Katalog

DIŞ HABERLER CUMHURİ/ET/9 Bağımsız Devletler Toplulugu Gelecek,sisler arasında Efci So^yet cumhuriyetleri arasmdaki görüş aynbklannın giderilmesi yolundaki umutlar 1992'ye kaldı UÜRCİSTAN Miihalefet 'son darbe'ye hazır Gürcistanmufcalefet kuvvetleri, Devlet Başkanı Gamsahurdia'ya "son darbeyi indirmek" üzere hûkümet rnerkzinin çevresinde tank vetoplarla nnevzilendi.Sadınyı başlatmak için takviye kımetlerinbaikente gelmesi bekleniyor. Minsk zirvesi, BDT üyesi cumhuriyetler arasındaki görüş ayrılıklarını iyiden iyiye ortaya çıkardı. BDT liderleri yalnızca nükleer silahların tek elden kontrolü için anlaştılar. Dış Haberler Servisi — SSCB'nin yerini alan Bağımsız Devletler Toplulugu (BDT), 1992'ye üyeleri arasındaki derin görüş ayrılıkları ve geleceğe yö- nelik belirsizliklerle girdi. BDT liderlerinin önceki gün Minsk'- te gerçekleştirdikleri zirve de, toplulugu yeni yılda çetin bir sı- navın beklediğini ortaya çıkar- dı. BDT üyesi cumhuriyetler, özellikle savunma ve ekonomi alanlarında SSCB'nin dağılma- sıyla ortaya çıkan görüş ayrılık- lannı Minsk zirvesinde gidere- mediler. Cumhuriyetler, yalnız- ca nükleer silahların tek elden denetimi konusunda anlaşmaya vardıiar. Ajanslar, giderilemeyen görüş aynhklanrun BDT'nin ge- leceğini tehdit ettiğini belirtiyor- lar. Minsk zirvesinin sonuçlan, BDT açısından bir çöküntü ola- rak değerlendiriliyor, ancak top- lulugun yeni yılda, cumhuriyet- ler arasında görüş aynlıklannın asgariye indirilmesi ile varlığını sürdüreceği de çeşitli çevrelerce dile getiriliyor. BDT'yi 1992'de bekJeyen teh- likeleri göstermek açısından Minsk zirvesinin ortaya çıkardı- ğı tablo şöyle: Zirvenin en tartışmalı konu- sunu oluşturan konvansiyonel güçlerin duzenlenmesi konusun- da çözüm iki ay ertelenirken bu- günkü statüyle mareşal Yevgeni Şapoşnikov'un "geçici başko- mutanugını" sürdürmesi karar- laştınldı. Boris Yeltsin, doruk toplantı- sının sonunda düzenlenen basın toplantısında, Ukrayna, Azer- baycan ve Moldavya'nın kendi ordulannı BDT ortak komutan- Iığına bağlamama isteklerinin kabul edildiğini, öteki sekiz cumhuriyetin ise şimdilik ortak komutanlığa bağiı kalacaklan- nı söyledi. Minsk doruğunda stratejik nükker kuvvetler konusunda da bir anlaşma imzalandığı açık- landı. Ancak bu anlaşmada, nükleer silahların nihai kontro- lü daha önce Yeltsin tarafından açıklandığı gibi Rusya liderine değil, BDT devlet başkanlarına bağlı olan geçici Başkomutan Mareşal Yevgeni Şapoşnikov'a veriliyor. Toplantının ikinci önemli tar- tışmalı konusunu oluşturan eko- nomik refonn alanında da gö- rüş aynlıklannın asılamadıgı bildirildi. Ukrayna Devlet Başkanı Le- onid Kravçuk, yalnızca Rusya Merkez Bankası'nın tüm para politikasını tek başına belirleye- ceği bir "ruble bölgesi"ne dahil olmayı kabul edemeyeceklerini vurguladı. BDT donığunun sonunda ko- nuşan Beyaz Rusya