Katalog

31 EKİM1992 CUMARTESI CUMHURIYET SAYCM EKONOMI ŞİRKETLERDEN HABERLER • LNILEVER. Danimarka Unilever'denithal edilen.yüzde40 oranında yağ içercn diyet margarin Linera"nın salışına başjadı. • LLKER,soya unubazlı. protcin değcri oldukça yüksek Probis bisküvisini piyasaya sundu. • BAŞERCOLGATE, ABC L'ltramatik adıyla Türki>c"de ilk kez üretilen konsantrcdclcrjanı piyasaya sundu. • PROCTERAND GAMBLEAloUltra dctcrjan için 21 şehirde düzcnlediğiği "Beyaz öıesi mcydan okuyor" gösıerisini 1993ün ilk av lanndan iıibarcn devam cttirecek. "BRİSA, Europcan Rubber Journal larafından salış tuianna görc yapılan sıralamadadünyanınen büyük 501astik ürcticisi arasında 27. sıradan 18. sıraya yükscldi. • YASAŞ. Bulgaristan"a boya ilıracina başladı. •TÜRK LLTRA, Av usturyalı GESIG firmasıyîa birliklc İzmir Anakcnt Bclcdiycsi"nin bilgisayarlı sinyalizasyon ihalesini aldı. mg^ •TELEDIŞC, lelctonla orijinal müzik albiimlcrinin satışına devam cdiyor. •BAYRÂKTAR HOLDİNG. Ege-Baltica sigorla şirketinin tüm hissclerini vc yönetimini aldı. • ENERGYFM RADYOSL. iş bulma servisi" başlaltı. • KLRTSAN İLAÇLARIAŞ, boğazağnsıve öksurük için şekersiz Mcnta Diyct Pastil'i piyasaya sundu. • SLLTANAIRinsahibi Yavuz Çizmcci Svca Consull Havayolu Turizm adıyla ycni bir şirkct kurdu. • KÖY-TUR ün Erzurum Ycm Kabrikası açıldı. •ŞEKER SİGORTA, Bursa Doğalgaz Dağıtım vc Dönüşüm Sistemi Projcsi'ni siaortaladı. • ÂMERICANHOME SİGORTA nın. Kanal6'yla birlikte sürdiirdüğü telcfonla t'crdi kaza sigortası uygulamasında. 40 bini aşkın kişi KX)milyonlirayakadar sisortalandı. • KL.M Hollanda Kraliyct Ha\ayollan. uçuşağına Mcksika"nın çok sayıda kcnlinidekaiiı. • SOLO'nun yeni ürünü Solo Ultra dörtlü paketlerde 13 bin 500 liraya saıışa sunuldu. • RAY SİGORTA, Türkiye'ninen büyük dökmeyük gcmilcnndcn "Alma Ata"yı siaonaladı. • İSVİÇRE SİGORTA, prim ürctinıini 170 milyar liraya çıkarılı. Jfc IİNAN SİGORTA. kasko sigortalannda hasarsız gcçen hcr v ıl için yüzde 25'tcn 60"a kadar hasarsızlık indirimi uyeuluyor. • MERMERLER AŞ'ninçevrebilinci vckühürağırlıkh çalışmalan öncclik tanımak amacıyla kurduğu Mazda Club önümüzdeki ay Boğaziçi Üniversiıcsi'yle birlikte İslanbulve Marmara'nın kirliliğiyle ilaibi birpanel düzenliyor. • HENVLEtt- PACKARD,300 dpilazeryazıcısı fiyaıına saiılacağmı açıkladığı ycni kuşak 600 dpi LaserJcl 4 yazıcısını tanıttı. • AKBANK, üst düzey yencticilcrine , Silivri Klassis J Otcl'deriskkonulu birseminerverdi. »TATİŞ HOLDİNG. distiribütörlüğünü sürdürdüeü SAMSUNG'un Egc bölgesi bayilerini Bodrum Azka Oiel'de aâırladı. • HALK SİGORTA. müdür | yardımcıianna L IHI J yönclik "ctkin yöncticilik" semineri düzenledi. • YTONG gcncl müdürler konferansı Hong Kong"da yapıldı. " BETA j BİLGİSAYAR ın. Robcrt Bosch i AŞ'yle birlikte sponsorlıığunuyaplığı Hızır Gürcl. İsıanbııl pisl yarışında birinci oldıı • AKBANK'ınBingöl, Vize KırkJareli.Paç Meydanı/ İskenderun. Ardahan/Kars ve Bitlis şubcleri 15'incikuruluş yıldönümlorini kutladı. THY uçağı Newark Havaalanf na inmiş bulunuyor, kemerlerinizi