Katalog

4 OCAK 1992 DIŞ HABERLER CUMHURtYET/U Gürcü lider, halkın, iktidara el koyduğunu ilan eden askeri konseye karşı koymasını istedi Gamsahurclialdan direniş çağrısıGamsahurdia yanhları dün başkent Tiflis'te .gösteri düzenledi. Muhalefet milislerinin açtığı ateş sonucunda iki kişi öldü.Siyasigözlemciler, muhalefetin güçlendiğınedikkat çekiyor. Ancak Gürcistan Parlamentosu yayımladığı bildiriyle askeri konseyi kınadı. Dış Haberier Servisi — Gur- cistan Devlet Başkanı Zviad Camsahurdia, kendısinı devır- nek için birleşen muhaiefet guç- Jerince kurulan ve oncekı gece iktidara el koyduğunu açıklayan askeri konseye karşı halkı dıre- nişe ça|ırdı. Askeri konseyın Gamsahurdıa'ya ıstifa edip par- lamento bınasını terk etmesi için tanıdığı süreyi bu sabah 08.00'e dek uzattığı bildınlirken Gam- sahurdia'nın cağnsının aıdından iktidar yanlılan, Tiflis'te bir gös- teri düzenledi. Çıkan çatışma- larda iki kişınin ölduğu ve son- rasında çarpışmaJann yoğunlaş- tığı öğrenıldı. Muhalefet güçlerinin kuşat- ması altındaki bükUmet merke- DlŞBASIN zinde bulunan Gamsahurdia, dün sabah yerel radyo ıstasyo- nundan yayımlanan konuşma- sında, Gürcistan halkuu "anaya- sayı eiğneyen bir cunta" olarak nıteledıği Askeri Konsey'ın emırlenne itaat etmemeye cağır- dı. Gamsahurdia, kendisini des- tekleyen 20 yaşından 45 yaşına kadar tüm erkekler için sefer- berlik ilan ettiğini duyurdu. Gamsahurdia ayrıca tüm halkı, Konsey'in ilan ettiği olağanüstü durum uygulamasına dırenmek için genel greve çağırdı. Gamsahurdıa'nın direniş çağ- rılarına karşm durumunun iyi- ce güçleştığı bıldırüıyor. fnter- faks Ajansı, Gurcü aydınlar ve meslek gruplarının da Gamsa- hurdia'ya karşı mucadele eden muhalefetin saflanna katıldığı- nı ve bu nedenle Gürcü liderin üzerindekı kamuoyu baskısının yoğunlaştığmı duyurdu. Ancak Gamsahurdia yanlıla- n, Gürcü liderin cağnsına uya- rak dün öğle saatlerinde başkent Tiflis'te bir gösten düzenlediler. Sayılan degişik kaynaklara gö- re bin ya da iki bin olarak veri- len göstericilere maskeli muha- lefet milislennce ateş açıldı. Görgu tanıklanna dayanarak ve- rilen haberlere göre göstencile- re yaklaşan on kışılık maskeli mılis gnıbu önce havaya ateş aç- tı. Gösterıcılerin mılıslere taş atarak karşılık vermesi uzerıne silahlı grup hedef gözeterek ka- labalığa ateş etti. Olayda en az ıkı kışirun ölduğü, çok sayıda yaraiı olduğu haber verıldı. Da- ha sonra maskeli kışıleri kova- layan göstericiler, grubun bir üyesini yakalayarak linç ettıler. Konsey'in ilan ettiği olağanustu durum nedenıyle başkentte tum gösteriler ve siyası toplantılar yasaklanmış bulunuyor. Gamsahurdia'nın ve bakanla- nrun tüm yetkilerimn ellerinden alındığını ilan eden 'Askeri Konsey' tarafından atanan Ten- giz Sigua başkanlığındaki geci- ci hükümetin, uç ay içinde seçi- me gideceği açıklandı. Bu arada Gürcistan'da dün iktidara el koyduğunu ilan eden Askeri Konsey'in Gamsahurdı- a'ya karşı çıktığını ilan ettiğini ileri süren Cumhuriyet