızıksel donuşur) olmayan yıkım-
lara yol açarak. dunyada yaşamın surup gıt-
mesını onleyecek bır duruma neden olabılır
Bırçok canh turunün yok olduğu ve çok sayı-
da canh turunün de yok olma durumuna gel-
dığı bılınıyor İnsanın yaşam olçusunu (stan-
dardını) yukseltmek ıçın harcadığı çabalar
çevrenın kırlenıp yıkılması ıle anlamını yıtır-
mektedır Bu sakıncalı durum, ozellıkle eko-
nomık kalkınmanın, doğal kaynaklann nıtelı-
ğıne buyuk olçude bağlı olduğu yoksul ulkeler
ıçın urkütucu boyutlara ulaşmaktadır
Az gehşmış ulkelenn, çevre ve kaynak-so-
runlan karşısında umutsuz bır durumda ol-
duklan gorulmektedır Dunya toplam uretı-
mının sadece % 15'ını sağlamakta olan bu
ülkelerde her yıl mılyarlarca dolarlık servet ıs-
rafı soz konusudur Sayılan 1 mılyan aşanbır
ınsan kutlesı, tam bır yoksulluk ıçınde yaşı-
yor, 600 mılyon ınsan açlık çekıyor Nufus
artışının etkılen ülkelere ve bolgelere gore de-
ğışık boyutlarda kendını gostenyor Ancak,
nufus artışının çevresel sorunlan hızla arttıra-
cağı kuşkusuzdur
Uluslararası Etkinlik: Ekonomık gelışme-
lerle nufus artışı ve çevrenın korunması so-
mnlannın bırlıkte ele alınmalan zorunludur
Brezılya'da toplanan Bırleşmış Mılletler Çev-
re Konferansfnda, gehşmış ulkelerle gelış-
mekte olan memleketlerde toplumsal yaşa-
mın surdurulmesı koşullan aynntılı olarak ele
alınmıştır Az gehşmış ülkelerde ozlenen eko-
nomık ve sosyal gelışmelerle bırlıkte yurutü-
len etkın bır aıle planlaması polıtıkasının.
doğum oranını dengelı bır duzeye ındıreceğı
ve kuresel (global) çevre uzenndekı gergınhğı
duşureceğı umıt edılmektedır Öte yandan.
gehşmış ülkelerde enerjının korunumu, daha
etkın kullanılması ve "greenhouse" olayına
yol acan gazlann atmosferde bınkımını onle-
yecek programlann yurürluğe konulması.
kuresel çevre uzenndekı tehlıkelenn hafifietıl-
mesınde yararlı olacaktır
Çevre kırlenmesını azaltma yonunde atıla-
cak çeşıtlı adımlar arasında, nufus artış hızı-
nın denetlenmesını amaçlayan onlemler, ın-
sanlann gönullu olarak anlayış ve ışbırhğı
gostermelen ıle sağlanabıhr Gelışmekte olan
ülkelerde yapılan kamuoyu yoklamalan, ıs-
tenmeyen gebehklenn pek yaygın oldugunu
gostermektedır Doğum denetımı v e aıle plan-
laması programlan, nufus artışı hızını duşur-
mek ve çevre yıkımmı onlemekte en etkın ve
onemlı onlemîen sağlayacaktır Ancak, yaşa-
nılabılır bır dunya amaçlayan çabalar sadece
bır sorun uzennde toplarursa, nufus patlama-
sı olayının gızılguç tehlıkesı kolayca gozden
kaçabılır
Bilimin Katktsı: Bılımsel araştırmalar, han-
gı koşullarda katkıda bulunarak dünyanın
yukanda açıklanan sorunlannı hafifletebıhr9
Katkı alanlannı kısaca açıklayabılınz Guve-
nıhr, kullanımı kolay ve etkın doğum denetım
ılaçlan ve malzemesı, çevreyı kırleüneyen
enerjı kaynaklanmn gehştınhnesı, tanm
urunlen ve gıda uretımı ışlemlennde ılerleme-
ler, bıtkı ve hayvan genetık çeşıtlemelen uze-
nnde araştırmalann surdurülmesı, bıtkılenn,
hayvanlann ve çevrenın korunması ıle ılgılı
