Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURlYET/6 HABERLER 13 EYLÜL 1991
SEÇIM'91
Deniz Baykal
Kemer'de
• KEMER (AA) — SHP
Antalya Milletvekili Deniz
Baykal, "Fötr şapka
sallamakla demokrasi
olmaz. Demokrasi kafayı
değiştirmekle olur" dedi.
SHP'nin Kemer ilçe
binasınm açılışında
konuşan Deniz Baykal,
Türkiye'de 20 ekimde
yapılacak seçimlerin büyük
olasılıkla 1950, 1973
seçimleri gibi, yeni bir
iktidar seçimine
dönüşeceğini bildirdi.
Baykal, konuşmasmı şöyle
sürdürdü: "20 ekim
seçimleri bir yeni iktidann
kurulmasına ve iktidar
değişikliğine neden
olacaktır. Türkiye'de bir
dönem kapanıp, yeni bir
dönem açılacaktır. Kapanan
dönemi hiçbir vatandaşım
aramayacaktır. Bütün
hedefimiz ülkenin siyasi
hayatında yeni bir devre
açmaktır!' dedi.
DSP'nin
adaylan
• Haber Merkezi —
DSP'de aday adayı
başvurulan sürüyor.
Başvuru kabulünün son 6
gününe girildiği dün aday
adayı sayısı 58O'i buldu.
DSP'ye aday adayı olmak
üzere başvuruda bulunanlar
arasında gazeteci Ender
Coşkun (Izmir), eski
CHP'li Senatör Hasan
Güven (Trabzon), Sanyer
Belediye Başkan Yardımcısı
Kemal Sarıkaya (lstanbul 3.
bölge) da katıldı. öz Çelik-
tş Sendikası Genel Sekreteri
Metin Türker de DSP'den
milletvekili aday adayı
olacağını açıkladı. DSP'de
milletvekili aday adayı
başvurularıyla Rahşan
Ecevit ilgileniyor.
İrfan Tînaz.
Çin'e gitti
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) — Deniz
Kuvvetleri Komutanı
Oramiral İrfan Tınaz, Çin
Halk Cumhuriyeti Deniz
Kuvvetleri Komutanı
Koramiral Zhang
Lianzhong'un resmi konuğu
olarak dün Çin'e gitti.
Tınaz, 19 eylüle kadar
.sürecek ziyareti sırasında,
Çin Halk Cumhuriyeti
Silahlı Kuvvetleri'ne ait
bazı kurum, karargâh ve
birliklerde incelemelerde
bulunacak.
Efe'ye yardım
kampanyası
• KONYA (AA) — DYP
Konya tl Başkanı Zafer
Uğur Eken, ANAP
lstanbul İl Başkanı Semra
özal'ın bazı basın
organlarında yer alan
"Zavallı Efe'nin hiçbir şeyi
yok" şeklindeki açıklaması
üzerine yardım kampanyası
başlattıklannı bildirdi.
Eken, ilk aşamada parti
binasında geçici bir
kumbara yaptıklarım,
ayrıca bağışlan kabul
edeceklerini belirterek
"Zavallı Efe'nin haline
acıyoruz. Boğaz'daki
villanın kirasım nasıl
odeyecek?" diye sordu. Efe
Özal'a yardım kampanyası
uyarınca oluşturulan
kampanyaya ilk bağışı da
Eken yaptı.
Pankarta engel
• SAMSUN (AA) —
Samsun ilçe seçim kurulu,
ANAP milletvekili aday
adayı Mustafa Erol'un
başvurusu üzerine, DYP
tarafından asılan, "hesap
soracağız" yazılı pankartın
indirilmesini kararlaştırdı.
AA muhabirinin edindiği
bilgiye göre, ANAP
Samsun 1. bölge milletvekili
aday adayı Mustafa Erol,
vilayet binası karşısına
asılan ve üzerinde "hesap
soracağız" yazılı bulunan
bez pankartın, Seçim
Yasası'na aykırı olduğu öne
sürülerek, ilçe seçim
kuruluna başvurdu. tlçe
seçim kurulu, başvuru
üzerine toplanarak,
pankartın propaganda
amacını taşıdığını ve
propaganda döneminin.
henüz başlamadığı için
pankartın indirilmesini
kararlaştırdı. tlçe seçim
kurulunca oy birliğiyle
alınan karar, DYP Samsun
Merkez tlçe Başkanlığı'na
bildirildi.