Yüksek Sov- yet Başkanı Stanislav Şuşkeviç, toplantının belirgin başarısızh- ğını perdelemeyi amaçladığı an- laşılan bir açıklamayla, "Top- lantı için hazırlanıp da iizerine imza konulmanuş hiçbir belge- nin kalmadıgııu" öne sürdü. Ancak liderlerin, Bağımsız Devletler Topluluğu'nun temel ilkelerini belgeleyen bir "BDT şartı"nı imzalama fıkrinden bi- le vazgeçmelerinin, üye cumhu- riyetler arasındaki görüş aynlık- lannın ne denli büyük olduğu- nun kanıtı olduğu belirtih'yor. Aynca, BDT'nin koordinas- yon organlan olarak Devlet Baş- kanlan Konseyi ve Hükümet Başkanlan Konseyi'ne ilişkin anlaşmanın, ancak "geçici" sta- tüyle imzalanmış olmasının da topluluk içi sorunlann aşüama- dığının göstergesi olduğu kayde- dilivor. ÖB Haberkr Serrisi — Gür- Oevlet Başıanı Zviad Ganuh«rdiaY de.irmek üze- re 22araJıkLahükiaıet merke- ziri kuşatarai saldırıya geçen mutakfet güçieri, "diktatör" olarak nitelediklerni Gürcü li- dere "$o«ı dai>eyi indirmeye" haarianıyor. Mihaırfet güçieri- nin Tıflis'în rnerıezndeki hükü- m e binasınınçevresindeki stra- tejik nokcalara onk. top ve zırh- h a-at -yerleştirdıkleri, buna kar- şıbk Gamsahudia yanlılarının da nrhlı araçlaria bna çevresin- de savunrna dtani iidıklan ha- ber veriliyor. Muhalefet saflarmda dün sa- baJ-.tan itibartn gözlenen hare- ketHhk, Gamsahuraa yanlılan- nıneiindeki bukumet merkezi- ne karşı geniş çaph bir saldırı başlatılacağı klenımini verdi. Muhalefet kuvvttleri, ellerinde- ki zırhh araç, tank ve 12 mm ça- pındaki toplan bmaıın çevresin- dekı stratejik noktakra yerleştir- diler. Gamsahurdia yanhları da savunma önlemleri alarak elle- rindeki çok sayıda arhlı perso- nel taşıyıcısıyla T-54 tipi Sovyet yapunı bir tankı biaa çevresin- de mevzilendirdıler. Muhalefet güçleri on gündür kuşaima altında tuttukları Gamsahurdia'ya "son darbeyi indirmeye" kararlı görünüyor- lar. Nitekim muhaüf komutan- lar "nihai sal<kmı" doğruluyor- lar, ancak zamnına ilişkin bil- gi alınamıyor. Muhalefette yer aları Ulusal Muhafızlar'ın İco- mutanlanndan Gehı Lankava, gazetecilerin sonılannı yanıtlar- ken, "Evet saidın olacak. Ancak başlamak için takviye beküyoruz" dedı. Gamsahurdi- a'nın devrilmesinin Gürcistan'a yılbaşı armağanı olacağmı belir- ten Lankava, "Yeni yılda kutla- yacak bir ş«yimiz olmaiı" diye konuştu. Muhalefet güçlerinin, bekle- tilerin aksine önceki gün saldı- rıya geçmemeleri ve liderlerinin dün takviye beklediklerini ifade etmeleri dikkat çekti. Ancak söz konusu takviyenin nereden ve ne zaman geleceği ögrenilemedi. "Gamsahurdia'su bir yeni yıl" beklentisi içinde olan mu- halefet liderlerinin çok da iyim- ser olmadıkları gözleniyor. Es- ki Dışişleri Bakanı Georgy Roş- tarya da dün gazetecilere verdi- ği demeçte benzer kaygılannı di- le getirdi. Roştarya "Ortam çok gergin. Çatışma alanı yayüıyor ve sokak cattşmalanna dönüşü- yor. Bu durnmun ne zaman