Katalog

OCAK 1992 HABERLER CUMHURÎYET/3 MagicBox vergiverecek Vergisiz geçen iki yıldan sonra kurum ilk kez bu yıl vergi dairesinin yolunu tutacak Kkonomi Servisi — Magic BOK, vergisiz geçen iki yılın ar- dından, ilk kez bu yıl vergi ööe- yecek. Eski Maliye Bakanı Ad- nsuı Kahveci'nin girişimiyle ge- çen yü vergi mükelkfi haüne ge- tirilen Magic Box'ın, Kahveci- nin hesapladığı gibi toplam 100 miJyar lira civarında vergi öde- yip ödemeyeceği nisan ayında verecçği Kurumlar Vergisi be- yannamesi ile ortaya çıkacak. ' Starl kanalının geçen yılki rek- lam gehrinin 560 milyar linayı aştığı hesaplanıyor. DYP Sakarya Milletvekili Ah- meJ Neidim de Magic Box*ın Türk vergi sistemıne aykırı dav- randığını öne sürerek Meclis'te Maliye ve Gümrük Bakanı Sü- mer Oral tarafından cevaplandı- nlrnası isteğiyle önerge verdi- Maliye yetkililerinden edini- len bilgiye göre ise Istanbul H o - Eski Maliye Bakanı Adnan Kahveci'nin girişimleri sonucu vergi mükellefi olan Mşgic Box'ın ne kadar vergi vereceği merakla bekleniyor. Bileşim Piyasa Araştırma Merkezi'nin tahminine göre Magic Box 562 milyar lira reklam geliri elde etti. Adnan Kahveci'nin hesaplarına göre kurumun 100 milyar lira civannda kurumlar vergisi ödemesi gerekiyor. de Cumhurbakanı Turgut Özmi- ııı eşi Semra Özal'dan da sert tepki almıştı. capaşa Vergi Dairesi'ne kaydı yapılan Magic Box, yaklaşık bir yıldır hem KDV beyannamesi hem de çalışanlan için muhta- sar beyanname veriyof. Maliye yetkilileri, 1990 yıb faaliyetleri ile ilgili elde edilen kazancın ise nisan ayında verilecek Kurum- lar Vergisi beyannamesi ile be- yan edilerek vergilendirileceğini söylediler. 1989,yibnda faaliye- te geçen şirketin merkezi yurt- dışında oMuğu gerekçesiyle ge- çen yılın başma kadar Türk ver- gi sistemi dışında kaJdığına ve vergi ödemediğine dikkat çeken maliye yetkilileri, Magic Box'a geçmişteki bu döneme ait her- hangi bir işlem uygulanmadığı- nı belirttiler. Bir maliye yetkili- si, vergi incelemesinin, beyanna- melerde yer aian kazanç rakam- larının gerçeği yansıtmadığı yo- lunda kuşkular oluşması sonu- cu gündeme geldiğini belirterek "Bagüne kadar sözkonusu şir- ketle Ugili böyle bir incelemeye gerek görülmedi" dedi. Maliye yetkilisi, Magic Box'ın vergi ödemediği 1989-1991 yılları ara- sındaki dönemie ilgili geriye dö- nük işlem yapılmasının vergi ka- nunlan açısından mümkün ol- duğunu da kaydederek "beş yıl- lık zaman aşımı dotmadan, geç- mişe döniik vergi borcu tahak- kuk eCtirilebilir" diye konuştu. Eski Maliye Bakanı Adnan Kahveci ise Magic Box'ın vergi mükellefi olduğu yolundaki ça-" hşmalan yurütürken, amacımn gecmise dönük vergi alacağı tah- sil etmek olmadığını açıklamış- tı. Magic Box'ın, Kurumlar Ver- gisi, KDV ve çalışanlara ait Ge- lir Vergisi olmak üzere yılda top- lam 100 milyar liraya yakın ver- gi ödemesini beklediğini açıkla- yan Kahveci, "Bu, geçen yıllar için Magic Box'tan 100 milyar istediğim anlamına gelmiyor. Ben sadece bu şirketin vergi odemesini saglamaya çalışıyonım" demişti. Kahveci, Ahmet Özal'ın da ortağı bulun- duğu Magic Box'la ilgili vergi çalışmaları nedeniyle o dönem- Reklam geliri Bileşim Piyasa Araştırma Merkezi, Starl'in geçen yjki ay- lık reklam gelirinin 9 milyar li- ra ile 102 milyar lira arasında de- ğiştiğini ve yılhk reklam geliri- nin 562 milyar liraya ulaştığını