SHP lideri tnönü, Cumhuriyeti 20 Ekim seçimlerinden çıkacak sonucu değerlendirdv
Demokrasi gelecek,Ozalgidecek
ŞÜKRAN KETENCİ
SHP Genel Başkanı 20 ekim
seçimlerinden ne beklediğini şu
cümlelerle anlatıyor:
"ANAP iktidannın sonunu
getirecek, Özal'ı götürecek, de-
mokrasiyi getirecek."
"Çünkü" diyor SHP lideri,
"ANAP ve Özal gitmeden
Türidye'ye demokrasinin gel-
meyecegi bilinen bir şey"
SHP'nin tstanbul'da seçim
kampanyasında kullanılmak
üzere tuttuğu Gümüşsuyu Işıl
Apartmam'ndaki daire henüz
dösenme aşamasında. Partililer,
adaylar tarafından keşfedileme-
diği için de sessiz, çakşüabilir bir
ortam niteliğini koruyor. Sıcak
seçim kampanyasına girilmeden
ön hazırlıklann heyecanı, öne
çıkanlacak mesajlann tartışma-
ları dikkat çekiyor. Bu günlerin
boşa gitmemesini amaçlayan
ErdaJ ınönü için kamuoyunun
dikkatini çekecek ziyaretler, me-
saj verecek gazetecilerle îkili
özel görüşmeler düşünülmüş.
Bu çerçevede SHP Genel Başka-
nı'na istediğiniz konuda, istedi-
ğiniz kadar çok soru sorma şan-
sınız var. Abartısız, içtenlikli,
gerçekçi yanıtları ile de gazete-
ci gözünde her zaman olduğu
gibi puan topluyor.
Yandaki odada Sevinç Ha-
nım ile seçim kampanyasının
yetkiüleri arasında renkli, sıcak
bir tartışma var. Sevinç Inönü,
kendisinin hangi çerçevede olur-
sa olsun öne çıkanlması öneri-
lerine itiraz ediyor. tstese de is-
temese de kamu oyunun dikka-
tinin üzerinde olduğu anlatılma-
ya çalışılıyor. Sevinç Inönü bir
yandan diğer lider eşlerinin ço-
ğundan farkb olarak politikanın
doğrudan içinde olmadığnı, as-
la olmayacağinı vurguluyor, di-
ğer yandan da seçim kampanya-
sının en ince aynntısını çok bü-
yük bir heyecanla izlediği, çok
yoğun çalıştıği gözlemleniyor.
Erdal Inönü, Başbakan Yıl-
maz'ın da yeni bir seçim olası-
Biz sosyal demokrat
parti olarak anayasa ve
yasa
değişikliklerinden,
sosyal devlet
ilkelerinden söz
ederken liberal parti
olduğunu iddia eden
DYP de benzeri şeyleri
söylüyor. Genel
çerçevede konsensüs
var.
tstikrarlı bir hükümet
çıkmasa da koalisyon
olsa da olmasa da
anayasa ve yasa
değişiklikleri için
koalisyon
sağlanacaktır. Bu
konuda uzlaşma .
mutlaka sağlanacaktır.
Türkiye'de
demokrasiye geçiş
sürecinin işletildiği çok
önemli bir seçim
olacaktır. SHP lideri Erdai tnöoü, 1 i. (Fbtograf: ZAFER AKNAR)
lığından söz etmesi haberini gü-
lümsemeyle karşıbyor; "tkinci
bir seçim olmaması onlaruı eün-
deydi. Lyanlanmın dinlemedi-
ler. Ne kadar haklı oldugumuz
ortaya çıluyor" diyor.
Henüz sıcak seçim kampan-
yası dönemine girilmeden, se-
çim sonuçlan bilinmeden, bu se-
çimin sonuçlan ile Türkiye'ye
istikrar getireceğinden söz edi-
lememesinden, herkesin ikinci
bir seçimi gündeme getirmesin-
den söze giriyoruz.
Inönü, her şeye rağmen bu se-
çimin Türkiye için çok önemli
bir dönemeç noktası olduğu ka-
nısında, bu seçimi demokrasiye
geçiş aşaması olarak niteliyor.
Gerçek demokrasiye geçişte zo-
runlu bir aşama olarak gördü-
ğü seçimin getireceği sonuçları
şöyle özetliyor:
"ANAP iktidannın sonunu
getirecek. Bu seçimin ilk önemli
sonucu ANAP iktidan ile biriik-
te Özal'ın da gitmesi olacak.