ve nasıl biteceğini kestirmek güç" diye konuştu. Başlangıçta yalnızca eski Sa- vunma Bakanı Tengiz Kitovani önderliğindeki Ulusal Muhafız- lar'dan oluşan silahlı muhalefet güçleri yeni katılımlarla giderek genişh'yor. Jaba losd.vani önder- liğindeki silahli muhalefet gru- bu Mkedrioni'nin ardından, Vazha Adamia önderliğindeki Merab Kostava adlı milis gücün de muhalefet saflannda çatış- maya girdiği haber veriliyor. Bu arada, Gürcistan Sağlık Bakanlığı yetkililerince yapılan açıklamalara göre çatışmalann başlangıcından bugüne dek ölenlerin sayısı 53'e ulaşmış du- rumda. Aynı yetkililer, yaralı sa- yısını da 300 olarak veriyor. An- cak bu rakamlann doğnılatıl- ması mümkün görünmüyor. Başka kaynaklardan yapılan açıklamalar, ölü ve yaralı sayı- sının resmi rakamlardan daha yüksek olduğunu öne sürüyor. OLMAYAN DEVLETİN ASKERLERİ— SSCB'nin dagılmasıyla biriikte Sovyet askerlerinin ne olacağı da tartısıl- maya başlandı. Kızıi Ordu'nun ne tür bir işlev göreceği, cumhuriyetler arasında dağıtılıp dağıtılmayacağı sorularına beniiz net bir yanıt bulunamadı. Kızıl Meydan'da bir ABD'li çocukla batıra foloğrafı çektiren Kızıl Ordu askerleri, Rusya bayrağını temsil eden ve "iyi yıilar" yazaa bir panonun altında geiecekJerini düşünüyorlar gibi. (Fotoğraf: AP) KARABAĞ EiTineııîler BlVTden yardım îstediDış Haberler Servisi — Aze- rilerle Ermeniler arasındaki ça- tışmalann giderek yoğunlaştığı Dağlık Karabağ Ozerk Bölgesi'- nin Ermeni yönetimi, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlardan Azerüere karşı acil yardım istedi. özerk bölgedeki Ermeni ikti- dar organı yürütme komitesi, Birleşmiş Milletler, Avrupa Toplulugu, Bağımsız Devletler Toplulugu (BDT) ve topluluğun Genelkurmay Başkanı Yevgeni Şapoşnikov'a dün acil birer me- saj gönderdi. Mesajda, bölgede- ki Azeri birlikkrin baskent Hankenti'ni (Stepanakert) tank- larla kuşattıklannı ve kenti bombardımana tuttuklannı ileri süren Ermeni yönetimi, 'Azeri saktınlannın bir an önce durdu- rulmasını' istedi. BBC radyosu- nun Moskova radyosuna daya- narak verdiği habçre göre me,- sajda, "Dağlık Karabağ'ın Er- meni halkı, dünya kamuoyunun kendilerini Azeriler tarafından imha edilmekten kurtarmak için her şeyi yapacağına inanıyor" ifadeleri kullanıldı. Moskova televizyonu da Er- meni kaynaklara dayanarak dün verdiği haberlerde, bolgede Azeri-Ermeni çatışmasımn had safhaya ulaştığını ve geçen pa- zar günü meydana gelen çatış- malarda 15 kişinin öldüğünü bildirdi. 