Parla- mentosu, dün yayımladığı bir bildiriyle Askeri Konsey'i kınadı. TASS ajansının haberine gö- re Gürcistan Yuksek Sovyeti Başkanlık Dıvanı tarafından ya- yımlanan bıldiride, Tengız Kito- vanı ve Tengız Sigua'nın önder- lığındekı Askeri Konsey ve Kon- sey'e bağlı geçici Bakanlar Ku- rulu'nun tum karar ve büdirile- ri yasadışı ilan edılerek halkın yasal yollardan seçilmiş bulunan Zvıad Gamsahurdia yönetimine itaat etmesi çağrısı yapldı. Silahlı rauhatefet milisleri arük Askeri Konsey'in emrinde. (Fotograf: AP) Economist Kayıp liderlerDunyanın en önemli dönemeçlerden biri olan bu yıl Gorbizm, Thatcherizm ve Reaganizm ile ilgilenen pek olmayacak. Yine konferans vermeye devam edecekJer, televizyon programJarında görünecekler, merakhların önüne çıkacaklar. Ancak söyleyecekleri önemli sözleri duyan olmayacak. lnsanlar artık guç gelecek için rehber istiyor, geçmişin iç karartıcılığını hatırlamak değıl. Eskı liderler artık kayıp. Modası geçmiş bir oyuncak gibi bir köşeye atılmak acı. Görevden ayrıldıkları için resmi yazışmaları artık görmüyorlar. Büyük sorunlan iki cümlede özetleyecek danışmanları artık yok. Oysa eskiden büyük liderler görevleri başında ölürdü. Roosevelt, Mao, Stalin, Kennedy. Nehru, hatta az biraz de : Gaulle hep görev başında ~ Oldüler. Tıpkı eski krallar gibi. Bugün artık öyle değil. Etrafta dolaşarak hükümetler için mahcubiyet kaynağı oluyorlar. Şimdi çok sıradan ve alelâdeler. Bunlann agızlanndan çıkan sözler miydi uluslann kaderini yönlendıren? Eskı liderler elbette göreve dönemezJer, oyun bitmiştır. Ancak birbirlerinin işine yarayabilirler. Eski liderler en tepede havayı koklamışlar, hem acı çekmiş hem acı çektirmişlerdır. Onlan birbirine bağlayan da budur zaten. Yılın beÜi bir günü "Kayıp Liderler Günü" olarak kutlanabilir. Tüm eski liderler bir araya gelirler ve artan sayılan dünyayı tehdıt etmeye baslamış olan doruk toplantılarından bıri daha gerçekleşır. Bugün arük düzinelerle eski lider var ortalıkta. Ülkeler, tek hücreli canlılar gibi bölünüp dururken yakında sayılan binlen bulacak. (3ocak) The IadepeBdent'tan MOCKOBCKMfl WKOMCOMa JEU Kötümser tahmin2 Ocak 1992'den itibaren, yeni bir fîyat anışj dalgası ve devletin fiyat kontrol sisteminin zayıflatılması süreci yaşanıyor. Gündemdeki faaliyet seması, önemli ölçüde 2 Nisan 1991'de Pavlov hükumeti tarafından kullamlan şemaya benziyor. Ama fiyat artışlarının boyutu çok daha fazla; sosyal protestolar ise daha guçlu olacağa benziyor. 1-1,5 ay sonra çözülmesi hedefîenen tüm sorunların ortada durduğu görülecek ve yeniden çözum arayışlanna başlanacaktır. Gerçi o zaman, sorunlann çözüm yollan, şimdikinden daha elverişsiz ekonomik ve YUGOSLAVYA politik koşullarda aranmak zorunda kalınacaktır. Muhtemelen fiyat artışlannın yurürlüğe girmesinden iki-uç hafta kadar sonra halk ekonomik taleplerle hareketlenecektir. Hükümet şöyle bir seçimle karşı karşıya kalacaktır: Ya bu katı politika sürdurulecektir ya da sosyal taleplere ödun verilecektir. Hükümetin