Çünkü ANAP kendinden bek-
leneni yapmadı. Ara dönemin
bıraktıgı demokrasi dışı tortula-
n ortadan kaldırmadı. Türki-
ye'nin demokratik yapıya ka-
vuşması için gerekeni yapmıyan
ANAP'ın gitmesi, beklenen bir
şey. ANAP ve Özal gitmeden
Türkiye'ye demokrasinin gelmi-
yecegi bilinen bir şey. Bir de
ekonomideki fütursuz gidiş var.
Bu sona erecek. Öncelikle enf-
lasyonun hızı düşüriilecek. Ge-
lir dağılımındaki bu çarpık tabio
düzeltilecek. Elbette ekonomide
sonuç almak daha uzun bir za-
man isteyecek. Ancak gerçek
demokrasiyi getirecek başta
anayasa, siyasi partiler, sendi-
kalar, seçim yasalan olmak üze-
re ilgili bütun yasalarda yapıla-
cak değişiklikler için 6 aylık bir
zaman yetecektir."
tnönü iktidar için yeterli ço-
ğunhığu elde edememeleri halin-
de seçimden bekledikleri bu so-
nuçlara nasıl kesin gözu ile ba-
kabildiklerini anımsattığımızda,
muhalefet partilerinin bu genel
çerçevede bir ittifaklan olduğu-
nu vurguluyor. tnonü, "Seçim
sonunda bir sürpriz olmaz mı?"
sorusunu şöyle yanıtlıvor:
"Biz sosyal demokrat parti
olarak görüşümüzün gereği ana-
yasa ve yasa değişikliklerinden,
sosyal devlet ilkelerinden söz
ederken, liberal parti olduğunu
söyleyen DYP de benzer şeyler
söylüyor. Diğer partiler de bu-
nu yapryor. Genel çerçevede bir
konsensüs var. Rekabet, ayınm,
içerik üzerinde, kimin daba iyi
yapacağı yolunda olacak. Geç-
mişin sonımluluğunu taşıyan,
geçmişte ellerinde imkân varken
bunlan yapmamış liderler ya-
nında ben kendi şahiım adına
daha şanslı durumdayım.
Seçim sonucu ne olursa ol-
sun, anayasa ve >asa degişikli-
ği isteyen siyasi partiler çoğun-
lugu parlamentoda olacaktır.
tstikrarlı bir hükümet çıkmasa
da koalisyon olsa da olmasa da
koalisyon dışından anayasa ve
yasa değişiklikleri için koalisyon
sağlanacaktır. Bu konuda mut-
laka uzlaşma sağlanacaktır.
Seçim sonucunda istikrarlı bir
hükümet kurulamıyorsa tekrar
seçime gidilecektir. Ama bu kez
halkın iradesini yansıtan de-
mokratik bir seçim oiacakor. İs-
tikrarlı bir hükümet kurulabil-
mesi halinde ise hemen seçime
gidilmeyecektir. Ancak demok-
ratik bir anayasa ve yasalar için
zaten bütün partilerin verilmiş
sözü vardır. Her şıkta bu seçim
Türkiye'de demokrasiye geçiş
sürecini işlettiği için çok onem-
li bir seçim olacaktır."
SHP lideri, ÖTjaVın cumhurbaşkarüığından istifa etmesini istedi
Inönü: Ozal sahaya insinHANDAN ŞENKÖKEN
KINIK/BERGAMA — SHP
Genel Başkam Erdal tnönü, pa-
zar günü yapılacak önseçimde
milletvekili aday adayı olduğu Iz-
mir 2. seçim bölgesinde delegeler-
den oy istedi. Milletvekili adayı olarak önseçi-
me katılan tnönü, "Pazar günü yapılacak ön-
seçimlerde bana, 20 Ekimde yapılacak genel se-
çimde de SHP'ye oy vermenizi istiyorum. Par-
timi de, kendimi de size emanet ediyorum" de-
di. Erdal Inönü, Kınık'ın Dündarlı beldesindekı
kahvede yuıttaşlarla yaptığı sohbette, "Adayı-
nız olarak oy istiyonım. Biz genel başkan olsak
da, parti içinde demokrasiyi yürüttüğümüzü, an-
cak böyle gösterebiliriz" dediğinde, bir yurttaş,
'ilk defa bir genel başkan delegeden oy istiyor'
düşüncesini dile getirdi. Inönü, Cumhurbaşka-
nı Özal'ın konuşmalanna da "1980 öncesini ha-
tırfayın, ondan sonra gelen parti Türkiye'ye is-
tikrar getirdi, şimdi iktidardaki partiye oy verin"
biçiminde açıkça ANAP'a oy verilmesini isteme-
sini eleştirerek şunları söyledi:
"Sayın Özal, eğer siz ANAP için propagan-
da yapmak istiyorsanız istifa edin. Cumhurbaş-
kanlığı'ndan inin sahaya: berkes gibi, hepimiz
gibi. Geçin o zaman partinin başına. O zaman
ANAP için oy isteyin. Bir cumhurbaşkanı ola-
rak nasıl bir partiye oy verin diye sesleniyorsu-
nuz. Bnna hakkınız yoktur. Cumhurbaşkanlığı
yeminine sadık kalmıyorsunuz, çiğniyorsunuz.