hesapladı. Medyada çıkan rek- lamlann tutarlannı ilgili yayın kuruluşunun tarifesi üzerinden hesapladıklannı belirten Bileşim Araştırma'nın yetkilileri, bu tu- tara yüzde 15 ajans komisyonu- nun dahil olduğunu, ancak KDV'nin hesaplamaya katılma- dığını söylediler. Starl'e reklam veren kuruluş- lar da ödedikleri ücret karşılı- ğında verilen faturaların geçen yıl içinde değiştiğini belirttiler. Cen Ajans Muhasebe Müdürü Hasip Ahmet, "Magic Box ver- gi mökeUerı olmadan önce MBI reklamcılık adına fatura kesi- yorlardı. Ve faturada KDV hariçtir' ibaresi yer alıyordu. Şimdi ise Magic Box Internati- onal'ın içinde KDV'nin de yer akbğı yeni faruralannı alıyoruz" dedi. 1 aralık 1989 tarihinde 150 milyon lira sermaye ile kurulan MBI Reklamcılık ve Sanayi AŞ adlı şirket halen varlığını sürdü- rüyor. Şirketin ortakları arasın- da Magic Box'ın ortaklarından Cem Uzan ve Ahmet • özal'la birlikte Starl Genel Koordinatö- rü YekU Okur da bulunuyor. Ankara Televizyonu Direniş bitti sorunlar çözülmedi TV Servisi — Ankara TV'sinde istisna akdi ile çalı- şan personelin başlattığ pasif direniş dün sona erdi. Kadrosuz çalıştıkları ve sos- yal haklardan yararlanama- dıkları için pazertesi günü pa- sif direnişe geçen Ankara Te- leyizyonu'nun 300 personeli aralarında çıkan anlaşmazlık- lar nedeniyle ortak eylemleri- ne son verdiklerini açıkladılar. Dün bütün gun Ankara Tele- vizyonu Müdürü'nün yanı sı- ra birim başkanlan ile gorüşen personel tatmin edici bir sonuç elde edemedi. Yetkililer maaşların arttırı- mı konusunun dışında hiçbir teminat veremeyeceklerini söylediler. Daha sonra direniş- çi personel kendi aralannda toplantı yaptı. "İşten çıkanima" endişesi ile direniş- çilerin bir bölümii eylemin so- na erdirilmesini istediler. So- nuçta direnişçi personel, göre- ve dönmeye karar verdi. Edi- nilen bilgiye göre TRT Genel Müdürü Kerim Aydın Erdem, maaşların iyileştirilmesı konu- sunda Ankara TV yetkilileriyle görüşecek. 'Onu istiyorum' sloganıyla deneme yayınına başlayan TV kanalına korsanlık suçlaması Tele-On izleyîciyi istiyorTV Servisi — Magic Box'ın Starl'den sonraki ikinci kanalı Tele-On dünden itibaren dene- me yayınına başladı. Telsiz Ge- nel Müdürlüğü yetkilileri, Tele- On'a "korsan yayın yaptıgı için" izin verümemesi gerektiği- ni savundular. Starl'den uzun süredir tanı- tımı yapılan Tele-On, dün saat 17.00 sıralarında video klipler- le yayın için ilk startı verdi. Starl Genel Koordinatörü Yek- U Okur, Tele-On'un 19 ocak günune kadar 24 saat deneme yayınını sürdüreceğini, bu tarih- te normal yayınına başlayacagı- nı söyledi. Starl yayınlannı uy- du anteni ile izleyenlerin, anten- lerine INB diye adlandırılan ci- hazı ekleyerek Tele-On yayını- nı da izleyebilecekleri ifade edil- di. Telsiz Genel Müdürlüğü (TGM), Tele-On televizyonu- nun yayınına izin verilmesi ha- linde, Türkiye'de yasal düzen- lemeyi bekleyen birçok kurulu- şa haksızlık yapılacağını ve dü- zenleme öncesi hiçbir kuruluşa öncelik tanınmaması gerektiği- ni bildirdi. TGM (Telsiz Genel Müdürlü- ğu) özel TV'lerin sayılannuı art- ması ile birlikte frekans karga- şasının önlenemeyecek boyutla- ra ulaşacağını açıkladı. Müdür- hik yetkilileri Tde-On'un da devreye girmesi ile şu anda h- tanbul'un bazı semtlerinde ya- şanan görüntü kargaşasının da- ha da artacağını söylediler. TGM