ne karar alacağı daha şimdiden tahmin edilebılir. Halkın taleplerinin çoğunluğuna ödün verme dogrultusunda davranacaktır hukumet. Dolayısıyla enflasyon spirali bir üst kıvruna tırmanacaktır. (3 ocak/Mokovskiye Novasti) Rusya ve Ukmyna'nın ardından diğercumhuriyetler defiyatlan serbest bırakıyor BDT'nin tümünde fiyadar 6 özgür' Beyaz Rusya ve Moldavya'da viyecek maddeleri dün zamlandı. Kazakistan pazar günü, diğer Orta Asya cumhuriyetleri de gelecek hafta fiyatları serbest bırakıyorlar. Rusya dışındaki cumhuriyetler, Ruslarm artan fiyatlar nedenıyle topraklanna göç edeceğinden kaygı duyuyorlardı. Dış Haberier Servisi— Rusya ve Uk- rayna'mn fıyatlan serbest bırakmasımn ardından, Bağımsu Devletler Toplulu- ğu'nun (BDT) diğer uyelerı de aynı yön- de uygulama baslatacaklannı bildirdiler. Rusya ve Ukrayna'da fiyat artışlany- la ilgili olarak yaşanan "sok" sürerken, Beyaz Rusya, Moldavya, Kazakistan ve Orta Asya cumhuriyetlerınin de fiyatla- n serbest bırakacağı bildırıldi. AP'nin haberine göre Kazakistan'da serbest fiyat uygulamasına pazar günu başlanacak. Diğer Orta Asya cumhun- yetleri de önumuzdeki hafta fiyatlan ser- best bırakacaklar. Beyaz Rusya ve Mol- davya ise dünden itibaren yıyecek mad- delerine zam yaptılar. Rusya'mn fiyatlan serbest bırakacağı- m açıklaması sonucu diğer cumhuriyet- ler, Ruslann ucuz yiyecek bulmak ama- cıyla kendi topraklanna göç edeceğı kay- gısını taşıyorlardı. Ukrayna, surpriz bir kararla 31 aralık günü fiyatlann serbest bırakılması yönünde bir karar almış ve karan Rusya'yla ayru gün uygulamaya koymuştu. AFP'nin haberine göre Rusya'da ön- ceki gün başlayan uygulama sonucu yi- yecek maddeleri fiyatlarının yüzde 200-500 arasmda zamlanmasına tepkıler artıyor. Rusya Parlamentosu'nun bır grup üyesi, bır açıklama yaparak hükü- metin istıfasını istediler. Yeltsin'e muha- lefetlerı ıle tanınan parlamenterler, hal- kın, artan fiyatlar nedenıyle bir "şok" yaşadığını ve uygulamamn "suç" oldu- ğunu bildirdiler. Gazeteler de fiyat artışlannı eleştiren yazılara genış yer ayınyorlar. Konlso- molskaya Pravda gazetesi, fiyat artışla- nna karşın dukkânlann boş olduğunu ve birçok işlctmecinın dukkânlarını açma- dığını bildirdi. Gazete, "lnsanlanmıza karşı suç işlenıyor" şeklinde bır başlığa da yer verdi. Ukrayna'da fiyat artışla- nnın halkın rahatsızlığmı gıderek arttır- dığı bildırılıyor. Ukrayna'nın başkenti Kiev'de de dukkânlann boş olduğu, yi- yecek satılan birkaç dükkâmn önunde uzun kuyruklar oluştuğu haber veriliyor. Ukrayna, 31 aralıkta çok ani bir ka- rar alarak fiyatlann serbest bırakılaca- ğını açıklamıştı. Bu arada ABD dun bir açıklama ya- parak Rusya ve dağıtılan SSCB'nin di- ğer cumhuriyetlerinın IMF ve Dünya Bankası'na tam üyeliğıni desteklediğini bildirdi. MoSKOVA GÜNLÜĞÜ Zaııılar lıaLkı nakavt ettiHAKAN AKSAY YARIN NE OLACAK?