Böyle şey olmaz, bnnlann hepsinin hesabını so-
racağız."
Bir yurttaşın "Bundan onceki cumhurbaşka-
nı da böyle yapmışn" demesi üzerine tnönü,
"Tabii, tabii Sayın Evren de böyle yapmıştı.
Ama vatandaş tam tersini yaptı. Vatandaş ne ya-
pacağını biliyor" karşılığını verdi.
Konuşmasında sık sık "ANAP'ı süpürüp ata-
cagız, onun yerine SHP'yi iktidara koyacağız,
tek başına iktidar olacagız" göruşünü yineleyen
Erdal Inönü, oylann hiç bölünmemesini istedi.
SHP Genel Başkam, "Sizce DSP nasıl bir par-
tidir, Ecevit çağdaş soku mu, yoksa çağdaş sağa
lider mi" sorusunu şöyle yamtladı:
'Bugünlerde bu işler çok kanştı. Bir defa de-
mokratik olmadıgına hiç şüpbe yok. tşte demok-
ratik olsa, önseçım yapar. 1987 genel secimle-
rinde de önseçim yapmadı. O zaman belki im-
kân yoktu. Yasaklar yeni kalkmışü. Aradan dört
yü geçti. Şimdi önseçim yapmamak için hiçbir
neden yok. Bir de sağlıklı bir partiyiz diyoıiar.
Bu ne bicim sağlıkb parti? DSP güya saglıklı par-
tiymiş. Bir partinin sağlığı nasıl beUi olur? İş yap-
tığı zaman. Seçim zamanı, adaylan belirieme za-
manı, neden partiye güvenmiyoriar? Neden par-
tililer seçmiyor adayları? Niye genel merkezde
oturanlar, kendileri beliriiyor adaylan? Böyle
parti demokratik olur mu? Sol mu, sağ mı ora-
sı da belli değil. Ben onun için otoriter parti di-
yorum."
ANAP'ın seçimde yok olup gideceğini savu-
nan tnönü, 26 Mart seçimlerinde ANAP'ın
üçüncü parti olduğunu anımsatarak o zamandan
bu yana hiçbir şey yapmadığım, bu gunlerde se-
çim olduğu için "bir şeyler vermeye çalıştıkla-
n"nı anlartı. Bir yurttaş, "O da kurtarmıyor Ge-
nel Başkanım" diye tepkisini belirtince tnönü,
"U işten geçti, ANAP eriyip gidecek. Hep be-
raber süpürecegiz. Son daldkada yapüan şey neyi
kurtanr. Öbür partilere de yüz vermeyeceksiniz.
SHP tek başına iktidar olacak" biçiminde ya-
mtladı.
Erdal Inönü, Kınık'ta yaptığı konuşmada ik-
tidara geldiklerinde ANAP'tan "hesap
soracaklannı" vurgulayarak "Sormazsak siz biz-
den hesap sorarsınız. Yağma yok. Demokrasi
içinde her şey açıktır. Örtiilemez, örtbas
edilemez" dedi. ANAP iktidannca verdikleri so-
ruşturma önergelerinin, araştırma isteklerinin
hep engellendiğini, hiç olanak tamnmadığım be-
lirten Inönü, "Anayasaya madde konuldu. O
dönemde yapılan şeylerin hesabı sonılmayacak
diye. Böyle şey olur mu? Yapılan >olsuzlukla-
nn, haksızlıklann, suiistimallerin besabını sora-
cağız. Yasalar buna imkân veriyor, yasalar içinde
bunu yapacağız. Başlangıçta, bir bakan riişvet
alırken yakalandı. Yüce Divan'a kadar gitti.