çözebilirsiniz Tebdili mekânda ferahlık vardırİş-Ekonoıni Servisi - Türk Hava Yolları'nın New York'ta indiği havaalanını dcğişıinnesi- nin tarıışmaları hâlâ bitmedi. İstanbııl-Ncvv York hatlında çalışan THY uçaklan 27 ekım- dcn bu yana Nevv Jersey eyalc- lindcki Ncvvark Havaalanı'na inip kalktığı haldecski havaala- nı John Fitzgerald Kennedy (JFK) ilc kıyaslamalar sürüyor. Ncw York seferlerinin baş- langıcından bu yana JFK L lus- lararası Havaalanı'nı kullanan THY'. eylül başında Amerikan Havayolları'yla bir onaklık an- laşrnası yaparak iniş yapacağı havaalanını değiştirdi. JFK'ya göre. daha yeni olan Nevvark. Nevv York "a 50 kilomclre ka- dar bir uzaklıkla bulunuyor. THY'nin iniş >apacağı ha- vaalanını değiştirmcsi karan. bcrabcrinde tartışmalan da başlattı. Karara muhalefel edcnler; THY'nin anlaşma yaptığı Amerikan Havavollan'nındar- boğazda okiuğunu. ycr hizmel- lcrini üstlenceck Amerikan Havayollart'nın van kuruluşu AMR'nin de benzerleri içinde varlık gösterenıcdiğini öne sür- dülcr. Buna karşılık. THY. ycni havaalanının. JFK'ya görc ula- şım ve yolcu kabul işlcmlcrinin kolaylığı ilc hizmctlcrin ucuzlu- ğu açısından avantajlı olduğu- nu vurguluyor. Tartışmaların tcmclinde THY'nin Ncvv York bürosun- daki iç huzursuzluklann bulun- duğu da iddia cdiliyor. Buna görc bir süre önce müdiir dcği- şikliği yapılan Nevv York büro- sunda. vöncticiler ile personel NEVV JERSEY arasında çaıışma doâdu. Büro- nun yeni müdüranüıı THY'nin Amerikan Hava Yollan ilc an- laşma v apmasına aracılık etme- si. pcrsonelin bu anlaşmaya muhalif olması sonucunu do- ğurdu. Bir başkaiddiada.THY uçuş pcrsonclinin JF 7 K Havaa- lanı çev resindc cv kiralayıp ycr- lcştiği. hatta krcdi ile ga\ rimcn- kul sahibi olduğu. havaalanı değişikliğinin bu v ii/den dc pcr- soncldc huzursuzluk yaraitığı biçiminde. THY'nin bcş gündür kullan- maya başladığı Ne\vark Ha- vaalanı konusunda ortaya aiı- lan cleştirilcr gcnel olarak şöylc: - Ncvvark'tan. Nc\v York merkezine ulas.mak normal tra- fiktc 45 dakika gcrekıiriyor. Aynca gcçiştc köprüye 6 dolar ödcmek gerckivor. - Ncvvark "a toplu ulaşım araçlanvla gıdcbilnıck için Ncvv York'un en ıchlikeli bölgclcrin- dcn biri olan 7'nci Cadde'yi kullanmak gcrekiyor. - THY uçaklannın bakımını üsılcnecck olan Amerikan Ha- va Yollan'nın yan kuruluşu AMR. bugüne kadar yalnız Bocing 727'lere hizmct verdi. ovsa THY Airbus kullanıyor. - Amerikan basınında. Ame- rikan Hava Yollan'nın darbo- ğazda olduğu. üst yönctici kadrosundan ve ücrctlcrdcn ta- sarTufelmcye karar verdiği bi- çiminde habcrler yer alıv or. - L'luslararası Sivil Havacılık Daircsı'nin 1985-1991 dönemi islaiisıiklcrinc görc. ckonomik nedenlcrdcn dolayı JFK Ha- vaalanı yüzde 9 yolcu kaybına uğrarken. bu oran Ncvvark'ta yüzde 22'yculaştı. Kullanılmaya başlanan yeni havalimanı konusunda clcştirr- lcri yanıtlayan THY Gencl Müdürü Tezcan Yaramancı isc havaalanı değişikliğinin hizmct taritcsindeki ucuzluk ncdeniylc THY've vılda I milyar liralık tasarruf sağladığını bclirterek. Ncvvark'ın