— Rusya'da ve çogu eski Sovyet cumtauriyetinde nç gündur fiyaüar da 'öz- gıir'. Yani bundan böyle devlet tuketim maddelerinin satıs fiyatlanna kansmavacak; mafazalarda varoimayan yiyeceklerin fiyatian 5-10 kat artacak ve Rus halkı kendi başının çaresine bakacak. Sokaktaki însan, kendi başının çaresine bakabileceği, kanunı doyurabileceği konusunda umutlu değil. Eskiden 10 nıbleye aldığı bir kilogram peynire, artık 45 ruble odejecek. 1 rubletik kuçuk bir şişe bardalın fi>-atı 15 nıbleye fırlamış. 1 ruble 40 kopek verdiği 10 yumurtanın fiyatı, gelmiş 15 nıbleye davanmış. Bira kuynıgunda bekteyen bu adam ise yiyecek kuyruğundakilere gore şanslı sayıhr, çunku bira fiyntlan iki gun içinde yalnızca uç kat arttı. Ama yann sabah uyandıgında, onu da beş kat zamlanmıs bulabilir belki kimbilir? (Fotoğraf: AP) MOSKOVA - Başkentte fi- yatlann serbest bırakılması- nın yarattığı şok devam edı- yor. Zamlann ılk günu çeşıtlı mağazalarda ve marketlerde rastladığım ınsanlar, deyış ye- nndeyse dayak yemış gjbıydj. Suskundular. llgiyle mallara ve fiyatlara bakıyorlardı Ba- zen ıçlennden bın sessızlığı bozmaya cesaret ederek ya- nındakme duygulannı açma gınşımınde bulunuyor ya da tezgâhtara malın fiyatıyla ılgı- lı gereksız bır soru yöneltıyor- du İlk gün ınsanlar konuşmaya pek ısteklı değıldıler. Dün, şo- kun ıkıncı gunuydu ve düşiın- celer, duygular yavaş yavaş yüksek sesle ıfade edılmeye başlandı Soyleştığımız ınsan- lardan bazılan şoyle dedr V alentin Rudakov, 58 yaşın- da, oğretmen- - Zam bombası düşrü Mos- kova'ya. Böyle etkili bir bom- bayı ne 1812'de Napolvon atabilmişti Moskova'ja ne de 1942^3'te Hitler. Fiyatlar mahvetti bizi. Bence birkaç haftav a kalmaz önce mitingler, sonra ayaklanmalar başlar. Biz sabırlı milletiz ama sabrı- mız taşıoca da... Svetlana Bogdanova, 49 ya- şında, ışçr - Devlet yöneticilerinin, hiç ounazsa bir ay bizim maaşı- mızia vaşamayı denemelerini, fiyatlarla yakından taaışmala- nnı öneriyonun. Kendileri na- sılsa bir yolunu bulurlar, geçi- nir giderler. Bizi düşüoen yok. Benim maaşun 500 rubleyi bul- muvor. Kocamınki 750 ruble. Az önce ithal malı sığır konser- >esi gördum. Fiyatı 1300 ruble. Düşünebiliyor musunuz? Olga Barannikova, 62 ya- şında, emeklı - Zamları serbest bırakan kararnameyi imzalayanlann elleri kırılsın! İtnza atanlara oy vermiş olanların elleri kırılsın! Emekii maaşını, asgari ücrete göre tekrar ayarlavacaklar- mış. 250 rubleden 342 rubleye yûkselecek aylık gelirimiz. Bu parayla nasıl yaşanır? Sergey Bodenko, 27 yaşın- da, özel gırışımcı: - Yeltsin cesur bir politika- cı. Gorbaço> 'un yıllardır yapa- madığını vaptı. 8^10 ay sıkıntılı bir dönem geçirmenıiz zonınlu. Ben mi? Hayır, ben çok fazla etkilenmem sanıyorum. Ka- zancım verinde. Çoktan hazır- dım zamlara. Natalja İvanova, 56 yaşın- da, tezgâhtar - Sattığımız mallardan o kadar uzaklaştık ki. Yeltsin'e oy verdiğim için pişmanlık du- vuyonım. Giiva kapitaüzme geçiyonnuşuz böylece. Kapita- lizine, ınsanlar daha rahat ya- şıyor di>e hayran herkes. Biz ise kapitalizme geçerken iyice yoksullaşıyonız. Aleksandr Petrakov, 78 ya- şında, harp malulü - Yazıklar olsun! Boşa