Katalog

8 AĞUSTOS 1991 EKONOMİ CUMHURÎYET/13 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABODolan Alman Markı Isviçre Frangı Hollanda Ftonnı Ingifiz Sterhnı Franşu Frangı 100 İ.Lıret S.A.Rıyalı Avus Şilıni Alış 4435 2575 2940 2280 7560 755 343 1160 365 Satış 4445 2585 2950 2290 7620 760 348 1175 370 M.BANKAS PİYASALARI TL Pıyasas Dflvız Pıyasası Alan Ryasas Ort Faız (%) Işl Hac (Milyar TL) Dolar kapanış (TL) Işj Hac (Mılyon İ) Kapanı; (ons/S) Işlem Kacmı (kg) 63 15 3 293.6 4431 912 357 06 700 ALTIN GÜMÛŞ Cumhunyet fteşat 24 ayar altın 22 ayar bitezık 900 ayar gûmûş Alış 336.000 360.000 50.000 45 750 625 Satış 340.000 375 000 51 100 50 300 652 Yerli faizsiz banka • ANKARA (AA) — Türkiye'de Islami esaslara göre çalışacak, tamamı yerli sermayeli ilk finans kurumu yakında faaliyete geçiyor. Kayseri'nin Hacılar kazası eşrafının sahip olduğu Hes Kablo'nun kumcu üyelerinin ortaklığı ile kumlacak Anadolu Finans Kurumu, Türkiye'de bu alanda çalışan 4. şirket olacak. Hes Kablo Finans Koordinatörü Ünal Arslan, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, kuruluş izni almak için 1988 yılında başvurulduğunu, Bakanlar Kunılu'nun ise bu yıl mayıs ayında izin verdiğini, bır-iki ay içinde de faaliyet izni için Merkez Bankası'na başvuracaklarını söyledi. lekbaş yine SPK Başkanı • ANKARA (AA) — Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanlığı'na yeniden Mehmet Şükrü Tekbaş atandı. Tekbaş'ın yeniden atanması ve süresi dolan 2 SPK üyesinin değiştirilmesine ilişkin karar lünkü Resmi Gazete"de i ayımlandı. Sagra'da borç darbesi • ORDU (AA) — Türkiye'nin en büyük fındık mamülü üreten fabrikası olan Sagra'da borçlar yüzünden elektrikler kesildi, telefonlar ise konuşraaya kapatıldı. Sagra fabrikasının TEK'e 160 milyon, PTT'ye ise 30 milyon lira borcu bulunuyor. Tarişbank'tan kredikartı • İZMİR (Cumhariyet Ege Börosn) — Tarişbank, üretici kredi kartı uygulaması başlattı. Tarişbank Yönetim Kunılu Başkanı ve Genel Müdürü Mustafa Gönenç, "Üretici ihtiyacı olan akaryakıtı Petrol Ofisi ve Mobil ş. ketlerinden kredi kartıyla temin edebileceği gibi, yüzde 1.5 oranında iskonto sağlanacak. BİS'in dış ticaret şirketi • Ekonomi Servisi — Birleşik Ihracatçı ve Sanayiciler (BtS) Dış Ticaret, çok ortaklı ihtisas şirketi BİS Tekstil ve Haar Giyim Dış Ticareti kurma çalışmalanna başladı. BİS, küçük ve orta ölçekli imalatçı-ihracatçılan birleştirerek, çok ortaklı dış ticaret modelini uyguluyor. Çizmeci'den yeni şirket • ANKARA (AA) — Yavuz Çizmeci "Jet Ekspres Türizm ve Ticaret A.