yetkilileri dün akşam Ugur Dündar'ın programı sıra- sında meydana gelen arızanın interferans denilen ses kanşması olduğunu, bunun önümuzdeki günlere bir örnek öluşturduğu- nu söylediler. Bu tur karışıkhk- ların Tele-On ile daha da arta- cağını belirttiler. TGM yetkili- leri Starl'in şu anda lstanbuT- da 17 frekaosı korsan olarak kullandığını yurt çapında 20 merkezden yerleştirdiği vericiler ile bu korsanbğı Türkiye çapın- da yansıttığını söylediler."Tele- On'un ardından Show TV'nin de devreye girmesi ile ne olacak" sorusuna aynı yetkili- ler "Istanbul'da şu anda fre- kanslar dolmuştur. Seyirciler öniimiizdeki günlerde şu gönin- tuler ile karsılaşabilirler: Derin siyah çizgüer beürecek, aynı an- da iki gönıntü iıst iiste binecek, gorüntü sekronlannda bozuk- luk olacak, seste çatlaklıklar TELE-ON'UN GÜZELİ — Geçen ay Starl ekranlannda, erotik şov yapan mankenlerin tanıtımını yaptıgı Tde-On'un deneme yayınlan dün başladı.meydana gelecek. "diyor. VEFAT Merhum Mustafa Hulki ve merhume Emine Necmiye özyeğin'in oğulları; merhum hacı Hüsnü ve merhume hacı Necmiye Ataberk'in damatları; merhum Kemal Özyeğin'in kardeşi; Dr. Cahit Özyeğin ve Muazzez Gençay'm ağabeyleri; Müeyyet ve Nusret Özyeğin'in kayınbiraderleri; merhum Mehmet Gençay'm eniştesi; Dirayet Süren, Ali - Mefkure Ataberk, Dilnuvaz Alaybayoğlu ve Nermin Bayraktaroğlu'nun enişteleri; merhum Menmet Süren, Sami Alaybayoğlu ve Dr. Abidin Bayraktaroğlu'nun bacanakları; merhume Deniz Süren, Semih Alaybayoğlu, Necmiye Ergüneş, merhum Hüsnü Ataberk, Nur Özbaş, Gaye Tanık, Celal Bayraktaroğlu ve Zeynep Tekşen'in enişteleri; Filiz Esen ve Fazıl Gençay'm dayıları; Sevinç, Sevgi ve Dr. Ateş Özyeğin'in amoaları; Zeynep, Ayşe, Murat ve Ayşecan'ın dedeleri; Dilek - Nazım Belger ve Ayşen - Hüsnü Özyeğin'in babaları; Dilnihat Özyeğin'in sevgili eşi; Finans Bank A. Ş. Yönetim Kurulu Üyesi hacı Dr. Cavit ÖZYEĞİN 8 Ocak 1992 günü Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi 9 Ocak 1992 Perşembe günü (Bugün) İzmir Alsancak Hocazade Camii'nde kılınacaköğle namazından sonra Bornova Kabristanı'nadefnedilecektir. AİLESİ Not: Çiçek göndermek isteyenlerin TOrk Eğitim Vakfı (TEV)'na bağışta bulunmaları rica olunur. TRT tekeli kalkıyor Televizyon için yasal düzenleme Ulusal Radyo Televizyon Yüksek Kurulu kuruluyor. Reklam süreleri uluslararası anlaşmalara göre yeniden düzenlenecek. Özel TV'de tekelleşme kalkacak. SİNA KOLOĞLU TBMM .Başkaru Hüsametün Cindoruk tarafından açıklanan TRT tekelinin kaldirılmasına ilişkin yasal düzenlemeler ara- sında, "özel TV ortaklık payı, yeni bir ulusal radyo-TV yüksek kurulu kurulması, reklamlarda kota uygulanması, frekans dü- zenleme komilesi kurulması" gibi maddelerin olduğu öğrenil- di.TBMM Başkanı Cindoruk, Ankara'da basın kunıluşlannı ziyareti sırasmda yaptıgı açıkla- mada, televizyon yayınlanna bir düzenleme getirileceğini, TRT tekelinin mutlaka kaldırılacağı- nı açıklamıştı. Cindoruk, yasal düzenlemelerin, önümuzdeki aylar içinde çıkması beklenen özel TV yasasına bir kolayhk sağlamak amacı ile hazırlatıldı- ğını da bildirmişti. lsmini açıklamak istemeyen ve bu konudaki çahşmalarda yer almış bir uzman söz konu- su yasal değişiklikleri şu başlık- lar altında topladı: • Özel TV ve TRT'yi denet- leyecek yeni bir kurul olusturu- lacak. Bunun adı Ulusal Radyo TV