Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
KİM1992CUMA CUMHURIYET SAYFA
15DIŞHABERLER
abns'ta iki toplumun liderleri, 26 Ekim görüşmelerinden önce Cumhuriyet'e özel demeç verdi
Vasiliu: Türklerigöçezorlamayacağız
•Olası bir federasyonda kimseye
Burası artık bizim, çıkın gidin' de-
neyeceğiz. Türkler gitmek istemezler-
e, kimse onlan zorlamayacak. Eğer
ptmek isterlerse federal hükümet
Fürk tarafında kentler kuracak.
• Evet silahlanıyoraz. Çünkü mecbu-
ruz. Türk varlığı Kıbns'ta sürdükçe si-
lahlanacağız. Uçakları varsa uçaksa-
var ahnm. Tanklan varsa tanksavar
alınm. Bence boş yere harcanıyor bu
paralar, ama harcamaya mecburuz.
• Denktaşla yüz yüze gelmekten ka-
çmdığım iddiası doğru değil. Denk-
taş'm hafızası zayıf samnm. Yüz yüze
görüşmeleri ben başlattım. 1988-89'da
yaptıgım çağnlan reddetti. BM devre-
ye girince görüşmek zomnda kaldı.
• 26 Ekim görüşmelerinde Denktaş,
BM Güvenlik Konseyi'nin 774 sayılı
karannı, görüşme zemini olarak kabul
etmeli. Bu sorun çok uzadı artık, çö-
zülmesi gerek. Görüşmeler hakkında
şimdi yorum yapmak istemiyorum.
ERDAL GÜVEN
ATİNA -Güney Kıbns Rum
Yönetimi Lideri Yorgo Vasiliu.
olası bir federasyonda kimseyi
göçe zorlamayacaklannı söyle-
di. Kıbns'ta 18 yıldır süren çö-
zümsüzlüğü, Türk tarafınca
sergilenen siyasi isteksizliğe
bağlayan Vasiliu. KKTC Cum-
hurbaşkanı Rauf Denktaş"ı
"her ağzma geleni" söylemekk
suçladı. Vasiliu. Türk askeri
Kıbns'tan çekilmedikçe silah-
lanmayı sürdürmek zorunda
olduklarını behrlti.
Güney Kıbns Rum Yöneti-
mi Lideri Yorgo Vasiliu ile 26
ekimde başlayacak ikinci tur
Kıbns görüşmeleri ıçin New
York"a hareket etmeden önce
uğradığ) Aüna"da görüştük.
Vasiliu"ya yöneluiğimiz sorular
ve aldığımız yanıtlar şöyle:
- Öncesi bir yana. 1974'ten
beri hir Kıhrıs sorunu var. Sizıe
18 yıldır süregelen çözümsüzlük-
le, en önemli etken nedir?
- En önemli etken, Türk ta-
rafınca çözüm için yeterince iyi
niyet gösterilmemesidir. Tek
neden budur.
- Bu kadar basit mi? Örneğin
halklar arasmda bir güvenstlik
söz konusu değit mi sizce?
- Güven, ağaçta yetişmez.
Emek ister. Ben Cumhurbaş-
kanı olduktan sonra sürekli bi-
çimde Kıbnslı Türkler'le Rum-
lar arasmda iletişim kurmaya
çahşüm. Ancak ne yaak ki ça-
balanm Denktaş ve Türk ordu-
sunca hep ballalandı. Ücretsiz
sağlık hizmeti veriyoruz. Has-
talann Rum tarafma geçip te-
davi görmesine bile izin vermi-
yor Türk aşkerleri. Çünkü kor-
kuyorlar. İki halk kaynaşırsa
büıün dünya onlann yapay bt-
çimde birbirlerinden koparıldı-
klannı anlayacak diyc kor-
kuyorlar. Halklar arasında çö-
zülemeyecek sonın yok. ama
ayrı yaşarlarsa hiçbir sorun çö-
zülemez.
- Si:in seçim sloganlannızdan
biri Türklerle barış'tı. Bu sözü-
nüzii verine getirmek için yeterli
çubayt harcadığtnızu inaıııyor
musunuz'
- Tarih tanıktır. Elimden ge-
len her şeyi yapüm, yapacağım.
O sloganı da inanarak benimsc-
dim.
- Peki niçin Savm Denktaş'hı
vüz vüze görüş?nekten kaçını-
yorsunuz?
