Katalog

*\lışverişi Pamıjkbank "Vligros Kart'la yapın. Hesabı Hesabnız ödesin. »AMUKBANKfSl Cumhuriyet Alışverişte de işJem tamam! PAMUKBANK iyi b a n k a d ı r "VIL / SA'I 24200 f 250C TL (KDV dahil) KtMUSÜ YUMUS NADİ (1924-1945) BASYAZARI- NADİR NADİ (1945-1991) 4 OCAK 1992 CUMARTESİ I>emiıd ve İnönü, Cumhuriyet'e açıklamalannda, Özal'ın alışkanlıklanndan vazgeçmesini istediler: û memıırn olnıaıııA_NKARA (Cumhuriyet Bu- rosa) — Başbakan Siılcyman Demirel ile Başbakan Vardın- cısı ErdaJ İnönü, dün Cumhu- riyet'e yaptıklan açıklamalarda, Cuınhurbaşkanı özaTın eski alışkanhkJarından vaz.geçmesi gerektiğini söylediler. Demirel, bu konuda '"Çanka- ya'nın memuru degilin, olnuun" dedi. "Benim işim pıiniz ya da kriz çıkartmak degildir" diyen De- mirel, Cumhurbaşkam Özal'ın eskj anşkanhklarında inat etme- si haJinde ne olabileceğine iliş- kin bir soruyu da şöyle yanıtla- dı: " O zaman Cumhurbaskan- tagı'aı kararnameler konusunda teıiıis etmek lazun, yani by- pass..." Devlet protokolüyle ilgili ola- rak herhangi bir kusurunun ol- mayacağını Cumhuriyet ' e açık- layan Demirel şöyle dedi: "O bendeo bir konuda bilgi istedi- ginde ya da benim kendisinden bazı ricalanm oldugu zaman Çankaya'ya çıkanm. Bir ba- kantaı göriişmek istiyorsa söyler, onu da gönderirim. A m a ben İŞİM PÜRÜZ ÇIKARTMAK DEĞİL HÜKÜMETİN ÖNÜNÜ TIKAMASIN Cumhurbaşkanı benden bir konuda bilgi istediğinde ya da benim kendisinden bazı ricalanm olduğu zaman Çankaya'ya çıkanm. İşim pürüz çıkartmak değil. Bir bakanla görüşmek istiyorsa söyler, onu da gönderirim. Ama ben Çankaya'nın memuru değilim ve olmam. Özal geçmişteki fiili başkanlık ahşkanlığını devam ettiriyor. Bu tür (t/tfü - -"^İTR alışkanlıkların sürmesine *.\G ^**İİA anayasa olanak tanımıyor. , İcra sorumluluğu tanımadığına göre Sayın Özal'ın sorumlu hükümetinönünü tıkayacak nitelikteki işlemlerinden vazgeçeceğine inanıyoruz. Çankaya'nın memuru değilim ve olmam." öte yandan Başbakan Yar- dımcısı Erdal İnönü de dün Cumhuriyet muhabirlerinin so- rulannı yanıtlarken şöyle dedi: "İcra sorumluluğu taşımadı- ğına göre Sayın Özal'ın sorum- lu bukümetin önuniı tıkayacak niteiikteki işlemlerinden kısa za- manda vazgeçeceğine inanıyo- ruz. Cumtaurbaşkam'nın hiikü- mete muhalcfet yapma işlevi yoktur. Bu konuda hiikümetin karşısında muhalefet partileri vardır." İnönü, özal'ın geçmişteki "fiili başkanlık" alışkanlığını devam ettirdiğini belirterek "Cumhurbaşkanı'nın bu tür alıskanlıkiarını sürdürmesine anayasının olanak tanımadığını" vurguladı. Demirel, dün Çankaya Mer- kez Camii'nde cuma namazını kıJdıktan sonra Güniz Sokak'ta- ki evinde gazetecilerin soruları- nı yanıtladı. Görevlerinin parla- mentoyu, siyasi iktidan ve Cum- hurbaşkanı'nı anayasadaki yeri- ne oturtmak olduğunu vurgula- yan Demirel, Özal'ın tavnnı de- ğerlendirirken Türkiye'de 1983 rejiminin getirdiği bazı alışkan- lıklar olduğunu, bunlan bir ke- nara atmaya çalıştıklarını