Ş." adıyla yeni bir şirket kurdu. Şirketin kuruluş amaçları arasında her türlü kara, hava ve deniz ulaşım aracmın biletlerıni almak, satmak, her türlü ikram hi?Tneti yapmak yer alıyor. K. milyon lira sermayeli şirkette, Yavuz Çizmeci'nin 45 milyon lira, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TURSAB) Başkanı Bahattin Yücel, Fatıman Yücel ve Meral Değer'in 15'er milyon lira, Teoman Göral'ın da 10 milyon lira payı bulunuyor. Kart sayısındaki arîış durdu, alışveriş ise azalıyor Kredi kartına çifte frenBÜLENT KIZANLIK Geride bıraktığımız 1990 yıünda adeta bir "patiama" yapan ve sayılan hızla ar- tan kredi kartlarında bu yıl hem tüketi- ci hem de bankalar frene bastılar. Özellikle büyük kentlerde yaşayanla- rın cüzdanlanm süslemeye başlayan kre- di kartlarının sayısında bir azalma yok. Bu yıl da kullanılan toplam kart sayısı, geçen yılki yaklaşık 700 bin adetlik se- viyesini koruyor. Ancak daha alt gelir grubunun kullandığı ve kredi kartlarının büyük bölümünü kapsayan "sadece yurt- içinde geçerli kartlann" sayısının azaldığı görülüyor. Bankalararası Kart Merkezi BKM'nin verileri, kredi kartlanyla yapılan ahşve- rişlerin miktannda ise ciddi bir duşüş ol- duğunu gösteriyor. Geçen yılın topla- mında kredi kartıyla yapılan 1 trilyon 760 milyar lirahk alışverişe karşılık bu yılın ilk yansında plastik kartlarla yapı- lan alışveriş miktarı 565 milyar lirada kalmış. Yüzde 60-65'lerde seyreden enf- lasyonu da hesaba katarak baktığımız- da, kartlı alışverişlerde hiç artış olmasa bile enflasyon nedeniyle ilk yarı yıldaki miktarın 1.25 trilyonu bulması gerek. Kredi kartlarında bu yılın ilk 6 ayın- da gözlenen frenin nedeni çift yönlü. Ge- çen yıl yoğun bir reklam kampanyasıy- la kıyasıya bir yarışa giren ve bol kese- den kredi kartı dağıtan bankalar, bu yıl- başından itibaren büyük çaplı bir "kü- çiilme operasyonıT'nu başlatmış, görıi- Kredi kartının tahttan inişi Kart sayısı (adet) Alışveriş sayısı (adet) Alışveriş tutarı (TL) 1990 Toplam 671.343 6.5 milyon 1.76 trilyon 1991 İlk altı ay 683.338 1.6 milyon 565 milyar Türkiye'de kredi kartlarının seyri (adet) Kartttrü Visa Euro-Master Diğer Toplam KAYNAK. Bankalararası 31 Arılık 1990 YnrUçl 391.954 89.836 73.494 555.277 Kart Merkez VıırMifi 82.962 28.019 5.085 116 066 I Topian 474.907 117.857 78.579 671343 30 Haziran 1991 Y»rUçi 392.631 79.061 76.349 548.041 Yurtdışı 98 682 31278 5 337 135.297 Toptoa 491 313 110 339 81686 683 338 nüyorlar. Nedeni ise "bankalann, baş- ta turistik yorelerden olmak iizere kre- di kartlan yüzünden ugradıklan büyük zararlann ardından kendilerine çeki dü- zen vermek istemeleri." Tüketici açısından ise kredi kartına geçen yıla göre daha az "itibar" etme- nin değişik birkaç nedeni var. Gerek bankacılık çevrelerinden gerekse kredi kartı sahiplerinden derlediğimiz bilgile- rin ışığında bu nedenleri şu noktalarda toplayabiliriz: • Otomatik para makineleri olarak bi- linen ATM'lerin bankalarca yaygınlaş- tırılması, alışveriş yapılan pek çok yer- de nakit para çekmeyi kolaylaştırdı. Bu nedenle nakit para bulunmaması nede- niyle, kartla alışveriş yapma zorunlulu- ğu ortadan