- Kim. ben mi kaçınıyorum"1
Yok öyle bir şey. Denktaş'ın
hafızası biraz zayıf samnm.
Yüz yüze görüşmeleri ben baş-
lattım. 1988-89'da çağnlanmı
reddetti. Bahaneler buldu. Ne
zaman ki BM devreye girdi. gö-
rüşmek zorunda kaldı. Yani
BM'ye bıraktı. E. şimdi de "Gel
görüşelim' diyor. Olmaz artık.
Madem öyle. o zaman BM ne
derse kabul edeceğız çözüm yo-
lunda.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Yorgo Vasiliu, arkadaşımız Erdal Gü>en'e 'Kıbns sorunu çok uzadı' dedi.
- Saym Denktaş, Gali hari-
lasındâ öngörülen biçimiyle top-
rak ayurlamasma karşı çıknor.
Çünkü höylelikle 4(1 bin Türk 'ün
yer'mden edileceğine inamyor.
Şu andii Türkler in yaşadığı yer-
ler Rumlara bırakılırsa. bu iıı-
sanlara karşı nasıl hir ıııiıım
takınaeaksmız?
-Denktaş her ağzına geleni söy -
lüyor. Her şeyden önce bu ra-
kam yanlış. Zamanında Gü-
ney den Kuzey'e göç eden Türk
sayısı 35 bin. Bu sayı. dışanya
göçlerleazaldı.
Dolayısıyla anlaşıhyor ki
Denktaş yalan söylüyor. 35 bin
de BM"nin verdiğj rakam. Bana
sorarsanız 15 bini geçmez.
Kaldı ki biz kimseye "Burası
artık bizim, çekin gidin" deme-
yeceğiz. Denktaş, sözde'yerle-
rinden edilecek 10-15 bin Türk
için sızlanıyor. ama 1974*te 170
bin Rum evlerinden edilip her
şeylerini yitirdiklennde gülüm-
süyordu. Ama biz geçmişi de-
ğil. geleceği düşünüyoruz.
Eğer Türkler gitmek istemez-
se kimse onlan zorlamayacak
Şimdi nasıl yaşıyorlarsa öyle
yaşayacaklar. Hatta daha iyi
yaşayacaklar. Eğer gitmek is-
terlerse. o zaman federal hükü-
met Türk tarafında çağdaş yer-
leşim birimleri kuracak onlar
için.
Tüm hizmetlen sağlayacak.
Aynca tazmınat olarak 12 bin
dolar vereceğiz ve işlerini kura-
na kadar 240 dolar ayhk ödeme
yapacağız federal hükümet ola-
rak.
Bu rakam. şu anda Türk ta-
rafında asgari aylık kazanan
2.5 katıdır. Kısacası biz çözü-
mün her iki larafa da yarar sağ-
layacağını düşünüyoruz. Bun-
lar havaya söylenen sözler de-
ğil. BM ye sunulmuştur. Denk-
taş da biliyor.
- Peki ne divor?
- Toprak ayarlamasını ko-
nuşmam diyor. Sürekli karşı
çıkıyor.
SUahlanıyoruz
- Demeçlerinizde sık sık Adcı-
yı iilahsıziandırmak isıediğııüzi
söylüyorsıonız. Bir yandan da
lıanl harü silahlanıvorsunu:...
• Evet silahlanıyoruz. Çünkü
mecbunız. Türk askeri varlıâ
Kıbns'ta sürdükçe de silahla-
nacağız. Ucaklan varsa uçak-
sa\ar alınm. ıanklan varsa
tanksavar alınm. Bence boş
yere harcanıvor bu paralar,
ama harcamaya mecburuz.
Ama federasyona gıdildiğin-
de güvenlik gelecek Ada'ya.
Halihaarda Türk askeri
varlığı çok tehlikeli bizim için.
İkıisadi açıdan da yararlı fe-
derasyon. Çünkü Ada'ya istik-
rar gelecek. İşadamlan yatınm
yapmaktan korkmayacak. Bir
de insancıl bovutu var. însan-
lar doğduklan, büyüdükleri
yerleri görmek istiyorlar. yaşa-
mak ismorlar. Türkîye Bos-
na'da evlerinden edilen Müslü-
manlan savunuyor. ama aynı
duyarlılığı Rumlar için göster-
miyor.