'Azeri tanklannın Han- kenti'ni (Stepanakert) dün bombalaması' sırasmda ise çok sayıda insanın öldüğü ve yara- landığı ileri sürülüyor. Mosko- va televizyonu dünkü yayuıında bombalanan kentin görüntüle- rine yer verdi. Ermenistan tçisleri Bakanüğı sözcüsü dün bir açıklama yapa- rak Azeri birliklerinin dün Han- kenti'ne 15 kilometre uzakhkta- ki Karaçınar adlı Ermeni köyü- ne saldırdığıru, ancak geri püs- kurtüldüğünü iddia etti. ~ Ankara, yeniyılda çok kutuplu bir dünyada dışpolitika yürütecek Diplomaside 1992 ıımııdıı SEMİH tDİZ ANKARA — En ?orlu yılla- rından birini gende bırakan Türk diplomasUi, veni yıla dış politika açısından "endişe" kadar "umut" üa ıçeren kan- şık duygularla gırdi. Hızla değişen bir dün\ada eşi olma- yan coğrafi konumunun em- poze ettiği baskılara karşın Ankara, bu konumun verdiği "avantajları" 1992'de daha da öne çıkarmayı planhvor. Sovvetler Biriiği'nın çökme- siyle ortaya çıkan veni denge- lerin, tekrar bir"*barut fıçısı"- na dönüşen Balkanlar'ın ve kronik sorunlan halen devam eden Ortadoğu'nun 1992'de Ankara'nın gündemini işgal edecek başlıca konular olaca- ğı tahmin ediliyor. Batı ile ilişkiler ABD ile olan ve daha çok as- keri işbirliğineda>anan ilişki- lerin \cni yılda da "aynı ra>- da" yürüyeceğı tahmin edılir- ken tüm dikkatlerinı kendı entegrasyonuna çevirmiş bu- lunan Avrupa Toplulugu ile ilışkilerin 199J_de daha da "arka plana düşmesi" An- kara"dakı gend beklentiler arasında yer alıyor Türkiye- nin bu bağlamda çok yakında izleyeceği gelişmelerin başın- da ise "Birleşık Avrupa için oluşturulmaya çalışılacak ye- ni savunma hüviyeti geliyor. Ankara bu çerçevede özellikle Batı Avrupa Birliğı ile ilgili ge- lişmeleri yakın takibe alacak. AT'nin Maastrich zirvesiyle Ankara'ya sunulan BAB'A "ortaklık iiyeliği" ise Türk diplomasisi tarafından 1992'- nin ilk yansında değerlendiri- lerek karara bağlanacak. Türkiye'nin umudu, BDT'nin bir an önce gerekli kurumla- rıyla kendini ortaya koyması ve SSCB'nin çözülmesiyle or- taya çıkan "dağınıklığın" gi- derilmesi. Nükleer silahlara sahip ve aralannda ciddi siya- düşünen Ankara, bu yoldan Azeri-Ermeni çatışması gibi bölgesel gerginliklerde de "ya- tıştırıcı rol" oynayabileceğini düsünüyor. Türkiye'nin Ermenisten ile ilişkilennin "normalleştirilme- sinin" ise bu cumhuriyetin parlamentosunda ağustos 1990'da kabul edilen "ege- menlik bildirgesi"nin 12 mad- desine Erivan tarafından geti- rilecek açıklığa dayandığı da hissettiriliyor. Türkiye açısından, 1992 yılı içinde SSCB'nin yerine kurulan Bağımsız Devletler Toplulugu (BDT) ile ilişkiler, Kıbrıs sorunu, AT iiyeliği, Ortadoğu, Balkanlar ve ABD dış politikada öncelikleri oluşturuyor. 1991 yılı sonlarında hareketli bir dış politikaya yönelen Ankara, 1992 için umudun yanı sıra çeşitli kaygılar da duyuyor. si çekişmelere girebilecek yeni cumhuriyetlerin bulunması ba "stabilizasyon" gereksın- mesini Ankara açısından da- ha da yaşamsal kıîıyor. Konsolosluk açmayı karar- laştırdığı Ermenistan harıç. BDT'ye üye cumhuriyetlerin tümüyle büyükelçilik düze- yinde ilişki kurmaya hazırla- nan Türkiye, bu bağlamda "Türki cumhuriyetlerle" içerık açısından daha "özellikli" iliş- kilere yönelmeyi planhyor. Bu çerçevede Türkiye'nin "mo- dd" rolünü ön planda