kalkmış oldu. • Bankalann, kredi kartı ödemelerin- de gecikme faizleri ve nakit komisyon- lannı aylık yüzde 6'dan yüzde 10'lara çı- kartması, bir başka deyişle kredi kartıyla alışveriş yapmanın "pahaiılaşması" kart sahiplerini caydırdı. • Suiistimaller ya da teknik hatalar nedeniyle aynı alışveriş için kart sahibi- ne birden çok ödeme emri gehnesi şek- linde ortaya çıkan olaylar, tüketicide çe- kingenlik yarattı. • Alışveriş sırasında provizyon alın- ması konusundaki aksaklıklar ve gerik- meler, kart sahiplerini bıktırdı. • Bu yıl beklenen oranda yabancı tu- ristin Türkiye'ye gelmemesi de kredi kartlarıyla yapılan alışveriş miktannı olumsuz etkiledi. Çünkü yabancı turist- lerin çoğunluğu kredi kartıyla büyük miktarda alışveriş yapıyorlardı. • Bankalara komisyon ödemek iste- meyen mağaza sahipleri, kart sahipleri- ne nakit odeme karşılığı indirim uygu- ladılar. Bu uygulama da kredi kartı kul- lanımını olumsuz etkiledi. • Son olarak da ekonominin, canlılı- ğını terkedip durgunluk dönemine gir- mesi ve Körfez krizi ertesinde genel har- camalarda bir daraJma olması nedeniy- le kredi kartıyla ahşveriş de azalmış ol- du. Bankalar ugradıklan zararlardan ders alarak kredi kartı dağıtımını yavaşlattı Herkese kart dönemî bittiBankaeılar, sektörün uğranılan zarar- lardan ders alarak kredi kartı dağıtımı- nı denetim altına alma zorunluluğu his- settiğini, bu nedenle artık "Her başvu- rana kredi kartı verilmediginr belirtiyor- lar. "Bankacılık sektörii sülten ağzı yan- dıgı için genelikk yogurdu ufleyerek ye- meye başladı" şeklinde konuşan tş Ban- kası Kredi Kartlan Müdürü Mustafa Su. kendilerinin de bu yılki kredi kartı müş- terisi hedeflerini asağıya çekmek zorun- da kaldıklannı anlattı. Yılbaşında 70 bin dolayında olan kart sayılanmn, şu an- da 100 bine ulaştığmı söyleyen Mustafa Su, yıl başında bu yıl için 200 bin kart planladıklannı, ancak bu koşullarda ve- recekleri kart sayısının 120 bin civarın- da kalacağını belirtti. İş Bankası Kredi Kartlan Müdürü Su, işyerlerinden kay- naklanan riskleri önlemek için elektro- nik P.O.S. sistemini kurmadan işyeri kay- dı yapmadıklarını da vurguladı. Büyük ve yüksek cirolu yeni mağaza- lar açıldıkca kredi kartı veren banka ve kuruluşların bunları üye yaparak, eski üye küçük mağazalan ayıkladıklannı söyleyen Anadolu Kredi Kartlan Pazar- lama Müdürü Muhittin Karaok da "İş- yeri sahtekârlıklannın artması üzerine portföyttmttzdeki 7 bin civanndaki işye- Hangı kuruluş hangı Kredi kartı veren karalu$ Akbank Pamukbank İktisat Bankası İnterbank Osmanlı Bankası Garantı Bankası Ziraat Bankası Töbank Türk Dış Ticaret Bank. Emlak Bank İmar Bankası İş Bankası Tur.Yat. ve Dıs Ticaret Vakıf Bank Yapı ve Kredi Bankası Türk Ticaret Bankası Tütünbank Anadolu Kredi Kart Setur kartı verıyor? Verdiği kredi kartı tûrû Visa Card, Euro-Master