bıyoteknolojı araştırmalan, halk sağlığı ve
ozelhkle sıtma, sanlık, AIDS. vb bulaşıcı has-
tahklara karşı etkın ılaç ve aşılann bulunması
Aynca, uzennde durulması gereken çeşıth
araştırma konulan bulunuyor Örneğın çev-
resel (ekolojık) bozulmayı onlemek ıçın top-
rağın ışlenmesı sorunlan, ırmak çevrelennın
ve yeraltı sulannın korunmasında gereklı du-
zenlemeler. atıklann duzenJenmesınde yenı
teknolojık gelışmeler, çevresel sorunlara su-
reklı olarak çare arama, hav a ve denız kırhlık-
lennın etkmlıkle denetımı
Dunyadakı biyolojık çeşıtlihğın doğa yapı-
smı ve boyutlannı anlamak ıçın daha buyuk
çabalar harcanmahdır Biyolojık çeşıtlihğın
yıtınlmesı. kuresel değışımın en hızlı devınen
goruntulennden bındır Tersınır olmayan
(kımyasal donuşumlu olmayan) bu değışım,
bu gezegen uzenndekı ınsan yaşamının surdu-
rulmesı ıle ılgılı en tehhkeh sonuçlan kapsa-
maktadır
Sonuçlar
Bılım ve teknolojının kuresel sorunlara eğıl-
mesı, ınsan ırkının çoğunluğu ıçın daha ıyı bır
yaşam standardı sağlayacaktır Bılım ve tek-
nolojı. ozelhkle gelışmekte olan ülkeler ıçın
kaynaklann etkın bır bıçımde kullanılması ve
dünya olçusundekı gınşımlere bu ulkelenn
tam uye olarak kaülmalannı sağlaması bakı-
mından onem taşımaktadır Az gehşmış ulke-
lenn bılım ve teknolojı alanlanndakı güçlen.
gehşmış ve gehşmekte olan ulkelenn ortak
projelen ıle desteklenerek, hızla arttınlmalı-
dır Ancak. sadece bılım ve teknolojıye dayan-
mak yetmez9
Ekonomık gelışmenın sağlan-
ması, çevre duzenının ınsan etkınlıklen ıle
bozulmasının onlenmesı, dunya nufus artış
hızının kesılmesı volunda ızlenecek kuresel sı-
yasalar vakıt geçınlmeden yürurlüğe konul-
mahdır
Gezegenımızın geleceğı soz konusudur
Çevrenın tersınır olmayan yıkımı zamanında
onlenebılırse, yaşanabılır gehşmeler sağlana-
bılır Gelecek 30 yıl, yaşamsal olabıhr''
ARADABIR
Dr. SABİHA ÇAYÇI Hukukçu
Türk İşçHerinin Serbest
Dobşmi Hakkı
Avrupa Topluluğu ulkelerınde yaşayan Türk ışcılerı-
hfrt sosyal sorunlan gıbı sıyasal haklarının tanınması
sorunu da çozum beklemektedır Yıllardır talep edılen
çifte vatandaşlık seçme seçılme, serbest dolaşım hakkı
gıbı Bu hakların en onemlısı kuşkusuz AT'nın bazı bas-
ka ulke ışçılerıne (Ispanya Portekız Yunanıstan) tanı-
mış olduğu serbest dolaşım hakkıdır Turk goçmen
ısçılerının sorunlannın çozumu buyuk olçude bu hakkın
ıçerısındedır
1)- 23 Aralık 1963 tarıhlı Ortaklık Anlaşması'nın 12
maddesıyle AT ve Turkıye 'aralarındakı ışçı alımını ka-
demelı olarak gerçekleştırmekle" yukumludur
2)- 23 Kasım 1970 tarıhınde AT ıle Turkıye arasında
Bruksel de ımzalanan katma protokolde bu hak daha da
somutlaştırılmıştır Bu protokolun 36 maddesı uyarınca
"serbest dolaşım"ın 1 Aralık 1976tarıhınden başlayarak
1 Aralık 1986 tarıhıne kadar aşamalı olarak gercekleştı-
rılmesı ongorülmuştur
3)- 20 Aralık 1976 tarıh ve 2/76 sayılı kararnameyle
Turkıye-AT Ortaklık Konseyı serbest dolaşım hakkının