Şimdi bu yüzden Yüce Divan'a gider korkusuy-
la hiçbir soruşturmaya imkân vermiyoriar" di-
ye konuştu.
PAZAR GÜNÜ SEÇİME GİRECEK 1468 ADAYINDAN SADECE 47?
Sİ KADEV
SHPlde önseçim: Saçı ıızıın, şaıısı yok
YURDAGÜL ERKOCA
SHP'de pazar günü önseçime
katılacak 1468 aday adayından
yalnızca 47'si kadın... En fazla
kadm adayın bulunduğu tstan-
bul'da ise bu sayı 7'yi aşmıyor.
Önseçim öncesi görüştüğümüz
kadınların çoğu ortak bir göriiş-
te birleşiyor: "Önseçim, bu ko-
şullarda kadınlar için eşitiikçi
bir sistem değil". önseçime ka-
tılacaklan bölgelerde bütün gün
mahalle mahalle dolaşıp delege-
lerle ilişki kurmaya, partililere
kendini tanıtmaya çalışan kadın
aday adaylarının karşılaştığı en
büyük zorlukların başında
"bolgecüik" ve "erkek adaylann
deiegeler üzerindeki hâkimiyeti"
geliyor.
Kadın aday adaylann genel
merkezi 43 kontenjan adaylığı
için uygulamayı düşündüğü yüz-
de 25'lik kotayı onaylamakla
birlikte biraz kuşkuyla baktık-
ları görülüyor. Kadınların
önemli bir bölümü Parti Mecli-
si'nin 21 ya da 22 eylüldeki top-
lantısında karara bağlanacak
olan kontenjanda kadın kotası
Jale Candan Perihan Ergun A>U Akbal rürkan Akyol
uygulamasında "kadın haklan
için miicadele etmiş kadınlara"
öncelik tanınması gerektiği gö-
riişünü savunuyorlar.
SHP'nin lstanbul 8. Bölge
aday adaylarından PM üyesi
Ayla Akbal, kotayı savunduğu-
nu belirterek erkeklerle kadınla-
nn koşullanrun eşit olmadıgına
dikkat çekiyor. Akbal, kadınla-
nn binbir sorun içinde bu mü-
cadeleyi sürdürdüklerini belirte-
rek "kotayı savuodugunu" söy-
lüyor.
tstanbul, 4. Bölge aday aday-
larmdan Nermin Çetin'in de gö-
rüşü aynı. Gerek uye yazımında
gerek delege seçimlerinde hemen
tüzüksel hem de pratikteki uy-
gulamalardan dolayı önseçim
sürecinin kadınlar aleyhine işle-
diğine dikkat çeken Çetin,
"hemşerilik" gibi, "çıkar
iUşkileri" gibi birtakım yakınlaş-
malann kadınlar tarafmdan ku-
rulmadığinı, bunun da kadınla-
nn tercih edilmesini engellediği-
ni belirtiyor.
1974 yılından bu yana sendi-
ka ve derneklerde avukatlık ya-
pan Nermin Çetin, erkeklerle di-
yalog kurmakta zorluk çekmi-
yor. Ancak bütün kadınlar için
aynı durumun söz konusu olma-
yacağma dikkat çekerek partinin
il, ilçe yönetimi ve PM'de kota
uygularken milletvekilliği seçi-
minde kota uygulamamasım bir
çifte standart olarak değerlendi-
Inönü, Mitterrand ilegörüşecek
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) — SHP Genel Başkanı Er-
dal tnönü'nün pazartesi günü
gideceği Fransa'da Cumhurbaş-
kanı François Mitterrand ile bir
araya gelmesi bekleniyor.
Fransız Sosyalist Partisi'nin
resmi davetlisi olarak bu ülkeye
gidecek olan Inönü, üst düzey
yetkililerle de temasta buluna-
cak. Eski Başbakan Michel Ro-
card, Eğitim Bakanı Leonel Jo-
spin ile de bir araya gelmesi bek-
lenen Inönü, Sosyalist Parti 1.