tutmayı Ankara'nın, Türk dış politi- kasına etkileri nedeniyle geliş- melerini çok yakından izlediği diğer bölge de Balkan > arıma- dası. Bu nedenle Almanya'nın Hır- vatistan ve Slovenya'yı tanı- ma kararını eleştiren Ankara. bunu Balkanlar'daki parça- lanmayı hızlandıracak ve tan- siyonu arttıracak bir gelişme olarak görmüştü. Ancak Al- manya'nın butün Avrupa'yı bir "oldubitti"> le karşı karşı- ya bırakması sonunda, Tür- kiye'nin ayırım yapmadan Yugoslavya'daki tüm cumhu- riyetleri tanımasının yeni yıl- da hızla gündeme geleceği sanılıyor. Kuzey Irak'ta halen devam eden otorite boşluğunun ayn- lıkçı unsurlara hareket sahası sağlamaya devam etmesi, Türkiye'nin 1992'de de bu "cephe"de askeri açıdan sü- rekli "hazıriıkh" olmasını ge- rektirecek. Irak ile ilişkilerin yeni yılda da Bağdat'ın BM ile olan ilişkilennin empoze ettiği koşullar ile sınırlı kalacağı tahmin ediliyor. Suriye ile ilişkilerin ise bu ül- kenin Ankara'nın büyük has- sasiyet gösterdiği "sınır güven- liği" konusuna vereceği önemle orantılı bir biçimde ilerleyip gerileyeceği tahmin ediliyor. Türkiye'nin önüne çıkacak olan ılk dış politika sorunlan arasında Kıbns bulunuyor. Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin yeni yılın üçüncü gününde KKTC'yi ziyaret edecek, ar- dından Ankara'da ABD yö- netiminin Kıbrıs Koordinatö- rü Ledsky'i kabul edecek. Ânkara'da Yunanıstan ile ıliş- kilerde yeni yılda da büvük ilerlemelerin sağlanması bek- leniyor. Bir yandan "AT'nin gündemine angaje olan" diğer yandan ise "Balkan dengeieri- ne oynamaya çalışan" Atina'- nın 1992'de Türkiye'ye yöne- lik büyük bir olumlu açılımda bulunacağı tahmin edilmiyor. Hepinize Teşekkür Eder Mutlu Yıilar Dileriz Kalite ve zamanında teslim konusundaki prensiplerimizi korumada gösterdiğimiz titizlik nedeniyle bizleri seçen ve kuruluşumuz fabrikalarına ve ürünlerine güven duyan tüm müşterilerimize; Bütün bir yıl boyunca olağanüstü özveri ve hizmet anlayışı ile çalışan tüm çimento bayi ve tali satıcılarımıza; Gece gündüz, yağmur-çamur demeden her türlü koşullarda bizlerle beraber olan ve müşterilerimizi memnun etmek için çabalayan nakliyecilerimiz ve şoför kardeşlerimize: Müşteri istek ve hizmetlerinin aksaksız yürütülebilmesi için çabalarını esirgemeyen tüm işçi, memur ve yöneticilerimize Sonsuz Teşekkürlerimizle, Mutlu Yıilar Dileriz. Ç İ M E N T O *Âfyon *Anadolu (Kartal) *Ankara *Balıkesir *Söke *Trakya (Pınarhisar) SET ÇİMENTO bir SET GROUP HOLDİNG A.