söyle- di. Demirel, kuvvetler aynlığı prensibini işletmeye calıştıklarıru anlattı ve "Biz seçim öncesinde Çankaya bakkında çok konus- tuk. 1leri geri konustuk. Ama nihayet millet, siyasi iktidan ver- di. Verdikten sonra da devletin işlemesi (azundı. Seçim öncesin- deki düşüneelerimizi ortaya ko- yup devletin tepesinde bir kav- ga istemedik. Devletin işlemesi- ne ondan öne aldık" diye konuş- tu. Devlet protokolüne uymanın kendilerini küçültmediğini vur- gulayan Demirel, "devletin tı- kanmasına izin vermeyecekleri- ni" söyledi. Başbakan Demirel, sözlerini şöyle sürdürdü: "1991 rejiminde imzaya gidi- yorsan, bunu götürdügün kişi, 'getirdiğinin içine bakarım' de- mek durumundadır. Ama o du- rumda olunca, 'Evvelden alaca- ğınız kararlan gösterin, sonra karar alın' dedigi anda demok- ratik sistem öliır. Ama madem bu böyle, buna yeni bir sekil ve- rinceye kadar sorun çıkarttır- mam." Demirel, sorunlann uygarca çözüleceğini, karamame soru- nunun da aşılacağını, ancak hü- kümetin sorumiuluğunu yerine getirmek için kadrosunu oluş- turmasının zorunluğu olduğunu kaydetti. Cumhurbaşkanlarımn eskiden de kadrolaşma konu- sunda müdahaleleri olduğunu ammsatan Demirel, "Kimin önüne, 'Ai şunu imzala' diye bir- şey konulsa, kim olursa olsun kişi üstiine bakmadan, 'Bunun içinde ne var' diye araştırmadan imzalamaz. Ya imzasına gerek (Arkası Sa. 17, Sü. 7'de) ^ANAYASA ŞIKLIĞI AHMETTAN 5. Sayfada ^ BAKANLARDAN TEPKİ 6. Sayfada ^ DEMİREL'DEN 'ANGLOSAKSON' FORMÜLÜ 6. Sayfa Meclis'te Starl'e fatura sorgusu DYP Sakarya Milletvekili Ahmet Neidim, Meclis Başkanlığı'na verdiği önergede, Starl'in reklam karşılığı faturalannı, usülüne göre verip vermediğini ve bunların nasıl vergilendirildiğini sordu. Istaobul Haber Servisi — DYP Sakarya Milletvekili Ah- met Neidim, Starl'in reklam karsıüğjnda usulüne uygun fatu- ra verip vermediğini ve vergilen- dirilip vergilendiribnediğini sor- du. DYP'li Neidim, TBMM Baş- kanJbğı'na verdiği, Maliye ve Gürorük Bakanı Sümer Oral'ın yanıtlamasını istediği önergesin- de, Starl televizyonuna, Türki- ye'deki MBI adlı şirket aracılı- ğıyla reklam alındığı, daha son- ra merkezi Liechtenstein'da bu- lunan Magic Box Internatio- nal'a transfer edildiği, buna kar- şıük reklam verenlere Türkiyei deki şirketin tahsilat makbuzu veriürken yurtdışındaki şirketin (Arkası Sa. 17, Sü. l'de) Zam üstiine zam RiLslar 'serbest fiyat' ıııalıkûmu Fijatlann serbest bırakılmasının ikinci güıünde, zamlann yaıattığı şok sürüyor. Moskovalılar, dayak yeniş gibi. MJUANAJSArınhaberi 11.Sayfada FÎTATLAR TÜM BDT'DE SE1BEST BIRAKILIYOR 1 1 . Sayfada GLRCÜ LtDERDEN DtlENİŞÇAĞRISI 11.Sayfada Ekonomik önlem hazırlığı Çiüer:Paket en erken 16 ocaktaSHP'liler devrede Tansu Çiller, ekonomik istikrar için önlemler paketini 16 ocaktaki Bakanlar Kurulu'na yetiştirmeye çalışacaklarını söyledi. SHP'Iiler hafta başından itibaren paket çalışmalarına katıldı. OSMAN ULAGAY Merakla beklenen "ekono- mik önlemler