avantajlannı şövlc sıralıyor: - Nevvark Havaalanı'nda JFK'daki sıkışıklık ve kanşık- lık olmadığı için yolcu kabul iş- lcmlerinde havaalanı içindeki ulaşımda ve uçtk kalkış inişin- dc öncmli bir zaman tasarrufu sağlandı. - Ncvvark Ncw York Merkc- zinc cn yakın havaalanı olduğu ve yo! bağlantısı daha iyi oldu- ğu için ulaşım 25-30 dakika daha kısaldı. - JFK'da. iniş sırasını birkaç saniye için kaçıran bir uçak. Ne\\ \ork üzcrindc bir saaıi aşan "iıırlama" vapmak zorun- da. Aynı şcy. kalkışta sıra bek- leme konusunda da gcçcrli. - JFK'da bavullann kaybol- ması. soyulmak ya da saldınya uğramak olasılığı çok yüksek. - Nevvark'ın kışısısı JFK'dan 5 derccc tazla olduğu için. kış uçıışlannda kolaylık saelana- cak. - JFK'da İzlanda Havayol- lan'nın kontuannı kullanan THY'yc Ncvvark'ia bağımsız kontuar tcmin cdildi. Aynca sabit körük tahsis cdildi. - JFK'da 47 iç haı bağlantısı sağlayan THY'yc Ncvvark'ta Amcrika ve Kanada içinde 66 baslantı verildi. -^1992'ninilk 5a\ında. Nevv York merkezine cn yakın Ne- vvark. JFK ve La Guardia ha- valimanlarının toplam >olcu trafiğinin yüzde 34.6'sı. kargo- nun isc yüzde 2S.9'u Nevvark'- tangcrçeklcşti. - Lufthansa. Air France. Bri- tish Airvvavs. AirCanada. LOT Polish Airfines. SAS. TAP Por- lugal. N'irgin Aılantic gibi bü- yük havayolu şirkctlerinin uçuşlannı Ncvvark "a kavdırma- lan boşuna değil. Uluslararası havayolu şirketlerinde ekonomik bunalım paniği «.O.S.! İrtifa kaybediyoruzî'İş-Ekonomi Senisi - Bir dö- nemin eu kârh sektörü uluslaı a- rası hava taşımaalığı da dünya ekonomik durgunluğundan payını aldı. Bir yandan iş hac- minin düş-mesi, beri yandan da işletme maliyetlerinin yüksel- mesi. uluslararası havayolu şırketlerinin. çalışan sayısını ve personel giderlerini azaîtma yo- luna gitmelerine neden oldu. Şirkctler, çalışan sayısını azalt- mak içrn işten atma yöntemi ye- rine değışık taktikler uygula- maya başladılar. Bunlann başında da çalışma saatlerinin düşürülmesi ya da gönüllü işten aynlmaya zorla- ma geliyor. Hava taşımaalığı şirketle- rinin içinc düştükleri bu durum. dünyanın en büyük yoJcu uçağı yapımcisı Boeing'i de zora sok- tu. Niıekim. Bocing, uçak sipa- Hangişirketin önleminedir? • LUFTHANSA: Zarannı 333 tnilyon dolar olarak açıklayan ve çahşatı sayısı 50 bin oian şirkeı, önlem olarak; 1- Yanm gün çalıştırma. 2- Beş yıla kadar zorunlu, ûcretsiz izin yöntemlerini SÖ^İ. Ancak. her koşul altında, Lufthansa çahşanlanndan bu yıl somına değın bin. 1993 sonuna kadar ise 4 bin kişı >ıpratma, bezdirme,aynlmaya zoriama' taktikleriyle işlerinden olmaya mahkum. •SABENA:Süreküzararda olan Belçika Havayolian'nın bu yıiJo zaran 48 rrulyon dolar olarak öngörülüyor. Hisselerinin yüzde 40*ı Fransız Havayollan Air Francem eünde bulunan şirket; 1-10 bin eahşanmın 3 bin 200'ünü yıl sonuna kadar işten çıkartacak, 2- Zorunlu ücretsizizin uygulayacak. •CONTINENTAL; Hollanda Kraliyet Havayollan KLM ve ABD'nin en güçlü havayolu şirketi Delta'nın daha önce izkdikleri yolu izieyerek Avrupa'daki scferleri için bikt fiyatlanru indirdi. Nc var ki aynı dönemde, Avrupalı rakipleri. bîletlere zam yapmaktan kaçtnmadılar. •T\VA: Arnerikan Trans WorJd Airlines şirketi, zaran Önlemek için farklı yollara başvurdu; 1- Üst düzey yöneticilerin baası alıldı, 2- Bilet satışlârında indirime son verdi. 