aşamalı olarak gerçekleştınlmesı ıçın bırıncı donemı yu-
rurluğe koymuştur
4)- Ikıncı donemın yurürluğe gırmesı Ortaklık Kon-
seyı'nın 1/80 sayılı kararıyla başlamıştır
Ortaklık Konseyı'nın kararlan ıle göçmen Turk ışçılerı-
ne sağlanan hukuksal statu, AT ulkelerının ulusal yasala-
rı ıle sağlananlardan çok daha ıyı ve oncelıklendırılmış
bır statudur Hukumetımızın uluslararası anlaşmalarda
ongorulen hakların takıpçısı olması ve bunları uygulat-
mada AT Adalet Dıvanı nın ozellıkle son yıllarda aldığı
kararlan ve yorumları da ınceleyerek çozum araması
zorunludur Çunkü AT Adalet Dıvanı ozellıkle son yıllar-
da yerlı ve yabancı ışçıler arasında ış bulmada, ışe
alınmada ucrette, sağlık hızmetlerı ve başka konularda
eşıtlıkçı adaletlı ve ılerıcı kararlar almış durumdadır
Örneğın dıvanın serbest dolaşım hakkı konusunda bır
Türk goçmen ısçının Alman ıdarı mahkemesı kararına
karşı AT Adalet Dıvanı nezdınde açmış olduğu ıtıraz da-
vasında 20 Eylul 1990 tarıhınde almış olduğu olumlu
karar, hukumetımızın serbest dolaşım hakkı konusun-
dakı savaşımını, hukuksal olarak surdurmesını de
zorunlu kılmaktadır
Soz konusu olay ve kararın ozu şudur
S Z Sevınce adlı Turk ışçısı AT ıle Turkıye arasındakı
Ortaklık Konseyı nın yukarda sozunu ettığımız 2/76 ıle
1/80 sayılı kararlarmın Alman yetkılı makamlarınca
olumsuz yorumlanması uzerıne bır on yargı kararı alın-
ması ıstemıne ılışkın davada Alman ıdarı mahkemesın-
ce 15 Mayıs 1990 tarıhınde alınan kararına AT Adalet
Dıvanı nezdınde ıtıraz etmıştr
-AT Adalet Dıvanı' AT ıle Turkıye arasında bır ortaklık
kuran anlaşma ıle tesıs edılen Ortaklık Konseyı'nın ser-
best dolaşımla ılgılı kararının AET Anlaşması'nın 177
maddesının uygulama alanı kapsamında olduğuna,
-Anılan Ortaklık Konseyı kararlarmın AET uyesı ülke-
lerde doğrudan etkıye sahıp olduğuna" karar vermıştır
-Bu karar, Luksemburg'da 20 Eylul 1990 tarıhlı açık
duruşmada bıldırılmıştır
AT ulkelerı 1992 yılının sonunda gerçekleşmesı kesın-
leşen tek ıç pazar ıçın hızlı bır şekılde hazırlanmaktadır-
lar Bunun bır sonucu olarak AT vatandaşlarına çok
daha genış haklar ıçeren yenı bır serbest dolaşım huku-
kuyla bırlıkte daha bırçok haklar da getırılmektedır Bu
ulkelerle bır anlamda yazgı bırlığı yapan TC ışçılerı ıse
bu haklardan yoksun bırakılmaktadır Hatta son yıllarda
uluslararası anlaşmalarla kazanılmış hakların uygulan-
masında da gerılemeler gorulmektedır
Hukumetımızın Turk ısçılerının 1986 yılında verılmış
olması gereken serbest dolaşım hakkını kazanmakta
olumlu çabalarına gereksınım bulunduğu goruşunu ta-
şıyoruz
Türk ışçılerı, Turk ve Alman Dışışlen bakanlıklarının or-
tak calışma grubu oluşturulması yonunde son aylar-
da karar almış olmaları nedenıyle bu hakların kazanıl-
ması ve uygulanması ıçın hukumetımızce bu konulara
yenıden cıddıyetle yaklaşılacağını umut etmektedırler
TARTIŞMA
Akçakoca Kıyılarından Izlenimler
Akçakoca'da bır bolumu geçen yıllarda bıtınlen kanalızasyon ağı
doğrudan denıze bağlanıyor.