Sekreteri Pierre Mouroy'un da-
vetlisi olarak bu ülkede buluna-
cak. Alınan bilgilere göre geçen
mayıs ayında Fransız Sosyalist
Partisi, "Iki parti arasındaki Uiş-
küeri gebştirmek amaayla" Inö-
nü'yü davet etti. TÜSES'e ben-
zer biçimde Fransa'da faaliyet
gösteren Jean Jaures Vakfı ile
ilişkiler de görüşmeler sırasında
ele alınacak.
Seçim kampanyası nedeniyle
Fransa'ya gitmekte bir süre te-
reddüt eden SHP Genel Başka-
m'nın daha önce planlanan
19-20 eylülde Berlin'de toplana-
cak Sosyalist Enternasyonal
Başkanlar Toplantısı'na katıl-
maktan vazgeçtiği bildiriliyor.
Öte yandan SHP Genel Sek-
reteri Hikmet Çetin, bugün
Norveç Dışişleri Bakanı Thor-
vald Stolenberg ile görüşecek.
Norveç Büyukelçiliği'ndeki ye-
mekte iktidar partisi Norveç
sosyal demokratlan ile SHP ara-
sındaki ilişküerin de gündeme
gelmesi bekleniyor.
riyor. Çetin, "Bize, parti yöne-
timine kaülın, ama ülkeyi yönet-
me sonımluluguna katılmayın
deniyor. Aday adayı olmalan
için kadınlar teşvik edebilirler-
di. En azından kadınlardan
adaylık ücreti ahnmavnbilirdi.
Başka yöntemler de bulmak
mümkündü" diyor.
PM üyelerinden Nilgün Süer,
Türkiye'de önseçimin değil ka-
dınlar, erkekler için de demok-
ratik olduğuna inanmadığını
söylüyor. Süer de erkekleri, ken-
di adaylıklan için üye kaydı yap-
tıkları, deiegeler üzerinde hâki-
miyet oluşturduklan görüşünde.
Bu yiizden ön seçimde aday ol-
madığını belirten Süer, konten-
jan adaylığı için başvurup vur-
mamakta da tereddütlü. Süer,
kontenjanda uygulanacak kota
uygulamasının olumlu olduğu-
nu söylüyor, ama parti içinde
kadın haklan için mücadele et-
miş kadınlara öncelik tanınma-
sını talep ediyor. Kontenjandan
milletvekili olacak kadınların
bir sonraki seçimlerde önseçime
girmesi gerekliği göruşünü savu-
nan Süer, bu süre içinde kadının
kendisini örgüte kabul ettirecek
çalışmayı yapması gerektiğini
vurguluyor. "Her seçimde baş-
ka kadınlara şans tanınmah"
diyor.
PM kontenjan adaylığına
başvuran kadınlardan PM üye-
si Gölay Gün, kontenjanda ka-
dınların bulunmasının kadın
seçmenleri etkileyeceğini ve bu-
nun da partinin oy oranını art-
tıracağını belirtiyor.
tstanbul 2. Bölge'den aday
adayı olan tstanbul il kadın ko-
misyonu başkam ve eski PM
üyesi Perihan Ergun kadın aday-
lar için onseçtmi Donkişot'un
değirmenlerle savaşına benzeti-
yor.
VTT
SHPbölücülerle
işbirliği yapıyor
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) — DSP Genel Başka-
nı Bülent Ecevit, SHP'nin se-
çim kampanyasında ANAP'a
ve Cumhurbaşkanı Turgut
Özal'a değil, kendilerine yük-
lendiğini belirterek "Ama bu
kez SHP'nin DSP'ye yönelik
atışlan karavana olacak. Çün-
kü yükselen ak güvercin,
SHP'nin raenzili dışına çıktı"
dedi
Ecevit, partısının sosyal de-
mokrat oylan böldüğü yolun-
daki eleştirilere de karşı çıka-
rak "SHP'nin 'Oylarınızı
bölmeyin' slogam da geri tepip
kendini vuracak. Çünkü sosyal
demokrat ve demokratik sol
oylann bölünmemesini iste-
yenler, 20 ekimde oylannı, hız-
la çözülen SHP'de degU, hızla
büyüyen DSP'de
birieştirecekler" diye konuştu.