Card Prestige Card Visa Card, Euro-Master Card Visa Card Visa Card Visa Card, Euro-Master Card Visa Card, Euro-Master Card Visa Card, Euro-Master Card Visa Card Visa Card Visa Card Visa Card, American Express Visa Card Visa Card Euro-Master Card Visa Card, Euro-Master Card Euro-Master Card Euro Master Card Euro-Master Card j f l S H l Diners Card .91111 rini yılbaşındfl 5 bine indirdik. Aynca komisyoalanmızı da yüzde 8'fere cıka- rarak yeterli cirolara sahip olamayanla- nn kredi kartına üye işyeri olmasını ön- lemeje çalıştık" diye konuştu. Kredi kartı başvurusunda bulunan müşterilerinin başka bankalardan alın- mış kartı bulunup bulunmadığı ve bun- lara olan borcunu düzenli ödeyip öde- medikleri şeklindeki bilgileri kanuni en- geller yüzünden sağlıkh edinemediklerini kaydeden Pamukbank Kredi Kartlan Müdürü Mehmet Sezgin de bu nedenler- le kart dağnımında daha hassas davran- dıklannı ifade etti. Mehmet Sezgin, ya- şanan duraklamanın önemli bir nedeni- nin de "Kredi kartı kullanacak gelir ve kültür dnzeyine sahip olanlann bugiine kadar kartlaıını almış olmalan"ndan kaynaklandığını söyledi. Türkiye'de as- lında 5 milyon civannda kredi kartı po- tansiyeli bulunduğunu, bunların ancak onda birinden biraz fazlasının kart kul- lanmakta olduğunu hatırlatan Sezgin, bankalan "Kredi kartının özelliklerini anlatan reklam kampanyalannı" birlik- te yapmaya çağırdı. İktisat Bankası Kredi Kartlan Müdü- rü Bülent Özer de kredi kartı başvuru formlannda yer verilen bilgileri bizzat başvuru sahiplerinin adreslerine istihba- rat elemanı göndererek incelemeye aldık- larını anlatarak, "Ajnca başvurn form- lannda gelir olarak iicret gösterilmişse ücret bordrosu, kira gösterilmişse, kont- rat örneği istiyoruz. Gayri menkullerin tapu, otomobülerin nıhsat örnegiyle bel- gelenmesi gerekiyor" diye konuştu. Bankalann istihbarat konusunda kar- şılarındaki en buyük engelin ise Banka- lar Kanunu'nun 83'üncü maddesiyle hükme bağlanan "Banka müşterileri ve hesaplanyla ilgili bilgilerin dışanya ve- rilmesi >nsağı" olduğu ifade ediliyor. Kâr keyfi birave çimentodaHisse senetleri İMKB'de işlem gören şirketler içerisinde satış kârlıhğı en yüksek şirketlerin çimento ve bira üretim şirketleri olduğu belirlendi. Ekonomi Servisi — Hisse se- üreten şirketler olduğu belirlen- netleri Istanbul Menkul Kıymet- di. Satış kârlıhğı bakımından ler Borsası'nda işlem gören şir- tüm şirketler içerisinde ilk sıra- ketler içerisinde kârlılığı en yük- yı yüzde 61 ile Mardin Çimen- sek şirketlerin çimento ve bira to, ikinci sırayı ise Ege Biracılık aldı. Kârhlığı en düşük şirketler ise Tofaş Oto Fabrikaları ve Tüpraş oldu. ÎMKB'de hisse senetleri işlem gören şirketlerden bankalar, si- gorta şirketleri, holdingler ve tu- rizm şirketleri dışında kalen şir- ketlerin ilk 6 ayhk bilançolann- dan yapılan hesaplamalar, bu