Ş kurjluşuüur. Rus tankları Pakistan'a • FRANKFURT (AA) — Almanya'nın Doğu eyaletlerindeki Sovyet garnizonlannda bulunan T-72 tipi modern tanklanndan çok önemli bir bölümünün Pakistan'a satıldığı ileri süruldü. Bild gazetesinin Moskova'daki sağJam kaynaklara dayandığını beürttiği ve gazetenin yannki sayısında yayımlanacak habere göre 1.5 milyar dolarlık bu silah anlaşması, Rus Cumhurbaşkanı Yardımcısı Aleksandır Ruskoi iJe Pakistan hükümeti arasında imzalandı. Pakistan, sayısı binlerce olarak ifade edilen T-72 tipi tanklara karsdık Rusya'ya yiyecek ve tüketim maddeleri verecek. Bu maddeler de özellikle silah endüstrisinin bulunduğu Rus şehirlerinde dağıtılacak. Irak, Iran'ı zarara soktu • BtRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) — BM, 1980-1988 yıllan arasındaki Iran-Irak savaşı sırasmda Irak'ın Iran'ı 97 milyar dolar zarara ugrattığı saptandı. Genel Sekreter Javier Perez de Cuellar tarafından Güvenlik Konseyi üyelerine sunulan ve bir kopyası Reuter tarafından ele geçirilen raporda, Irak'ın savaş tazminatı ödemesi yerine, Iran'a yardım yapılması için bir "yuvarlak masa" kunılması önerisinin yer aldığı bildirildi. Raporun Iran'ı geçen ay ziyaret eden BM yetkilisi Abdülrahim Farrah tarafından hazırlandığı kaydedildi. Filistinli lidere saldın • KUDÜS (AA) — Israil'in işgali altındaki topraklarda yaşayan Filistinliler'in üst düzey liderlerinden Faysal Hüseyin'in Islamalar'ın taşlı saldınsına uğradığı bildirildi. Arap kaynaklar, Hamas hareketine bağlı bir grup Islamcının, Batı Şeria'daki Tulkarm, kasabasından halka hitap eden Hüseyni'ye taş ve şişe fırlattığmı ve "kahrolsun hainler" diye slogan attığını belirttiler. Kaynaklar, olayda Hüseyni"nin yara almadıgını, ancak daha sonra çıkan kavgada üç Filistinli'nin yaralandığını kaydettiler. Vietnam'da fırtına: 100 ölü • tiANOI (AA) — Vietnam'da cumartesi günü patlak veren fırtınadan dolayı ve az 100 kişinin öldüğü ve 400-500 kişinin kaybolduğu bildirildi. Resmi Vietnam Haberleri Gazetesi, Quang Ngai eyaletinde bir hortumun 78 kişinin, Quang Nam-Da Nang eyaletinde Ue fırtınanın 22 kişinin ölümüne yol açtığını duyurdu. Gazete, iki eyalette toplam 400-500 kişinin kaybolduğunu ve yüzlerce teknenin battığuu ya da tahrip olduğunu belirtti, ancak başka bilgi vermedi. Subic üssüne 1 yıl vade • MANİLA (AA) — Filipinler hükümetinin, Subic Deniz Üssü'nü boşaltması için 31 Aralık 1991'den itibaren bir yıl süre tanıdığını ABD'ye resmen bildirildi. FUipin cunıhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, bu konuda bir notanın Dışişleri Bakanlığı tarafından ABD Büyükelçiliği'ne iletildiği belirtildi. Nouda 1947 tarihli üs anlaşmasımn, 31 Aralık 1992 itibanyla feshedileceğinin ve Subic'deki ABD askerlerinin çekilme işleminin 31 Aralık 1992'den önce tamamlanmasının gerektiği ifade edildiği acıklandı. Mısır'daböbrek ticaretine son • KAHİRE (AA) — Ortadoğu'da böbrek ticaretinin merkezi haline gelen Mısır'da, aralannda akrabaük ilişkisı bulunmayan kişiler arasında böbrek nakli yapılması yasaklanıyor. Mısır Böbrek Hastahklan ve Nakli Demeği tarafından alınan ve Meclis tarafından da onaylanması beklenen kararın, ülkedeki yabancıların da kanştığı geniş çaplı böbrek ticaretinin ortadan kaldırılmasını amaçladığı bildirildi.