DSP lideri, dun yaptığı ya-
zılı açıklamada geçen yü Bay-
rampaşa, bu yıl da Hacıbektaş
ve Bartın'da yapılan seçimle-
rin, DSP'nin sosyal demokrat
veya demokratik sol oylan böl-
mek şöyle dursun, hızla çoğalt-
tığmı gösterdiğini belirtti. Ece-
vit, şöyle dedi:
"Bu önemli merkezlerde ya-
pılan ve gerçek kamuoyu yok-
laması niteliğinde olan seçim-
lerin hepsinde, DSP'nin ka-
zandığt oylann büyük çogun-
luğu, SHP'den değil, SHP'nin
asla erişemeyeceği, ama
DSP'ye çok sıcak bakan ke-
simlerden geldi. DSP bu yü,
Hacıbektaş'ta yüzde 500'ü,
Bartın'da yüzde 300'leri bulan
oy artışlannı, SHP'ye hiçbir
zaman oy vermeyen ve verme-
yecek o kesimlerden sağladı.
Eğer DSP olmasaydı, bu oylar
sagcı partilere kalacaktı;
SHP'den umut kesenlerin oy-
lan da çaresizlikten, sağdaki
veya soldaki partilere savrulup
gidecekti."
Seçmenin geçen yıllarda
SHP'ye büyük kredi açtığım ve j
SHP'yi ana muhalefette ve be- \
lediyelerde sınadığını da vur-
gulayan Ecevit, "Ama SHP iki
sınavda da sınıfta kalmıştır"
dedi.
DSP h'deri Ecevit yazılı açık-
lamasmda, SHP'nin HEP ile
seçim ittifakı yapmasını da do-
layh biçimde eleştirdi. "Bizi oy
bölmekle itham eden SHP,
şimdi hem kendi içinde bölük
pörçüktür, bem de Türkive'yi
ve Türk ulusunu bölmek iste-
yenlerle güçbiriiği
yapmaktadır" diyen Ecevit,
sözlerini şöyle sürdürdü:
"SHP'nin ortaklık kurduğu
partinin daha geçen gün dü-
zenlediği bir toplantıda,
PKK'nın yani kendi soydaşla-
rına soykınm uygulayan bu
azılı terör orgütünün, bayrak-
lan asılmış, 'Vur gerılla vur,
Kürdistan'ı kur' slogam atıl-
mıştır. tster Türk, ister Kürt
kökenli olsun, Türk ulusunun
hem gerçek demokrasi ve hak-
ça düzen, hem de ulusal birlik
ve barış isteyen tıim unsurlan,
hızla küçüleo SHP'yi, kucağı-
na diiştüğü bölüculerie baş ba-
şa bırakacak ve tüm güçlerini
ve oylannı, toplantılanndan
'ulusal birlik' slogam yükselen
DSP'de toplayacaklardır."
Erdal Inönü, demokrasiye ge-
çiş için konsensüse vardığını
söylediği partilerin birbirine çat-
maya başladıklannı anımsattığı-
mızda, "Kampanya içinde bir-
birinizle daha da ağır çaüsacak-
sınız. Seçim sonuna kadar bu
anlaşma bozulmaz mı?" soru-
sunu yanıtlarken ise şöyle diyor:
"Seçim yanşı içindeki suçla-
malar dikkat ederseniz genel
çerçevede vanlmış anlaşmayı
ortadan kaldırmıyor. Suçlama-
lar kimin daha gerçek demok-
rasi, sosyal devlet ilkelerinden
yana oduğu üzerinde. Kimse bo
zorunluluklan ret etmiyor. Bu
nedenle birbirimize ne kadar kı-
zarsak kızalım, bu genel çerçe-
venin dışına çıkılması söz konu-
su değildir."
Bu noktada ister istemez se-
çim kampanyalannda benzer
vaat ve mesajlann verilmesi
gündeme geliyor.
— Sayın tnönü nerede ise bü-
tün partiler askeri darbeler kar-
şısında, gerçek demokrasi özle-
minde, anayasa ve yasa değişik-
liklerinde, sosyal devlet ilkele-
rinde birleşiyor. tktidar partisi
bile. sağ-sol partiler, aynı şey-
leri söylüyor gibisiniz. Halkın
kafası kanşıyor. Gerçekten ne-
dir farkınız?
tNÖNÜ — Fark, genel çerçe-
venin dışında işin aslına girildi-
ğinde var. Hatırlayacaksınız
sendikal haklar için anayasa ve
yasa değişikliği konusunda
DYP ile görüştük. Çalışanlara
sendikal haklarının verilmesi
için anlaştık. Ancak sendikala-
ra siyasi partilerle ilişki kurma
konusuna gelince bizim önerile-
rimizi DYP kabul etmedi. Biz
sosyal demokrasinin geleneksel,
çağdaş yaklaşımlarını destekli-
yoruz. Sendikalara siyaset hak-
kında olduğu gibi her konuda
öze ayrıntıya girildiğinde fark
ortaya çıkacaktır.