K estane, meşe, gurgen, ıhlamur ortu-
uylerenk renkcıçeklenn morkomar-
lann lacıvert denızle kucaklaşuğı eşsız
guzellıkler ortamı Akçakoca kıyılan aldır-
mazlığın, onlemsızlığın, bır bakıma ay-
mazlığın aa sonuçlanyla karşı karşıya
Denıze buyuk olçude mıkrop kanşmış.
denız hasta Hastalığını canlılara bulaştır-
ma eğılımı ıçınde Ereğlı kıyılannda hızla
ılerleyen kırlılık bır sure sonra Akçakoca
kıyılanyla buluşacak Ereğlı-Alaplı arasın-
dakı Erdemır plajı tehhkeh bulunduğun-
dan kapatılmış
Akçakoca'da bır bolumu gcçen vıllarda
bıtınlen kanalızasyon ağı doğrudan denıze
bağlanıyor Denıze kansan atıklar kıyıyı
bulaşıcı hastalıkların kaynağı durumuna
donuşturmuş Somut venlerle karşılaşma-
dıkça gozle gorulmeven mıkroplara aldır-
mazlığı yeğleyenler çoğunlukta Kasaba-,
Tabular ve 32. Gün
nın bır doktoru bu kıyılarda denıze gırenle-
nn bulaşıcı hastalıklarla karşılaşabılecekle-
nnıbelırtıyor
Yıllardır ızleyıcı kalan yerel yönetımler,
duruma el koyup gereklı onlemı almazlar-
sa tehlıke çanlannın tıtreşımlen duyarlı
kulaklan rahatsız etmeyı surdurecek
Kasabanın denıze gırmeye elvenşlı gu-
zel, ınce kumlu kıyılanndan yararlanmayı
bu yağmurlu gunlerde bıle guneş açtıkça
surduren ınsanlanmızın addı bıçımde uya-
nlmalan gerekıyor
Yerel yonetımın sahıplenerek yolunu aç-
tığı, düzenleyıp pıknık masalanyla dınlen-
me olanağmı sağladığı. gaanosuyla renk-
lendırdığı defne ormanı ıçındekı (ne yazık
bu yuzden defnelenn bırçoğu kesımden
kurtulamamış) Cenevız Kalesı'nın ıkı va-
nındakı doğa hankası kovlara da dıkkatlı-
ce bakıldığında denızın beyazbğını yıtırdı-
ğı. kırlı san kopuklerle dalgalandığı goru-
fecekur
Denız umarsız Akçakoca kıyılannda
çırpınıyor
VED\TYAZICI \nkara
PENCERE
DUYURU
Oral Çahşlar ın,"İslamda İlk Aynhklar. Hz. Ati-Muaviye Kav-
gası" adlı \azı dızısıne gondereceğınız (250 ketimeyi geçmeyen)
\amtları 'TARTIŞMA"köşesınde ıa\ımlama\a başlavacağız.