Yüksek Kurulu olacak. Bu kurul tiun kunıluslan denetleye- cek, yayın rubsab venne bakkı- na sahip olacak. • Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde kabul edilen rek- lam süreleri uygulanacak. Rek- lamlara sınırlama getirilecek. • Telsiz Genel Müdüriügu için frekans tahsisi ve denetle- mesini yapacak ayn bir komite oluşturulacak. • Tekelleşmenin önüne geçi- lecek. özel TV'lerde ortaklıkla- ra yüzde 20 sının getirilecek. •TV4'ün eğitim kanalı olarak Eskişehir Anadolu Üniversite- si'ne verilmesi öngörülüyor. TV3 de özel TV mıiracaatlan- na açık olacak. Söz konusu kaynak, yasa ta- sansı üzerinde çahşmalann sür- düğünü, bazı üniversite öğretim üyelerinin ve iletişim uzmanla- nnın da çahşmalara katıldığını söyledi. Bu çalışmalar içinde bulunan bir uzmanın verdiği bil- gilere göre tasannın denetimini Başbakan Süleyman Demirel yapıyor. GUNUN • NÖTLARI OSMAN ULAGAY NedirBuVergi Yaygarası?.. Ankara'da istikrar programı çalışmalarına katkıda bu- lunmuş olan Prof. Salih Neftçi'nin bir makalesinde yer alan bir cümle üzerine kopartılah fırtına sürüyor. Sanki birileri 1940'lardaki Varlık Vergisi uygulamasını hortlat- maya karar vermiş de buna karşı yoğun tepkiler dile ge- tiriliyor; bunun hakla, hukukla, adaletle bağdaşmayacağı, ülkeyi yıkıma sürükleyeceği, Türkiye'den dışarı büyük ser- vet kaçışına yol açacağı vurgulanıyor. Sonunda Başba- kan Demirel de bu söylentilerin paniğe yol açtığını ve ek vergi gibi bir uygulamanın söz konusu olmadığını açıkla- mak zorunda ı\Jıyor. Prof. Salih Neftçi'nin bütün bu yaygaraya neden olan cümlelerini üçüncü kez bu sütuna alıyorum. 2 ocak ta- rihli Cumhuriyet'te yayımlanan makalesini şöyle bitirmiş Salih Neftçi: "Türk halkının istikrar paketine anında inanması için programa ne koyabilirsiniz? Benim aklıma fazla bir şey gelmiyor. Tek bir olasılık görüyorum. Şimdiye kadar hiç- bir hükümetin başarılı olamadığı, ama toplumun bütün kesımleri tarafından irrasyonel, yani akıl dışı çalıştığı bi- linen KİT'lerle ilgili cesur kararlar almak. Yapılmayana bir başlamak, ama hemen o gün başlamak. Bunu yaparken de acı reçetenin, toplumun çeşitli kesimlerine adil dağıl- masını sağlamak ve üst gelir gruplarından tek kez alına- cak bir ek kaynak istemek." Salih Neftçi, daha sonra bana ve Hürriyet gazetesine, aklından geçirdiği formülün daha önce İngıltere'de ve ABD'de uygulanmış olan bir 'surtax' ya da 'income tax surcharge' türünde bir ek vergi olduğunu açıkladı. Biraz vergi literatüründen haberdar bir kimsenin kolay- lıkla anlayacağı gibi Salih Neftçi'nin düşündüğü şeyin Varlık Vergisi'yle falan hiçbir ılgisi yok. İngiltere ve ABD gibi kapitalizmın beşiği sayılan ülkelerde denenmiş olan formüllere benzer bir şeyi düşünmüş ve yazmış. Üstelik bunun kendi düşüncesi olduğunu, hükümeti falan bağ- layan bir şey olmadığını da söylüyor. O halde neden böyle bir yaygara kopartılıyor? Yaygaranın ardındaki tablo Yaygara kopartılıyor, çünkü Salih Neftçi, 'acı reçete- nin yükünün adil dağılmasını ve üst gelir gruplarından bir ek kaynak alınmasınf düşünmüş. Böyle bir şeyi düşünmenin ve yazmanın bile Türkiye'- de neden yaygara konusu olduğunu anlamak için 1991 yılının on bir aylık vergi gelirlerinin dağılımına bir baka- lım. (Tahsilat rakamları-milyar TL) (A) Gelirden alınan vergiler 35.773 1. Gelir Vergisi 29.140 • Beyana dayalı 3.359 • Götürü usulde 206 • Gelir Vergisi tevkifatı 24.709 • Diğer 866 •2. Kurumlar Vergisi 6.633 (B) Servetten alınan vergiler 645 • Motorlu Taşıtlar Vergisi 525 • Veraset ve intikal Vergisi 120 (C) Mal ve hizmetlerden aljnan v. 21.558 1. Dahilde alınan KDV 12.671 2. Diğerleri 8.887 (D) Dış ticaretten alınan vergi 11.256 Toplam vergi geliri 63.232D°I:Q Bu tablo, yaygaranın neden kopartıldiğını ortaya koyu- yor. Tablodaki rakamlara dikkatlice bakın. 