alanda ilk 10 şirketin üçünü bi- ra, üçünü de çimento üreten şir- ketlerin aldığını gösterdi. Ege Biracılık dışında kalan bu şirket- ler geçen yılın aynı dönemine göre de kârlıhklannı önemli öl- çüde arttırmayı başardılar. HesaplamaJara göre Mardin Çimento, geçen yıl yüzde 39 olan satış kârlılığını yüzde 61.2'ye kadar yükselterek bu öl- TYTBank u Dogru Orantılı Faiz dönemini başlatıyor. Doğru Orantılı Faiz'de mevduatınız arttıkça faiz oranlan da artryor. Gelin TYT BANK'a mevduatınıza en uygun vadeyle en yüksek kazancı sağlayın. n TYT BANK Faiz Oranlan Vadesiz 10 1 ay vadeli % 57 ve ûstu 3 ay vadeli % 70 ve üstü 6 ay vadeli %71veüstü 1 yıl vadeli % 73 ve üstü 3'er aylık ek gelirteriniz: 6 ay vadeli (3 oyda b» taa ödemeiı) 63 ve üstü 1 yıl vadeli (3 ayda bır (au odemelı) 65 ve üstü A N K TÜRKİYE TURİZM YATIRIM ve DIŞ TİCARET BANKASI A.Ş. TYT BANK Haıblye:Cunnhunvet Cad 301 Harbiye-ISTANBUL IEL 134 51 60 (10 hcrt) 131 50 27 ^ TYT BANK Nuruosmanly»: Nuruosmanrye Cod. 94 Cağaloğlu/ISTArBUL TEL 512 86 44-46 TYT BANK Kapalıçarfc Sandal Bedestenı Sk 14 Kapalıçcjrşı/ ISTANBUL TEL 511 29 91 TYT BANK Anfcara: Cınnah Cad Göreme Sk Mazmı Bey İş Merkezı 1 - 2 Kavakhdere/ANKARA TEL 127 28 70-72 TYT BANK Antatya: Cumhunyet Cad 70, A ANTALYA TEL 18 75 38 (4 hat) TYT BANK bmin Cumhunyet Bulvan 87 AAIsancok İZMİR TEL. 13 53 54 çüde 80 şirket içerisinde ilk sı- rayı aldı. Bir başka çimento şir- keti olan Konya Çimento ise ge- çen yıl aynı dönemde yüzde 50 olan satış kârlılığını yüzde 53'e çıkararak sıralamada 4'üncü olurken kârlılığını yüzde 43'ten yüzde 44.7'ye çıkaran Adana Çi- mento'da 10'uncu sıraya yerleş- ti. Çimento fabrikalan gibi in- şaat sektörüne yönelik üretim yapan bir başka şirket olan tzo- cam ise yüzde 2'lik satış kârhlı- ğı ile sıralamanın S'incisi oldu. Geçen yıhn ilk 6 ayhk verile- rine göre yüzde 61.1'lik bir satış kârhhğı ile faaliyet gösteren Ege Biracılık'ın bu kârlılık oranı bu yıl yüzde 56.2'ye kadar geriledi. Ancak şirket bu alandaki sıra- lamada ikinci oldu. İlk 10'a al- tıncı sıradan giren Erciyes Bira- cılık'ın kârlıhğı ise yüzde 27.8'den yüzde 50.9'a kadar yükseldi. Türk Tuborg ise yüz- de 46.2 ile 8'inci sırada yer aldı. tlk 10'a yüzde 55.6'hk bir sa- tış kârhhğı ile Gentaş Uçüncü sı- rada, Trakya Cam yüzde 50'lik bir satış kârhhğı ile 7'nci sırada, Kdebek Mobirya ise yüzde 46 ile 9'uncu sırada girdi. Bu yıhn ilk 6 ayında Sabah Yayıncınk (43.6), Eczaabaşı Dac (43.3), Kepez Elektrik (42), De- rimod (41.7), Yünsa (41.4), Bag- faş (41.2), Pollyen (41), Güney Biracılık (40.6), Niğde Çimento (40.5) ve Ünye Çimento (40) gi- bi şirketlerde yüzde 40'ın üzerin- de bir satış kârlıhğı elde eden şirketler oldular. En düşük kârhhk ise Tofaş Oto Fabrikalan ile Tüpraş tara- fından »ağiandı. Her iki şirket de net satışlanndan yüzde 3 ora- nında brüt