- 26 ekim öncesinde Türk ta-
rafindan beklentüeriniz neler?
t'muilu musımuz'
- Denktaş BM Güvenlik
Konseyi'nin 774 savth karannı
görüşme zemini olarak kabul
etsin. Bu sorun çok uzadı. Ar-
tık çözülmesi gerek. Ben. kendi
adıma ne umutlu ne de umut-
suzum. New York'ta görece-
giz.
- Peki bu lurdu- da sonuç alı-
numazsa sizce hangi uşumaya
gelinecek'.'
- Önce görüşmeleri yapalım.
Şimdiden \orumda bulunmak
istemivorum.
Denktaş:Vasiliuedebiyatyapıyor•Vasiliu "Avrupa Topluluğu Kıbns'a ada-
let getirecek, eşitlik getirecek, banş getire-
cek" diyeedebiyatyapıyor. Bu AT Yunanis-
tan'daki Türk toplumunu korudu mu ?
• Kıbrıs Cumhuriyeti denilen sahtekarlık • Gali haritası, görüşme sürecini kökünden • Vasiliu federasyon istiyorsa, birleşme isti-
ortadan kaldınlmalı. Kıbns Cumhuriyetrni noktalamıştır. Bu haritayı önce, üzerinde yor demektir.Eğer birleşme istiyorsa iki dev-
gasp etmek için silaha sanlmış insanlara çalışalım diye Gali masaya koymuştur.Ben letin var olduğunu kabul etmesi gerekir.
BM"Siz Kıbns Cumhuriyetisiniz" diyemez. oynanacak oyunu önceden biliyordum. Kıbns'ı ikiye bölmüş olan taraf biz değilîz.
İZZETRIZAYALIN
LEFKOŞA - KKTC Cumhurbaşkanı
Rauf Denktaş, 26 ekim New York görüş-
melerinden önce Cumhuriyet'e verdiği özel
demeçte Güvenlik Konseyi. Kıbns Rum
yönetimine. "Siz Kıbns Cumhuriyeüsiniz"
dediğj sürece Kıbns meselesinin çözümle-
nemeyeceğini, bu kez de çözümlenemeye-
ceğini söyledi. Denktaş. "Güvenlik Konse-
yi, Rumlara geçici hükümet formülünü ka-
bul ettirmezse, Kıbns Cumhuriyeti denilen
sahtekarlık ortadan kaldınlmazsa. bu me-
sele yine halledilemeyecekür" şeklinde ko-
nuştu. "Vasiliu'nun Avrupa Topluluğu,
Kıbns'a adalet ve eşitlik getirecek. banş ge-
tirecek" diye edebiyat yaptığını bclirten
Denktaş "Her federasyonda var olan eşit-
lik ilkesinin aynen ve katıksız uygulan-
masını" istedi.
-Saym Başkan, iki devltrt Kıbrıs'ıa i\i
veya kâtü. bir olay çıkarmadan yan yuna
yajıyor. Öyleyse Kıbrıs. neden bir sorun ola-
rak algılunıyor?
Kıbns meselesi. 1964 mart ayında Gü-
venlik Konseyi'ne gi'.tiğinde. vapılması ge-
reken bir şey vardı: ki o da Amerikalılann
ve İngilizlerin sözleri ve vaaıleri üzerine
yapılmadı. Orada bizim yaklaşımımız.
Makarios'un onakhk cumhuriyetinı sılah
zoru ile yıkmış olduğu. dolayısıyla iki top-
lumun aynldığı. meşru bir Kıbns hüküme-
tinin var olduğunun varsayılamayacağı idi.
Amerikalılar. "Biz acele kan akmasını
durdurmaya çalışıvoruz. Birleşmiş Millet-
ler askerlerini göndereceğjz. kelime ovunu
oynamayıruz. acele ediniz. şu karan geçire-
Hm. Merak etmeyiniz" demek sureti ile
Türkiye'yi bu hususta bu konuda diret-
mekten vazgeçirdi. Ve 1964'deki karar
çıktı, bu kararda Kıbns hükümetinden
bahsediliyordu ve Türk cemaati avınmı
yapılıyordu. Bu temel yanlıştı.