gitti bfitûn hayatımız! Beğenibae- yen Stalin, Brejnev dönemle- rinde ne güzel >aşardı millet. Her şe> disiplinsizliğin başla- masından kaynaklandı. Devlet bölündü. Batı'nın uç kuruşuna muhtaç olduk. trina (soyadını söylemiyor), 24 yaşında, fahışe: - iki kurruluş yolu var: Ya bu lanet olası ulkeyi bitip tfi- keıunez dertleriyle baş başa bırakıp bir başka ülkeye yerle- şeceksin. Ya da ruble değil do- lar kazanacaksın. Kanıpuçya'ya BM uztnanı • NEW YORK (AA) — Birleşmiş Milletler, Kampuçya'daki mayınlann temizlenerek Tayland'da bulunan 300 bin mültecinin ülkelerine dönebilmelerini sağlamak amacıyla bin kişilik bir ekip gönderecek. Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'nden yapılan acıklamada, ulkede nisan yağmurlan baslamadan önce mayınlann temizlenmesi gerektiği belirtildi. Mayın temizleme konusunda eğitilmiş 700 askerin, Tayland sımn yakınlanndaki mültecilerin dönüs yolunu temızlemesi beklenirken 200 kadar askerin de mayınlann ûnhası konusunda Kampuçyalı askerleri eğiteceklcri büdirildi. Kadın kocasını ezerek öldürdü • M1LVVAUKEE (AA) — ABD'de yeni yıl ılginç bir aile facıasıyla başladı. Charles Walker adh 40 yaşındakı Amerikalı, adı açıklanmayan kansı tarafmdan "üzerine otunılmak" suretiyle ölduruldü. Milwaukee Sağlık Damşma Merkezi yetkilileri, kan-koca arasında çıkan aile kavgasında Charles'ın iki çocuğu tarafmdan yere yatınldığıru, 136 kilo ağırlığındaki eşinin üzerine oturmasıyla ezilerek komaya girdigıni bildirdiler. "Sadece 72 küo çeken" talihsiz koca, 11 gun komada kaldıktan sonra geçen çarsamba öldü. Raıııiz Alia hasta • TtRAN (AA) — Hafif bir kalp krizi geçiren Arnavutluk Cumhurbaşkanı Ramiz Alia'nın (65) evinde tedavi altına alındığı büdirildi. Cumhurbaşkanhğı sözcüsü Başkim Hoca, Ramiz Alıa'mn yılbası gunü kızma yaptığı ziyaret sonrası kalp krizi geçırdiğini, ancak sağlık durumunda merak edilecek bir durum olmadığını acıkladı. Tel Aviv btiyükelçisi • ANKARA (ANKA) — Türkiye'nin Tel Aviv'deki temsilciliğinin büyukelçilik statüsüne yükseltilmesi üzerine İsrail hükumeti nezdinde büyükelçi atanacak. Tel Aviv büyukelçilıgine halen maslahatgüzân olarak görev yapan Ekrem Güvendiren'in atanması bekleniyor. Türkiye'nm tsrail'deki büyükelçiliği, yine Tel Aviv'de faaliyet gösterecek. Kuzey Kore: ABD çekilsin • NEW YORK (AA) — Kuzey Kore, artık soğuk savaşın sona erdiğini belirterek ABD'nin Kore Yanmadası 'ndan cekilmesini talep etti. Kuzey Kore'nm ABD Buyükelçisi Pak Gil Yon, AP'ye verdiği demeçte, "Güney Kore'de Amerikan birliklerinin varlıgını surdürmesi için ne gibi bir gerekçe olabilir? Bu fikirlerin cekilmesi artık çok acık biçimde zonınlu" dedi. Şîmdi sıra BM Barış Gücü'ndeBM özel temsilcisi Vance'ın girişimiyle Sırbistan ve Hırvatistan arasında varılan ateşkes dün yurürlüğe girdi. BM, taraflann ateşkese uyması durumunda, 10 bin kişiden oluşan Barış Gücü'nü Yugoslavya'ya gönderecek. Dış Haberier Servisi — Bir- leşmiş Milletler özel Temsilcisi Cjrns Vaace'ın ginşımleriyle