3- fazarlama stratejisini değiştirdi. 4- İflas Masası'nınkoruması altına girmeyi kabul ettî, 5- Yeniden yapüanma uğruna, 2 bin işçisiniişten aüyor. Giderekbüyüyen Singapur Havayollan ile Kuveyt Havayollan da, 1992'yi haun sayılır kar düşüşleri, hatta zarar yüzûnden birdiziönlemalacaklannı beİirtiyoriar. rişlerindeki hızlı düşüşe paralel ise yüzde 10'luk düşüş görüldü 35 dolar 75 sente gerilemesine şa düşen şirketler, 1993'te işle- olarak kâr vc ciro kavbına uğ- ve bu da Boeing hisselerinin. yol açtı. rin açılacağı umutlannı yitir- radı. Boeing'in temmuz-eylül Nevv York Menkul Kıymetler Telasjanan şirketler: Ekono- memekle birlikte. bir dizi ivedi kârlannda vüzdc 9. cirosunda Borsası'nda 1 dolarlık düşüşle mik durgunluk karşısında tela- önlem almaya başladı. Konuk Yazar Emek, Sermaye ve Sosyal Baıış BURHAN ÖZBEY SEKA Teftif Kurulu Başkanı Emeğin sermaye karşısında yalnızlığı. tarihin her döneminde yaşanmış sosyal birolgudur. Dünya düzeninin değişmez hakimi sermayedir. Sermayeye karşı gelmiş. gücünü hafife almış tüm yöne- timler, her ülkede hemen alaşağı edil- mişlerdir. Özellikle, gelişmekte olan ül- kelerde emeğin sermayeye karşı verdiği savaş, 1990'larda da sürecekür. Emek sermaye yapılanması ekonomik yaşam- da dengelendiği süreçte, yerkabuğu üze- rinde varlığını sürdüren birçok ülkede sağlanacak sosyal banş ve sosyal adalet, bu uzun geçmişli savaşın sonu olacaktır. Ama bu akılcı yöntemin ümit ışıklan henüz ufukta gözükmemektedir. Yakın gelecekte de ümit var görünmüyor... Demokrasi>i gerçek anlamda algı- lamış ve onun insan beyin ve ruhuna uyum ve huzur veren manevi üstünlük- lerini özümsemiş ileri ülkelerde emekçi "devlet kölesi", sermayedar devlet des- tekli '"oportünist" değildir... 12 Eylül 1980 darbesinin devlet yö- netimine getirdiği bağlayıa ve özgür- lükleri kısıtlayıcı yönetim tarzından sonra ülke 1983 yıünda yeniden sivil yö- netime dönmüşse de uzun süre darbe yönetiminin yarattığı kopukluk ve dağınıklıktan kurtulamamıştır. 1980'li yıllarda benimsenen ekono- mik model ve bu modelin yanlış yörtin- gelerde yaşama geçirilmesinin yanlışlığı, toplumdaki gelir paylaşımına yönclik ekonomik denge ve sosyal huzuru önemli ölçüde bozmuştur. Sadecc ser- mayenin gelişimi üzerine kurgulanan ekonomik model, yalnız sermaye sahip- lerini güçlendirmiş ve onlara yeni ufiık- lar getirmiştir. Ancak scrmayenin getir- diği tatlı kazançlar. işadamlan ve ser- mayedarlar tarafından üretken yatın- mlara dönüştürülmemiş, kısa vadeli he- deflerle çok kazanç getiren, fakat ülke yaranna doğurkanlık ve üretkenlik sağ- lamayan ölü yaünmlara kaydınlmıştır. 