Çözümsüzlükteki genel faktör o halde.
bizim 1964"ten beri söylediğimiz bir for-
mülde yatmakladır. Yani Kıbns Cumhuri-
yeti gasp etmek. bir Rum Cumhuriyeti" ne
dönüştürmek için silaha sanlmış olan in-
sanlara Güvenlik Konseyi 'Siz Kıbns
Cumhuri^etisiniz' dediği sürece Kıbns me-
selesi halledılemez \c hallledilemeyecektir.
Bu kez de halledilemeyecektir. Eğer bizim
önerilerimizden bir tanesi olan geçici hükü-
meti, geçici hükümet formülünü Güvenlik
Konseyi Rumlara kabul ettirmezse. geçici
hükümet noktasına geldiğimizde. Kıbns
Cumhurijeti denilen sahtekarlık ortadan
kaldırılmazsa vine bu mesele halledilmc\e-
cek.
Garantörlük konusu
- Garantörlükte öngörülenJarkhljklta >w-
dir?Neden Türkhe nıngaraniörlitğü?Oleki
garantörlüklere mdett haytr diyorsunuz'.'
- Biz 1960 garanülcrinin olduğu şekliyle
devamını istiyoruz. Bu ne demektir?Türki-
ye'nin gerektiğinde tek yanh müdahale
hakkırun devam etmesi demektir. Rum ta-
raf! bunu sulandıracak, tek yanlı müdahale
hakkını ortadan kaldıracak bir formül iste-
mektcdir. Ve bunu AGİK'e bağlamaktadı-
rlar. Maalesef Genel Sekreterlik de bunu
uygun gönnüştür. Şimdi l%0 anlaşmasını
bozan taraf biz. değiliz.
Vasiliu ise süratle Avrupa Topluluğu'na
girmek için çaba harcamaktadır. Kıbns
Demipel'den Denktas'a destek mesajr.
Empozeçözümkabuletmeyiz
KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş Lekoşa muhabirimiz tzzet Rıza Yahn' aVasiliu'dan yakındı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan
Süle>Tnan Demirel. 26 ekimde başlayacak olan
Kıbns görüşmeleri öncesınde uîuslararası
kamuoyuna KKTC Cumhurbaşkanı Rauf
Denktas'a destek mesajı verdi. Demirel.
dünyadan.Türkiye'nin uîuslararası ilişkileri ile
Kıbns konusunda ilişki kurma
alışkanlıklannın terk edilmesini de istedi.
Demirel. Kıbns'ta kalıcı çözüm bulunması için
tek volun "serbest müzakere" olduğunu
söv leyerek New York'da başlayacak olan
görüşmelerde "empoze bırçözümün" Türk
tarafınca kabul edilmeyeceğini açıkladı.
Demirel, Kıbns'ta 1974 öncesi duruma
dönülmesinin de kabul edilmeyeceğini bildirdi.
Demirel, Business International'm
Ankara'daki toplantısında yaptığı konuşmada
New York'da 26ekimde başlayacak
görüşmelerin her iki taraf için de kabul
edilebilirolumlusonuçlarvermesinidileverek
şöyle konuştu: "Soru.ılann birbiriyle yakından
ilişkili olmalan nedeniyle. bir paket halinde ele
alınmaktadır. Bu sorunlara çözüm bulmak
amacıyla şapılan müzakerelerin. müzakere
niteliğine halel getirilmemesi. bulunan
çözümlerin kabul edilebilırliğı açısından
önemlidir. Yok eğer çözümün dışandan
empoze edilmesi söz konusu ise böylesi bir
çözüm hem kabul edilebiür hem de kalıcı
olmayacaktır. Aynca Kıbns'ta 1974öncesine
bir dönüş de mümkün değildir."
Türk tarafının iki toplumlu. iki kesımli ve siyasi
eşilliğe dayah yeni bir onaklık kurulmasını
destekledişni söyleyen Demirel, Denktaş'm
görüşme sürecine şimdiye kadar yapıa
katkılarda bulunduğunu. toprak ve yer
değişürmiş kişilcr konusunda gösterdiği
gerçekçi ve uzlaşıcı tutumla Türk taraûnın
kalıcı bir banştan >ana olduğunu ortaya
koyduğunu belirtü. Türk tarafının banşçı
tutumu ortada iken Kıbns sorununun
uîuslararası platformlarda Türkiye'nin
önünebirengel olarak çıkanlmasının
yanlış olduğuna dikkalçeken Demirel
"Türkiye'nin ikili ve çok taraflı ilişkileri ile
Kıbns konusunun inibatlandırılması
mümkün değildir. Butüralışkanhklann terk
edilmcsinde v arar vardır" dedi.
adına müracaat etmiş, "Türklerin de lehi-
neymişbu' diyor..