ANAP'ın etkisinin azalması
ile farklar daha açık meydana
çıkacaktu-. ANAP'ın karşısında
bir liberal parti olarak bugün
DYP'nin geldiği çizgi 1980 ön-
cesi çizgi değildir.
Türkiye'de siyasi partilerin
farklı bir gelişmesi var. Batı'nın
ideolojik normları tam manası
ile uygulanmıyor. Türkiye'deki
pratiğin gelişim, değişim süreci
daha farkb. CHP çağdaş devleti
kurma sorumluiuğu içinde kö-
rulmuş bir parti, zaman içinde
sosyal demokrasi çizgisine geli-
yor. DP, CHP'nin alternatifı
olarak kuruluyor, liberal olu-
yor. CHP'nin muhalifi olarak
devletçiliğin karşısında görünen
liberal partiler iktidar uygula-
malarında zaman zaman daha
katı devletçilik yapıyorlar. Bu-
nun içindir ki şimdi ANAP'ın
karşısında altematif olan DYP
işçi hareketine SHP gibi bakıyor
görünuyor. İncelenirse bazı ha-
reketleri liberal partiye uyuyor,
ancak bazı hareketleri tam
sosyal-demokrat çerçeveye giri-
yor. Çünkü ANAP'ın keyfi mü-
dahale sistemi, insan kayırma-
ları, aile yönetimi, piyasa, kö-
şeyi dönme felsefesi, sosyal dev-
let ilkelerini tamamen gözardı
etmesi, alternatifı liberal parti-
yi de halkın benimsediği sosyal
demokrat ilkelere yakmlaştırdı.
Bizim önerdiğimiz pek çok şeyi
diğer partiler de önermeye, sa-
vunmaya başladılar."
— Bütün bu söyledikleriniz-'
le siz de bu seçimlerde bir net-
lik, yerli yerine oturmayışı dog-
ruluyorsunuz. Böyle bir karma-'
şada bu seçimlerden gerçekten
ne bekleyebiliriz?
İNÖNÜ — Demokrasiye dö-
nüş hareketi başladığında siya-'
setçiler yasaklıydı. Yabancılar
10 sene sonra yeni bir darbenin'
olasılığından söz ediyorlardı.ı
Şimdi 12 eylülden 11 yıl sonrai
seçime gidiyoruz. Bu, Türkiye'-'
de her on yılda bir ihtilal olaca-
ğı kuralının en azından işlemi-
yeceğini gösteriyor. 12 Eylül dö-
neminin bir daha yasanmıyaca-
ğının işaretleri var. Ülkemizde
aslında ihtilallere gerekçe yapı-
lan üzücü olaylar kesilmiş değil..
Doğu, Güneydoğu yörelerimiz-
de her gün bir yeni üzücü olay-
la karşılaşıyoruz. Ekonominin
çıkmazlan ortada. Ama hep bir-,
likte demokrasi içinde çare an-
yoruz. Erken seçimin de fayda-
sı bu. İşler çıkmaza girdiğinde
demokrasi içinde çözüm arama-
nın önemli yollanndan biri. Bu-
nun için biz uzun zamandır er-
ken seçim istiyorduk. tçinde bu-
lunduğumuz çıkmazlann çözü-
münün parlamentodan geçme-
sini istiyorduk. Bizimle, "iste-
mekle erken seçim olmaz" diye
alay edenler sonunda sözümü-
ze geldiler. Bizim baskımız so-
nuç verdi. tktidar için de sonun-
da seçim kaçınılmaz oldu.
Bizim sosyal demokrat parti
olarak diğer partilerden farkı-
mıza gelince. Bizim netliğimiz,
farkımızvaatlerimizde. Elbette
anayasa ve yasalann yasakçı dü-
zeninde, gerçek sosyal demok-
rat partinin ayırımında tered-
dütler oluyor. örneğin bizim
düzenimizde sendikalar özgür-
ce siyasete ağırhklannı koyabi-
lecekler. Ara dönemin bütün
yasaklı yasaları temizlenecek.