1980'lerde izlenen makro. mikro sos- yal politikalann, sermaye kesimine sağ- ladığı teşviklerin. üretken yatınmlara dönüştürülmemiş olmasının aasını, bu- gün toplumumuz, ülkemiz en ağır şekil- de çekmektedir. Her ailede birkaç işsiz, her fabrika önünde yüzlerce. binlerce sayıda işsiz kuyruğu. bu şaheser modeli yaratan yeri dolmaz (!) kafalann ürünü- dür... Kazan da nasıl kazanırsan kazan fel- sefesinin yerleştirildiği, her türlü dene- timden uzak, teftiş, denetim düzeneği- nin uygulama dışı bırakılarak etkisiz duruma getirildiği ve müfettişlerin "tu kaka" yapılarak neredeyse toplum içine girmiş yanlış ve yararsız insanlar olarak tanıüldığı bir talihsiz dönemin şanslı- lan; sadece kasalan dolan ve ufuklan açılan devlet korumasındaki sermaye çevreleri olmuştur. 1980'ler. toplumdaki çeşıtli kesimler arasında karşılıklı uzlaşmayı çok güç- leştirecek miras getirmiştir. Gerçek üc- retler 1980"ii yıllarda önceki yıllara na- zaran büyük ölçüde gerilemişür. İşçi- memur, emekli. küçük esnaf ve benzeri dar ve sabit gelirli milyonlarca insan hü- manıst duygulardan uzak bu katı mo- dclın kurbanı olmuş ve insan yaşamm- da bir daha hiçbir zaman gcri gelmcyc- cek bir on yıllık yaşam kesitlerini actlar içerisinde geçirmişlerdir. Bu mutlu yıllannın kaynak birikim- lerini kaha ve üretken yatınmlara dö- nüşıiirüp vcrimliliklcrini arıtırmavan vc teknolojık atılımlannı gerçekleşüreme- yen işveren kesimi, bugün demokratik- İeşme yolunda meydaniara döküleh emeğin'önünde. objektit" ölçülcrde hc- saplaşabilmenin gücü içerisinde bulun- mamaktadır!.. 1980lerin alıp götürdüğu insanca ya- şama hakkını arayan yüzbinlerce işçi ve memur. ezilmişliğin. sefaletin. dışlanmışlığın kınp parçaladığı aile ya- şamlannın acısı ve hırsı içerisinde. yeni- den insanca yaşamanın kararlılık ve coşkusuyla yollardadır!.. Bugün yollar, meydanlar işçi-memur sloganlan ile inliyorsa. pankartlarda. "Biz de insanız ve insan gibi yaşamak is- tiyoruz" diye yazıyorsa. bunun sorum- lulan ve mimarlan geçmişteki yanhş ve yanh politikalann yaratıa ve uygu- layıcılandır. "Benim memurum işini bilir" tar- zında akılalmaz pervasızlıklarla sorun- lan hafife alan zihniyetlerin yarattığı pe- rişanlık tablosu karşımızdadır. Ayak- kabı boyactlığı. taksi şoförlüğü. işpor- tacılık yapan binlerce memur. kahveha- nelerde çaycılık, lokantalarda garson- luk yapan sayisız öğretmen. çaresi/lik- ten genelevlere düşmüş ya da kendini evlerinin tavanına asarak intihar eden dar ve sabit gelirli ailelerin günahsız, umarsız kadın ve kızlan 1980'lerin yüzü gülmeyen Türkiyesi'nin siyah tablo- landır. Denetimsiz devlet harcamalan. siyasi militanlann arenası haline getirilen KİTler, vergı toplamada dünyanın en adaletsiz yöntem ve uygulamalan, ha- yali ihracatçılara armağan edilen teşvik ya da vergi iadesi alundaki devlet ka- sası. "Dev let baba değildir" sözü ile dış- lanan milyonlarca dar vc sabil gelirlı- nın yanında. kaşına gözüne bakılarak belli ve avncalıklı kesimiere açılan mil- varlarca İiralık kredilerin yeniden dev- let kasasma dönmeyip uçup gitmesi, şaha kalkmış enflasyonun en önemli yapı taşlannı oluşturmuştur. Ancak %70-80'lere demir attınlan enflasyondan. milli