Sayın Bırand'dan, Ata'nm ve Latıfe Hanımm son nefeslenne dek
ozenle sakladıklan ozel yaşamlanna, herkes kadar mahremıyet
hakları olan evlıhklenne bır magazın gazetecısı gıbı yaklaşma
hafiflığını hıç beklemezdık
2 Kasım"da TV'de yayınlanan 32 Gun
progrdmında Sayın Bırand ıyı bır gaze-
tecılık orneğı vererek Almanya dakı Ce-
malettın Kaplan'ın amacını ve ızleyeceklen
yolu kendı ağızlanndan dı-
yurdu Kara
Ses ın dın adamından çok bır sılahlı eylem-
cı olarak yalnızca kendı Muslumanlığını
yaymayı hedefledığını gorduk
Bırand kotu gazetecılık orneğını ıse ta-
bulan yıkmak savı altında sankı ılk kez ış-
lenıvormuşçasına ekrana getırdığı Ata-
turk'un evlılığı ıle \erdı Programda kul-
landığı. bugun Ataturk'un zafennden
değıl. bır kadına karşı yenılgısınden soz
edeceğız Savaşlan anlatıldı. ıçkı sofrala-
nndan soz edılmedı Latıfe Hanım onu
yatak odalanna dalıveren yaverlerden, bıt-
mek bılmeven ıçkı sofralanndan alamı-
yordu Ellı yıl sonra tartışıvoruz Neyapa-
lım burası Turkıye "gıbı anlamsız sozlenn
cumhunyet Turkıye sıne duşman bır kara
eylemın arkasından sarfedılmesının amaa-
nı anlamak çok guç
Bugun toplumun hoşnutsuzluğuna ne-
den olan ekonomık ve sosyal çokuntunun
ne aşın dındarlann ne kendılenne lıberal
dıyen ışbıtıncılenn ne de muhafazakar
Marksıst-Lenınıstlenn öne surduğu gıbı
Ataturk ve devnmlennden kaynaklanma-
dığı açıktır Çunku bu kesımlerce resmı
ıdeolojı dıye kuçumsenen Ataturkçuluk
asiında hıç bır donemde Turkıye'nın vone-
tımınde gerçekten ağırlığını gosterememış-
tır Butun devnmlen vanm bırakılmaya
valışılmış, hızı kesılmış hatta kımı zaman
tersıne dondurulmuştur 1960 devnmı dı-
şında da Ataturk ün ruhuna pek yaklaşıl-
dığı sovlenemez
Torunlanmıza kalacak dış borçlar, Do-
ğu Anadolu'dakı ekonomık ve sosyal bo-
zukluk, etnık ve dınsel aynlıkçılık. mıllı
eğuımdekı, unıversıtelerdekı. kısacası he-
men her konudakı sorunlann hangısının
Ataturk tarafından uygulanan bır ılke ya
da devnmınden ka.y naklandığını merak
edıyoruz doğrusu Ulkeyı bu duruma du-
şuren umudu y ok olmuş, mutsuz. saygısız,
çıkarcı, egoıst ınsan tıpını yaratan hangı
Ataturkçu ıktıdar oldu acaba
0
Yıkılmay a çalışılan asiında tabular değıl.
'sız dışardan, bız ıçerden' dercesıne bu ul-
kede bınbır guçlukle kurulmuş demokrası
ve laık cumhunyettır Yukarda sozu edılen
kebimlenn ıstedığı yonetım y a dınsel, ya to-
talıter ya da uluslararası sermayeye gu-
dumlu kukla devlettır Yıkılacak şeyler
varsa ve baş etmeyı goze alabılıyorlarsa.
bunlar. neredey se tabu halıne gelecek olan
ruşvet, vergı kaçakçılığı, şenatçı devlet öz-
lemı, her duzeydekı ınsan haklannın ıhlalı,
çevre kırletılıcığı gıbı bugunku gerçek so-
runlanmıza neden olan bozukluklardır
Tabu yıkma hevesınde olan cesur aydınla-
nmız asiında bu lısteyı kendılen de zengın-
leştırebılırler
Sayın Bırand, Kara Ses'ın hemen ardın-
dan. Ataturk'un evlılığınden soz edeceğıne
Kuv-va-ı Mıllıyeyı. Ataturk'un bızeummet
yenne ulus, manda yenne özgürluk. fetıh
ve savaş yenne banş ve yerleşık uygarhk.
duşuncelennı oğrettığını Muslumanlığı
mollalannelındenalıp gerçek ınananınvıc-
danına nasıl soktuğunu anlatsaydı en azın-
dan Kara Ses'e yanıt vermış olurdu
Sayın Bırand'dan Ata'nın ve Laüfe Ha-
nım'ın son nefeslenne dek ozenle sakladık-
lan ozel yaşamlanna, herkes kadar mahre-
mıyet haklan olan evlıhklenne bır magazın
gazetecısı gıbı yaklaşma hafiflığını de hıç
beklemezdık
Bundan sonrakı 32 Gun'lenn kara bır
33 Gun'un doğmasına yardım etmemesı
dıleğıyle
V1EHMET Z.SAÇLIOĞLU
İstanbul
DUYURU
Bu sayfada y avımlanmasını ıstedığmız vazılar ıçın şu noktalara
ozen gosterilmesmı rıca edıyoruz. Yazılar,
• Çıft arahkh,
•Savfanın tek lüzüne vazılmah,
• OLAYLAR VE GÖRÜŞLER ıçın 600,
• ARADA BİR' sutımuna 400,
•"TARTIŞMA' ıçın 250kelıme\ ı geçmemehdır
Bu olçulere uymayan yazılar ın yayımlanamavaeağmı üzülerek
dııvururuz.