satış kân elde ettiler. Tüpraş'ın geçen yıl aynı dönemi- ne ilişkin veri elde edilemediği için karşılaştırma yapılamadı. Ancak Tofaş Oto Fabrikalan- nın geçen yılki satış kârlılığının yüzde 23.1 olduğu belirlendi. Tofaş Oto Ticaret de, yüzde 5.2 ile satış kârlıhğı düşük şirketler arasında yer aldı. Bu arada THY'nin satışlardan elde ettiği para, maliyetini bile karşılaya- madı. 6 aylık bilançolara göre Mig- ros, Izdemir. Pınar Enlegre Et, Rabak, Otosan. Sarkuysan, Ma- ret, Good Vear, Akal Tekstil, Pı- nar Un ve Ege Giibre şirketleri de yüzde 20'nin altında satış kârlıhğı ile çalışan şirketler ola- rak belirlendiler. IŞÇIıMN EVREMNDEN ŞUKRAN KETENCt 'Ateş Düştüğü Yeri Yakar1 Paşabahçe'de 13 gündür yaşanan bir başka olay var. Ki- milerinin bunaltıcı sıcaklarda kendilerini serin sulara atabil- dikleri günlerde, işçiler fabrikanın içinde, aileler, her yaştan kadın-çocuk tozlu fabrika yolu önünde, gündüz-gece, sesle- rini duyurabilmek üzere çırpınıp duruyorlar. Gazete sayfala- rına, ne kadar çırpınsak da gördüklerimizi, seslerini duyur- maya çalışan insanların, sorunlannı, acılarını, özgün öykü- lerini olduğu gibi yansıtabilme olanağımız yok. Adana Ceyhan Koninan Tekstil işçileri gözden daha da uzakta. Fabrika önündeki zorlu, acılı bekleyişin öykûsüne ister istemez daha da yabancı oluyoruz. İzmir Metaş'ın aylardır ücretsız bekleyen işçilerini, kadın ve çocukların ağlayan fotoğraflarını görmeseydik unutmuş- tuk. Çorum'un Karakaya dağlanndaki işçi direnişini ise gaze- temizde size bir güzel fotoğrafla dahi yansıtamadık. Onlar gibi işten atılmış, ancak direnmenin, hak aramanın bir işe yarayacağı umudunu dahi taşıyamayan, sessiz kal- mış yüzbinler var. Sendikalarının, değil haklannı aramak, ayıp görünmesin diye işten atıldıklarını sakladığı yüzbinler... Anayasaya göre tarafsız olması gereken Cumhurbaşkanı1 nın, ücret artışı istenmesini 'edepsizlik' olarak nitelendirdi- ği, işçilerin aldığı ücretleri aşırı bulup, işçi atılmasına fetva verdiği bir ülkede yaşıyomz. Aylarla geciken sözieşmelerde edebiyat değil, gerçeği ile sefalet ücretine mahkûm edilen- ler, kısa bir süre sonra enflasyonla uçup gidecek ücret artış- larına sevinemeden, işten atılma, işsiz kalma tehdidi ile kar- şı karşıya kalıyohar. Ateş düştüğü yeri yakıyor. Oradan yüz, buradan 300, şu- radan 500 derken sözleşmelerin ardından atılanların sayısı yüzbinleri aşıyor. Korku dağları bekliyor. Kimileri sabah iş- başı yapmaya gelirken, kartının geri alındığını, çıkışının ve- rildiğini öğreniyor, Kimileri akşam yorgun argın iş çıkışı 'bir daha gelme' diye uğurlanıyor. Analar, eşler, işten atılmasın- lar diye Allah'a dua edip, adaklar adıyor. Çıkışı verilenler ara- sında olmamak için, şeflere, işverene yandaş gözü ile bakı- lan sendikacılara yaranılmaya çalışılıyor. Korkunun ecele fay- dası olmuyor. Çıkışlan