Sırbistan ve Hırvatistan askeri yetkilileri arasında önceki gun vanlan ateşkes anlaşması dün TSİ 19.00'dan itibaren yürurlu- gegirdi. Vance, kabul edilen ba- nşplanı uyannca Yugoslavya'- ya gönderilecek 10 bin kişilik BM Banş Gücü'nün çatışma böigelerınde konuşlandırılması i^in taraflann ateşkes anlaşma- sıca bağlı kalması gerektiğini vurguladı. Cyrus Vance, dun Yugoslav- ya'dan aynlarak New York'a gitti. Vance, yeni BM Genel Sekreıerı Butros Gali'ye Sırplar ve Hırvatlarla yaptığı gönişme- ler ile vanlan aniaşmaya ılişkin bir rapor sunacak. Vance, Belg- rad'dan aynlmadan önce TAN- JUG'averdığı demeçte, "Arük her sey iki taraftan da liderierin ateşkesi koruma konusunda gösterecegi kararlüığa bağlı" dedi. Taraflar arasında sağla- nan anlaşmaya karşın BM Ba- nş Gücü'nUn çatışma bölgele- rinde konuşlandırılması ıçın dün yurürlüğe giren ateşkese "kesiıılikle" uymalan gereki- yor. Ateşkesın yurürlüğe gırmesı- nin ardından Hırvat ve Sırp kaynaklar birbirlerini ateşkesi ihlal etmekle suçlarken bağım- sız kaynaklar, ateşkese buyük ölçüde uyulduğunu bıldiriyor- lar. Saraybosna'da basına verilen bilgiye göre Sırbistan, Hırvatis- tan ve federal ordunun onayı alındıktan sonra ateşkese uyul- ması halinde BM Güvenlik Konseyi'nin kararıyla Yugos- lavya'da belli bölgelere asker yerleştirilecek. Banş planı, ma- vi berehlerin Doğu ve Batı Slo- venya ile Krajina'da geçıcı ola- rak oluşturulacak uç bölgeye yerleştirihnesini öngöruyor. BM askerlerinın yerleştirilme- lerinden önce bu bölgelenn ke- sin smırlan, BM ile yerel yöne- ticiler arasında yapüacak görüş- melerle saptanacak. Zırhlı birlik ve helikopterler- le donatılacak mavi berelilerin yerleştirıleceği bölgelerdeki fe- deral ordu birlıklerıyle Hırvat milisleri tamamen çekilecekler. Bu bölgelere giriş çıkışlann de- netimi, federal ve Hırvat kuv- vetler tarafından yapılacak. Makedonya sorunu Bu arada, Stelyo Berberakis- in Atina'dan bildirdiğine göre Yugoslavya'nın Makedonya Cumhuriyeti ile Yunanistan tek- nık heyetlerı arasında dun yapı- lan göruşme yanda kesildi. Yu- . nanistan Dışışîen Bakaniığı Söz- cusu Emanuel Kalamidas, Ati- na'nın "Makedonya" adının kullanılmasına üışkin itirazlanm hatırlatarak "Tarihi tahrif eden ve Yunanlılan asagılayan sahte bir kimligi kabul etmeyecekleri- ni kesin bir dille anlatüklaruu" söyledı. Makedonya heyeti ise aralanndakı anlaşmazlık nokta- larını incelemeden önce Atina 1 nın ilerı surduğu ön koşulları kabul etmedi. Kalamidas, Ma- kedonya heyetinin, "Cumhuri- yetlerinin isminin değistirilmesi konusuna Urtısmak için yetkili olmadıklannı söylemesi Üzerine Yunan tarafımn görüşmeyi ya- nda kestigini" acıkladı. Make- donya heyeti ise göruşmelerin yararlı olacağını belirterek sur- durulmesim umut ettıklennı bil- dirdi. GELDI!tŞTE OCAK SAYfSI YENİ MAC'LER • QUICKT1ME • HYPERCARD MAC1NTOSHTA MUHASEBE \ E LOGO MODÜLER SİSTEM MACROCOSMOS. MAC DUNYASINDAN HABERLER MACERA. 1991 'İN EN İYİ MACVYUNLAR1 • C/>: PISI PISİ BAYİNİZDEN İSTEY İNİZ