gelirden fazlaca pay alanlann hiç sıkmtısı olmadı. Paranın parayı çektiğı gerçeği, yüksek faiz. hisse sencdi kân. gözetilmiş dışsatım \e dış- alımlann gelirisi. ödüllü dövizler gibi rantlar. bilinen mutlu azınlığı 1980- 1990 döneminde varsıllığın doruğuna çıkardı... İşte böylece yaşanan bir on yıllık piş- kinlik. arsızlık, vurdumduymazhk, kapıp kaçmacılık, vurgunculuk. köşe dönmecilik döneminin ardmdan, askı- ya alınmış ahlak kurallan, eroz\ ona uğ- ramış kişilikJer, ayaklar altına alınmış onurlarla Türkiye yeniden kendini bul- ma sürecine girmektedir. Eğerki yakın gelecekte aynı oyun sahneye konulmaz veeski günîere dönülmezse... Belçika, enflasyona ahşamadıBRLKSEL (AA) - Geçen >ıl enflasyon oranı yüzde 3.2 oldu- ğu için "ülarm" çanlan çalan Belçika hükümetı. I992'de yıl- lık enflasyon oranının yüzde 2.1 olaeaği'iı bclırteıck kamuo- yuna üzünıiiicrini duyurdu. Hükümcıin ekonomi uz- manları. 'cnflasyonu bir türlü düşüremedikleri için özür" di- lerlerken. "ilaç. gıvim eşyası ve çeşilli vakıtlardaki fiyat artışı yüzûnden enflasyonla başıı çı- kamadıklanm' bclirttiler. Ekûnonıi Bakanlıâı vcıkihle- n. 1992 yılı için hedeflenen yüz- de l'lik enflasyona ulaşılamadı- ğını. 1993 yıîında bunun ger- vvkleşiirılmcsi için "kcmcr sıkma poliıikiisı' uygulanacağı- nı. özellikle kamu sektöründe vc sağlik akınında h.ızı kısıntv- lara gitmcnin kaçınıhnaz oldu- ğunu bildirdiler. Hedeflenen enflasyon oranı na ulaşılama- ması ve 1992 cnflasyonunun planlananın çok ü/erinde ol- ması nedeni\L" stirıışturma ıs- tendiğı ve b ı/ı koltuklann sa- hip değiştireceği' ifadc cdiliyor T O P R A K B A N K ' T A N M İ L L E T L E R A R A S I B A N K A C 1 L I K DIŞ TİCARETİNİZDE TOPRAKBANKGüçlü dış ilişkilerivle Toprakbank "Dünya"nın imkânlannı sunuyor. Yararianın, siz de kazanın. ÇpTOPRAKBANK \f "Bugün ve Gelecekte" M(TkezŞU)f BuyûkdmCaifcaNılüfefHjnfelffl anDQyıMepe/lslat«l 11:384120(15Hd) Faits 2756134 TeWB:27046ftpslr Bfe^ikt^Şubea: OrtjbahçrCsddesi No:«' 80«?0 Bcska; W 25"»6910(5Ha! fûsI-fKÜM IŞÇDMNEVREMNDEN ŞÜKRA3N KETENCİ Madalyonun Öteki Yüzü 24 ekim tarihli yazımda metal işkolunun sözleşme ma- sasındaki güçlüklerden söz ederken, işveren cephesinin işçi ücretlerinin "aşırı" olduğu imajını vermekte büyük ba- şarıya ulaştığını, işçi sendikalarının ise gerçek işçi ücretle- rindeki durumu kamuoyuna yansıtamadıklarına, sonuç olarak kamuoyunun işçinin karşısında yönlendirildiğine değinmiştim. Özçelik-iş Sendikası Genel Sekreteri Sertit Kahraman'dan bir mektup ve bu konuda yapılmış bir araştırma kitapçığı aldım. Oldukça kapsamlı bir araştırma yaptıklarmı. ancak kamuoyuna ve bizlere ulaştıramadık- larını. önümüzdeki günlerde de bir kamuoyu oluşturma kampanyası başlatacaklarını vurguluyor. özçelik-iş Sen- dikası'nın araştırması, işveren sendikası MESSin "aşırt ücret" savını yalanhyor. İşçi ücretlerindeki gerçek yüzü, madalyonun öteki yüzünü sergiliyor. İşçi ücretlerinin bırakmız aşırılığı, gerçek olarak art- madığını sergileyen araştırma sonuçlarından bazı alıntıla- ra geçmeden önce