paketi"ni biraz daha beklememiz gerekecek. Kı- sa, orta ve uzun vadeli hedefle- ri içerecek paketi oluşturma ça- lışmalarının çok yönlü olarak sürdürüldüğünü beürten Devlet Bakanı Tansu Çiller, bu neden- le kesin bir tarih vermek isteme- diğini, ancak bir bütün olarak paketi 16 ocaktaki Bakanlar Kurulu toplantısına yetiştirme- ye çalıştıklarmı söyledi. Tansu Çiller'in verdiği bilgi- ye göre paketin önemli unsurla- rından birini, dörtlü bir çahş- Kar kalınlığı birçok bölgede 1^ metreye ulaştı. Doğu ve Güneydogu'nun küçük yerleşim birimlerinde oturanlar, en yakın merkeze ulaşmaya çalışıyor. (Fotograf: KADİR CAN) Karlar düşer, Güneydoğu ağlar Tipi ve çığ sonucu 5 kişi daha öldü, 3 kişi kayboldu. Yakıt fîyatlan yükseldi. Halk tezeğe hücum etti Haber Merkezi — Dondurucu soğuklar, kar ve tipiyle birlikte gelince yaşam yurdun birçok yerinde felç oldu. Kar, tipi ve çığ düşmesi sonucu 5 kişi öldü, 3 kişi de kayboldu. Doğu ve Güneydoğu'yla Karadeniz'deki birçok merkezde okullar tatil edildi. Yollar 1.5 metreye ulaşan kar yüzünden kapanınca ulaşım durdu. Yakıt fiyatlannda ciddi yükselmeler oldu. Cumhuriyet muhabiri Ali Sevmiş'in haberine göre Hakkâri-Van Karayolu'nun 40. kilometresinde yol açma çalışmaları yapan Karayollan ekipleri üzerine çığ düştü. Onceki akşam 20.00'de meydana gelen olayda grayderderki operatör Şevket Koldaş ile yardımcısı Cevdet Savcı öldü. Hakkâri Vahsi Necati Develioglu'ndan edinilen bilgiye göre önceki gün Yüksekova-Şemdinli arasındaki Haruna geçidinde ulaşıma kapanan yolu açmak için çalışma yaparken düşen çığ sonucu Karayolİarı'na ait kamyonun içerisinde mahsur kalan 4 Karayollan işçisi, Güzelkonak köylüleri ile jandarma tarafından telsizle yapılan muhabere sonucu öğle saatlerinde kurtarılarak köye götürüldüler. Öte yandan Şemdinli ilçesinin Günyazı nahiye^ine bağlı Tanyolu mezrasına dün sabah saatlerinde düşen çığ, 3 evin tamamen yıkılmasına neden olurken çığın geldiğini gören köylülerin zamanında evlerini terk etmeleri sonucu olayda can kaybı olmadı. Önceki gün Karabey köyüne çığ düşmesi sonucu yaşamını yitiren 9'u kadın 19 kişinin cenazeleri, Yüksekova ilçesinden giden yetkililer ve vatandaşların çabası (Arkası Sa. 17, Sü. 6'da) THY'ye zorunlu înîşUçak alımına engel Kamu Ortakhğı İdaresi, zarar eden THY'nin 500 milyar lira sübvansiyon istemesi üzerine bu kuruluşun küçülmesini önerdi. İDRİS AKYÜZ ile 600 milyon dolarhk Airbus THY'nin 1991'deki zararı ise planlan da altüst edeceği gibi A-340 uçak alımı projesinin dur- yaklaşık 500 milyar lira oldu. THY bünyesinde, personel kı- THY'nin bazı yatırımlannı durulmasını, filodaki "bir veya THY yetkilileri, böyle bir uy- sıntısına kadar varabilecek sı- durdurması ve şirketin küçültül- birkaç" Airbus uçagının da sa- gulamaya gidildiğinde "tek kıntılara yol açacağı belirtüdi. mesi isteniyor. tümasuıı önerdi. pazar" haline gelen Avrupa'da Hükümetin "istikrar Kamu Ortaküğı İdaresi Baş- 1992'de 