verilenlerin sonu gelmiyor. Ceyhan Ko- ninan işçileri, örneğin kendilerini almaya gelmeyen servis araçları arızalandı sanıp, fabrikaya kadar yürüyerek girtikle- rinde, kapıya bir karton üzerine asılan yazıdan toptan işten atıldıklarını öğreniyorlar. İşçi kaybedecek bir şeyieri kalmadığında. ateş üzerine düş- tüğünde, korkunun ecele faydası olmadığını öğreniyor. Türki- ye işçi sınıfı tarihinde, geçmişimizde yaşanmamış biçimde, kararlılıkta ve güçlülükte işçi çıkarmalarına karşı direnişler başlıyor. İşçi sınıfı tarihinde grev hakkının kullanılmasında da meşale yakmış Paşabahçe işçisi, bir kez daha öne çıkıyor. İşten atılmayanlar, atılma sırasına girmemek üzere korkuyia sineceklerine, atılan arkadaşlannın işe aiınması için üretimi durduruyor. Fabrika 13 gündür işçilerin elinde, üretim yapıl- mıyor. Ancak fabrikada bir zarar olmaması için işçi çırpını- yor. Dışarda sıcaktan kavrulanlara içerden durmadan su ta- şınıyor. Plastik sürahiler az geliyor. Bazılan yemekhanede kul- lanılan cam sürahilere doldurup su taşımak ıstiyor. Kapı nö- betindeki işçiler öfke ile yollarını kesiyor; 'Fabrikanın malı dı- şarı çıkamaz' diye bağırıyor. Dışarda kendini nöbetçi tutmuş bir ana ise bir başka anlamda özdenetim için çetele tutuyor. Dışanya çıkmış bir işçi gördü mü nöbetçileri uyarıyor. "İçer- de bekleyenlerin cam yok mu, çıkanı cezalandırın" sözleri ile komite görevlilorine çıkışıyor... Paşabahçe işçisine akıl almaz boyutta bir halk desteği var. Beykoz halkı, sıradan vatandaşı, esnafı, yerel yönetımi, poli- tikacısı ile işçinin yanında olduğunu kanıtlama yansında. Si- yasal partilerden de önemli destekler var. SHP Genel Baş- kanı Erdal İnönü, Paşabahçe işçisini ziyaret etmeden önce ünlü işadamımız Vehbi Koç'tan uyarı mekiubu alıyor. Sayın Koç, işverenlerin işçi çıkarmakta haklı olduklarını söylüyor. Kibar bir dille çıkarılan işçilerin yanında olunmamasını, des- tek verilmemesini istiyor. : Sayın Koç'un bu uyarı mektubu İnönü'nün Paşabahçe iş- çisine destek vermesini ve ekonomik darboğaza işçi çıkar- maları ile çözüm aranmasını eleştirmesini engellemedi. An- cak korkarız ki bu mektubu yanlışlıkla sendikacılarımız ve Türk-İş yönetimi sahiplendi. Çoğunluğu tatilde ya da ortalıkia görünmeden, kaçacak delik arıyor gibiler. Türk-İş yönetimi, sendika liderleri daha Paşabahçe'nin önüne ayak basmadılar. İzmir Metaş'a, Cey- han'a, Çorum'a ise bulaşmayı bile düşünmüyoriar Kendi üye- lerinin işten atılması, işten çıkarmalar, sendikaların sorunu değilmiş gibi davranmaya kararlılar. İşten atılma ile başları- na ateş düşmüş gibi cam yananları, başlanm kuma sokmuş deye kuşları gibi görmemeye çalışıyoriar. İşten atılmaların en az toplusözleşme imzalamak kadar, hatta ondan da daha önemli sendikal sorumluluk olduğunu görmemekte direnenler, çağımızda ateş düştüğü yerı yakar' türünden