araştrmanın girişinde yer alan bazı önemli vurgulamaların altını çizelim: "Ülkemizde son yıllarda, özellikle işverenler ve işveren örgütleri, işçilerin aldıkları ücretleri ve toplusözleşmele- rinde talep edilen ücret artışlarını "aşırı", ülke ve işletme ekonomisi gerçeklerine aykırı olduğu gerekçeleriyle ka- muoyu önünde tartışma konusu yapmakta, sendikalı işçi- ler ve sendikalar üzerinde toplumsal bir baskı oluşturma- ya çalışmaktadırlar. Toplumun örgütlenme hakları gaspe- dilmiş kesimlerinin maddi yaşam düzeylerindeki gerilik koz olarak kullanılmaktadır. Ücretleri ile geçinen insanlar arasında oluşan farklılaşma ve çelişkiden faydalanılmak istenmektedir. Ülkemizde her geçen gün büyüyen işsizlik olgusu da işçiler ve sendikalarına karşı kullanılmaktadır. Işverenlerin tavrı apandisiti patlamak üzere hastahaneye gelen hastaya doktorun daha ölümcül hastalıklan anlat- masına benzemektedir. Ama insan apandisitten de ölebil- mektedir. Hedef toplusözleşmeleri daha ucuza bağıtla- maktır." öz Çelik-lş'in araştırmasında daha sonra "İşçi ücretleri gerçekten aşırı mı?", "işletmelerin durumu gerçekten kötü mü" sorularına yanıtaranıyor. işte bazı alıntılar: Öncelikle gerçek ücretler, "reel ücret" MESSsözleşme- lerinde, ücretlerin en yüksek olduğu 1977 yılına göre art- mamış. 1977 yılında 22.83 olan reel ücret 1992 yılının ikinci, yansında 21.34'e, endeks olarak da 100den 93.5'e düş- müş. 1990'da, yeni sözleşme imzalandığında 140.7 olan endeks, 32.13 olan reel ücret, gerçek ücret artışı, sonraki iki yılda erimiş. Yine araştırma sonucuna göre 1990 ücret endeksi 100 kabul edildiğinde, 1992'de 63'e inmiş. %37 oranında bir ücret erimesi görülüyor. Oysa toplusözleşme ücret zamlarına göre olması gereken brüt çıplak ücretler 1990'da 8.309 ve 1992'de 18.048 iken. 1992'de fiili brüt ücret 15.282 olarak görülüyor Aradaki fark enflasyon dışında, işçi çıkarmalarından doğan ikinci bir erimeyi gösteriyor. işkolunda işçi çıkarılmasaydı, sözleşme ile alınan ücretler enflasyon karşısında ancak 25 oranında eriyecekti. %37 olarak gerçekleşen ücret erimesinde, işçi çıkarmalarının' payı %12 gibi büyük bir orana ulaşıyor.MESS verilerine göre 1989'da 130.671 olan işçi sayısı 1991'de 104.479'a düşmüş, toplam işçi ayrılması ise 1989'da 26.784,1990'da 17.980 ve 1991'de 17.848 olmuş. Genel metal işkolundaki işçi azalması ise DlE'nin verilerine göre bir yılda % 12.72'- ye ulaşmış. İşverenler madalyonunun bu yüzünü, öyle bağırdıklarr gibi işçi ücretlerinin artmadığını bilmiyorlar mı? Elbette bk liyorlar. Neden bu kadar çok bağırıyorlar? Canları mı yanı- yor? Bu soruların yanıtları da araştırmada. Metal ışkolun- da faktör gelirlerinde de bir düşme görülmüyor. 1983'te 0 o32.2 olan kâr oranı 1990 da %42.7'ye kadar yükseliyor. Demek ki canlarını yakan kâr oranının düşmesi de değil. Öyle ise ne? Ücret ve maaş gelirleri 12 Eylül'ün ürünü ola- rak 1983 sonrasında sürekli geri çekiliyor. 