5 trifyon lira ciro bek- rekabet edebilmenin mümkün programı" çerçevesinde, bazı ka- kanlığı (KOl), THY Genel Mü- leyen THY, bu yıl 1 trilyon 200 olmayacağını söylediler. Aynca mu kuruluşlannın yatınmlannı dürlüğü'ne gönderdiği bir yazı milyar uçak taksidi ödeyecek. küçülmenin, ileriye yönelik (Arkası Sa. 17, Sü. î'te) Ünîversitede hesaplaşma1402'likler muhalefette başı çekiyorlar Üniversitelerde Doğramacı'nın yeniden atanmasına ve YÖK'e karşı protestonun başını 12 Eylül döneminde üniversitelerden atılan ve istifa eden 1300'ü aşkın öğretim görevlisi çekiyor. Danıştay'ın kararıyla çoğu iki yıl öncesi görevine dönebilen 12 Eylülzede öğretim görevlileri, eylemlerini sürdürme kararındalar. HAKAN AYGUN ANKARA — 12 Eylül döne- minde üniversiteden uzaklaştın- lanlar, YÖK'e ve Başkanı Prof. Dr. lhsan Doğramacı'ya karşı muhalefetin başını çekiyorlar. Prof. Doğramacı'nın yeniden YÖK Başkanhğı'na atanması üniversitelerde "12 Eylül hesap- laşması"nı başlatü. 12 Eylül dö- neminde 1402 sayüı Sıkıyönetim Yasası'yla 41'i profesör, 28'i doçent, 4'ü de öğretim üye yar- dımcısı olmak üzere toplam 73 (Arkası Sa. 17, Sü. 2'de) mayla hazırlanmakta olan "is- tikrar programı" oluşturacak. Bu program DPT'nin belirle- yeceği makro hedeflere göre Maliye Bakanlığı'nın bütçe ça- lışmasını, Merkez Bankası'nın para programını ve Hazine'nin borçlanma programını içerecek ve ekonominin 1992 gündemini ortaya koyacak. Orta ve uzun vadeli hedefler, hazırlanmakta olan paketin di- ğer bir unsurunu oluşturacak. KİT reformu, vergi önlemleri ve finans kesimi reformu bu kap- samda ele alınacak. Orta ve uzun vadeli hedefler, (Arkası Sa. 17, Sü. 7'de) Oöviz fırladı Dolar 80 lira artü, nıark düştü Serbest döviz piyasasında dün sabah saatlerinden başlayarak artış gösteren yabancı paralar, akşam saatlerinde yeniden inişegeçti. TL karşısında değer kazanan, yalnızca dolar oldu. Ekonomi Servisi — Döviz tevdiat hesaplarında stopaj ora- rumn yüzde 25'e çıkanlmayarak yine yüzde 10*da tutulması, dö- viz piyasasına sabah saatlerinde bir ara canlılık getirdi. Başta do- lar olmak üzere yabancı paralar Tilrk Lirası karşısında değer ka- zandı. Ancak, akşam saatlerin- de dolar dışındaki para birimleri geriledi. Dolar ise Rusya'da fi- yatlann serbest bırakılmasından etkilenerek prim yaptı. Bu geliş- meler ÎMKB'yi de etkiledi ve ye- ni yılda beklenen yükseliş ger- çekleşmedi. Yeni yılda döviz tevdiat hesap- larında stopajın yüzde 25'e çı- kartılması kararı alınmıştı. An- cak yeni hükümet bu uygulama- (Arkası Sa. 17, Sü. l'de) BORÇLAR SARKTI, İCRA PATLADIŞEM0L KOMUKÇU'nun haberi Ekonomide ÖDÜLLER VE FODULLAR Halûk Şabin 2. Sayfada HALK SEVGİSİ Necati Cumah 2. Sayfada CUMHURBAŞKANININ YETKİLERİ Pertev Btigen 2. Sayfada KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI Stefanos Yerasımos 2. Sayfada EKMEK DERDİ, AŞ DERDİ, U>fUTTURDU SOVYETLERİ Türker Alkan 4. Sayfada SARKİS'SİZ 'SARKİS TARTIŞMASI' Beral Madra 