Vasiliu. Türkler adına konuşamaz'.
Türklerin bu konuda ayn söz haklan var-
dır; bunu genel sekreter de vurgulamıştır.
Niçin Avrupa Topluluğu'na girmek isti-
yor? Kendiîeri açıklıyor. Bu bir politik
amacj.ır ve politik kazançtır diyorlar. Av-
rupa Topluluğuna girersek garanti anlaş-
ması olsa dahi Türkiye Kıbns'a müdahale
edeceğinde. bir Avrupa Topluluğu üyesine
müdahale edeceğini göreceklir ve Avrupa
Topluluğu karşısında olacaktır. müdahale
edemevecektir.
AvtMpa Topluluğu. Kıbns'a adalet ge-
ürecekmiş. eşitlik getirecekmiş. banş ge-
ürecekmiş di\e edebiyat yapıyor. Peki Yu-
nanistan Avrupa Topluluğu'ndadır. ^'u-
nanisian'daki Türk top'umuna bu Avrupa
Topluluğu üyeliği banş mı geıirdi? Adalet
mi getirdi? Onlan kurtardı mı? Onlan ko-
rudu ynü?
- İ y özgürlük. Türk askehnin Ada'dan
çıkışıyla Türkiyeli göçmenlerin döniişü, en
çok .vörÂi edilen sorunlur. Karşı nınıfm isıe-
diği nu.sıl bir üç özgürlük.
- Üç özgürlük Makarios'la aramda ya-
pılan göriişmede de cle alınmışıı. "Üç öz-
gürlüğe. yeni dolaşım hakkı. yerlcşim
hakkı. mûikiyet hakkı özgürlüklerine karşı
mı çıkıyorsunuz " sorusu karşısında ce-
vabımız "hay ır" Bunlara karşı çıknmoruz.
ancak KviVms'ta mcydana gelen olayîar ne-
deniyle bu konularda bizim zorluklanmız
vardır. Bu zorluklar çerçe\c^inde bunlara
biz yakUv-,dbiliriz vc pratik hal çareleri bu-
labiliriz.
Yirmi dokuz yıldız bir kendi insanımıza
haklar vcrmişizdir. 74'ten bu yana tapular
vermişizdir. Herkes gelip yerleşmişlir, Gü-
ney'deki topraklannı hükümete de\ rcimiş-
lir. hükümet de bunlan yedi emin iıalinde
ilerideki ¥>n anlaşmada tazminaı olarak ele
alacaktır. Rum tarafı ise bunlara hiç
bakmıyor.
Türk askerinin adadan çıkmast meselesi
ortada yoktur. Türk askeri buraya kalmak
için gelmemişür. ama Ada'da garanti an-
laşması altında, ittifak anlaşması altında
650 olan sayı Rumlarla anlaşacağımız bir
sayıya yükselülecektir. Ve bu sayndaki
Türk askeri. Türk federe devleünde ko-
numlanacaktır.
- BM heyeü, Türk göçmenlerin adayı terk
etmeleri için tazminat verilmesini öngören
bir öneri getirdi mi'' Vasiliu. bunun nasıl dile
getirdi?
- Türkiyeli göçmenler diyorlar... Bizim
Türkiyeli göçmenimiz yoktur. İnsanlan-
mız eğer vatandaş olmuş ise bizim vatan-
daşımızdır, goçtnen dedikleri eğer turist
olarak gelen Türkler ise bunlar zaten anlaş-
ma oldukıan sonra da geleceklerdir. Bun-
lara gelme mi divecekür birisi?
- Tupımım sözüm't ettiniz. tümüyle iptali
istenecek deniyor...