1991 yılının ocak-kasım döneminde ücretli-maaşlı kesim, 'Gelir Ver- gisi tevkifatı' adı altında 25 trilyona yakın vergi ödemiş. Ayrıca mal ve hizmetlerden alınan KDV ve diğer vergile- rin toplamı 30 trilyon lirayı aşarken bunların büyük bir bö- lümünü de önemli bir sermaye geliri olmayan kesimler ödemiş. Buna karşılık 'üst gelir gruplan'nı ilgilendiren ver- giler olarak düşünebileceğimiz 'beyana dayalı Gelir Vergisi' 3.4 trilyonda, Kurumlar Vergisi ise 6.6 trilyonda kalmış. Servet vergilerinin vergi gelirlerlndeki payı yüz- de 1 dolayında ve bunun çoğunu da 'Motorlu Taşıtlar Vergisi' oluşturuyor. İşte böyle bir ülkede üst gelir gruplannın bir defalık bi- raz fazla vergi.vermesini düşünmek bile suç olur. Olay saptırılır, basının bir kesimı de alet edilerek 'Varlık Ver- gisi geliyor' yaygarası kopartılır. Sonunda bu yöndeki ça- lışmalar hasıraltı edilir, Sayın Başbakan çıkıp 'mağdur' duruma düşeceklerini belirterek feryat edenleri rahatlatır. Olumlu işaretler de var Yaratılan bu kargaşa ortamında sap ile samanı birbi- rınden ayıran, Salih Neftçi'nin önerisindeki espriyi kav- rayanlar da var. İş âleminden bazı isimlerin de benimsediği gibi enflasyona karşı ciddi bir savaş açıla- caksa buna her kesimin katılması lazım, özverinin gerçek- ten paylaşılması lazım. Memduh Hacıoğlu'nun, Bülent Eczacıbaşı'nın, Halil Bezmen'in sözlerinden bu espriyi ya- kaladıklarını anlıyorum. Tabii bu noktada, vergi gelirleri arttınlmaya çalışılırken öncelikle hangi sermaye gruplannın, hangi tür kazançla- rın hedef alınması gerektiği sorusu önemli. İSO Başkanı Memduh Hacıoğlu'nun ısrarla vurguladığı gibi öncelikle enflasyonist ortamda büyük rantlar elde eden kesimin üzerine gidilmesi ve vergi ödemeyen kesimlerin vergi ağı ıçine alınmasının sağlanması önemli görünüyor. Bu ya- pılabilirse, zaten vergi odemekte olan sermaye kesimin- den de bir ek katkı beklenebilir herhalde. İşadamı Halil Bezmen, "Enflasyonun düşmesi için herkes kemer sıka- caksa benim, 'Ben fazladan bir şey vermem' demem ol- maz; eğer bir kocaman paket içinde herkese bir şeyler düşüyorsa ben de payıma düşeni veririm" diyor. VEFAT Şirketimiz Yönetim Kurulu Başkanı ve değerll insan ĞİCavit ÖZYEĞİN Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi 9 Ocak 1992 Perşembe günü İzmir Alsancak Hocazade Camii'nde kılınacaköğle namazını müteakiben Bornova Kabristanı'na defnedilecektir. FİBAHOLDİNG A. Ş. Not: Çiçek göndermek isteyenlerin Türk Eğitim Vakfı "na bağışta bulunmaları rica olunur. VEFAT Bankamız Yönetim Kurulu Üyesi ve değerli insan Dr Cavit ÖZYEĞİN Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi 9 Ocak 1992 Perşembe günü İzmir Alsancak Hocazade Camii'nde kılınacaköğle namazını müteakiben Bornova Kabristanı'na defnedilecektir. \ FİNANS BANK A. Ş. Not: Çiçek göndermek isteyenlerin Türk Eğitim Vakfı 'na bağışta bulunmaları rica olunur.