9. Sayfada ÎKİ OLAY, BİR DtZİ DERS Yağmur Atsız 10. Sayfada EKONOMİDE KULİS Meral Tamer 13. Sayfada TUTARLI OLMAK Mehmed Kemal 14. Sayfada Bugün / Bilim Teknik Bilgisayarda ilk çanlı beyin Gökova / 3. Sayfada Çevre dostu, santrala düşman Sergi /9. Sayfada Hangisi gerçek Rembrandt? KKTC /10. Sayfada Denktaş'tan Ankara'ya mesaj Pamuk ipliği / Ekonomide Çağlahn şirketi dampingci çıktı İdris Adıl TV / Arfca Sayfada Âsıkolmayı sevendedektif Konut'tan Köşk'e... Lumhurbaşkanı Özal eski alışkanlıklann- ai kurtulabilecek mi? 3u sorunun nedeni biliniyor. 3ır zamanlar, fiilen başkanlık sistemi uy- çiamıştı Özal. Çankaya Köşkü'ne çıkmış- t ıma parti liderljğini de hükümet başkan- Ijnı da elden bırakmamıştı. ^ıkbulut döneminı anımsaym: Tokmak fetdi elindeyken, davui da Başbakan'ın boy- ında asılı değil miydi? O ANAP'lı günler artık geride kaldı. Ama Sayın Özal bu gerçeğı kabullenebı- lecek mi? Şimdilik kuşkulu. Bu gerçeği kabullenmekte zorlanıyor. Hâ- lâ o eski güzel günlerin özlemi içinde dav- ranması da ne yazık ki politikada ipleri geriyor. Başbakan Yardımcısı İnönü dün Cumhu- (Arkası Sa. 17, Su. 6'da) HASAN CEMAL Singapur'da çiklet çiğneme yasağıDış Haberler Servisi — Sin- gapur ilginç yasaklarla dünya- nın dikkatini üzerine çekiyor. Açık yerlerde sigara yasağı uygulayan, tuvaletlerde sifonu çekmeyenlere ağır para cezası verilmesini kararlaştıran Singa- pur hükümeti bu kez de çiklete yasak getirdi. AFP'nin haberine göre çiklet yasağı dün yürürlüğe girdi. Bu- na göre çiklet imalatı, dışalımı ve satışı yasaklanırken, yaban- cılara da ülkeye girişlerinde üzerlerinde bulunan çikletleri deklare etme zorunluluğu geti- rildi. Hükümet, çiklet yasağına iliş- kin olarak yaptığı açıklamada, "Çiğnenip, metro istasyonları- na atılan çikieder, trenlerin nor- mal seferini aksabyor, metroda- ki trenlerin kapılannın kapan- masını önleyip güvenli yolculu- ğu engelliyordu" denildi. Karar uyarınca, Singapurlu- lar üzerlerinde çiklet taşıyabile- cekler, ancak çiğnediği çikleti cadde, sokak ve kamuya açık yerlere atmak suretiyle "suç işleyenlere" 307 dolar (1 milyon 600 bin lira) para cezası kesile- cek. Singapur hükümetinin aldığı ve ABD Başkanı George BusiT- un bu ülkeye yaptığı ziyarete rastlayan yasak karanmn uygu- lanmasından önce, halkın dük- kânlara hücum ederek çiklet stoğu yaptığı bildiriliyor. Ajanslar, yasak uyarınca ya- bancılara getirilen deklare zo- runluluğunun, Bush ve yanında- kiler için uygulanmadığını bil- dirdiler. Havaalanı gümrük yet- kilileri, bu konudaki önergenin henüz ellerine ulaşmadığını kay- dettiler. Yasalara ve kurallara sıkı sı- kı uyulan Singapur'da cinayet, adam kaçırma, silah kullanma ve silah kullanmaya girişim ve uyuşturucu kaçakçılığı suçları- nı işleyenler idama çarptınuyor. Cinayete girişim, soygun ve ırza tecavüz, kamu mallarına zarar verme suçlannı işleyenle- re kamçılanma cezası veriliyor. Ağır cezalann uygulandıfc (Arkası Sa. 17, Sü. l'de)