- Böyle haklan yoktur. Bütün mesele şu-
dur. îki devlet. adlan söylenmese. iki de\ le-
tin varlığı resmen kabul edilir hale gelmcsc
de anlaşmayı yapacak olan iki devlettir. Bir
devletin diğerine "Senin yasalannın geçe---
^iz olduğunu söyle. senin yasalannla halkı-
na verdığin haklann geçersiz olduğunu
söyle de anlaşma yapalım" diyemez. Böylc
hakkı yoktur. Dolayısıyla bizim devleti-
mizde bizim yasalanmız geçerlidir. onlann
yasalan ile bir hak iddialan varsa. cevabı
bunun tazminattır. değiştırmedir, takaslır
vcya lazminaıtır. Kimse bize yasalannız
geçerli değildir bunu kabul ediniz diyerek
bizimle federasyon yapamaz. böyle maska-
ralık olmaz.
Şimdi.Türk göçmenlerin. yani bizim va-
tandaş yaptığımız insanlann adayı terk et-
meleri için tazminaı verilmesini öngören
bir öneri getirilmiş değildir. Böyle bir önc-
riyi getirseler ben zaten bunu kabul eimem.
- Sivasal i'şiiliğin, Rıanlar ile Gali'nüı an-
lutımııuhıki veri ne.'
- Siyasal eşitlik. onlara göre. işlerine gcl-
diği oranda. %70.30'un kabul edilmesi.
Bazı veio haklannın verilmesi ve dolayısıy-
la Rumlar'ın oy çoğunluğu ile kararlar ala-
bilmesine bağlı bir yaklaşımdır.
Biz 1960 anlaşmasını arkada bıraktığı-
mıza göre. federasyon konuştuğuır.uza
göre. her federasyonda var olan eşitlik il-
kesinin aynen ve katıksız uygulanmasını is-
tiyoruz. Bu hakkımızdır. özellikle Bakan-
lar Kunılu'nda eşit sayı ve oybirliği ile ka-
rar. Bu federasyonlann bir gereğidir.
- Bu noktaya gelmişken sorabilir miyim.'
" Dönüşümlü Başkaıılık'' konusunda hala di-
reniyor musımuz/
- Dırenmc meselesi değildir. Bu bir
hakiır.
Gali haritası
- Gali Haritası na, bu tırada Gnli Düşün-
ıeler Dizisi'ne nasd bir gözle bıikıyorsunuz'.'
• Gali Hariıası görüşme sürecini kökün-
den noktalamıştır. Bu haritayı evvela Gali
ortaya üzerinde çalışalım diyemasayakoy-
muştur... Ben oynanacak oyunu bildiğim
için. bunu sakm Rum tarafına gösterme.
genel sekreterin haritasıdır diye cebine
aıar. biz bu harıtayı kabul ctmedikçe gö-
rü^meye de\ am eimem der. süreci sen nok-
talamış olursun dememe rağmen iki saat
sonra bunu Vasiliu'ya verdi ve şimdi Vasi-
liu sadece bunu cebine attıktan sonra De-
ğirmenlik diyor. Trikomo diyor. Karpaz"-
da kanton diyor. tarihi Rum köy lerine yer-
leşme hakkı diyor... Diyor... Diyor'...
- Kantt'iuıl hir çözfıme Türk tanılmm
huki} ıiçiMiu da unlutır mısınız'.'
- Bunlar şimdi diyorlar ki Gali Düşün-
celer Dizisinı ve haritayı bir kendi lehimize
değiştırme hakkına sahibiz. ama Türk ta-
rafı buna bir şeyler ekleme hakkına sahip
değildir. Öyle bir de yaklaşım var. şimdi
orada. Hatta kanton istiyorlar. Kanton iv
tcdıkleri an. Ziiten iki kcsimlilik ortadan
kalkmış olur. Rum içimize gcldiğı uıkdirde
çok kısa bir devrede bırbırimize düşeccğj-
miz aşikardır. Kıbns Türk larafı buna
hazır dcfiildir...
- Peki Gali Haritan nın yani sıru Gali Dü-
şünceler Dizisine nasıl bir gözle bukıyorsu-
nuz.'
- Değiştirmeden kabul edıldiğiı takdirde.
bizim istediğimiz güçlendirici hususlar
konmadığı takdirde. egemenlik konusu
iyice belirlenmediği takdirde. bizi süratle
1974 öncesine götürecek bir yaklaşımdır.
Haritası ise tamamen rezalettir. 40.000
kişiyi, dönte bir nüfusumuzu yerinden ede-
cek bir haritayı kabul edecek hiçbir lider
olamaz ve yoktur.Değışiklik yapacakmış.
değişiklik yapma kendisine düşmez, deği-
şiklik yapacaksak biz kendimiz yapacağız.