İLAN
İZMİR1. ASLİYEHUKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
Sd\ı 991 97
Dd\acı Cevdet Kardeş tarafından davab Fuat Guney Tunay Sapmaz
alevhıne ıkame olunan tazmınat da\asının >apılan duruşraasında
19 10 1992 tanhlı duruşmada davalılar Fuat Gune\ Tunay Sapmaz'a
duruşma gununun ve dava dılekçesının ılanla teblığıne karar venlmıştır
Ddvalının kendısını bır vekılle temsıl ettırmesı \e\a 22 12 1992 gunu
saat 09 00 da duruşmada hazır bulunmalan ve duru$ma>a gelmeseler da-
hı karar venlecegı dılekçesının bır ornegının mahkeme dıvanhanesıne
asıldıgı ılanen teblıe olunur 27 10 1992
Basın 4 2 " 1
TC
İZMİR 7. SULH HUKUK MAHKEMESİ
1992 W
1992 I W
Da\acı Fes^'ler Apt \ onetım kurulu Başkanı Oguz Kdner lardfından
da\alı Ahmet Turkonder ale\hıne açılan taraflar arasınddkı ekım 1990
tdnhlı sozleşmenın leshı da\asınm vapılan vargılaması ^onunda Fesçıler
Apt vonetıcısı Ahmet Ölçer ık davalı arasında vapılan ekım 1990 tanhlı
ınlaşmanın feshıne alınması gereklı 45 000 TL harç davaa taralça \apı
lan 2^2 260 TL mahkeme masrafının davaa \ekılı jdranna takdır olu
nan 200 000 TLa\ukatlık pardsının djvalıdan alınarak davacı> a \ erılme
Mne vasa volu dvik olmak U7ere 10 9 1992 lanhınde dd\dn vekılının
\uzune davalının \oklugunda karar^enlmıjtır
Işbu ılanın da\etı>e venne kaım olmak uzere karar teblıgıdır tlan olunur
10 1992 Basın 42116
Mini Etekli ile Sıkma Baş...Refah Partısı'nın son yerel seçımlerdekı başarısına
sevınenler var mutluluğu Islamcı bır duzende bulacak-
larına ınananlar gun geçtıkçe çoğalıyorlar, ama çoğu
kışı de hem şaşırdı, hem korktu bırkoşeyazarı, ürkenle-
rın duygularını yansıtıyor
'Tek başına ıktıdar olma şansı Necmettın Hocanın
gozlerını parlatmış bulunuyor Ataturk Turkıyesı'nın 55
mılyon ınsanı dehşet ıçındedır '
Gerçekten mı?