atasözlerınin çağ dışı kaldığını da elbette göremi- yorlar. İşten atılmalar öyiesine büyük sorun, işçi için öylesi- ne derin bir yara ki artık ateş sadece düştüğü yeri yakıp kül olmuyor. Büyük bir yangına dönüşüyor. Yangın öyiesine bü- yüdü ki çok yakında görmeyenleri, sendikacısı, işvereni, pc- litikacısı ile, fazlasıyla yakacağa benziyor. İster siyasi iktidar, ister işveren, ister sendikacı kimliğinde olsunlar, çağımızda birileri 'işletmelerin kârları işveren cebine, en ufak bir zor- lukta bedeli işçiye' mantığımn sürekli geçerli kılınamayaca- ğını, 'çağ dışı', 'insanlık dışı' olduğunu ogrenmek zorunda- lar... Rıunenler Ttirk yatınıncıpeşinde Ekonomi Servisi — Serbest ekonomiye geçmeye çalışan Ro- manya, Türk yatınmcı avına çık- tı. Türkiye ile Romanya arasm- daki ticaret hacmini genişletmek amacıyla Romanya hükümeti tarafından Türk işadamlanna ayncauklı yasalar getirildi. Dış Ekonomik tlişkiler Kon- seyi DEİK bünyesinde kurulan Türk-Rumen îş Konseyi'nin 1. toplanüsı, dün Parksa Hilton'da yapıldı. Toplantıya katılan Ro- manya'nm Türkiye Büyükelçisi Alexandre Margaritescu, Ro- manya ile ticari işbirliğinde Türklere öncelik verilmesini Türk milletinin atakhğına bağ- ladı. Büyükelçi, devrim sonra- sında Romanya'da kurulan 2128 yabancı şirketin 1400 tanesinin Türklere ait olduğunu söyledi. Konsey toplantısında Türk işadamlanna sunulan ayncaük- lar şöyle dile getirildi: — Romanya'da kurulacak ti- cari şirketlere 2 yıl, sanayi kunı- luşlarına 5 yıl vergi muafiyeti. — Yabancı uyruklu firmanm Romanya'daki yılhk kazancmın yüzde 12'sinin resmi kurdan ül- kesine transfer garantisi. Geri kalan kısmının da firrna yetkili- leri tarafından karaborsadan te- mini ülke dışma çıkarılmasına izin verilmesi. — Türkiye dahil tüm iilkelere ticarette eşitlik ve kolaylık. — Şu anda oldukça yüksek olan gümrük vergisinin de düşü- rüleceği vaadi. Türkiye ile tanm alanında, makine sanayiinde, turizm sek- törü vediğerlerinde ciddi teşeb- büslere gitmek istediklerini be- lirten Romanya'nın Türkiye Bü- yükelçisi Alexandra Margarites- cu, "Komünizmi yeni terk eden bir ülke olarak ticarette Türki- ye'nin deneyimlerine ihnyacunız var. Özellikle hizmet sektörün- deki eksikligimizi yapılacak bir Türk-Rnmen işbirligi ile gidere- cegimize inanıyoruz," dedi. Türkiye ile Romanya arasın- daki ticaret hacmi 1990yılı için- de yaklaşık 300 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Büyükelçi Margaritescu bu rakamın yakın bir gelecekte 1 milyar dolara ulaşmasını umut ettiklerini söyledi. Toplantıda ayrıca Romanya 1 nın yakın bir tarihte 53 kamu ku- ruluşunu özelleştirmeyi düşün- düğü belirtildi. MEKTÜPLARLA KÖY ENSTİTÜSÜ YILLARI l.Hakkı Tonguç 8.000 üra(KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Turkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-fstanbul Ödemeligönderilmez.