Gali Haritasma değil. Hariia konusunu biz
kendimiz konuşmamız lazım Vasiliu ile.
- BM heyeü. son temushırınızda, kay-
gılaruuza yatııı niieliğinde bir şey getirdiİer
mi'.' Örneğin olası bir anlaşma halinde yer
değiştirecek kişilerin sorımlarını karşılamak
üzere pratik önlemier ortaya kondu mu?
- Yer değiştirecek kişiler için henüz pra-
tik önlemler ortaya konmuş değildir. Vasi-
liu Güzelyurt ve yöresinı ve denizini ve kör-
fezinı kendisine \ermcmiz kaydı ile bir ön-
lemler paketi getirecekmiş... Güzelyurt'a
bağlı önlemler paketini kimse görüşmez.
- Bir griiş \af Vasiliu, gerçekıe federasvon
i\teınivor deniyor? Anavasal konulann gö-
rüşülnıesine geçihnesine de bu nedenle karşı
<,ıkıvar. denilivor?
- Zanncdersem. Vasiliu'nun ne istediği
Lisurides'c yazdığı mektupta ve son New
York görüşmelerinden sonra yaptığı açı-
klamafarda bellıdir. 1989 Rum önerilerini
desteklediğını %e genel sekreterin görüşleri-
ni o noktay a çekmek için mücadele etmeye
devam edeceğini savunmuştur... Bu da bizi
federasyona değil. federasyon adı altında
Rum hegemonyasına götürür. Onun için
VaMİiu'dan ben pek fazla bir şey beklemi-
Norum.
- l'asiliu. fcdentsvımdan işbirliğini an-
ladığmı. ikiye bolünmüs devletin anlamsız
Dİdugunu söylüyor.
- Vasiliu bir kere federasyon istiyorsa.
birleşme istiyor demektir. Birleşme istiyor-
sa. iki devletin var olduğunu, iki aynûğm
var olduğuııu kabul etmesi gerekir.
Aynlığın sebepleriru de bilerek konuya
bakması gerekir. Kıbns'ı ikiye bölmüş
olan taraf biz değiliz.
- Cıımhurbaşka)ihğı ve görüşmecilik un-
vanlarmızdan sıyrüarak "vfl/m bir yurttas "
olarak sizden yaıııt istısem, bugün gelineıı
noktada nasıl bir çözüm istenliniz? Yineje-
derasvon lezini vürütür müvdünüz?
• Federasyon: üzerinde durduğumuz ve
çahşlığımız federasyon. eğer Vasiliu'nun
gördüğü gibi bizi 1974 öncesine götürecek
bir araç ise. ki ben bu değerlendirmesine
katıldığımı tekrar söylüyorum... Tabiaüy-
la federasyona gidemeyiz. Ve federasyon
tezi iflas etmiş olur.
- Son geli}inelere hakarak jederasyonun
vürüveceğine manıyor musunuz? Yeni çö-
züm önerini: ne olurdıı? Yeni hir formülane-
rir miydiniz?
- Ben son gelişmelere bakarak değil.
Rumlar'ın esas niyetlerine. Girit modelini
uyguladıklanna. hazırlıklanna, hala 1963-
1974 yıllannda bize yaptıklan kötülüğü
katiyen kabul etmemelerine bakarak fede-
rasyonu bunlann yürütemcyeceğini, fede-
rasyonu başımıza bir çorap gibi örüp yeni
felaketlere yol açacaklannı sanıyorum.
- Rum larafmın vaklaşımkın içinde AVıv
York ta bir anlaşmava vanlamaması durv-,
mımda ne olur.'
- Eğer biz New York'ta anlaşmava va-
ramazsak. zannedersem bir tehir yapıla-
caktır, bir taraf suçlanacaktır. suçlanma-
yacaktır - ama yine yola devam. müzake-
reye devam gibi bir şeyle karşı karşıya
karşılaşabiliriz.
Bana sorarsanız, Vasiliu seçimlere girer-
ken seçimlerin arifesinde ondan esneklik
bcklenıek. ondan bir şey bcklemek hatadır.
- Gihenlik Konsevi'nin en kötü darranışı m
olur, Sarın Başkan?
• Hiçbir tahminde bulunmak istemiyo
rum, bunlar boş şeylerdir...