Turkıye de demokrası topun ağzında mı? Seçımle ge-
len şerıatduzenı karşısında demokratkışı nasıl bırtutu-
mu benımseyecek'? Şımdı toplumun çeşıtlı kesımlerınde
bu konular tartışılıyor, her kafadan bır ses çıkıyor
Öncebırayrımyapalım Secım.demokrasının 'olmaz-
sa olmaz koşuludur, ama yeterlı değıldır, 'Evrensel
Insan Hakları ve Temel Özgurlukler Sozleşmesı'nöek\
tum koşullar gerçekleşmeden, ulkede demokrası vardır,
denemez
Daha açık deyışle
Kadın ıle erkeğın eşıt oldugunu benımsemeyen, du-
zen sandıktan çıksa da demokrası sayılamaz Cıns, ırk,
dın ayrımını dışlamayan rejımde ozgurluklerı ara kı bu-
lasın
•
Ulkemızde servet-sefalet ıkılemı gıbı gün geçtıkçe bır-
bınne ters duşen ıkı toplum kesımı gelışıyor Soyuiiama-
yı bır yana bırakıp vurgulamak gerekırse bu ıkı kesım-
den bırının sımgesı 'çarşaflı'ya da başortulu' kadındır,
sıkma baş da denıyor, saçlar gorunmeyecek, topuklara
kadar manto, çenesının altından başlayarak ortulu, er-
kek elı sıkılmayacak ama bu goruntu kımseyı aldatma-
sın, 'sıkma baş' unıversıteye gıder, araba kullamr, sıya-
sette mılıtandır, şerıat yolundakı savaşımın etkınlığı
ıçındedır, erkeğın gudumunde belırlı bır amaç doğrultu-
sundaçalışır
Toplumun otekı kesımındekı kadın sosyete dergıle-
rınde boy gostenyor guzellığı nedenıyle zengın bır aıle-
ye gelın gırmıştır elbette evlılığını gorucu usulüyle
yapmadı, 'model olarak podyumlarda dolaşırken bır
ışadamının gozune takıldı, gonlunu fethettı, sosyete'de
bılınır, gece kuluplerınde dolaşır 'de^co/te'sını sergıle-
yen fotoğraflar renklı gazetelerde yayımlanır, 'mını etek-
lı goruntulerıyle çevresınde kıskançlık yaratır, 'tuketım
toplumu savurganlığının bayrağı gıbı ortalıkta dalgala-
nır Avrupa nın başkentlerı komşu kapısıdır, yazın yuz-
me havuzu kışın dağ otelı, ama, ılle de yoksul toplumda
çekım ve tepkı odağı
Basınla bırlıkte ozel televızyonlar da 'mutlu azınlık
uzerıne 'talk show'\ardan başlayarak 'lotarya program-
larına kadar genış bır yelpazede yayın yapıyorlar
Pekı ıkı uç, ıkı kutup bır arada ve bırbırlerıne hoşgo-
ruyle bakarak yaşayabılecekler mı''
•
Işın puf noktası burada
1
Sıkma baş' ıle 'mını eteklı'rnn
"Insan Hakları ve Temel Özgurlukler Bıldırgesı"nde bu-
luşmaları çok guç
Şerıat' kuralları tartışılamaz dınsel hukuk duzenıdır,
'Mutlu azınlık ıçın de demokrası dıye bır sorun yoktur
Irandaboyledeğıl mıydı^Tahran ınjetsosyetesı.bızım-
kıne rahmet okuturdu, ama mollalar gelınce canına
okundu Afganıstan, iran Suudı Arabıstan'a baktıkça, bı-
zımkılenn Refah Partısı nın gelışmesı karşısında dehşe-
te duşmelennı doğal sayabılırız
•
'Sıkma baş' ıle 'mını eteklı'yı yan yana yaşatacak du-
zenın adı demokrasıdır
Demokrasıyı de toplumdakı uçlar değıl, halk kurar,
uretır, yaşatır Eğer halkı dışlayan bır rejım geçerlıyse
duzenın sağlıklı temelı yok demektır O ulkede her şey
olabılır, guvensızlık kol gezer ınsanlar bırbırınden kor-
kar, bırbırıne duşmanlaşır, özgurlukler bıçak sırtındadır
Korkusuz bır toplum ıçın halkın katılımını engelleyen bu-
tun yasakların ortadan kaldırılmasından başka bır çıkar
yol var mr? <
Ü ÜİMZAGÜNÜ
İLHAN SELÇUK
Kitaplannı bugün TÜYAP Kitap
Fuan A Salonıf nda Türkiye Yazarlar
Sendikası Standı'nda imzahyor.
Saat: 14.00-18.00
İMZAGÜNÜ
ORAL ÇALIŞLAR
Kitaplannı bugün TÜYAP Kitap
Fuan A Salonu'nda Türkiye Yazarlar
Sendikası Standı'nda imzalıyor.
Saat: 14.00-18.00
ÎMZA GÜNÜ
CAN YÜCEL
REFİK DURBAŞ
NERMİN BEZMEN
YER: TÜYAP KÎTAP FUARI
PAPÎRÜS YAYINLARI STANDI
14.00/18.00