1983'te %40.5 iken 1987'de %29.1'e kadar düşüyor. Ve sonra 1990'da %44'e kadar yükseliyor. İşte işverenleri bağırtan nokta bu. 12 Eylül sürecinde ücretlerin sürekli gerilemesine alışari işverenler son dönem sözleşmelerle düşme yerine yük- selmenin yaşanmasına büyük tepki duyuyor. Bunun yol olmasından korkuyor. Bunun yol olmamasının kavgasını veriyor. İşveren cephesinin bu çok bilinçli, örgütlü çıkar kavgasına karşı, işçi sendikaları, işçi cephesi çok dağınık. bilinçsiz ve örgütsüz gözüküyor. Önümüzdeki dönemde bir silkinme, bir toparianma olabilir mi? Birlikte izieyip gö- receğiz.. Yunanistanile 'ekonomidiyaloğu'nda olumlu başlangıç Buzlareriyebilir • İşadamlan Rahmi Koç, Şank Tara, Selim Egeli, Asaf Güneri ve Osman Kavala'dan oluşan Türk heyetinin, Başbakan Konstantin Mitsotakis'e Demirerden götürdükleri mesaj, Yunan basınında olumlu karşılandı. ATINA (AA) - Türk- \'unan İş Konseyi'ne üye Türk işadamlannın Başba- kan Konstantin Mitsotakis. Dışişleri Bakanı Mihalis Pa- pakoıısıantinu ile görüşmeleri de k.ıpsavan Aıina'daki te- maslan Yunan başkentindc büyük ilgiçekıi. Şank Tara. Rahmi Koç. Se- liııı Egeii. Asaf Güneri ve Osman Kavala'dan oluşan Türk heyetinin. Aıina'daki tc- maslarıvla ilgili olarak iilkc- nin önde gelcn gazetelerinden Ta Nea. "Türk işadamlannın Yunan Başbakanı'na. iki ülke arasında ckonomik ağırlıklı bir divalog başlamasına yönc- lik Başbakan Süleyman De- mircl'in bir mesajını iletükle- rini" vazdı. Türk işadamlannın "Diya- log için Ankara'nın ycni öne- rilerıni" sunduklannı ifadc eden Ta Nca. Yunan hükü- ıncti kaynaklannın sözkonu- su göriışmeyi "garip birşekil- dc örtbas etmeye ya da küçümsemeye çalıştıklannı" bclirtti. Mitsotakis'c iletilcn Türk önerileri arasında Ege Dc- nızi'ndekı doğal zenginlikler- den hcr iki ülkcnin de iiyesi olduğu KEİ (Karadeni/ Eko- nomik İşbirliği) aracılığıyla laydalanmanın da bulundu- ûuııu ıddia eden ca/.cte. V u- nan Başbakanı'nın özellikle ' Rahmi Koç ile kişisel dosthı- ğu bulunduğunu ifadc etti. Haberdc "Rahmi Koç ge- çen yaz Mitsotakis'in ailesini Isianbul'da ağırlamıştı. Mit- sotakis de Koç'un Türk- Yıınan İş Konseyi'nde yer al-; ması için ilsri aöstermişti" de-' di. Türk İşadamlan heyetinin Atina'daki temasları hakkın- da gerek Yunan Dışişleri Ba-" kanlığa gerekse Yunanistan'ın' Ankara Büyükelçiliği'nin ön- ccdcn hiçbir bılgileri bulun- . madığını da önc süren gazete^ 1 "Tiirk-Yunan diyaloğu siyasi, düzeyde dondurulmakla bir-1 likte. iki ülke arasındaki bü~l tün sorunlapn aörüşülebilece-" ği bir ortamın yaratılnıası gayretleri dcvam cdiyor" ifa-' dcsini kullandı. Ta Nca habcrindc aynca ' Türk işadamlan heyetinin.': Yunanlı meslektaşlanyla biri' • Ege diğeri dc üçüncü ülkeler- ( doorıak şirkctlerkunnaolası- ' lıklarını incelcmck üzere iki ayn hcyet oluşturulmasmı ka- rarlaştırdıklurını da bildırdı. Yunanistan'ın yine en yük- sek ıırajlı gazcteierinden El- nos ise vcrdiği haberde. Türk • işadamlan hcjctinin Aıina' '• daki lemaslarının ' pek çok 1 - soruya" neden oldusumı yaz- dı. " • Hiç bir şikayotiniz olmasa da belırli zamanlorda gözlerinizi kontrol ettirin Göz Nurunu Koruma Vakfı — 576 öâ 80